Demografische ontwikkeling Gemeente Koggenland Augustus 214
Colofon Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.nr. 229-282555 Rapportnummer 214-246 Datum Augustus 214 Opdrachtgever De Westfriese gemeenten 1. Inleiding In het kader van de overeenkomst over de statistische dienstverlening houdt I&O Research voor de samenwerkende Westfriese gemeenten statistische gegevens bij over een aantal belangrijke onderwerpen zoals bevolkingsontwikkeling, onderwijs, inkomen, werkgelegenheid en woningmarkt. De verzamelde cijfers zijn terug te vinden op de website www.westfriesegemeenten.nl. Verder brengen we publicaties uit waarin de belangrijkste ontwikkelingen zijn beschreven. Voor u ligt het rapport over de werkgelegenheidsontwikkeling in West-Friesland. Andere publicaties in deze serie zijn: - Werkgelegenheid in West-Friesland; - Leerlingen in het basis-, voortgezet en speciaal onderwijs; - Onderwijsadressengids West-Friesland; - Inkomensontwikkeling in West-Friesland. Daar waar mogelijk worden de ontwikkelingen vergeleken met het beeld in Westfriesland. We hebben de meest recente cijfers gebruikt die aanwezig waren. Auteurs Drs. Jaap Bouwmeester Drs. Marion Holzmann Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever
2. Bevolkingsontwikkeling Verwachte toename bevolking Op 1 januari 214 wonen er in Koggenland 22.485 inwoners. De laatste jaren is de bevolking toegenomen. Het prognosemodel Primos prognosticeert dat deze stijging zich blijft doorzetten, maar wel in mindere mate. Ook in Westfriesland is er sprake van een toename. Tabel 2.1 Gemiddelde groei bevolking per 1. inwoners Koggenland Westfriesland 24 7,6 5,3 25 6, 4,1 26 1,3 2,4 27 13,3 6,7 28 13,9 9,3 29 8,2 9, 21 5,2 4,9 211 11,7 5,5 212 1,3 1,2 213 4,9 2,8 gem. 1 jr. 8,3 5,1 Ontwikkeling tot nu toe De bevolking is gemiddeld over de afgelopen tien jaar met 8,3 gegroeid. In Westfriesland als geheel groeide de bevolking de afgelopen tien jaar met gemiddeld 5,1. De bevolking is in voorgaande jaren flink toegenomen. Het saldo varieert elk jaar; in 212 is het laagste saldo van de afgelopen tien jaar. In de periode 26-28 is een sterke stijging zichtbaar. Figuur 2.1 Bevolkingsontwikkeling Koggenland (aantal inwoners) Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 3. 25. 2. 15. 1. 5. 2 25 21 215 22 225 23 235 24 Figuur 2.2 Bevolkingsontwikkeling Westfriesland (aantal inwoners) Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 225. 22. 215. 21. 25. 2. 195. 19. 185. 18. 175. 2 25 21 215 22 225 23 235 24 1
Ontwikkeling natuurlijke aanwas in Koggenland Er zijn diverse aspecten verantwoordelijk voor de bevolkingsontwikkeling van een gemeente. Dit wordt enerzijds bepaald door de natuurlijke aanwas; ofwel het saldo van geboorte en sterfte. Anderzijds speelt het migratiesaldo een rol; het verschil van het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt en vertrekt naar een andere gemeente. Ondanks wat schommelingen, lijkt het aantal geboorten af te nemen. Bij de sterfte aantallen is er sprake van een stijging. In Westfriesland is een zelfde trend zichtbaar. Tabel 2.2 Natuurlijke aanwas per 1. van de gemiddelde bevolking Koggenland Westfriesland 24 5,8 5, 25 6,9 4,9 26 4,2 4,1 27 4,6 3,5 28 5, 4,1 29 4,9 4,5 21 3,5 4,4 211 3,7 3,5 212,8 3,1 213 2,9 2,9 gem. 1 jr. 4,2 4, Figuur 2.3 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Koggenland 3 25 2 15 1 5 21 23 25 27 29 211 213 aantal sterfte aantal geboorten Figuur 2.4 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Westfriesland 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 21 23 25 27 29 211 213 aantal sterfte aantal geboorten 2
Ontwikkeling migratie in Koggenland Naast de natuurlijke groei is ook de migratie van invloed op de omvang van de bevolking. Koggenland kent veelal een overwegend positief migratiesaldo; het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt, is groter dan het aantal dat vertrekt. In 25 is er sprake van een negatief migratiesaldo: er vertrokken meer inwoners uit de gemeente dan dat er zich vestigden. Tabel 2.3 Migratiesaldo per 1. van de gemiddelde bevolking Koggenland Westfriesland 24 1,8,3 25-1, -,7 26 6,1-1,7 27 8,7 3,3 28 8,9 5,2 29 3,2 4,5 21 1,7,6 211 8, 2,5 212,5-1,4 213 2,1,6 gem. 1 jr. 4, 1,3 Figuur 2.5 Ontwikkeling vestiging en vertrek Koggenland 1.2 1.1 1. 9 8 7 6 5 21 23 25 27 29 211 213 aantal vestigers Figuur 2.6 Ontwikkeling vestiging en vertrek Westfriesland 9.5 9. 8.5 8. 7.5 7. aantal vertrekkers 6.5 6. 21 23 25 27 29 211 213 aantal vestigers aantal vertrekkers 3
Herkomst vestigers en vertrekkers De mensen die zich in 213 in Koggenland hebben gevestigd, zijn vooral afkomstig uit andere gemeenten in Noord-Holland daarna Amsterdam en de Westfriese gemeenten. Ook verhuizen relatief veel inwoners van Koggenland naar deze gemeenten. Op regionaal niveau is een andere ontwikkeling zichtbaar; veel van de verhuisbewegingen vinden binnen Westfriesland plaats. Opmeer Medemblik Stede Broec Enkhuizen Figuur 2.7 Locatie van vestiging en vertrek in Koggenland Drechterland Enkhuizen Hoorn Medemblik Opmeer Stede Broec Amsterdam overig N-Holland overig Nederland 8 2 1 1 25 39 46 22 7 12 56 56 127 16 95 126 318 329 5 1 15 2 25 3 35 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? Drechterland Figuur 2.8 Locatie van vestiging en vertrek in Westfriesland Koggenland Hoorn Westfriesland Amsterdam overig N-Holland overig Nederland 646 81 1225 154 145 1648 3193 3193 5 1 15 2 25 3 35 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? 4
3. Jong en oud Vergrijzing en ontgroening in Koggenland Het aantal tot en met 19 jarigen in Koggenland is vanaf 21 geleidelijk gaan dalen. Naar verwachting is er de komende jaren sprake van ontgroening van de bevolking; een trend die zich ook in heel Westfriesland voordoet. Evenals in de rest van de regio krijgt Koggenland te maken met vergrijzing van de bevolking. Het aantal 65-plussers zal sterk toenemen. Na 222 zijn er naar verwachting zelfs meer 65-plussers dan jongeren tot 2 jaar. Er is op regionaal en landelijk niveau sprake van een dubbele vergrijzing; niet alleen het aantal senioren neemt toe, het is vooral de groep oudere senioren (8+) die relatief sterker stijgt. Figuur 3.1 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Koggenland Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 2 25 21 215 22 225 23 235 24-19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder Figuur 3.2 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Westfriesland Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 7% 6% 5% 4% 17% 214 31% Van de inwoners is 65 jaar of ouder 3% 2% 1% % 2 25 21 215 22 225 23 235 24-19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder 24 5
De afname van de groene druk en de toename van de grijze druk resulteert in een stijging van de demografische druk. In 214 is de demografische druk 73%. Dit betekent dat er 73-19 jarigen en 65-plussers per 1 2-64 jarigen zijn. In 23 bedraagt dit naar verwachting 95%. Figuur 3.3 Ontwikkeling groene en grijze druk Koggenland Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 12 1 8 Groene druk = de verhouding van het aantal personen van tot 2 jaar en de zogenaamde productieve leeftijdsgroep van 2 tot 65 jaar. Grijze druk = de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de leeftijd van 2 tot 65 jaar. Demografische druk = de som van beide niet-productieve groepen in verhouding tot de personen van 2 tot 65 jaar. 6 4 2 2 25 21 215 22 225 23 235 24 Groene druk Grijze druk Demografische druk Figuur 3.4 Ontwikkeling groene en grijze druk Westfriesland Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 12 1 8 6 4 2 2 25 21 215 22 225 23 235 24 Groene druk Grijze druk Demografische druk 6
4. Huishoudens Koggenland telt per 1 januari 213 9.1 huishoudens. Dit aantal is de afgelopen jaren gestegen en zal dit naar verwachting blijven doen. Dit geldt voornamelijk voor de eenpersoonshuishoudens. Omdat het aantal huishoudens sneller groeit dan de bevolking, neemt de gemiddelde huishoudengrootte af. In 213 is deze in Koggenland 2,5 en in 24 zal dit naar verwachting 2, zijn. Figuur 4.1 Ontwikkeling aantal huishoudens in Koggenland Feitelijke cijfers 21-213, prognose 214-24 12.5 1. 7.5 Voor Westfriesland wordt een vergelijkbare ontwikkeling verwacht. Het aantal huishoudens zal toenemen; voor de komende 2 jaar wordt een groei van 19% verwacht. Daarbij neemt het aantal eenpersoonshuishoudens het sterkst toe. 5. 2.5 21 212 214 216 218222222242262282323223423623824 eenpersoons meerpersoons Figuur 4.2 Ontwikkeling aantal huishoudens in Westfriesland Feitelijke cijfers 21-213, prognose 214-24 2,5 213 2, 12. 15. 9. 75. 6. 45. 3. 15. 21212 214216218222222242262282323223423623824 eenpersoons meerpersoons 24 7