1
2 Colofon / Haags Historisch Museum Het jaarverslag van de Stichting Haags Historisch Museum wordt jaarlijks vormgegeven door studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag. Dit jaarverslag is vormgegeven door Donna van West en Evelien Broersen in het kader van het individueel studietraject van de opleiding Grafisch Ontwerpen. Voor de broodtekst is gekozen voor het lettertype Minion, voor de kopjes en typografie van de spreekwoorden het lettertype Din. Het jaarverslag is gedrukt op 120 gr/m 2 offset (wit). De zeefdruk onder het stofomslag is handmatig gedrukt, het overige drukwerk is verzorgd door Ando bv. /300 Jaarverslag 2012 Het Museum dat ieders hart verovert voor Den Haag Haags Historisch Museum Korte Vijverberg 7 2513 AB Den Haag Tel. 070-3123062 info@haagshistorischmuseum.nl www.haagshistorischmuseum.nl 3
4 met open vizier Portret van graaf Willem ii van Holland. Schilderij door Hollandse School, ca. 1600. Voorwoord Geachte lezer, dit is het laatste jaarverslag, dat ik u mag aanbieden. Per 1 mei 2013 neem ik afscheid als directeur van het Haags Historisch Museum en de Gevangenpoort en word ik opgevolgd door Marco van Baalen, hoofd afdeling Collecties. Ik ben buitengewoon blij en trots met een opvolger uit ons eigen team. En ons team heeft weer voor een prachtig museumjaar gezorgd met mooie tentoonstellingen, sprankelende evenementen, prachtige educatieve projecten, publicaties en onderzoek naar aanleiding van restauraties met zelfs een spectaculaire ontdekking. En wederom: meer bezoek! Het voorwoord in het jaarverslag van 2011 eindigde ik, na de verheugende mededeling van het record van 100.000 bezoekers voor Haags Historisch Museum en de Gevangenpoort met ons motto voor de komende jaren: OP NAAR DE 200.000 BEZOE- KERS! Want een belangrijk onderdeel van ons beleid is immers Het Museum gaat de stad in. De tentoonstellingen en activiteiten op locatie nemen toe. Als de aantallen bezoekers en deelnemers daarvan gaan meetellen, dan zou in de komende jaren 200.000 bezoekers mogelijk moeten worden. Dat die 200.000 al in 2012 gehaald zouden worden, hadden wij niet durven dromen. Bezoek aan het Haags Historisch Museum en de Gevangenpoort was wederom hoger dan vorig jaar: 103.422 bezoekers. Het bezoek aan onze tentoonstellingen op locatie: in het Atrium, Theater Dakota, de Prinsjesdag-presentatie onder de Ridderzaal, de tentoonstelling 200 jaar Koninkrijk en parlementaire democratie op locatie bij ProDemos en de steeds wisselende presentaties bij de Raad van State, bedroeg samen 132.261. Dus totaal wisten wij 235.683 mensen binnen en buiten de museummuren te bereiken. Ons bereik op locatie is per jaar zeker 150.000 mensen. (Want het bezoek aan de Prinsjesdagpresentatie gold in 2012 slechts voor 4 maanden, vanaf 5 september.) "Dat die 200.000 al in 2012 gehaald zouden worden, hadden wij niet durven dromen" En omdat dit mijn laatste jaarverslag is, zou ik nog even verder kunnen dromen. Kijkt u even met mij mee naar het Hofvijvergebied. Wat een potentie heeft dit gebied! Als het Haags Historisch Museum en de Gevangenpoort lekker doorgroeien, net als Bredius, waar wij mee samenwerken én ProDemos én de Galerij Prins Willem v, dan halen wij aan de Hofvijver in de toekomst met elkaar ook wel de 150.000 bezoekers. Dat is samen, binnen en buiten de museummuren, een bereik van 300.000 mensen voor dit Hofvijvergebied. En als het Mauritshuis straks weer opengaat, dan verdubbelt dat aantal! Wat een prachtig toekomstperspectief: meer dan een half miljoen bezoekers rond de Hofvijver! Het Haags Historisch Museum zorgt voor de collectie van de stad. Als wij kijken naar de reikwijdte van de collectie, dan is deze collectie zichtbaar in de vaste opstelling Typisch Haags en in de tentoonstellingen in het Haags Historisch Museum. Bovendien zijn sommige van de belangrijkste topstukken uit de collectie permanent te zien op andere plekken, zoals op dit moment drie magistrale burgemeestersen magistraatsportretten in het Oude Haags Historisch Museum / 5
6 / Haags Historisch Museum Stadhuis. Deze grote groepsportretten zijn speciaal vervaardigd voor het Oude Stadhuis; vormen daar een ensemble mee, met het moederhuis van onze stad. Er hoort nog een vierde bij. Die wacht nu nog opgerold in ons depot op restauratie. De restauratie van de hele serie burgemeesters- en magistraatsportretten die Den Haag rijk is, is een ambitieus project: Geef Den Haag zijn burgemeesters terug. Wij zijn nu op de helft en wij zoeken geld voor het vervolg van de restauraties. En wij hopen op een bredere publiekstoegankelijkheid voor het Oude Stadhuis - deze plek verdient dat. Wij zijn in gesprek daarover met onze collega s op het stadhuis. Er zijn meer topstukken in de Haagse collectie van nationaal belang: de reeks portretten van de Hollandse graven (uit ca. 1600), in bruikleen bij de Eerste Kamer, die ooit de restauratie bekostigde. De Eerste kamer is een belangrijke en betekenisvolle plek, maar semi-openbaar. Die Hollandse graven moeten natuurlijk een keer zichtbaar worden voor een breed publiek. U ziet in dit jaarverslag een man met open vizier, de Hollandse graaf Willem ii. Hij was reeds koning van het Heilige Roomse Rijk en beoogd keizer van dit grote Duitse Rijk in de Middeleeuwen. Zijn keizerskroon zou Den Haag toen al tot Europese culturele hoofdstad maken. (Niet voor niets is hij ook verbeeld op de gouden fontein op het Binnenhof.) Maar helaas, Willem werd vóór de kroning vermoord door de West-Friezen, die niet in de gaten hadden wie hij was. Het gezegde Met open vizier danken wij nog aan de riddertijd, wanneer ridders met open vizier streden om te laten zien wie zij waren. De twee studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten die dit jaar ons jaarverslag vormgeven, Donna en Evelien, hebben gekozen voor een serie spreekwoorden om ons jaarverslag te illustreren en in te delen, met beeldmateriaal uit onze eigen collectie. Willem ii met open vizier is een mooi beginbeeld. Wij willen graag laten zien wie wij zijn en wij willen graag Den Haag aan het publiek laten zien. Te beginnen met deze graaf / bijna keizer uit middeleeuws Den Haag. Om onze collectie verder zichtbaar te maken zijn wij genereus in het uitlenen van de collectie aan andere musea. Een collectie is immers niet bestemd voor het depot. Daarom lenen wij bijvoorbeeld ook uit aan de weldoenerleden van het Sebastiaan Genootschap als zij de restauratie bekostigen. Want een restauratie brengt een collectiestuk tot leven; soms voelt het als een nieuwe aanwinst. Zoals het schilderij Moord op de gebroeders De Witt, 1672 door Pieter Frits. Beschadigd, vuil en eerder curieus dan belangrijk. Echter, de restauratie, met dank aan Wladimiroff Advocaten (weldoener-lid van het Sebastiaan Genootschap), lanceerde dit depotstuk in een keer naar de hoogste regionen van de Canon van de Nederlandse geschiedenis: het schilderij bleek gedeeltelijk overschilderd in de 19 de eeuw en wat tevoorschijn kwam was de volledige gruwelijkheid van de moord. Het schilderij is in 2013 te zien in het Amsterdam Museum op de tentoonstelling over de Gouden Eeuw en in de gelijknamige documentaire (ntr/ Klokhuis); de restauratievondsten staan breeduit toegelicht in het bijbehorende boek. Ook het Nederlands Forensisch Instituut blijft betrokken bij het onderzoek naar de moord op de gebroeders De Witt met hun onderzoek naar de Tong en Vinger (aanvankelijk Tong en Teen, maar de teen bleek een vinger) van Johan en Cornelis de Witt. Deze 17 de -eeuwse moord blijft nieuwswaarde houden, ook in de 21 ste eeuw, met aandacht voor deze collectiestukken en vooral voor Museum de Gevangenpoort. Het spreekwoord het achterste van je tong laten zien verwijst in dit jaarverslag naar dit ongemakkelijk en pijnlijk erfgoed uit onze collectie. Spreekwoorden die u verder tegenkomt in dit jaarverslag hebben ook relatie met de collectie, zoals Van de Prins geen kwaad weten met het portret van Prins Willem v. Wij hebben veel Oranje in de collectie. En de Galerij van Prins Willem v, het eerste schilderijenmuseum van Nederland, is nu onze belangrijke museale partner en naaste buurman van de Gevangenpoort. Of het gezegde Dit spant de Kroon, geen Oranje-kroon, maar deel van de beroemde kerkschat, verborgen gehouden en gered van de Beeldenstorm en nu nationaal erfgoed op de lijst van erfgoed dat Nederland nooit mag verlaten. Of een spreekwoord als verwijzing naar de positie waarin ons Museum zich bevindt, vanwege de bezuinigingen: de Tering naar de nering zetten. Dat is precies wat wij zullen moeten doen: de uitgaven aanpassen. Wij hebben vaker met het bijltje gehakt. Wij zullen alles doen Niet geschoten is altijd mis- om uit deze benarde positie te geraken. Want wat wij te bieden hebben voor de stad Den Haag en voor The Hague is van grote waarde. Dan volgt misschien weer Boter bij de vis. De lakens uitdelen, dat deed - en doet - Den Haag op juridisch gebied. De Gevangenpoort, waar de rechters van het Hof van Holland vergaderden en hun gevangenen opsloten, staat aan het begin van de stad Den Haag als juridische stad, als stad van vrede en recht. Rondom de collectie van de Gevangenpoort zijn er spreekwoorden te over! Zoals hierboven al vermeld: 2012 was een prachtig museumjaar met succesvolle tentoonstellingen. Golden Earring Back Home bleef spetteren tot de laatste openingsdag. De prachtige tentoonstelling Tussen fantasie en werkelijkheid, met de stadsgezichten van Bart van Hove had een prachtige opening in de Koninklijke Schouwburg. Van Hove, de vader van de Haagse School was een theaterman. Hij woonde en werkte in de Koninklijke Schouwburg en heeft tal van decordoeken geschilderd, waarvan er nog maar een paar over zijn. Oscar Wibaut, directeur van de Koninklijke Schouwburg, verrichtte de opening: een enorm doek van Van Hove van 8 bij 10 meter zakte langzaam boven het toneel naar beneden. Een historische sensatie. Collega Benno Tempel ontving het eerste exemplaar van de bijbehorende publicatie. Wij hadden een Europese samenwerking met het stadsmuseum in Eskişehir in Turkije, met bijbehorende tentoonstelling Haagse herinneringen aan Turkije en een Haagse samenwerking rond Isaac Israels in Den Haag met vijf deelnemende instellingen. Wij hebben samen voor een enorm succes gezorgd en het bewijs geleverd dat bezoekers graag een serie tentoonstellingen achter elkaar willen zien. Er waren nog nooit zoveel ov-fietsen in Den Haag te zien! Tegelijkertijd was de expositie Eenmaal, andermaal!... 200 jaar Venduehuis te zien ter gelegenheid van het 200 jaar bestaan. Een prachtige combinatie met de tentoonstelling over Israels. In het najaar hadden we weer een geweldige combinatie, te weten De Spinazieacademie over 125 jaar huishoudonderwijs en Haags Historisch Museum / 7
/ Haags Historisch Museum 8 Alexine Tinne, Afrikaanse avonturen van een Haagse dame. Beide tentoonstellingen waren zo succesvol dat ze zijn verlengd tot en met respectievelijk 10 en 24 maart 2013. In het najaar konden bezoekers in de Schutterszaal live de restauratie volgen van het schilderij De Haagse magistraat in 1636 van Van Ravesteyn. Gedurende het hele jaar waren onze tentoonstellingen ook te zien op locatie, zoals hierboven al genoemd. En verder waren er natuurlijk de verschillende fiets- en wandeltochten. De app en fietsroute Vorstelijk en adelijk leven werd ontwikkeld n.a.v. 2012 het Jaar van de Buitenplaats. Het educatieve aanbod, dat de afgelopen jaren is opgebouwd, is rijk en divers, denk aan het programma Mijn- DenHaag*. Er wordt niet gezocht naar uitbreiding, wel naar verdieping en vernieuwing. Zo namen wij voor het eerst dit jaar deel aan het landelijke programma MuseumJeugdUniversiteit. Hierbij wordt een reeks colleges georganiseerd voor nieuwsgierige kinderen van 8 tot 12 jaar. De aftrap werd verricht door niemand minder dan burgemeester Jozias van Aartsen met het college Hoe is het om burgemeester van Den Haag te zijn? Terugkijkend was het een prachtig jaar en als ik terugblik op de acht afgelopen jaren, dan kan ik niet anders zeggen dan: wat een prachtige tijd! En één ding is zeker, er zullen nog vele mooie museumjaren volgen met de samenwerking met het hele Hofvijvergebied, de connectie met Bredius, de viering van het 100-jarige Vredespaleis en de festiviteiten rond 200 Jaar Koninkrijk in het verschiet! Antoinette Visser, directeur 2012 in het kort - Weer een record: Haags Historisch en Gevangenpoort: 103.422 bezoekers. - Op locatie: meer dan 100.000 bezoekers, daarmee in 2012 al een totaal bereik van 200.000!! - Museum gaat de stad in met fietstocht, Vorstelijk en adellijk leven. - Tentoonstelling Golden Earring Back Home! succesvol afgesloten. - Opening in de schouwburg tentoonstelling Van Hove historische sensatie. - Samen sterk voor Museum Bredius, begin van een hechte samenwerking. - Lancering Hofvijverpasse-partout in Museum Bredius. - Verjaardagen van de stad zijn er om te vieren: 200 jaar Venduehuis met tentoonstelling en 125 jaar Kessler Stichting met film en presentatie. - Europees samenwerkingsproject met stadsmuseum Eskişehir in Turkije. - Netwerk Erfgoed Migranten op stoom met tentoonstellingen, activiteiten en videoclip: Nul7Nul. - Succesvolle samenwerking rondom Isaac Israels : topdrukte bij het Haags Historisch Museum. - Opening Prinsjesdag-presentatie onder de Ridderzaal. - Tentoonstelling De Spinazieacademie kreeg veel aandacht in de pers en trok veel oud-leerlingen. - 2012 vanaf de Museumnacht in het teken van Alexine Tinne. - Tentoonstelling Alexine Tinne beloond met schenking. - Bijzondere restauraties, met steun van het Sebastiaan Genootschap. - Ontdekkingen over de moord op de gebroeders De Witt, dankzij restauratie en forensisch onderzoek. - Marco van Baalen nieuwe directeur per 1 mei 2013. voor het leven getekend 9
Stichting Haags Historisch Museum 10 De kop van een brandijzer met Haagse ooievaar. Algemeen Onze missie, doelstellingen en toekomstvisie betreffen zowel het Haags Historisch Museum als de Gevangenpoort. Wij beschouwen de Gevangenpoort als een absoluut topstuk in onze collectie. Meer locaties onder de paraplu van één museum, komt bij stedelijke musea vaker voor. Positief en bijzonder is dat in Den Haag de Gevangenpoort niet gesubsidieerd wordt door de Gemeente, maar door het Rijk. Deze gescheiden financiering vereist voor elk van beide locaties een aparte begroting en een aparte inhoudelijke en financiële verantwoording. Deze verantwoordingen worden door de accountants en door Gemeente en Rijk apart goedgekeurd. Personeel Op 31 december 2012 waren er 29 medewerkers in dienst. Van deze medewerkers werkten er 12 fulltime. De medewerker in opleiding bij Locatiemanagement heeft een verlenging van zijn dienstverband gekregen. In totaal was over heel 2012 het aantal formatieplaatsen 21.7 fte, waarvan 15.2 in Haags Historisch Museum en 6.5 in Gevangenpoort. Naast de vaste personele bezetting werden acht medewerker door middel van flexibele contracten ingezet voor diverse werkzaamheden. Vijf medewerkers voor PR/Marketing, het geven van museumlessen en kinderfeestjes. Een medewerker was werkzaam als projectleider Erfgoed Migranten en tijdens haar zwangerschap werd zij tijdelijk vervangen. En twee medewerkers, werkzaam bij afdeling Financiën, zijn gedetacheerd vanuit de Haeghe Groep. Vanuit de ns was een medewerker vanaf 1 juli voor drie maanden gedetacheerd bij de Gevangenpoort. Na de detachering bleef de medewerker als vrijwilliger aan de Gevangenpoort verbonden. Op 31 december waren maar liefst 38 vrijwilligers verbonden aan het Museum, een toename ten opzichte van vorig jaar. In de Gevangenpoort worden namelijk vanaf de verbouwing meer en kleinere groepen rondgeleid en daar waren dus meer rondleiders nodig. Vrijwilligers doen werk op allerlei gebied: rondleidingen, archief, gastvrouwschap, collecties en tentoonstellingen, personeelszaken en secretariaat. Het ziekteverzuim bedroeg gedurende het verslagjaar 1,93%, een daling t.o.v. vorig jaar (4,61 %). Het verzuimbeleid is gericht op snelle werkhervatting, geheel of gedeeltelijk of met aanpassingen in het werk. Dit gebeurt altijd in goed overleg met de betrokken medewerker. Het doel is om langdurig verzuim te voorkomen. Lang verzuim heeft zich niet voorgedaan. Vanaf begin 2012 maken we tot volle tevredenheid gebruik van een nieuwe arbo-dienst: Health Services en maakten we kennis met onze nieuwe bedrijfsarts Harry Zondervan. Haags Historisch Museum / 11
/ Haags Historisch Museum 12 Aan het eind van het jaar beraadde de Raad van Toezicht zich over de opvolging van de huidige directeur, die in mei 2013 met pensioen gaat. Er is unaniem gekozen voor een interne kandidaat, Marco van Baalen, hoofd afd. Collecties. Op 1 mei 2013 zal Antoinette Visser aftreden en Marco van Baalen aantreden als directeur. Op 4 april en 30 oktober vonden er algemene personeelsvergaderingen plaats. De financiële en personele stand van zaken zijn vaste agendapunten. Op 18 april en op 28 november werden er twee vergaderingen speciaal voor de vrijwilligers georganiseerd. Iedere donderdagochtend is er een informeel koffieoverleg bij de Gevangenpoort voor de medewerkers. Maandelijks verschijnt het Hofvijverjournaal door en voor medewerkers en vrijwilligers. Op 16 augustus vond de traditionele barbecue plaats voor medewerkers en partners op de binnenplaats van het Haags Historisch Museum. Van de Raad van Toezicht mochten we Els van Eijck van Heslinga met haar partner ontvangen. Op 17 december vond de jaarlijkse kerstborrel plaats voor medewerkers, vrijwilligers en relaties. Met vooraf een bezoek aan het woonhuis van Alexine Tinne op het Lange Voorhout, waar we ontvangen werden door medewerkers van Van Lanschot Bankiers, de huidige bewoners. Tijdens de kerstborrel was er speciale aandacht voor alweer een record in het bezoekcijfer en natuurlijk voor het jaarlijkse hoogtepunt: de verloting van alle cadeautjes, die de verschillende medewerkers het jaar door hebben gekregen uit hoofde van hun functie. Als personeelsuitjes kregen we op 9 en 16 februari een kijkje achter de schermen op het Binnenhof op uitnodiging van de dames van de Grafelijke Zalen. Op 22 oktober deden we een Rondje Hofvijver, waarbij we na een feestelijke lunch ontvangen werden in Museum Bredius door John Hoogsteder en bij ProDemos door Eddy Habben Jansen, die ons bovendien een rondleiding gaf in de Ridderzaal en in de mooie ruimte onder de Ridderzaal met onze eigen nieuwe Prinsjesdag Presentatie. Het Hofvijverrondje eindigde in het Haags Historisch Museum met een glaasje en een rondleiding door de tentoonstellingen Alexine Tinne en De Spinazieacademie. Het Hofvijvergebied is aantrekkelijk en zeer geschikt voor personeelsuitjes. Cursussen - Twee medewerkers van de afdeling Financiën hebben een seminar over de introductie van de Werkkostenregeling bijgewoond. - In oktober mocht Museum de Gevangenpoort acht nieuwe gidsen ontvangen. Voor hen werd een introductie georganiseerd. Het rondleiden zelf werd d.m.v. intervisie getraind onder leiding van een ervaren rondleider gedurende enkele maanden. - Een medewerker van afdeling Collecties heeft op 23 en 24 mei de cursus Oral History; zegt het voort! van het Erfgoedhuis Zuid-Holland gevolgd. - Het team bhv-ers heeft ook dit jaar weer deelgenomen aan de bhv-opleiding en herhalingsdagen. Ethische Code Als onderdeel van het personeelsbeleid heeft de Ethische Code voor Musea een vaste plaats in de manier van werken. Bij de arbeidsovereen- komst wordt standaard getekend voor het werken volgens de ethische code. Ook vrijwilligers, uitzendkrachten, stagiaires en overige contractanten leggen deze belofte af. Nevenfuncties stafmedewerkers Directeur Antoinette Visser is lid van het bestuur Bureau Binnenstad en Stichting Binnenstadmanagement. Zij is lid van de museumcommissie van Brielle en qualitate qua secretaris van de Stichting Steunfonds Haags Historisch Museum en van het Sebastiaan Genootschap. Voorts is zij bestuurslid van de Stichting De Gijselaar-Hintzenfonds, een educatief fonds, en zij trad af als lid van de Raad van Toezicht van Stichting Nieuw Kranenburg, Bergen. Vanaf 10 april nam zij deel als lid van het Comité 200 jaar koninkrijk Den Haag. Hoofd Collecties Marco van Baalen is lid van de begeleidingscommissie Thorbecke Monument en de begeleidingscommissie Juliana Monument. Conservator Robert van Lit is lid van de redactie van het Jaarboek Die Haghe en vervult veel bestuursfuncties in Wassenaar: Historische Vereniging Oud Wassenaer (voorzitter), Stichting Monument Dorpskerk, Stichting Historisch Centrum, Stichting Vleermuisbunker, Comité Open Monumentendag (voorzitter) en Klankbordgroep van de gemeente Wassenaar ter aanvulling van de Monumentenlijst. Hoofd Publiekszaken Diana Timmer is bestuurslid van de Geschiedkundige vereniging Die Haghe. Verder heeft zij zitting in de werkgroep Educatie van het Haags museumoverleg. In 2012 werd zij bestuurslid van de Vereniging van Musea in Zuid Holland. Medewerker Educatie Marieke Lustig is lid van de werkgroep Educatie van het Haags museumoverleg. Medewerker Beleidsontwikkeling en Projecten, Aart de Groot is bestuurslid van Stichting Theatergroep Drang en van Stichting Wijkpoppentheater Koos en Kleppie Konténâh. Locatiemanager van het Haags Historisch Museum Michel van de Koppel is bestuurslid van de Ondernemersvereniging Pleinkwartier. Hoofd afd. Financiën Margriet Tacoma is lid van de financiële commissie van de vrm (Vereniging van Rijksmusea). Lezingen en rondleidingen door stafmedewerkers Er zijn veel lezingen en rondleidingen gegeven door de medewerkers. Marco van Baalen, hoofd Collecties, leidde vele malen rond in het Museum en in de Gevangenpoort en hield diverse lezingen o.a. voor de Vereniging van Vrienden van het Haags Historisch Museum. Hetzelfde geldt voor conservator Robert van Lit. Hij gaf lezingen (o.a. in de Haagsche Golf en Country Club) en rondleidingen en werkte mee aan een architectuurcursus en aan een cursus over de geschiedenis van Wassenaar. Ook assistent-conservator Lex van Tilborg gaf verschillende rondleidingen en lezingen, onder meer over de geschiedenis van Paleis Kneuterdijk, Den Haag in de tijd van Isaac Israels en het avontuurlijke leven van de Haagse reizigster Alexine Tinne. Stages Van februari tot en met halverwege mei liep Imke Stoffijn, studente van de Reinwardt Academie, haar derde- Haags Historisch Museum / 13
/ Haags Historisch Museum 14 jaarsstage in het Haags Historisch Museum. Zij heeft zich beziggehouden met collectieregistratie, diverse depotwerkzaamheden en met het bruikleen van het grote poppenhuis aan het Gemeentemuseum Den Haag (ten behoeve van de tentoonstelling XXSmall). Ook werkte zij voor de afdeling Publiekszaken aan een speurtocht bij de tentoonstelling over Isaac Israels en ordende zij de gegevens van de inmiddels 1.000 deelnemers aan het project MijnDenHaag*. Van november 2012 t/m april 2013 zijn twee stagiaires werkzaam bij de afdeling Collecties: Rosalyn Borst, studente Cultural Analysis, en Marleen Boevé, afgestudeerd kunsthistorica en redacteur/editor. Zij verzorgen de beeldredactie voor de in april 2013 te verschijnen publicatie Stemmen van Den Haag, door Frans Blom en Ilja Pfeijffer: uit het Latijn vertaalde gedichten van Constantijn Huygens over Haagse straten en gebouwen. Ook houden zij zich bezig met de voorbereiding van Huygens rond de Hofvijver, een presentatie die eveneens in april 2013 van start zal gaan. In het kader van de opleiding cmv aan de Haagse Hogeschool verrichtten de vierdejaars studenten Bas Hoeing, Jose van Galen en Nikita Heinsius onderzoek naar hoe er meer jongeren tussen de 18 en 35 jaar geïnteresseerd kunnen worden voor de Facebookpagina van het Haags Historisch Museum. Projectmedewerkers - Wietske van Agtmaal onderzocht de mogelijkheden om ambtenaren van de ministeries te betrekken bij de geschiedenis van Den Haag. Dit onderzoek werd afgerond in 2012. Het project is overgenomen door Hans Gramberg, senior medewerker Communicatie & Marketing. - Karen de Moor ondersteunde de realisatie van de nieuwe website www.haagseschoolplaten.nl, die in 2013 wordt gelanceerd. - Kiran Sukul is op 4 januari gestart als projectleider Erfgoed Migranten. In de periode oktober t/m december ging zij met zwangerschapsverlof en is zij tijdelijk vervangen door Sharda Alibux. Programma Hofvijver voor Talent Met Hofvijver Kweekvijver voor Talent biedt het Museum gelegenheid aan talentvolle (her-)starters om werkervaring op te doen in de culturele sector. Marc Scheidius, werkzaam bij de afdeling Collecties, onder andere ter ondersteuning bij het onderzoek t.b.v. de restauratie van de Magistraatsportretten, vond een baan maar bleef verbonden aan het Museum als vrijwilliger. Carlien Ritter, oud-stagiaire bij de afdeling Collecties, ging vanaf 1 november deelnemen aan het programma Hofvijver voor Talent na haar afstuderen. Zij doet onderzoek naar de herkomst van schilderijen. Team van medewerkers en vrijwilligers [*] Directie Antoinette Visser Secretariaat Hettie Slot Hannie Lingsma* Harry Schroot Beleidsontwikkeling en Projecten Aart de Groot P&O Renée Riethof* Financiën Margriet Tacoma Peter Janse Ad Aarnoutse Wicky van Rij Automatisering Robert Ziaja Locatiemanagement en facilitair management Sevgi Akkaya (vanaf 1/12 via Oczane) Abdou Alloucha Sebahat Baran (tot 1/12 via Oczane) Frédéric Coté* (vanaf 1/1) John van Dijk Carolien Heinhuis* Ruud Janssen Sarah Janssen Fadime Kalayci (via Oczane) Michel van de Koppel Linda Kuiper Floris Meijer Joke Meinderts Wilma Mekking Anneke Mulder Pui Li Freek Plasmeijer Ineke van Wanrooy Malti Jagesar-Matai (via Ruud Zander) Maria Silva Santos (via Ruud Zander) Stages/opleidingsplaats/programma Hofvijver Marleen Boevé (afd. Collecties) Rosalyn Borst (afd. Collecties) Carlien Ritter (vanaf 1/11 prog. Hofvijver) Imke Stoffijn (afd. Collecties en afd. Publiekszaken) + in wisseldienst studenten praktijkdiploma beveiliging (via cdw/lsm) Begeleiders kinderfeestjes Simone Crince (tot 1/8) Carly Derlagen Imke Hegge Hester Koppejan (vanaf 1/11) Afdeling collecties Marco van Baalen Robert van Lit Abigail de Boer Lex van Tilborg Michiel van der Mast* Marc Scheidius* Publiekszaken Diana Timmer Hans Gramberg Marieke Lustig Rosa Bilkes Deirdre Schoemaker Lex van Zwieten* Museumdocenten Caroline van Gendt Gerda Kosters Ilse Linn Iris Raasveldt Els Wegerif Laura Wielders Rondleiders* Albert Andriessen Benk Batelaan Sandra van Beest (vanaf 1/6) Ronneke Borsboom Eric Bunning (vanaf 1/10) Ton Cats Yip Cheung Michiel Coolen (vanaf 1/10) Anja Derlagen Martin Driessen Martin Evans Bert Haas Marcel Hulscher (tot 1/5) Hester van der Jagt Florus de Jongh (vanaf 1/6) Eugene de Klerk Saskia van der Klooster (tot 1/7) Nelly Kok Frederick Linck Marjolein Linck Frans van der Linden Hans Lukkien Marjolein Mars (vanaf 1/10) René Mors Fatiha Ouled L Kadi (vanaf 1/10) Wouter Paans (vanaf 1/10) Henk Postma Daan Rueb (tot 1/6) Robert Stappers Roelof Veenstra (vanaf 1/10) Madelon Verheij Klas Visser Karen Volker (vanaf vanaf 1/10) Coos Wentholt Cindy Wiltenburg (tot 22/10) Bob Zwaal * Vrijwilliger Haags Historisch Museum / 15
Raad van toezicht Cultural Governance / Haags Historisch Museum 16 Op 31 december bestond de Raad van Toezicht uit: A.H.L. Burgers van den Bogaert, mevr. prof.dr. C.A. Chavannes-Mazel, mevr. dr. E. van Eijck van Heslinga, drs. R.H.C. Vos en dr. W.M. Witteveen (voorzitter). De Raad van Toezicht kwam bijeen op 17 januari, 21 maart, 13 juni, 26 september en 21 november. Tijdens de vergadering van 26 september heeft mr.drs. C.H.J. van Leeuwen afscheid genomen vanwege het verstrijken van de 3e termijn. Op 21 november werd feestelijk afscheid van hem genomen tijdens een etentje in de Gevangenpoort. De vergaderingen werden bijgewoond door de directeur mevr. drs. A.C.H. Visser en door conservator R. van Lit als verslaglegger. Rooster van aftreden - Dr. W.M. Witteveen (voorzitter), tweede termijn 20-3-2014 - A.H.L. Burgers van den Bogaert, tweede termijn 5-2-2014 - Mw.prof.dr. C.A. Chavannes-Mazel, tweede termijn 14-11-2013 - Mw.dr. E. van Eijck van Heslinga, eerste termijn 24-6-2013 - Mr.drs. C.H.J. van Leeuwen, derde termijn 25-9-2012 - Drs. R.H.C. Vos, derde termijn 17-11-2014 Op 24 april waren Aart de Groot en Antoinette Visser, als vertegenwoordigers van het Museum, aanwezig in een proefvergadering van een Raad van Toezicht, bestaande uit deelnemers aan atana, het programma waarin jonge professionals bestuurservaring opdoen. De Code Cultural Governance is officieel bekrachtigd door de Raad van Toezicht (2007). De statuten van de Stichting Haags Historisch Museum zijn getoetst aan de voorbeeldstatuten van de Code Cultural Governance. Vereniging van Vrienden Op 18 april 2012 werd de Algemene Ledenvergadering van de Vrienden van de Stichting Haags Historisch Museum gehouden. Bij deze vergadering werden de plannen rondom een nieuw contributiesysteem bekend gemaakt, waarbij er diverse gradaties van lidmaatschap zijn. Het nieuwe systeem gaat in per 1 januari 2013. Aansluitend aan de alv hield Michiel van der Mast, gastconservator, een lezing over de stadsschilder B.J. van Hove, waarna er de gelegenheid was de schilderijen in de bijbehorende tentoonstelling te bezichtigen. Deirdre Schoemaker van de afdeling Publiekszaken van het Haags Historisch Museum ontwikkelde een tijdelijke vriendenflyer, waarin de nieuwe lidmaatschappen zijn opgenomen. Diverse momenten, waaronder de Haagse uitmarkt, werden benut om deze nieuwe flyer te verspreiden. Ook werden daar de puzzels van het schuttersstuk Het Oranjevendel trekt uit! van Martinus Lengele uit 1660 verkocht (in 2011 reeds ontwikkeld door de Vriendenvereniging). De traditionele Johan de Wittlezing vond dit jaar plaats op zondag 26 augustus in de Schutterszaal van het Haags Historisch Museum. Hoofdconservator Marco van Baalen vertelde over de nieuwe onthullingen rondom het onderzoek naar de tong en de vinger van Johan en Cornelis de Witt van de prins geen kwaad weten 17
/ Haags Historisch Museum 18 Portret van stadhouder prins Willem v, door B.S. Bolomey, ca. 1780. dat het Nederlands Forensisch Instituut heeft uitgevoerd en de onthullingen rondom het schilderij van Pieter Frits met de verschillende episodes van de moord op de gebroeders De Witt. Bij de restauratie bleek een aantal gruwelijke details overgeschilderd te zijn. De Vrienden van het Haags Historisch Museum werden ook uitgenodigd om deel te nemen aan de lezingenreeks die georganiseerd werd rondom de tentoonstelling over Alexine Tinne. Het aantal Vriendenleden blijft al enige jaren vrij constant. Graag wil het bestuur het aantal vrienden en sympathisanten uitbreiden. Dit heeft de volledige aandacht van het bestuur en is daardoor een rode draad door het jaar heen geweest. In 2012 heeft het Bestuur van de Vereniging van Vrienden van het Haags Historisch Museum en de Gevangenpoort afscheid genomen van twee bestuursleden, namelijk mevrouw W.L. Walkate en de heer J.M.A. van Alphen. In het bestuur hebben nu zitting: R. Reijn (voorzitter), F. de Hullu (penningmeester), mevr. L.M.P.M. Janssen (secretaris), mevr. J. Verhave (ledenadministratie), mevr. A. van Zwieten (PR) en H.C. Grootveld (lid). Sebastiaan Genootschap Het Sebastiaan Genootschap ondersteunt - zoals de officiële doelstelling luidt - het Haags Historisch Museum en Museum de Gevangenpoort door bij het publiek, in het bijzonder het beroeps- en bedrijfsleven, het bewustzijn voor en de betrokkenheid bij het Haagse erfgoed te versterken. Ondanks de crisis kreeg het Genootschap er drie nieuwe leden bij. Van twee leden moesten wij afscheid nemen. Het jaar werd ingeluid met een borrel op 16 februari, waarbij het gerestaureerde schilderij De moord op de gebroeders de Witt werd getoond. Dit schilderij is gerestaureerd dankzij een bijdrage van een weldoener uit het Sebastiaan Genootschap. Op 11 april is er voor de leden van het Genootschap een diner gegeven in de Raadkamer van de Gevangenpoort. Dit diner was een groot succes en zal hopelijk een traditie worden. De leden van het Genootschap werden verder uitgenodigd voor de zevende Haagse Johan de Witt-lezing in augustus en voor de opening van de tentoonstellingen in het Museum. Ook dit jaar steunde het Sebastiaan Genootschap de omvangrijke restauratie van de serie magistraatsportretten, van het project Geef Den Haag zijn burgemeesters terug, waarvan de restauratie van het derde schilderij in november is begonnen. In januari 2013 zal het Sebastiaan Genootschap een cheque van 25.000 euro overhandigen aan de voorzitter van het Comité van Aanbeveling van dit restauratieproject, burgemeester van Den Haag Jozias van Aartsen. In het bestuur van het Genootschap hebben zitting: de heer prof.jhr.mr. M.Wladimiroff (voorzitter/penningmeester), de heer W. de Leur (vicevoorzitter), mevr.drs. A.Visser (secretaris), de heer H.Schoots MBA (lid), mevr. A.S. van Zwieten (lid) en de heer drs. C. Buijs (lid). Kwaliteitstraject In het kader van het kwaliteitstraject zijn in 2012 de volgende acties uitgevoerd: - het instellen van een projectgroepenstructuur voor de uitvoering van de activiteiten van het Haags Haags Historisch Museum / 19