2012 nieuwsbrief nr.1 www.bdo.be Nieuwsbrief CFO wil automatiseren PAGINA 3 FAQ: Wat is mezzaninefinanciering? PAGINA 7 Ingrijpende wijzigingen inzake schenking en vererving van familiale vennootschappen in het Vlaamse gewest PAGINA 11 Kent u de Juridische Adviseurs van BDO? Misschien hebt u ze nog niet ontmoet, maar de kans dat ze op uw dossier actief zijn geweest is zeer groot: de juridische adviseurs van BDO. Wat doen ze en waar staan ze voor? Aan het woord twee partners: Karen Keuleers, partner en voorzitter van het Directiecomité Juridische Adviseurs, en Peter De Smet, voorzitter van de business line Tax & Legal binnen BDO. INHOUD Kent u de Juridische adviseurs van BDO? pagina 1 Edito pagina 2 CFO wil automatiseren pagina 3 Bedrijfswagens: een kafkaiaanse nachtmerrie? pagina 5 FAQ: Wat is mezzaninefinanciering? pagina 7 Karen Keuleers & Peter De Smet Peter De Smet: Juridisch advies was een natuurlijk onderdeel van de financiële dienstverlening op het vlak van vennootschapsrecht, sociaal recht en familiaal vermogensrecht. IFRS News pagina 8 Onderkapitalisatie regeling: toepassinggebied verruimd en ratio verstrengd pagina 8 BDO heeft er vier jaar geleden voor gekozen deze dienstverlening zelfstandig te laten ontwikkelen. De tijd dat de accountant, revisor of de belastingconsulent alle domeinen van het ondernemingsrecht kon beheersen is al lang voorbij. De tijd dat binnen een revisorenkantoor juristen op de achtergrond werkten is bij BDO ook al lang voorbij. De wetgeving is op alle domeinen complexer geworden en het spel wordt scherper gespeeld. Daarom hebben we de laatste jaren geïnvesteerd in de doorgroei door middel van het aantrekken van specialisten in deze domeinen. BDO Juridische adviseurs kent sinds haar oprichting een sterke groei. Vandaag zijn er een kleine 20 gespecialiseerde partners en medewerkers. In welke domeinen zijn jullie actief? Nieuwe wet vereenvoudigt fusie- en splitsingsprocedure pagina 10 Ingrijpende wijzigingen inzake schenking en vererving van familiale vennootschappen in het Vlaamse gewest pagina 11 kort sociaalrechtelijk nieuws: Nieuwe formule Claeys pagina 14 Short News Agenda pagina 15 BDO is permanent op zoek naar nieuw talent pagina 16 Karen Keuleers: De scope van onze dienstverlening is steeds zeer duidelijk geweest en zal dit ook blijven.
2 EDITO LEGAL 2012 nieuwsbrief nr.1 Edito Zoals u heeft kunnen lezen in onze laatste nieuwsbrief werden eind 2011 een aantal fiscale en sociale maatregelen in een definitieve wet gegoten. Deze maatregelen volstonden niet om het gat in de begroting volledig dicht te rijden, zodat bijkomende ingrepen noodzakelijk bleken (zie ook onze dagelijkse update via www.bdo.be voor een bespreking van de nieuwe ontwerpmaatregelen). De regering is echter, ondanks haar noodzakelijke zoektocht naar bijkomende besparingen en middelen, niet blind voor kritiek op de door haar voorgestelde aanvullende maatregelen, zoals blijkt uit de 3 hiernavolgende voorbeelden. Er is bvb onrust gerezen omtrent de geplande invoering van een verstrengde thin cap of onderkapitalisatie regeling. Hoe de nieuwe regeling er vermoedelijk gaat uitzien wordt verder in deze nieuwsbrief toegelicht. De geplande invoering zou evenwel verstrekkende gevolgen kunnen hebben voor België als locatie voor centrale financieringsvehikels van internationale groepen. Om dit te vermijden werd de uitvoering van de geplande thin cap regeling bvb al uitgesteld tot medio 2012. Bovendien zouden de centrale financierings- en cash pooling activiteiten van internationale groepen buiten schot blijven. Het lobby werk van bepaalde drukkingsgroepen heeft hier zeker gewerkt. De intussen uitgebreid besproken (en bekritiseerde) nieuwe berekeningswijze van het voordeel van alle aard voor bedrijfswagens is vanaf 1 januari 2012 van toepassing (zie ook verder in deze nieuwsbrief). Zoals u wellicht zelf al heeft kunnen vaststellen, wordt in de meeste gevallen de fiscale factuur fors duurder. Ook hier staat intussen reparatiewetgeving in de steigers die de pil wat verzacht. In functie van de leeftijd van de wagen zal ook de berekeningsbasis voor het voordeel dalen. De catalogusprijs wordt jaarlijks met 6% verlaagd tot deze minimum 70% bereikt. Last but not least wil de regering nog meer dan vroeger een dam opwerpen tegen belastingmisbruik en ontwijking. Het middel bij uitstek daarbij is de sinds 20 jaar bestaande anti-rechtsmisbruikbepaling. In de praktijk bleek die evenwel niet het gewenste resultaat op te leveren en was ze aan vervanging toe. De eerste aangepaste versie is door de Raad van State met de grond gelijk gemaakt omdat het een blanco cheque voor de fiscus inhield en bovendien strijdig is met de Grondwet. Het nieuwe ontwerp is minder éénzijdig en meer gematigd en krijgt bijgevolg meer kans op succes. De fiscus zal een fiscale constructie slechts kunnen aanvallen nadat een dubbel bewijs wordt geleverd. Hij moet aantonen dat de belastingplichtige een voordeel heeft dat in strijd is met de belastingwetgeving en dat het om een constructie gaat waarvan het motief fiscale ontwijking is. Het welslagen van deze maatregel zal evenwel niet uitsluitend afhankelijk zijn van de wijze waarop de nieuwe maatregel in een wet wordt gegoten. Pas nadat in concrete gevallen de procedures de toets van het Grondwettelijk hof en het Hof van cassatie hebben doorstaan. The proof of the pudding is in the eating. WERNER LAPAGE werner.lapage@bdo.be Voorzitter van de redactieraad We willen ons profileren in die domeinen waarin BDO thuis is: vennootschapsrecht, arbeids- en sociaal zekerheidsrecht, handelsrecht met de nadruk op transacties, en familiaal vermogensrecht. Dit zijn precies de domeinen die belangrijk zijn voor het cliënteel van BDO. Ondernemingen die cliënt zijn bij BDO voor hun cijfers, kunnen bij ons ook terecht voor juridische bijstand. Voor een cliënt zijn er twee voordelen: we doen dit met dezelfde pragmatische aanpak die geldt voor al onze diensten, dus geen academische taal, maar hands-on en to the point. Daarnaast werken we nauw samen met de accountants, revisoren, belastingconsulenten en corporate finance adviseurs. We spreken dezelfde taal en kunnen kwalitatief juridisch advies perfect laten aansluiten bij de behoeften en cijfers van cliënten. Dit is zeer belangrijk, want soms staan juridische adviseurs daar te ver van af. Waar proberen jullie het verschil te maken? Peter De Smet: We zijn misschien geen klassieke adviseurs die een advies schrijven en dan weer vertrekken. Grote en kleine bedrijven hebben behoefte aan een actieve opvolging van hun juridische winkel en precies daar willen we het verschil maken. Voorbeelden daarvan zijn corporate- en executive housekeeping. We zorgen ervoor dat hun verslaggeving (bv. de klassieke notulen), publicaties, notificaties perfect in orde zijn, zowel in België als in het buitenland. In samenwerking met onze fiscale collega s zorgen we ervoor dat de bestuurders, directie- en kaderleden fiscaal en sociaal in orde zijn. Uiteraard ook wanneer ze internationaal actief zijn, we kunnen een beroep doen op het BDO netwerk waar we dezelfde aanpak kennen. We kunnen juridisch en fiscaal adviseren over extra-legale pensioenen, het beheer van een sociaal passief, het arbeidsrecht, alsook op het vlak van overeenkomsten en sociale verkiezingen, sociale zekerheidskwesties, lokaal en opnieuw internationaal. Karen Keuleers: Wil een cliënt zijn bedrijf verkopen of een bedrijf kopen, dan kunnen we hem helpen in het hele traject. Waardering, due diligence en de onderhandeling en uitwerking van de contracten. De generalistische adviseurs van de cliënt, bijvoorbeeld zijn accountant, boekhouder, revisor, bankier blijven hun rol spelen in het traject. Wij zorgen voor een noodzakelijke coördinatie en opvolging van de juridische aspecten. De tijd dat bedrijven werden overgedragen met de aflevering van de gedrukte aandelen is immers definitief voorbij. Als een ondernemer zijn successieplanning wil aanpakken, dan begeleiden we hem van A tot Z: de behoeften in kaart brengen, mogelijke oplossingen en opportuniteiten bekijken, de coördinatie en uitvoering, en nazorg. Rode draad door het verhaal is dat we altijd streven naar logische, veilige en duurzame oplossingen. Geen hightech met korte termijn winsten en zeker niet via ingewikkelde dure buitenlandse structuren. Peter De Smet: Bedoeling is zeker verder te groeien in deze discipline en als zelfstandige dienstverlener meer de markt op te gaan. We zien ons bijvoorbeeld perfect functioneren voor cliënten van andere accountants, boekhouders
2012 nieuwsbrief nr.1 LEGAL 3 of revisoren die geen eigen juridisch departement hebben. Op dit vlak hebben we al tal van mooie samenwerkingsprojecten kunnen realiseren. Hetzelfde geldt voor onze dienstverlening bij transacties, de koop- verkoop van ondernemingen. We zien ons niet als concurrent voor de advocaten. Wij hebben met vele advocaten en kantoren een zeer goede verstandhouding en ben er van overtuigd dat dit zo zal blijven. Er zullen zeker overlappingen zijn, maar in de praktijk ervaar ik dat ons werk stopt of begint waar advocaten beginnen of stoppen We hebben niet de ambitie om zoals andere spelers een eigen advocatenkantoor te starten. Onze juridische adviseurs sluiten perfect aan bij de globale strategie van BDO en onze praktijkdomeinen zijn duidelijk afgebakend. Karen Keuleers: We zijn binnen dit kader klaar voor een volgende sprong. Hiervoor zoeken we in eerste instantie bijkomende goede mensen. Juristen met ervaring op het vlak van vennootschapsrecht, sociaal recht, transacties en familiaal vermogensrecht die zich in deze strategie kunnen vinden en mee aan de kar willen trekken, krijgen alle kansen om door te groeien binnen onze structuur. Maar laat ons duidelijk zijn, we leggen de lat hoog. Technische kennis is evident, maar niet voldoende. We zoeken mensen die kunnen luisteren naar een ondernemingsverhaal en dit kunnen vertalen naar praktische oplossingen gericht op een lange termijnrelatie met de cliënt. Kennis is onze kunst, de cliëntenrelatie onze passie. KAREN KEULEERS Karen.keuleers@bdo.be PETER DESMET Peter.desmet@bdo.be BDO Juridische Adviseurs ACCOUNTANCY CFO wil automatiseren Het transactionele aspect overstijgen en meedenken met de business is op heden hét advies voor elke financiële leider. Bedrijven zetten daarom fors in op het automatiseren van hun financiële administratie. Vooral bij de meer eenvoudige klussen als de verwerking van facturen komen er straks minder mensenhanden aan te pas. Met een doorgedreven automatisering kan men de focus van het operationele verleggen naar analyse en het leggen van verbanden. De laatste jaren wint ook de geautomatiseerde factuurverwerking steeds meer aan belang. Het betreft zowel het scannen van papieren facturen met automatische boeking, het ontvangen en verwerken van elektronische facturen, maar ook omvangrijke workflow-, twee- (PO en factuur) en driematchingtrajecten (GRN, PO en factuur). De winst die hiermee wordt geboekt, vertaalt zich in een tijds- en kostenbesparing maar ook een substantiele verbetering van de kwaliteit van het verwerkingsproces. e-accounting is de trend e-accounting is de verzamelnaam voor de trend van het laatste decennium waarbij de financiële administratie wordt gedigitaliseerd. Ook de gegevens- en informatie-uitwisseling met de klant en overheid verloopt waar mogelijk elektronisch. De term dekt een brede waaier van mogelijke toepassingen zoals internetboekhouden, het neerleggen van jaarrekeningen via internet, het insturen van de fiscale aangiften voor directe en indirecte belastingen via internet, elektronische facturatie en archivering, digitale databanken, ed. Ook BDO speelt hier op in Het verleggen van de prioriteit naar zo slim mogelijk boekhouden vergt een mentaliteitswijziging. Binnen BDO bestaat al enige tijd een draagvlak bij het management en medewerkers tot het toepassen van de processen waar het huidige tijdperk om vraagt. Zo waren onze collega s van Accounting & Reporting bijvoorbeeld één van de pioniers in België betreffende het aanbieden van internetboekhouden. Klanten krijgen op die manier online toegang tot een state of the art boekhoudpakket met veel functionaliteiten en dat voor een relatief klein maandbedrag.
4 ACCOUNTANCY 2012 nieuwsbrief nr.1 Ook de interne boekhouding van BDO volgde een ingrijpend traject rond de professionalisering en automatisering van de administratie. In oktober 2008 werd een oplossing geïntegreerd tot het automatisch verwerken van de aankoopfacturen op basis van karakterherkenning. Het project werd nadien verder uitgebreid met een workflow management tool en een betaalmodule. Open deur bij een waardevolle financiële afdeling Dankzij het automatiseren kan men de jobs bij de financiële afdeling flink opwaarderen. Finance is niet langer zo maar een kostenpost, maar bezorgt het bedrijf rechtstreeks toegevoegde waarde. De financiële afdeling deelt m.a.w. waardevolle informatie met anderen. Naarmate het bedrijf groeit, groeit ook de samenwerking ondernemer / financiële afdeling uit tot een partnership. Van informatieverschaffer wordt men een financiële coach die meehelpt de stuurinformatie juist te beoordelen. De boekhouding zelf gebeurt quasi volledig virtueel. Kan u het zich voorstellen? DIRK VANDENDAELE dirk.vandendaele@bdo.be BDO Accountants VBO brochure Praktische leidraad bij een duurzame strategie rond de digitalisering van de financiële administratie. Het VBO en BDO hebben de handen in elkaar geslagen tot het uitwerken van een handige leidraad betreffende het automatiseren van uw finance afdeling. In zes hoofdstukken worden mogelijkheden en tips aangereikt om te komen tot een gestroomlijnde administratie: De waarde van een elektronisch document Een nieuw visionair perspectief op uw financiële administratie Elektronische facturatie Elektronische archivering Risicobeheersing in een e-omgeving De impact van e-accounting op de controle van de fiscus en de commissaris Theoretische inzichten worden getoetst met verschillende praktijkervaringen van bedrijfsleiders die het automatiseringstraject van dichtbij hebben gestuurd of meegemaakt. De brochure zal gratis verkrijgbaar zijn in mei 2012 (en op de BDO-Ondernemersdagen). BDO-Ondernemersdagen 2012 Ook op de BDO-Ondernemersdagen 2012 zal het thema rond het automatiseren van de financiële afdeling ruimschoots worden belicht. In samenwerking met het VBO werd terug gezorgd voor een boeiend programma in drie themazalen de familiale ondernemer, de innovatieve ondernemer en de internationale ondernemer. Het concept blijft onveranderd bestaan uit een evenwichtige combinatie van vaktechnische uiteenzettingen enerzijds en praktijkgetuigenissen en visies anderzijds. Om nog beter op de leefwereld van de ondernemer in te spelen zullen we dit jaar voor het eerst ook enkele keren te gast zijn bij een bedrijfsleider zelf. Meer informatie over de data, locaties, programma en de vele praktijkgetuigenissen is terug te vinden op www.bdo.be Check regelmatig voor de updates!
2012 nieuwsbrief nr.1 TAX 5 Bedrijfswagens: een kafkaiaanse nachtmerrie? Een bedrag gelijk aan 6/7 van de cataloguswaarde dient te worden vermenigvuldigd met een coëfficiënt afhankelijk van de CO 2 -uitstoot van de wagen. De coëfficiënt wordt vastgelegd op 5,5% bij een CO 2 -uitstoot van 95 g/km voor een dieselwagen en 115 g/km voor een benzinewagen of een wagen aangedreven door LPG- of aardgas. Per extra gram CO 2 /km meer dan wel minder zal deze coëfficiënt worden verhoogd dan wel verlaagd met 0,1% (zonder evenwel minder dan 4% dan wel meer dan 18% te bedragen). Wanneer geen informatie bekend is bij de Dienst Inschrijving Voertuigen (DIV) omtrent de CO 2 -uitstoot, dan wordt deze geacht gelijk te zijn aan 195 g/km voor een dieselwagen en 205 g/km voor andere wagens. De referentie- CO 2 -uitstoot (voor 2012 95 en 115 g/km) zal jaarlijks bij KB worden vastgelegd. De wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen (B.S. 30 december 2011) voert vanaf 1 januari 2012 een volledig nieuwe berekeningswijze in voor de forfaitaire bepaling van het voordeel alle aard inzake de gratis ter beschikkingstelling van bedrijfswagens. Inmiddels zal een Programmawet de nieuwe bepaling nog wat bijsturen. Deze wet is echter nog niet inwerking getreden op het ogenblik dat we dit schrijven. Aangezien beide wetgevende initiatieven behoorlijk wat vragen doen rijzen over de praktische implementatie ervan, heeft de fiscale administratie op haar website een lijst van frequently asked questions (FAQ) opgemaakt. Ondanks deze initiatieven blijft er toch de nodige onzekerheid over de praktische implementatie van de nieuwe regels. Wij zetten alvast een en ander op een rij. Regeling tot 31 december 2011 Tot en met 31 december 2011 werd het voordeel alle aard voor bedrijfswagens berekend aan de hand van de CO2-uitstoot van de wagen. De CO2 werd enerzijds vermenigvuldigd met een coëfficiënt afhankelijk van de brandstof en anderzijds met een forfaitair bepaald aantal privékilometers in functie van de afstand woon-werkverkeer (5.000 of 7.500 kilometers, al naargelang de afstand tussen de woonplaats en de plaats van tewerkstelling 25 km of meer bedraagt). Nieuwe regeling met ingang van 1 januari 2012 Forfaitair voordeel op basis van CO 2 -uitstoot en cataloguswaarde van de wagen Sedert 1 januari 2012 dient het voordeel van alle aard voor het privégebruik van een bedrijfswagen te worden berekend aan de hand van de cataloguswaarde van de wagen én de CO 2 -uitstoot. De cataloguswaarde voor wagens in nieuwe staat wordt volgens de Programmawet geacht de catalogusprijs te zijn, inclusief de opties en de effectief betaalde btw, doch exclusief eventuele toegestane kortingen. Een eventueel door de genieter betaalde bijdrage mag van het vastgelegde voordeel worden afgetrokken. Het voordeel mag daarenboven nooit minder bedragen dan 820 EUR per jaar (geïndexeerd bedrag voor 2012: 1.200 EUR). Voorbeeld In dit voorbeeld gaan we uit van een dieselwagen met 150 g/km CO 2 -uitstoot met een cataloguswaarde van 35.000 EUR. Ingevolge de nieuwe maatregel zal het voordeel van alle aard voor een wagen in nieuwe staat als volgt worden berekend: 35.000 EUR x 6/7 x 11% = 3.300 EUR Programmawet wil ongelijkheid wegwerken tussen nieuwe wagens en tweedehandswagens Ingevolge de wet van 28 december 2011 diende het voordeel alle aard voor bedrijfswagens te worden berekend op basis van de gefactureerde prijs. Door eerder aangekochte bedrijfswagens aan veel lagere prijs door te verkopen binnen een vennootschapsgroep zou de omvang van het voordeel van alle aard beperkt kunnen worden. Voor tweedehandswagens en wagens die zich niet meer in nieuwe staat bevinden zal nog steeds worden uitgegaan van de cataloguswaarde van het voertuig in nieuwe staat bij verkoop aan een particulier, inclusief opties en betaalde btw, zonder rekening te houden met enige korting, vermindering, rabat of restorno. Evenwel voorziet de Programmawet bovendien in een correctiefactor in functie van de leeftijd van het voertuig ongeacht of het om een nieuwe of tweedehandswagen gaat. De cataloguswaarde zal geacht worden jaarlijks met 6% af te nemen tot max 70%: 0-12 m: 100%:; 13-24 m: 94% 25-36m: 88% 37-48m: 82% 49-60m: 76% Vanaf 61m: 70%
6 TAX 2012 nieuwsbrief nr.1 Voorbeeld Stel dat in de situatie van het vorige voorbeeld de wagen 14 maanden geleden voor het eerst werd ingeschreven bij de DIV. Dan wordt het voordeel als volgt berekend: 35.000 EUR x 94% x 6/7 x 11% = 3.102 EUR Forfaitaire berekening, maar geen vereenvoudiging van formaliteiten In de praktijk zal de nieuwe berekeningswijze niet evident zijn omdat de koper vaak niet beschikt over alle vereiste informatie (cataloguswaarde, prijs van de opties, datum van inschrijving bij de DIV,...). De belastingadministratie licht verder in haar FAQ nog een aantal specifieke, doch ook wel frequent voorkomende situaties toe. Zo dient het voordeel, wanneer de werknemer of bedrijfsleider de wagen slechts gedurende een gedeelte van het jaar ter beschikking had, pro rata temporis te worden verminderd op basis van het aantal kalenderdagen, rekeninghoudend met de eerste dag van terbeschikkingstelling, doch niet met de laatste. Voorbeeld Een in dienst tredende werknemer krijgt op 15 september een nieuwe bedrijfswagen ter beschikking. Hij heeft de wagen dan gedurende 108 dagen dat jaar. In het oorspronkelijke voorbeeld met een voordeel alle aard van 3.300 EUR betekent dit dat het voordeel alle aard als volgt dient te worden berekend: 3.300 EUR x 108/365 = 976,44 EUR Wanneer deze werknemer eerst een aanloopwagen ontvangt, zal het voordeel alle aard volgens dezelfde pro rata regel berekend worden op de som van het voordeel met betrekking tot de aanloopwagen en dat met betrekking tot de nieuwe wagen, telkens in functie van het aantal kalenderdagen. De FAQ bespreken ook de verwerking van het voordeel alle aard in de fiche 281.10. Hier is de Administratie van oordeel dat een onderscheid dient te worden gemaakt naar gelang het voertuig wordt gebruikt voor: Uitsluitend eigenlijke privéverplaatsingen: het voordeel wordt dan vermeld in vak 9, rubriek c) van de fiche; Uitsluitend individuele woon-werkverplaatsingen: vermelding van het voordeel in vak 17 bijdragen in de reiskosten, rubriek c) voordelen alle aard. De werknemer kan desgevallend beroep doen op de gedeeltelijke vrijstelling van voordeel alle aard (370 EUR voor aanslagjaar 2013) voor zover hij zijn werkelijke beroepskosten niet bewijst; Gemengd gebruik eigenlijke privéverplaatsingen/individuele woon-werkverplaatsingen: ten belope van 370 EUR (aanslagjaar 2013) wordt het voordeel vermeld in vak 17, rubriek c van de fiche (dus ten belope van het bedrag van de vrijstelling) wanneer de werknemer geen werkelijke beroepskosten bewijst. Het verschil wordt vervolgens aangegeven in vak 9, rubriek c. Om dergelijke verwerking op deze fiches mogelijk te maken, verwacht de Administratie dat de werknemer telkens bevestigt dat hij zijn werkelijke beroepskosten niet bewijst. Op de fiches 281.20 (bedrijfsleiders) dient het voordeel alle aard steeds te worden vermeld in vak 9, rubriek c Voordelen alle aard. Belastingplichtigen met een bedrijfswagen, die de verplaatsingen voor woon-werkverkeer als beroepskost inbrengen in de personenbelasting (0,15 EUR/km), kunnen dit nog slechts doen tot maximaal het bedrag van het voordeel alle aard waarop zij worden belast (desgevallend verhoogd met de betaalde bijdrage in het voordeel). In veel gevallen zal de nieuwe regeling tot gevolg hebben dat het voordeel van alle aard zal stijgen. In situaties waar de werknemer op dit ogenblik betaalt voor het privégebruik kan de financiële impact voor de werknemer eventueel worden beperkt door voor het privégebruik in de toekomst een voordeel van alle aard (op de loonfiche) te declareren. Ook de privéaankoop van een wagen met een doorrekening van kilometers kan in bepaalde gevallen voordeliger uitvallen. Hubert Hellraeth Hubert.hellraeth@bdo.be Cindy De Bock Cindy.debock@bdo.be BDO Belastingconsulenten
2012 nieuwsbrief nr.1 FAQ 7 FAQ: Wat is mezzaninefinanciering? Mezzaninefinanciering is een financieringsvorm die naast anderen van toepassing kan zijn voor een groeiende onderneming. Deze financieringsvorm is nog te weinig bekend, maar kan in sommige specifieke omstandigheden soelaas bieden aan een onderneming en/of ondernemer met financieringsnoden. Wat is Mezzaninefinanciering? Mezzaninefinanciering is een mengvorm van financiering aan de hand van eigen vermogen en vreemd vermogen. Het heeft enerzijds de karakteristiek van eigen vermogen, gezien het aan dezelfde risico s onderhevig is als kapitaal verstrekt door de aandeelhouder en het heeft anderzijds de karakteristiek van vreemd vermogen, gezien het om een krediet gaat waarop interest verschuldigd is en een aflossingsplan van toepassing is. Het krediet wordt nagenoeg per definitie achtergesteld op alle andere schulden en bovendien verwacht de kredietverschaffer geen zakelijke waarborgen te ontvangen. Dit hoog risicoprofiel wordt vergoed door een rendement bijna vergelijkbaar met de rendementsverwachting van een aandeelhouder. De interesttoekenning kan vaak worden genegotieerd in deels jaarlijks te betalen interest en deels te kapitaliseren interest jaarlijks toegevoegd aan het openstaande kapitaalbedrag van de lening. De achtergestelde lening wordt vaak vastgelegd met een beperkt aflossingsschema bij de aanvang en een groeiend aflossingsplan naar mate de tijd voortschrijdt. De faciliteit kan ook worden toegestaan met één lump-sum terugbetaling op het einde van de financieringstermijn. Een mezzaninefinanciering wordt bij de vaststelling van financiële ratio s wel eens aangemerkt als quasi-eigen vermogen, zodat de balanspositie van de vennootschap duidelijk wordt versterkt. De rentevergoeding wordt gekoppeld aan het risicoprofiel van de onderneming en kan variëren in functie van het al of niet behalen van contractueel vastgelegde convenanten. Bij het realiseren van de vooropgestelde objectieven kan de rente naar beneden worden bijgesteld omwille van het dalend karakter van het risicoprofiel. Omgekeerd kan bij het niet realiseren van de objectieven de rentevergoeding evenzeer worden bijgestuurd naar boven (toenemend risicoprofiel). De mezzaninefinancierder wenst zich duidelijk op langere termijn te engageren en gunt hierdoor de vennootschap voldoende tijd om de geplande groei met het nodige comfort te realiseren. Wanneer kan Mezzaninefinanciering zinvol zijn? Deze financieringsvorm kan zeker zijn nut hebben in volgende omstandigheden: Aanvullende financiering in kader van overdracht van aandelen (generatiewissel/ management buy-in/out) waarbij de klassieke financieringsvormen uitgeput zijn; Groeifinanciering van een onderneming waarbij klassieke financieringsvormen uitgeput zijn. Belangrijk hierbij is dat de zittende aandeelhouder niet hoeft te onderhandelen over zijn aandeelhouderspositie en de hierbij horende verwateringseffecten. De mezzaninefinancierder is immers niet geïnteresseerd om in het aandeelhouderschap te stappen. Hij zal hooguit een schaduwfiguur, klankbord zijn voor de Raad van Bestuur en vanuit deze houding het respecteren van de vooropgestelde financiële ratio s opvolgen. Is mezzaninefinanciering duur? Natuurlijk wordt een rentevergoeding betaald die gebaseerd is op een rendementsverwachting van een aandeelhouder en dit om het hoge risicoprofiel te vergoeden. De hierbij horende opportuniteitsvraag is: wat is de kostprijs van een verwateringseffect als aandeelhouder? Op het ogenblik dat alle andere financieringsmiddelen uitgeput zijn moet een aandeelhouder/ondernemer afwegen, of hij mits een kapitaalinjectie door een derde zijn bedrijf wenst te kapitaliseren, of hij mits mezzaninefinanciering zijn vooropgestelde groei kan financieren. We gaan er vanuit dat de vooropgestelde groei aanleiding zal geven tot een toename van de aandeelhouderswaarde. In geval van de kapitaalinjectie heeft dit voor gevolg dat hij de te creëren aandeelhouderswaarde zal moeten delen met de derde aandeelhouder. Dus instap van een derde aandeelhouder impliceert afstand nemen van een deel van de aangroei in toekomstige aandeelhouderswaarde. Bij mezzaninefinanciering is dit niet het geval maar staat er een hogere rentevergoeding tegenover die fiscaal aftrekbaar is in hoofde van de verkrijgende vennootschap. Mezzaninefinanciering mogen we niet zien als een laatste reddingsboei voor ondernemingen in moeilijkheden, maar is vooral een oplossing voor groeifinanciering en structurele ondersteuning van vermogen voor een op voorhand duidelijk afgebakende termijn. Koen debrabander Koen.debrabander@bdo.be BDO Bedrijfsrevisoren Heeft u vragen met betrekking tot deze rubriek? Aarzel dan niet om een e-mail door te sturen naar het volgende adres : newsletter@bdo.be
8 FINANCIAL AUDIT 2012 nieuwsbrief nr.1 IFRS NEWS De website BDO International publiceert onder IFRS News dagelijks de actualiteit inzake de internationale normen IAS/IFRS. U vindt er onder andere de agenda van de vergaderingen van de IASB, de stand van zaken betreffende de ontwerpen van normen en de samenvattingen van het standpunt van BDO in het kader van de raadplegingen over deze ontwerpen, de lopende toenaderingen tussen IFRS en US GAAP, en een overzicht van de werkzaamheden van de EFRAG. Wij vestigen uw aandacht op de recente wijzigingen die door de IASB met betrekking tot de volgende normen werden voorgesteld: - Het boeken van de omzet - Opbrengsten uit contracten met klanten. Deze Exposure Draft is bedoeld als vervanging van de norm IAS 18 Opbrengsten uit gewone activiteiten en de norm IAS 11 Bouwcontracten. Dit ontwerp verduidelijkt en vereenvoudigt een aantal bepalingen met betrekking tot het contract en de verplichtingen die daaruit voortvloeien, de transactieprijs of de erkenning van het product. Deze nieuwe norm zou van toepassing moeten zijn voor de boekjaren die beginnen vanaf 1 januari 2015. - IFRS 10 Geconsolideerde jaarrekening, - IFRS 9 Financiële instrumenten : uitstel van de datum van inwerkingtreding van 1 januari 2013 naar 1 januari 2015. - IAS 32 Financiële instrumenten: presentatie en IFRS 7 Financiële instrumenten: Informatieverschaffing die met name de financiële compensatie van de activa en passiva behandelt. Bijgevolg wordt bijkomende informatie vereist over alle geboekte financiële instrumenten die gecompenseerd zijn met inachtneming van paragraaf 42 van IAS 32. Deze wijzigingen moeten met terugwerkende kracht worden toegepast voor de boekjaren die beginnen vanaf 1 januari 2013. U vindt deze informatie op: http://www.bdointernational.com/services/audit/ifrs/ IFRS-News/Pages/default.aspx Philippe Blanche philippe.blanche@bdo.be BDO Auditors TAX Onderkapitalisatie regeling: toepassinggebied verruimd en ratio verstrengd In het kader van internationale fiscale planning, geven ondernemingen er vaak de voorkeur aan om met vreemd vermogen te werken in vestigingen die gelokaliseerd zijn in landen met een hoge belastingdruk. De kapitalisatiestromen gaan eerder naar vestigingen in landen met een lage belastingdruk, die op hun beurt leningen toestaan aan groepsleden (o.m. aan vestigingen in landen met een hoge belastingdruk). Om in dergelijke situatie constructies van onderkapitalisatie tegen te gaan voorziet België zoals vele andere OESO landen in een zogenaamde thin cap regeling (onderkapitalisatie regeling). Deze regeling houdt in dat de schuldgraad van een vennootschap een zekere ratio ten opzichte van het eigen vermogen niet mag overschrijden. In België werd tot voor kort een ratio van 7 op 1 weerhouden. Deze onderkapitalisatie regeling is enkel van toepassing wanneer de werkelijke verkrijger gevestigd is in een belastingparadijs, en meer bepaald niet onderworpen is aan een inkomstenbelasting of die voor rente-inkomsten onderworpen is aan een aanzienlijker gunstigere aanslagregeling dan de Belgische. Overschrijden de leningen toegestaan door personen gevestigd in een belastingparadijs de hierboven aangehaalde ratio, dan zijn de interesten niet aftrekbaar als beroepskost in de mate dat de ratio is overschreden. Nieuw strenger kleedje In het kader van het regeerakkoord Di Rupo I werd voorzien in een strengere regeling. Een Programmawet past het toepassingsgebied, alsook de ratio aan. Deze wijziging vindt zijn grondslag in de vrees van de regering voor groepsherstructureringen waarbij het eigen vermogen als gevolg van de beperkingen van de notionele interestaftrek (lager tarief, beperkte aanwendbaarheid en overdraagbaarheid) zou worden vervangen door schuld-financiering. In eerste instantie wordt de ratio van 7 op 1 teruggebracht naar 5 op 1. Naast interesten betaald aan verkrijgers in belastingparadijzen zal de aftrekbeperking ook spelen wanneer de interesten worden
2012 nieuwsbrief nr.1 TAX 9 betaald aan leden van een zelfde groep. Bijgevolg zijn interesten niet langer aftrekbaar als beroepskost in zover en in die mate dat het bedrag van de bij de leden van de groep aangegane leningen hoger is dan vijf maal de som van de belaste reserves bij het begin van het belastbare tijdperk en het gestort kapitaal bij het einde van dat tijdperk (fiscaal eigen vermogen). Obligaties of soortgelijke effecten die zijn uitgegeven door een openbaar beroep op het spaarwezen, mogen zoals bij de regeling van toepassing op belastingparadijzen buiten beschouwing worden gelaten. Wat is een groep? Een groep omvat alle verbonden vennootschappen zoals omschreven in de Belgische vennootschapswetgeving. Vennootschappen worden wettelijk geacht verbonden te zijn wanneer een vennootschap de controle heeft over een andere of wanneer deze onder controlebevoegdheid van een andere vennootschap staat, of ook nog wanneer vennootschappen deel uitmaken van een consortium. Controle wordt gedefinieerd als de wettelijke of feitelijke macht om een beslissende invloed uit te oefenen op de benoeming van de meerderheid van de bestuurders of zaakvoerders of op het beleid van de onderneming. Controle in rechte wordt onweerlegbaar vermoed wanneer: Deze voortvloeit uit het bezit van de meerderheid van de stemrechten op basis van het aandeelhouderschap of op grond van een overeenkomst met andere vennoten; een vennoot het recht heeft de meerderheid van de bestuurders of zaakvoerders te benoemen of te ontslaan; een vennoot over de controlebevoegdheid beschikt krachtens de statuten van de betrokken vennootschap of krachtens een met die vennootschap gesloten overeenkomst; er gezamenlijke controle is. Feitelijke controle vloeit voort uit andere dan voormelde situaties van controle in rechte. Er geldt een weerlegbaar vermoeden van feitelijke controle op een vennootschap in hoofde van een vennoot die over de meerderheid van de stemrechten beschikt op de laatste en voorlaatste algemene vergadering van deze vennootschap. Een consortium omvat alle vennootschappen die onder centrale leiding staan. Er geldt een onweerlegbaar vermoeden van centrale leiding wanneer: dit voortkomt uit een tussen de betrokken vennootschappen afgesloten overeenkomst of uit de statutaire bepalingen; de bestuursorganen voor het merendeel bestaan uit dezelfde vennootschappen. Er geldt eveneens een weerlegbaar vermoeden van centrale leiding wanneer de meerderheid van de aandelen van de verschillende vennootschappen worden aangehouden door dezelfde personen. Wat is schuld? Schuld omvat alle leningen, met uitzondering van obligaties, andere gelijksoortige effecten uitgegeven door het openbaar beroep op het spaarwezen en andere leningen toegekend door financiële instellingen. Het begrip werkelijke verkrijger sterkt ertoe bepaalde financiële structuren uit te sluiten in geval van gewaarborgde leningen of indirecte leningen. Wat is eigen vermogen? Hier dient te worden verwezen naar het fiscaal eigen vermogen, met name de som van de belaste reserves bij het begin van het belastbare tijdperk en het gestort kapitaal bij het einde van het belastbare tijdperk. Uitsluitingen De volgende vennootschappen zijn gevrijwaard van de onderkapitalisatie regeling en de eraan verbonden aftrekbeperking: Vennootschappen voor onroerende leasing en vennootschappen waarvan de voornaamste activiteit bestaat uit factoring of onroerende leasing binnen de financiële sector en voor zover de ontleende kapitalen effectief dienen voor leasing- en factoringactiviteiten; Vennootschappen waarvan de voornaamste activiteit bestaat in een project van publiek-private samenwerking dat is gegund na inmededingingstelling conform de reglementering inzake overheidsopdrachten. VERDERE VERSOEPELING Onder druk van bepaalde professionele groeperingen zouden bepaalde financierings- en cash pooling activiteiten nu ook buiten schot blijven. Op die manier wordt vermeden dat grote buitenlandse groepen hun centrale financieringsactiviteit (en daaraan vaak gekoppelde headquarter-activiteit) uit België weghalen. Oprecht en marktconform Verder benadrukt de Programmawet dat de nieuwe regeling geen afbreuk doet aan de andere specifieke regels met betrekking tot de aftrek van interesten als beroepskosten. Het blijft dus vereist dat interesten marktconform zijn, en interesten betaald aan genieters in belastingparadijzen kunnen steeds in hun geheel worden verworpen wanneer zij geen verband houden met werkelijke en oprechte verrichtingen. INWERKINGTREDING De hierboven uiteengezette nieuwe onderkapitalisatieregeling zou uiterlijk op 1 juli 2012 in werking treden. Marc Verbeek marc.verbeek@bdo.be Sarne Willo sarne.willo@bdo.be BDO Belastingconsulenten
10 LEGAL 2012 nieuwsbrief nr.1 Nieuwe wet vereenvoudigt fusieen splitsingsprocedure Op 18 januari 2012 werd de wet van 8 januari 2012 betreffende de wijziging inzake de verslaggevingsen documentatieverplichting in geval van fusies en splitsingen gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. De wet beoogt deze verplichtingen administratief te vereenvoudigen en kadert in de omzetting van de Europese richtlijn 2009/109/EG en diende eigenlijk al op 30 juni 2011 te zijn omgezet in het Belgische recht. De wet is van toepassing op alle fusies en splitsingen waarvan het voorstel wordt neergelegd ter griffie na 28 januari 2012. Samenvattend worden volgende wijzigingen aangebracht: OPENBAARMAKINGS- VERPLICHTINGEN Voor alle operaties inzake fusies en splitsingen worden de openbaarmakingsverplichtingen met betrekking tot het voorstel gewijzigd: voortaan dient het voorstel ter griffie van de bevoegde rechtbanken van koophandel te worden neergelegd en bij uittreksel bekendgemaakt in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad. Voorheen diende het voorstel enkel neergelegd en bekendgemaakt te worden via een mededeling. Dit laatste kan nog steeds op voorwaarde dat de mededeling een hyperlink bevat naar de websites van de vennootschappen waar het uittreksel geraadpleegd kan worden. verslaggeving Bij fusies kan voortaan het verslag van het bestuursorgaan achterwege worden gelaten, op voorwaarde dat alle vennoten (en houders van effecten waaraan stemrecht verbonden is) hiermee instemmen. Bij splitsingen was dit reeds het geval. Nieuw bij splitsingen door oprichting is dat het verslag tevens achterwege kan worden gelaten wanneer de aandelen van elk van de nieuwe vennootschappen worden uitgegeven aan de vennoten van de gesplitste vennootschap evenredig aan hun rechten in het kapitaal van deze vennootschap. Voor de volledigheid wordt hierbij vermeld dat bij een geruisloze fusie sowieso geen fusieverslag opgemaakt dient te worden. Zowel bij fusies als bij splitsingen bestond reeds de mogelijkheid om het fusieverslag van de commissaris (of, bij gebreke, de bedrijfsrevisor of de externe accountant) achterwege te laten indien alle vennoten van de betrokken vennootschappen hiermee instemmen. Voor fusies bestond in dit verband evenwel onduidelijkheid omtrent het feit of in dat geval al dan niet een verslag omtrent de inbreng in natura door de commissaris (of bedrijfsrevisor) diende opgesteld te worden. Sinds 1 juli 2011 is deze onduidelijkheid weggenomen door het verstrijken van de omzettingstermijn van de richtlijn in het Belgische recht: de richtlijn voorziet in een heropleving van het verslag van inbreng in natura en een rechter dient vanaf dan immers het Belgische recht conform de richtlijn uit te leggen. Ook de nieuwe wet voorziet expliciet in de herleving van het verslag omtrent de inbreng in natura in geval van beslissing om het fusieverslag achterwege te laten. Ook bij splitsingen wijzigt er in dit opzicht het een en ander, aangezien er bij splitsingen nu geen verslaggeving inzake inbreng in natura dient te zijn als er een splitsingsverslag opgemaakt wordt. Bij splitsing door oprichting is tevens nieuw dat geen fusieverslag van de commissaris, bedrijfsrevisor of externe accountant meer vereist is, indien de aandelen van elk van de nieuwe vennootschappen worden uitgegeven aan de vennoten van de gesplitste vennootschap evenredig aan hun rechten in het kapitaal van deze vennootschap. Voor de volledigheid wordt hierbij vermeld dat bij een geruisloze fusie sowieso geen fusieverslag opgemaakt dient te worden. Belangrijke wijzigingen in activa en passiva Bij fusies is het voortaan niet meer vereist dat het bestuursorgaan de eigen algemene vergadering en de bestuursorganen van de andere betrokken vennootschappen op de hoogte stelt van belangrijke wijzigingen die zich in de activa en passiva van het vermogen hebben voorgedaan tussen de datum van het fusievoorstel en de datum van de laatste algemene vergadering die tot de fusie besluit, op voorwaarde dat alle vennoten van de bij de fusie betrokken vennootschappen hiermee hebben ingestemd. Bij splitsing door oprichting geldt dezelfde regel op voorwaarde dat de aandelen van elk van de nieuwe vennootschappen worden uitgegeven aan de vennoten van de gesplitste vennootschap evenredig aan hun rechten in het kapitaal van deze vennootschap. Bij splitsingen door overneming dienen deze wijzigingen steeds gemeld te worden. Bij een geruisloze fusie dienen deze wijzigingen nooit gemeld te worden. Tussentijdse cijfers Bij fusies kan de verplichting van het bestuursorgaan om tussentijdse cijfers op te maken (indien de laatste jaarrekening betrekking heeft op een boekjaar dat meer dan zes maanden voor de datum van het fusievoorstel afgesloten werd) achterwege gelaten worden op voorwaarde dat, ofwel de vennootschap een halfjaarlijks financieel verslag opstelt, ofwel alle vennoten van de bij de fusie betrokken vennootschappen daarmee hebben ingestemd. Dezelfde regeling geldt voor splitsingen door oprichting. Voor splitsingen door overneming werd enkel de eerstgenoemde vrijstelling ingevoerd. Bij alle vormen van fusies en splitsingen, mogen de stukken waarvan aan de vennoten een afschrift moet worden overgemaakt of waarvan zij op de zetel van de vennootschap kunnen kennisnemen, voortaan per elektronische post worden toegezonden, indien de vennoot in kwestie hiermee uitdrukkelijk en schriftelijk heeft ingestemd. De stukken die op de zetel van de vennootschap ter beschikking moeten gesteld worden, moeten daar niet meer ter beschikking
2012 nieuwsbrief nr.1 LEGAL 11 liggen, indien de vennootschap deze stukken kosteloos op haar website ter beschikking stelt. Wanneer in dat geval de stukken bovendien gedownload kunnen worden, hoeven de stukken niet per elektronische post worden overgemaakt, maar moeten zij wel ter beschikking worden gesteld op de zetel van de vennootschap. Goedkeuring van de fusie Bij een fusie door overneming waarbij een NV ten minste 90% (maar niet 100%) van de aandelen (en van de andere effecten waaraan stemrechten in de algemene vergadering verbonden zijn) in de overgenomen NV bezit, is de goedkeuring van de fusie door de algemene vergadering van de overnemende vennootschap niet vereist, indien aan bepaalde informatie- en openbaarmakingsverplichtingen voldaan is en indien aandeelhouders die alleen of samen minstens 5% van het kapitaal van de overnemende vennootschap vertegenwoordigen de bijeenroeping van de algemene vergadering niet vragen. Logischerwijze is de goedkeuring onder dezelfde voorwaarden ook niet meer verplicht bij de geruisloze fusie. Bovendien is de goedkeuring door de algemene vergadering van de gesplitste vennootschap ook niet meer verplicht bij de splitsing door overneming onder diezelfde voorwaarden en indien de verkrijgende vennootschappen in het bezit zijn van alle aandelen van de gesplitste vennootschap. Gedwongen verkoop van effecten Tot slot wordt de gedwongen verkoop van effecten (squeezeout) mogelijk gemaakt met het oog op een fusie door een NV die minstens 90% (maar niet 100%) van de aandelen (en van de andere effecten waaraan stemrechten in de algemene vergadering verbonden zijn) in de overgenomen NV houdt. ANN DE WILDE ann.dewilde@bdo.be KRIS RASSCHAERT kris.rasschaert@bdo.be BDO Juridische Adviseurs TAX Ingrijpende wijzigingen inzake schenking en vererving van familiale vennootschappen in het Vlaamse gewest Waar tot eind vorig jaar een vererving aan 0 % successierechten mogelijk was of een overdracht bij leven mogelijk was aan 2 % schenkingsrechten (onder strikte voorwaarden en verschillend naargelang het een schenking of vererving betrof) werd inmiddels een 0%-tarief ingevoerd voor schenkingen en een 3 % of 7 % tarief bij vererving. De voorwaarden werden zoveel mogelijk gelijkgeschakeld. Een overzicht. Schenkingen van familiale ondernemingen en vennootschappen Sinds 1 januari 2012 zijn in het Vlaamse gewest ingrijpende wijzigingen aangebracht aan de regeling van overdracht van familiale ondernemingen en vennootschappen. De nieuwe regeling werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 30 december 2011 en houdt toch wel een stevige trendbreuk in. Volgende schenkingen van ondernemingen en vennootschappen komen voortaan in aanmerking voor de vrijstelling van schenkingsrechten : 1. Familiale ondernemingen (eenmanszaken e.d.) Het betreft hier de schenking van de volle eigendom, de naakte eigendom of het vruchtgebruik van de activa die door de schenker, zijn echtgenoot of de met hem samenwonende beroepsmatig zijn geïnvesteerd in een familiale
12 TAX 2012 nieuwsbrief nr.1 onderneming. De familiale onderneming moet hiertoe, al dan niet samen met anderen, persoonlijk worden geëxploiteerd. Deze vrijstelling is niet van toepassing op de overdracht van onroerende goederen die hoofdzakelijk tot bewoning worden aangewend of zijn bestemd. 2. Familiale vennootschappen Het betreft hier de schenking van de volle eigendom, de naakte eigendom of het vruchtgebruik van aandelen van een familiale vennootschap met zetel van werkelijke leiding in een van de lidstaten van de Europese Economische Ruimte, op voorwaarde dat de aandelen van de vennootschap op het ogenblik van de schenking voor ten minste 50 % in volle eigendom toebehoren aan de schenker en/of zijn familie. We focussen ons hierna voornamelijk op deze tweede categorie, namelijk deze van de familiale vennootschappen. Participatievoorwaarde Voor de participatievoorwaarde is het voortaan géén absolute vereiste meer dat men 50% van de aandelen al sinds enkele jaren ononderbroken moet controleren. Nu is de beoordeling een momentopname : de situatie op het ogenblik van de schenking is bepalend. En daarenboven zijn er twee soepeler regimes voorzien waarbij men ook vanaf een participatie van 30 % de vrijstelling kan claimen, namelijk als men : hetzij gezamenlijk met één andere aandeelhouder (en zijn familie) volle eigenaar is van minstens 70 % van de aandelen van de vennootschap; hetzij gezamenlijk met twee andere aandeelhouders (en hun familie) volle eigenaar is van minstens 90 % van de aandelen van de vennootschap. Als familie wordt beschouwd : de echtgenoot of samenwonende partner van de schenker of aandeelhouder; de verwanten in rechte lijn van de schenker of aandeelhouder alsook hun echtgenoten of samenwonenden; de zijverwanten van de schenker of aandeelhouder tot en met de tweede graad en hun echtgenoten of samenwonenden; de kinderen van vooroverleden broers en zusters van de schenker of aandeelhouder. Welke ondernemingen of vennootschappen komen in aanmerking? Om als familiale onderneming te kwalificeren is het belangrijk dat het een nijverheids-, handels-, ambachts-, of landbouwbedrijf of een vrij beroep betreft dat door de schenker of zijn echtgenoot of samenwonende, al dan niet samen met anderen, persoonlijk wordt geëxploiteerd en uitgeoefend. Ook voor een familiale vennootschap geldt de vereiste dat de vennootschap de uitoefening van een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit, of van een vrij beroep tot doel heeft. Over de juiste draagwijdte van deze daadwerkelijke economische activiteit heerst er nog wat onduidelijkheid. Holding Ook een holding kan aangemerkt worden als een familiale vennootschap en geheel of gedeeltelijk voor de vrijstelling van schenkingsrechten in aanmerking komen. Hiertoe is vereist dat de holding minstens 30 % van de aandelen houdt van minstens één directe dochtervennootschap die aan de activiteitsvoorwaarde beantwoordt en die haar zetel van werkelijke leiding heeft in een van de lidstaten van de Europese Economische Ruimte. De vrijstelling wordt dan wel beperkt tot de waarden van de aandelen van de vennootschap in dergelijke dochtervennootschappen die aan de voorwaarden voldoen. Patrimoniumvennootschap Vennootschappen die geen reële economische activiteit hebben, worden uitgesloten van de vrijstelling. Een vennootschap wordt, behoudens tegenbewijs van de belastingplichtige, geacht geen reële economische activiteit te hebben indien uit de balansposten van de (in bepaalde situaties geconsolideerde) jaarrekening van minstens een van de drie boekjaren voorafgaand aan de datum van de authentieke akte van schenking cumulatief blijkt : dat de bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen een percentage gelijk of lager dan 1,50 % uitmaken van de totale activa; en de terreinen en gebouwen meer dan 50 % uitmaken van het totaal actief. De zuivere patrimoniumvennootschappen worden aldus uitgesloten van het gunstregime. Aandelen - certificaten - vorderingen Zowel aandelen als certificaten komen in aanmerking voor het gunstregime. Onder de term aandeel wordt begrepen elk deelbewijs met stemrecht dat een deel van het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigt. Maar ook de certificaten van aandelen, uitgereikt door rechtspersonen met een zetel in een van de lidstaten van de Europese Economische Ruimte, ter vertegenwoordiging van aandelen van familiale vennootschappen die aan de gestelde voorwaarden voldoen en waarvan de rechtspersoon de verplichting heeft om de dividenden en andere vermogensvoordelen onmiddellijk en ten laatste binnen
2012 nieuwsbrief nr.1 TAX 13 de maand door te storten aan de certificaathouder, komen eveneens in aanmerking. Let op : vorderingen op familiale vennootschappen komen in tegenstelling tot vroeger niet meer in aanmerking voor een gunstregime! Vormvereisten Uiteraard zijn er nog vormvereisten die dienen vervuld te worden. Zo dient de schenking bij authentieke akte vastgesteld te worden en dienen daar een aantal verplichte vermeldingen te worden opgenomen. Een origineel attest van de Vlaamse Belastingdienst moet worden toegevoegd waaruit blijkt dat aan de voorwaarden vermeld in artikel 140bis van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten werd voldaan. Verderzetting activiteit De vrijstelling wordt slechts behouden, mits drie jaar lang aan volgende cumulatief te vervullen voorwaarden is voldaan : de vennootschap moet aangemerkt blijven als familiale vennootschap de activiteit van de familiale vennootschap moet zonder onderbreking worden voortgezet elk van de drie jaar een (geconsolideerde) jaarrekening opmaken en desgevallend publiceren het kapitaal mag niet dalen door uitkeringen of terugbetalingen. In de mate dat er toch een daling is, wordt evenredig het normaal tarief verschuldigd; de zetel van werkelijke leiding van de vennootschap mag niet worden overgebracht naar een staat gelegen buiten de EER Verervingen van familiale ondernemingen en vennootschappen Zoals hoger aangegeven zijn de voorwaarden hier analoog aan deze geldig voor de vrijstelling van de schenkingsrechten. Het successierecht en het recht van overgang bij overlijden wordt vastgelegd op 3 % voor een verkrijging in rechte lijn en tussen echtgenoten of samenwonenden en op 7 % voor een verkrijging tussen alle andere personen. naar het door de fiscus geleverd bewijs, kosteloos beschikt heeft gedurende de drie jaar vóór zijn overlijden, geacht worden deel uit te maken van zijn nalatenschap, indien de bevoordeling niet onderworpen werd aan schenkingsrechten. De termijn van drie jaar wordt evenwel op zeven jaar gebracht indien het gaat om aandelen en activa bedoeld in artikel 140bis. Voor de toepassing van dit artikel wordt een bevoordeling waarvoor een vrijstelling van het registratierecht werd toegepast, gelijkgesteld met een bevoordeling die aan het registratierecht gevestigd voor de schenkingen werd onderworpen. Maar voor overdrachten bijvoorbeeld bij wijze van handgift of schenking voor buitenlandse notaris, waarbij geen beroep gedaan wordt op bovenvermelde regeling en geen registratie plaats zou vinden conform bovenvermelde regeling, geldt geen gelijkstelling. Deze nieuwe regeling van 7 jaar geldt enkel voor overdrachten vanaf 1 januari 2012 en blijft beperkt tot schenking van voormelde activa en aandelen. Schenkingen van bijvoorbeeld liquide middelen bij wijze van handgift of schenking van vorderingen of van een beleggingsportefeuille voor bijvoorbeeld een Nederlandse notaris blijven onder het klassieke regime van de driejarige periode vallen. Reeds uitgevoerde planningen De tariefwijzigingen inzake successie van 0 % naar 3 % of 7 % vallen misschien nog te relativeren, doch de voorwaarden zijn wel op een aantal punten dermate ingrijpend gewijzigd dat het zeker aangewezen is bestaande planningen, zelfs al zijn ze relatief recent ten uitvoer gelegd, opnieuw kritisch tegen het licht te houden. Indien u in uw structuur een tussenholding heeft, een patrimoniumvennootschap of bijvoorbeeld belangrijke leningen heeft toegestaan aan uw familiale vennootschap, dan kan de successiedruk zeer snel oplopen tot 27 % (in rechte lijn) en kan een eenvoudige herschikking soms al een hele besparing opleveren. Verdachte periode van 3 jaar wordt 7 jaar Naast het hogere tarief (3% of 7 % in plaats van een vrijstelling), dreigt evenwel ook nog een ander gevaar. De Vlaamse decreetgever heeft immers van de gelegenheid gebruik gemaakt om de bekende driejaars termijn van artikel 7 van het Vl. W. Succ. voor een aantal activa op te trekken tot 7 jaar! Als algemene regel geldt dat alle goederen, waarover men, Marc VAN CUTSEM marc.vancutsem@bdo.be BDO Belastingconsulenten
14 LEGAL 2012 nieuwsbrief nr.1 kort sociaalrechtelijk Nieuws Nieuwe formule Claeys Er is een nieuwe Formule Claeys bekend gemaakt gebaseerd op de rechtspraak van 2010. Het resultaat is iets lager dan dat van de Formule 2008. Opmerkelijk is bovendien dat voor bedienden met een bruto jaarloon boven de 120.000 EUR (na index correctie), het loon voortaan een negatieve invloed heeft op de uitkomst. Hou er tevens rekening mee dat voor tewerkstellingen die starten vanaf 1 januari 2012 (niet voor bestaande arbeidsovereenkomsten) vaste opzeggingstermijnen zijn bepaald in de zgn. IPA-wet. CAO 102 tot behoud van de rechten van werknemers bij overdracht onder gerechtelijk gezag Sinds 1 april 2009 is de Wet Continuïteit Ondernemingen (WCO) in de plaats gekomen van de vroegere regeling inzake het gerechtelijk akkoord. De WCO regelt hierbij tevens een aantal sociale aspecten in afwachting van een door de Koning bekrachtigde nationale CAO. Deze CAO nummer 102 is er inmiddels, maar naast de bekrachtiging door de Koning dienen er ook een aantal wetswijzigingen te worden aangenomen. De CAO regelt niet enkel de rechten van de betrokken werknemers, maar ook de informatieverstrekking aan de werknemers en aan de kandidaat-overnemer. TOM LAUREYS tom.laureys@bdo.be BDO Juridische Adviseurs
2012 nieuwsbrief nr.1 NEWS 15 SHORT NEWS BDO lanceert PME Cockpit, de koepelsite voor boekhouding, fiscaliteit en audit Na het succes van de KMO Cockpit website in Vlaanderen (32.000 unieke bezoekers per trimester) en de KMO Cockpit App (1600 downloads), heeft BDO nu ook PME Cockpit gelanceerd in Wallonië. Patrick Vanbelleghem, CIO BDO: "PME Cockpit richt zich naar bedrijfsleiders en beoefenaars van economische beroepen. PME Cockpit is een portaalsite over boekhouding, fiscaliteit en audit. De website groepeert interessante informatie voor bedrijfsleiders en beoefenaars van economische beroepen en stelt op een toegankelijke manier deze informatie gratis ter beschikking. PME Cockpit is als het ware een referentiedatabase waar ze gemakkelijk de juiste informatie kunnen vinden. De onderverdeling in rubrieken (fiscaliteit, boekhouding, vennootschappen, vzw's, sociaal recht en uw geld) alsook de zoekmotor maken het de bezoeker gemakkelijk om snel naar de juiste informatie te gaan. BDO heeft een redactiecomité samengesteld. Deze experten zorgen voor een regelmatige update van de informatie. Het concept van PME Cockpit/KMO Cockpit is uniek in België. Nergens anders vind je zoveel verschillende financiële informatie gebundeld op 1 plaats." Weldra zal er trouwens een PME Cockpit App beschikbaar zijn in de App Store. KMO Cockpit is ondertussen een begrip geworden in Vlaanderen. Voor vele accountants, fiscalisten, bedrijfsrevisoren en bedrijfsleiders is dit een referentiedatabase geworden. We zijn er van overtuigd dat PME Cockpit dit ook zal worden! Meer informatie: www.pmecockpit.be BDO sponsort French & Benelux Techtour 2012 BDO treedt op als sponsor van de French & Benelux TechTour 2012. Dit is een VC-gedreven evenement waarbij beloftevolle ondernemingen in de technologiesector zich kandidaat kunnen stellen om deel te nemen aan een 3-daagse Tour waarbij zij kunnen kennis maken met belangrijke investeerders en verschillende grote namen binnen de technologie sector. Uit een verwachte lijst van ongeveer een 300-tal ondernemingen zal een professionele jury een selectie maken van een 20-tal bedrijven. In een recent verleden waren dit voor België onder meer Clear2Pay, Financial Architects en Metris, allemaal bedrijven die na deze Tour een belangrijke toegang hebben gekregen tot de kapitaalmarkten, ofwel via private equity spelers of via een beursintroductie. Meer informatie: www.bdo.be/techtour AGENDA BDO-ondernemersdagen Vlaanderen Donderdag 24 mei 2012 in Gent Donderdag 31 mei 2012 in Antwerpen Dinsdag 5 juni 2012 in Hasselt Donderdag 14 juni 2012 in Vilvoorde Wallonië Dinsdag 22 mei 2012 in Luik Donderdag 7 juni 2012 in Nijvel French & Benelux Techtour: 9-11 mei 2012 4 e Lokale Publieke Sectordag 27 april 2012
16 NEWS 2012 nieuwsbrief nr.1 BDO is permanent op zoek naar nieuw talent Momenteel is BDO op zoek naar volgende talenten: Voor de Business Line Accounting & Reporting Voor de Business Line Audit & Assurance Voor de Business Line Tax & Legal Services Voor de Business Line Special Advisory Services Accountancy (Senior) Manager Accountancy Kantoor Brussel (Semi)-Senior Accountancy Kantoor Brussel Supervisor / Manager Accountancy Kantoor Gent of Roeselare Senior Manager Kantoor Antwerpen Financial Audit TAX Supervisor / Manager Individual tax Kantoor Brussel Junior Manager Transfer Pricing Kantoor Brussel Ervaren Assistent Tax Kantoor Hasselt Senior / Supervisor Tax Kantoor Lasne Corporate Finance Supervisor / Manager TS/M&A (M/V) Kantoor Brussel Supervisor/Manager voor BPS/Valuations (M/V) Kantoor Gent & Roeselare Semi-senior / Senior Kantoor Brussel, Antwerpen, Luik & Lasne Ervaren Assistent Kantoor Lasne Risk & Assurance Services IT Risk & Control Adviser Kantoor Antwerpen Legal Senior / Supervisor Corporate Advisor Kantoor Antwerpen Public Sector Senior organisatieontwikkeling Kantoor Gent (Semi-)Senior Accounting Kantoor Gent of Antwerpen (Semi-)Senior Public Sector Kantoor Waver Wenst u meer informatie over deze vacatures?: Surf dan naar: http://jobs.bdo.be Meer info op www.bdo.be Contact BDO Antwerpen uitbreidingstraat 66/13 b-2600 Antwerpen T. +32 (0)3 230 58 40 bdoantwerpen@bdo.be BDO Brussels The Corporate Village, Da Vincilaan 9 - Box E.6, Elsinore Building B-1935 Zaventem T. +32 (0)2 778 01 00 bdobrussel@bdo.be BDO Gent Axxes Business Park, Guldensporenpark 100 - blok K b-9820 Merelbeke T. +32 (0)9 210 54 10 bdogent@bdo.be BDO Hasselt Prins Bisschopssingel 36/3 b-3500 Hasselt T. +32 (0)11 28 60 60 bdohasselt@bdo.be BDO Lasne Chaussée de Louvain 428 b-1380 Lasne T. +32 (0)2 352 04 90 bdolasne@bdo.be BDO Liège rue Waucomont 51 b-4651 Battice T. +32 (0)87 69 30 00 bdobattice@bdo.be BDO Namur-Charleroi Parc Scientifique Crealys, Rue Camille Hubert 1 b-5032 Les Isnes T. +32 (0)81 20 87 87 bdonamur@bdo.be BDO Roeselare Accent Business Park, Kwadestraat 153/5 b-8800 Roeselare T. +32 (0)51 26 08 40 bdoroeselare@bdo.be BDO Wavre ferme des Quatre Sapins, Chaussée de Huy 120A b-1300 Wavre T. +32 (0)10 23 89 70 bdowavre@bdo.be De opgenomen informatie in deze trimestriële Nieuwsbrief heeft een signalerend en globaal karakter en is niet bedoeld als beroepsmatig advies. Onze adviseurs houden zich ter beschikking om verdere adviezen en acties terzake met u uit te werken. Wenst u deze Nieuwsbrief voortaan ook electronisch te ontvangen, dan kan u ons contacteren via newsletter@bdo.be. U vindt onze Nieuwsbrief eveneens op www.bdo.be. Ook Frans-, Engels- en Duitstalige versies zijn beschikbaar. V.U. Werner Lapage, p/a The Corporate Village Da Vincilaan 9 Box E.6 - Elsinore Building - 1935 Zaventem BDO Services Burg. Ven. CVBA / Soc. Civ. SCRL, a limited liability company incorporated in Belgium, is a member of BDO International Limited, a UK company limited by guarantee, and forms part of the international BDO network of independent member firms. BDO is the brand name for the BDO network and for each of the BDO Member Firms.