#&&'! ,* # -. *+##'. /#

Vergelijkbare documenten
Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken

Commissie Benchmarking Vlaanderen

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies

Fysieke energiestroom rekeningen

ECN-N Energiescenario s Drenthe 2030

Commissie Benchmarking Vlaanderen

WKK (warmte delen) een praktijkvoorbeeld met cijfers

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2

buffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net

Gas is geen aardgas, en hard nodig. Frans Rooijers - 4 november 2016

DATAOVERDRACHT ECN RIVM

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,

WKK IN DE ENERGIEPRESTATIEREGELGEVING: REKENMETHODIEK EN IMPACT OP E- PEIL.

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

In het hol van de leeuw?

All-electric, al achterhaald voordat we begonnen zijn?

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,

Milieubarometerrapport 2016

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Tool Burgemeestersconvenant Actualisatie nulmeting 2011 & inventaris 2012

NEDERLANDSE EN INDUSTRIËLE ENERGIEHUISHOUDING

Warmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk

Meetvoorwaarden MEP / CO 2 index

WKK in Vlaanderen: feiten en cijfers

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

Individuele energievoorziening

Duurzame Warmte voor Iedereen

LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE

Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie. Case. A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V.

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT WKK BIJ PSG SENTINEL, WELLEN

De Nederlandse en industriële energiehuishouding van 2000 tot en met 2006

Verkenning functionele energievraag en CO 2 -emissies tot 2050

Warmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk

Rendementen en CO -emissie van elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012

Milieubarometerrapport 2017

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014

Uitgangssituatie voor de Routekaart Chemie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar

Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton)

Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT: WKK BIJ ANODISERINGSBEDRIJF ANALU, MACHELEN

Emissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

Gegevens stroometikettering 2004

CO2-emissies uit elektriciteitsopwekking binnen ETS. Bart van Wezel, Reinoud Segers, Bas Guis en Kathleen Geertjes

Vermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte

De snelste route naar aardgasvrije wijken

COGEN Vlaanderen vzw. Doelstelling: actief meewerken aan de ontwikkeling van kwaliteitsvolle WKK Expertisecentrum Expertiseverstrekking naar leden

Gas als zonnebrandstof. Verkenning rol gas als energiedrager voor hernieuwbare energie na 2030

Aanbod en verbruik van elektriciteit,

WKK een rendabele investering? ATIC 17/6/2015

WHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder

Energiebesparing in Nederland

CO 2 Prestatieladder. Footprint 2018 (1h) De Enk Groen & Golf B.V. Definitief. Jurgen Fuselier. Opgesteld door De Enk Groen & Golf B.V.

Smart Heat Pumps vs. Smart Grids

Milieubarometerrapport 2018

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016

Energiebesparing systeemgrenzen en referentie systeem ir. Martin F.G. van der Jagt dec 2013 Apeldoorn. Inleiding

WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken. Koos Kerstholt Tobias Platenburg

ELW. Dé compacte oplossing in uw energievraagstuk. Productinformatie Remeha ELW

Energiebesparing

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015

Het Nieuwe Telen van Amaryllis Amazone Amaryllis Deel 2 : energiemonitoring

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus

Module 3.4. EPW: warm tapwater. Versie 2.0

Factsheet: Dong Energy

Milieubarometerrapport 2017

WARMTEKRACHTKOPPELING (WKK) INFOBROCHURE

Bio energiecentrales Eindhoven

Economie kernenergie versus andere opties

15 tips voor een rendabele WKK

Energiebesparing in Nederland

Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Energie en emissies Drenthe 2020, 2023 en 2030

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Thema-avond Warmte. 28 februari 2018

WKK-inventaris Vlaanderen Stand van zaken 2005 (2)

THERMODYNAMISCHE RENDEMENTEN BIJ DE PRODUCTIE VAN WARMTE VAN LAGE TEMPERATUUR

Spm1520 Werkcollege 1. dr.ir. Emile J.L. Chappin kamer a

Milieubarometerrapport 2013

Hoeveel kost 1 ton stoom?

Energie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft

Externe notitie. Petten, 8 juli Cees Volkers Wouter Wetzels. Afdeling Policy Studies ECN-N Van

3 Energiegebruik huidige situatie

Tabellenbijlage. Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O

[Samenvatting Energie]

Warmtekrachtkoppeling. steunmaatregelen WKK in gebouwen

Transcriptie:

#&&'! ()) )'*+,* # -. *+##'. /# #'&#'# 01 -- 2013 4 *5 ' 5+6-- 23 -'65 # - '- & +- # 5+6-- 7 8 4 '') # 6 -'65 7 ##' '6#7 5 9 '-9 *- 5 &# - 5 8 4 '+ *##'*5 +' ### '#&&' #-6 8 * -# ++- 9 '5 +' 7 8 4 #'&#'# 23 :: # - ' ##5*5 ## &#'#8 / &#'# 6* - )#5 9 )#& &58 4 ') 6) *6-' & - -'+ # - '7 + ' )+) #&) # - ;5 7 ++ - ## '#8 0'+ 1'7 -'#- 2013 -- ' ##5*5 #-'+ ## '- -'* & +- # '+ 7 '##+558 / # & +- # -- ') 6) & ''5 # - ;'+ 7 #'59 '5+ -'6##7-8 / 7 -)&#' &'*)#7 ') 6) & 5# ## '## #-'+ 7 #5 +'5 # '- )## ## &-# 7 - ++ ' -'9 + # - #-68 / -'65 9 '- '') 5#-' # &'*) <- -#-'+= 7 7 ' 8!" #$ %

&#+8 #! '#&&'!

'#&&'! &#+8 #! / '#&&' )'* '7 #;7 +##7 - #'7 ' +'# 0'+ 7 '5+ 2038 >7 -# 01 )')## '##5#5 & '' # '+ 7 9 '5 6* +6#7 *5 ## - 9 55+ +'5 # #'7 ' +'# 0'+ 07 '5+8 0 - * -'#+ ## '6*- #++ # +6#7 *5 '7 # #-'6*- ## $' ' 6)*5' #9 '- # -'#+8 / '#&&' + #'' )'*+ # - ' - # 08 '+ 9 '- ))& 7 - ++-8 / &#+ # ))& 7-0$) - -##'7 #7 #+- '5'+ 9 '- +) ' 9 '- #+ 7 )'*+ # - 7 '+#&&8 ('9 '- '+ 7 &#'7 )#' ( '7 # ;7 &#'7 +'# '+; #- 7 '; 203 -)'- ' # -&- ; ## ' ) 4# #- 0'7 23 #- '#- 0'+; #') 1' '#- 2013 9 )' '#- 9 #) # # )7 7 +'- #'# '+; #- 7 ';8 ( 0 9 # & #- #' -## )7 7 )' #- ' # # 7 # '&- &);? 7 ' '#&-; #- 9 7 ' $; #- +8 + 9 -)7 # '; #- &'& 0 # ))&# 7 - # # )--8 ( 9 - ; # -) 7 -= 7 &7 # 0$) #- 7 #7 #)# ' ))- 9 8 ( # )#&' -) &# ' 0 #&&)# #' '8 5; 9 '- '+; 7 &#'7 )#'

&#+8 #! '#&&'!

'#&&'! &#+8 #!! " # $ % &"' ' ( $" 8 -+ 8 0'+'##+ # -''5)' 8 0'+#- 1')'! 8 #+ '##+ & ##- <+ ##' ##= 8 07 # - 1')'! 8% 07 # - -+'5)' )! )' ()*

&#+8 % #! '#&&'!

'#&&'! &#+8 #! " / '#&&' )'* '7 #;7 +##7 - #'7 ' +'# 0'+ 7 '5+ 203 -# 6) ') & '+'##+ @##- # - -##'## +'#'- 7 & ### )###8 /6 -+ +## & - #)'+'- - # 08 4-5 + #+7 )'*+ # 08 4-5 + )'*+ # 07-6# +A7 &7 '- 0$)8 ## - ')' # 7-57 '* 57 5 5 '5'+ ##-8 +,% 9 ' + *- +- 5 '7 # - 2B3 #+)# # ' 7 &'+8-7 -# - '7 #'7 -- +)5 +5 7 '#+ # ')- ##'- & +- # '++'5 7 #9 '- ' ##' - &9 # 9 '7 #'7 ' - '+'6+8 01 - +*5'*- - 9 7 ##' '7 #'7 #+##'-+' +#5*5' 7 #5 9 ##'-' - $ - - 9 ##'7 +# '# '5'+ 5 9 '- 7 8 / 5 -# 5 #-' 7-9 '5' -# - 7 -$&' - 7-5 -'## & -* ##; 5 7 #58 >7 -# 01 +' '#& & '' # '+ 7 9 '5 6* +6#7 *5 ## - 9 55+ +'5 # #'7 ' +'# 0'+ 7 '5+ 2038 0 - * -'#+ ## '6*- #++ # +6#7 *5 '7 # #-'6*- ## $' ' 6)*5' #9 '- # -'#+8-4 0 '5 +'# ) ' - 5 # )7 # '+'##+ '+##- ##' - *'- 7 8 - &## 5 7 0 '#-'+ - '##+ ##' '+ 2-3 9 '- -'+'5- & 7 '-'& - 58 0 '- '# '#-'+ 7 '+)+" ')+ # ''#-+7 ' ##' 5'7 ' 2#))= '#-)3 5# 9 '- -'+'5- & 7 69 - '5')' # -' - &'-))' # 5') '#- 9 #'8 0 +'## #&) ' +*5*-+ 7 7 # # '# '+ 7 ' 57 ## 21> 3 +')#+ )''++ 2> $ C> >C * 38 4 0 ' ;&' # &#'7 -# 2-+3 7-8 #+'*5 ) 6* # '7 # # ##- 7 - ' # '7 # 2$' ' 7 -' #)5 $ -# - -+ #38 >& - 7 7 *'- - '7 #

&#+8 D #! '#&&'! # - #+ '7 * '5+ 2E(=! 0 3 '&'- ' -' ')- 21 01 3 7 -' + '7 #;7-7 - 8-8 9 ##'# - '# #6-'*5 9 '- +'#&&''- ')- -)7 8 9 6) #)## # - &- 6# *'- 9 >&-)7 - C)'# 1> 7 -)7 ' &6) # - ''#7 + *##' 5 ::--+ 9 '- &+7 08 ' # 9 # - 7 5-7 - 2-# 9 6++ 7 - & -+-3 5&& ## 0 -' - 57 # -6-7 - 9 + )'* & # +' +#++'+'- # 08 #9 + # )7 &$ # -7 - -') *'- * &') ' '+&#'+ #+6 # 5&& # - 7-7 -8 ' 9 +5&&- -7 - +- -# # -6-7 - 6 & 7 ' +-#'- '#+ & - #6-'*5 -+- #9 '- 5 +8 4 0 5# 9 '- +&# * -'7 ' ##;' # '- -)#' # '++'5 7 & # 9 )#'= 5##' '+ # ++- 65'- & ##- &'+ '+*5##' 7 #5 # ')- 2-7 -357 8 /##'## 5 9 6) 9 55+ # - )7 '+'6+ 7 ::--+ 9 '- +#)#'-8 05 &#+ &))# 6* -''5 # - ) # '#-'+ -+- & - + '+'6+ -''5 # 2)''*+-3 -'7 #++ # )#'= )'' # #'#8. 4 - # &'*) - 9 # 5'7 #'7 9 ##'7 - + 5 # - -'#- '+'6+ 5# 9 '- -'+'5- & '++'5 1> 7 '+ 7 2> $ C> >C * 38 - '7 #'7 7 2-'#3 '#+ & +- # &'+ &+')+ ' '++'#'- 7 & -* 5 9 '- -'+'5-8 #+'*5 #&) '* 6* -' 7 ' & 5 7 &7 #7 +*5- # &+')+ ) # -'7 8 4 &#'7 - -*5 #9 '- 5 + & )## ## '#+ 6# 4 '& - # '+'##+ )8?8 '+ 27 '-+ ##' '+-'#+'3 ' - ')- -+'&F

'#&&'! &#+8! #! 4 6 & -* - '+##-'-+ 25') #-' '+-'#+'3 ' 9 # 6* - ''- 7 F 4 '& - 1> 7-7 # > $ C> * >C ' - ')- -+'&F. 5 &+')+ 6* 7 +*5 7-7 '7 -'F. # 6* '# - '-)&G 5 2-' #-' '+5 *##'*5 5 5)3F. # 6* *'- '#-'9 ##'-F. # 6* 7 +*5- ' '--F 4 +## -' #-' 7 - ) # - +- ' -'7 + #-' )# '++ - '#-##'- #)G 7 -- 27 '7 '+++ #&'#5 -'+*53 / ## 9 ##-#)& 6* &+7 0$) ' 88 / 6)&'- ' )')# *##'8 H)*#' 6* 8 #*##' # - ##- )#'<!! 2 3 2''#7 +38 I7 - *##' 9 '- # - ## # - I;#&'#5-6 ' &I; 9 '''#7 + &+- ' 8 4 #*##' ' - '''#7 + 9 '- -# 7 +*5 8 24 &#'7 7 9 '- ##+&# 7 -## ' - *#' 5 '9 '583 4 &#'7 )9-7 # - 1> > $ C> >C * - #7 #+ 7 '++'5 -'#- 2'+)' -''5)' 6# -' '5' )'#3 1 8 4 -''5 # '+ 9 '- -')- * )' 7 ## J -)'8 +# 9 '- ' - 9 55+ # - '+'##+ 7 '-' -)#' +'58 4 -''5 9 '- '6 # '+ -' - )' '+'6+ 7 # -)' '+'# &'-' '+) '8 0-'' 5 '+ '6+ &# 6#7 ## ''5 #- 2 8 1 >7 - # 7 &'' 9 '- 5-7 # 1> > $ C> >C * * '+ ' '')#' &+7 8 >5-1> '5#+# 9 '- ' '')##' &+7 8 2 /##'## 9 '- - )' 9 + 5' 7 &'$&' -')-8

&#+8 #! '#&&'! 0'+-'#+' 6* -')- 5 ##'-+# 5') -'6##7 26# 9 -'+ 6'+ 7 ##3 9 #'7 '+8 / ## & -''-- 9 #' # 7 # '#7 ##8 4'* +- -# 5 '+-'#+' 6# 5') 9 #'7 '+ 9 #' # 7 # 9 '- +&'-)'- -'#- #-' '+-'#+' 6# 2- +A7 &''-3 ##'-+# 7 ## -# 6* ')'5 9 '- +A7 &''-8 4 &#'7 0 # '7 # ' '')#'< 9 ##'7 & -* #'# 9 55+ 5 9 '- -'+'5-8 / #+'*5 #&& 6* 3 0 # '7 # ' '')#' 2-)#' ' '+9 55+3" 3 0 5&& #'# ++ 2-7 ##)#&&*5 9 )#&&*5 9 55+3" 3 0 '5 - ) # - #'# ++8! " # / #+'*5 9 55+ ' '+ 7 '')#' 6* &+#+ 08 4 ' - +- -)#' / 9 55+ # - '+'##+ * -+'5'8 4'* 9 '- -' 9 55+ -')- 7 2*'- - +' # +-''' 57 3-7 #'## 2*'- - 9 55+ # - +' # +-' &6) # +9 )3" '+&#'+ 2*'- - 9 55+ # - #-+ +'##-38 4 '+##- 6)*##' -')- - '-+ ' '+-'#+' * -+'5' 2* '5' *'- 2K6-3 +# 2KE,3 5') '' #7 # 9 #'" - 7 -# & 57 '* ##' '3 '-7 9 ##'7 - '+-'#+' 9 '- 7 +6 - '' +7 - '+'##+ 2*'- - )); # '#&'7 -- 6# '+6+' ''#-+7 ' 5') '+ '#-)3" - &'-) # '+-'#+' - )' '+'6+8 ### +# 9 '- - '+-'#+' ')'5 +A7 &''- +9 " #-' +# 9 '- - '+-'#+' +&'-)'- #-' '+-'#+'8 ' ## +# 6* &)5 57 '5 # -6 '+&'-) &+7 8 4 ' 7 #7 5') 9 #'7 9 #'8 / 7 #)' 6)*##' # - '+-'#+' - - )' 9 '- 7 +68

'#&&'! &#+8 #! & # -6 57 '5 -+ '5'+ 2#' -# 9 6++ &#'55 '7 +-+-3 5# 0 '++'5-7 57 + *##' '')#' '58 0' 9 '- - '+'##+ #*##' &+)##- ##' 6)*##'8 '+ 9 '- # '++'5 &##- 7 & # '+##-8 ( 9 '- - 7 7 & # - 7 #)' '5-8 Structuur PIE Input gebruiker Vraag basisjaar Volume Dematerialisatie Besparing Aanbod Athena Stream Icarus Facts Nemo SAVE Modellen draaien WKKpot Vraag zichtjaar Figuur 1 : Structuur van het Platform voor Integrale Energie- en emissieverkenningen. $! %&& 9 6) #'# &- ++-##; 5 0 9 '- &+7 8 '- 6* #8 '#-'+ )7 ) 9 55+ 6# ;5 &'-) )7 ) ')' '+&'*6" 8 )) & ' '+&#'+ 7 '-)" )8 -'7 8 / #'# ++ 9 '- +'- -' - 57 '5 # '')#' 26 3 9 *6+8 / #'# ++ 5 #-7 #+ 9 '- +'-8 H* '&'' *'- - '# # -7-27 - & #6-'*5 -+-38 >'&'5*5

&#+8 #! '#&&'! 9 # - -+ 7 ### -7-5 ')'5 5&&8 4'* 6- +-#'- '# # -7 - & +' #++'+## 0 9 '- +'-8 0 '- '# ### -)' C0-' # 01 -# +'' -# 08 #9 + - )7 &$ # - -7-7 *5 ''++ -') - -7-0 ' # #+68 20 -'- 7 +*5-6 6* &7 # +# '# - & +' #++'+## - '# # -7 - )'*83 '! "% 0'+&#'+ 7 '-) 5 ' - + 5 5 9 '- &##- -' #'# 2#& 3 '+*5 7 '')#' 2#& 38 4'* 6* 9 ##-#)& # #+ #8 * - +'# -''5+ # #'# 9 '- -' 0 &##- ###7 +7 ##58 '- - #'# - 5')'##+ 5' 2*'- -' 7 -' +' # - 1( )' '++ # - 0 7 -' '' &' '#3 -# '#-' 0-5')&'-) # )'# & ##'-+# 27 #-' 9 '- 9-5)'# 7 &' )'# * 6- # '')#'38 /'+*5 ###7 7 * )'* # #'# $&) 9 '- &##-8 8 -)#' 7 + ) &##- +'6 9 '- +9 *6+-8 '- - '++ # - 6&'* - '7 -'+ # ### '5'57 ' - - #7 #) '#-'+ # #-' 7 #)')7 ) ) 2*'- ##7 -'G &'-)38 / +'6 # +# '#-'+ # 57 '5 7 6 7 +*5 9 '- ##++8

'#&&'! &#+8 #! $ % & / -5 + '6) # - '# # - 9 55+ # 0 2#'7 +'# 0'+ 7 '5+38 4 7 # #+7 )'*+ # 0 2 ))& 7-38 -5 + )'*+ # - 9 #'8 Relatietabel Balans Facts/ Attack Gebruiker Invoer van gebruiker NEMO Deelmodel Gebruiker Icarus WKK Athena SAVE DE E-markt Aanbod b Volume Dematerialisatie Besparing Aanbod EV b NV b NV 1,2,3.. NV 1,2,3.. NV 1,2,3.. EV 1,2,3.. Kst b Kst 1,2,3.. EM b EM 1,2,3.. Figuur 2 : Structuur van de energievraagzijde van PIE / 5' 2 &'7 #' &')3 # '+7-9 '- +'7 - -' - ##)#5+ # # 7 '+##8 / '# 9 &+- ## 9 '- #++- 6+##7 - '##8 / +-#) #)' - ')' # - 5' -# & # - +'5' '# # -7 - )'# 9 '- &+7 - '## - +# - ## 9 '- 7 & # '7 #+- - '+##- ## - '##8 ## - 5' # - # 57-7 - #-- '7 # )5##' 9 '- *'- 5 2I3 7 203 '5-8 /6 - '##'- 5 &## 7-7 ##' ' 6+##7 - &'7 #'

&#+8 #! '#&&'! &')8-5 56 ' -6 ')' -6#5*5'9 * -# - +'5' 5-6 ')' 68 / +'5' 6# 7 +A''- 6* - +# - ## 6 ##5 6# 9 ##')**5 )' '57 -# * #-' '7 # +6) 9 '-8 /# +## *'- 7 ##- # 9 #'7 5'#) - 5')'##+ 7 ##' 7 '7 + - ##'- # - ##8 / '7 # - #&#' )5##' 9 '- +- 2 5 7 -- '## +5&&- ## #-' &#'#7 '3 7 ##' - + ' & '-' &'7 #' &')8 4 5# -##'7 7 ' +5) 9 '- # 6*&' 7 -# # '## 2'#&#38 46- +- ' - *'- 5-7 8 0'+## / +- ## 9 '- -')- 0'+'##+ #*##' 0 / - '##+ # -''5' 6# - -' ##' '+-'#+' 6# ##'-+# 5') #*##'8 + '##+ #*##' 4' - '+'##+ # ##'-+# 5') )'# 7 +6 '##+ ##' 9 #'7 5') +'-8 *'- * - - ' '##+ ##' 9 #'7-5# 9 '- +7 ##5 7 ')- '+-'#+' 6# ##'-+# 8 + '##+ 6)*#' # '9 '5+ 7 ) &' )' 2 88 3 /' - +' # - )' 7 5 - '##+ ##' '+ 8 - )' - 57 7 ' - - ++ -# 5 - '+'##+ ' - # )' 7 8 + '##+ 6)*#' # '9 '5+ -7 #'## 2'#)'# ')')3 &' )' 2 88 3 0 )' 5# 6) 5 #-' +## '-8 0 '- * - - -# '+' = #- 5 9 '- +6 7 ##' * - &57 # - )7 &' 7-7 ' +'5 +## 7 #5 # -6 #&&#'#'8 / +'' '##+ ##' '+ ++8 + '##+ 6)*#' # &#'+ 2 88 3 /' #' 7 ##'+ 9 '- - '##+ ##' '+ 7 -'8 0 '- * - - # # - 9 + 6+' 9 '- # - 55#8 0'+'##+ 6)*#' 20 88 3 # - + '##+ ##' 9 #'7 5') +'- 9 '- &##- 7 9 5 '+-'#+' -6 '##+ 9 '- &+9 58 * - - 5# - '##+ ##' 9 #'7 -## 9 '- 7 +#5#) 7 ##' 5# 5 7 5#)8

'#&&'! &#+8 #! -' ## 9 '- - ++ &' )' +&''-8 / +56 )'-+ Tabel 1 : eindgebruikssectoren van PIE C)' C)' -' -+ 17 #7 ## >'+ 7 ## 9 7 #'# #&' +'#) ##-'* >'+ -' E#-9,#9 >'+ #-9 ('#&' ',-' / 4#- ')# H#5*5 -'+ &' )' 4-9 9 ##- 9 &&#'# - ## 9 '- - +- '+-'#+' -')- 0'+'##+ 5 ##'-+# 5') -'6##7 9 #'7 '+ + '##+ 9 #'7 5') +'- ## / '## # - -+- ++ 7 - +# # - ## '5 - '+##-8 4 6* '# +# # ##- - '##+ +'&')#+ &' *##'8 ( -5 # ## - )7 ) +' # - #-' 7 6+'-7 9 ##'7 - '+'##+ #*##' 9 '- 7 +6 + '##+ - ));''+ )' )'#8 4 5# )' 5 6 6* -# - +'5' 2 &##- -7-3 '# &' - -') '57 7 - +7 - &#'#7 ' 7 ##' -# -6 # $'# 9 '5+#& ++''- 7 9 '-8 - +'5' - - '&&'#5-656 #'- 9 6 7 -' 7-9 '- 7 +6 '# )7 ) +' ;5 +' + - 2-37 #'##8 / 6# 7 +' '#) +'5' -7 - - '##8 0$' & 4 +'# '+7 - #' #*- # ##- )#'8 / 5 -# # ## # +- 6* 7 - +-- 9 ##'-

&#+8 % #! '#&&'! # -# )#'8 H-'# - +'5' 9 & ' 7 - -# 9-7 - -'## 7 +9 *6+- & 6 +# - '## '#-'8 / +'5' 5# -# &')& -') 9 57 6 2- '# ## '## --+3 )' 6 -# - '# - 7 #-' -7-9 #' #+- 7 ' +-8 *'- - '## # ' - 5')'6+ &##- '#-&#55 2'-+ 5 +# -'6##7 '+38 / '# # ##- '7 + 9 9 8 -' 9 *6++ -' 7 - - 5')'##+ & #' 6# 6-' -'## # 5')7 - - 5')&'-) 7 ##'-+# #+' 9 '-8 / 57 -'-# ##'-+# - '& * - 5')&'-)8 7 - )' &9 +-'##- 9 '- 5# '## #-' 6*8 #- #-# - + '##+ # &#'+ '5-7 -6 + '##+ 9 ' 9 '- 7 +6 - '##+ ##' - &)5 '+-'#+'8 / 9 '- ##-- )'8 ##-- ## - + '##+ # - -''5' )'##8 0 - # - '##+ 9 '- * - -''5' +'#'- 7 ##' * - )'# '+'6+8 / ' - &'-) # 5') 9 #'7 9 #' # 7 #8 /6 '+-'#+' 9 '- # - &'-) +'#&''- ##' - -''5'8 * - '#&' 9 '- - '6 ##++ - +&##'- +## 7 '#&' # '+-'#+' ## - 9 + 7 &' )' ##' - -''5'8 / '6 9 '- +-'5 '-7 -# - '-+ 9 '+ - - - - '#&')' +## 2##' -''5'3 - - - ' +## 2## 9 + &'-) 7 &'38 / )'# '+'6+ '55+ & - 7 6+ # &'7 #' '+-'#+' )-#' '+-'#+'8-6 )' - - &'-) # 5') 9 #'7 9 #' )'# &##8 * - 7 -'+ $&) -')- +7 ##5 ##' - )' # 5') - )' ##' '+ '+-'#+' /' -6 )7 &$ +#+ # 6#5 ##- +'-' +7 -'-8 )7 # 6 ' # +

'#&&'! &#+8 #! DE WKK E-markt Gebruiker Elektriciteitsvoorziening Voorziening overig Vraag overig Aanbod Nuttig naar finaal 1,2,3.. NV 1,2,3.. EV 1,2,3.. Figuur 3 : Structuur van de energieaanbodzijde van PIE / / <5')'6+= '55+ & - # 5')&'-) - 5 - &'-) - * -''5' &## -8 (& >& # # - '# # #)'+'-)#' #'# 9 '- #+- ##5*5 # 7 # - '##+ #-7 #+ & # - +'5' #-' +#+& - 5')'6+ '#-'8 4'* 9 '- - 5')&'-) ##'-+# # '& +#'-8 /# 9 6++ -# 7 ' 7 -' '##+ ' # '##- 9 '- 7 ' 7 -' ##'-+#+5 '7 +8 / +A'-)'- 7 -# ' #-' ;& '7 + ##5 - ## 7-6 # # 68 4 &')& # +*57 #+ &')#+ # # ;& ##5*5 # - '##+ +## -##' 7 #7 8 ) # 0 ### '7 +;& 5# &+- ## * - -''5' +# # 9 #'7 5'#) -##' - 6'+ ' $'# +#6 5')&'-)8 / ' +' 5)#+ 9 #'7 5'#) 9-6 7 ##8 0 6* ' + #-' ;& ## +8 4 +- # '7 + -# * - -''5)' ## 5# ' - '- '7 +;& -' -7 - -# 9 - +'5' 9 '- +-8 >& # # - +- &')#+ 9 '-

&#+8 D #! '#&&'! #7 #) '9 '5 9 5 )' '#-''5-5')&'-) &## -8 / # 5')&'-) 9 '- '7 -'- 7 - -)'# &9 55+8 4' '' - &'-) '7 + # - )' )'8 4 '#-&#55 - '-7 # - )')' 9 '- '+ '+7 ##' <+ ##' ##=8,/ * - '+ '6+ 9 '- - )'# &'-) # - '+ '+-'#+' )'8 * - -''5' '##+ ##' - +- '+-'#+' - * - )'# &'-) 9 '- +7 ##5 9 #'7 9 #' # 7 # * # / 9 #'7 &'-) '55+ & &'-) # 9 #'7 +)7 '- 7 5')&'-)8 /6 -##'7 -') +5&&- 7-5')'6+8 &')& 9 '- ' + '#-''5 ## - 9 #'7 &'-) +'5-8 /6 57 + # # - 5')&'-)8 / '-+ # - 9 #'7 ' - )' ## ##++ * <'##+ '+=8 * + +# #)#' - &'-) # 5 # -6 '#- ##++8 /6 '#- 5 9 '- '5'+ # - +- ' '-) # 5 '-) # '-) # ##'-+# '-) 7 & # 5') '-) 7 & # -'6#7 '+-'#+' 7 &' # - #- # - '##+ &' )' 9 '- - 6 # - ')- -')- ' '-+ ##+&#8! <+ ##' ##= 9 '- -*5 - '-+ 9 ' +7 ##5 # - + '##+ ##' - '##+ ##' '+-'#+'8 / # 9 #' +'+- # - #& # 0 ##' 8

'#&&'! &#+8! #! % / )#+' 5') * <+ ##' ##= 9 '- -+ +- -' - 5')'6+ - +'5' # 7-7 #+ ' 5')+- -6-9 *6+8 >& # # - -)'# &9 55+ 9 '- &##- 9 5 +- # - 5')'##+ -' - -''5')' 6 9 '- '6 ' - ' 9 '- #7 #) '-'- -# - # - ##-)' 9 '- +5)8 * # ' - '6+ - + '##+ ##' 9 #'7 * -''5' 2+3 + #&#' -7 - ##9 6+8 / +'5' ' '# 7 ' '*-8. 57 ' +5&&- ## - 5')&'-) &##- - 9 #'7 )5##' ' 9 #'7 -'8 /6 9 '- + - '-+ 6# &+7 - <'##+ '+= '-- ' - )'8 '-' 5# - +'5' # 7-2 & # # -7-3 ' + - 9 #'7 '##+ 9 '- '6 -' 5 5') 2*'- - 9 #'7 &7 &3 -'6##7 26'38 / +'5' - '* - *'- '-7 ## +8 '-' 7-6 +') -# - ''- 9 #'7 '##+ 9 '- +-5 -' ##'-+#8 * - '5+ # '-7 # 9 #'7 &'-) ##'-+# &' )' 9 '- ' '5+ 7 +- - 9 #'7 9 #'7 5'#) 7 5 9 '- +&'-)'-8 4'* 9 '- 7-7 #+ '#-''5 # 9 #'7 5'#) -+ +'5- ## 5')8 / &'#5) &+ 7 6'+ -# + -+ # '#-''5 &## -8, / '-+ # - +'- '-+ ## - '-+ # - +'- #*##'8 / - -# # #*##' # # +'- - )7 ) -' 9 '- - 5 9 ' +# 8 0)' - + # ''5 9 ##+&# ## - #- # - 7-7 #'## &#'+)8 " L-*5 57 # +# * 5##' - -## 20 38-6 ## &' '##+)' - '##+ ##' 5 ##'-+# 5') -'6##7 '+ ##++8 /6 '##+ 7 9 '- +'- -' &'-) * - '+)' -' 9 + 7 &'8 0 +# '##+ * - -''5' 9 6++ -# )' -6 '+-'#+' ' ## - ##-)'8 / 5# -' #-' +' * - -' 9 ##' -)'# 9 #'7 5'#) ##8 / 9 #'7 9 '- 6 +'5-5') 9 '- -# '++'- ## 8 >5 - ++ # - '+)' 9 '- * 5##' +7 8 I +# -'6##7 6* &')& # '+-'#+' - &' #-

&#+8 #! '#&&'! ''5 9 '-8 * 5') &'-) 2- +# +#38 >'+ '& 9 ##'-' - &'-) # 9 #'7 9 #' 7 # # # 7 ##' 5 ''5 # '#7 - # - ''#-+ # '-'8 / 5# - 69 & # +# +# 6*8 /# 9 '- 5 '7 - - - '+ - '' +## * '#&' # - '+8 4 ## # -6 )#+'G ## ''5 #-8 / #- # 9 + 7 &' $&'8 07 ' +'5 # '+ * - -''5' 9 '- &' '+-'#+' 25 ##'-+# 5') -'6##7 9 #'7 9 #' 7 # #3 ##++ - 7 &' +6 - '#- -'##+8 ' # 6* -6 +# '+7 # #)#'8 & # $' 7-5 -6 +# 9 '- ##+&#8 >5 * - '+'6+ 57 7 '*8 4' ## &' ;& # )' - 7 ##++ &' +6 - '#-8 >5-6* ' # ++ #)#' 5 7 & # $' 7-9 '- ##+&#8 - # # >7 * )#+ 7 #5 # - 7 7 ' 7-9 '- 9 55-9 ##' 9 7 )G)G 9 '- '5-8 /' #' )5 - - & - 7 )G)G '#-'- 5 '-7 # &')8 / 5 '-7 ' # - 7-8 0 '- '7 ## ##'-+# 7 )G)G # % 5+,M & 8 /'-# - # - 1> 9 '- &+#+ 6# -6 )G)G ##' - +## 7 ##' 7 +*5 -# 5 '-7 ')'8 7-6# * 7 7 +*5 7 '*-+7 ##'+ ) 9 '- &+7 8 0 - # -6 7 ##'+ '- )#' # ' - +A7 &7 '-8 / 6# 5 5-7 6*8 / +'5' 5'*+ '+ - 7 +*5-7 ## + 9 5 7 ##'+ * 9 +8 / ++ ' - 7 )G)G '-7-58 /6 '# -# 9 ' '+ ##' +'# 7-8

'#&&'! &#+8 #! ' ( '0" / -5 # )'*+ # 0 7-6# +A7 &7 '- 0$) 2'-' 7 0$)38 0$) 9 '5+ # - ' '+##- -558 0$) 7 9 '- +6 # 9 '5#' ' # -*5 7-6# '+ -5 )'8 >& 7 7 + -'- -# 5 + 7 ## +9 '5 6# )'8 0$) +'9 + -''-- 55 3 0'+'##+ 3 0'+##- 3 07 8 / '5+ 5 <0'+'##+< +## +## # + # ' 9 '- - # '+'##+ 25 6'3 # - -+'5)' 7 +'5- ##' - + '+'##+ 29 #'7 5') -)538 '+ 9 '- - )7 ) '#-'+ - ) & -6 + '+'##+ -''##- ' - 6)*#'8 4 '## '# - + '##+ # &#'+ -6 + '##+ 9 '- 9 ' 7 +6 - '##+ ##' - # '+-'#+'8 5 <'+##-= ## - '57 # - + '##+ # - -''5' )'##8 0 - # - '##+ 9 '- #7 *5 * - -''5' +'#'- 7 ##' * - )'# '+'6+8 / ' - &'-) # 7 #7 5') 9 #'7 26+##7 - )-#' '+-'#+'3 &'7 #' '+-'#+' 6# 5 ##'-+# 6' ## ' 5 <07 =8 4' 9 '- - 7 # 69 - -+'5)' # - '+&'-))' '5-8 /6 6* '7 7 + 7 7 - ')- 5* #')'7 # 0$)8 / )'7 6 ' # +

&#+8 #! '+ ##- '#&&'! 7 '+'##+ Figuur 4 : Startscherm van PIE-excel /' & - +5'- 5* 555 9 '- 7 - '57 + '7 # +-8 C7 7 + ++ 7 9 '- +'- '9 * #-' ++ '# # '5+ 6*8 0$) 6* - ) ' - '++ + +5'-8 '0$,! '!$! ' 0$) - +- -''5)'-+ +56

'#&&'! &#+8 #! Tabel 2 : Eindverbruiksectoren in PIE C)' -' E#-9 ('#&' / 4- C)' -+ 17 #7 ## >'+ 7 ## 9 7 #'# #&' +'#) ##-'* >'+ -',#9 >'+ #-9 ',-' 4#- ')# H#5*5 -'+ &' )' 9 9 ##- 9 &&#'# ' -6 )' 9 '- - '+'##+ &##- -' 7 -- # - ' # #'## '5+ - +- <0= N# '+'##+ #*##' <####'+= 7 '5 # '+'##+ ##' + '+'##+ <= + '+'##+ #*##' <7 = - 7 ) ' - 6)*#' <#= + 0'+'##+ # - 7 +' <-7 #'##= - ')') ' - 6)*#' <#/= + 0'+'##+ # - ')') <&#'+= - &#'+ ' - 6)*#' <7 &'#')''))= - 7 &'#')'') ' - 6)*#'8 <#= + 0'+'##+ # - &#'+ <+##'N##= 7 '5 + '+'##+ ##' # '+'##+ <0= < 7 '5 + '+'##+ ##' # '+'##+ / -+- ' - '5+ -6 9 '- ++- - +- &#'#+'#8

&#+8 #! '#&&'! '!$!$./01-6 ' 0 20'+'##+#*##'3 9 '- - # '##+ ##' '+-'#+' &' -''5)' ' #*##' ++8 /6 # '+'##+ # + &+-- I > #'-+# 05') /'6##7. #'7 >'+ /6 - # # ' # #-' '5+8 0 9 '- '-' + '5+ +'-8 '!$!'. /0# % +7 - '+-'#+' 9 '- +# 7 +6 6+##7 - <+ '+-'#+'=8 0$) 9 '- - +- + 0'+-'#+' -')-. #'7 0)') N-)5 2+'- ' )7 ) &'-53 >7 - '#+ 7 #5 # # '+-'#+' ##' + '+-'#+' 26 5 - &&-$3 6* - +- #'# -+. 5 - # - # '+'##+ - 0 9 '- # N-)5 +' 58 2 %3 4 '-7 2O # - '+- ' '+) --3 9 ##'7 - # '+-'#+' 9 '- 7 +6 + '+-'#+' 2 # 3! N+' ## 9 '++ ##- -)5-9 #'7 5')'-7 9 '- +'5 - '5+

'#&&'! &#+8 #! 10 PJ feedstock 10 PJ feedstock Feedstock 10 PJ Aandeel feedstock=10% 100 PJ aardgas 100 PJ aardgas 90 90 PJ PJ energetisch Rendement warmte=44% 40 PJ warmte 40 PJ warmte Warmte 40 PJ Rendement elektriciteit=11% 10 PJ elektriciteit 10 PJ elektriciteit Elektriciteit 10 PJ Figuur 5 : Schema FinaalNaarNuttig /' - ' -' # '+-'#+' - 9 '- - # '##+ &' )' # 9 #'7 5') -)5 '5-8 '!$!4./0 - C <= 9 '- - '# - N####'+ '5- +7 7 '- ' - -' )-#' '+-'#+'. #'7 05') N-)58 '- / )' )7 +'5 # 0 M M 58 # - 5 O ' +'5 # -)5 2 %38 O # - '+- 9 '- 5') O 9 #'7 8 / '+ O +## ''8 # - 9 '- %O +'5 ' 5') O ' 9 #'7 8 / + '##+ # - )' )7 9 '- -# Tabel 3 : Voorbeeldberekening Nuttige vraag L 5 L N-)5 P. #'7 23PP P 05') 23PP P%

&#+8 % #! '#&&'! '!$!5.# /0# 6 7 / '##+ ##' + '+ - <= 9 '- # # +'5 ' - '5+ # - '##+ ##' + '+-'#+' - 6)*#'8 / ' #& -##'*- '5+ # - '+'##+ 6)*##' # - + '##+ -' )' :: & :: 7 6 +' 7 - #' (++-. ##'- # - )' 24 6+##7-7 )38 - <7 = ## - *##'*5 +'&')#+ # - (. &' )'8 /6 9 '- +-'5 55 7 -' '5 6)*##'8 '!$!8. /0 # # ## ' + '##+ # 7 +' - + '+'##+ # - 7 +' <7 =8 (1) NVnaV volumegroei ) i, j = NvBi, j *(1 + i t 7 + + # + '##+ # 7 +' ' -''5)' + '+-'#+' 8 + '##+ #*##' ' -''5)' + '+-'#+' 8 7 +' ' -''5)' + '+-'#+' '!$!9.# /0 7 / +- #& ' - '5+ # - + '##+ 6)*##' '5 # - '+'##+ # - 7 +' # - -7 #'##8 ' )' &' + '+-'#+' - <-7 #'##= ' - 6)*#' ##++ 7 9 5 &')#+ - 7 +' *##'*5 '7 -'- 7 9 '- 7 - #/ 2+ '##+ # /7 #'##3 '58 '!$!:. )/0 / '7 7 - + '+'##+ # -7 #'## 2 )3 # - + '##+ # 7 +' 2 3 ' -''5)' '+-'#+' &##- 6)*##' '5 9 '- -# (2) NVnaD ) i, j = NVnaVi, j * (1 + dematerialisatiei, j t 7 '

'#&&'! &#+8 #! ) + + '##+ # /7 #'## ' -''5)' + '+-'#+' 8 + + '##+ # 7 +' ' -''5)' + '+-'#+' 8 # + *##'*5 &') '#-'+ # - 7 +' ' -''5)' + '+-'#+'! '!$!;.# &6/0# & 7! / #+& J *##' -'#- - 9 #'7 ' +9 '- 69-9 ' # - 67 '8 / '9 #)+ -# -6 '- 6) '68 / '9 ##'6 ) & '++'5 ' 7 #7 '7 '9 #'7 + - 9 '8 /##'7 9 '- - &'*) # '++'5 ' '5+ 7 +- -' - + '##+ ##' '+ )''+' ' '9 #) ### 9 #'7 +'##--#+8 '!$! <."& /0"& 7 / ## #& ' - '5+ # - + '##+ 6)*##' '5 # - '+'##+ # - 7 +' # - -7 #'## # - &#'+8 ' )' &' + '+-'#+' - <&#'+= ' - 6)*#' ##++ 7 9 5 &')#+ - 7 +' -7 #'## '7 -'- 7 9 '- 7 - # 2+ '##+ # &#'+3 '58 '!$!. /0 "& t (3) NVnaB i, j = NVnaDi, j * (1 + besparingi, j ) * Ci, j * 7 ' + + '##+ # &#'+ ' -''5)' + '+-'#+' 8 ) + + '##+ # /7 #'## ' -''5)' + '+-'#+' 8 "& *##'*5 &') '#-'+ # - +' # -7 #'## ' -''5)' + '+-'#+'! 1 * (7 &'#')'')

&#+8 D #! '#&&'! '!$! $.1 /0# % -6 9 '- - ++ +'- 7 - + '+'##+ # 6)*##' 9 ' '+ '5 ##' # '+'##+8 4-7 +5'- #& -# +7 ##5 <####'+=8 / +- ++ 6* ' -6 '5+ -+ 4 ##- - + 0'+-'#+' -# 9 '- +&'-)'- -' - N# 0'+-'#+'" 4 '-7 # - &'-) # + '+-'#+' - N# 0'+-'#+' 2*'- - - 5 6* ' -+ 7 :: - 9 #'7 7 #538-6 9 '- 5'-7 +'-8. ##' -# ' -+ 9 '- ++- -5 88 '!$! './0.# % / <+ ##' N##= - <#= 9 '- +)7 '- - N# '+'##+ H)*##' 2038 / N# '+'##+ 9 '- -''-- ' )' 9 '- - + '+'##+-'#+' # &#'+ % 7 +'5- ##' - # '+'##+-'#+' 8 / +' 7 - '7 aandeeli, j,k * NVnaB (4) EV i, j = rendement k N+' + )7 #) 9 ' - # '##+ ##' *'- ##'-+# 9 '- '5-8 - '- - # ##'-+# '##+ - M8-7 +5'- )7 # # +' -5 8 i, j,k i,k

'#&&'! &#+8! #! Nuttige Vraag Finale Vraag 300 PJ feedstock 300 PJ feedstock Aandeel uit aardgas=0% 0 PJ feedstock 0 PJ feedstock rendement aardgas=100% 0 PJ aardgas 0 PJ aardgas 200 200 PJ PJ elektriciteit Aandeel uit aardgas=80% 160 PJ elektriciteit 160 PJ elektriciteit rendement aardgas=55% 291 PJ aardgas 291 PJ aardgas 100 PJ warmte 100 PJ warmte Aandeel uit aardgas=50% 50 PJ warmte 50 PJ warmte rendement aardgas=95% 53 PJ aardgas 53 PJ aardgas Figuur 6 : Voorbeeld NuttigNaarFinaal aardgas '0' '!'! 5 <0'+'##+= - '##+ ##' - # '+-'#+' '5-8 0 ### # -6 '+-'#+' 6# 5') 9 '- +&'-)'- #-' '+-'#+' 25 +# 7 ## 9 - )'#38 /6 &'-) - &## #&#' )')' 7 ##' 5# 5 &##- - -''5)'8 /6 &#'#+'## )'* 5 <0'+##-= 9 ##' - &'-) # - '+-'#+' - )')' +7 -'-8 - +- &#'#+'## 9 '- ++## & - '#) 7 - &'-) - &##- - -+'5')'8 4'-' 9 '- ++## & - <05')'6+=8 0' 9 '- 5')&'-)&#'5 )' -##'# 9 '- - 6 # '+-'#+' '5-8 ( )'* - <'##+ '+= - '##+ # '+ 2 @5')3 '+-'#+' - )'## 9 '- +&'-)'-8 4'* 57 5-9 #'7 &'-) - 5')'6+ ##-8 '!'!$.%7 /0 %&&% - <5')'6+= 9 '- ++ +'- # 5')&'-)&#'5 2'-' ##+-- # &#'538 / +- ++ 9 '- +'- 8 &'-)++ # &#'5"

&#+8 #! '#&&'! 8 '-+ # -)'# &'-) ' - )'" 8 ''5#- # - # '+-'#+' # - -')'8-7 - '-'- -# &#'5 ## - +- ##;& #'-+# I I' >. #'7 5'#). /. #'7 5'#) +'. #'7 5'#) 5. - H 7 ## >'+ 7 &',# B 1> I B 1> ' -' ;& 9 '- - +- 57 '5 +'- 8 05') '7 + 2. 3" 8 -'**- &' )'# 2 '3" 8 05') -7 2O3" 8 ('7 ) '-7 2O38 ##- 57 '5 9 '- 69 ' - ## - ' ## #*##' ## 2#&#'53 # ' - ## - 9 9 '- *+9-29 '7 +3 +'-8 / '- -# -6 #&#' 7 9 '- +'- 7 -# 9 ## ##5 #-' &'-)5#'#5'5 -# <-= ##8 '- # ' ## # ##- '7 + 2. 3 $111 $1"1 ##'-+# 9 ##9 6*- '7 + 2. 3 $111 $1"1 ##'-+# 5 -# -# ' +. ## & ##'-+# ## *##' -# ' 7. *+9-8 $ 05 ##;& ## &+- * - -+'5'8 / ' 9 #'7 5'#) +' 9 #'7 5'#) 5

'#&&'! &#+8 #! 6 9-7 ## - <5')'6+= 7 9 '- ##++ - &'-) -6 ## '-- ' - )'8 / -+ ' '5+ -5 88 ' ## 9 '- - <5')'6+= ''5#- # - -')' +'-8 '!'!'.++ /0"% 6+ &% &% '7 + - -'**- 5') '7 ) '-7 9 5 6* +'- - <5')'6+= 9 '- &' ;& ## +- '5-5')&'-) 2 M3 '#-6 2 M3 9 #'7 &'-) 2 M3 / 7 - +- '7 Elektrisch Vermogen * bedrijfstijd * 3,6 E - produktie = 6 (5) 10 (6) Brandstof - inzet = E - prod Elektrisch rendement (7) warmte - produktie = Brandstof - inzet* Thermisch Rendement 4 ''&#'5 9 '- '5- -' &' *##' &' ;& )'# - &'-) - '#-6-9 #'7 &'-) # &#'5 #*##' &#'5 9 '7 + * 5##' & 8 = &% * ##&#+ # )#' 5# 6 6* -# - &'-) # '&#'5 7 ' ## * - 9 5')'##+ 26# '5- -5 8838 -# +# 9 '- - 5')&'-) ##'-+# # & +#'-8 /# 9 6++ -# 7 ' 7 -' '##+ '##-

&#+8 #! '#&&'! 9 '- 7 ' 7 -' ##'-+#+5 '7 +8 / +A'-)'- 7 -# ' #-' ;& '7 + ##5 - ## 7-6 # # 68 4 &')& # +*57 #+ &')#+ # # ;& ##5*5 # - '##+ +## -##' 7 #7 8 #'-+# # )'')& 9 '- # + '5-0' 9 '- - % &##-8 / - 7 # '6*- - 5')'##+ # -+'5' #-'6*- - 5')'##+ # - -'-'*8 / 5')'##+ # - -+'5' 9 '- # + '5- - 7 7 # # 8 - + 5') '##+ # &#'+ # 5') 2# 6-5 883" 8-5') -+ ' - &'-) # 9 #'7 2 5') ' '##5#)3" 8-5') -+ ' -)5 2*8 5') ' )';38 '7 '7 - &' )' Totale ElekVraag = NVnaB elek NVnaB warmte * Aandeel + rendement elek in warmteproductie omzetting elek --> warmte NVnaB + rendement i,feedstock * Aandeel elek in feedstock omzetting elek --> feedstock 4 9 - - # - '7 # + )'* 4 - # - # 9 #'7 '##+ -# 7 5') 9 '- &+9 5 2 - -'&3 +-- -' '-7 # -6 7 6+8 4 -'- - # - '7 -# 4 - # - # '##+ ##' -)5 -# 7 5') 9 '- +&'-)'- 2 - -'&3 +-- -' '-7 # -6 7 6+8 >& ##- 7 #' 9 '- ' -' )' - 5')'##+ '5-8 / 9 '- '+ +7 7 '- '* 9 '- - 5')'##+ # - -' )' &+- ' - %8 4 ##;& <##'-+#= 9 '- '+ +)''+'- 7 ## -6 '##+ -8 4 &#'5 9 # -# '5- =%! % H# +6+- ## # ## - )')'8 0 &##- &')#+ # - +- ;& # -' - -+'5)' 9 #'7 5'#) +' 9 #'7 5'#) 5 9 -

'#&&'! &#+8 #! 6 7 ## - <5')'6+= &++ 9 5 - ' * - -+'5)' ##8 /' #) &#'5 7-6 &')#+ )''+' 9 '- - #7 + # - &'-) # - )')' '5-8 / 1')' 7-5') ' +' ##- '#&'' -##'* '- '#&''6 &8 - &'#5*5 7 ' - 7 ' +&'-)'- 9 '- -# - '##+ # - -+'5'8 /6 '#&''6 6* &++ - <+##'##=8 /' '' )''+' 9 '- #'5 1')' '5-8 / '#-6 # - ')- &9 5;& # - 1')' 9 '- '-- ' - '+-'#+' 5 ##'-+# 5') -'6##7 '+ 7 &'8 / +' 7 - +- '-+ Tabel 4 : Verdeling van de finale energiedragers over de verschillende opwekkingstypen 0'+-'#+' I > #'-+# /'6##7 >'+ 7 &' >&9 55+;& I I B 1> > #'-+#. #'7 5'#). /. #'7 5'#) +'. #'7 5'#) 5,# B 1>. - H 7 ## O # - I' O # - 7 &' '!'!4./0 "% / 1')' &'-)' ## 5') 5 9 #'7 8 /6 9 #'7 &'-) '5- - <' #) )=8. 5 - # -6 &'-) ## - ')- -+'5)' 9 '- +'- ##

&#+8 #! '#&&'! )' - <'##+ '+=8 4' ## '#&''-7 # 9 #'7 8-6 5# 5 - '##+ ##' #-' '+-'#+' 9 '- +-8 '0)! 23! 4 H# )' - <+##'##= -- 7 - + '+'##+ # 6)*##' # - -+'5)' 9 ' '+ '5 ##' # '+'##+8 4-7 +5'- #& -# +7 ##5 <####'+=8 / +- ++ 6* ' -6 '5+ -+ 2-5 883 4 ##- - + 0'+-'#+' -# 9 '- +&'-)'- -' - N# 0'+-'#+'" 4 '-7 # - &'-) # + '+-'#+' - N# 0'+-'#+' 2*'- - 5 6* ' -+ 7 :: - 9 #'7 7 #538 0)' # -6 '8 >7 -# - <' #) )= 5 '5- # &#'5 * - -+'5)' ## 7 -##' 5 ' 9 '- +)''+'- - <+##'##=8 / 7 7 -)) '' 6'+ -# - -+'5)' 7 ' 7 -' 5') &'-)' -# <' #) )= '5-8 '- 9 5 #'# '5-9 '- + '-' #

'#&&'! &#+8 #! Tabel 5 : Voorbeeld tabel Nuttig naar Finaal jaar 2001 Warmte Rendement (fractie) Ketelrendement kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 50% 90% 40% 74% 70% 98% 50% Personen 0% 100% 100% 0% 90% 60% 60% Elektriciteit kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 100% 50% 35% 100% 100% 40% Personen 40% 40% 35% 100% 39% 80% Feedstock kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 100% 100% 100% 100% 100% 100% Personen 100% 100% 100% 100% 100% 100% Warmte Aandeel (percentage) kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 5% 10% 59% 20% 5,0% 0,6% Personen 6% 76% 0% 10% 4,0% 3,4% Elektriciteit kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 5% 5% 50% 29% 6% 5% Personen 5% 5% 35% 36% 14% 5% Feedstock kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 20% 10% 20% 30% 0% 20% Personen 20% 0% 30% 20% 10% 20% - +- &#'#+'# 9 '- - '5+ # - 7 )'5-7 7 ' ++- 0 # # &%% #! +'* 0 @'- +- &##- ' - '5+9 *6 # '-7 # - 9 #'7 &9 55+ 7 ##'-+# <"% # # && % # # # % # %&!>"# # " "% # %% %!/ / 7 #)'- 9 '- +-8 0 '-7 9 '- '5- -' - - 9 #'7 - L( - ## 57 - -' - # '+ - -##' +##8

&#+8 % #! '#&&'!. ' )' 7 #5 7 9 ;7 7 9 #'7 &'-)' - 9 55&'-) - ) 9 #'7 &'-) 58 4 '-7 )' ' 9 #'7 9 '- &##- 6)*##' -# 7 & '5- + (8) rendement i, aardgas = warmteproduktie wkk gasinput wkk i i + warmteproduktie keteli + gasinput ketel i / &% 9 '- '5- -' - - 9 #'7 - - 5 +## - -' % # 8 4 5'-7 ' <+##'##=8 / &%% 9 '- +'5- ## - )')&'-) 2#)'-3 - - +#& 9 55 &' - 8 rendement i, aardgas = warmteproduktie wkk i + warmteproduktie ketel warmteproduktie keteli 0 + ketelrendement i i / - 9 #'7 - - 5 57 29 #'7 &'-) 5 3 9 '- # + '5- '' 9 '- &##- 9 #'7 ' ## 9 '- +&'-)'- 7 ##'-+# 2-5 9 55 #7 38 / 9 '- &##- -' - 9 #'7 &'-) '7 +-+ 7 - # '##+ ##' 9 #'7 2 # 38 4' 9 '- - 9 #'7 &'-) # - 9 55 +##-8 / '7 9 '- -# 29 #'7 &'-) 5 3 / 5# 9 '- ')' # ketelrendement * aandeel * NVnaB i i warmte rendement i, aardgas = aandeeli * NVnaBwarmte - warmteproductie wkk i rendement i, aardgas warmteproduktie wkk i + (aandeeli * NVnaBwarmte - warmteproduktie wkk i ) = aandeel * NVnaB - warmteproduktie wkk i warmte ketelrendement i i

'#&&'! &#+8 #! (9) rendement / 9 #'# # & %% '&)*5 & -'##- &#'#+'## ++- ) %%6 # & / 9 559 #'7 &'-) 9 '- 0 &+& - &'-) +' ## 29 55+'3 &'-) 5 ## 29 55538 /6 ## 5 69 - -''5')' # - )')' ##8 0$) 7 - <5')'6+= 9 '- +'- 9 5 - # - 9 55&'-) 9 5 -''5')' &##-8 >7 - # 9 559 #'7 &'-) & '5 7 ##- &')#+ 9 '- '7 +-+- 7 - # 9 55 &'-)8 0 9 '- - # 9 #'7 &'-) #&#' +'5-8 / 9 '- '-' ++- &#'#+## 8838 $0 # %6& %% #! 0 9 '- ##+7 -# ##'-+#+'5 ' 9 55## -+ ## 5') 9 '- +'5-8 0' 6* 9 ;& 9 55 ## 9 55+' 9 5558 / '7 ' )' 7 5') '-7 '5 9 '- -# (wkk klein uit) i + (wkk groot uit) i rendementi : (wkk klein in) + (wkk groot in) i i,aardgas aandeeli * ketelrendement i = warmteproductie wkk i aandeel i - NVnaBwarmte i ##+7 9 '- -# - ## -' )' 6- '-7 9 '- '-7 ' )' +)' # aandeelwkk-klein,i * (wkk klein uit) totaal + aandeelwkk-groot,i * (wkk groot uit) totaal rendementi = aandeel aandeel * (wkk groot uit) wkk-klein,i * (wkk klein uit) totaal + wkk-groot,i totaal rendement wkk klein rendement wkk groot 0+*5 ' +7 --- '-7 # 9 55+' 9 5558

&#+8 D #! '#&&'! '0 # %& %% # 7#! / +&'-)'- 5') -'6#7 '+ 26 9-7 ##3 9 '- +-- -' - - '+ - -+ 9 # ' - &9 55+ '#8 / - '+ - -+ 9 # ' - &9 55+ 9 '- # & '5- -' - +&'-)'- 5') - -' '-7 8 H 5'*+ * ' +9 + +7 --- -'6##7 '-7 8 40 # 6& %% # / '& 9 '- # + '5- aandeel aardgas = 1 aandeel kolen aandeel olie aandeel elektriciteit aandeel duurzaam aandeel overig ' - '5')' +- -# - '& 8 50> ( # & /6 & <'+= 9 '- '5- -' - 9 #'7 &'-) 7 & # '+ '+-'#+' - -' - # - +&'-)'- 9 #'7 8 '7 '7 aandeel warmte voorziening overigi * warmtevraag voorziening overig * rendementi,warmte aandeel overigi = NVnaBi,warmte / <9 #'7 '##+ '6+ '+= - # 9 #'7 &'-) - <'6+ >'+= +-- -' ('#&''-7 ' 9 #'7 - <'##+ >'+=8 4 # +# 57 5 - <+##'##=8 80 > 7# %& ##'-+# 0' 9 '- 9 ' '-' -# - -''5')' # 5')&'-) 9 55## 7 ##'-+# # +'- &##-8 4 ##- 9 '- -# '5- -' - 5')&'-) 7 9 55## - -' - # 5')'##+8 H# +6+- 6* ' 5 +' 9 55##8 - <)')'6+= ##++ 9 5 - # '7 + # - ')- 9 55## 9 5 )' ## &+- 26 38 4'7 5# - 7 & # - # 5')&'-) # - ')- ;& 9 55## 2 '5- - <5')'6+=3 5 '5-9 '- 5') ' - '- )' &' ;& 9 55## 9 '- &+9 58 4 ##- # ##'-+# - 5')&'-) )' 9 '- - # + '5- aandeelwkk - kleini * totale produktiewkk - klein + aandeelwkk - grooti * totale produktie wkk - groot aandeelaardgasi = Totale elektriciteitsvraag i

'#&&'! &#+8! #! -'6##7 / '5+ # ##- # -'6##7-5')&9 55+ &' )' ##+ ## -# # ##'-+#8 &## # ;& 29 555 9 55+'3 6* ' * -'6#7 5')&9 55+ )' ;& -')-- 9-6 7 ##8 90 % %& %%! 4 ') - 5')'##+ 5')##- )' 6 9 '- +5) 2-9 # - )' 6 5# &'-)' 9 '- +5)38 4 ##- # -6 +5) 5') - '& 9 '- '5- + aandeel elektriciteit i = 1 aandeel aardgasi aandeel duurzaami aandeel koleni aandeel oliei aandeel overigi ##7, -)5##- <'+=, -)'# 5')&9 55+ 5 '+ -7 5') 5') #*- O '05 '!5!.# /0# # # %& ' - '5+ # - 07 # - 5')&'-) 7-7 #)' &' &' ##;& 9 '- +'- - <07 1=8 / 7 9 '- +-## ' ##- &#'5 9 #'58 / 7 9 '- '5- ' #)' +- &%+&% &%8 / 7 # &% 9 '- &##- -' - '#-6 # ##- &#'5 '5- <5')'6+= '7 +-+ 7-7 #)' # ##- &#'5 - '#-6 # 9 &#'5 '7 +-+ 7-7 #)' # 9 &#'5 - & 8 '+ 9 '- - 7 # &% '5- -' ''&#'5 )''+' ' 7 ' 7 -' 6 # ##'-+#8 ## 9 '- - 7 # &% '5- -' - 7 # #) &#'5 '7 +-+ 7 ##- # - )')' - &'-) 6# &++ - <5')'6+=8 >&7 '5+ # - 1> # = 9 '- '-'- -# - '# 5');)) -'# - 5 - # )#-*5 9 '- +'5-8 4'' +)''+'- -' )'')#)' '-)'8

&#+8 #! '#&&'! # &" >7 -# - '#&'-')' 5 -' - '+-'* # 6* - 7 '5+ # -6 )' &+7 <07 1=8 ' -' '+-'#+' ' -' *##' 9 '- - 7 #)' +'- '+ 9 '- - 7 # -6 )' &##-8 '0*! '!8! / 7 '5+ # - -+'5)' 6* :: -'+'#) 7 -# ' -' 7 #)' 7 9 '- +'- 7 9 '- '5- &' 6)*##' &' )' '+) &') -)5 &' # '+-'#+'8 * )' *#' % '+-'#+' 6* ' *'- # +' D ++8 - #7 ## -'+'#) 6 9 '- -# 6 -# 7 #+'*5 '6)*5 9 '-8 #-##' -# ' ' +56 7 ' -' 7 #5 <07 #)' C Q= <07 C Q= '!8!$.#?/ -6 9 '- &' 6)*##' &' )' - +- -' #'# +'- 8 '+) 7 #)' &' # '+-'#+' ' - '5+ # - 7 '+) &#+ 8 -)5#+++&')#+ &' # '+-'#+' ' - '5+ # - -)57 2# ' 1> 3 8 &')7 '+ 9 '- '7 +- '5- / 7 '+) &#+ 9 '- '5- -' - 7 #)' # & 3 '7 +-+ 7 - ''55#- - <0=8 / '5+ # - -)57 &' )' # '+-'#+' 6)*##' +## # + feedstock = ( 1 vastleggin gspercentage) * feedstockgebruik * emissiefactor 9 '- &##- - # -)5+'5 - <0= 9 '- &'7 # #++- 7 ##' - 5 ' 57 & - -' 9 ' '* - #7 ' 2 6 & 3@%"%8 0' 9 '- '-'- -# - - '*57-5 +*5 ## - - - 6 6* '*+57 # 9 # ''#- 2- P# 3!

'#&&'! &#+8 #! / &')7 9 '- #'- +'- - + '5+8 '!8!'.#?/ - <7 = 9 '- - 7 &' -)' &' 6)*##' * 5##' &+- +&''-8 ' - -+- 9 '- - 7 # - '+)' ' 5 +&''-8

&#+8 #! '#&&'!

'#&&'! &#+8 #! )! 0 +6#7 *5 &'*) # 01 8 / '#&&' + )'*+ # 0'7 #;7 &#++- '#8 / +56 ')' ++- -6 *5 - ## - +- -8 / +- #& - &#+ # 0'7 #;7 8 4'' 9 '- & 5' '7 * - #) -'7 8 0' 9 '- &') '-'#)7-9 55-7 - '+ -## # 01 0 '#&''" 8 / '# # - 7 7 9 55+ 6*- &'*) # - '#7 + 57 ## '6'+ - )#'= # -. E> 9 '- -' 7 -- # - '-'#)7-0 +A7 &7 '-8 7 -- -' 01 +'- 2/# 5' 38 9 '- -' +'-8

&#+8 #! '#&&'! Lijst van figuren en tabellen N,L0 N+' C')' # #'7 ' +'# 0'+ 7 '5+8 N+' C')' # - '+'##+6*- # 0 N+' C')' # - '+##-6*- # 0 N+' C#')'7 # 0$) N+' C)7 # N####'+ N+' % '- +##'N## ##'-+#! (0EE0 (# -+'5)' # 0 (# 0-''5)' 0 (# '-'5+ + '##+ (# '-+ # - # '+-'#+' ' - ')- &9 55+;& (# '- # + ##' N##

'#&&'! &#+8 #! Referenties /# 8 18 5' 2 38 /##'-'#) 01 8 011 8 018

&#+8 % #! '#&&'! ( ) # /6 #&&-$ )'* ## - #- # +#'- - -G'+ # '-7 08 ### +# 5# - -G'+ )7 # 7 '5 # &##- ++ '' '7-9 ##'- ' ') *#'8 ' - '5##'- # 0 - + )?" ' #*- 9 ##'- # '55-+ '-7 - - '-+ '#-6 &'-) # 9 #'7 5') ##+8 / 9 ##'- '# 6* -' +# 9 )'') & - +#++'+'- #8 Alles bekend (stromen & rendementen op procesniveau) 17 GJ feedstock uit gas 17 GJ 167 GJ gas 60 GJ Ketel 90% 54 GJ warmte uit gas 90 GJ WKK 50% 45 GJ warmte uit gas 30% 27 GJ elektr uit gas Verder verondersteld: 34 GJ warmte en 36 GJ elektriciteit uit overige brandstoffen # & / +' ## '- # '7 '-7 6 ' 9 #' # & # # '7 &') 5-8 / +# 6* 6-#+ +56 -# + 5 +# 9 5' '57 8 '-7 '7 6* & &')#8 '. II 9 '- ' 69 9 #'7 # 5') +'5-7 '-7 & - # &" - & 9 '- +)- - ' 9 #'7 - ' 5')8 0 - '7 # & - +-#'- #

'#&&'! &#+8 #! )5##'8 0 7 - '5 7 '# '-7 ' + ##' ## ## ##' +8 / +- +' + - '5'-7 9 ' ' ## ##' + + ##' ##8 >7 -# - +- +' - #6-'*5 &') 7 ' 5-6* 9 *5 - '-7 # # - ' 9 '++ '-7 9 #)'++- ;7-5 8 FinaalNaarNuttig (verbruikssaldo naar nuttig) 17 GJ gas 100% 17 GJ feedstock +0 GJ uit overige 17 GJ feedstock 167 GJ gas 10.1% aandeel feedstock 66% 150 GJ gas 99 GJ warmte +34 GJ uit overige 133 GJ warmte 18% 27 GJ elektrisch +36 GJ uit overige 63 GJ elektriciteit # 1 / +' ## - '5+ # - + '##+ 6 & # # ''5#- - '-7 & 9 #'7 5')8 4 ' ' '55-+ '-7 - # '#- - # 6 # +# - +&'-)'- 9 #'7 5') 9 '+8 /' &+ # - 9 #'7 5') #-' '#- * - 9 #'7 5') +# '' - # + '##+ ' 9 #'7 5')8

&#+8 D #! '#&&'! NuttigNaarFinaal (nuttig naar verbruikssaldo) 100% 17 GJ feedstock uit gas 100% aandeel gas 17 GJ 17 GJ 167 GJ gas 60 GJ 165% 99 GJ warmte uit gas 74.4% aandeel gas 133 GJ 90 GJ 30% 27 GJ elektr uit gas 42.8% aandeel gas 63 GJ # 1 / +' ## - '5+ # # ''5#- &' '#- 6 & # # - + '##+ ##' 9 #'7 5')8 5-7 6* ##- &' '#- - &'-) # 9 #'7 5') - '-7 ' 5') 9 #'7 &' '#-8 4 &')& -# ++## 9 '- # '#-6 +& ##' 9 #'7 5')8 *. II - 7 +*58 >7 -+ '57 9 '- '. II ++## # '-7 ' # - 5')&'-) '9 * 9 7 - # '#-6. II +'5-9 '-8 ' 9 #'7 9 '- -++ +'5-7 '-7 # # 9 #'7 &'-) 25. II3 ' # - '#-6 58 / 9 #'7 &'-) #. II 9 '- - +'5- ## - '#-6 * - 58 / '5##' -# #. II '57 '-7 & 9 #'7 # 7 ' -# O 5 '57 8 >( - & &' '#- #. II 5- - &'-) # 9 #'7 5')8 5-5') -' '#- #6-'*5 57 8 ' 5') 9 '- -##'7 ' 5 +# +'5-7 -5 '-7 8 / # )? -# * # -' -6 '#- '-7 & 9 #'7 # 7 ' -# O 5 '57 8 -' +# - '-7 +' -# O

'#&&'! &#+8! #! ' 69 5 # +# 7 #5 7-6 #. II8 - *#' D 9 # '# +' ##- #. II 888 5 * 5 +'5*58 / ##- + ## 9 5 - # - + '##+ 7 9 5 '+-'#+' &+9 5 9 '-8 E'+ # 9 #'7 5') # #-' )' 9 '- ##++ # 8 >7 -# ##- & '-7 1 -- 7 6* 7 - + '##+ '5 9 # - '+-'#+'6 - )' 5 '+ ## #-' )' +#! / 7 # - ##- # - '+-'#+' 7 - )7 &' 7 ## & O 57 57 -##'7 O8