Protocol standaard WIA-WGA

Protocol standaard WIA-WGA

Inhoud Voorwoord 3 Inleiding 4 Protocol standaard WIA-WGA 5 Eigen Risicodragen 5 Algemeen 6 Juridisch 7 Medisch 8 Arbeidskundig, re-integratie, loopbaanontwikkeling 9 Financieel 10

Grip houden op uw gedeeltelijk arbeidsgeschikte medewerkers kan u enorme besparingen opleveren. Langdurig zieke medewerkers verdwijnen na twee jaar vaak uit beeld. Het UWV doet maar weinig aan de re-integratie van uw (oud)medewerkers. En dat kost ú geld. Het is een misvatting dat u na twee jaar Poortwachter klaar bent met uw langdurig zieke medewerker. Want de teller loopt nog 10 jaar door. Als een van uw werknemers recht krijgt op een WGA-uitkering dan bent u bij het UWV verzekerd van een forse premiestijging. Bent u eigenrisicodrager voor de WGA geworden dan neemt u de teugels in handen omdat u gedurende die 10 jaar de re-integratie-activiteiten kunt voortzetten en de inspanningen door de gedeeltelijk arbeidsgeschikte medewerker beter kunt bijsturen. Een duidelijk re-integratieprotocol voor deze periode van week 104 tot 624 helpt u daarbij. Werkgevers krijgen steeds meer de verantwoordelijkheid, terug Eigenrisicodragen is een typisch Nederlands verschijnsel in de sociale zekerheidswetgeving. Al bij de eerste sociale zekerheidswet, de ongevallenverzekering in 1901 kregen werkgevers al de mogelijkheid om deze werknemersverzekering te laten uitvoeren door de Rijksverzekeringsbank of om eigenrisicodrager te worden. Als we toch de rekening gepresenteerd krijgen, dan willen we ook invloed hebben op het resultaat, was het argument van de werkgevers. En zo is het ruim honderd jaar later weer. De kosten én de opbrengsten van zieke medewerkers zijn in belangrijke mate beïnvloedbaar geworden; de werkgever kan zich dat laten uitbetalen in betere bedrijfsresultaten. Het mes snijdt nu aan twee kanten Tegelijkertijd heeft de werknemer ook veel baat bij het benutten van zijn resterende arbeidsvermogen. Niet voor niets staat de wet WIA voluit voor Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen. Als de medewerker werkt naar vermogen, dan gaat zijn gezinsinkomen er altijd op vooruit, soms zelfs met grote sprongen. Een voorbeeldberekening met de WIA-calculator maakt dat direct zichtbaar. Een succesvolle re-integratie heeft dus voor de werknemer én de werkgever financieel voordeel. Tegelijkertijd ervaart de werknemer ook weer dat hij van waarde is en erbij hoort. Activering werkt zowel sociaal als zakelijk goed uit. Waar u als werkgever op moet letten Bij het uitvoeren van uw re-integratie-inspanningen biedt het re-integratieprotocol 104-624 u een handvat. Alle belangrijke aspecten worden uitgelegd en toegewezen zodat u de vertaling kunt maken naar uw eigen organisatie zonder iets te vergeten. De juridische en financiële aspecten worden beschreven, net zoals de arbeidskundige en medische facetten aan bod komen. De exacte uitvoering ervan kunt u het beste afstemmen op de verantwoordelijkheidsverdeling binnen uw eigen organisatie en de afspraken die u heeft gemaakt met de verzekeraar. U kunt BrinQer natuurlijk altijd vragen om u hierbij te ondersteunen. BrinQer Ovenbouwershoek 31 T (055) 357 43 60 info@brinqer.nl BrinQer 7328 JH Apeldoorn F (055) 357 43 65 www.brinqer.nl @arbo_verzuim 3

Inleiding In Nederland is iedere werknemer wettelijk verzekerd voor de inkomensderving als gevolg van langdurige arbeidsongeschiktheid door ziekte door middel van de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (Wet WIA). De werknemer heeft recht op een WIAuitkering als hij door de ziekte meer dan 35% van zijn inkomen niet meer kan verdienen. De WIA bestaat uit twee onderdelen te weten de Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikt (IVA) voor de werknemers die duurzaam volledig arbeidsongeschikt zijn geworden door ziekte en de Werkhervattingsregeling Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) voor de werknemers die niet volledig (tussen 35 en 80%) arbeidsongeschikt zijn of niet duurzaam en wel volledig (80 100%) arbeidsongeschikt zijn. Het UWV beoordeelt of de werknemer voldoet aan de voorwaarden voor het recht op een WIA-uitkering. De financiering van deze arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers komt voor rekening van de werkgever. Het UWV berekent de hoogte van de premie, de belastingdienst zorgt voor de inning. De IVA uitkeringen worden betaald uit een vaste premie. De WGA-uitkeringen die langer duren dan 10 jaar worden ook door een vaste WGA-premie betaald door de werkgever. Voor de financiering van de eerste 10 jaar van een WGA-uitkering wordt de WGA-premie per werkgever vastgesteld aan de hand van de uitkeringen, de loonsom en enkele correctiefactoren en opslagen. De re-integratie van de gedeeltelijke arbeidsgeschikte werknemers is een taak van het UWV. De wetgever heeft de mogelijkheid gecreëerd voor de werkgever om de uitvoering van de re-integratie in eigen hand te nemen en de WGA-uitkering voor eigen rekening te nemen. De werkgever is dan geen gedifferentieerde WGA-premie verschuldigd. Dit wordt eigenrisicodragerschap genoemd. De werkgever moet wel een garantiestelling van een bank of verzekeraar overleggen waarmee de uitkeringen van de (ex-)werknemers kunnen worden gegarandeerd. Vaak verleent de verzekeraar een garantie in de vorm van een WGA-ERD-verzekering. Onze organisatie heeft gekozen voor het eigenrisicodragerschap dat wordt aangeduid met WGA-ERD vanwege een aantal redenen. K (Kosten): Het is goedkoper om WGA-ERD te zijn vanwege het WGA-risico van onze organisatie waardoor de premie voor de WGA- ERD-verzekering van de verzekeraar lager is dan de WGA-premie die het UWV berekent. De kosten van de WGA-risico kunnen beter worden begroot omdat de WGA-premie van de verzekeraar voor drie jaar vast is terwijl de WGA-premie van het UWV jaarlijks kan fluctueren. De verzekeraar kan nu ook gevraagd worden bij te dragen in de kosten van interventies voor schadelastbeperking. N (Nuttig): De werkgever kan een langetermijnvisie en beleid ontwikkelen op het gebied van inzetbaarheid, re-integratie, preventie. Het beleid van de werkgever ten aanzien van de re-integratie van zieke werknemers en het managen van de kosten van verzuim en arbeidsongeschiktheid kan nu optimaal worden uitgevoerd ism de eigen dienstverleners. Er is geen onnatuurlijke knip in de uitvoering na 104 weken verzuim. De financiële resultaten zijn langduriger (12 jaar) te beïnvloeden en komen meer bij de werkgever terecht. V (Veilig): Bij beëindiging van de WGA-verzekering van het UWV zijn de WGA-uitkeringen die nog geen tien jaar hebben geduurd (de brandende huizen ) ook voor risico van de werkgever. Het eigenrisicodragerschap met een WGA-ERD-verzekering is veiliger omdat de WGA-uitkeringen die nog geen tien jaar hebben geduurd (het WGA-uitlooprisico) is verzekerd. Na afloop van de verzekeringsperiode kan de werkgever meerdere verzekeraars om een nieuw verzekeringsaanbod vragen of hij kan kiezen voor de WGA-verzekering bij het UWV. B (Begrijpelijk): Voor de werknemer is het begrijpelijker als de re-integratiebegeleiding ook na 104 weken blijft doorgaan door de bekende deskundigen. Ook is het sanctiebeleid en het klachtenprotocol dat door de organisatie is gemaakt en goedgekeurd is door de personeelsvertegenwoordiging een logisch vervolg op de eerste 104 weken. Het eigenrisicodragerschap maakt ook de gevolgen beter inzichtelijk voor werkgever en werknemer, vooral de financiële gevolgen van het wel of niet volledig benutten van de restverdiencapaciteit. 4

Protocol standaard WIA-WGA Het WIA-protocol van XXX te YY is de standaard methode voor het begeleiden van werknemers die recht hebben op een WGA-uitkering. Dit protocol heeft direct aansluiting met het Re-integratieprotocol (week 0-104). Daarnaast sluit het re-integratieprotocol aan bij het wettelijke kader van sociale zekerheid in Nederland (Wet financiering sociale verzekeringen, afdeling 5 artikel 40 en 46a, Burgerlijk Wetboek Boek 7 artikel 629 en 658a, De Wet Verbetering Poortwachter, Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen, Arbowet, Wet Bescherming Persoonsgegevens, Algemene Wet Bestuursrecht etc.). Eigen Risicodragen Onze organisatie maakt gebruik van de mogelijkheid om eigenrisicodrager te worden voor de WGA-uitkeringen. Gedurende de eerste 10 jaar van de WGA-uitkering aan de werknemer komen de uitkeringskosten voor rekening van onze organisatie en betaalt zij daarvoor geen WGA-premie aan het UWV. Daarvoor heeft onze organisatie een garantie overlegt aan het UWV dat haar betalingsverplichtingen voldaan worden ingeval van onmacht (faillissement). Hiervoor is een verzekering afgesloten bij (naam). Tegelijkertijd heeft onze organisatie het WGA-uitkeringsrisico herverzekerd; iedere uitkering wordt gedeclareerd bij de verzekeringsmaatschappij (naam). De eigenrisicodrager heeft gedurende maximaal 10 jaar de verantwoordelijk voor de re-integratie van de (ex-) werknemer overgenomen van UWV. Zij betaalt daarom geen WGA-premie aan het UWV. Na afloop van de eerste tien jaar wordt de uitkering en de re-integratie door het UWV overgenomen. De Eigen risicodrager heeft gedurende deze periode een sanctiebevoegdheid welke nagenoeg dezelfde is als het UWV. Deze sanctiebevoegdheid is bedoeld te worden gebruikt om de (ex-) werknemer aan te zetten tot ander gedrag, meestal gericht op meer activering en re-integreren. Een uitzondering hierbij is de zwaarste sancties, het intrekken van de uitkering en het opleggen van bestuursrechtelijke boetes. Dat blijft voorbehouden aan het UWV. De werkgever mag wel de uitkering tijdelijk schorsen of de uitkering van de medewerker gedeeltelijk korten. De sanctie moet in verhouding staan tot de overtreding. Wanneer een sanctie wordt toegepast zal het UWV hiervan op de hoogte gesteld moeten worden. Om het mogelijk te maken dat de werkgever sancties kan opleggen wordt een WGA eigenrisicodrager aangemerkt als Bestuursorgaan en valt daarmee onder het werkingsgebied van de Algemene Wet Bestuursrecht. Dat klinkt allemaal ingrijpender dan het daadwerkelijk is. Zo heeft tot nu toe (2011) slechts 1% van de WGA eigen risicodragers daadwerkelijk een sanctie opgelegd aan zijn werknemer. Toch moet de werkgever erop voorbereid zijn. 5

Algemeen Begeleiding sluit aan bij de arbeidsrelatie Het re-integratieprotocol voor werkgever en de werknemer gedurende de periode van eigen risico dragen (de eerste tien jaar) is afhankelijk van het arbeidscontract. Er kunnen zich meerdere situaties voordoen: 1. De werknemer met een WGA-uitkering is in dienst gebleven bij de werkgever en het arbeidscontract is niet gewijzigd. 2. De werknemer met een WGA-uitkering is in dienst gebleven bij de werkgever en diens arbeidscontract is gewijzigd obv de resterende arbeidscapaciteit en functie, salaris. 3. Het arbeidscontract met de werknemer is beëindigd direct na 104 weken verzuim. 4. Het arbeidscontract met de werknemer is beëindigd na afloop van de loongerelateerde uitkeringsperiode WIA-werkhervattingscoach Voor de werknemer met recht op een WGA-uitkering, stelt onze organisatie een WIA-werkhervattingscoach aan die de werknemer gedurende de periode van eigen risico dragen (de eerste tien jaar) begeleidt. Beoordelen Benutten Adviseren De hoofdaandachtspunten van de WIA-werkhervattingscoach zijn controle op de juistheid van de UWV-beoordelingen bewaken van de benutting van de restverdiencapaciteit adviseren van de directie (hoof P&O) ivm formele beslissingen De WIA-werkhervattingscoach heeft wel functionele en operationele maar geen hiërarchische bevoegdheden. De formele arbeidsrechtelijke relatie ligt tussen de (ex-) werknemer en de afdeling P&O. Samen met de (ex-)werknemer heeft de WIA-werkhervattingscoach een plan van aanpak voor werkhervatting gemaakt. In dit plan staan de afspraken hoe de inschakeling in arbeid bij onze organisatie of daarbuiten wordt bevorderd. Ook worden specifieke afspraken vastgelegd over de maatregelen die moeten worden getroffen om de mogelijkheden tot werken te behouden, te herstellen of te bevorderen. Tevens wordt vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de acties, wanneer deze moeten worden uitgevoerd en hoe de resultaten gemeten worden. Minimaal eenmaal per kwartaal heeft de WIA-werkhervattingscoach een gesprek met de werknemer over de uitvoering van het plan van aanpak, zijn herstelgedrag, de inspanningen om het restverdienvermogen en het werkvermogen optimaal te benutten. Van dit gesprek maakt de WIA-werkhervattingscoach verslag. De WIA-werkhervattingscoach zorgt voor een volledig dossier met alle relevante informatie over de WGA-uitkering aan de (ex-)werknemer, gespreksverslagen etc. gedurende de gehele periode van het eigenrisicodragerschap voor de werknemer. De WIA-werkhervattingscoach registreert alle informatie die noodzakelijk is voor het aanvragen van een uitkering bij de herverzekeraar van het WGA-eigenrisicodrager-risico. De WIA-hervattingscoach rapporteert ieder half jaar aan de directie. Per werknemer wordt de status van het plan van aanpak gerapporteerd. Per eenheid wordt gerapporteerd hoeveel (ex-) werknemers recht hebben op een WGA-uitkering, wat de kosten daarvan zijn. Ook wordt inzichtelijk gemaakt in welke mate (en kosten) er sprake is van resterend verdienvermogen dat niet optimaal wordt benut. Tenslotte wordt per eenheid gerapporteerd hoeveel werknemers (van een andere eenheid) met een WGA-uitkering zij betaald werk laten doen. 6

Juridisch De WIA-werkhervattingscoach ontvangt de beschikking van het UWV en beoordeelt de juistheid van de soort uitkering en de hoogte en duur van de WGA-uitkering. Beoordelen van de UWV beschikking. Indien onze organisatie van mening is dat het recht op een WGA-uitkering niet bestaat (bijv. omdat de mate van arbeidsongeschiktheid minder dan 35% is of omdat er recht bestaat op een IVA-uitkering), dan adviseert de WIA-werkhervattingscoach de directie om bezwaar in te dienen bij UWV. Binnen 6 weken bezwaar Namens de directie dient de WIA- werkhervattingscoach een bezwaarschrift in bij UWV en bewaakt de afhandeling van het bezwaar. Als de WIA- werkhervattingscoach het niet eens is met de beslissing op het bezwaarschrift, dan tekent hij schriftelijk beroep aan bij de rechtbank. Bezwaarschrift Beroep Contact bewaken met UWV De WIA- werkhervattingscoach adviseert de directie over de arbeidsrechtelijke gevolgen die de WIA-beschikking heeft voor het arbeidscontract. Na het accoord bevinden van de WIA-beschikking adviseert hij over het wel of niet aanpassen van de huidige arbeidsovereenkomst en over de beëindiging ervan. Ook geeft hij advies over het meest relevante tijdstip van wijziging of beëindiging, bijvoorbeeld na afloop van de periode van de loongerelateerde WGA-uitkering. Hierbij wordt rekening gehouden met de huidige belastbaarheid en de prognose van de ontwikkeling van de belastbaarheid. De wetgever heeft eigen risicodragers voor de WGA de bevoegdheid tot maatregeloplegging gegeven cf artikel 89 van de wet WIA. Onze organisatie is daarmee aangemerkt als Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO). Maatregeloplegging De WIA-werkhervattingscoach adviseert onze organisatie de (ex-)werknemer met een WGA-uitkering een sanctie op te leggen indien de (ex-)werknemer zich niet houdt aan zijn verplichtingen zoals omschreven in de wet WIA. Deze verplichtingen zijn in vier categorieën te verdelen Administratieve verplichtingen en informatieplicht, Plichten ter voorkoming van het ontstaan en bestaan van recht op uitkering, Plichten in het kader van re-integratie en werkhervatting, Plichten gericht op het beperken van het risico en het onthouden van verwijtbaar gedrag. De hoogte en de duur van de sanctie is afhankelijk van de zwaarte van de overtreding. Voor meer informatie over de sancties: zie het Sanctiebeleid. Sancties: Namens de directie brengt de WIA-werkhervattingscoach de (ex-)werknemer schriftelijk op de hoogte van de sanctie. Tegelijkertijd zorgt hij voor de effectuering van de sanctie. De WIA-werkhervattingscoach zorgt ervoor dat wijziging die invloed hebben op het recht op een WGA-uitkering worden doorgegeven aan UWV (bijvoorbeeld veranderingen van de belastbaarheid die resulteren in een herbeoordeling) en in het dossier worden vastgelegd. Iedere werknemer met een WGA-uitkering waarvoor onze organisatie eigen risicodrager is heeft het recht om aan de hand van het klachtenreglement een klacht in te dienen over de wijze waarop onze organisatie zich in een bepaalde aangelegenheid mbt de maatregeloplegging jegens hem of een ander heeft gedragen. Zie hiervoor het klachtenreglement. Als de werknemer bezwaar maakt tegen een maatregeloplegging kan hij gebruik maken van het bezwaarreglement van onze organisatie. Klachtenreglement en bezwaarreglement 7

Medisch De WIA- werkhervattingscoach kan de bedrijfsarts ieder half jaar opdracht geven om de werknemer te onderzoeken. De werknemer wordt door de bedrijfsarts beoordeelt op het aanwezigheid van ziekte, de verandering in de verhinderingen / beperkingen als gevolg van de ziekte en veranderingen van de resterende arbeidsmogelijkheden. De bedrijfsarts rapporteert over het bestaan van ziekte, de verhinderingen en de functionele mogelijkheden en de veranderingen ten opzichte van de laatste beoordeling door UWV of de bedrijfsarts. De functionele mogelijkheden worden cf de FML-standaard vastgelegd en gerapporteerd. De bedrijfsarts kan ook gevraagd worden advies te geven over de mogelijkheid van interventies waardoor de hoogte en/of de duur van de WGA-uitkering mogelijk worden beperkt. De bedrijfsarts kan ook gevraagd worden advies te geven over de noodzaak of wenselijkheid om een WIA-herbeoordeling aan te vragen bij UWV. De werknemer wordt door de bedrijfsarts beoordeeld 8

Arbeidskundig, re-integratie, loopbaanontwikkeling De WIA-werkhervattingscoach kan de arbeidsdeskundige opdracht geven om aan de hand van de vastgestelde beschikbare mogelijkheden van de werknemer de loonwaarde ervan vast te stellen waardoor de UWV-beoordelingen kunnen worden getoetst. Toetsen mate van arbeidsongeschiktheid De arbeidsdeskundige kan ook gevraagd worden advies te geven over de noodzaak of wenselijkheid om een WIA-herbeoordeling aan te vragen bij UWV. De arbeidsdeskundige kan ook worden gevraagd te beoordelen of bepaalde aangeboden werkzaamheden uitgevoerd kunnen worden met het werkvermogen van de werknemer. Beoordelen passend werk met werkvermogen De WIA-werkhervattingscoach bewaakt of de beschikbare arbeidsmogelijkheden van de (ex-) werknemer volledig worden benut. Bij onvoldoende benutting wordt dit gerapporteerd aan de directie. De loopbaancoach kan ook gevraagd worden een beoordeling te geven van de inspanningen van de werknemer om andere werkzaamheden te vinden en te verrichten. Beoordelen passend werk met werkvermogen 9

Financieel Budget voor werkhervatting De WIA-werkhervattingscoach ontvangt de beschikking van het UWV en berekent op basis hiervan de toekomstige financiële lasten voor onze organisatie gedurende de periode van eigen risicodragen. Tevens berekent hij de (laagst mogelijke) financiële lasten bij een volledige benutting van het restverdienvermogen van de werknemer. Het verschil tussen beide bedragen kan nog worden beïnvloed door een betere re-integratie en wordt daarom geoormerkt als het beschikbare budget voor werkhervattingsondersteuning.dit bedrag niet-benutte-restverdienvermogen wordt ook doorbelast aan het organisatie-onderdeel waar de werknemer werkte op de eerste arbeidsongeschiktheidsdag. Doorbelasting vanwege onvoldoende benutting WGA-werkhervattingsfonds Een jaar geen salariskosten Het bedrag wordt gestort in het WGA-werkhervattingsfonds van onze organisatie. Iedere eenheid van onze organisatie die de (ex-)werknemer met een WGA-uitkering (van een andere eenheid) inschakelt in betaalde arbeid ontvangt hiervoor een vrijstelling van salariskosten voor het eerste jaar. In de eerste [X] daaropvolgende jaren komen de kosten van loondoorbetaling bij ziekte van deze werknemer niet ten laste van de eenheid. Deze kosten worden betaald uit het WGA-werkhervattingsfonds van onze organisatie waaraan alle eenheden bijdragen. Geen kosten loondoorbetaling bij ziekte De WIA-werkhervattingscoach berekent de verzekerde uitkering en vraagt deze uitkering aan bij de herverzekeraar van het risico van WGA-eigenrisicodragen. Hij registreert de aanvraag als een vordering in het debiteurensysteem en laat het bewaken cf de normale betalingsafspraken. Bijdragen verzekeraar in de kosten Indien onze organisatie gebruik wil maken van interventiemogelijkheden die kunnen leiden tot het beëindigen, verlaging van de hoogte of beperking van de duur van de WGA-uitkering dan zal de WIA-werkhervattingscoach aan de WGA-herverzekeraar voorstellen (een deel van) deze kosten te vergoeden. Doorbelasting vanwege onvoldoende benutting 10

11