Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken

Transcriptie

1 Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE In opdracht van het ministerie van Economische Zaken

2 Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE Deze handreiking bevat informatie over het beoordelingskader dat door RVO wordt gehanteerd voor het toetsen van de aanvullingen op de EEP s. Dit beoordelingskader geeft een nadere toelichting hoe de criteria uit het Addendum door RVO zullen worden toegepast. In 2020 zal worden beoordeeld of Nederland voldoet aan de doelstellingen uit het Energieakkoord, waaronder 9 PetaJoule aanvullende energiebesparing in De maatregelen die worden genomen onder het Addendum, moeten dus aan de criteria uit het Energieakkoord voldoen. Onderdeel van de beoordeling door RVO is: hoeveel finale energiebesparing de maatregelen realiseren, of de maatregelen additioneel zijn, en of de maatregelen tijdig genomen worden, zodat ze uiterlijk in 2020 gerealiseerd zijn. 1

3 1. Finale energiebesparing De additionele besparingsopgave voor de MEE-bedrijven draagt bij aan de totale doelstelling van 100 PJ finale energiebesparing van het Energieakkoord. Alleen besparing op finaal energieverbruik (eindverbruik) telt mee voor het halen van de besparingsopgave van de MEE-bedrijven. Algemeen is het uitgangspunt dat maatregelen die leiden tot een daling van het finaal energieverbruik meetellen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om isolatie, efficiëntere processen, zuiniger ketels en betere benutting van (rest)warmte. De onderstaande tabel laat globaal zien welke maatregelen wel meetellen en welke niet. Er kunnen ook combinaties van deze maatregelen voorkomen. Intern hergebruik van restgassen in een WKK in plaats van het affakkelen van restgassen telt bijvoorbeeld wel als finale energiebesparing. Maatregelen Reductie warmte- en elektriciteitsvraag van industriële eindverbruikers Betere omzettingsrendementen ketels van industriële eindverbruikers WKK Uitkoppeling warmte uit elektriciteitscentrales Intern hergebruik van restwarmte uit processen Extern hergebruik van restwarmte uit processen Intern hergebruik van restgassen i.p.v. affakkelen Extern hergebruik van restgassen i.p.v. affakkelen Kleinschalig hernieuwbaar achter de meter Telt als finale energiebesparing? Ja Ja Nee Nee Ja Ja Ja Ja Nee Hergebruik van warmte die vrijkomt uit industriële processen telt mee voor de reductie van het finale energieverbruik, zowel wanneer de warmte intern wordt hergebruikt als wanneer de warmte wordt geleverd aan derden. Wel moet er sprake zijn van een nuttige toepassing van de warmte. Bij intern hergebruik telt voor het effect de lagere levering van brandstof aan het bedrijf of de lagere consumptie van warmte uit WKK. Bij extern nuttig hergebruik van warmte telt de geleverde warmte als effect. Het besparingseffect van een maatregel wordt berekend door het nieuwe finale energieverbruik te vergelijken met het finale energieverbruik in de referentiesituatie. De referentiesituatie is de situatie wanneer die maatregel (nog) niet is uitgevoerd. Naast energiebesparende maatregelen beïnvloeden ook andere factoren het energieverbruik van productieprocessen. De invloed van deze overige factoren moet niet worden meegenomen bij het bepalen van het energiebesparingseffect. De invloedfactoren kunnen worden ingedeeld in een aantal categorieën: Schaalgrootte en capaciteitsbezetting Grondstofsamenstelling Productspecificaties Wet- en regelgeving Klimaat Overige bedrijfsinterne factoren Overige externe bedrijfsinvloeden Effecten van incidentele of door de conjunctuur veroorzaakte veranderingen van de capaciteitsbezetting tellen bijvoorbeeld niet mee bij het bepalen van de energiebesparing. Bij het beoordelen van de maatregelen moet uitgegaan worden van een gemiddelde, realistische capaciteitsbezetting. Als een specifieke technische maatregel zorgt dat productiecapaciteit 2

4 structureel beter wordt benut, waardoor het energieverbruik per eenheid product daalt, dan wordt de maatregel wel als een energiebesparende maatregel beschouwd. Een concreet voorbeeld hiervan is het geval dat een oven efficiënter wordt benut doordat de technische maatregel een hogere beladingsgraad mogelijk maakt. 3

5 Q&A s: Wat is het finale energieverbruik? Finaal energieverbruik is het eindverbruik van energie. Na het eindverbruik van energie wordt de energie niet meer waargenomen in de energiebalans. In het merendeel van de gevallen is sprake van finaal energetisch verbruik: de energie die energieverbruikers benutten voor energetische doeleinden. Voorbeelden zijn het verbruik van elektriciteit in een wasmachine, benzine in auto s en aardgas in een verwarmingsketel. In sommige theoretische gevallen kan besparing op finaal nietenergetisch verbruik ook meetellen. Hierbij is sprake van het gebruik van een energiedrager voor het maken van een product dat geen energiedrager is. Wat is primaire energie? Bij het beoordelen van maatregelen van de MEE-bedrijven heeft RVO tot nu toe de primaire energiebesparing van de maatregelen bepaald. Primaire energie refereert aan de eerst meetbare vorm van energie na de onttrekking (winning) uit de natuur. Voorbeelden van primaire energie zijn aardgas, ruwe aardolie, kolen, biomassa en elektriciteit uit windenergie. Het primaire energieverbruik van een bedrijf is hoger dan het finale energieverbruik, omdat het primair energieverbruik ook omzettingsverliezen (bijvoorbeeld bij elektriciteitsproductie) en energiegebruik bij transport van energie omvat De verliezen kunnen binnen of buiten het bedrijf plaatsvinden. Besparingen hierop voor zover toe te schrijven aan maatregelen die binnen de grenzen van het bedrijf genomen zijn tellen wel mee als primaire energiebesparing, maar niet als finale energiebesparing door een bedrijf. Dat geldt ook voor besparingen door WKK of door uitkoppeling van warmte bij elektriciteitscentrales. Telt de energie die wordt verbruikt voor energieomzetting mee voor het finaal energieverbruik? Bij een energieomzetting verandert de ene energiedrager in een andere energiedrager. Het kan gaan om de omzetting van een brandstof in elektriciteit of warmte, maar het kan ook een omzetting zijn van een brandstof in een andere soort brandstof, zoals de omzetting van ruwe aardolie in benzine. Bij een elektriciteit/wkk-omzetting wordt energie gebruikt voor de productie van alleen elektriciteit of elektriciteit in combinatie met nuttig gebruikte warmte. Dat laatste heet warmtekrachtkoppeling (WKK). De energiedragers die worden gebruikt voor de productie van andere energiedragers tellen niet mee voor het finale energieverbruik. Als de energiedrager in verwarmingsketels wordt omgezet in warmte voor het productieproces, dan wordt de brandstofinzet in ketels beschouwd als finaal energieverbruik. Als warmtelevering plaats vindt aan een andere partij, wordt de geleverde warmte niet beschouwd als onderdeel van het finale energieverbruik. De warmte die wordt geproduceerd uit een elektriciteits-producerende warmtekrachtkoppeling (WKK) en die door het bedrijf zelf wordt gebruikt is wel onderdeel van het finale energieverbruik. Als de WKK-installatie wordt gebruikt voor mechanische aandrijving en niet voor elektriciteitsproductie, dan wordt de brandstof inzet beschouwd als finaal verbruik. Concluderend is het verbruik van energie dus opgebouwd uit het finaal energieverbruik en het saldo van omzettingen. Alleen besparing op het finaal energieverbruik telt mee voor het halen van de besparingsopgave van de MEE-bedrijven. Telt opwekking van hernieuwbare energie mee als finale energiebesparing? De opwekking van hernieuwbare energie telt niet mee als finale energiebesparing. Wat is het onderscheid tussen chemische producten en energieproducten? 4

6 Het CBS maakt bij aardolieproducten onderscheid tussen energieproducten en chemische producten. Als het gaat om mengsels van organische stoffen als resultaat van een destillatieproces, dan zijn het energieproducten 1. Als het gaat om organische stoffen met een zuiverheid van circa 90% of meer, dan zijn het chemische stoffen, die geen deel uitmaken van de energiebalans. De productie hiervan uit energieproducten, zoals met stoomkrakers, wordt voor de energiebalans beschouwd als finaal niet-energetisch gebruik van de betreffende energieproducten. De productie van additieven (toevoegingen aan olieproducten om de eigenschappen bij verbranding te verbeteren) wordt niet opgenomen in de energiebalans. Pas als de additieven worden toegevoegd aan motorbrandstoffen worden ze onderdeel van de energieproducten. Dit wordt in de energiebalans als winning geboekt. Hoe gaat de energiebalans om met restgassen? Als een bedrijf een energieproduct inzet in een proces en hierbij komt restgas vrij, dan wordt dit geteld als productie van restgas. In dit geval is er van een energieproduct een ander energieproduct gemaakt. Als er restgas vrijkomt uit een proces waar een chemisch product ingaat, dan gaat het om winning van restgas. De energie komt dan voor het eerst beschikbaar voor verbruik. Gas dat meteen wordt afgefakkeld omdat het nooit geschikt is geweest voor inzet in het energiesysteem komt niet in de energiebalans. Is verbruik van elektriciteit voor elektrolyse niet-energetisch verbruik? Het gebruik van elektriciteit voor elektrolyse-processen in de chemische industrie en de basismetaalindustrie wordt door het CBS beschouwd als finaal energetisch verbruik (en dus niet als finaal niet-energetisch verbruik). Hoe wordt de besparing verdeeld als bedrijven gezamenlijk een project realiseren? Wanneer MEE-bedrijven gezamenlijk een project realiseren is het aan hen om in onderling overleg te bepalen hoe zij de resulterende besparing verdelen. Als een project wordt gerealiseerd in samenwerking met een niet-mee-bedrijf is niet in het Addendum vastgelegd op basis van welke criteria verdeling van de besparing zou moeten plaatsvinden. Om de maatregel mee te laten tellen voor de besparingsopgave van het MEE-bedrijf moet het gaan om een maatregel die wordt gerealiseerd bij het MEE-bedrijf. Kan de primaire energiebesparing van individuele maatregelen worden omgerekend in finale energiebesparing? Dit is niet mogelijk. RVO.nl rapporteert in de monitoring op het Addendum op basis van finale energiebesparing. De resultaten van het MEE-convenant worden gemonitord in termen van primaire energiebesparing (onderverdeeld in procesefficiency en ketenefficiency). Binnen het Addendum is echter een resultaatsafspraak gemaakt om 22 PJ finale energiebesparing te realiseren binnen de EEP s Voor het berekenen van de finale besparing in PJ in de EEP s, wordt de procesefficiency verbetering, voor zover die uit primaire energiebesparing bestaat, vermenigvuldigd met een factor 0,887. Deze omrekeningsmethode kan niet worden toegepast op maatregelniveau. 1 De Gecombineerde Nomenclatuur (GN) bevat de goederenindeling die door de Europese Unie voor de statistieken van de Internationale Handel in Goederen wordt voorgeschreven. De energieproducten zijn in de GN-goederenclassificatie ondergebracht in hoofdstuk 27. Chemische stoffen zijn ondergebracht in hoofdstuk 29. 5

7 Overzicht cases finale energiebesparing Om te laten zien hoe de definitie van finale energiebesparing in de praktijk kan worden toegepast om de besparing van maatregelen te bepalen zijn cases ontwikkeld. De cases laten zien welke definitie van finale energiebesparing in de praktijk kan worden toegepast. Voor elke case wordt zowel de finale energiebesparing als de primaire energiebesparing bepaald. Het besparingseffect van een maatregel wordt berekend door de nieuwe situatie (na uitvoering van de maatregel) te vergelijken met de referentiesituatie waarin de maatregel (nog) niet is uitgevoerd. In elke case is verondersteld dat de productie van het bedrijf onveranderd blijft en dat er geen effect is van andere invloedfactoren. Het overzicht van cases is niet uitputtend, maar geeft een breed overzicht van mogelijke situaties. Een primaire energiefactor is een omrekeningsfactor die gebruikt wordt om energieverbruik om te rekenen naar primair verbruik. In deze cases is uitgegaan van een primaire energiefactor voor warmte van 1,11. Voor elektriciteit die afgenomen wordt van het net of teruggeleverd wordt aan het net is een primaire energiefactor van 2,5 gebruikt. Voor hernieuwbare elektriciteit (behalve elektriciteit opgewekt met biobrandstoffen) is een primaire energiefactor van 1,00 gebruikt. 6

8 Tabel 1 Overzicht cases voor bepaling van de finale energiebesparing (eerste deel) Nr Case Reductie elektriciteitsvraag Reductie warmtevraag Hergebruik restwarmte Hergebruik restgassen WKK Warmte-aanvoer en -aflevering Affakkeling Verbetering rendement Warmtepomp Hernieuwbare energie Niet-energetisch verbruik Afval Omzettingen Finale energiebesparing? Type maatregel 1 Reductie elektriciteitsvraag industriële eindverbruiker X JA 2 Reductie warmtevraag industriële eindverbruiker (warmte uit aardgasketel) X JA 3 Reductie warmtevraag industriële eindverbruiker (warmte uit WKK op aardgas) X X X JA 4 Reductie warmtevraag industriële eindverbruiker (aanvoer van warmte) X X JA 5 Ketel op aardgas vervangen door WKK op aardgas X X NEE 6 Ketel op aardgas vervangen door WKK op biomassa X X X NEE 7 Ketel op aardgas vervangen door warmteaanvoer X NEE 8 Verbetering rendement warmteproductie ketel X JA 9 Verbetering rendement WKK X X X NEE 10 Intern hergebruik van restgassen in plaats van affakkelen 11 Extern hergebruik van restgassen in plaats van affakkelen 12 Intern hergebruik van restwarmte uit processen X X X X JA X X X JA JA 7

9 Tabel 2 Overzicht cases voor bepaling van de finale energiebesparing (vervolg) Nr. Case Reductie warmtevraag Reductie elektriciteitsvraag Hergebruik restgassen Hergebruik restwarmte Warmte-aanvoer en -aflevering WKK Verbetering rendement Affakkeling Hernieuwbare energie Warmtepomp Omzettingen Afval Niet-energetisch verbruik Finale energiebesparing? Type maatregel 13 Extern hergebruik van restwarmte X X JA uit processen 14 Doorverkoop van brandstoffen NEE 15 Levering van warmte aan een ander bedrijf (warmte uit ketel) 16 Kleinschalige hernieuwbare energie (zon-pv) 17 ketel vervangen door elektrische boiler met hoger rendement 18 Grootschalige hernieuwbare energie (windenergie) 19 ketel vervangen door biomassaketel met hetzelfde rendement 20 ketel vervangen door ketel op afval (geen energieproduct) met hetzelfde rendement 21 Ketel op aardgas vervangen door WKK op lokaal geproduceerd biogas 22 Ketel op aardgas vervangen door WKK op restgas dat anders afgefakkeld zou worden 23 Opwaarderen van restwarmte met een industriële warmtepomp 24 Reductie brandstofverbruik bij processen met niet-energetisch verbruik X X X X X X NEE NEE JA NEE NEE NEE X X X NEE X X X X JA X X JA X X JA 8

10 1.1 Case 1: Reductie elektriciteitsvraag industriële eindverbruiker De elektriciteitsvraag van een industriële eindverbruiker wordt gereduceerd door verbetering van de energie-efficiëntie van het productieproces, bijvoorbeeld door toepassing van efficiëntere elektromotoren. Uitgangspunten voor de case: Elektriciteitsvraag in de referentiesituatie: 100 GJ Elektriciteitsvraag in de nieuwe situatie: 80 GJ Primaire energiefactor elektriciteit: 2,5 Case 1: Reductie elektriciteitsvraag industriële eindverbruiker Referentiesituatie Elektriciteit Nieuwe situatie Elektriciteit Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] 0 0 Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing: 20 GJ Primaire energiebesparing: 50 GJ Door de verbetering van de energie-efficiëntie, bijvoorbeeld door het toepassen van efficiëntere elektromotoren, gaat het bedrijf minder elektriciteit afnemen van het net. De finale energiebesparing is gelijk aan de vermindering van het finaal verbruik van elektriciteit. Besparing op elektriciteit krijgt bij berekening van de finale energiebesparing een minder groot gewicht dan bij de berekening van de primaire energiebesparing omdat geen rekening wordt gehouden met omzettingsverliezen bij de elektriciteitsproductie. 9

11 1.2 Case 2: Reductie warmtevraag industriële eindverbruiker (warmte uit aardgasketel) De warmtevraag van een industriële eindverbruiker wordt gereduceerd door verbetering van de energie-efficiëntie van het productieproces, bijvoorbeeld door betere isolatie van de warmteleidingen. De warmte is afkomstig uit een aardgasketel. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag in de referentiesituatie: 100 GJ Warmtevraag in de nieuwe situatie: 80 GJ Rendement ketel: 90% Case 2: Reductie warmtevraag industriële eindverbruiker (warmte uit aardgasketel) Referentiesituatie Nieuwe situatie Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] 0 0 Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing: 22 GJ Primaire energiebesparing: 22 GJ Als aardgas wordt ingezet in een aardgasketel geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het aardgasverbruik. Door de verbetering van de energie-efficiëntie van het productieproces wordt de warmtevraag van het bedrijf lager. In de nieuwe situatie neemt het bedrijf minder aardgas af van het net. De finale energiebesparing is gelijk aan de vermindering van het finaal verbruik van aardgas. Dezelfde redenering is ook van toepassing als de warmte wordt geproduceerd met een oven. 10

12 1.3 Case 3: Reductie warmtevraag industriële eindverbruiker (warmte uit WKK op aardgas) De warmtevraag van een industriële eindverbruiker wordt gereduceerd door verbetering van de energie-efficiëntie van het productieproces, bijvoorbeeld door isolatie van warmteleidingen. De warmte is afkomstig uit een WKK op aardgas. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag in de referentiesituatie: 100 GJ Warmtevraag in de nieuwe situatie: 80 GJ Rendement elektriciteitsproductie WKK: 30% Rendement warmteproductie WKK: 50% Primaire energiefactor warmte: 1,11 Primaire energiefactor elektriciteit: 2,5 Case 3: Reductie warmtevraag industriële eindverbruiker (warmte uit WKK op aardgas) Referentiesituatie Nieuwe situatie Totaal Warmte Elektriciteit Totaal Warmte Elektriciteit Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing: 20 GJ Primaire energiebesparing: 10 GJ Bij het gebruik van een WKK-installatie voor de warmtevoorziening van een bedrijf geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het verbruik van de warmte die met de WKK geproduceerd is. In de referentiesituatie wordt de WKK gebruikt om 100 GJ warmte te produceren. In de nieuwe situatie heeft het bedrijf haar warmtevraag gereduceerd en hoeft de WKK nog maar 80 GJ warmte te produceren. De elektriciteitsproductie van de WKK neemt hierdoor ook af, maar dit heeft geen invloed op het finaal energieverbruik van het bedrijf. De finale energiebesparing is in dit geval gelijk aan de vermindering van het finaal verbruik van warmte. 11

13 1.4 Case 4: Reductie warmtevraag industriële eindverbruiker (aanvoer van warmte) De warmtevraag van een industriële eindverbruiker wordt gereduceerd door verbetering van de energie-efficiëntie van het productieproces, bijvoorbeeld door isolatie van warmteleidingen. De warmte wordt van buiten het bedrijf aangevoerd uit een warmtenet. De warmte kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van een elektriciteitscentrale. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag in de referentiesituatie: 100 GJ Warmtevraag in de nieuwe situatie: 80 GJ Primaire energiefactor warmte: 1,11 Case 4: Reductie warmtevraag industriële eindverbruiker (aanvoer van warmte) Referentiesituatie Warmte Nieuwe situatie Warmte Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] 0 0 Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing: 20 GJ Primaire energiebesparing: 22 GJ Door de verbetering van de energie-efficiëntie heeft het bedrijf minder warmte nodig en gaat het minder warmte afnemen van het warmtenet. Bij gebruik van warmte die wordt geleverd door een externe partij, is het finaal energieverbruik gelijk aan het warmteverbruik. De finale energiebesparing is gelijk aan de vermindering van het finaal verbruik van warmte. 12

14 1.5 Case 5: Ketel op aardgas vervangen door WKK op aardgas De warmtevraag van een industriële eindverbruiker wordt ingevuld met een WKK op aardgas in plaats van een aardgasketel. De warmte- en elektriciteitsvraag veranderen hierbij niet. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag: 100 GJ Elektriciteitsvraag: 100 GJ Rendement ketel: 90% Rendement elektriciteitsproductie WKK: 30% Rendement warmteproductie WKK: 50% Primaire energiefactor warmte: 1,11 Primaire energiefactor elektriciteit: 2,5 Case 5: Ketel op aardgas vervangen door WKK op aardgas Referentiesituatie Nieuwe situatie Totaal Warmte Elektriciteit Totaal Warmte Elektriciteit Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 61 GJ Als aardgas wordt ingezet in een aardgasketel geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het aardgasverbruik. In de referentiesituatie wordt 111 GJ aardgas gebruikt om 100 GJ warmte te produceren met een aardgasketel. Het bedrijf verbruikt ook 100 GJ elektriciteit, zodat het totale finaal energieverbruik in de referentiesituatie 211 GJ is. In de nieuwe situatie wordt dezelfde hoeveelheid warmte geproduceerd met een WKK en wordt daarnaast ook 60 GJ elektriciteit geproduceerd. Bij het gebruik van een WKK-installatie voor de warmtevoorziening van een bedrijf geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het verbruik van de warmte die met de WKK geproduceerd is. In dit geval is dat 100 GJ warmte. Het finaal verbruik van elektriciteit is onveranderd gebleven en is nog steeds 100 GJ. Het totaal finaal energieverbruik in de nieuwe situatie is 200 GJ. 13

15 Ten gevolge van de maatregel daalt het finaal energieverbruik, maar in dit geval wordt een uitzondering gemaakt op het uitgangspunt dat de daling van het finaal energieverbruik als energiebesparing beschouwd wordt. Als warmteproductie met een ketel vervangen wordt door warmteproductie met een WKK vallen de ketelverliezen weg uit het finaal energieverbruik. Dit wordt niet als besparing gezien. 14

16 1.6 Case 6: Ketel op aardgas vervangen door WKK op biomassa De warmtevraag van een industriële eindverbruiker wordt ingevuld met een WKK op biomassa in plaats van een aardgasketel. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag: 100 GJ Elektriciteitsvraag: 100 GJ Rendement ketel: 90% Rendement elektriciteitsproductie WKK: 30% Rendement warmteproductie WKK: 50% Primaire energiefactor warmte: 1,11 Primaire energiefactor elektriciteit: 2,5 Case 6: Ketel op aardgas vervangen door WKK op biomassa Referentiesituatie Nieuwe situatie Totaal Biomassa Warmte Elektriciteit Totaal Warmte Elektriciteit Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 61 GJ Als aardgas wordt ingezet in een aardgasketel geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het aardgasverbruik. In de referentiesituatie wordt 111 GJ aardgas gebruikt om 100 GJ warmte te produceren met een aardgasketel. Het bedrijf verbruikt ook 100 GJ elektriciteit, zodat het totale finaal energieverbruik in de referentiesituatie 211 GJ is. In de nieuwe situatie wordt dezelfde hoeveelheid warmte geproduceerd met een WKK en wordt daarnaast ook 60 GJ elektriciteit geproduceerd. Bij het gebruik van een WKK-installatie voor de warmtevoorziening van een bedrijf geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het verbruik van de warmte die met de WKK geproduceerd is. In dit geval is dat 100 GJ warmte. Het finaal verbruik 15

17 van elektriciteit is onveranderd gebleven en is nog steeds 100 GJ. Het totaal finaal energieverbruik in de nieuwe situatie is 200 GJ. Ten gevolge van de maatregel daalt het finaal energieverbruik, maar in dit geval wordt een uitzondering gemaakt op het uitgangspunt dat de daling van het finaal energieverbruik als energiebesparing beschouwd wordt. Als warmteproductie met een ketel vervangen wordt door warmteproductie met een WKK vallen de ketelverliezen weg uit het finaal energieverbruik. Dit wordt niet als besparing gezien. Het type brandstof van de WKK speelt geen rol. 16

18 1.7 Case 7: Ketel op aardgas vervangen door warmte-aanvoer In de referentiesituatie produceert het bedrijf warmte met een aardgasketel. In de nieuwe situatie wordt de warmte van buiten het bedrijf aangevoerd uit een warmtenet. De warmte kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van een elektriciteitscentrale. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag: 100 GJ Rendement ketel: 90% Primaire energiefactor warmte: 1,11 Case 7: Ketel op aardgas vervangen door warmte-aanvoer Referentiesituatie Nieuwe situatie Warmte Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] 0 0 Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 0 GJ Als aardgas wordt ingezet in een aardgasketel geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het aardgasverbruik. Bij externe warmtelevering is het finaal energieverbruik gelijk aan de hoeveelheid geleverde warmte. Bij deze case is er geen sprake van finale energiebesparing. Er wordt in dit geval een uitzondering gemaakt op het uitgangspunt dat de daling van het finaal energieverbruik als energiebesparing beschouwd wordt. Als warmteproductie met een ketel vervangen wordt door externe warmtelevering via een warmtenet vallen de ketelverliezen weg uit het finaal energieverbruik. Dit wordt niet als besparing gezien. 17

19 1.8 Case 8: Verbetering rendement warmteproductie ketel Een bedrijf produceert warmte met een ketel. Het rendement van warmteproductie wordt verhoogd, terwijl de warmtevraag onveranderd blijft. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag: 100 GJ Rendement ketel in de referentiesituatie: 90% Rendement ketel in de nieuwe situatie: 95% Case 8: Verbetering rendement warmteproductie ketel Referentiesituatie Nieuwe situatie Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] 0 0 Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing: 6 GJ Primaire energiebesparing: 6 GJ Als aardgas wordt ingezet in een aardgasketel geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het aardgasverbruik. Door de verhoging van het ketelrendement heeft het bedrijf minder aardgas nodig om dezelfde hoeveelheid warmte te produceren. Het bedrijf gaat daardoor minder aardgas afnemen van het net. De finale energiebesparing is gelijk aan de vermindering van het finaal verbruik van aardgas. 18

20 1.9 Case 9: Verbetering rendement WKK Een bedrijf produceert warmte en elektriciteit met een WKK-installatie. Het rendement van de elektriciteitsproductie van de WKK wordt verhoogd, terwijl de warmte- en elektriciteitsvraag onveranderd blijven. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag: 100 GJ Elektriciteitsvraag: 100 GJ Rendement elektriciteitsproductie WKK in de referentiesituatie: 30% Rendement elektriciteitsproductie WKK in de nieuwe situatie: 35% Rendement warmteproductie WKK: 50% Primaire energiefactor warmte: 1,11 Primaire energiefactor elektriciteit: 2,5 Case 9: Verbetering rendement WKK Referentiesituatie Nieuwe situatie Totaal Warmte Elektriciteit Totaal Warmte Elektriciteit Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 25 GJ Bij het gebruik van een WKK-installatie voor de warmtevoorziening van een bedrijf geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het verbruik van de warmte die met de WKK geproduceerd is. In deze case wordt geen finale energiebesparing gerealiseerd omdat het finaal verbruik van warmte en elektriciteit gelijk blijft als het rendement van een WKK-installatie wordt verhoogd. Energiebesparing door efficiëntere omzettingen, bijvoorbeeld met WKK, draagt niet bij aan finale energiebesparing. 19

21 1.10 Case 10: Intern hergebruik van restgassen in plaats van affakkelen In een chemisch proces van een bedrijf wordt nafta omgezet in restgassen. Het bedrijf gaat de restgassen intern hergebruiken in plaats van de restgassen af te fakkelen. Daarbij is er sprake van een nuttige toepassing van de restgassen. Uitgangspunten voor de case: Aanvoer nafta in de referentiesituatie: 20 GJ Aanvoer aardgas in de referentiesituatie: 20 GJ Aanvoer nafta in de nieuwe situatie: 20 GJ Aanvoer aardgas in de nieuwe situatie: 0 GJ Case 10: Intern hergebruik van restgassen in plaats van affakkelen Referentiesituatie Nieuwe situatie Totaal Chemisch restgas Nafta Totaal Chemisch restgas Nafta Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing: 20 GJ Primaire energiebesparing: 20 GJ Als aardgas wordt ingezet in een aardgasketel geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het aardgasverbruik. In de referentiesituatie verbrandt het bedrijf 20 GJ aardgas en fakkelt het 20 GJ restgas af. Dit affakkelen draagt ook bij aan het finaal energieverbruik. Omdat de restgassen in de nieuwe situatie benut kunnen worden en het bedrijf daardoor minder aardgas nodig heeft, wordt het finaal energieverbruik lager. De finale energiebesparing is gelijk aan de vermindering van het finaal energieverbruik. 20

22 1.11 Case 11: Extern hergebruik van restgassen in plaats van affakkelen In een chemisch proces van een bedrijf wordt nafta omgezet in restgassen. Het bedrijf gaat de restgassen leveren aan een tweede bedrijf, zodat de restgassen daar ingezet kunnen worden en niet meer worden afgefakkeld. Daarbij is er sprake van een nuttige toepassing van de restgassen. Uitgangspunten voor de case: Aanvoer nafta inrichting 1: 20 GJ Aanvoer aardgas inrichting 2 in de referentiesituatie: 100 GJ Aanvoer aardgas inrichting 2 in de nieuwe situatie: 80 GJ Case 11: Extern hergebruik van restgassen in plaats van affakkelen Referentiesituatie Nieuwe situatie Inrichting 1 Inrichting 2 Inrichting 1 Inrichting 2 Totaal Chemisch restgas Chemisch restgas Nafta Totaal Chemisch restgas Chemisch restgas Nafta Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing inrichting 1: 20 GJ Primaire energiebesparing inrichting 1: 20 GJ In de referentiesituatie worden de restgassen die vrijkomen uit een chemisch proces afgefakkeld. In de nieuwe situatie worden de restgassen nuttig ingezet in een tweede bedrijf. Het externe hergebruik van de restgassen vervangt verbruik van aardgas. Als aardgas wordt ingezet in een aardgasketel geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het aardgasverbruik. De finale energiebesparing is gelijk aan de vermindering van het finaal energieverbruik. 21

23 1.12 Case 12: Intern hergebruik van restwarmte uit processen Een bedrijf gaat restwarmte uit processen intern hergebruiken en vervangt daarmee een deel van de warmtevraag die anders met een aardgasketel wordt ingevuld. Het gaat hierbij niet om warmte die rechtstreeks uit een ketel of WKK komt, maar om restwarmte die over is na toepassing in de industriële processen waarvoor de warmte in eerste instantie geproduceerd is. Deze hoeveelheid warmte zou anders geloosd of weggekoeld worden. Er moet sprake zijn van een nuttige toepassing van de restwarmte. Uitgangspunten voor de case: Aanvoer aardgas referentiesituatie: 100 GJ Hergebruik restwarmte: 20 GJ Rendement aardgasketel: 90% Case 12: Intern hergebruik van restwarmte uit processen Referentiesituatie Nieuwe situatie Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] 0 0 Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing: 22 GJ Primaire energiebesparing: 22 GJ Hergebruik van warmte die vrijkomt uit industriële processen telt mee voor de reductie van het finale energieverbruik. Bij intern hergebruik van restwarmte telt voor het effect de vermindering van het finaal verbruik van brandstof of de lagere consumptie van warmte uit WKK. In deze case is er minder aardgas nodig voor warmteopwekking met een ketel. Bij gebruik van een aardgasketel is het finaal verbruik gelijk aan het aardgasverbruik. De finale energiebesparing is in dit geval daarom 22 GJ. 22

24 1.13 Case 13: Extern hergebruik van restwarmte uit processen Een bedrijf gaat restwarmte uit processen laten hergebruiken door een ander bedrijf. Het gaat hierbij niet om warmte die rechtstreeks uit een ketel of WKK komt, maar om warmte die over is na toepassing in de industriële processen waarvoor de warmte in eerste instantie geproduceerd is. Deze hoeveelheid warmte zou anders geloosd of weggekoeld worden. Er is sprake van een nuttige toepassing van de restwarmte. Uitgangspunten voor de case: Aanvoer aardgas inrichting 1: 100 GJ Warmtevraag inrichting 2: 100 GJ Rendement ketel: 90% Aflevering warmte door inrichting 1 in nieuwe situatie: 20 GJ Case 13: Extern hergebruik van restwarmte uit processen Referentiesituatie Nieuwe situatie Inrichting 1 Inrichting 2 Inrichting 1 Inrichting 2 Totaal Warmte Warmte Totaal Warmte Warmte Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing inrichting 1: 20 GJ Primaire energiebesparing inrichting 1: 22 GJ Hergebruik van warmte die vrijkomt uit industriële processen telt mee voor de reductie van het finale gebruik. Bij extern nuttig gebruik van de restwarmte telt de geleverde warmte als effect. Het finaal verbruik van inrichting 1 is in deze case met 20 GJ afgenomen. 23

25 1.14 Case 14: Doorverkoop van brandstoffen Een bedrijf koopt brandstof in en verkoopt het weer door aan een tweede bedrijf. Uitgangspunten voor de case: Aanvoer aardgas inrichting 1 in de referentiesituatie: 100 GJ Aanvoer aardgas inrichting 2 in de referentiesituatie: 100 GJ Aanvoer aardgas inrichting 1 in de nieuwe situatie: 120 GJ Aflevering aardgas van inrichting 1 aan inrichting 2 in de nieuwe situatie: 20 GJ Case 14: Doorverkoop van brandstoffen Referentiesituatie Nieuwe situatie Inrichting 1 Inrichting 2 Inrichting 1 Inrichting 2 Totaal Totaal Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 0 GJ Als een bedrijf aardgas doorverkoopt, dan verandert het finaal verbruik van aardgas niet. Het finaal energieverbruik vermindert daardoor ook niet en daarom vindt er ook geen finale energiebesparing plaats. 24

26 1.15 Case 15: Levering van warmte aan een ander bedrijf (warmte uit ketel) Een bedrijf gaat warmte leveren aan een ander bedrijf. De warmte wordt specifiek voor dit doel opgewekt met een ketel en het betreft dus geen restwarmte uit processen. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag inrichting 1: 100 GJ Warmtevraag inrichting 2: 100 GJ Rendement ketel: 90% Aflevering warmte inrichting 1 in de nieuwe situatie: 100 GJ Case 15: Levering van warmte aan een ander bedrijf (warmte uit ketel) Referentiesituatie Nieuwe situatie Inrichting 1 Inrichting 2 Inrichting 1 Inrichting 2 Totaal Warmte Warmte Totaal Warmte Warmte Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 0 GJ Doordat het bedrijf warmte gaat produceren voor een ander bedrijf wordt de warmteproductie alleen verplaatst en wordt het finaal energieverbruik niet verminderd. Daarom wordt er ook geen finale energiebesparing gerealiseerd. Ook uitbesteding van warmteproductie aan een nabijgelegen bedrijf leidt niet tot energiebesparing. 25

27 1.16 Case 16: Kleinschalige hernieuwbare energie (zon-pv) Het bedrijf gaat hernieuwbare elektriciteit produceren met een zon-pv installatie. Uitgangspunten voor de case: Elektriciteitsvraag: 100 GJ Elektriciteitsproductie zon-pv in de nieuwe situatie: 20 GJ Primaire energiefactor elektriciteit: 2,5 Case 16: Kleinschalige hernieuwbare energie (zon-pv) Referentiesituatie Elektriciteit Nieuwe situatie Elektriciteit Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] 0 20 Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 0 GJ De opwekking van hernieuwbare energie draagt niet bij aan finale energiebesparing. Dit geldt ook voor warmtepompen op buitenluchtwarmte, zonneboilers en andere vormen van kleinschalige opwekking van hernieuwbare energie. Gezien het schaalniveau is dit nauwelijks relevant voor de grootschalige industrie. 26

28 1.17 Case 17: ketel vervangen door elektrische boiler met hoger rendement Een bedrijf vervangt warmteproductie met een aardgasketel door warmteproductie met een elektrische boiler. De elektrische boiler heeft een hoger rendement dan de aardgasketel. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag: 100 GJ Rendement aardgasketel: 90% Rendement elektrische boiler: 100% Primaire energiefactor elektriciteit: 2,5 Case 17: ketel vervangen door elektrische boiler met hoger rendement Referentiesituatie Nieuwe situatie Elektriciteit Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] 0 0 Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Wel finale energiebesparing Finale energiebesparing: 11 GJ Primaire energiebesparing: 0 GJ Het finaal verbruik van elektriciteit in de nieuwe situatie is lager dan het finaal verbruik van aardgas in de referentiesituatie. De finale energiebesparing is gelijk aan de vermindering van het finaal energetisch verbruik. In deze case is de finale energiebesparing groter dan de primaire energiebesparing omdat bij het bepalen van de primaire energiebesparing de omzettingsverliezen bij elektriciteitsproductie worden meegerekend. 27

29 1.18 Case 18: Grootschalige hernieuwbare energie (windenergie) Het bedrijf gaat hernieuwbare elektriciteit produceren met een windturbine. Uitgangspunten voor de case: Elektriciteitsvraag: 100 GJ Elektriciteitsproductie windturbine in de nieuwe situatie: 500 GJ Primaire energiefactor elektriciteit: 2,5 Case 18: Grootschalige hernieuwbare energie (windenergie) Referentiesituatie Elektriciteit Nieuwe situatie Elektriciteit Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 0 GJ Doordat het bedrijf hernieuwbare elektriciteit gaat produceren wordt het bedrijf een netto leverancier van elektriciteit. Het finaal energetisch verbruik van het bedrijf vermindert hierdoor niet en daarom vindt er ook geen finale energiebesparing plaats. De opwekking van hernieuwbare energie draagt niet bij aan finale energiebesparing. 28

30 1.19 Case 19: ketel vervangen door biomassaketel met hetzelfde rendement Een bedrijf vervangt warmteproductie met een aardgasketel door warmteproductie met een biomassaketel met hetzelfde rendement. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag: 100 GJ Rendement aardgasketel: 90% Rendement biomassaketel: 90% Case 19: ketel vervangen door biomassaketel met hetzelfde rendement Referentiesituatie Nieuwe situatie Biomassa Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] 0 0 Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] 0 0 Saldo omzettingen [GJ finaal] 0 0 Productie uit omzettingen [GJ finaal] 0 0 Inzet omzettingen [GJ finaal] 0 0 Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 0 GJ Voor zowel een aardgasketel als een biomassaketel is het finaal energieverbruik gelijk aan het brandstofverbruik (gas of biomassa). Wanneer een aardgasketel vervangen wordt door een biomassaketel met hetzelfde rendement verandert het finaal energieverbruik niet en daarom is er ook geen sprake van finale energiebesparing. Als het rendement van de biomassaketel groter zou zijn geweest dan van de ketel in de referentiesituatie, zou de maatregel wel bijdrage aan finale energiebesparing. 29

31 1.20 Case 20: ketel vervangen door ketel op afval (geen energieproduct) met hetzelfde rendement Een bedrijf vervangt warmteproductie met een aardgasketel door warmteproductie met een ketel op afval met hetzelfde rendement. Het afval wordt niet als energieproduct beschouwd voordat het voor een energietoepassing ingezet wordt op het bedrijf. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag: 100 GJ Rendement aardgasketel: 90% Winning afval in de nieuwe situatie: 20 GJ Rendement afvalketel: 90% Case 20: ketel vervangen door ketel op afval (geen energieproduct) met hetzelfde rendement Referentiesituatie Nieuwe situatie Totaal Afval Totaal Afval Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 0 GJ Voor zowel een aardgasketel als een ketel op afval is het finaal energieverbruik gelijk aan het brandstofverbruik (gas of afval). Wanneer een aardgasketel vervangen wordt door een afvalverbrandingsketel met hetzelfde rendement verandert het finaal energieverbruik niet en daarom is er ook geen sprake van finale energiebesparing. 30

32 1.21 Case 21: Ketel op aardgas vervangen door WKK op lokaal geproduceerd biogas Een bedrijf vervangt zijn aardgas ketel en installeert een WKK die draait op lokaal geproduceerd biogas. De warmtevraag van het bedrijf wordt vanaf dat moment niet meer ingevuld met de aardgasketel. Uitgangspunten voor de case: Warmtevraag: 100 GJ Elektriciteitsvraag: 100 GJ Rendement aardgasketel: 90% Rendement elektriciteitsproductie WKK: 30% Rendement warmteproductie WKK: 50% Primaire energiefactor warmte: 1,11 Primaire energiefactor elektriciteit: 2,5 Case 21: Ketel op aardgas vervangen door WKK op lokaal geproduceerd biogas Referentiesituatie Nieuwe situatie Totaal Biogas Warmte Elektriciteit Totaal Warmte Elektriciteit Aanbod [GJ finaal] Netto aanvoer [GJ finaal] Winning [GJ finaal] Verbruik [GJ finaal] Finaal energetisch verbruik [GJ finaal] Finaal niet-energetisch verbruik [GJ finaal] Saldo omzettingen [GJ finaal] Productie uit omzettingen [GJ finaal] Inzet omzettingen [GJ finaal] Primair verbruik [GJ primair] Resultaat van de case: Geen finale energiebesparing Finale energiebesparing: 0 GJ Primaire energiebesparing: 61 GJ Als aardgas wordt ingezet in een aardgasketel geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het aardgasverbruik. In de referentiesituatie wordt 111 GJ aardgas gebruikt om 100 GJ warmte te produceren met een aardgasketel. Het bedrijf verbruikt ook 100 GJ elektriciteit, zodat het totale finaal energieverbruik in de referentiesituatie 211 GJ is. n de nieuwe situatie wordt dezelfde hoeveelheid warmte geproduceerd met een WKK op biogas en wordt daarnaast ook 60 GJ elektriciteit geproduceerd. Bij het gebruik van een WKK-installatie voor de warmtevoorziening van een bedrijf geldt dat het finaal energieverbruik gelijk is aan het verbruik 31