JAARVERSLAG

JAARVERSLAG 2013-2014

2

Een blik terug. Het vizier op de toekomst. Intensief en uitdagend. Zo zouden we, terugblikkend, de periode 2013 en 2014 willen omschrijven. De zorgsector staat onder druk en dat betekent dat ook onze afdelingen onder druk staan. We bedanken daarom in de eerste plaats alle collega s van AHZ voor hun inzet en loyaliteit. In de afgelopen tijd hebben onze klanten ons duidelijke vragen voorgelegd. Vooral de ziekenhuizen waarin we werkzaam zijn, wilden weten waar ze met AHZ aan toe zijn. We hebben hard gewerkt om de kwaliteit van onze dienstverlening te verbeteren en onze meerwaarde zichtbaar te maken. Samen hebben we zo de nodige turbulentie op kunnen vangen. Ook van AHZ wordt verwacht, dat we meer doen met minder middelen. Dat vergt van ons allen een bedrijfsmatiger aanpak. Ons streven is de dienstverlening steeds af te stemmen op de actuele wensen en behoeften van onze klanten en patiënten. Samen voor een betere farmaceutische zorg impliceert een vraag aan ieder van ons: wat kunnen we verder verbeteren? Jan Pieter Schouten en Henk Jan ter Horst Ieder van ons heeft hieraan zijn steentje bijgedragen. Onze medewerkers op de diverse locaties hebben als ambassadeurs van AHZ gezamenlijk met de verpleegkundigen, artsen en managers goede farmaceutische zorg geleverd. En ook zijn we met elkaar op zoek gegaan naar nieuwe wegen. Daarbij kunnen we niet op onze lauweren rusten. Veranderingen dienen zich steeds aan. De lat wordt steeds hoger gelegd. Het is topsport. Er wordt van ons verwacht, dat wij een steeds hogere sprong maken. In sommige gevallen betekent het dat we onze techniek moeten verfijnen, maar soms moeten we onze techniek echt aanpassen: van een rechte sprong naar een fosburyflop... 3

Dit is AHZ Stichting Apotheek Haagse Ziekenhuizen is een zelfstandige netwerkorganisatie, die zich richt op het leveren van een volledig pakket farmaceutisch specialistisch dienstverlening via onze ziekenhuisapotheken in het HagaZiekenhuis (Leyweg, Sportlaan), MCH-Bronovo-Nebo (Westeinde, Antoniushove, Bronovo) en het LangeLand Ziekenhuis en, via de centrale apotheek, aan verpleeghuizen en andere zorginstellingen in de regio. Raad van Toezicht Raad van Bestuur FHZ BV Ziekenhuisapothekers i.o. OR Ziekenhuisapotheek Haga Ziekenhuisapotheek MCH Ziekenhuisapotheek Bronovo Ziekenhuisapotheek LLZ Zorginstellingen Productie Laboratorium Logistiek Financiën en Control Personeel & Organisatie AHZO 4 ICT Technische Dienst Huishoudelijke Dienst KAM & Projectmanagement Directiesecretariaat 4

Onze missie Kernwaarden AHZ biedt farmaceutische zorg aan ziekenhuizen, verpleeghuizen en instellingen. Met onze ervaring en expertise en passie voor het vakgebied dragen we bij aan de genezing van patiënten en het voorkomen en verzachten van ziekten. Hierdoor kunnen patiënten rekenen op de best denkbare behandeling. We doen dat samen met de mensen aan wie we onze farmaceutische diensten verlenen. Onze visie Onze dienstverlening is toegespitst op de behoeften en vragen van onze klanten. We maken op optimale wijze gebruik van expertise, mensen en middelen. Onze medewerkers zijn betrokken en gericht op innovatieve oplossingen, zodat veilige en kwalitatief goede geneesmiddelen en state-ofthe-art farmaceutische zorg voor patiënten beschikbaar zijn. Voorop staat een goede samenwerking, intern en extern. Met collega s, als afdelingen onder elkaar, maar ook met onze klanten en partners. Jan Pieter Schouten Ambitie Betrokkenheid Respect Verantwoordelijkheid Samenwerken Professionaliteit AHZ: integrale farmaceutische dienstverlening AHZ levert een hoogwaardig totaalpakket aan farmaceutisch-specialistische zorg aan ziekenhuizen, verpleeghuizen en instellingen in de regio. Ook leveren we farmaceutische dienstverlening aan diverse afnemers door heel Nederland. We zijn een netwerkorganisatie van ziekenhuisapotheken, die aan ziekenhuizen de directe patiëntgerichte zorg levert op het gebied van farmacie. In de centrale apotheek van AHZ zijn Inkoop, Logistiek, Productie en het Laboratorium ondergebracht. Vanuit deze apotheek leveren we ook diensten aan overige (zorg)instellingen. 5

Klanten van AHZ in 2013-2014 AHZ leverde farmaceutisch-specialistische dienstverlening aan diverse ziekenhuizen en (zorg)instellingen: Algemene Ziekenhuizen Instellingen 2013 2014 HagaZiekenhuis Stichting Medisch Centrum Haaglanden Bronovo Ziekenhuis LangeLand Ziekenhuis GGZ-Instellingen Rivierduinen De Jutters Overige categorale instellingen Sophia Revalidatie Centrum Den Haag Rijnlands Revalidatie Centrum De Penitentiaire Inrichting (PI) Haaglanden Verpleeghuizen Florence Gulden Huis Mariahoeve Duinstede Steenvoorde Westhoff HWW Zorg De Eshoeve De Schildershoek Houtwijk Vrederust-West Zorghuis dr. W. Drees Hofje van Weldam Saffier De Residentiegroep Domus Nostra De Lozerhof Nolenshaghe Mechropa Swaenestate Stichting Bronovo-Nebo Het Huis Nebo Respect Zorggroep Scheveningen Bosch en Duin Rudolf Steiner Zorg Rudolf Steiner Verpleeghuis Mr. L.E. Visserhuis Mr. L.E. Visserhuis 6

Zo werkt de geïntegreerde ziekenhuisfarmacie Verpleging Patiënt Artsen Ziekenhuisapotheek Inkoop / Logistiek Laboratorium Productie Groothandel Zorginstellingen 7

8

Samen voor betere farmaceutische zorg Overheveling dure geneesmiddelen Vanaf 2012 zijn verschillende groepen dure, specialistische medicijnen overgeheveld. Dit betekent dat deze farmaceutische zorg niet meer vergoed wordt vanuit de basisverzekering, maar valt onder geneeskundige zorg via het ziekenhuisbudget. In 2013 zijn de groeihormonen en orale oncolytica overgeheveld naar het ziekenhuisbudget en in 2014 de fertiliteitshormonen. Voor de farmaceutische zorg rondom deze geneesmiddelen en de levering ervan werkt AHZ samen met de Zuid-Hollandse Apotheek Service (ZHAS) en de poliklinische apotheken in het HagaZiekenhuis en MCH. De overheveling van deze dure geneesmiddelen is voor patiënten in onze regio probleemloos verlopen. Satellietapotheken Het HagaZiekenhuis werkt met satellietapotheken. In deze apotheken worden farmaceutische handelingen door apothekersassistenten uitgevoerd, zodat verpleegkundigen zich kunnen richten op hun hoofdtaken. In 2013 en 2014 zijn er in totaal 7 nieuwe satellietapotheken geopend. Met ingang van 2013 is de ziekenhuisapotheek 7 dagen per week geopend, zodat continuïteit en veiligheid van de farmaceutische zorg is gewaarborgd. Uiteindelijk zullen op alle verpleegafdelingen satellietapotheken operationeel zijn. Medicatieveiligheid binnen de ziekenhuisapotheek Ieder ziekenhuis maakt gebruik van een veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Ook in onze ziekenhuisapotheken wordt veel aandacht besteed aan kwaliteit en is medicatieveiligheid een continu aandachtspunt. In het bijzonder zijn we gefocust op de vermindering van risico s voor kwetsbare patiënten. Landelijk schakelpunt (LSP) Voor de uitwisseling van medicatiegegevens van patiënten wordt in onze regio gebruik gemaakt van het Open Zorg Informatie Systeem (OZIS). Door de komst van het Landelijk Schakelpunt moeten alle ziekenhuizen hierop aangesloten worden. Met het LSP kunnen op een veilige en gecontroleerde manier medicatiegegevens worden uitgewisseld. Na een intensief traject heeft het LangeLand Ziekenhuis als eerste ziekenhuis in onze regio het LSP in gebruik genomen in de ziekenhuisapotheek. Afspraken met de ziekenhuizen Betrouwbaarheid en transparantie We zijn door onze klanten aangesproken op betrouwbaarheid en op de transparantie van onze dienstverlening. In 2013 hebben gesprekken plaatsgevonden met de ziekenhuizen over de onduidelijke tariefstructuur van AHZ met betrekking tot de levering van geneesmiddelen en farmaceutische dienstverlening. Dit heeft geleid tot afspraken over een nieuwe tariefstructuur. Na intensief overleg zijn in 2014, op basis van deze nieuwe tariefstructuur, ook nieuwe langjarige Overeenkomsten van Opdracht getekend tussen AHZ en het HagaZiekenhuis, MCH en Bronovo- Nebo. In deze Overeenkomsten is de samenwerking tussen AHZ en de ziekenhuizen op hoofdlijnen afgesproken. In aansluiting op deze overeenkomsten wordt de dienstverlening nader uitgewerkt in een Service Level Agreement. Hiertoe is een eerste aanzet gegeven. Het sluiten van de nieuwe Overeenkomsten van Opdracht was een voorwaarde voor de financiering van de nieuwbouw en renovatie. De kosten hiervan bedragen 15 miljoen. Door de actuele ontwikkelingen in de zorg zien de plannen er heel anders uit dan 5 jaar geleden. 9

AHZ voldoet aan de kwaliteitsnormen Met de groothandels- en fabrikantenvergunning en het CCKL-certificaat voldoet AHZ aan de wettelijke eisen. Aanstelling nieuwe Qualified Person (QP) AHZ is bij de bereiding van geneesmiddelen op voorraad verplicht te werken volgens het principe van Good Manufacturing Practices (GMP). Om aan de gestelde eisen te voldoen is de afdeling Quality Assurance (QA) opgericht en een tweede Qualified Person aangesteld. GMP(-z)-richtlijnen De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft AHZ in 2013 gevisiteerd. Ondanks de constatering dat de bouwkundige staat van ons pand niet volledig voldoet aan de GMP-eisen, heeft de IGZ AHZ tot en met april 2016 de fabrikantenvergunning verstrekt en goedgekeurd voor het doorleveren van geneesmiddelen aan andere apotheken. Er is AHZ veel aan gelegen dat de productiefaciliteiten bouwkundig voldoen aan GMP. Met dit doel is er een nieuwbouwplan ontwikkeld en hebben we eind 2014 financiering verkregen. Groothandel: Farmaservice Haagse Ziekenhuizen De levering van geregistreerde geneesmiddelen wordt binnen het AHZ-netwerk uitgevoerd door de groothandel Farmaservice Haagse Ziekenhuizen (FHZ), een 100% dochter van AHZ. AHZ is verplicht om een aparte groothandel te hebben die aan de eisen van de Geneesmiddelenwet voldoet. Begin 2014 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg ons de groothandelsvergunning en de Opiumwetvergunning toegekend. De groothandelsactiviteiten worden uitgevoerd vanuit een tijdelijk onderkomen aan de Zinkwerf te Den Haag. Accreditatie Laboratorium Het Laboratorium van AHZ is sinds 2002 geaccrediteerd door de Coördinatie Commissie ter bevordering van de Kwaliteitsbeheersing van het Laboratoriumonderzoek (CCKL). In 2013 is de accreditatie opnieuw verlengd tot juni 2017, waarbij tussentijdse toetsingen plaatsvinden. FinLog, WeegIT, Harmony, CMS en Zorgdoc De automatiseringssystemen voldeden niet meer aan de behoefte van AHZ. In de periode 2013 en 2014 is besloten tot vervanging van het netwerk en kantoorautomatisering. Ook zijn nieuwe systemen ingevoerd: 1. FinLog (Navision ERP): een automatiseringssysteem dat de financiële en logistieke stromen binnen AHZ in beeld brengt. 2. WeegIT: ondersteunt het grondstoffenbeheer en de -wegingen van de afdeling Productie. 3. Harmony: een systeem voor personeelsplanning, waarin het dienstrooster conform de jaarurensystematiek (JUS) en een werkplekplanning beschikbaar zijn. 4. CytoManagementSysteem (HagaZiekenhuis): een integraal ICT-pakket voor het veilig voorschrijven, VTGM en toedienen van cytostatica. Tevens is het systeem geïmplementeerd ter ondersteuning van geprotocolleerd VTGM in de satellietapotheken. 5. Zorgdoc (HagaZiekenhuis): Een geneesmiddelmanagementsysteem ter ondersteuning van de ziekenhuisverplaatste zorg in de poliklinische apotheek. In de toekomst kan dit systeem ook worden ingezet als regionaal Patiënt Gebonden Dossier. Met de invoer van deze systemen is een basis gelegd voor een gezond financieel beheer, managementrapportages en sturing én een betere dienstverlening. 10

11

12

HagaZiekenhuis en AHZ Vernieuwd farmaceutisch werken In het HagaZiekenhuis heeft vernieuwbouw plaatsgevonden. Binnen het Vernieuwd Werken zijn ook alle apotheekprocessen opnieuw vormgegeven. Waar mogelijk worden werkzaamheden met geneesmiddelen nu uitgevoerd door apothekersassistenten. Dit gaat onder andere om medicatieverificatie bij opname en ontslag, medicatiecontroles, het VTGM als de volledige geneesmiddellogistiek inclusief het vullen van de medicatiekarren. Thuisbehandeling antibiotica De longafdeling en poliklinische apotheek van het HagaZiekenhuis begeleiden ontslagen patiënten al jarenlang door thuistoediening van antibiotica. De afdeling Receptuur van AHZ verzorgt hiervoor de bereidingen. Vanaf 2014 wordt deze werkwijze ook toegepast op patiënten van andere afdelingen. Deze thuisbehandelingen zijn mogelijk door een intensieve samenwerking tussen de ziekenhuisapotheek, Productie AHZ en infectiologen, specialisten, poliklinische apotheken van het HagaZiekenhuis en thuiszorginstanties. MCH en AHZ Gedeelde visie De ziekenhuizen MCH en Bronovo-Nebo hebben zich in 2013-2014 voorbereid op een bestuurlijke en juridische fusie, die vanaf 1 januari 2015 van kracht is. AHZ heeft een visie op de inrichting van de farmaceutische zorg neergelegd bij het ziekenhuis, waarbij uitgegaan wordt van één vakgroep ziekenhuisfarmacie. Nieuwe afdeling Oncoservice De bereiding van cytostatica-infusen en -injecties is voor de ziekenhuizen MCH (Westeinde en Antoniushove), Bronovo en het LangeLand Ziekenhuis gecentraliseerd en ondergebracht in een nieuwe afdeling: AHZ Oncoservice. AHZ Oncoservice valt onder de afdeling Productie en is gesitueerd in MCH, locatie Antoniushove. Bereidingen worden hiervandaan naar de andere locaties getransporteerd. De centralisatie heeft geleid tot meer efficiëntie, kwaliteitsverbetering en lagere kosten. LangeLand Ziekenhuis en AHZ Medicatieproces LangeLand herzien Door de invoering van het elektronisch voorschrijfsysteem (Chipsoft-Medicatie) en de module Chipsoft-Apotheek is in het LangeLand Ziekenhuis in 2013 het medicatieproces volledig herzien. Het medicatieproces is onderdeel van een externe audit geweest, waarvoor het ziekenhuis in 2014 de NEN-15224-certificering heeft verkregen. Nieuwe partners Reinier de Graaf Groep en HagaZiekenhuis fuseren De ziekenhuizen Reinier de Graaf Groep (Delft) en het HagaZiekenhuis (Den Haag) zijn in juli 2013 bestuurlijk gefuseerd. Uit deze fusie is de Reinier Haga Groep ontstaan. AHZ werkt samen met de ziekenhuisapotheek van het Reinier de Graaf Gasthuis op het gebied van de levering van de overgehevelde geneesmiddelen. 13

AHZ, te midden van een netwerk Samenwerking met de Rotterdamse ziekenhuizen Het laboratorium van AHZ is een geaccrediteerd laboratorium en voert een breed pakket aan analyses op het gebied van therapeutic drug monitoring uit. Vanaf 2014 werkt AHZ samen met 3 Rotterdamse ziekenhuizen: Sint Franciscus Gasthuis, Vlietland Ziekenhuis en IJsselland Ziekenhuis. Farma-XL AHZ participeert samen met de ziekenhuizen van coöperatie Zorgpartners-XL (HagaZiekenhuis, Reinier de Graaf Gasthuis, Sint Franciscus Gasthuis, Vlietland Ziekenhuis en IJsselland Ziekenhuis) in het project Farma-XL. Door gezamenlijk op te trekken stimuleert Farma-XL het doelmatig gebruik van dure geneesmiddelen. De introductie van farmacotherapeutische zorgpaden en de voorbereiding op het gebruik van de biosimilar van infliximab zijn goede voorbeelden van dit samenwerkingsverband. Huisvesting Apotheek Parnassia Groep en ZHAS In april 2014 hebben de Parnassia Groep één van de grootste GGZ-instellingen in Nederland en AHZ een contract getekend voor de huur van enkele ruimtes aan de Escamplaan 900 ten behoeve van de huisvesting van de apotheek van de Parnassia Groep. Hiervoor is een deel van de 1 e etage gerenoveerd. Begin 2015 hebben ze hun intrek genomen. Per juli 2014 huurt ook de Zuid-Hollandse Apotheek Service (ZHAS) enkele ruimtes aan de Escamplaan 900. Vanuit deze locatie verzorgt de ZHAS de thuistoediening van specialistische medicatie. Nieuwe afdeling Zorginstellingen In 2014 is de afdeling Zorginstellingen intern verhuisd. De afdeling Zorginstellingen levert farmaceutische zorg aan verpleeghuizen en revalidatiecentra. Alle medicatie voor de patiënten in deze instellingen wordt kant-en-klaar op naam geleverd. Tegenslagen en nieuwe inzichten De zorgmarkt staat onder grote financiële druk. In 2013 was er een mogelijkheid tot verlenging van de samenwerking met 3 instellingen. Zowel de aanbesteding GGZ Rivierduinen als de aanbesteding voor farmaceutische zorg voor de verpleeghuisorganisaties Florence en Bosch en Duin (deel van Respect Zorggroep) zijn helaas niet succesvol geweest. Met de opgedane ervaringen en inzichten heeft de afdeling Zorginstellingen hard gewerkt om de kwaliteit verder te verbeteren voor bestaande en toekomstige samenwerkingen. 14

Ondertussen bij AHZ 265 jaar! In november 2014 hebben wij ons 265-jarig bestaan met personeel en partners feestelijk gevierd in Madurodam. Afscheid Daan Touw In 2014 heeft dr. D.J. (Daan) Touw afscheid genomen van AHZ. Hij is benoemd tot hoogleraar aan de Universiteit van Groningen. We zetten de samenwerking met Daan Touw voort op het gebied van farmaceutisch wetenschappelijk onderzoek. Kennisinstituut Als erkend instituut voor de opleiding van ziekenhuisapothekers en klinisch-farmacologen richten we ons op de opleiding van zorgprofessionals. In 2013 en 2014 waren 5 apothekers in opleiding tot ziekenhuisapotheker. In 2013 is één ziekenhuisapotheker gestart met de 2-jarige opleiding tot klinisch farmacoloog. Promotieonderzoeken AHZ moedigt (toegepast) wetenschappelijk onderzoek aan. Momenteel zijn 3 ziekenhuisapothekers bezig met promotieonderzoek: Liesbeth Bosma Annelies van Velzen Rahat Abdoellakhan Medicatieveiligheid rondom intensive care opnamen Optimization of tobramycin inhalation and smart nebulizer technology in cystic fibrosis Vaste versus variabele dosis protrombinecomplex concentraat Dr. Nakisa Khorsand heeft haar proefschrift Optimal dosing strategy for prothrombin complex concentrate in 2014 succesvol verdedigd. 15

16

Medewerkers 2013 per 31-12-2013 2014 per 31-12-2014 Medewerkers totaal 303 319 Fte 259 275 Mannen 79 90 Vrouwen 224 229 Deeltijders 163 173 Gemiddelde leeftijd 44,6 43,2 In dienst 47 33 Uit dienst 30 17 Ziekteverzuim excl. zwangerschap- en bevallingsverlof 3,9 3,37 17

Omzet & balans Omzet 2013 totaal bedrijfsopbrengsten 87,4 miljoen euro waarvan omzet geneesmiddelen 73,4 miljoen euro 2014 totaal bedrijfsopbrengsten 91,0 miljoen euro waarvan omzet geneesmiddelen 75,0 miljoen euro 18

(Geconsolideerde) balans Na resultaatbestemming 2013 per 31-12-2013 2014 per 31-12-2014 Activa Vaste activa Immateriële activa 392.898 313.426 Materiële activa 1.987.186 1.861.432 Onderhanden materiële vaste activa 2.484.857 3.256.452 Totaal vaste activa 4.864.941 5.431.310 Vlottende activa Voorraden 4.255.876 3.098.661 Vorderingen en overlopende activa 8.501.754 12.099.395 Liquide middelen 635 175 Totaal vlottende activa 12.758.265 15.198.231 Totaal 17.623.206 20.629.541 Passiva Groepsvermogen Algemene reserve 2.845.479 3.183.983 Voorzieningen 439.882 829.633 Langlopende schulden 325.629 196.260 Kortlopende schulden 14.012.216 16.419.665 Totaal 17.623.206 20.629.541 19

Apotheek Haagse Ziekenhuizen Samen voor betere farmaceutische zorg Escamplaan 900 2547 EX Den Haag Postbus 43100 2504 AC Den Haag T 070 321 72 17 E communicatie@ahz.nl W www.ahz.nl