Onderwerp 1 / 2 Opdracht De leerlingen werken samen aan een totempaal voor de school of klas Deze les wordt u aangeboden door www.pro-kunst.nl Een lessendatabase voor en door kunstdocenten uit het Speciaal- en Praktijk Onderwijs. Dit is een initiatief van: Linda Batenburg, Nita van Bree en Ilja Olthaar. Zij hebben dit uitgevoerd als afstudeerproject van de docenten opleiding aan de Willem de Kooning Academie te Rotterdam. Tijdsindicatie Inspiratie Beeldende aspect Voorkennis min.6 lessen Techniek Houtbewerking Geschiedenis van de totempaal en de klas/ school Vorm, kleur, symboliek n.v.t. LEERDOELEN * De leerling werkt samen met klasgenoten * De leerling kan verantwoordelijk omgaan met houtbewerkingsgereedschap * De leerling stelt een plan op waarin de eigenschappen van de school of klas omschreven worden. * De eigenschappen van de klas zijn omgezet in zelfgekozen symbolen welke terug te lezen zijn in het plan voor de totempaal LESPLAN Introductie Deze les kan het best worden ingeleid met een verhaal. Kijk voor informatie over de geschiedenis van de totempaal op de website die als Link staat toegevoegd. Op de eerste website-link is zowel informatie als ook een verhaal te vinden dat eventueel kan worden gebruikt tijdens de introductie van de les. De tweede link is een heel uitgebreid verslag met daarin veel foto's met een uitleg per totempaal. Belangrijk om te bespreken is de betekenis die gegeven wordt aan hetgeen afbeeldingen die op de totempaal worden uitgebeeld. De betekenis kan per dier per stam verschillend zijn. De betekenis wordt dus zelf aan het afgebeelde gegeven door de makers. Dit zullen de leerlingen zelf ook gaan doen. Uitvoering 1] Als eerst is het belangrijk om informatie te verzamelen over de klas of school. Hieruit kies je wat of wie je belangrijk vindt om te laten zien de totempaal. Als je deze punten op een rijtje hebt maak je bij ieder punt een tekeningetje. Dit tekeningetje laat 2] zien welke vorm of welk symbool je voor dit onderwerp wil gebruiken. Zo kun je bijvoorbeeld een bijzonder gezicht tekenen als 'stam/schoolhoofd' of een dier kiezen dat jij vindt passen bij bijvoorbeeld leren of plezier. 3] Samen kiezen jullie de beste ontwerpen. 4] De gekozen ontwerpen teken je na op het hout. 5] Vervolgens ga je de ontwerpen uit het hout snijden, zagen, hakken en vijlen. 6] Als de totempaal uitgesneden is werk je hem af. Je kunt hem eventueel nog schilderen, maar om de totempaal weerbestendig te maken is het in ieder geval belangrijk dat je hem in een buitenbeits of lak zet. Afsluiting Traditioneel wordt een totempaal opgezet met een groot feest. Het is dan ook leuk om dit op school ook te doen. Het is namelijk een heel symbolisch en bijzonder werk. Er kan natuurlijk nog een presentatie gegeven worden waarin wordt verteld welke symbolen zijn gebruikt in de totempaal. Maar vooral het feest maakt het onthullen van de totempaal speciaal.
Onderwerp 2 / 2 Deze les wordt u aangeboden door www.pro-kunst.nl Een lessendatabase voor en door kunstdocenten uit het Speciaal- en Praktijk Onderwijs. Dit is een initiatief van: Linda Batenburg, Nita van Bree en Ilja Olthaar. Zij hebben dit uitgevoerd als afstudeerproject van de docenten opleiding aan de Willem de Kooning Academie te Rotterdam. Opdracht Tijdsindicatie Inspiratie Beeldende aspect Voorkennis De leerlingen werken samen aan een totempaal voor de school of klas min.6 lessen Geschiedenis van de totempaal en de klas/ school Vorm, kleur, symboliek n.v.t. Techniek Houtbewerking MATERIALEN * Hout (liefst een oude boom/boomstam) * Houtbewerking gereedschappen * Verf * Penselen en kwasten * Beits/lak VOORBEELDEN Deze les heeft nog geen voorbeeld foto s. Heeft u deze opdracht met uw leerlingen uitgevoerd, stuur dan een foto naar info@pro-kunst.nl Onderwerp van de email: Foto_Les 017_ LINKS http://www.baribal.nl/educatief/spreekbeurt/cederman.html http://www.royalbcmuseum.bc.ca/content_files/files/totempoles.pdf TIPS & TRUCS Het is het mooist om de totempaal uit één stuk te maken met een niet al te grote groep leerlingen. Eventueel kan de totempaal ook uit ander materiaal gemaakt worden, zoals blokken hout of kosteloos materiaal of oud ijzer. Let wel op dat de verschillende onderdelen stevig aan elkaar worden bevestigd. Hoe steviger, hoe langer de paal meegaat.
MATERIALEN Werkblad 1 * Potlood * Boomstam * Mes * Hamer * Beitel * Beits 1. SCHRIJVEN EN SCHETSEN A. Maak een lijstje met eigenschappen en/personen die jij belangrijk vindt om uit te beelden in een totempaal B. Kies vervolgens uit alle eigenschappen en personen 4 of 5 die jullie gaan tekenen. C. Maak bij iedere eigenschap een tekening van een zelfbedacht symbool. Als je bijvoorbeeld voor leren hebt gekozen kun je daar een uil bij bedenken. Deze teken je dan 2. ONTWERPEN OP PAPIER A. Bepaal samen welke symbolen het best zijn. Deze gebruik je om straks op het hout te tekenen B. Kies in welke volgorde je de symbolen op de totempaal wil zetten.
Werkblad 2 3. ONTWERPEN OP HOUT A. Teken de symbolen op de goede volgorde na op de boomstam. Het symbool moet groot op de stam getekend, de hele stam moet vol zijn. B. Geef met potlood of stift aan welke delen moeten worden uitgesneden of uitgehakt. Dit kun je doen door die delen in te kleuren of door er streepjes in te zetten. Alles wat leeg blijft wordt dus niet uitgehakt.
Werkblad 3 4. UITVOEREN MET HOUT A. Grote delen kun je het beste met een beitel uithakken. Doe dit wel voorzichtig! Je wilt natuurlijk niet per ongeluk een stuk uithakken dat je eigenlijk had willen laten zitten. Je kunt verschillende beitels gebruiken, grote en kleine. B. Met een mes kun je kleine details uitsnijden.