Alle ogen gericht op de ontwikkeling van het kind

Alle ogen gericht op de ontwikkeling van het kind 1 Informatie voor verwijzers Wat betekent alledaags geluk voor jou? www.driestroom.nl

Informatie voor verwijzers In deze brochure leest u welke expertise wij in huis hebben als het gaat om de ontwikkeling van het kind. Wij passen onze werk-wijze altijd aan op de vraag van het kind en de ouders. Om toch een beeld te geven van de ondersteuning die wij kunnen bieden aan kinderen, ouders en professionals, hebben wij in deze brochure onze diensten zo helder mogelijk op een rijtje gezet. Heeft u na het lezen nog vragen? Neemt u dan gerust contact met ons op. Wij geven u graag persoonlijk informatie.

3 Driestroom: wat betekent alledaags geluk voor jou? De komende jaren worden verschillende wetswijzigingen doorgevoerd in zorg en welzijn. Voor de gemeenten is daarin een grote rol weggelegd. In de nieuwe structuur ontstaan er kansen om op lokaal niveau ondersteuning dichterbij de burger te organiseren, op basis van principes als zelfregie, participatie en inclusie. Driestroom staat achter deze uitgangspunten. Kinderen: preventie en vroegtijdige herkenning Driestroom vindt dat ieder kind* het recht heeft om veilig en prettig op te groeien en zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen. Voor de meeste kinderen is dit vanzelfsprekend, maar soms blijft een kind in de ontwikkeling achter of verloopt de ontwikkeling anders en heeft het kind specifieke hulp of behandeling nodig. Uitgangspunt van onze ondersteuning is dat we deze zo licht, zo dichtbij en zo vroeg mogelijk bieden. Bij kinderen steken wij sterk in op preventie. Vroegtijdig onderkennen van problematiek voorkomt overbelasting bij ouders en vergroot het eigen probleemoplossend vermogen en daarmee de kansen voor het kind; we werken hierbij samen met andere organisaties om het kind in de eigen omgeving een passende ondersteuning te bieden. Soms hebben kinderen echter een zeer intensieve vraag, complexe problematiek en de behoefte aan een specifieke context. Als zij zich dan op reguliere locaties in de buurt niet optimaal kunnen ontwikkelen, kunnen ze terecht op onze specialistische centra. Altijd samen We werken samen met andere organisaties om kinderen en hun ouders ondersteuning te bieden op maat. We vullen onze expertise aan met de expertise van andere organisaties, zodat ouders en kind één aanbod kunnen krijgen. Ons uiteindelijke doel is dat kinderen met een ontwikkelingsvraag kunnen groeien in hun ontwikkeling. Met kleine en met grotere stapjes. Voor wie is Driestroom er? Driestroom is een organisatie in de regio Arnhem- Nijmegen met specialistische kennis over en uitgebreide ondersteuningsmogelijkheden voor: 1) Kinderen met een ontwikkelingsachterstand bij wie nog onduidelijk is of er sprake is van een (blijvende) ontwikkelingsvraag en/of beperking; met een ontwikkelingsachterstand of een verstandelijke beperking; met een ernstige meervoudige beperking; met moeilijk verstaanbaar gedrag, bijvoorbeeld als gevolg van medische problemen of psychiatrische stoornissen zoals autisme; met een combinatie van bovenstaande problematiek. 2) Ouders met een beperking Ouders: regie in eigen hand Het kan ook zijn dat ouders een vraag hebben bij de opvoeding van hun kind. Als het opvoeden niet vanzelf gaat, steken we in op versterken van de eigen vaardigheden. Ons uitgangspunt daarbij is dat de regie altijd bij de ouders ligt. We ondersteunen waar dat nodig is en nemen afstand wanneer het kan. *Waar kind staat, bedoelen we kinderen, jongeren en jong volwassenen van 0 tot 23 jaar.

Ondersteuningsvraag Licht Specialistische ondersteuning in of ter ondersteuning van de eigen omgeving 0-5 jaar 1-5 sessies Consultatie aan ouders Consultatie aan professionals: Peuterspeelzaal / peutergroepen, kinderdagverblijf, onderwijs, sociale wijkteams, gebiedsteam, welzijnswerk, eerstelijns professionals (o.a. huisarts, maatschappelijk werk, JGZ) Kortdurende training en advies Paramedisch onderzoek en consultatie Logopedie, kinderfysiotherapie, ergotherapie Psychologisch onderzoek en consultatie 5-12 jaar Consultatie aan ouders Consultatie aan professionals: Buitenschoolse opvang, onderwijs, sociale wijkteams, gebiedsteams, welzijnswerk, eerstelijns professionals (o.a. huisarts, maatschappelijk werk, JGZ) Kortdurende training en advies Paramedisch onderzoek en consultatie Logopedie, kinderfysiotherapie, ergotherapie Psychologisch onderzoek en consultatie 12-18 jaar Consultatie aan ouders Consultatie aan professionals: Onderwijs, sociale wijkteams, gebiedsteams, welzijnswerk, eerstelijns professionals Kortdurende training en advies Paramedisch onderzoek en consultatie Logopedie, kinderfysiotherapie, ergotherapie Psychologisch onderzoek en consultatie 18-23 jaar Consultatie aan ouders, de jeugdige Consultatie aan professionals: Onderwijs, sociale wijkteams, welzijnswerk, eerstelijns professionals (o.a. huisarts, maatschappelijk werk, JGZ) Kortdurende training en advies Paramedisch onderzoek en consultatie Logopedie, kinderfysiotherapie, ergotherapie Psychologisch onderzoek en consultatie

Midden ZWAAR Specialistische ondersteuning in of ter ondersteuning van de eigen omgeving 0-6 maanden Specialistische Schoolvoorbereiding Paramedische onderzoek en behandeling Psychologisch onderzoek en behandeling Ambulante observatie en diagnostiek Specialistische ouderbegeleiding Specialistische naschoolse en weekendopvang Eigen omgeving is niet passend en/of veilig Meer dan 6 maanden Specialistische kinderdagcentra Kinderen met EMB, Kinderen met ASS en gedragsproblematiek, Kinderen met een onderzoeksvraag die niet in de reguliere setting kan worden beantwoord Behandeling met verblijf Driestroomhuizen Specialistische woonvormen Paramedische en psychologische behandeling Discrete Trial Teaching (DTT) Zorg binnen onderwijs Paramedische behandeling en onderzoek Psychologisch onderzoek en behandeling Ambulante observatie en diagnostiek Specialistische ouderbegeleiding Gespecialiseerde naschoolse- en weekendopvang Specialistische kinderdagcentra Kinderen met EMB Kinderen met ASS en gedragsproblematiek Behandeling met verblijf: Driestroomhuizen Specialistische woonvormen Paramedische en psychologische behandeling Discrete Trial Teaching (DTT) Zorg binnen onderwijs Zorg binnen onderwijs Paramedische behandeling en onderzoek Psychologisch onderzoek en behandeling Ambulante observatie en diagnostiek Specialistische ouderbegeleiding Gespecialiseerde naschoolse- en weekendopvang Specialistische kinderdagcentra Kinderen met EMB Kinderen met ASS en gedragsproblematiek Behandeling met verblijf Driestroomhuizen Specialistische woonvormen Paramedische en psychologische behandeling Zorg binnen onderwijs Paramedische behandeling en onderzoek Psychologisch onderzoek en behandeling Ambulante observatie en diagnostiek Begeleid zelfstandig wonen of groepswonen Begeleid werken Specialistische centra Jongvolwassenen met EMB Behandeling met verblijf Driestroomhuizen Specialistische woonvormen Begeleid zelfstandig wonen Paramedische en psychologische behandeling

6 Consultatie aan ouders Ouders van een kind met een ontwikkelingsprobleem kunnen bij ons terecht met specifieke vragen over de opvoeding of stimulering van hun kind. Soms is één informatief gesprek al voldoende, soms is coachende begeleiding nodig. Coachende begeleiding bestaat uit maximaal 5 gesprekken waarin wij ouders helpen terug in hun kracht te komen als opvoeder van hun kind. We werken vanuit een oplossingsgerichte benadering, waarbij we de opvoedkwaliteiten van ouders centraal zetten. Een consultatie wordt uitgevoerd door een specialistische pedagogische medewerker die ervaring heeft in het ondersteunen van ouders met opvoedvragen en/of ouders met een verstandelijke beperking. Consultatie aan professionals Professionals die binnen de reguliere setting werken, begeleiden steeds vaker ook een kind of jongere met een ontwikkelingsbeperking. Die professional kunnen we ondersteunen door een informatief gesprek op de werkvloer. Dit kan met een individuele professional, maar ook met een heel team. Het kan ook zijn dat coachende begeleiding nodig is. Dan helpen we in maximaal 5 gesprekken de professionals op weg bij het vormgeven van passend aanbod voor het kind. Dit doen we via coaching on the job. We starten met een observatie in de omgeving, om van daaruit onze adviezen vorm te geven. We werken altijd oplossingsgericht en gaan uit van de sterke kanten van het kind en de collega-professional. Een consultatie wordt uitgevoerd door een specialistische pedagogische medewerker die ervaring heeft in het werken met kinderen met een ontwikkelingsbeperking. Kortdurende training en advies Training en advies is er zowel voor ouders als voor professionals. We passen de training aan de deelnemergroep aan. We bieden de volgende trainingen aan: Opvoeden zo Deze training is ontwikkeld voor ouders met een (licht) verstandelijke beperking: in deze training brengen wij ouders met elkaar in contact om ervaringen uit te wisselen. Belangrijkste doel is het aanleren van opvoedvaardigheden. We koppelen deze training daarom bij voorkeur aan specialistische ouderbegeleiding (midden categorie). Vanuit wetenschappelijk onderzoek is namelijk bekend dat bij deze doelgroep die begeleiding noodzakelijk is voor het generaliseren van geleerde vaardigheden in de eigen omgeving. Binnen deze koppeling werken we vanuit de PPG-visie (Praktisch Pedagogische Gezinsondersteuning). Deze training wordt gegeven door een gespecialiseerd ouderbegeleider en een gedragswetenschapper (orthopedagoog of psycholoog). We kunnen deze training ook aanbieden aan collega-professionals die werken met ouders met een verstandelijke beperking. Het gaat dan vooral om informatieoverdracht, met als hoofdthema: wat werkt bij ouders met een verstandelijke beperking? Autisme Deze informatieve training is voor ouders met een

7 kind met een autisme-spectrumstoornis. In deze training brengen wij ouders met elkaar in contact. Dit zijn de pijlers van de training Informatieoverdracht Het vergroten van opvoedingsvaardigheden Het ondersteunen bij het acceptatieproces Erkenning en herkenning Lotgenotencontact, versterken van het netwerk, uitwisselen van ervaringen en tips We kunnen deze training ook aanbieden aan collegaprofessionals. We geven dan uitleg over autismespectrumstoornissen en bieden een kapstok voor benadering. Het speciale kind Deze training is ontwikkeld voor collega-professionals die werken binnen peutergroepen of reguliere kinderopvang. We bieden informatie over verschillende varianten van ontwikkelingsproblematiek en staan stil bij vroegsignalering. Bovendien geven we informatie over vormgeven van een aangepast programma en het bieden van een passende ontwikkelingsomgeving voor het speciale kind binnen de reguliere setting. Scholing Discrete Trial Teaching (DTT) Via workshops krijgen ouders tools en adviezen. Centraal thema is hoe zij nieuwe vaardigheden bij hun kind met ontwikkelingsproblemen kunnen aanleren en kunnen omgaan met probleemgedrag. Paramedisch onderzoek en consultatie Kortdurend paramedisch onderzoek kan bestaan uit een ontwikkelingsonderzoek op het gebied van de (senso)motoriek, de spraaktaalontwikkeling, de communicatie en eventueel de zelfredzaamheid. Doel van de onderzoeken is bepalen of er op deze gebieden factoren zijn die van invloed zijn op de ontwikkeling van het kind. Aan de hand van de resultaten krijgen ouders advies. De onderzoeken bestaan uit een gesprek met ouders over de vragen die er zijn en we maken afspraken over wat er wordt onderzocht en met welk doel. De onderzoeken kunnen monodisciplinair of multidisciplinair worden uitgevoerd door een kinderfysiotherapeut, logopedist en ergotherapeut. Paramedische consultatie is er zowel voor ouders als voor professionals. Het kan dan gaan over één kind of over een groep kinderen. Denk bijvoorbeeld aan specialistisch advies of kennisdeling over o.a. sensorische integratie, motorische ontwikkeling, ondersteunende communicatie, eet-en drinkmotoriek en hulpmiddelen. PaRAMEDISCH ONDERZOEK EN behandeling Paramedisch onderzoek en/of behandeling vindt altijd plaats op basis van een hulpvraag van ouders. Na een intakegesprek met ouders stellen we onderzoeksvragen op en bepalen we welke onderzoeken we doen en welk tests we afnemen. Mocht uit het onderzoek blijken dat er op een bepaald gebied een achterstand is in de ontwikkeling of dat de ontwikkeling anders verloopt, dan kunnen we behandeling adviseren en eventueel een behandeling starten. Zo n behandeling heeft tot doel de ontwikkeling te stimuleren en achterstanden in te lopen. Het doel kan ook zijn om een kind en zijn omgeving te leren zo goed mogelijk om te gaan met zijn beperking of stoornis, zodat het kind zich optimaal ontwikkelt. Paramedisch onderzoek en behandeling gebeurt, afhankelijk van de vraag en mogelijkheden van het kind: Monodisciplinair of multidisciplinair Door een kinderfysiotherapeut, logopedist en/ of ergotherapeut.

8 Specifiek voor kinderen met een ontwikkelingsprobleem bieden we paramedische behandeling aan op de volgende gebieden: Sensorische integratie (zintuiglijke informatieverwerking) Motoriek Hulpmiddelen (advies, aanvraag en omgaan met; op het gebied van motoriek, zelfredzaamheid, eten/drinken, woon- en vervoersvoorzieningen, communicatie) Spraak, taal en gehoor Communicatie (totale en ondersteunende communicatie; visualisaties, apps, gebaren) Eten, drinken, slikken en primaire mondfuncties. PSYCHOLOGISCH ONDERZOEK EN consultatie Kortdurend psychologisch onderzoek is een ontwikkelingsonderzoek. Doel van dat onderzoek is in kaart brengen welke mogelijkheden het kind heeft op leergebied en we geven daarbij een eerste duiding van het gedragsbeeld. Dit ontwikkelingsonderzoek bestaat uit een gesprek met ouders over de ontwikkeling van het kind en een ontwikkelings/intelligentietest die we aanvullen met een observatie bij onderzoek en een gedragsscreening met gestandaardiseerde vragenlijsten. Vanuit de resultaten van het onderzoek bieden we ouders een advies aan. Het psychologisch onderzoek wordt uitgevoerd door een gedragswetenschapper (orthopedagoog of (GZ)psycholoog). Psychologische consultatie is er zowel voor ouders als voor collega-professionals. Hierbij kijkt een gedragswetenschapper kortdurend in de reguliere setting of thuisomgeving mee met de collega-professional en ouders. PSYCHOLOGISCH ONDERZOEK EN behandeling Psychologisch onderzoek is altijd handelingsgericht en heeft tot doel het kind en de omgeving verder te helpen door het in kaart brengen van klachten, het duiden van gedrag en ontwikkelingsbeeld en het opstellen van een sterkte/zwakteprofiel. Om goede hulp te kunnen bieden kan een diagnose noodzakelijk zijn. Psychologisch onderzoek kan bestaan uit persoonlijkheidsonderzoek, intelligentieonderzoek, functieonderzoek, gezinsonderzoek en spelobservatie. Psychologische behandeling heeft tot doel klachten te verminderen of ouders en kind te leren omgaan met de beperking of stoornis. Specifiek voor kinderen met ontwikkelingsproblemen bieden we psychologische behandeling aan op de volgende gebieden: Angstproblemen Acceptatieproblemen en rouw (over de eigen beperking of beperking van het kind) Rouwverwerking (over verlieservaringen) Traumabehandeling (EMDR) Psycho-educatie (uitleg over een stoornis of beperking) Systeemgesprekken We werken vanuit een oplossingsgerichte en systeembenadering en (cognitieve) gedragstherapie. DISCRETE TRIAL TEACHING (DTT) DTT is een intensieve gedragstherapie die de ontwikkeling van kinderen met autisme en/of een ontwikkelingsachterstand stimuleert. Tijdens DTT

9 leert het kind in een één-op-éénsituatie stapsgewijs vaardigheden aan. Hierbij krijgt het kind veel hulp en is er veel aandacht voor de motivatie van het kind. Afhankelijk van de mogelijkheden van het gezin en de dagbesteding of school, krijgt het kind tussen de 5-15 uur DTT per week. De effectiviteit van de behandeling is wetenschappelijk onderbouwd door de Radboud Universiteit Nijmegen en diverse andere internationale studies. AMBULANTE OBSERVATIE EN diagnostiek Specifiek voor het jonge kind bieden wij ambulant onderzoek aan. Kinderen krijgen opvang of begeleiding binnen de eigen peutergroep of kinderopvang. Wanneer er signalen zijn van ontwikkelingsproblematiek kijken wij mee en starten waar nodig een onderzoekstraject op. Onderzoek bieden wij op maat aan; passend bij de vraag en klachten van het kind. Onderzoek kan zowel mono- als multidisciplinair ingezet worden. Monodisciplinair onderzoek bestaat uit een ontwikkelingsscreening door een gedragswetenschapper of een paramedicus (logopedist, kinderfysiotherapeut, ergotherapeut). Multidisciplinair onderzoek bestaat uit onderzoek door een gedragswetenschapper en paramedici (logopedie, kinderfysiotherapie, ergotherapie) en observatie door een specialistische pedagogisch medewerker. Doel van het onderzoek is het helder krijgen van het ontwikkelingsprofiel van een kind, een sterkte/zwakte analyse en waar nodig duiding van een gedragsbeeld. We bundelen de onderzoeksresultaten in een integraal verslag. In het adviesgesprek bieden we uitleg van resultaten en een gericht advies voor passende stimulering van het kind met een ontwikkelingsbeperking binnen de reguliere setting. SPECIALISTISCHE OUDERBEGELEIDING Specialistische ouderbegeleiding is er voor ouders van een kind met een ontwikkelingsbeperking ouders van een kind met een stoornis, bijvoorbeeld ASS, ADHD of ODD ouders met een verstandelijke beperking. Centraal staat het versterken van opvoedvaardigheden. Waar nodig vullen wij dit aan met uitleg en informatie over de specifieke problematiek van het kind. We werken vanuit de oplossingsgerichte benadering en de PPG-methodiek. Hanen Oudercursus De Hanen Oudercursus is een cursus voor ouders van een kind met een taalontwikkelingsprobleem, al dan niet in combinatie met andere ontwikkelingsproblemen. In de cursus leren ouders hoe ze de ontwikkeling van hun kind kunnen stimuleren, hoe ze de taal aan kunnen passen aan de mogelijkheden van hun kind en hoe ze dagelijkse bezigheden kunnen gebruiken voor de communicatie. De cursus bestaat uit 6 tot 8 groepsbijeenkomsten en 3 individuele bezoeken. Er wordt gewerkt met video-opnames om de interactie tussen ouder en kind te bespreken. De cursus wordt gegeven door gecertificeerde logopedisten. Ambulante dienst DTT Coaching en ondersteuning door middel van (online) training van ouders, groepsleiding en leerkrachten bij de opvoeding en ontwikkelingsstimulering van het kind. Hierbij is er aandacht voor communicatie, spel, gedragsproblemen en het aanleren van vaardigheden.

10 SPECIALISTISCHE schoolvoorbereiding Voor kinderen van 3-5 jaar waarbij de ontwikkeling niet vanzelf gaat, bieden we specialistische schoolvoorbereiding. Hierbij worden specifieke methodieken gebruikt die ontwikkeld zijn voor kinderen met een ontwikkelingsachterstand. Kinderen leren daarbij in kleine stapjes en spelenderwijs dezelfde vaardigheden aan als kinderen met een normale ontwikkelingspotentie. Het doel is dat ze zich (straks) op school kunnen redden. Er zijn verschillende varianten van specialistische schoolvoorbereiding mogelijk: In de eigen omgeving van het kind: thuis, op het kinderdagverblijf, de peuterspeelzaal of in de kleuterklas; via coaching van de pedagogisch medewerkers/ leerkracht/ ouder en/ of via individuele contactmomenten met het kind met één van de specialistische pedagogisch medewerkers van Driestroom. In een specialistische groepsomgeving: wanneer de reguliere omgeving voor het kind te overprikkelend is en hierdoor de ontwikkeling stagneert of wanneer vanwege gedrag van het kind de veiligheid van andere kinderen in het gedrang komt, is een groepsplaatsing mogelijk voor de periode die het kind nodig heeft. Het doel van deze vormen van opvang is om ouders te ontlasten in de zorg en het kind een zo prettig mogelijke tijd te bezorgen met de juiste zorg en ondersteuning. Ze komen terecht in een huiselijke, gezellige en ontspannen sfeer, het is tenslotte een vrije (mid)dag, vrij weekend of vakantie! Zorg Binnen Onderwijs Driestroom onderhoudt al jaren intensieve contacten met het onderwijs. Wij bieden onder andere Zorg Binnen Onderwijs (ZBO). In overleg met de leerkracht kan er een zorgbegeleider ingezet worden op vaste uren in de week. De ondersteuningsvraag en het handelingsplan van de leerling zijn hierbij het uitgangspunt. Naar aanleiding van de ondersteuningsvraag wordt de begeleiding individueel of in groepsverband ingezet. De uren zijn bijvoorbeeld voor extra (preventieve) begeleiding tijdens het buiten spelen, tijdens vrije spelmomenten of tijdens (les)activiteiten in de klas. Doel is de veiligheid van het kind te waarborgen en structuur te handhaven. Het kan ook gaan om persoonlijke verzorging. Dat is alle op het lijf gebonden zorg zoals het geven van eten, omkleden en sanitaire momenten, maar ook het geven van sondevoeding en medicijnen. SPECIALISTISCHE NASCHOOLSE- EN weekendopvang Begeleid zelfstandig wonen of groepswonen Driestroom biedt ook buiten schooltijden ondersteuning bij de opvoeding en zorg voor het kind: naschoolse opvang, zaterdagopvang, woensdagmiddagopvang, vakantiedagopvang en logeren. In deze vorm van ondersteuning verenigen we zelfstandigheid met de nabijheid van begeleiding. Binnen de inloop van het groepswonen is er ruimte voor gezamenlijke activiteiten zoals samen eten of

11 gezelschapspelletjes doen. Het merendeel van de bewoners houdt echter zijn of haar zelfgekozen dagindeling aan. Sommige bewoners hebben een baan, anderen studeren of werken in de dagbesteding. De begeleiding is daarom gericht op ondersteuning in de dagelijkse woon- en werksituatie van de individuele bewoner. Begeleid Werken We zetten ons graag in om jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen. Of die afstand wordt gecreëerd door fysieke of verstandelijke beperkingen maakt daarbij niet uit. Het werk kan vrijwilligerswerk zijn, maar ook betaald werk. Begeleid werken kan op allerlei plekken: op DROOM-plekken van Driestroom of heel ergens anders. Specialistische kinderdagcentra Behandeling met verblijf Driestroomhuizen Een stabiele woonomgeving is een basis in de ontwikkeling van een kind. Soms kan het zijn dat ondersteuning in het eigen gezin niet (meer) lukt. Driestroom biedt de mogelijkheid een kind bij een ander gezin te laten wonen in één van onze Driestroomhuizen. Dit zijn gezinshuizen waar kinderen met een beperking in een beschermde omgeving op kunnen groeien. Met ondersteuning van gezinshuisouders bieden we vertrouwde 24-uurs zorg, behandeling en begeleiding. Kinderen kunnen daar, onder professionele begeleiding en behandeling, ontdekken wie ze zijn, wat ze willen én op welke wijze zij hun leven willen gaan vormgeven. Specialistische woonvormen De specialistische woonvormen zijn gericht op het bieden van verblijf met behandeling voor kinderen met een ernstige meervoudige beperking (EMB) of een autismespectrumstoornis (ASS). Deze kinderdagcentra zijn gericht op het bieden van dagbehandeling in een multidisciplinaire setting. Begeleiders werken samen met gedragskundigen en paramedici aan behandeling gericht op de ontwikkeling van het kind. De specialistische kindercentra richten zich op Kinderen met EMB Kinderen met ASS en gedragsproblematiek Kinderen met een onderzoeksvraag die niet in de reguliere setting kan worden beantwoord.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het Driestroomloket, (0481) 375 555. Driestroomloket@driestroom.nl Wat betekent alledaags geluk voor jou? www.driestroom.nl