zomer 2013 Tijdschrift van de Belangenvereniging Druggebruikers - MDHG - jaargang 30/1 The winner takes it all van de redactie 3 Ongecensureerd uit de bezoekerslunches 12-13 Wil de echte Amsterdammer nu opstaan 4-5 6-7 Ge-basemail-den geïnterviewd 14 HET DEBAT OVER DRUGS MOET BETER Maar Dat Hebben we toch maar mooi Gedaan8-9 15 Gedicht 10-11welke rol speelt het permanente debat En van de andere kant over cannabis in het drugsbeleid? 16 het debat over drugs 1
SPUIT 11 VAKBLAD VOOR DRUGGEBRUIKERS EN EENIEDER DIE MET DRUGS EN DRUGSBELEID TE MAKEN HEEFT De dagbestedingsactiviteiten zijn opnieuw aanbesteed, met een budget van 9,42 miljoen in 2014 en 6,42 miljoen in 2015, voor een doelgroep van 1.500 personen ( 6.280,- of 4.280,- per persoon). Maar de vergoedingen van 5 euro per dagdeel worden afgeschaft, want dat zou inkomenspolitiek zijn. Onderstaande foto kan dus binnenkort veel vaker in de stad worden gemaakt. COLOFON Spuit 11 is een uitgave van: Belangenvereniging Druggebruikers MDHG Jonas Daniël Meijerplein 30 1011 RH Amsterdam tel: 020-624 47 75 mail: info@mdhg.nl www.mdhg.nl www.facebook.com/belangenvereniging.druggebruikersmdhg De MDHG Je bent welkom op de MDHG van maandag t/m vrijdag van half elf tot half vijf, voor klachten, advies en informatie. Er kan gebruik gemaakt worden van internet en telefoon. Spuit 11 verschijnt in een oplage van 2.500 exemplaren. Losse nummers zijn af te halen op de MDHG, of te bestellen door 4,50 euro (inclusief verzendkosten) over te maken op rekening 7824584 t.n.v. MDHG, Amsterdam, o.v.v. Spuit 11. Een lidmaatschap (inclusief abonnement) kost 12,50 euro per jaar of zoveel als je kunt missen. Aan deze uitgave werkten mee: Maarten Loonen (eindredactie), Dennis Lahey (eindverantwoordelijk), Peter van de Gragt, Freek Polak, Annet Vogelaar en Joss Vermeer. 2 WIE IS ER EEN SPUIT 11? De redactie van de Spuit 11 wil graag zo veel mogelijk mensen aan het woord laten. Heb je een stukje, gedicht, foto of tekening en wil je graag dat het geplaatst wordt? Of heb je een idee, maar heb je hulp nodig om dat goed op papier te krijgen? Neem dan contact op met Maarten (maarten@mdhg.nl) of Dennis (dennis@mdhg.nl) via email of 020-624 4775. Cartoons/Tekeningen: Frank Bosma, Femma Beket en D.C. Lama Drukwerk: Reclameland.nl Vormgeving en lay-out: ontwerperij.nl Bij de MDHG werken: Dennis Lahey, directeur; Annet Vogelaar, beleidsmedewerker; Peter van de Gragt, beheerder; Jordy Taytelbaum, stagiair; en vele vrijwilligers.
VAN DE REDACTIE Niets over FIBU In deze Spuit 11 schrijven we niets over de bereikbaarheid van FIBU. De FIBU heeft besloten de inloopspreekuren af te schaffen en er voor gekozen dat je je consulent alleen nog te pakken kunt krijgen via een terugbelverzoek. Dat laatste blijft dan vaak alleen bij een verzoek. Volgens de cliëntenraad van DWI is dat begrijpelijk gezien de vele telefoontjes die ze krijgen; volgens ons is bereikbaarheid essentieel voor een organisatie die zich bezig houdt met financieel budgetbeheer. Tegelijkertijd (of beter gezegd: een paar weken daarna) hebben ze een nieuw systeem voor de verschillende reserveringspotjes ingevoerd. Je mag gewoon niet meer vaker dan eens per maand bellen om iets uit je spaarpot op te nemen, want dan schaffen ze een half jaar je hele spaarpot af. Als je dus twee keer in een maand wat extra s van je eigen geld nodig hebt, stoppen ze meteen met de mogelijkheid bij FIBU wat spaargeld op te bouwen. Terwijl je toch zou zeggen dat budgetbeheer betekent dat je met wat hulp met je geld om gaat. We schrijven er maar niets over, want we doen graag aan hoor en wederhoor. En helaas was FIBU erg slecht bereikbaar. Dennis Lahey Directeur Belangenvereniging Druggebruikers MDHG ADVERTENTIE 3
De stadsmuren van Amsterdam wil de echte Amsterdammer nu opstaan? Wie recht meent te hebben op Maatschappelijke Opvang, moet zich volgens de wet in iedere gemeente van Nederland kunnen melden. Iemand die zijn hele leven in Emmer-Compascuum heeft gewoond en na anderhalf jaar onderhuur in Amsterdam dakloos wordt, moet dus gewoon door de gemeente Amsterdam geholpen worden in zijn zoektocht naar een passende oplossing. Maar dat gebeurt niet. Bij het loket krijg je te horen dat je de afgelopen drie jaar minstens twee jaar in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) van Amsterdam ingeschreven moet hebben gestaan en dat je dus maar lekker terug moet gaan naar Emmer-Compascuum. De gemeente overtreedt hiermee al tijden de landelijke wetgeving, wat tot veel misstanden leidt. We willen als Amsterdamse club de schuld niet altijd bij 010 leggen, maar het was Rotterdam die met het idee van regiobinding begon. Het was tenslotte deze stad die in de maatschappelijke opvang de zogenaamde bordjes Alleen voor Rotterdammers op hing en tegen anderen zei dat men maar terug moest naar waar men vandaan kwam. Dat idee sprak ook de andere grote steden wel aan. De maatschappelijke opvang (M.O.) kost geld, en voor hoe minder mensen dat nodig is, hoe beter. En dus hingen er al snel aan alle stadsmuren bordjes dat wie hier niet al twee jaar ingeschreven stond en iets van de M.O. wilde, vooral terug moest gaan naar de plaats des herkomst. Een situatie die ook de staatssecretaris onacceptabel vond. De wet we begonnen er al mee- schrijft tenslotte voor dat er een landelijke toegankelijkheid is. Landelijke toegankelijkheid wil overigens niet zeggen dat je overal helemaal geholpen kunt worden. De gedachte achter regiobinding is dat je meer kans van slagen hebt om op eigen benen te staan in een regio waar je binding hebt dan in een regio waar je niemand kent. Wie op de bonnefooi vanuit Emmer-Compascuum naar Amsterdam vertrekt in de hoop hier een kamer bij het Leger des Heils te krijgen, kan het misschien toch beter in de regio van Emmen proberen (daar ligt Emmer-Compascuum namelijk). Maar als je na een paar jaar onderhuur een tijdje op straat zwerft en er achter komt dat je het berooide en verslaafde heden graag wilt verruilen voor de maatschappelijke opvang, dan hoef je niet de drie uur durende treinreis naar Emmen op eigen kosten te maken in de hoop en op de gok dat daar de verlossing ligt. Dan moet je in Amsterdam de eerste opvang krijgen en moet daar bekeken worden of je aan de OGGZ-criteria voldoet, en waar je de beste kansen hebt. Blijkt dat in Emmen te zijn, dan moet je daar een traject krijgen. Maar dat gebeurt allemaal niet. De problematiek is ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) niet ontgaan. Om de landelijke toegankelijkheid te waarborgen stelde de VNG een handreiking op die door de wethouders van de zogenaamde centrumgemeenten is goedgekeurd. Daarin staat bijvoorbeeld: De centrumgemeente van aanmelding verzorgt 4
indien nodig de eerste opvang (bed, bad en brood). De centrumgemeente bepaalt vervolgens na overleg met de cliënt in welke plaats een individueel traject het meest kansrijk is. Deze gemeente gaat de maatschappelijke opvang verzorgen. En: De centrumgemeente in de regio waarmee de cliënt de meeste (sociale) binding heeft, is verantwoordelijk voor het aanbieden van maatschappelijke opvang. Uitgangpunt daarbij is dat gekozen wordt voor de regio waar de cliënt een positief netwerk heeft, en dus de beste kans van slagen aanwezig is. Dat is toch wel echt even iets anders dan slechts de vraag of je de afgelopen drie jaar twee jaar in de administratie van de Gemeente stond vermeld. Diezelfde handreiking schrijft namelijk: Om te bepalen in welke centrumgemeente/regio een cliënt het beste maatschappelijke opvang kan krijgen, worden onder andere de volgende criteria gebruikt: De woonplaats van familie of andere personen waarmee betrokkene een positieve sociale relatie onderhoudt. Inschrijving in de GBA. De plaats waar aantoonbare bekendheid is bij de hulpverlening en/of politie. De plaats waar de cliënt eerder gebruik heeft gemaakt van voorzieningen in de maatschappelijke opvang. De plaats van geboorte. Als je na anderhalf jaar onderhuur dus een jaar op de Amsterdamse straten hebt gezworven, Emmer-Compascuum ooit ontvlucht bent omdat je daar na geflikflooi met de plaatselijke barvrouw bedreigd wordt door haar man Billy, in Amsterdam je zus woont die je helpt en nog steeds hoopt op hervatting van de baan die je hier anderhalf jaar met veel plezier hebt gedaan, dan heb je wel degelijk regiobinding met de stad Amsterdam. Volgens de gemeente worden in dat soort gevallen ook altijd uitzonderingen gemaakt, maar om te beginnen betreft het hier dus helemaal geen uitzonderingen: daar heb je gewoon recht op. Maar aangezien veruit de meesten in hun eerste contacten met de hulpverlening al de vraag krijgen in welke stad ze officieel ingeschreven hebben gestaan, krijgen zij ook direct te horen dat ze geen regiobinding hebben en hun geluk dus in Emmer-Compascuum (or where ever) moeten zoeken. En dat doen ze dan dus ook, of en dat komt vaker voor- leven ten onrechte met de veronderstelling dat die hulpverlening er helemaal niet voor hen is. Het ontbreekt op dit moment aan een goede procedure waarin de regiobinding wordt vastgesteld op basis van de juiste criteria. Alle zogenaamde uitzonderingen zijn gevallen die dankzij een rechtstreeks lijntje met de GGD van organisaties als de MDHG voor het voetlicht worden gebracht, want een direct nummer waar je als individu je regiobinding kan laten toetsen bestaat niet. Die is hard nodig. 5
HET DEBAT OVER DRUGS MOET BETER VOORLICHTINGEN OP DE MDHG Met regelmaat krijgt de MDHG bezoek van studenten, professionals of andere geïnteresseerden, die meer willen weten over drugs, drugsbeleid en het werk van de MDHG. Belangrijk, want het debat over drugs is volgens MDHG-directeur Dennis Lahey van een belabberd niveau. Hij trekt er dan ook regelmatig op uit om gastcolleges te geven. Een verslag van zo n college en een voorlichting. Het gastcollege Het is de tiende keer dat een directeur van de MDHG de collegezalen van de Medische faculteit van Vrije Universiteit binnen wandelt voor een gastcollege. Ton Schoffelmeer, de organisator van de cursus Drugs & Addiction, is er zelf ook ooit onder de indruk van geraakt. Als Professor of Psychopharmacology was hij een tegenstander van drugslegalisering, maar daar denkt hij sinds de presentatie van voormalig MDHG-directeur Job Joris Arnold toch genuanceerder over. Sindsdien staat een presentatie over dit onderwerp aan het begin van de cursus op het programma, later nog gevolgd door een bezoek van de studenten aan de MDHG. Voordat MDHG-directeur Dennis Lahey zijn presentatie voor de ongeveer honderd studenten begint, houdt Schoffelmeer zelf een college getiteld Addiction: a treatable brain disease. Volgens de professor verandert druggebruik je hersenen en word je daardoor een ander mens. Zijn ideeën leidden eerder tot een felle discussie met voormalig directeur van het Centre for Drug Research Peter Cohen, die breed werd uitgespannen in de Spuit 11 (editie zomer 2006). Volgens Cohen weten neurofarmaceuten nergens iets van af, behalve hersencellen en gebruiken ze die kennis om sociaal-maatschappelijke verschijnselen te verklaren. Nadat Schoffelmeer verteld heeft over een pil die de verandering in de hersenen ongedaan kan maken (maar die nog niet op de markt is), is het woord aan Lahey. In het Engels legt Lahey uit dat hij er niet is om studenten te overtuigen dat drugs gelegaliseerd moeten worden. Het is vooral belangrijk dat er een goed debat over wordt gevoerd, want dat is het grootste probleem waar de legaliseringsbeweging mee te maken heeft: het belabberde niveau van het debat. Je kunt uren met iemand discussiëren over de gevolgen van het drugsverbod voor de criminaliteit, waarna zo n discussie dan toch wordt afgedaan met de opmerking dat je misschien wel gelijk hebt, maar dat zo n verbod toch wel fijn een afschrikwekkend effect zou hebben. Vandaar dat Lahey de contouren schetst waar een goed debat volgens hem over moet gaan. Drugsbeleid gaat in eerste instantie natuurlijk over gezondheid, maar het is zeer de vraag of 6 het verbod tot minder gebruik leidt. Onderzoek laat zien dat een repressief of liberaal beleid weinig tot geen effect heeft op het aantal gebruikers. Wel op de gezondheid van de gebruikers: die wordt in een illegale situatie significant slechter. Als voorbeeld noemt hij de decriminalisering van drugs in Portugal, waardoor het aantal gebruikers zelfs af nam en het percentage druggebruikers onder nieuwe hivbesmettingen daalde van 52 tot slechts 16 procent. Maar gezondheid is niet het enige terrein waarnaar je moet kijken. Drugs hebben ook te maken met de rechtspraak en criminaliteit, ethiek, economie, onderwijs en cultuur. En dan zijn er nog de internationale aspecten. Als een echte docent schrijft Lahey de verschillende terreinen met krijt op het bord, en verduidelijkt ze een voor een met voorbeelden. Daarbij probeert hij met moeite geen waardeoordelen te geven. Het zijn terreinen die bij een politieke discussie horen. In Saudie Arabië heeft men een andere verhouding tot geestverruimende middelen dan men bijvoorbeeld in Drugsbeleid gaat in eerste instantie natuurlijk over gezondheid, maar het is zeer de vraag of het verbod tot minder gebruik leidt. Mexico tegenover het kauwen van cocabladen heeft. Al die terreinen zul je moeten bediscussiëren om tot een oordeel te komen. En vervolgens wegen wat wel en wat minder belangrijk is. Voorzichtig doet Lahey uit de doeken dat hij onder legalisering geen totale vrijgeving van alles bedoelt. Vrijwel geen enkel product is helemaal vrij. Als je tomaten verkoopt, kan de Voedsel en Waren Autoriteit ook bij je langs komen om te controleren of je geen verkeerde bestrijdingsmiddelen gebruikt. Maar juist bij de producten die de samenleving als gevaarlijk bestempelt, laten we dat over aan mensen die we per definitie als crimineel bestempelen. Je zult dus altijd tot een vorm van regulering komen. Dan verschijnen de drie woorden op het bord waar het volgens Lahey allemaal om draait, bij ieder product: productie distributie consumptie. Hoe je op die drie terreinen
om gaat zul je voor iedere drug moeten vaststellen. Voor alcoholhoudende dranken is het duidelijk. Die mag je onder voorwaarden maken, mits je je producten ook laat controleren. Dan weet je in ieder geval zeker dat er bijvoorbeeld geen stukjes glas in zit. En als dat wel geval is, kun je de maker er verantwoordelijk voor stellen. Drank wordt onder andere verkocht in supermarkten, tenzij het sterke drank is. Voor consumptie geldt tegenwoordig een leeftijdsgrens van 18 jaar, en als je gedronken hebt mag je geen auto rijden. Zoiets moet je ook opzetten voor andere drugs, en daarvoor zijn heel wat verschillende scenario s denkbaar. Distributie via coffeeshops, smartshops, de dokter, GGD enzovoorts. Dáár zou je het debat op moeten voeren, hoe je er mee om wilt gaan. Als de studenten vragen of dat ook voor bijvoorbeeld heroïne moet gelden, komt Lahey met een onverwacht antwoord. Voor heroïne is dat zelfs al voor een deel gedaan. Heroïne is tenslotte al voor een kleine groep geheel legaal te verkrijgen, met zeer strenge voorwaarden op alle drie genoemde gebieden. EEN VOORLICHTING OP DE MDHG In Nederland sneeuwt het vandaag en er staat de langste file ooit ; de schattingen van de verschillende voorlichters variëren binnen één journaal sterk. De een heeft het - pseudo-nauwkeurig over zevenhonderdvijfentachtig kilometer en een ander heeft het over meer dan duizend. Vier studenten van de studie Gezondheidswetenschappen van de Vrije Universiteit van Amsterdam en hun docent hebben de sneeuw getrotseerd om een voorlichting te krijgen over de MDHG. Ten minste drie studenten hebben het Jonas Daniël Meijerplein niet gehaald. Dennis (directeur MDHG) en Joss (vrijwilliger MDHG) geven de voorlichting. Dennis vertelt over de MDHG en Joss over haar eigen ervaringen als druggebruiker. Door die taakverdeling spreken ze elkaar minder tegen dan de journalisten van het NOS Journaal. Dennis vertelt over de ontstaansgeschiedenis van de MDHG en de huidige activiteiten van de vereniging. De rode draad in zijn verhaal is dat de MDHG altijd een belangrijke functie heeft gehad in de communicatie tussen beleidsmakers en de zogenaamd moeilijk bereikbare doelgroep waarvoor het beleid bedoeld is. De vier vrouwelijke studenten zitten over het algemeen aandachtig, maar stil te luisteren. Maar als het gaat over de vraag of alle drugs gelegaliseerd zouden moeten worden, komt natuurlijk de onvermijdelijke vraag: Veroorzaakt legalisering niet meer verslaafden? Het antwoord is: waarschijnlijk niet. Je kunt natuurlijk niet met zekerheid voorspellen wat zo n maatregel in Nederland voor gevolgen zou hebben, maar als je de gegevens over drug- en alcoholgebruik en het beleid van verschillende landen naast elkaar legt, leidt legalisering niet tot meer, maar juist tot minder verslaafden. Joss vertelt haar eigen verhaal. Hoe ze als een jong, blond, provinciaals meisje drugs ging kopen in Amsterdam; hoe ze zich vervolgens de moeite van het reizen bespaarde door gewoon hier te blijven en zich via verslaving en dakloosheid ontwikkelde tot wat ze nu is: een ervaren gebruiker die een redelijk evenwicht heeft gevonden in haar leven. Haar verhaal is persoonlijk, maar niet alleen persoonlijk: ze plaatst haar ervaringen steeds in de context van de maatschappelijke ontwikkelingen die de achtergrond vormden waartegen haar leven zich afspeelde. De voorlichting is niet uniek. Met grote regelmaat ontvangt de MDHG groepen die meer willen horen over drugs, druggebruik, drugsbeleid, dak- en thuislozen en wat een belangenvereniging voor druggebruikers eigenlijk allemaal doet. Dit kunnen studenten zijn die een opleiding volgen tot hulpverlener of een studie in een sociale wetenschap, maar vaak zijn het ook buitenlanders die geïnteresseerd zijn in hoe het er in Nederland aan toe gaat. Afhankelijk van wat men wil weten wordt de voorlichting gegeven door een medewerker en/of een gebruiker. Dit kan gebeuren op de MDHG of op locatie. Een gebruiker kan uit eigen ervaring veel vertellen over hoe het leven van een druggebruiker er uitziet. Wie belangstelling heeft kan contact opnemen met Dennis Lahey of Annet Vogelaar voor een afspraak. Het telefoonnummer van de MDHG is 020-624 4775. 7
Maar Dat Hebben t Recente activiteiten en evenementen van de MDHG 30 november Workshop Nationaal Congres Soa*Hiv*Seks Parity, Inclusion and Representation was de titel van de Engelstalige workshop die de MDHG op het Nationaal Congres van Soa Aids Nederland, het Aids Fonds en STOP AIDS NOW! in de Beurs van Berlage gaf. De workshop werd gegeven door Jason Farrel en Dennis Lahey van de MDHG en Kartin Schiffer van het Correlation Netwerk. Helaas was de opkomst bij de workshop (de enige die over drugs ging) zeer tegenvallend. 3 december Gesprek Van der Laan en Van der Burg Op uitnodiging van het Juridisch Steunpunt voor dak- en thuislozen was de MDHG aanwezig bij een gesprek met burgemeester Van der Laan en wethouder Van der Burg op het stadhuis. Gespreksonderwerpen waren de bejegening bij de verschillende instanties, gezinnen die op straat belanden en de regiobinding. De twee wilden graag meer casuïstiek over de geschetste problemen en spraken af het overleg halfjaarlijks te continueren. Februari en maart 20 december COMO G4 plenair De doelgroep van maatschappelijke opvang moet straks haar activiteiten zoveel mogelijk in buurthuizen voortzetten, zo wordt regelmatig in bestuurlijke kringen geroepen. Maar hoe ziet dat er uit en hoe bereiden de verantwoordelijke organisaties zich daar op voor? Dat was het thema van de COMO G4-vergadering die door de MDHG, als Amsterdamse vertegenwoordiging in de COMO-kerngroep, werd georganiseerd. COMO G4 is een platform voor cliëntenorganisaties maatschappelijke opvang van de vier grote steden. Een rondgang langs verschillende buurtcentra leverde een weinig rooskleurig beeld op. De meeste organisaties vertelden nog slechts in een brainstormfase te verkeren en daarom niet op onze uitnodiging in te willen gaan daarover te komen vertellen. Alleen Birgit Nieuwburg van de Regenboog kwam, maar zei ook nog veel hobbels op de weg te zien. Vrouwenmiddagen Ze waren er weer even: de vrouwenmiddagen. Vier keer organiseerde de MDHG weer de gezellige ontmoetingsmiddagen voor drugsgebruikende vrouwen. Maar de mannen moesten buiten blijven, en dat vonden de vrouwen ook wel weer sneu. Dus hebben we ze weer afgeschaft. 5 juni Daklozendag De tuin van de Protestantse Diaconie was weer het toneel van de jaarlijkse Daklozendag, georganiseerd door Diaconie, de MDHG, het BADT, de dak- en thuislozenambassadeurs en de Daklozenvakbond. Met optredens, een debat, eten, drinken, spelletjes en de speciale MDHG-tent. MDHG-stand tijdens Daklozendag 8 https://www.facebook.com/belangen
och maar mooi Gedaan! 12 juli Afscheid Danka Stagiaires komen en stagiaires gaan. En het afscheid van Danka hebben wij met een drankje gedaan. MDHG-tent tijdens Daklozendag 19 juli International Drug Memorial Day Tijdens International Drug Memorial Day worden over de hele wereld mensen herdacht die overleden zijn ten gevolge van drank of druggebruik, of de bestrijding daarvan. De MDHG en het Drugpastoraat organiseerden een herdenkingsbijeenkomst met muziek, toespraken en een broodje in De Crypte. Drug Memorial Day 17 oktober Lunch: Iedere twee weken organiseert de MDHG op donderdagmiddag om 13:00 NIET VERGETEN! ALV Algemene Ledenvergadering MDHG DONDERDAG 17 OKT. 19 uur bij de MDHG uur de bezoekerslunch: een werkbespreking onder het genot van een lekkere lunch, waar de stadsproblematiek zonder terughoudendheid wordt besproken en informatie wordt uitgewisseld. De bezoekerslunches staan gepland op 29 augustus, 12 september, 26 september, 10 oktober, 24 oktober, 7 november, 21 november, 5 december en 19 december. vereniging.druggebruikersmdhg 9
Door Freek Polak Welke rol speelt het permanente debat over cannabis in het drugsbeleid? Waarover zal ik schrijven in mijn bijdrage aan deze Spuit Elf? Met deze vraag heb ik een hele tijd rondgelopen. Ik kwam in het bestuur van de MDHG als psychiater. Inmiddels ben ik gepensioneerd. Daardoor was ik het meest betrokken bij de medische aspecten van allerlei kwesties. Daarnaast ben ik vooral geïnteresseerd in politieke ontwikkelingen in het drugsbeleid en de effecten daarvan, niet alleen op de doelgroep van de MDHG, maar in het algemeen. In het MDHG-bestuur is kort geleden afgesproken dat we ons meer willen laten horen in het publieke debat over het drugsprobleem. De laatste jaren gaat dat debat voornamelijk over het halfslachtige cannabisbeleid, over illegale wietkweek en coffeeshops, en dat heeft weinig invloed op het dagelijkse leven van de meeste MDHG-leden/bezoekers. En al die tijd gebeurt er rond de zogenaamde hard drugs weinig of niets. Dus welk onderwerp moest ik kiezen? Ik zeg zogenaamde hard drugs omdat het nog altijd niet duidelijk is wat met hard drug precies bedoeld wordt. Twee punten worden meestal genoemd, die beide ook voor de legale drugs alcohol en sigaretten gelden: het gebruik kan dodelijk zijn, en je kunt er ernstig verslaafd aan raken. Dat laatste houdt in: onvoldoende controle over het gebruik, en ernstige verschijnselen bij onthouding. Dat kan ook optreden bij de legale hard drugs. In de praktijk wordt zowel bij politie en justitie als in de gezondheidszorg vaak een ruimer begrip van verslaving gehanteerd, evenals trouwens in het dagelijkse leven wanneer mensen over hun eigen verslavingen spreken, zonder daarmee iets heel ernstigs te bedoelen. Het begrip verslaving wordt in de politiek, in de media en in het dagelijks leven dus anders gebruikt dan in de wetenschap, waar men tenminste nog probeert zich aan de officiële medische definitie te houden. De huidige regering wil dat zwaardere cannabis een hard drug wordt, hoewel de twee hiervoor genoemde criteria voor cannabis in veel mindere mate gelden. Als voorstander van algehele drugslegalisering vind ik het 10 criminaliteit is in de eerste plaats een gevolg van het drugsverbod moeilijk te verdragen dat de aandacht voor hard drugs beperkt blijft tot de zorg en tot de criminaliteit die ermee verbonden is. Die criminaliteit is in de eerste plaats een gevolg van het drugsverbod, en de vraag of dat goed beleid is, komt niet meer aan de orde. Het enige waar in het hard drugsbeleid nog wel eens over wordt nagedacht, is of een nieuwe drug, een designer drug, of een new psychoactive substance meteen verboden moet worden of dat daarvoor nog enig onderzoek gewenst is. Wanneer het gaat over drugslegalisering wordt meestal eerst deze vraag gesteld: alleen cannabis, of ook de hard drugs? De lezers van Spuit Elf zijn waarschijnlijk voor het laatste. Ik ook, maar ik vind het realistisch om te streven naar: eerst cannabis, en daarna zo snel mogelijk de andere middelen. Veel mensen denken nog altijd dat het maar goed is dat drugs verboden zijn, en ik denk dat we niet moeten verwachten dat er ineens een algehele wettelijke regulering zal komen van zowel soft als hard drugs. Wel moet bij de legalisering van cannabis voorop staan dat deze niet ten koste mag gaan van de gebruikers van de stoffen die dan nog verboden blijven. Dus niet: cannabis legaliseren en, om de tegenstanders tegemoet te komen, op hetzelfde moment de hard drugs nog harder aanpakken. Zo is het in 1976 gegaan. Direct na hun uitvinding werden de soft drugs gedoogd, terwijl de straffen voor hard drugsdelicten nog werden verzwaard. Nu cannabis legaliseren en hard drugs blijven verbieden, zou betekenen dat men erkent dat het verbod van cannabis een vergissing is geweest, terwijl men blijft volhouden dat
het verbod bij de hard drugs goed werkt. Dat is niet waar, en dat is waar het debat over zou moeten gaan. Van geen enkel roesmiddel is het gebruik afgenomen of veiliger geworden door het verbod. Het valt zelfs goed te beargumenteren dat de noodzaak van legalisering nog sterker geldt bij de hard drugs dan bij cannabis, omdat de schadelijke gevolgen van de criminalisering van hard drugs nog ernstiger zijn. De ervaringen met de overgang van verbod naar een wettelijk gereguleerd systeem voor cannabis moeten zoveel mogelijk gebruikt worden om het opstellen van regulering van de hard drugs gemakkelijker en beter te laten verlopen. Eigenlijk is het ongelofelijk dat er nog altijd gepraat moet worden over de legalisering van cannabis. Het is al heel lang duidelijk dat er voor het verbod op cannabis geen deugdelijke argumenten zijn. Het enige dat men nog kan aanvoeren is dat het niet mag omdat Nederland drie (achterhaalde) internationale drugsverdragen heeft ondertekend. De VS zal zich, als het daar zover komt, van deze verdragen weinig aantrekken, en Nederland heeft zich er al eens op kreatieve wijze aan onttrokken, door een voorbehoud te maken voor het cannabisbeleid. Recent heeft Bolivia bereikt dat de cocateelt mag worden voortgezet. Bijna even veel wordt er in de Tweede Kamer gepraat over de vele maatregelen tegen coffeeshops die door Veiligheid en Justitie worden ingevoerd en waartegen stevig verzet wordt geboden, niet alleen door de oppositiepartijen, maar ook door de meeste grote gemeentes met coffeeshop. Wat er wèl is veranderd is namelijk dat het primaat in het drugsbeleid enige jaren geleden haast ongemerkt van VWS naar Veiligheid en Justitie is verplaatst. Dit heeft ertoe geleid dat er permanent jacht wordt gemaakt op de illegale cannabisteelt, onder het mom dat dit voor 80% bestemd is voor het buitenland. Een uit de lucht gegrepen getal, want betrouwbare gegevens hierover bestaan niet. Wat is nog de functie van het halfslachtige cannabisverbod? Volgens mij dient dit als een rookgordijn. Het moet voorkomen dat gepraat gaat worden over wat wèl een serieuze kwestie is: de regulering van de hard drugs. Dat onderwerp wordt echter de laatste jaren moeilijker te ontlopen. Zo langzamerhand moet worden vastgesteld dat de wereld zich niet alleen wat het cannabisbeleid betreft in een overgangssituatie bevindt. De transitie van streven naar een drugsvrije wereld, desnoods met militaire middelen, via verzachting van de repressie door medicalisering en schadebeperking (Harm Reduction), naar een normaal, wettelijk reguleringssysteem. Al vele jaren maken we mee dat belangrijke politici en topambtenaren na hun pensionering ineens erkennen dat wat ze in het kader van drugsbestrijding gedaan hebben de zaak alleen maar erger heeft gemaakt. Voor het eerst echter hebben in 2012 drie aktieve presidenten van Latijns Amerikaanse landen ditzelfde gezegd, en wel in een algemene vergadering van de VN. Daarna is besloten in 2016 een thematische algemene VN-vergadering aan dit thema te wijden. 2016 is ver weg, maar dit is wel een noodzakelijke stap in de goede richting. En ter voorbereiding zal het thema volgend voorjaar al besproken worden op de jaarlijkse meeting van de VN-drugscommissie CND, Commission on Narcotic Drugs. Nederland kan hierbij een belangrijke rol spelen en daarom is het van belang dat de MDHG zich beraadt over hoe we daarop invloed kunnen uitoefenen. Ik zag een demonstratie voor me op het Binnenhof, en spandoeken met teksten als: Stop gezeur over cannabis, legaliseer die plant! en: Wij eisen drugslegalisering. Het is natuurlijk de vraag of met een demonstratie veel bereikt zal worden, maar ik denk dat het wel degelijk nuttig kan zijn wanneer de MDHG naar buiten brengt dat we niet langer kunnen wachten tot eindelijk cannabis netjes geregeld is, voor er aan de legalisering van onze roesmiddelen gewerkt gaat worden. Foto: Derrick Bergman/Gonzo Media 11
ONGECENSUREERD UITGELEKT UIT DE BEZOEKERSLUNCHES iedere twee weken organiseert de MDHG een bezoekerslunch: een werkbespreking onder het genot van een lekkere lunch, waarin de stadsproblematiek zonder terughoudendheid wordt besproken en informatie wordt uitgewisseld. Geïnteresseerden kunnen altijd de volledige notulen inzien. Hieronder enkele uitspraken die werden gehoord, zoals ze werden verwoord. 11-10-2012 OVER DE GEBRUIKERSRUIMTES F. Er hangt een onbehagelijke sfeer. De bejegening van de bezoekers door de medewerker is niet goed. Er heerst spanning. T.: Het probleem ligt bij de Regenboog; ik verdenk mensen ervan dat ze onderscheid maken en sommigen wel laten dealen en anderen ervoor straffen. Daardoor loopt alles uit de hand. Dat beleid klopt niet. F.: De politie gebruikt zelf drugs, het is een hypocriet gebeuren! Y.: Bij Blaka Watra is veel vandalisme, ik zag dat er meerdere malen ramen waren ingegooid, dat komt hier door. Door de corruptie. Het is ook zo dat ze wel gedogen als ze een klokje krijgen of geld of iets anders van een gebruiker of dealer. Dat kan niet. Dat gebeurt er echt. 11-10-2012 AANKONDIGING GESPREK MET DE POLITIE Dennis kondigt aan dat er op 30 oktober a.s. een gesprek zal plaatsvinden tussen de MDHG en drie wijkagenten. F.: Jullie zitten gewoon bij de politie in de zak. En dat vind ik niet goed. Ze zijn hypocriet en corrupt. 12 8-11-2012 VERSLAG GESPREK MET DE POLITIE Het was een prettig en open gesprek met de politie. De politie vertelde dat ze hier in de buurt streng optreden en boetes uitschrijven, omdat er veel overlastklachten van buurtbewoners zijn. Ze benadrukten dat ze niet bezig zijn met een klopjacht, maar reageren op klachten. De politie gaf aan dat het verstandig is druggerelateerde activiteiten te doen op een plek waar niemand daar last van heeft. A.: Ja, laten we gewoon de kaart van Amsterdam pakken en kijken waar dan wel ruimte voor ons is. R.: In een stad met druggebruikers, waar drugs illegaal zijn, houd je altijd een zekere mate van overlast. Drugs moeten daarom gelegaliseerd worden. 17-01-2013 GESPREK OVER POLITIE EN GEMEENTE De politie blijft streng optreden en boetes uitschrijven, omdat er veel overlastklachten van de buurtbewoners zijn. De gemeente heeft mensen in de buurt van het Waterlooplein geteld die regelmatig overlast bezorgen; dat zouden er ongeveer tweehonderd zijn. J.: Dat is onzin; zoveel kan niet. Hoe lang hebben ze er over gedaan om op zo n hoog aantal te komen? 17-01-2013 VIS D. is opgepakt omdat hij vis wilde kopen op de Dappermarkt. Dit zag er voor de politie verdacht uit. Hij werd meegenomen, uitgekleed en moest alles afgeven. 14-02-2013 BEZOEK VAN VELDWERK Tris van Joost en Simon van Bockel van Veldwerk vertellen over hun werk. V. : Gaat alles in overleg met de cliënt? Wat als iemand helemaal niet geholpen wil worden? Tris: Uiteraard, alles gaat in overleg met de cliënt en er wordt niets gedaan zonder overleg met de cliënt zelf. V. : Waarom wordt er zoveel nadruk op de verslaving gelegd en het laten afkicken van de cliënt? Verslaving is niet altijd het probleem. Onderdak, dat is het probleem. Dat weet ik uit eigen ervaring. Tris: Dat is omdat de verslaving meestal de grondlegger is van de overlast en problematiek. Het loopt als het ware als een rode draad door iemands leven heen. Wij proberen vanuit de zorgkant een aanbod te doen. D.: Geven jullie informatie door aan de politie? Tris : We werken samen met de politie, maar ook wij hebben een geheimhoudingsplicht. ( ) Wij hebben wel afgesproken dat als wij met een cliënt bezig zijn, de politie ons niet stoort en andersom. Y.: Geven jullie hulp aan iedereen die dat wilt? Tris: Ja, iedereen wordt door ons geholpen in zoverre dat kan. Alleen wordt het bijvoorbeeld voor een illegaal wat lastiger. Maar in dat geval gaan wij naar het GGD Vangnet en Advies.