HIER OPGEWEKT KENNISSESSIE ZONNEPARKEN DE OPTIES 16 APRIL 2015, DEVENTER Het realiseren van een zonnepark kan op verschillende manieren. De afgelopen maanden zijn vooral de (on)mogelijkheden van de postcoderoosregeling aan bod gekomen, maar er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Zoals SDE+ of salderen. Tijdens deze HIER opgewekt kennissessie kregen bezoekers aan de hand van voorbeelden uit de praktijk meer inzicht in de verschillende mogelijkheden. RVO.nl lichtte plenair de komst van de regeling experimenten elektriciteitswet toe die per 1 mei van start gaat. Ook netbedrijven Alliander en de Belastingdienst waren aanwezig om vragen te beantwoorden. Dit document is een verslag van de verschillende deelsessies tijdens de Kennissessie Zonneparken: de opties in Deventer. Mocht u na het lezen van dit verslag nog vragen hebben, dan kunt u die stellen via HIER opgewekt (info@hieropgewekt.nl). HIER opgewekt streeft ernaar zoveel mogelijk vragen beantwoord te krijgen. De Kennissessie is georganiseerd door HIER opgewekt. Het programma werd verzorgd door: Hans Rikze (Morgen Groene Energie) Robbert van Otterloo (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland/RVO.nl) Frank Venema (Eemstroom) Johan Wierda (Borne Energie CV U.A.) Jan Willem Zwang (Greencrowd) Verslag HIER opgewekt Kennissessie Zonneparken de opties 16 april 2015 Deventer www.hieropgewekt.nl pagina 1
PLENAIR: OVER DE REGELING EXPERIMENTEN ELEKTRICITEITSWET Robbert van Otterloo (RVO.nl) In 2015 gaat de regeling experimenten elektriciteitswet van start. Deze regeling geeft ontheffing van bepalingen in de Elektriciteitswet 1998 en richt zich op burgers en bedrijven. Het gaat hierbij om de ontheffing van de levering aan kleinverbruikers, van de splitsing van het netbedrijf en energieleverancier/producent tot de ontheffing van gereguleerde tarieven. De regeling is een initiatief van het ministerie van Economische Zaken (uitgevoerd door RVO.nl) en maakt het mogelijk om gedurende tien jaar experimenten uit te voeren die afwijken van de Elektriciteitswet. Dit moet dan wel de ontwikkeling, transport en levering van decentraal opgewekte elektriciteit bevorderen. Deze energie moet uit hernieuwbare bronnen komen. De verwachting is dat de regeling binnenkort in de Staatscourant wordt gepubliceerd en vervolgens per mei 2015 open gaat. Informatie over de publicatie en opening is te vinden op de website van RVO.nl. Doel van de regeling experimenten elektriciteitswet is het onderzoeken of de Elektriciteitswet structureel moet worden gewijzigd. In de komende vier jaar zal worden bekeken in hoeverre deze regeling daadwerkelijk leidt tot: meer toepassing van duurzame elektriciteit en elektriciteit uit WKK op lokaal niveau; efficiënter gebruik van de beschikbare energie-infrastructuur; meer betrokkenheid van elektriciteitsgebruikers bij hun energievoorziening. Doelgroepen Deze regeling richt zich vooral op de afnemers van elektriciteit, voornamelijk consumenten. Een voorwaarde voor de experimenten is dat deelnemers gezamenlijk zeggenschap hebben over productie en levering. Aan die voorwaarde wordt voldaan als voor het experiment de rechtsvorm van een coöperatie of een Vereniging van Eigenaren (VvE) wordt gekozen. Soorten experimenten Er zijn twee soorten experimenten waarvoor een ontheffing mogelijk is: projectnetten en grote experimenten. Projectnetten Projectnetten bestaan uit een gezamenlijk net van maximaal 500 afnemers. Dit gezamenlijk net heeft slechts één aansluiting op het net van een netbeheerder. Binnen het domein van het projectnet mag productie, levering en netbeheer gecombineerd worden. Per jaar kunnen 10 projectnetten meedoen. Grote experimenten Grote experimenten liggen in het verzorgingsgebied van een regionale netbeheerder en omvatten maximaal 10.000 afnemers. In deze experimenten blijft de regionale netbeheerder zijn onafhankelijke wettelijke taak vervullen. Per jaar kunnen 10 grote experimenten meedoen. Hou de website van RVO.nl voor nieuws over de regeling. Op 9 april is er een voorlichtingsbijeenkomst. Verslag HIER opgewekt Kennissessie Zonneparken de opties 16 april 2015 Deventer www.hieropgewekt.nl pagina 2
A: BESLISBOOM ZONNEPARKEN Hans Rikze (Morgen Groene Energie) Veel coöperaties verkennen de mogelijkheden om zonneparken te realiseren. Dit leidt tot allerlei verschillende businesscases met veel onzekere parameters. Floris Bruning en Hans Rikze ontwikkelden in opdracht van HIER opgewekt een beslisboom om initiatieven op een snelle manier inzicht te geven in de beste businesscase voor hun plan. Er zijn verschillende mogelijkheden voor het uitwerken van een rendabele businesscase voor een grootschalig zonnepark: SDE+, het verlaagd tarief, salderen of een investering van een derde partij. Wanneer kies je wat? En wat is het rendement? Daar geeft de beslisboom waarbij je acht variabelen invult antwoord op. De beslisboom levert geen kant-en-klare businesscase op, maar geeft wel een globaal idee van wat de investering oplevert bij verschillende scenario s. Het programma laat zien wat het rendement na 10, 15 en 20 jaar salderen, postcoderoos of SDE+ is en houdt daarbij ook rekening met bijvoorbeeld verkoop van het systeem. Floris Bruning en Hans Rikze hebben de beslisboom tijdens verschillende kennissessies van HIER opgewekt getest met initiatiefnemers. De feedback verwerken ze in de definitieve beslisboom. Deze verschijnt eind mei op de website van HIER opgewekt. Verslag HIER opgewekt Kennissessie Zonneparken de opties 16 april 2015 Deventer www.hieropgewekt.nl pagina 3
B: Crowdfunding Jan Willem Zwang (Greencrowd) DE FEITEN organisatie: stichting Greencrowd projecten: 16 zonne-energieprojecten, op scholen en ziekenhuizen aantal panelen: variabel gebruikte regeling: diversen, steeds in combinatie met crowdfunding Greencrowd is gespecialiseerd in het organiseren van crowdfunding. Crowdfunding kan helpen het rendement op je eigen vermogen flink te vergroten, terwijl de crowdfunders een significant hogere rente krijgen dan de huidige spaarrente. Feitelijk schuif je met de verdeling van het projectrendement. Creatieve vormen van crowdfunding zijn ook denkbaar. Bijvoorbeeld voor sportverenigingen. Leden kunnen de club geld lenen voor een zonne-energie installatie, en rente en aflossing accepteren in de vorm van tegoedbonnen voor de bar. Algemene aandachtspunten: Als je niet zelf investeert, is het belangrijk zaken goed te regelen met betrekking tot energiebelasting. Zorg bijvoorbeeld dat je niet per kwh verrekent, want dan is er geen sprake van eigen rekening en risico wat van belang is om te kunnen salderen en dus geen energiebelasting te hoeven afdragen over de opgewekte zonnestroom. Als je het slim organiseert, kunnen mensen vanuit privé in aanmerking komen voor EIA. Greencrowd wacht nog op een uitspraak van de belastingdienst dat het dan ook nog steeds mogelijk is om te salderen (dus én én). NB Sinds 1 januari 2015 is het niet meer mogelijk om met projecten kleiner dan 25.000 Wp in aanmerking te komen voor de EIA. De KIA (kleinschaligheidsinvesteringsaftrek) geldt alleen voor investeringen in eígen bedrijfsmiddelen. Bovendien moet je inkomstenbelasting-, BTW- en Vpb-plichtig zijn. Volgens uitspraken van minister Kamp zou er volgend jaar een subsidie voor sportverenigingen verwacht mogen worden. Als je minder dan 150 mensen aanschrijft, mag je onder vrijstellingen van de AFM tot 2,5 miljoen euro ophalen. In de zaal heerst wat ongeloof of je de benodigde financiering voor grote projecten echt bijelkaar kunt schrapen met kleine bijdragen. Jan Willem bevestigt dit stellig. Maar goede communicatie is essentieel. Zijn meest recente project met 660 zonnepanelen bij ziekenhuis Rijnstate in Arnhem bevestigt dat. Daar is in één dag onder het personeel 85.000,- van de benodigde 93.000 opgehaald. Verslag HIER opgewekt Kennissessie Zonneparken de opties 16 april 2015 Deventer www.hieropgewekt.nl pagina 4
C: SDE Robbert van Otterloo (RVO.nl) en Frank Veenema (Eemstroom) DE FEITEN organisatie: Eemstroom projecten: Zonneberg aantal panelen: 496 gebruikte regeling: SDE Robbert van Otterloo presenteerde de ins en outs van de regeling. Deze staan in de powerpoint die hoorde bij zijn presentatie, en zijn ook terug te vinden op de website van RVO.nl Een belangrijke les die Robbert mee wil geven op basis van wat hij in zijn praktijk tegenkomt: Zorg dat je vooraf in kaart hebt wat kosten voor netaansluiting zijn! In de praktijk blijkt dat voor veel initiatieven een onverwachte kostenpost te zijn. Vervolgens vertelde Frank Veenema over de zijn ervaringen in de praktijk. Eemstroom werkt echt voor en door burgers en heeft zelf geen kapitaal op zak. Een belangrijke factor bij de ontwikkeling van het business model voor hun zonneparken. Zijn ervaringen met SDE zijn nog vers; de toekenning is net binnen. Maar aan de aanvraag is natuurlijk een heel traject voorafgegaan. Behalve de communicatie met de (potentiele) leden, is de samenwerking met de gemeente erg belangrijk. In Amersfoort hebben ze zeker ambitie de gemeente heeft het initiatief genomen om daken van sporthallen ter beschikking te stellen - maar desalnietemin kom je nog talloze hobbels tegen. Venema: Bij de gemeente kom je binnen en dan beland je in een soort rollenspel. Maar houd vertrouwen in mensen, wie weet tref je de goede! Het gaat dan om aspecten als de duur waarvoor je het dak ter beschikking krijgt, de voorwaarden voor overnamen aan het eind, verzekeringen, toegang tot de locatie om onderhoud te kunnen plegen, op wat voor manier de aansluiting wordt geregeld (al dan niet via dezelfde aansluiting als die van de sportlocatie) etc. En natuurlijk om het formuleren van een aantrekkelijke propositie voor potentiele leden. In eerste instantie wilde de gemeente graag dat er gebruik werd gemaakt van de postcoderoosregeling, maar met een (toen nog) gegarandeerde termijn van slechts 10 jaar kreeg Eemstroom de business case niet rond. Daarom is overgestapt op de SDE-regeling. Inmiddels is de postcoderoosregeling naar 15 jaar gegaan, maar heeft Eemstroom de SDE-beschikking al binnen dus gaan ze daar mee verder. Iemand oppert het idee om hefboomwerking te creëren met financiering van de gemeente, zodat rendement voor burgers groter wordt: Probeer raadsleden een motie te laden indienen en aannemen. Zij zoeken minder dan wethouders en ambtenaren naar absolute zekerheden en zijn best bereid risico s te nemen voor een meer duurzame energievoorziening. Verslag HIER opgewekt Kennissessie Zonneparken de opties 16 april 2015 Deventer www.hieropgewekt.nl pagina 5
D: POSTCODEROOS MET BORNE ENERGIE CV U.A. Johan Wierda DE FEITEN initiatief: Borne Energie CV. ua locatie: Borne project: BEE-one panelen: 240 panelen PV-locatie: gebruikte regeling: Verlaagd Tarief Klein beginnen, gestaag groeien. In de herfst van 2013, bij een duurzaamheidscafé zijn de eerste plannen gesmeed voor Borne Energie. Later dat jaar dienden ze een project in voor de Energy Pitch van de Provincie Overijssel, daar kwamen ze als winnaar uit de bus. De gemeente stelde het dak van het gemeentehuis ter beschikking. Uiteindelijk is project BEE-one (dat staat voor het eerste project van Borne, maar het duidt ook op eenheid, en is een referentie naar de bijen in het stadswapen van Borne) een feit. Het plan; 240 panelen op het dak van de plaatselijke carnavalsvereniging, goed voor 55.000 Wattpiek. Voor het eigen verbruik van de vereniging worden nog 24 panelen geplaatst. Het aantal leden voor het eerste project zijn beperkt, Borne Energie richt zich op 20 tot 25 leden. Zo blijft het klein, beheersbaar en overzichtelijk. Ze richten zich op bewoners van oud Borne, dit is een beschermd stadsgezicht waar het plaatsen van zonnepanelen op daken niet mogelijk is. De opgewekte stroom wordt verkocht aan energiebedrijf Qwint en de leden krijgen via de regeling verlaagd tarief korting op de energiebelasting. Daarnaast krijgen de leden ook een deel van de opbrengst van de verkoop van de groene stroom. Borne Energie is een coöperatie, de winst wordt geïnvesteerd in een stichting, met anbi status, die investeert in de lokale gemeenschap. Verslag HIER opgewekt Kennissessie Zonneparken de opties 16 april 2015 Deventer www.hieropgewekt.nl pagina 6