VEERKRACHT! Landelijk congres 18 november 2013 Jantien van der Meer, Margreet Knol, Netty Jongepier
Aanleiding Veerkracht Kinderen vormen belangrijke groep in de vrouwenopvang In beleid en onderzoek kinderen lange tijd buiten beeld VWS: Onderzoek Maat & baat van de vrouwenopvang, 2006 Onderzoek Meer dan bed, bad, broodje pindakaas, 2010 Verbeterplan Vrouwenopvang, 4 / 5 jarig programma aparte aandacht voor kinderen in de opvang
Onderzoek Meer dan bed, bad, broodje pindakaas 2010 SWP/UMC Radboud, Brilleslijper-Kater en anderen 187 kinderen geïnterviewd Minstens 7 ingrijpende gebeurtenissen 31% posttraumatische stress 11% kindermishandeling 50% ouders met psychische stoornissen 52% ouders met problemen op het gebied van opvoeding
Ontwikkeling Veerkracht Ontwikkeld door Van Montfoort, in samenwerking met FO (ook opdrachtgever) en mensen uit de praktijk Praktijk- en literatuuronderzoek Schrijven methodiek Pilotfase januari 2012 juli 2012 o Blijf Zuid-Holland-Zuid o Kadera aanpak huiselijk geweld o Kompaan en de Bocht Landelijke implementatie
Risicofactoren: gevolgen van geweld Gevoelens van angst, boosheid, verwarring, verlies, onvoorspelbaarheid, schuld en verantwoordelijkheid Jonge kinderen extra kwetsbaar; verstoring hechtingsproces Sociaal-emotionele en gedragsproblemen, problemen op school Risico post-traumatische stress
Wat hebben deze kinderen nodig? Structuur, herstel vertrouwde routine Ruimte voor verwerking: kunnen praten over / uiten wat hen bezig houdt Serieus nemen, eerlijke antwoorden op vragen Positieve ervaringen, plezier Waakzaam oog
Kerndoelen Veerkracht De veiligheid en de ontwikkeling van het kind herstellen en optimaliseren Ouders ondersteunen bij opvoeding en ouderschap na geweld. Het gezin ondersteunen bij het herstellen van een leven met geweld
Onderbouwing Hechtingstheorie, traumatheorie, systeemtheorieën, ouderschap, krachtgerichte / oplossingsgerichte benadering Praktijkervaringen en -inzichten
Werkprincipes van Veerkracht Elementen van: SOS, oplossingsgericht werken, Als het mis gaat bel ik jou, Triple P, Krachtwerk Veiligheid kind staat voorop Ontwikkeling staat centraal (voor nu en in de toekomst) Werk samen met ouders (ook als de veiligheid in het geding is) Toon begrip voor elk gezinslid
Werkprincipes van Veerkracht (2) Werk samen met de persoon, niet het probleem Focus op positieve factoren en krachten Aansluiten bij doelen en oplossingen van het kind en het gezin Oordeel niet (te snel), onderzoek de feiten
Kernactiviteiten Intake voor en over ieder kind Contact met vader Veiligheidsplan Screening Aandacht voor opvoed- en leefsituatie van kind Betrekken van hulpbronnen: netwerk cliënt en ketenpartners Actieplan en begeleiding Ondersteuning van ouders
Inhoud Veerkracht Veerkracht biedt een methodisch kader voor de begeleiding van kinderen in de opvang en beschrijft hoe je methodisch kunt werken met kinderen in de VO. Deel 1: Handleiding/methodiekomschrijving Doelen Inhoudelijke principes Fasering Uitwerking per fase Interne en externe samenwerking
Veerkracht deel 2 Deel 2: Verdieping / achtergrondinformatie Kinderen in de vrouwenopvang Ontwikkeling van kinderen Leef- en opvoedklimaat Werken met kinderen Ouderschap en opvoeding Werken aan veiligheid
Veerkracht deel 3 Deel 3: Hulpmiddelen, onder meer: Format intake, veiligheidsplan en actieplan Tips gesprekken met kinderen Drie huizen-methode Tips gesprekken over veiligheid, Handleiding screening, Richtlijn vaders Meldcode
Veerkracht in de praktijk Aandachtspunten: Contact vader (telefoon, mail, veilige ruimte?) Screening van de kinderen Plek van het kind in de hulpverlening Steeds meer systeemgericht werken Aanpassen werkprocessen, registratiesysteem, taken hulpverleners
Aandachtspunten (2) Kinderhulpverlener (functieomschrijving, uitbreiding uren) Ketenpartners informeren omtrent Veerkracht Voor doorverwijzing afspraken maken met ketenpartners Uren per traject per kind (eerste negen weken 4 uur per week, daarna 2 uur per week)
Huis van de goede dingen Huis van de zorgen Huis van de wensen
3 huizen
Veiligheidsplan op weekend bij opa en oma Dit is het veiligheidsplan van (naam kind): Leeftijd: 16 jaar. Ik maak me geen zorgen als ik bij mijn opa en oma ben dat mijn moeders ex langs zal komen, hij is bang voor mijn opa. Als ik binnen ben geef ik mijn veiligheid een 10 Als ik buiten ben geef ik mijn veiligheid een 7 Afspraken om veiligheid te waarborgen: Zo veel mogelijk in huis blijven Niet alleen weggaan, altijd zorgen dat opa of oma mee is Mobiel bij ons houden Praten met elkaar als we ons onveilig voelen Alert zijn op de omgeving/auto s Als hij ons achtervolgt via een omweg terug rijden Mijn moeder blijft binnen Om hulp roepen In nood situaties 112 bellen Datum: Handtekening kind: Datum: Handtekening kinderhulpverl ener:
Veiligheidsplan kind
Krachteninventarisatie opvoeding
Resultaten implementatie Kadera Contact met vaders: nu 90% Intake Veerkracht : nu 98% HV proces is aangepast Kinderen zijn beter in beeld bij hulpverleners Enthousiasme medewerkers en cliënten Start met systeemgericht werken
Resultaten implementatie Kadera (2) Screenen (90%) door TP studenten Coachen medewerkers; interne coach Samenwerking BJZO Twente is verbeterd Samenwerking BJZO en Trias in Zwolle is verbeterd Veerkracht zit goed in Regas Trainingen kinderhulpverleners en andere hulpverleners
Ervaring kinderhulpverleners Positief: kinderen in beeld; kinderen als cliënt gezien Enthousiast Betere hulpverlening, methodisch werken Meer kaders Integratie activiteiten Veerkracht in dagelijkse hulpverlening is wennen Start met systeemgericht werken
Ervaringen ouders Positief Sommige ouders kunnen niet vergelijken Serieus aandacht voor kinderen Veelal positieve ervaringen van vaders, soms lastig (ook voor moeders) Maar ook vaders die meer willen
Gevolgen voor de organisatie Omslag in werken, werkhouding Methodisch werken Prestatie-indicatoren Projectstructuur Themabijeenkomsten kinderhulpverleners Trainingen, coaching Invloed op werk van KH, CM, ondersteunende diensten, management
Activiteiten komende tijd Tevredenheidsonderzoek onder moeders en kinderen Tevredenheidsonderzoek onder vaders, ervaringen vaders Groepsaanbod kinderen Veerkracht proof maken Onderzoek naar wat het screenen oplevert Ketenpartners (doorverwijzing en samenwerking) Effectonderzoek Monitor op afgesproken prestaties met centrumgemeenten
Verder met Veerkracht Kwaliteitscriteria voor borging Toepasbaar maken voor en implementeren in maatschappelijke opvang Inbedden in ambulante begeleiding
Vragen? Dank voor jullie aandacht! Jantien van der Meer: j.vandermeer@opvang.nl Margreet Knol: mknol@kadera.nl Netty Jongepier: nj@vanmontfoort.nl