Strategie en bijzonderheden op het vlak van energie in het Vlaamse Gewest Milieuvriendelijk investeren brengt u geld op Jan Vereecke Vlaams Energieagentschap Energiecongres 2007 Assises de l énergie - 10 oktober 2007 - Liège INHOUD DEEL I DEEL II Algemene context Vlaams Actieplan Energie-Efficiëntie => Gebouwen Energieprestatieregelgeving Energieprestatiecertificaten Energieaudits Energierenovatieprogramma => Industrie Convenanten Besluit Energieplanning DEEL III Milieuvriendelijke energieproductie DEEL IV DEEL V Financiële ondersteuning Resultaten? 1
Algemene context Deel I Algemene context Protocol van Kyoto België: uitstoot van broeikasgassen verminderen met 7,5% tegen 2012 (t.o.v. 1990) Vlaanderen: vermindering van uitstoot met 5,2% tegen 2012 Europese Richtlijnen, in het bijzonder inzake energieefficiëntie, energieprestaties van gebouwen en hernieuwbare energie Goedkeuring actieplan Energy Policy for Europe door Europese Raad in maart 2007 (dwingend lasten nog te verdelen), o.a.: Tegen 2020: -20% broeikasgassen Tegen 2020: +20% hernieuwbare energie 2
Algemene context Evolutie van de totale broeikasgasuitstoot (*) en de CO 2 -uitstoot (*) korf van 6 gassen die zijn opgenomen in het Kyotoprotocol : CO 2 (overwegend gerelateerd aan het energiegebruik), CH 4, N 2 O, SF 6, HFK s en PFK s 100000 90000 kto n C O 2-eq 80000 70000 60000 50000 40000 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 broeikasgassen CO2 Vlaams Actieplan Energie-Efficiëntie Deel II 3
Vlaams Actieplan Energie-Efficiëntie Richtlijn 2006/32/EG van 5 april 2006 betreffende energieefficiëntie bij het eindgebruik en energiediensten en houdende intrekking van Richtlijn 93/76/EEG van de Raad Lidstaten zijn verplicht om eerste Actieplan Energie-Efficiëntie in te dienen vóór 30 juni 2007 Vlaams Actieplan Energie-Efficiëntie van 15 juni 2007: Doelstelling: energiebesparingsstreefwaarde van 9% over het gemiddeld finaal energiegebruik in de periode 2001-2005 Geen bindende doelstelling 16.963 GWh energiebesparing eind 2016, Tussentijds: lineaire spreiding inspanningen, 5.645 GWh finaal eind 2010 Vlaams Actieplan Energie-Efficiëntie GEBOUWEN 4
Energieprestatieregelgeving Uitvoering Europese Richtlijn EPBD: Vanaf 1.1.2006 Eisen op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat voor gebouwen waarvoor een stedenbouwkundige vergunning vereist is Eisen afhankelijk van aard van de werkzaamheden (nieuwbouw, verbouwing, functiewijziging, ) en van de bestemming van het gebouw (woongebouw, kantoor- of schoolgebouw, industrieel gebouw of ander gebouw zoals handel, horeca, sport, ziekenhuizen, musea, ): Nieuwe kantoren en woningen: eis E100 Engagement onderwijssector - nieuwe scholen: E70 Andere tertiaire bestemmingen (sporthallen, ziekenhuizen, ) en bepaalde industriële gebouwen: K45 en maximale U-waarden voor de verschillende wanden Berekening via de EPB-software Energieprestatieregelgeving (2) Verslaggever maakt EPB-aangifte zes maanden na ingebruikname van het gebouw en levert certificaat af voor gebouwen waarvoor een E-peil is opgelegd Verslaggever: - minimale diploma-eisen : architect, ir. architect, burg. en/of ind. ingenieur, bio-ingenieur of daarmee gelijkgesteld diploma Steekproefsgewijze controles op tijdig indienen van startverklaringen en EPBaangifte en op waarheidsgetrouwheid van de aangifte 5
Energieprestatiecertificaat EPC: Uitvoering EPBD-richtlijn Artikel 7: energieprestatiecertificaat Voor nieuwbouw en vernieuwbouw Voor publieke gebouwen groter dan 1000m 2 Bij verkoop en verhuur van gebouwen Verplicht te vermelden op certificaat: Uitdrukking van energieprestaties gebouw Referentiewaarden om te vergelijken Aanbevelingen voor kosteneffectieve besparingen Energieprestatiecertificaat (2) Timing invoering EPC in het Vlaamse Gewest 2006: nieuwbouw 2008: verkoop residentiële gebouwen 2009: verhuur residentiële gebouwen 2009: publieke gebouwen 2009: niet-residentiële gebouwen Geldigheidsduur EPC: 10 jaar 6
EPC woningen 2 de principieel besluit VR van 5 oktober 2007: invoering EPC voor residentiële gebouwen Voor wie: Eigenaars die wensen te verkopen of te verhuren Wanneer: in de loop van 2008 Hoe: licentie aangekocht op bestaande software, aanpassing aan Vlaamse context EPC publieke gebouwen Besluit VR van 20 april 2007 betreffende de invoering van het energieprestatiecertificaat voor publieke gebouwen Voor publieke gebouwen Met een bruikbare vloeroppervlakte groter dan 1000 m 2 Die aan een groot aantal personen overheidsdiensten verstrekken En die vaak door het publiek worden bezocht Ophangen EPC op een voor het publiek zichtbare plaats Uiterlijk tegen 1 januari 2009 7
EPC publieke gebouwen (2) Voorbeelden van publieke gebouwen: de federale overheid de Vlaamse overheid de provinciale overheden de gemeentelijke overheden incl. OCMW-gebouwen, gemeentescholen, bibliotheken, culturele centra, sporthallen, Overheidsbedrijven: postkantoren, stations, Instellingen die onderwijs, welzijns- of gezondheidsvoorzieningen als publieke dienstverlening aanbieden: scholen, ziekenhuizen, rusthuizen, (9.500 gebouwen!) EPC niet-residentieel Verkoop en verhuur alle nietresidentiële gebouwen Voorbereiding wetgeving gestart 8
Energieaudits in woningen Reeds 400 energieaudits uitgevoerd sinds eind 2005 (belastingvermindering van 40% van de kostprijs) Netbeheerders verplicht om gratis energiescans uit te voeren in 52.270 woningen in de periode 2007-2009 (besluit VR van 2 maart 2007): In samenwerking met de gemeenten Snelle doorlichting ter plaatse, geeft eerste beeld van de energiesituatie en het besparingspotentieel Start november 2007 Centrale stooktoestellen 15 jaar en > 20kW: (O.a.) Verplichting van een eenmalige verwarmingsaudit door een erkend technicus Energierenovatieprogramma Doel: Energieprestaties bestaande woningen substantieel verbeteren Tegen 2020 hebben alle woningen: Dak-of zoldervloerisolatie Minstens verbeterd dubbel glas Energiezuinige verwarming Tussen 2008 en 2020: jaarlijks 60.000 à 100.000 woningen aanpakken 9
Energierenovatieprogramma Acties in uitwerking in 2007, o.a.: Subsidies voor niet-belastingbetalers Vastleggen slimme financiering voor uitvoering van energiebesparende investeringen bij renovatiewerken Communicatie over voldoende dakisolatie Vlaams Actieplan Energie-Efficiëntie INDUSTRIE 10
Benchmarkingconvenant (GO) - Vestiging met jaarlijks primair energieverbruik van minstens 0,5 PJ - Vestiging valt onder toepassingsgebied richtlijn verhandelbare emissierechten - Uiterlijk 2012 wereldtop inzake energieefficiëntie - Energieplan - Monitoring door Verificatiebureau Benchmarking Vlaanderen - 180 bedrijven zijn toegetreden Auditconvenant (GO) - Vestigingen met jaarlijks primair energieverbruik tussen 0,1 en 0,5 PJ - Energieplan - Rendabele maatregelen uitvoeren - Monitoring door Verificatiebureau Auditconvenant Vlaanderen - 228 bedrijven zijn toegetreden 11
Besluit Energieplanning (GO) - Uitvoering IPCC-richtlijn - Geïntegreerd in de Vlaamse milieuwetgeving - Alle ingedeelde energie-intensieve inrichtingen met primair energieverbruik van minstens 0,1 PJ - Niet voor convenantbedrijven Energieconsulenten Gefinancierd door de overheid: 10 energieconsulenten actief voor het Vlaamse bedrijfsleven 5 via de sectorfederaties van industrie, landbouw en horeca; 5 via het Vlaams Agentschap Ondernemen. Opdrachten: -Eerstelijnsadvies -Begeleiden en doorverwijzen -Informatieverstrekking via communicatiekanalen van de organisatie -Feedback naar het beleid -Afstemming en ervaringsuitwisseling via stuurgroep 12
Milieuvriendelijke energieproductie Deel III Milieuvriendelijke energieproductie Doelstellingen Vlaanderen - Groene stroom: 2,5% in 2005 6% in 2010 - Milieuvriendelijke elektriciteitsproductie: (incl. WKK) 25% in 2010 13
Milieuvriendelijke energieproductie Evolutie van de groenestroomproductie in Vlaanderen (GWh) 1600 1400 restafval 1200 biogas 1000 biomassa windenergie 800 waterkracht 600 zonne-energie 400 200 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Milieuvriendelijke energieproductie Evolutie van de WKK-elektriciteitsproductie in Vlaanderen (GWh) 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 14
Financiële ondersteuning Deel IV www.energiesparen.be www.energiesparen.be 50.000 bezoekers/maand REG-premies van de Vlaamse netbeheerders Vergoeding voor groenestroom- en warmtekrachtcertificaten Belastingvermindering voor privépersonen Subsidies aan de lokale besturen (o.a. m.b.t. energiezorg) 20% steun voor zonneboilers aan de lokale besturen Investeringssubsidies-ecologiepremie voor bedrijven Verhoogde investeringsaftrek Vrijstelling van heffingen voor convenantbedrijven 15
www.energiesparen.be www.energiesparen.be 16
www.energiesparen.be Resultaten? Deel V 17
Resultaten? Evolutie van het bruto binnenlands energieverbruik en het totaal eindverbruik (voorlopige cijfers 2006) 1900 1700 1500 1300 PJ 1100 900 700 500 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 bruto binnenlands energieverbruik totaal eindverbruik Resultaten? Evolutie van de energie-intensiteit van de Vlaamse economie (bruto binnenlands energieverbruik/bbp in constante prijzen van 1995) 13,0 12,5 12,0 MJ/euro 11,5 11,0 10,5 10,0 1990 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 18
Einde Vlaams Energieagentschap (VEA) Tel. 02-553 46 00 energie@vlaanderen.be www.energiesparen.be www.benchmarking.be www.auditconvenant.be www.vlaanderen.be/ecologiepremie www.vlaanderen.be/lucht => klimaatbeleid www.iwt.be => O&O 19