MEMO Aan: De heer B. Stolker, Bilfinger Real Estate B.V. Van: De heer H.T.M.T. Dirks / D. Machielsen Datum/versie: 16 augustus 2016, versie 02D Betreft: Club Sportive SOM-gebouw Amsterdam, beoordeling brandveiligheid Projectnr: 16.00146 1. INLEIDING In opdracht van Bilfinger Real Estate B.V. is door Falck Prevention een brandveiligheidsonderzoek uitgevoerd voor de sportschool Club Sportive in het SOMgebouw te Amsterdam. De betreffende sportschool wordt verplaatst van het ITO Gebouw te Amsterdam naar het SOM- gebouw. In het SOM- gebouw was een Expo ruimte gevestigd welke nu opgebouwd wordt tot sportclub. Gevraagd is de indeling van de sportschool te toetsen aan de brandveiligheidsvoorschriften uit het Bouwbesluit 2012. In deze memo worden de bevindingen samengevat. 2. UITGANGSPUNTEN Ten behoeve van dit brandveiligheidsonderzoek zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Gebruiksfunctie wijzigt van bijeenkomstfunctie naar sportfunctie; Gebruiksoppervlakte bedraagt circa 2.481 m 2 en is in het verleden middels gelijkwaardigheid als 1 brandcompartiment uitgevoerd. Door de komst van de sportclub wordt de oppervlakte ingedeeld in kleinere brandcompartimenten. De oppervlakte bestaand respectievelijk uit (uitgaande van het aantal m 2 zoals tekstueel aangegeven in de tekeningen; zie bijlage 1): - brandcompartiment I circa 870 m 2 ; - brandcompartiment II circa 1.009 m 2 ; - brandcompartiment III circa 491 m 2 ; - brandcompartiment IV circa 71 m 2 ; - brandcompartiment V circa 40 m 2 ; Onder andere op basis van het in het verleden gecreëerde grote brandcompartiment op de begane grond is als gelijkwaardigheid een sprinklerinstallatie aangebracht; Archief tekening van brandweer met het vergunde niveau in 2005, ontvangen op 11 augustus 2016; Tekening 21. Club Sportive, bouwkundig + plattegrond BG d.d. 15 augustus 2016 van VENS Amsterdam; Technische tekening Unica t.b.v. de brandmeldinstallatie d.d. 12 augustus 2016; Een bezetting van maximaal 225 personen (zie bijlage 1: BC I 115 personen, BC II 45 personen, BC III 45 personen en BC IV 20 personen). 1
3. TOETS KADER: BOUWBESLUIT 2012 Ten aanzien van brandveiligheid in het Bouwbesluit 2012 wordt onderscheid gemaakt tussen nieuwbouwvoorschriften en bestaande bouwvoorschriften. In geval van verbouw mag worden terug gegrepen naar het rechtens verkregen niveau, over het algemeen het vergunningsniveau. Dit is vastgelegd in de ontvangen archief tekening van de brandweer. Het rechtens verkregen wordt daarom als toets kader gebruikt in dit advies. De volgende afdelingen van het Bouwbesluit 2012 zijn getoetst op het nieuwbouw niveau respectievelijk het van rechtens verkregen niveau als sportfunctie: Afdeling 2.8 Beperking van het ontstaan van een brandgevaarlijke situatie Afdeling 2.9 Beperking van het ontwikkelen van brand en rook Afdeling 2.10 Beperking van uitbreiding van brand Afdeling 2.11 Verdere beperking van uitbreiding van brand en beperking van verspreiding van rook Afdeling 2.12 Vluchtroutes Afdeling 6.1 Verlichting Afdeling 6.5 Tijdig vaststellen van brand Afdeling 6.6 Vluchten bij brand Afdeling 6.7 Bestrijden van brand Afdeling 6.8 Bereikbaarheid voor hulpverleningsdiensten Afdeling 7.2 Veilig vluchten bij brand 4. TOETSING 4.1. Afdeling 2.8 Beperking van het ontstaan van een brandgevaarlijke situatie Het bouwwerk is zodanig dat het ontstaan van een brandgevaarlijke situatie voldoende wordt beperkt. In de sportfunctie is geen stookplaats aanwezig. Schachten, kokers en kanalen zoals omschreven in artikel 2.85 voldoen aan brandklasse A2 bepaald volgens de NEN-EN 13501-1. In de sportfunctie is geen rookgasafvoer aanwezig zoals dit artikel bedoeld. Er is eveneens geen open verbrandingstoestel aanwezig. 4.2. Afdeling 2.9 Beperking van het ontwikkelen van brand en rook De voorschriften in deze afdeling zorgen ervoor dat brand en rook zich niet snel kunnen ontwikkelen in het pand. Een constructie onderdeel welke grenst aan de binnen lucht voldoet aan de brand en rookklasse conform NEN-EN 13501-1. Constructie onderdelen welke grenzen aan de buitenlucht worden niet aangepast en voldoen reeds aan het van rechtens verkregen niveau. De beloopbare vlakken voldoen aan de rook- en brandklasse als omschreven in artikel 2.69 van het Bouwbesluit 2012 en aan de NEN-EN 13501-1. 2
4.3. Afdeling 2.10 Beperking van uitbreiding van brand De voorschriften in deze afdeling zijn erop gericht dat de kans op een snelle uitbreiding van brand voldoende wordt beperkt. Alle besloten ruimten liggen in een brandcompartiment. Er zijn geen technische ruimten > 50 m 2 (ruimte zwemtechniek = 39 m 2 en in de technische ruimten < 100 m 2 bevinden zich geen verbrandingstoestellen met een nominaal vermogen > 130 kw. In het ontwerp voeren er geen extra beschermde vluchtroutes door een brandcompartiment. De aangepaste brandcompartimenten hebben een gebruiksoppervlakte die niet groter zijn dan 1.000 m 2, zie bijlage 1 en de opsomming zoals weergegeven bij de uitgangspunten. Een uitzondering hierop vormt BC II: 1.009 m 2. We spreken hier over een overschrijding van slechts 9m 2. Deze zeer beperkte overschrijding bedraagt 0,1 % van de maximaal toegestane oppervlakte zoals omschreven in het nieuwbouw niveau. Gelet op het overschrijdingspercentage mede in relatie tot een lage vuurlast in het compartiment zal deze overschrijding geen nadelige consequenties bij brand opleveren. Daarom kan deze minimale overschrijding verwaarloost worden waarbij het brandcompartiment een omvang heeft zoals het Bouwbesluit dit beoogd. De brandcompartimenten strekken zich niet uit over meer dan een perceel. De volgens NEN 6068 bepaalde weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (WBDBO) van brandcompartiment naar een ander brandcompartiment, naar een besloten ruimte waardoor een extra beschermde vluchtroute voert, naar een niet besloten veiligheidsvluchtroute en naar een liftschacht van een brandweerlift is ten minste 60 minuten respectievelijk 30 minuten daar waar toegestaan. De brandcompartimentering zoals weergeven op de tekening voldoet aan de eisen vanuit het Bouwbesluit 2012. Nadere beschouwing Oorspronkelijk is een groot deel van het betreffende bouwdeel voorzien van een automatische blusinstallatie (sprinkler). Deze installatie is destijds aangebracht als gelijkwaardige oplossing voor het overschrijden van de volgens de prestatie-eisen toegestane maximale grootte van de brandcompartimenten. In het ontwerp wordt door de nieuwe indeling in brandcompartimenten weer voldaan aan deze prestatie-eis zoals omschreven in artikel 2.83 Bouwbesluit 2012. Met betrekking tot de scheidingsconstructies tussen Club Sportive en de aangrenzende brandcompartimenten treden er door het ontwerp geen wijzigingen op. De compartimentering blijft dus gehandhaafd zoals dat in de vergunning reeds is weergegeven. Dat wil zeggen de brandwerendheid tussen Club Sportive en het overige deel van het gebouw 60 minuten bedraagt. Uitzondering hierop is de wand naar het atrium deze heeft een brandwerendheid van 30 minuten overeenkomstig het van rechtens verkregen zoals dit op de vergunning tekening is weergegeven. De WBDBO tussen de interne brandcompartimenten bedraagt 30 minuten en voldoet hiermee aan de betreffende prestatie-eis voor verbouw Bouwbesluit 2012. Dit niveau is vastgelegd in artikel 2.85 van het Bouwbesluit 2012 en geeft aan dat er bij verbouw voldaan mag worden met een brandwerendheid van ten minste 30 minuten zoals dit op de begane grond tussen Club Sportive en Juice Brothers van toepassing is. Indien dit afgezet wordt tegen de aanwezig vuurlast en de tijdconstante (sportfunctie, traag) zoals NEN 6060 beschrijft, wordt geconcludeerd dat de nieuwe brandcompartimentering 3
voldoet aan de eisen van de brandwerendheid op het verbouw niveau zoals Bouwbesluit 2012 dit beoogd. Met de voorgestelde indeling wordt voldaan aan de in het Bouwbesluit 2012 omschreven eisen. De sprinklerinstallatie komt in dit bouwdeel te vervallen. Met in achtneming dat de wanden naar de andere wel gesprinklerde ruimte een brandwerendheid hebben van ten minste 60 minuten is er sprake van een brandveilige situatie. 4.4. Afdeling 2.11 Verdere beperking van uitbreiding van brand en beperking van verspreiding van rook De voorschriften in deze afdeling zijn erop gericht dat uitbreiding van brand in verdergaande mate wordt beperkt dan in afdeling 2.10 en dat veilig kan worden gevlucht. De brandcompartimenten in het ontwerp zijn tevens subbrandcompartiment. Er is geen sprake van beschermde routes in het door de sportfunctie. De volgens NEN 6068 bepaalde weerstand tegen branddoorslag van een subbrandcompartiment naar een andere ruimte in het brandcompartiment bedraagt tenminste 20 minuten. De WBDBO tussen de brandcompartimenten bedraagt 30 minuten respectievelijk 60 minuten indien de brandscheiding van het subbrandcompartiment tevens brandcompartiment is, overeenkomstig het niveau van het brandcompartiment. 4.5. Afdeling 2.12 Vluchtroutes De voorschriften in deze afdeling zijn erop gericht dat bij brand een veilige plaats kan worden bereikt. Alle vluchtroutes leiden naar het aansluitend terrein en vandaar naar de openbare weg. Op tekening 21. Club Sportive, bouwkundig + plattegrond BG d.d. 15 augustus 2016 van VENS Amsterdam (zie bijlage 1) zijn deze vluchtroutes aangegeven. Voor sommige vluchtmogelijkheden vanuit Club Sportive geldt dat ze, overeenkomstig de bestaande situatie, gebruik maken van andere bouwdelen dan Club Sportive (dit geldt bijvoorbeeld voor de vluchtgang tussen de ITO-toren en het SOM-gebouw). Nu de ruimte niet meer als expo-ruimte gebruikt wordt is er een afname van de bezetting in aantal personen. Dit heeft, in vergelijking met de huidige situatie, geen negatieve gevolgen. Uiteraard dient er zorg gedragen te worden dat de betreffende deuren te allen tijde geopend kunnen worden zonder gebruikmaking van een los voorwerp (sleutel), zie ook 4.7. Vanuit het trappenhuis (nabij stramienpunt 11-1Ze) dient er gevlucht te worden door een verblijfsruimte. Bij de inrichting van deze verblijfsruimte (Juice Brothers) dient rekening te worden gehouden met deze vluchtroute: deze dient te allen tijde vrij gehouden te worden (zie bijlage 1). De vluchtdeuren in de tochtsluis bij de buitengevel worden aangepast en uitgevoerd als taatsdeuren zodat deze met de vluchtrichting mee kunnen draaien, zoals aangegeven in bijlage 1. Alle vluchtroutes voeren, door al dan niet, bestaande routes naar aansluitend terrein. 4
Voor de sportfunctie wordt voldaan aan de grenswaarde van de loopafstanden (30 meter), zie bijlage 1. Gezien het feit dat er meerdere vluchtroutes zijn conform artikel 2.106 komt een groot aantal van de eisen aan de vluchtroutes te vervallen. Hierdoor zijn er vluchtroutes aanwezig welke geen status hebben. Het bouwplan voldoet hierdoor aan de nieuwbouw eisen zoals omschreven in het Bouwbesluit 2012. Nadere beschouwing Gesteld kan worden dat met de aangegeven vluchtvoorzieningen voldaan wordt aan de gestelde eisen. Een nadere toelichting voor de vluchtroute vanuit het trappenhuis via Juice Brothers is hierbij op zijn plaats. Dit trappenhuis betreft één van de verschillende trappenhuizen in het gebouw waardoor vanaf de bovenliggende vloeren gevlucht kan worden. Omdat er vanaf elke bouwlaag meerdere van dergelijke trappenhuizen aanwezig zijn wordt gesteld dat er meerdere onafhankelijke vluchtroutes aanwezig zijn. Artikel 2.106 van het Bouwbesluit beschrijft vervolgens dat alle eisen aan de vluchtroutes komen te vervallen bij de aanwezigheid van de verschillende onafhankelijke vluchtroutes. Er blijft slechts 1 eis van toepassing, te weten artikel 2.104 lid 7. Dit lid beschrijft dat het trappenhuis waardoor gevlucht wordt vanwege het hoogte verschil uitgevoerd moet zijn als een extra beschermde vluchtroute. Dit gaat dus alleen om de route in het trappenhuis. Vanwege de aanwezigheid van meerdere vluchtroutes komen de eisen na deze extra beschermde vluchtroute dus te vervallen. De vluchtroute via Juice Brothers heeft dus geen status en mag door een verblijfsruimte voeren. Gelet op het voorgaande wordt gesteld dat deze vluchtroute voldoet aan de nieuwbouw eisen zoals omschreven in het Bouwbesluit. Daarnaast is er in het atrium een zeer lage vuurlast waardoor het veilig vluchten voor lange tijd mogelijk is. Echter om ervoor te zorgen dat de vluchtroute begaanbaar blijft word een markering aangebracht. 4.6. Afdeling 6.1 Verlichting De voorschriften in deze afdeling zijn gericht om middels verlichtingsinstallaties het gebouw veilig te kunnen verlaten. Verlichting met een verlichtingssterkte van minimaal 1 lux op een vloer, tredevlak of hellingbaan is aanwezig. De verblijfsruimten welke bestemd zijn voor meer dan 75 personen en besloten ruimten waardoor vluchtroutes voeren zijn voorzien van noodverlichting. Deze noodverlichting voldoet aan de eisen met betrekking tot het uitvallen van elektriciteit. 4.7. Afdeling 6.5 Tijdig vaststellen van brand De voorschriften in deze afdeling zijn er op gericht dat een bouwwerk zodanige voorzieningen moet hebben dat een brand in een vroegtijdig stadium wordt ontdekt, zodat veilig kan worden gevlucht. Conform het Bouwbesluit 2012 (artikel 6.20 lid 1) heeft een sportfunctiefunctie groter dan 1.000 m 2 een niet-automatische bewaking conform de NEN 2535. 5
In het gebouw is een BMI/OAI aanwezig welke uitgevoerd is als niet-automatische bewaking. In de voormalige exporuimte is volledige bewaking toegepast. Dit wordt aangepast naar niet-automatische bewaking gecombineerd met ruimte bewaking. Dit is vervolgens aangegeven in tekening van Unica d.d. 12-8-2016. Het onderhoud, beheer en de controle van de brandmeldinstallatie dient te voldoen aan NEN 2654-1. Aanpassing aan brandmeldinstallatie Ten opzichte van de bestaande brandmeldinstallatie dienen werkzaamheden verricht te worden om de omvang en projectering voor de nieuwe situatie af te stemmen op de eisen zoals hierboven omschreven. Er moet eveneens een sturing voor een nieuw brandscherm in de brandmeldinstallatie gerealiseerd worden. Hiervoor is een Nota van Aanvulling opgesteld welke door het bevoegd gezag geaccordeerd dient te worden. 4.8. Afdeling 6.6 Vluchten bij brand De voorschriften van deze afdeling zijn gericht op het bij brand voldoende snel en veilig te vluchten. Het gebouw heeft een ontruimingsalarminstallatie type B als bedoeld in NEN 2575. Het onderhoud, beheer en de controle van de ontruimingsalarminstallatie dient te voldoen aan NEN 2654-2. De ruimten waardoor een verkeersroute voert en de ruimten voor meer dan 50 personen hebben vluchtrouteaanduidingen die voldoen aan NEN 3011 en aan de zichtbaarheidseisen, bedoeld in de artikelen 5.2 t/m 5.6 van NEN-EN 1838:1999. Op tekening 21. Club Sportive, bouwkundig + plattegrond BG d.d. 15 augustus 2016 van VENS Amsterdam (zie bijlage 1) is deze vluchtrouteaanduiding aangegeven. De deuren op een vluchtroute draaien bij het openen niet tegen de vluchtrichting in, indien meer dan 37 personen op die uitgang zijn aangewezen. Een automatisch werkende deur en een voorziening voor toegangs- of uitgangscontrole in een vluchtroute belemmeren het vluchten niet. Een beweegbaar constructieonderdeel in een inwendige scheidingsconstructie waarvoor een eis aan de WBDBO of WTRD 1 geldt, is zelfsluitend. 4.9. Afdeling 6.7 Bestrijden van brand De voorschriften in deze afdeling zijn er op gericht dat brand binnen redelijke tijd kan worden bestreden. Het betreffende bouwdeel is voorzien van brandslanghaspels, deels bestaand en deels nieuw te plaatsen (zie bijlage 1). Deze zijn zodanig gepositioneerd dat elk punt op de vloer van de gebruiksoppervlakte bereikt kan worden zoals het Bouwbesluit dit omschrijft. De gecorrigeerde loopafstand tussen een brandslanghaspel en elk punt van de vloer is niet groter dan de lengte van de brandslang (30 meter), vermeerderd met 5 meter. Voor zover daarin niet reeds voldoende door de aanwezigheid van brandslanghaspels is voorzien, is het gebouw voorzien van voldoende handbrandblussers om een 1 WTRD = weerstand tegen rookdoorgang 6
beginnende brand zo snel mogelijk door in het gebouw aanwezige personen te laten bestrijden. Alle brandslanghaspels en handbrandblussers worden duidelijk zichtbaar opgehangen of gemarkeerd met een pictogram als bedoeld in NEN 3011. Het pand is reeds voorzien van een droge blusleiding, deze is niet gesitueerd binnen de getoetste sportfunctie en blijft daarom buiten deze scope. 4.10. Afdeling 6.8 Bereikbaarheid hulpverleningsdiensten De voorschriften in deze afdeling zijn erop gericht dat het bouwwerk bereikbaar is voor hulpverleningsdiensten dat bluswerkzaamheden tijdig kunnen worden uitgevoerd en dat hulpverlening geboden kan worden. Het pand is voorzien van een brandweeringang, deze is echter niet gelegen binnen de getoetste sportfunctie en blijft daarom buiten deze scope. Dit geldt eveneens voor de bereikbaarheid naar deze ingang. Het pand is voorzien van een brandweerlift, net als de brandweeringang is deze niet gelegen binnen de sportfunctie en valt de brandweerlift buiten deze toetsing. 4.11. Afdeling 7.2 Veilig vluchten bij brand De voorschriften in deze afdeling zijn er op gericht dat het gebruik van het bouwwerk niet zodanig mag zijn dat daardoor het veilig kunnen vluchten bij brand wordt verhinderd. Een deur op een vluchtroute is bij aanwezigheid van personen in het bouwwerk uitsluitend gesloten indien de deur tijdens het vluchten, zonder gebruik te moeten maken van een sleutel onmiddellijk over de ten minste vereiste breedte kan worden geopend (artikel 7.12 lid 1). Er zal vanaf aanvang van het gebruik dienen te worden voldaan aan de functionele eis van deze hoofdstuk 7. 5. CONCLUSIE Gesteld kan worden dat met het betreffende ontwerp voldaan wordt aan de eisen ten aanzien van brandveiligheid zoals omschreven in het Bouwbesluit 2012. 6. CERTIFICERING INSTALLATIES De diverse brandbeveiligingsinstallaties in het gebouw dienen gecertificeerd te overeenkomstig de daarvoor geldende normen. Tijdens de gebruiksfase dient er zorg voor gedragen te worden dat de installaties gecertificeerd worden en blijven. Voor wat betreft de sprinklerinstallatie in Club Sportive is geen certificaat meer noodzakelijk, dit vanwege het feit dat het deel in Club Sportive afgesloten wordt. Desalniettemin dient de gehele sprinklerinstallatie opnieuw gecertificeerd te worden omdat er een deel wordt afgesloten. Deze verantwoordelijk ligt bij Bilfinger Real Estate B.V. en valt buiten deze Bouwbesluit toetsing. 7
7. BIJLAGE Bijgevoegd bij deze memo: 1. Tekening 21. Club Sportive, bouwkundig + plattegrond BG d.d. 15 augustus 2016 van VENS Amsterdam. 8
Bijlage 1 9