Universitaire Pabo van Amsterdam Nieuwe Prinsengracht 130 1018 VZ Amsterdam E-mail: upva@uva.nl www.student.uva.nl/upva Studiehandleiding Rekenen jaar 1 (studiegidsnr.: 70710P14LY) Jaar 1 Semester 1, blok 2 Studiejaar 2013-2014 Docent: Peter Ale Amsterdam, augustus 2013
Deelname onderwijs Deelname onderwijs/tentamen Om deel te kunnen nemen aan het onderwijs en/of eerste afsluitingsgelegenheid (tentamen) in deze module moet je je binnen de voorgeschreven periode aanmelden conform de door de onderwijsbureau voorgeschreven procedure in SIS. Bij niet-tijdige aanmelding en/of onjuiste inschrijving kan deelname aan het onderwijs/tentamen op praktische gronden worden geweigerd. Zie voor de aanmeldingsprocedure www.student.uva.nl/upva. Deelname herkansing Als je wilt deelnemen aan de herkansing dien je je minimaal 8 dagen voor de herkansing aan te melden via Student Informatie Systeem (SIS). Aanmelden kan nadat de uitslagen van de eerste afsluitingsgelegenheid bekend zijn gemaakt. Indien de aanmelding niet of niet tijdig heeft plaatsgevonden, kan deelname aan de herkansing op praktische gronden worden geweigerd, of kan het werk niet worden nagekeken en/of beoordeeld. Onderwijsbalie Voor vragen met betrekking tot de inschrijving in SIS, kun je contact opnemen met de onderwijsbalie van de Universitaire Pabo via upva@uva.nl of 020-5257616. Inleiding In het Voetstuk van de PABO (de landelijke kennisbasis Rekenen/wiskunde) wordt als volgt gesproken over wiskunde op de pabo: Onderzoeken naar de prestaties bij rekenen-wiskunde, laten een gedifferentieerd en genuanceerd beeld zien. Zo tonen de Periodieke Peilingen voor het Onderwijs (PPON) aan dat op sommige domeinen bij rekenen-wiskunde de prestaties afnemen, terwijl de prestaties op andere domeinen ongeveer gelijk blijven of toenemen. Eerder liet PPON-onderzoek ook al duidelijke verschillen in rekenprestaties zien tussen autochtone en allochtone leerlingen en tussen meisjes en jongens. De actuele aandacht voor reken-wiskundeonderwijs vertaalt zich onder andere in kritische geluiden ten opzichte van de zogenoemde realistische reken-wiskundedidactiek, zoals deze in de afgelopen decennia is ontwikkeld. Overigens lijkt nuancering hierbij op zijn plaats. Kritiekpunten komen soms met name, maar niet uitsluitend, in de media uitvergroot en contraproductief in beeld. Veel van deze kritiek leidt tot vervormingen en karikaturen die het reken-wiskundeonderwijs niet verder helpen. De startbekwame leerkrachten moet op de hoogte zijn van verschillende didactische aanpakken met de mogelijke voor- en nadelen daarbij. Hij moet de actuele discussies kunnen duiden vanuit ontwikkeling en geschiedenis van reken-wiskundedidactiek. Op basis van een recent historisch en internationaal overzichtsartikel over professionele gecijferdheid (Oonk e.a. 2007) vallen een viertal competenties te onderscheiden waarover een startbekwame leerkracht moet beschikken om adequaat rekenwiskundeonderwijs te kunnen realiseren: - Het zelf beschikken over voldoende rekenvaardigheid en gecijferdheid. - Rekenen-Wiskunde betekenis kunnen geven voor kinderen. - Oplossingsprocessen en niveauverhoging bij kinderen kunnen realiseren.
- Wiskundig denken van kinderen kunnen bevorderen. Het gaat bij professionele gecijferdheid, kortom, om de rekenwiskundige kennis die de (startbekwame) leerkracht nodig heeft om in staat te zijn het leren van Rekenen-Wiskunde door basisschoolleerlingen op gang te brengen, te ondersteunen en te bevorderen. De eigen vaardigheid die een startbekwame leerkracht moet hebben gaat daarmee verder dan beheersing van de leerstof Rekenen-Wiskunde op de basisschool en wordt bovendien verrijkt met vakdidactische kennis, vaardigheden en inzichten. In dit geheel is geen plaats voor wiskundige of didactische trucjes, wel bouwen aan een didactisch en wiskundig repertoire. Het in praktijk kunnen brengen van de collegestof is dit eerste jaar een speerpunt. Daarom wordt deze module op drie manieren afgerond: a. Een theoretische kennistoets, waarin didactiek wordt getoetst. b. Een verslag van een gegeven les. De nadruk in dit verslag ligt op de rekenkundige inhoud en de didactiek. c. Een toets Gevorderde gecijferdheid. Leerdoelen Je kent de uitgangspunten van de didactiek van Functioneel rekenen en Realistisch rekenen Je kent materialen, visuele modellen, schema s, diagrammen en symbolen die van toepassing zijn in de rekendidactiek en kunt deze gebruiken. Je kunt kinderen begeleiden bij het ontwikkelen van eigen rekenmanieren. Je kunt de interactie op het gebied van rekenen en wiskunde tussen kinderen op gang brengen en begeleiden. Je kunt de samenhang tussen wiskunde en andere vakken benoemen en kunt deze zichtbaar maken voor kinderen. Je kent de leerlijnen en tussendoelen en onderwijskaders voor de onderbouw, de middenbouw en de bovenbouw op het gebied van omgaan met Hele getallen. Je kent globaal de leerlijnen van de domeinen: Meten en meetkunde, Breuken procenten en verhoudingen en Verbanden. Je kent de voorschoolse ontwikkeling van kinderen op het gebied van getal- en hoeveelheidsbegrip en kunt hierop aansluiten in groep 1. Aansluiting bij andere modules In ULP 2 Leerkrachtgedrag bij Rekenen ontwerpen studenten een instrument om te kijken naar leerkrachtgedrag tijdens wiskundelessen. De opgedane kennis in deze module op het gebied van rekenonderwijs kunnen studenten toepassen bij het ontwerpen van dit instrument. Literatuur Ale P. en Schaik M.van.( 2011) Rekenen uitgelegd. Naarden: Coutinho. Veltman, A. en Heuvel-Panhuizen, M. van de. (2010 ) de basisschool, Groningen: Noordhoff Uitgevers.
Zanten M. van (2009) Voetstuk van de PABO,www.kennisbasis.nl Onderwijsvormen De module Rekenen en wiskunde Bestaat uit twee hoorcolleges en 7 practica. Tijdens de practica ligt de nadruk op samenwerken en wederzijdse uitwisseling. Er is steeds een inleiding op het onderwerp. Er is steeds ruimte voor terugkoppeling naar de praktijk. Contact Peter Ale: P.F.J.Ale@hva.nl Rooster Omvang: 2 EC s = 56 uur Hoorcolleges = 4 uur Practica = 7 x 2 uur = 14 uur Practica voorbereiden = 16 uur Stageactiviteiten Literatuur lezen = 10 uur = 12 uur Totaal = 56 uur Datum Inhoud Voorbereiden 01-11-2013 Hoorcollege 1 Toelichting op module. Inleiding Realistisch rekenen en Functioneel rekenen 01-11-2013 Practicumbijeenkomst 1 Contexten en modellen Voetstuk van de pabo (blz 40-50) Lezen Hoofdstuk 1 08-11-2013 Practicumbijeenkomst 2 de basisschool,hfdst 3
Contexten en modellen 2 Het achttallig stelsel. Hoofdstuk 1 de basisschool,hfdst 4 15-11-2013 Hoorcollege 2 Inleiding de domeinen in het rekenonderwijs, met nadruk op Hele getallen. Voetstuk van de pabo (blz 50- ev) 15-11-2013 Practicumbijeenkomst 3 5 kernprincipes en invloed op de didactiek Reconstructiedidactiek 22-11-2013 Practicumbijeenkomst 4 Kolomsgewijs rekenen en progressieve schematisering Voetstuk van de pabo (blz 40-50) Hoofdstuk 1 de basisschool,hfst 5 25-12-2013 Practicumbijeenkomst 5 Gevorderde gecijferdheid Oefenen met : de basisschool,hfst 1 6-12-2013 Practicumbijeenkomst 6 Gevorderde gecijferdheid Oefenen met : de basisschool,hfst 6 13-12-2013 Practicumbijeenkomst 7 Gevorderde gecijferdheid Oefenen met : de basisschool,hfst 7 en 8 16-12-2013 Tentamen??? Herkansing
Beoordeling Het eindcijfer van de Rekenen jaar 1 wordt bepaald door: a. Een theoretische kennistoets, waarin didactiek wordt getoetst. b. Een toets Gevorderde gecijferdheid. Alle onderdelen zijn met een voldoende (cijfer 5.5) afgerond. Feedback Feedback op het gemaakte tentamen wordt op tweeërlei wijzen gegeven: o Individueel Studenten kunnen desgewenst het gemaakte tentamen inzien als zij zich van tevoren hebben ingetekend (een intekenlijst komt te hangen bij de coördinator, kamer G0.14). o Collectief in een responsiecollege Studenten dienen (uiterlijk drie dagen) van te voren hun vragen te mailen naar de coördinator. Deze vragen (alleen) worden besproken in het responsiecollege. Op practicumopdrachten wordt feedback gegeven door de practicumdocent. Mocht de eindopdracht als onvoldoende worden beoordeeld, dan dient aan de hand van de feedback een verbeterde versie te worden ingeleverd, die dan weer volgens de gebruikelijke criteria wordt beoordeeld. Evaluatie van het onderwijs Docenten en de Universitaire Pabo hebben behoefte aan feedback van de studenten op de kwaliteit van het gegeven onderwijs. Waar nodig kan een betreffende module verbeterd worden voor de volgende groep studenten. Maar evalueren kan ook een goed leermoment zijn voor jou als student, omdat je zo extra nadenkt over je eigen leerproces en nagaat hoe je achteraf kijkt naar de inhoud van een module. Binnen de FMG wordt gewerkt met een vragenlijst die UvA-breed wordt toegepast. Bij het laatste college of na afloop van het tentamen zal je gevraagd worden deze vragenlijst in te vullen. Vul deze vragenlijst zo eerlijk mogelijk in, de resultaten ervan hebben geen consequenties voor de uitslag van het tentamen. Bovendien blijf je bij het invullen van de vragenlijst anoniem. Indien uit de resultaten van de vragenlijst blijkt dat toelichting nodig is op de evaluatie van de betreffende module, organiseert het Onderwijsinstituut een panelgesprek. Hiertoe worden een aantal studenten uitgenodigd en wordt samen met de docent en de onderwijsdirecteur of studieadviseur gesproken over het verloop en de inhoud van de betreffende module. Studenten kunnen indien gewenst ook zelf een panelgesprek aanvragen.
Fraude Onder fraude wordt verstaan het handelen of nalaten van de student dat erop gericht is het vormen van een juist oordeel door de examinator omtrent kennis, inzicht en vaardigheden van de student geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. Een voor iedereen duidelijk herkenbare vorm van fraude is bijv. het op enigerlei wijze spieken tijdens het tentamen. Een helaas vaak voorkomende vorm van fraude, die in de wetenschappelijke wereld zeer zwaar wordt aangerekend, is het plegen van plagiaat. Plagiaat Een wetenschappelijke tekst moet controleerbaar zijn en daarom dien je gebruikte (internet)bronnen altijd vermelden in een zogenaamde bronvermelding. Als je een stuk tekst of tabel van iemand overneemt geef je precies aan wie de auteur is en waar je de tekst of tabel hebt gevonden. Doe je dat niet en wek je dus de indruk dat die tekst of die gegevens van jezelf zijn, dan wordt dat plagiaat genoemd. Het plegen van plagiaat in een paper of scriptie betekent altijd uitsluiting van de betreffende tentamen- of scriptiegelegenheid. Bovendien kan de examencommissie nog zwaardere straffen opleggen. Zorg dus dat je altijd goed je bronnen vermeldt en niet zomaar stukken tekst of gegevens van anderen overneemt. Zie ook Serviceplein voor studenten, Fraude- en plagiaatregeling, http://www.student.uva.nl/fraude-plagiaat/voorkomen.cfm, en OER bachelor- en masteropleiding Pedagogische wetenschappen en Onderwijskunde, artikel 5.14. Beroepsmogelijkheden Als je het niet eens bent met een beslissing van een examinator, is het verstandig om je eerst te wenden tot de Examencommissie UPvA met het verzoek om een uitspraak te doen over je eventuele klacht. Na die uitspraak kun je besluiten om binnen 4 weken beroep aan te tekenen bij de COBEX. Raadpleeg de studieadviseurs voor advies en de procedure.