LOB op het Bonaventuracollege Mariënpoelstraat. Ik weet al wat ik word mezelf! Ouders zien vaak iets bijzonders in hun kinderen. Ze hebben gelijk, de mogelijkheden zijn onbeperkt. Waar staat LOB voor in de school? Loopbaan oriëntatie- en begeleiding (LOB) staat voor het begeleiden van leerlingen bij de door hen te maken loopbaankeuzes tijdens de studie op het Bonaventuracollege. Het gaat vooral om het kiezen van een profiel en/of studie met oog op toekomstige doorstroom in het vervolgonderwijs c.q. arbeidsmarkt. Het LOB wordt door de decaan en de mentoren uitgevoerd. Naast individuele gesprekken en het afnemen van testen met leerlingen, draagt de decaan ook zorg voor voorlichtingsactiviteiten voor leerlingen en ouders en voor het ter beschikking hebben en overdragen van digitaal en/of papieren informatiemateriaal. Net als bij veel andere scholen, heeft het Bonaventuracollege er voor gekozen om de eerstelijns begeleidingstaken vooral bij de mentoren onder te brengen. De decaan ondersteunt de mentoren daarbij door als tweedelijns functionaris de meer specialistische informatie te verzorgen, door de mentoren bij te staan in de door hen te verrichten taken op het terrein van loopbaanbegeleiding en door gerichte trainingen voor de mentoren te verzorgen. De decaan bewaakt verder de schoolloopbaan van leerlingen en participeert in de meer algemene begeleiding van leerlingen. De decaan heeft een rol in het aannemen van externe (vooral VMBO) leerlingen als het gaat om het kiezen van een profiel. Uiteraard vervult de decaan ook een adviserende rol in de richting van de teamleiders en van de vestigingsdirecteur in de beleidsaspecten die zijn verbonden aan al deze genoemde zaken. Decanaat H/V 1
Begeleiding door de decaan. Er zijn verschillende momenten in de schoolloopbaan waarop de leerling keuzes moet maken. Die keuzes hangen niet alleen af van de capaciteiten van de leerling, maar ook van zijn of haar belangstelling en motivatie. De profiel- en vakkenkeuze geven toegang tot bepaalde vervolgopleidingen en sluiten andere opleidingen uit. De decaan zal samen met de mentor de leerling zo goed mogelijk begeleiden in het maken van de verschillende keuzes. Het gaat onder andere om: De in Havo 3 en Vwo 3 te maken keuze voor een bepaald profiel. De te kiezen vakken in het vrije deel. De keuze van een vervolgopleiding in het MBO, HBO of Universitair Onderwijs. In Havo 3 en Vwo 3 krijgen de leerlingen van de mentor (in samenwerking met de decaan) keuzebegeleidingslessen. Deze lessen vallen in het mentoruur. De leerlingen krijgen een globaal beeld van hun mogelijkheden, interesses en capaciteiten en van het beroepenveld met de daarbij behorende opleidingen. Vanaf Havo 4 en Vwo 4 volgen de leerlingen tijdens de mentorlessen een programma loopbaanoriëntatie- en begeleiding (LOB). Daarnaast worden er op school voorlichtingsavonden georganiseerd waarop vertegenwoordigers van vervolgopleidingen informatie geven. Deze studie- en beroepenvoorlichting vindt plaats op vier avonden in november. In het 4 e leerjaar van de Havo gaan de leerlingen met mentor en decaan naar de Haagse Hogeschool om kennis te maken wat is studeren op het HBO. Aan het begin van het schooljaar is er voor elk leerjaar een informatieavond voor de ouders. Er wordt dan voorlichting gegeven door de decaan over de keuzes die de leerling dat schooljaar moet maken en welke begeleiding de leerling daarbij krijgt. Voor de ouders van alle leerlingen worden mentoravonden georganiseerd. Ouders kunnen bij die gelegenheid spreken over de studiekeuze en leerresultaten van hun kind(eren). De decaan voert individuele gesprekken met leerlingen en ouders als er meer specialistische kennis nodig is dan de mentoren kunnen leveren. Bovengenoemd programma moet leiden tot een keuze voor een vervolgopleiding. Decanaat H/V 2
Begeleiding door de teamleider, mentor en decaan. Mentoren vormen samen met de teamleider en de decaan een team. Dit zogenaamde kernteam voert regelmatig overleg over de voortgang van het onderwijsproces en over het functioneren van leerlingen. Het is een heel belangrijk overlegorgaan van de school. Hier houdt men direct de dagelijkse gang van zaken nauwlettend in de gaten. De teamleider heeft de leiding over het kernteam. In dit overleg krijgt de decaan tijd om samen met de mentoren het LOB-programma en het keuzeproces van de leerlingen te bespreken. Rol en taken decaan. Rol van de decaan is een gedelegeerde eindverantwoordelijkheid voor LOB in de school. De decanen werken een eigen werkplan uit met een opsomming van activiteiten, inclusief ontwikkelinitiatieven voor Vwo en Havo. De decanen Havo/Vwo stellen een LOB-programma samen voor leerlingen per leerlaag, waarbij de mentor een belangrijke inbreng heeft. In de derde klas is het LOB-programma gericht op het maken van het juiste profiel en keuzevakken. De mentor krijgt input en een werkplan van de decaan en begeleidt het keuzeproces in de mentorlessen. In de bovenbouw is het LOB-programma vooral gericht op het digitaal zoeken van informatie over vervolgopleidingen, het maken van testen en het bezoeken van open dagen aan universiteit en/of HBO. Taken: LOB-werkplan voor elke leerlaag opstellen. Er wordt voorlichting gegeven aan leerling en ouders/verzorgers over loopbaankeuzes in en na school en leerlingen worden gestimuleerd om deel te nemen aan open dagen, meeloopdagen en proefstudeerdagen. Testen afnemen en individuele gesprekken voeren met leerlingen die geen keuze voor een vervolgopleiding kunnen maken. Het instrueren en coachen van mentoren. De decaan heeft regelmatig overleg over de uitvoering van hun LOB-taak in de les. Onderhouden van contacten met vervolgopleidingen, bedrijfsleven en instellingen en decanenkring. Dit is nodig zowel voor het onderhouden van zijn/haar expertise, als voor het voorlichten over diverse vervolgopleidingen en eventuele andere mogelijkheden. Gesprekken voeren met leerlingen (en hun ouders) van andere scholen die na het behalen van een VMBO diploma willen doorstromen naar havo 4 en bespreekt welk profiel en keuzevakken voor deze leerlingen mogelijk zijn. Begeleiding van leerlingen die aangeven na Havo 5 door te willen stromen naar Vwo 5. Zij krijgen een advies en moeten soms deficiënties wegwerken waarin zij geadviseerd en ondersteund worden door beide decanen Havo/Vwo. Leerlingen die tijdens het Vwo dreigen vast te lopen krijgen het advies om af te stromen naar Havo 5. Ook voor deze leerlingen zet de decaan zich in en begeleidt de leerlingen op het gebied van een nieuw/aangepast PTA dat zij moeten volgen in Havo 5. De decaan werkt het aangepaste PTA uit en bespreekt dit met leerling en ouders. In de derde en vierde klassen is het soms verstandiger af te stromen van Vwo naar Havo. Met die leerlingen vinden er gesprekken plaats, vaak met leerling, ouders en decaan. Leerlingen die moeten afstromen van Havo 4 naar het MBO krijgen hulp van de decaan om een geschikte opleiding te vinden op het hoogst mogelijk niveau van het MBO. Voor de getalenteerde en gemotiveerde leerlingen die extra uitdaging naast het reguliere onderwijsprogramma aan kunnen, bieden diverse universiteiten programma s aan. Bijvoorbeeld Pre-University College (PRE) van de Universiteit Leiden, Pre-Classes van de Universiteit Leiden, Junior-Med aan de Erasmus Universiteit, TU-Junior aan de Universiteit van Delft. De werving en begeleiding voor leerlingen die aan de bovenstaande programma s willen/kunnen deelnemen gebeurt door decaan en teamleider Vwo. Decanaat H/V 3
Rol en taken mentor. Rol van de mentor is eerste in de lijn voor Loopbaanoriëntatie en begeleiding van de leerling in zijn/haar klas. De mentor zijn/haar taak: Uitvoeren van LOB-lessen in het mentoruur. Individueel, vakoverstijgend begeleiden van de leerling bij loopbaankeuzes door gesprekken, waar mogelijk met behulp van Qompas loopbaandossier. Klassikaal en individueel ouders/verzorgers voorlichten over de mogelijkheden in en na school en wat dit voor hun kind betekent. Doorverwijzen leerling en ouders/verzorgers naar decaan bij een complexe, tijdrovende vraag of situatie van leerling. Toelichten van voorkeuren van de leerling bij determinatie. Overleg met leerling en ouders/verzorgers over het advies van het docententeam met betrekking tot een volgend schooljaar of de vervolgopleiding. Het LOB programma: profielkeuze. In de derde klassen starten we met lessen Profielkeuze aan het begin van het schooljaar. Er wordt gebruik gemaakt van een online methode genaamd Qompas Profielkeuze. De voorlichting over de profielen aan de leerlingen gebeurt door de mentor en decaan in de mentorlessen. Aan de hand van gemaakte testen zoals een interessetest, capaciteitentest, competentietest en de schoolvakken belangstellingsvragenlijst wordt er door de mentor naar de resultaten gekeken en die worden besproken met de leerling. Op verzoek van de mentor worden leerlingen doorverwezen naar de decaan en vindt er een gesprek plaats. Ook de ouders worden in deze bespreking betrokken. Omdat Qompas werkt met een leerlingvolgsysteem is het voor de mentor en de decaan zeer goed te doen om gesprekken te voeren over de keuzes die de leerling wil gaan maken. In november worden de 3 e klas leerlingen voorgelicht over de vakken die alleen in de bovenbouw plaats vinden, bijvoorbeeld Wiskunde B, C en D, Maatschappijwetenschappen, Management & Organisatie, Natuur Leven & Technologie etc. In januari maken de leerlingen een voorlopige Profielkeuze die weer wordt besproken met de vakdocenten. De uitkomst van deze bespreking wordt teruggekoppeld met de leerling en/of ouders. In maart volgt de definitieve keuze voor een profiel en volgt er voor de ouders een mentoravond waarop de keuze besproken kan worden met de mentor of eventueel de decaan. Decanaat H/V 4
Het LOB programma: studiekeuze. In de bovenbouw Havo/Vwo (4 e t/m 6 e klas) worden de leerlingen tijdens de mentorlessen begeleidt. Er wordt aan 5 loopbaancompetenties gewerkt: Wie ben ik, wat kan ik? Wat wil ik, wat drijft mij? Welk soort werk past bij mij? Wat wil ik worden? Wie kan mij daarbij helpen? Aan de hand van een online methode Qompas Studiekeuze leert de leerling de bovengenoemde competenties te ontwikkelen. Qompas Studiekeuze heeft uitgebreide informatie over studies en opleidingen, en je kunt opleidingen met elkaar vergelijken. De leerlingen maken diverse testen: Schoolvakken belangstellingsvragenlijst, Schoolvakken capaciteitenvragenlijst, Interessevragenlijst en een Competentietest. De leerling bouwt een digitaal portfolio op. Aan de hand van dit portfolio bespreekt de leerling de keuzes met de mentor en/of decaan en/of ouders. Tijdens de bovenbouwjaren worden er diverse activiteiten van de leerling gevraagd in de vaklessen waaruit moet blijken of de leerling de bovenstaande competenties beheerst. Voorbeelden van de activiteiten zijn: Presentatie geven van 2 of meerde studies, Organiseren van sportdagen/museumdagen/musical door leerlingen, Profielwerkstuk schrijven over vervolgstudie, Sollicitatiebrief schrijven bij Nederlands, Praktische opdrachten bij diverse vakken in het kader van de vervolgstudie. Tevens wordt verwacht dat de leerling meerdere keren informatiedagen en meeloopdagen bezoekt, en/of gaat proefstuderen voor een vervolgopleiding. In het eindexamenjaar moet de leerling voor 1 mei zijn/haar keuze maken. In dit jaar wordt de leerling veelal begeleidt door de mentor door middel van een LOB-programma en gesprekken. Voor leerlingen die niet kunnen kiezen wordt de decaan ingeschakeld. Ook wordt de leerling voorbereid op de studiekeuzecheck, de inschrijfprocedure bij DUO en wordt geïnformeerd over het studiefinancieringsstelsel. Ook voor leerlingen die een tussenjaar willen wordt er informatie verstrekt, de keuze voor het nemen van een tussenjaar kan in het belang zijn voor de keuze van een vervolgopleiding. De informatie die nodig is om de juiste informatie te verstrekken wordt door de decaan aangeleverd. De Havo-5 leerlingen maken een slotopdracht die in het persoonlijke einddossier wordt opgenomen. Aan de hand van dit dossier volgt er een eindgesprek. Decanaat H/V 5
Ouders/verzorgers. Deze worden zoveel mogelijk geïnformeerd en betrokken bij LOB. Ouders zijn onmisbaar bij loopbaanoriëntatie en -begeleiding. Ouders zijn belangrijke medebepalers voor een vervolgopleiding en een baan. Ouders moeten volledig en tijdig geïnformeerd zijn en actief worden betrokken. Ouders worden aan het begin van het schooljaar door de decaan en mentoren via een informatieavond betrokken bij het keuzeproces van hun kind. Ook tijdens de mentoravonden kunnen ouders geïnformeerd worden over het keuzeproces. LOB moet een samenspel van school, ouders en kind zijn. Mw. H. Snelders Decaan Havo Mw. A. Diemel decaan Vwo. Decanaat H/V 6