Reactie risicoanalyse sportzone De Haamen (Rapport Thönissen Management en Advies) Inleiding In de risicoanalyse, zoals gemaakt door Maarten Thönissen, wordt een positionering van sportzone De Haamen uitgewerkt voor de doelgroepen, die voor het aangepast sporten naast de reguliere sportbeoefenaars kunnen worden benoemd. Verder worden een aantal maatschappelijke ontwikkelingen genoemd, die mogelijk het intensiveren van sport en bewegen voor alle groeperingen kunnen bevorderen en worden kansen voor speciale groepen vooral vanuit de kanteling in de WMO en de wijzigingen in de AWBZ beschreven. Ook in dit rapport wordt weer de indruk gewekt dat vrijwilligers geen professionals kunnen zijn. Door deze ontkenning ontstaat een onduidelijkheid die ons inziens ongewenst is. Een professional is een deskundige op zijn/haar terrein. Een deskundige is iemand die bewezen heeft kundig c.q. bekwaam te zijn op een bepaald gebied, iemand die beschikt over een Body of Skills (een Body of Skills bestaat uit: een Body of Knowledge + een Body of Know How + een Body of Experience ). Daar waar in rapporten gesproken wordt van professionals en vrijwilligers worden bedoeld betaalde - en onbetaalde krachten het is in een dergelijk verband dan ook beter om te spreken van beroepskrachten en vrijwilligers. Een beroepskracht hoeft dan niet per definitie een deskundige te zijn en een vrijwilliger geen amateur. Wij stellen dan ook voor om daar waar in het rapport sprake is van professionele of professionals dit te lezen als beroeps en beroepskrachten. Na het lezen van het rapport blijft onze de bezorgdheid over de haalbaarheid van dit project bestaan, omdat vooral het in kaart brengen van de financiële risico s ontbreekt. Opmerkingen m.b.t. de inhoud van het rapport Het rapport brengt de markt voor De Haamen goed in kaart, evenals de potentie van de positie in die markt. Althans voor zover dit betrekking heeft op de onder 4 (pag. 9) genoemde doelgroepen. Het rapport geeft een goed beeld van de potentie m.b.t. het mogelijke aantal gebruikers. Het rapport geeft een duidelijk beeld van de inspanningen die de gemeente moet doen om de potentie van de markt om te zetten in daadwerkelijk gebruik (marketing inspanningen) c.q. de inspanningen die de gemeente moet doen om de potentie van De Haamen aan derden te verkopen.(pag. 15 Aanpak) Het rapport laat zien dat de keuze voor het concept met betrekking tot de ontwikkeling van De Haamen een goede is.
Het omzetten van potentie in daadwerkelijk gebruik en van een goed concept komen tot een succesvol concept met beperkte financiële risico s vraagt om een behoorlijke inspanning. Bezettingschema en financiële ramingen ontbreken In het genoemde rapport ontbreekt de inventarisatie van de bezetting van de huidige accommodatie en een geprognosticeerde raming van de bezetting, wanneer het complex klaar is. Omdat dit bezettingsschema, hoe rudimentair en hypothetisch ook, ontbreekt, zijn ramingen over de exploitatiekosten m.b.t. extra voorzieningen op het gebied van: beheer, personeel, de kostprijs van de aan te bieden diensten, e.d. niet te maken. Het project komt dan in financieel drijfzand terecht. Optimische kijk op maatschappelijke ontwikkelingen Veranderingen in de AWBZ en WMO De genoemde maatschappelijke ontwikkelingen, zoals het langzamerhand afbrokkelen van de verzorgingsmaatschappij en de verandering naar een participatiemaatschappij, waarin de burger meer zelf actief wordt in het creëren van allerlei door hemzelf gewenste voorzieningen is een goed idee, maar vaak gezien de gewenste cultuuromslag en in specifieke gevallen ontbrekende geestelijke bagage van mensen een utopie en wellicht een zeker niet op korte termijn te realiseren wensdroom. Daar komt bij dat door de bezuinigingen vaak het maatschappelijk weefsel en de sociale infrastructuur wegvalt, waardoor mensen in de nabije omgeving moeilijk aan beroepsmatige of vrijwillige ondersteuning kunnen komen. Vaak lijken termen als op weg naar de participatiemaatschappij en de civil society ( hoe ideaal ook gesteld) dan ook een dekmantel om op maatschappelijke voorzieningen te kunnen bezuinigen. Er zijn veranderingen in de financieringsstructuur van de AWBZ en de WMO. In het genoemde rapport worden deze vooral als kansen voor de exploitatie van de sportzone aangemerkt. Kansen zijn er dan volgens het rapport vooral gelegen in het aantrekken van de AWBZ extramuraal geïndiceerden middels een zorg en bewegingspakket en de nog op te zetten WMO ondersteuningsarrangementen, waar sport en beweging deel van uitmaakt. De groeperingen, waarop dit betrekking heeft strekken zich uit over de hele Westelijke Mijnstreek. Om deze en andere bijzondere groepen te bereiken, zal de sportzone voor deze groepen een duidelijke meerwaarde boven en buiten de bestaande voorzieningen dienen te hebben en in zijn positionering duidelijk en onderscheidend (Unique Selling Points ) t.a.v. in de regio aanwezige accommodaties dienen te zijn: Een concurrentieanalyse ontbreekt
De positionering houdt een betere uitwerking in van: Al dan niet bijzondere aanpassingen van en voorzieningen in de accommodaties Bijzondere vormen van begeleiding (beroepskrachten en vrijwilligers) Faciliteiten m.b.t. individueel en groepsvervoer Bijzondere vormen van ontmoeting, service en integratie met reguliere groepen Gunstige prijskwaliteit verhouding Belangrijk is ook dat de omliggende gemeentes en zorgkantoren c.q. zorgverzekeraars meegaan in het aan te bieden sport en bewegingspakket c.q. ondersteuningsarrangement. Gezien het feit, dat de gemeenten door o.a. decentralisatie van taken steeds meer lasten te dragen krijgen is een inschatting van een behoorlijke krimp in het voorzieningenarrangement reëel. Ook is het door zorgverzekeraars en zorgkantoren mogelijk aanmerken van het sport en bewegingspakket als niet basaal een behoorlijk risico. Bovendien kunnen gemeenten in de toekomst een eigen beleid t.a.v. deze voorzieningen gaan bepalen en zo, indien deze arrangementen al voor burgers voorradig zijn, gezien het exploitatiebelang van eigen accommodaties, vervoerskosten naar de sportzone gaan beperken. Om een duidelijk zicht te krijgen op de haalbaarheid van de sportzone als centrale voorzieningen voor aangepast sporten in de Westelijk Mijnstreek zal er toch zeker op voorhand een soort convenant van alle gemeentes en de belangrijkste zorgaanbieders en instanties dienen te zijn. Ook zullen wellicht een aantal regionale voorzieningen (bijv. SGL) in een andere financiering terecht komen (meer decentraal onder regie van diverse gemeentes, waardoor sturing op sport en beweging mogelijk meer centraal wegvalt of onder onduidelijke regie komt te staan) Ook is nog weinig nagedacht over het potentieel aan personeel en vrijwilligers, dat nodig is voor de begeleiding van deze bijzondere groepen. Het WMO platform heeft al in eerder verband gewezen op het belang van tijdig nadenken over de invulling van artikel 4 (recht op begeleiding en maatschappelijke participatie) van vooral deze kwetsbare groepen als dit gedeelte vanuit de AWBZ te laste komt van de gemeente. Daar kan bijkomen dat in het kader van de vernieuwingen in de wet WNV en de kritieke financiële situatie waarin de werkvoorzieningschappen verkeren door het mogelijk wegvallen van werk er een onevenredige sterke druk op de begeleiding van de dagbesteding van deze groepen komt te vallen. Hier ligt uiteraard een kans voor de sportzone. In het rapport wordt gesuggereerd dat een zekere sturing aan het aanbieden van het sport en bewegingspakket in het kader van de kanteling WMO gewenst is. Dit lijkt een paradox als de kanteling vooral opgezet is als een vraaggestuurde, geïndividualiseerde en complementaire dienst. In het rapport wordt verder nauwelijks uitgewerkt waarom het meer dan in andere accommodaties voor senioren aantrekkelijker dan nu zou zijn om er te komen bewegen of sporten. M.b.t. de positionering heeft dit te maken met vragen als: Betere of andere ontmoetingsactiviteit, om bijv. Isolement te doorbreken?
Andere en betere vormen van begeleiding? Prijskwaliteit verhouding? Vervoer? Het rapport laat in belangrijke mate achterwege om de inkomens ontwikkeling van de mogelijke gebruikers in het onderzoek te betrekken. En een keuze om gebruik te maken van De Haamen zal voor alle gebruikers afhankelijk zijn van hun beschikbare middelen. De raming van 800 personen per week is dan ook nergens op gebaseerd. Zoals te beargumenteren is dat de veranderingen in de AWBZ en WMO voor de sportzone kansen inhoudt, kan dus eveneens beargumenteerd worden, dat gezien het bovenstaande er grote risico s zijn. Resumerend Onze bezorgdheid blijft omdat : Naast het geprognotiseerd bezettingsschema en de mede daaruit af te leiden financiële ramingen ontbreekt een duidelijk marketingplan met gedetailleerd uitgewerkte positionering (USP), concurrentieanalyse, randvoorwaarden, prijskwaliteitverhouding en communicatieplan. De positionering biedt aanknopingspunten voor verdere uitwerking De marktverkenning (doelgroepen) biedt aanknopingspunten voor verdere analyse Er ontbreken nu nog afspraken vooraf met zorgverzekeraars, instanties en omliggende gemeentes De ontwikkelingen in de AWBZ en WMO houden gezien de in te schatten bezuinigingen en krimp en de veranderende financieringsstructuur voor de exploitatieopzet grote risico s in. Om echt inzicht te krijgen in de risico s voor de gemeente is een gedegen prognose van de exploitatie lasten over meerdere jaren het enig mogelijke instrument. Onderdelen van een dergelijke prognose zullen zeker moeten zijn: Een gedegen marketingplan en communicatieplan om potentiële gebruikers naar De Haamen te halen, evenals een raming van de daarmee gepaard gaande kosten. Voor een dergelijk plan zijn dan zeker de tarieven voor de diverse diensten noodzakelijk. Immers iets verkopen en zeggen we vertellen later wel wat het gaat kosten is bij voorbaat mislukt. Voorts is het nodig om keuzes te maken voor de aan te bieden diensten gericht op de benoemde doelgroepen of delen daarvan. Als je iets wilt verkopen moet je weten wat je wilt gaan verkopen. Raming van de kosten noodzakelijk voor flankerende instrumenten zoals vervoer. Raming van de kosten van begeleiding. Raming van de kapitaalslasten.
Raming van de beheerskosten en daarmede gepaard gaan de personeelslasten. Raming van de onderhoudskosten. Raming van de inkomsten per doelgroep. Waaronder de prognose van de tarieven voor de diverse diensten. Etc. De bovenstaande opsomming is slechts een aanzet en zeker niet uitputtend. 4-01-2012 Wmo-platform Beek Werkgroep De Haamen.