Samenvatting Regio in beeld 2016 Noord-Holland Noord
Samenvatting Aantal banen neemt toe, echter niet in alle sectoren In Noord-Holland Noord groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd) in 2016 met 0,8% en in 2017 nog eens 0,5% tot bijna 246.000 eind 2017. Tijdens de voorbije crisisjaren hebben structurele ontwikkelingen op de arbeidsmarkt plaatsgevonden. Zorg en welzijn Detailhandel Openbaar bestuur Industrie Ov. zakelijke diensten Groothandel Onderwijs Horeca Bouwnijverheid Spec. zakelijke diensten Vervoer en opslag Landbouw Overige diensten Financiële diensten ICT Grote sectoren in Noord-Holland Noord zijn zorg & welzijn, industrie en openbaar bestuur (met name Marine). De werkgelegenheid groeit in de meeste sectoren. Grote groeiers zijn overige zakelijke diensten, bouwnijverheid en groothandel. Werkgelegenheidskrimp is er in financiële en overige diensten, openbaar bestuur en landbouw. Deze laatste sector is betrekkelijk klein van omvang. Ook krimpt de werkgelegenheid in zorg & welzijn en onderwijs. Landelijk groeit het aantal banen in Nederland sterker dan in Noord-Holland Noord. 0 10.000 20.000 30.000 40.000 Aantal banen, 2017 Trends in de ontwikkeling van de werkgelegenheid Een aantal trends speelt een rol op de arbeidsmarkt zoals flexibilisering, toename van het aantal zelfstandigen, vergrijzing en veranderingen in kwalificaties van functies. De leeftijdsopbouw van werknemers is een relevant gegeven. Door vergrijzing en verhoging van de pensioenleeftijd neemt de participatie van ouderen toe. Een hoog aandeel 50-plussers betekent dat er meer vervangingsvraag te verwachten is. Voor de groep 60-plussers speelt dat binnen afzienbare tijd. Onderwijs en openbaar bestuur zijn sectoren met een hoog aandeel oudere werknemers. In absolute aantallen zijn er veel 50- plussers in zorg & welzijn werkzaam, en juist weinig in horeca, detailhandel en uitzendbedrijven. Overige diensten Landbouw Bouwnijverheid Spec. zakelijke diensten ICT Ov. zakelijke diensten Financiële diensten Horeca Detailhandel Groothandel Onderwijs Industrie Zorg en welzijn Vervoer en opslag Openbaar bestuur Totaal Door de voortzetting van de flexibiliseringstrend neemt het aantal banen van zelfstandigen sneller toe dan het aantal werknemers. In totaal zijn er in Noord-Holland Noord ongeveer 57.000 zelfstandigen. Sectoren met een groot aandeel zelfstandigen zijn de landbouw, bouwnijverheid en veel vormen van zakelijke diensten. In de landbouw werken traditioneel veel zelfstandigen, maar de economische ruimte voor toetreders lijkt beperkt. In bijvoorbeeld de bouwnijverheid is de afgelopen jaren het aantal zelfstandigen wel fors gegroeid. 0% 25% 50% 75% Aandeel zelfstandigen, 2013-2014 Bron: CBS, bewerking ROA Regio in beeld 2016 Samenvatting Noord-Holland Noord 1
Aantal vacatures neemt toe In 2015 en 2016 neemt het aantal ontstane vacatures toe. De toename van vacatures vindt in vrijwel alle sectoren plaats. Uitzonderingen zijn landbouw en zakelijke & financiële diensten. In het openbaar bestuur is, na een grote teruggang het aantal vacatures relatief het meest toegenomen. 25.000 20.000 15.000 10.000 In 2015/2016 zijn er bijna 22.800 vacatures ontstaan. In 2012/2013 daalt het aantal ontstane vacatures. In de jaren daarna neemt het aantal ontstane vacatures weer toe. In 2015/2016 zijn er bijna 8.000 vacatures meer ontstaan dan in 2012/2013. UWV verwacht dat in 2016 en 2017 het aantal ontstane vacatures verder toeneemt. 5.000 0 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 Detailhandel Zorg en welzijn Horeca Industrie Ov. zakelijke diensten Groothandel Onderwijs Spec. zakelijke diensten Vervoer en opslag Bouwnijverheid Overige diensten Openbaar bestuur ICT Landbouw Financiële diensten De sector met de meeste vacatures in Noord- Holland Noord is detailhandel. In 2015/2016 ontstonden in deze sector ruim 5.800 vacatures. Voor laagopgeleiden ontstaan de meeste vacatures in detailhandel, horeca, vervoer & opslag en zakelijke diensten. Voor middelbaar opgeleiden zijn er veel vacatures in zorg & welzijn, detailhandel, industrie, bouwnijverheid en groothandel. Hoogopgeleiden vinden vooral veel vacatures in onderwijs en zorg & welzijn. 0 2.000 4.000 6.000 Ontstane vacatures, 2015/2016 Top 10 openstaande vacatures naar beroep 1 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers 2 Elektriciens en elektronicamonteurs 3 Loodgieters en pijpfitters 4 Transportplanners en logistiek medewerkers 5 Docenten algemene vakken secundair onderwijs 6 Metaalbewerkers en constructiewerkers 7 Machinemonteurs 8 Vrachtwagenchauffeurs 9 Hulpkrachten bouw en industrie 10 Timmerlieden In de tabel is te zien voor welke tien beroepen gemiddeld de meeste vacatures op werk.nl openstonden, gedurende de eerste helft van 2016. In Noord-Holland Noord was de vraag naar callcentermedewerkers outbound en andere verkopers het grootst. In totaal is het aantal vacatures voor verschillende technische functies erg groot. Het totale aantal vacatures voor technische beroepen binnen de top tien is vier maal groter dan voor callcentermedewerkers outbound en verkopers. De verwachting is dat het aantal vacatures voor technische beroepen nog verder toe neemt. Regio in beeld 2016 Samenvatting Noord-Holland Noord 2
Aantal nieuwe WW-uitkeringen daalt Aan de instroom in de WW is te zien dat het beroep op de WW terugloopt. In de eerste helft van 2016 werden minder nieuwe WW-uitkeringen verstrekt dan in dezelfde periode vorig jaar. De daling in Noord- Holland Noord was minder sterk dan gemiddeld in Nederland. Texel Den Helder Hollands Kroon Schagen Enkhuizen Bergen NH Langedijk Heer- Opm eer hugo- waard Koggenland Medem blik Stede Broec Dre chterland Hoorn Heiloo Alkm aar C astricum Instroom WW jan t/m juni 2016 naar beroepsgroep 1 Hulpkrachten bouw en industrie 2 Verkoopmedewerkers detailhandel 3 Laders, lossers en vakkenvullers 4 Receptionisten en telefonisten 5 Hoveniers, tuinders en kwekers 6 Verzorgenden 7 Boekhoudkundig medewerkers 8 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers 9 Secretaresses 10 Schoonmakers In de tabel is de top tien van beroepen weergegeven met de hoogste instroom in de WW. Het gaat vooral om technisch personeel zoals hulpkrachten bouw & industrie en verkooppersoneel. Ook administratief personeel stroomt vaak de WW in, zoals receptionisten, secretaresses, boekhoudkundig en administratief medewerkers. Beroepen in techniek en logistiek zijn conjunctuurgevoelig en daar trekt momenteel de markt aan. Op termijn blijven deze functies kansrijk. Voor administratief personeel geldt dat er op termijn functies verdwijnen door digitalisering. Noord-Holland Noord Aantal Aandeel Aantal Wajong 11.540 Geslacht Man 6.470 56% Vrouw 5.070 44% Leeftijd <25 jaar 2.860 25% 25-35 jaar 3.940 34% 35-45 jaar 2.000 17% 45-55 jaar 1.760 15% 55 jaar of ouder 980 9% Wajong-percentage 2,8% In Noord-Holland Noord zijn er 11.540 Wajongers. Het merendeel is man en jonger dan 35 jaar. Het aantal werkende Wajongers neemt toe, vooral bij reguliere werkgevers. Het aandeel werkende Wajongers daalt echter. Dit komt doordat het totale aantal Wajongers sneller steeg dan het aantal werkenden onder hen. Om Wajongers aan het werk te krijgen en houden blijven inspanningen en investeringen nodig in de vorm van bijvoorbeeld loondispensatie en jobcoaches. Factoren die arbeidsparticipatie bevorderen zijn een sterke sociale cohesie in de regio, sterke betrokkenheid van professionals en ouders en samenwerkingsbereidheid tussen diverse partijen. Regio in beeld 2016 Samenvatting Noord-Holland Noord 3
Ruime arbeidsmarkt in Noord-Holland Noord; krapte in specifieke beroepen De arbeidsmarkt in Noord-Holland Noord wordt minder ruim door een toename van openstaande vacatures en een afnemend aantal kortdurend werkzoekenden. Momenteel is er nog wel een ruime arbeidsmarktspanning. Totaal ICT Dienstverlenend Commercieel Pedagogisch Zorg en welzijn Transport en logistiek Openbaar bestuur Technisch Managers Economisch en admin. Creatief en taalkundig Agrarisch zeer ruim ruim gem. krap zeer krap -4-3 -2-1 0 1 2 3 4 De arbeidsmarkt in Noord-Holland Noord is ruimer dan landelijk. In totaal zijn er voor elke vacature voldoende kandidaten beschikbaar. Over het algemeen is er een krappe arbeidsmarkt voor beroepen op wetenschappelijk niveau. Er is een krappe arbeidsmarkt voor informaticaberoepen, het gaat hierbij met name om vacatures voor hoogopgeleiden. Voor technische beroepen lijken er geen grote knelpunten, maar dit beeld vertekent. Er zijn vooral in de techniek, maar ook in ICT en zorg, beroepen waar er knelpunten zijn. Het gaat hoofdzakelijk om beroepen op middelbaar, hoger en wetenschappelijk niveau. Alleen in techniek (dakdekker, CNC-machinebediener) en transport (vrachtwagenchauffeur) laten beroepen op laag niveau krapte zien. Naar verwachting ontstaan de komende jaren voor werkgevers meer knelpunten in een brede range van technische beroepen. Ook gaan werkgevers knelpunten ervaren in het vinden van ICT-personeel, onderwijs, managementfuncties en op economisch gebied op hoog beroepsniveau. Voor administratieve, dienstverlenende en commerciële beroepen worden nauwelijks knelpunten verwacht. Scholing vergroot kansen Het volgen van opleidingen en cursussen kan de kansen op werk voor werkzoekenden vergroten. Het ministerie van SZW heeft daarvoor een pakket aan maatregelen vastgesteld zoals scholingsvouchers, Brug-WW en sectorplannen. Een verbeterde aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is wenselijk. Opleiding Totaal Mbo 2/3 Totaal Mbo 4 Totaal Hbo Totaal Wo Totaal Arbeidsmarktperspectief Matig Matig Goed Goed Goed ROA heeft een inschatting gemaakt van de toekomstige arbeidsmarktperspectieven naar opleiding. Op totaalniveau zijn de toekomstperspectieven goed. De beste perspectieven zijn er voor HBO landbouw/natuur. Op MBO zijn de kansen in deze richting goed, net als voor HBO onderwijs, taal en cultuur en techniek. Voor economische en zorgopleidingen op mbo niveau en voor HBO gedrag en cultuur zijn de perspectieven minder gunstig. Kansen buiten de regio Werkzoekenden kunnen niet alleen hun kansen vergroten door te kijken naar alternatieve beroepen en het volgen van scholing. Zij kunnen, net als werkgevers, ook hun zoekgebied uitbreiden. Noord-Holland Noord heeft een negatief pendelsaldo, dat wil zeggen dat er meer mensen uit de regio uit reizen om te werken dan dat er binnen komen. Waar werken inwoners van Noord-Holland Noord 5% 1% 2% 5% Noord-Holland Noord Groot Amsterdam Waar wonen werkenden in Noord-Holland Noord 1% Noord-Holland Noord 2% 2%2% 2% Zaanstreek/Waterland 11% Zuid-Kennemerland Zuid-Kennemerland 76% Zaanstreek/Waterlan d Flevoland 91% Groot Amsterdam Friesland Overig Overig Bron: CBS, bewerking UWV Regio in beeld 2016 Samenvatting Noord-Holland Noord 4
Verreweg de meeste banen in de regio worden ingevuld door inwoners uit de regio zelf. De pendel uit andere regio s is zeer gefragmenteerd. Omgekeerd werkt een deel van de inwoners van Noord-Holland Noord de aangrenzende regio s Zuid- Kennemerland en IJmond en Zaanstreek-Waterland. De grootste uitgaande pendel is echter richting Groot-Amsterdam. De pendelbewegingen tussen Noord-Holland Noord en de noordelijke provincies zijn beperkt. Uitdagingen voor de toekomst De economische recessie van de afgelopen jaren heeft gezorgd voor een ruime arbeidsmarkt in Noord- Holland Noord. Nu de economie herstelt, trekt ook de arbeidsmarkt weer aan. De arbeidsmarkt van na de recessie is een andere dan die van voor de recessie en wordt complexer van aard. Ouderen, laagopgeleiden en arbeidsgehandicapten hebben een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Daarnaast zijn er problemen in het aantrekken van personeel. Dit vraagt om het leggen van verbindingen en onderhouden van relaties, tussen gemeenten, onderwijs, en bedrijfsleven, zoals georganiseerd door het RPA Noord-Holland Noord. Daarnaast is er aandacht voor de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Vanuit de overheid worden jongeren gestimuleerd voor een kansrijke opleiding te kiezen en is afstemming tussen onderwijs en bedrijfsleven nodig. Steeds vaker werken mensen als zelfstandige of op een tijdelijk contract, die biedt kansen maar brengt ook bedreigingen met zich mee. Een deel van de werkzoekenden, met name de hoger opgeleiden zal in Groot-Amsterdam meer kansen vinden dan in de eigen regio. Regio in beeld 2016 Samenvatting Noord-Holland Noord 5
Colofon Regio in Beeld Regio in Beeld is een jaarlijkse uitgave van UWV Auteur Erik Stam Inlichtingen arbeidsmarktinformatie@uwv.nl Redactieadres UWV Afdeling Arbeidsmarktinformatie en -advies Postbus 58285 1040 HG Amsterdam Eindredactie Suzanne IJzerman Roelof van der Velde Regio samenstelling De arbeidsmarktregio Noord-Holland Noord is het werkgebied van Werkplein Alkmaar. De gemeenten Alkmaar, Bergen, Castricum, Den Helder, Drechterland, Enkhuizen, Heerhugowaard, Heiloo, Hollands Kroon, Hoorn, Koggenland, Langedijk, Medemblik, Opmeer, Schagen, Stede Broec en Texel maken deel uit van deze arbeidsmarktregio. Disclaimer Meer informatie is te vinden op www.werk.nl/arbeidsmarktinformatie. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, echter uitsluitend met bronvermelding. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. UWV 2016 Regio in beeld 2016 Samenvatting Noord-Holland Noord 6
Einde rapport Regio in beeld 2016 Samenvatting Noord-Holland Noord 7