2
Museum Catharijneconvent, 2016 De tentoonstelling informeert u en uw leerlingen op een interactieve manier over de heilige geschriften van de drie monotheïstische wereldreligies. Ondanks onderlinge verschillen gebruiken en interpreteren joden, christenen en moslims het goddelijke Woord op eenzelfde manier. De heilige schriften en bijbehorende objecten worden daarom niet alleen als (vereerde) kunstvoorwerpen getoond, maar ook als voorwerpen van rituelen, inspiratie en studie. En juist op die gebieden zijn er verrassende overeenkomsten. Aan de hand van vooral middeleeuwse handschriften en vroeggedrukte boeken uit binnenen buitenlandse bibliotheken en musea wordt op een toegankelijke wijze antwoord gegeven op een groot aantal vragen die gesteld kunnen worden: Wat is de Heilige Schrift? Wie zijn de brengers van Gods Woord? En hoe worden zij, Mozes, Christus en Mohammed, afgebeeld? Mag de Heilige Schrift wel worden gedecoreerd? Mag deze ook vertaald worden, en hoe gaat men daar dan mee om? Ook belangrijk is de interpretatie van de Heilige Schrift: hoe wordt dit gedaan en waarom worden bepaalde interpretaties breed geaccepteerd? Hoe verklaar je de grote verscheidenheid aan interpretaties? Daarnaast is er het gebruik van de Heilige Schrift in de gebedsruimte en thuis, zowel in het verleden als in het heden. Wanneer en waar leest men eigenlijk de Tanach, Bijbel of Koran? Welke voorwerpen zijn daarvoor van belang? En waar en wanneer wordt (een gedeelte van ) de Heilige Schrift gebruikt om goddelijke bescherming of geluk te brengen? Mozes toont de wetstafelen aan het volk van Isräel, miniatuur uit De Zwolse Bijbel, dl. I., 1464, Utrecht, Museum Catharijneconvent, ABM fragm. 45c Deel 2 van een vierdelige Koran, Arabisch, 18 e eeuw. Universiteitsbibliotheek Utrecht, Hs. 1435 Op de volgende bladzijden vindt u inhoudelijke en praktische informatie over de museumles en lessuggesties. Het kan natuurlijk zijn dat u nog vragen heeft. Stuur dan een e-mail of bel: educatie@catharijneconvent.nl / 030 231 38 35. 3
Voor het bijbehorende lesmateriaal kunt u ook contact met ons opnemen via educatie@catharijneconvent.nl : - Powerpoint met suggesties voor een voorbereiding op het bezoek - Introductiefilm - Opdrachten voor op school - Opdrachten voor in het museum - Suggesties voor een reflectieles op school 4
Achtergrondinformatie Deze museumles is ontwikkeld voor de bovenbouw havo/vwo en sluit aan bij de volgende vakspecifieke vaardigheden en leerdoelen: Godsdienst en levensbeschouwing: Vakspecifieke vaardigheden: - competent in zelfreflectie en ontwikkeling, competent in communicatie en dialoog; - Beelden van de mens, wereld en God; - Ervaring en godsdienst; - Verbeelding en esthetiek; - Sociale omgang en gemeenschapsvorming Leerdoelen Kennis Vaardigheden De leerling kan tijdens en na een bezoek aan de tentoonstelling: 1. in eigen woorden drie verschillende godsdienstige tradities benoemen 2. de belangrijkste profeet van elke religie benoemen. 3. met een voorbeeld uitleggen dat de betekenis die aan de Heilige Schriften wordt toegekend mede afhangt van de tijd, plaats en omstandigheden waarin mensen zich met religie bezighouden 4. drie redenen noemen waarom de Heilige Schriften al dan niet zijn veranderd in de loop der tijd 5. kennis maken met de diverse communicatievormen (zoals de HS, teksten, riten, geloofsuitspraken en geloofsbelijdenissen, muziek, gebouwen en ambten) die zich in een levensbeschouwelijke traditie hebben gevormd 6. antwoord geven op de existentiële vraag: Wat betekent het voor een mens om op een levensbeschouwelijke/ religieuze manier te kijken naar zichzelf en de wereld om hem heen? 7. zich bewust worden van eigen impliciete en expliciete opvattingen en overtuigingen met betrekking tot de drie monotheïstische religies 8. luisteren en empatisch omgaan met verschillen, open staan voor de ervaring en beleving van religie door religieuzen en niet-religieuzen 9. zich openstellen voor de uitdrukking van godsdienst in expressievormen als verhalen, rituelen, feesten, symbolen en kunst 10. door middel van het opsporen van eigen waarden een mening formuleren en respectvol beargumenteren aan de hand van input van anderen 11. aan de hand van bronnen informatie vergaren, deze informatie verwerken en daaruit beredeneerde conclusies trekken 5
U kunt kiezen uit twee lesvarianten: - een interactieve rondleiding waarbij de museumdocent aan de hand van objecten op de tentoonstelling leerlingen prikkelt om na te denken en te discussiëren over de geboden informatie - een actieve rondleiding, waarbij de museumdocent na een introductie de leerlingen met opdrachten zelf op pad stuurt. Duur programma Beide museumlessen duren 1 uur (exclusief het opbergen van jassen en tassen, lopen door het museum en uitgifte van het lesmateriaal). 6
Voorbereiding op het bezoek Als introductie op de museumles is een PowerPoint-presentatie ontwikkeld. U kunt deze presentatie op het digibord kunt afspelen. Hieronder vindt u per slide een toelichting. Dit is een leidraad. U bepaalt zelf hoe u de les geeft, wat u wel of niet wilt vertellen en welke informatie en opdrachten u geschikt vindt voor het niveau van uw leerlingen. Heeft u geen tijd of wilt u geen gebruik maken van deze lesmogelijkheden, dan raden wij u aan in ieder geval met uw leerlingen de introductiefilm te bekijken De vragen die hierin gesteld worden bereiden uw leerlingen voor op wat ze in de museumles te horen en te zien krijgen. De museumles De leerlingen worden begeleid door speciaal daarvoor getrainde museumdocenten. Heef u gekozen voor een interactieve les, dan zullen uw leerlingen aan de hand van objecten steeds worden geprikkeld zelf een mening te vormen en daarover te discussiëren met de museumdocent en de medeleerlingen. In het laatste deel van de les reflecteert de museumdocent met de leerlingen over wat ze gezien, gehoord en geleerd hebben. Is hun mening in enig opzicht veranderd? Heeft u gekozen voor de actieve lesvariant, waarin de leerlingen zelf met opdrachten aan de slag gaan? Dan gaan de leerlingen na een inleiding van de museumdocent zelf op pad Zij werken in groepjes van ca. 3 leerlingen. Wij raden u aan al op school de groepen in te delen De museumdocent blijft aanwezig voor vragen of uitleg. Ook deze les wordt afgesloten met het reflectiedeel. Tijdens de museumles krijgen de leerlingen een tekstboekje en een multimediatour. Reflectie op school Er zijn verschillende lessuggesties om met uw leerlingen in de klas te reflecteren op wat ze hebben gezien en gehoord. Introductieles, Powerpoint en lesvellen zijn op aanvraag verkrijgbaar bij educatie@catharijneconvent.nl 7
Praktische informatie Aanmelden De museumles moet minimaal twee weken van tevoren worden aangevraagd. Telefoon: 030 231 38 35 E-mail: rondleidingen@catharijneconvent.nl. Entreeprijzen CJP / CKV / 6 t/m 17 jaar: 7,00 per persoon. Groepstarief p.p. voortgezet onderwijs: 3,50 Docenten/begeleiders: gratis Onderwijsjaarkaart: 100,- Museumles 45,- per museumdocent (max. 30 leerlingen per tijdstip. Groepen groter dan 15 leerlingen worden gesplitst) Bezoekadres Lange Nieuwstraat 38 3512 PH Utrecht 030 231 38 35 Bereikbaarheid Het museum ligt op 15 minuten lopen vanaf station Utrecht CS Buslijn 2, halte Catharijneconvent in de Lange Nieuwstraat Openingstijden Dinsdag tot en met vrijdag Zaterdag, zondag en feestdagen 10:00 17:00 uur 11:00 17:00 uur 8