JAARVERSLAG Wereldmediahuis vzw 2008
VOORWOORD de leden van wereldmediahuis zijn:.. - de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging, Broederlijk Delen, Oxfam Wereldwinkels, Trias, Vredeseilanden, Plan België, FOS - Socialistische Solidariteit, Wereldsolidariteit wereldmediahuis vzw krijgt structurele steun van dgos en de vlaamse regering 2008 was voor Wereldmediahuis geen spectaculair jaar. Er werden weinig nieuwe initiatieven opgezet maar de bestaande activiteitenportefeuille werd wel verder uitgebouwd op een kwalitatief hoogstaand journalistiek niveau. Wereldmediahuis en zijn producten en diensten, die onder de merknaam MO* worden aangeboden, staan voor onafhankelijke journalistiek en kwaliteit. Deze opdracht, die we onszelf opgelegd hebben, is ambitieus en een grote uitdaging in een medialandschap, dat onder meer vanwege de crisis, verder verschraalt. Uit de cijfers die in dit verslag geciteerd worden, zult u kunnen afleiden dat het lezerspubliek van de gedrukte producten eerder stabiliseerde, ruim boven de 200.000 lezers. De belangstelling voor het elektronisch aanbod daarentegen bleef, ook in 2008, fors toenemen. Dat aanbod werd ook verder verruimd en dankzij vrijwilligers meertalig gemaakt. Bovendien werd de aantrekkelijkheid ervan vergroot door de functionele integratie van nieuwe technologie. Financieel hebben we het jaar met een klein batig saldo kunnen afsluiten dankzij de structurele ondersteuning door DGOS, vanuit de federale overheid, en VAIS, vanuit de Vlaamse overheid, die de grootste bijdrage leverden. Daarnaast konden wij blijven rekenen op de broodnodige ondersteuning, ook financieel, van onze leden-ngo s, en hebben organisaties zoals de Nationale Loterij, het Fonds Pascal Decroos en de Koning Boudewijnstichting via projectondersteuning gezorgd voor dat ietsje meer dat een kleine, ambitieuze ploeg mensen extra motiveert. De beschikbare mensen en middelen werden ook in 2008 exclusief ingezet om de missie van Wereldmediahuis maximaal waar te maken: Door het realiseren van informatieve initiatieven het maatschappelijk draagvlak van de mondiale beweging voor meer democratie, rechtvaardigheid en menselijkheid verbreden, de kennis hierover vergroten en het debat stimuleren. Wij danken alle mensen, medewerkers, leden, partners en andere derden, die ons daar op een of andere manier bij geholpen hebben. Foto Dienst Voorlichting - Stad Gent Frank Beke Voorzitter 2 MO Q jaarverslag 2007
OPINIE Investeren in democratie, zeker in tijden van crisis De mediabazen en hun ideologen hebben enkele succesvolle decennia achter de rug. In het zog van het algemeen verspreide geloof dat de markt de beste graadmeter voor zowel economische als menselijke behoeften is, werd ook voor media verkoop gelijkgesteld aan behoefte. De norm lag daarom niet langer op kwaliteit, laat staan op maatschappelijk belang, maar op kijkcijfers, oplage en uiteindelijk: winst, steeds meer winst. Mediaministers, consumenten en zelfs journalisten en hoofdredacties beleden het credo dat begint met: Ik geloof in één Markt, schepper en scheidsrechter van alles dat waardevol en noodzakelijk is. Nu het marktmonotheïsme zelf aan algemene ontkerkelijking lijdt, vallen ook de schellen van de ogen van de mediaprofessionals. Het is crisis in het Vlaamse medialandschap. Als dat een verrassing is, dan alleen voor wie ziende blind was. De redactionele besparingsrondes bij de grote Vlaamse mediabedrijven maken nu voor iedereen duidelijk dat mediaproducten aan een andere logica gehoorzamen dan media die gezien worden als de Vierde Pijler van de democratie. Mediaproducten kunnen zonder kwaliteitsverlies door een kwart minder journalisten gemaakt worden. Door verschillende redacties in elkaar te schuiven, kan dubbel werk uitgeschakeld worden. Simpel, toch? Democratische media zien twee verschillende redacteurs op twee verschillende redacties die op hetzelfde onderwerp werken niet als overbodige kosten, maar als een noodzakelijke investering in een diversiteit aan perspectieven op nieuws. De macht presenteert immers enkel haar propaganda op een zilveren schaaltje aan de media, niet de waarheid. Om daar achter te komen, hebben journalisten tijd en een fatsoenlijke opdracht nodig. En de stimulans van onderlinge concurrentie. J.Th J. van den Berg (oud-columnist NRC-Handelsblad) omschrijft de maatschappelijke functie van de serieuze journalistiek als volgt: Het democratisch ideaal van de goed geïnformeerde burger veronderstelt immers een informatietoevoer die meer doet dan hem op zijn individuele wenken bedienen; die ook nog iets anders levert dan meer van hetzelfde; die de burger vertrouwd tracht te maken met tendensen waarin hij goed zou doen belang te stellen, ook als hij er niet onmiddellijk eigener beweging toe neigt. Het citaat staat in De krant moet kiezen. De toekomst van de kwaliteitsjournalistiek door Warna Oosterbaan en Hans Wessink. De auteurs van respectievelijk NRC en Volkskrant voegen daar zelf onder andere aan toe: Kwaliteitskranten leggen zich toe op onafhankelijke nieuwsgaring. Daarnaast hebben ze zich van oudsher gespecialiseerd in de verificatie van de feiten die door anderen (persbureau s, voorlichters en bronnen) worden aangedragen. Zij veredelen het kale, vaak gratis beschikbare, nieuws door toevoeging van context, interpretatie en verklaringen. Daaraan is meer behoefte dan ooit: de wereld wordt ingewikkelder en tegelijkertijd neemt de informatie erover toe. Dit kan bij burgers tot desinteresse en gevoelens van machteloosheid leiden. Kranten die erin slagen uit te leggen hoe de wereld in elkaar zit, kunnen hun lezers weerbaar maken. Vervang kranten door mondiaal magazine en je hebt een prima taakstelling voor MO* en de andere informatieve uitgaven van Wereldmediahuis. Critici van commerciële media verketteren in de regel concurrentie, aandacht voor lezersbereik en economische duurzaamheid. Zij dwalen. Democratie heeft nood aan concurrentie, anders konden we net zo goed opteren voor een eenpartijstaat. Media hebben behoefte aan een zo groot mogelijk bereik voor de informatie die ze publiceren, ze werken tenslotte niet enkel voor het kransje bekeerden en (over)geïnformeerden. En media moeten zorgen dat de rekening op het einde van het boekjaar in zwarte inkt geschreven wordt, anders kunnen ze niet doorgaan met hun onmisbare bijdrage tot een levendige democratische samenleving. Er is natuurlijk een hemelsbreed verschil tussen economische leefbaarheid en winstmaximalisering. Als de winst niet elk jaar veel te veel moet groeien, komt er misschien opnieuw ruimte om te investeren in het echte kapitaal van de media: de redacties. De journalistieke missie vereist journalisten die zelfbewust, geëngageerd, onafhankelijk en ter zake kundig zijn en die niet onder druk staan van de omstandigheden. De redacties van kwaliteitskranten moeten centers of excellence vormen, specialisten in het Grote Nieuws, in de achtergronden en in de interpretatie daarvan Kranten moeten daarom voortdurend investeren in de deskundigheid en het talent van hun redacties, schrijven opnieuw Oosterbaan en Wessink. Maar er is meer dan winstmaximalisatie alleen. De vraag is ook of alleen inkomsten uit verkoop legitieme inkomsten zijn voor de media. Dat lijkt nog steeds de dominante overtuiging, want telkens de openbare omroep successen boekt, roepen de commerciële spelers en met hen de politici die hun slippen dragen dat het concurrentievervalsing is. Let wel: de overheid mag de heilige concurrentie wél vervalsen als de miljarden die ze daarvoor uitgeeft in de koffers van de bedrijven belanden. Wij zien liever meer middelen van overheden en non-profit stichtingen naar degelijke journalistiek gaan. Dan zouden we als burgers misschien vernemen wie de echte criminelen zijn achter de Grote Bankroof die we met belastinggeld moeten vergoeden. Gie Goris hoofdredacteur MO* april 2009 Brecht Goris jaarverslag 2008 MO Q 3
INHOUD Voorwoord 2 Opinie 3. Wereldmediahuis 2008 in één oogopslag 6.. Identikit Wereldmediahuis vzw 6.2. Facts and figures 6 2. Wegwijs in het jaarverslag 8 3. De wereld begrijpbaar maken: visie en missie 8 4. Strategische doelstellingen 2007-202 9 5. Activiteitenverslag 2008 0 5.. Streven naar kwaliteit 0 5... Een integrale visie op kwaliteit 0 5..2. MO* - de wereld begrijpbaar maken 0 5..2.. Redactioneel beleidsplan MO* 2008 0 5..2.2. Evaluatie redactioneel beleidsplan MO* 2008 5..2.3. Wat kon u in 2008 in MO* lezen? 2 5..2.4. Redactionele accenten 4 5..2.5. In beeld 6 5..2.6. Onderzoeksdossiers 6 5..2.7. Reisreportages 7 5..2.8. MO*redactieraad waakt mee over de kwaliteit 8 5..3. www.mo.be, mondiaal nieuws online 8 5..3.. Groter actueel nieuwsaanbod 8 5..3.2. Breaking news en specials 9 5..3.3. Multimediale informatieverspreiding 9 5..3.4. Van onze correspondent ter plaatse 9 5..3.5. Investeren in kwalitieve back office 20 5..3.6. e-mo*: de week van www.mo.be 20 5..4. M0*paper: toegankelijke analyse van mondiale thema s 2 5..4.. Redactieraad MO*paper 2 5..5. De MO*redactie 22 5..5.. Bundeling van kennis en expertise 23 5..5.2. Redactievergadering MO* 23 5..5.3. Redactie www.mo.be 23 5..5.4. Het team achter de site 23 5..5.5. Opleiding en vorming 23 5..5.6. Stagiairs 24 5..6. Kwaliteitsmetingen 24 5.2. Uitdagingen voor de toekomst 26 5.2.. MO* in een nieuw kleedje 26 5.2.2. Nieuw op www.mo.be 26 5.2.2.. Online nieuwsaanbod versterken en illusteren 27 5.2.2.2.English, Français, Español 27 5.2.2.3. Interactieve website 27 5.2.2.4.Grotere toegankelijkheid 28 5.2.2.5. Multimediaal 28 5.3. Naar een hoger bereik en een grotere impact 29 5.3.. Het merk MO* 29 5.3.2. Kwaliteit en vernieuwing 30 5.3.2.. Bereik van MO* consolideren 30 5.3.2.2. Het bereik van www.mo.be: groei zet door in 2008 32 5.3.2.3. Bereik MO*paper: registraties groeien aan 35 5.3.2.4. MO*debat: vaste waarde in Vlaams debatlandschap 35 5.3.3. Professioneel marketingbeleid 38 5.3.3.. MO* als referentie voor mondiale berichtgeving 38 5.3.3.2. Mix van promotionele en redactionele acties 39 5.3.3.3. Commununicatie- en promotieplan www.mo.be 39 5.3.4. Maximale impact via versterkende samenwerking 40 5.4. Meer diversiteit 4 5.4.. MO* biedt een grote inhoudelijke diversiteit 4 5.4.2. www.mo.be weerspiegelt de mondiale diversiteit 43 5.4.3. Diversiteit binnen de organisatie 44 4 MO Q jaarverslag 2008
5.5. Onafhankelijke partner 45 5.5.. MO* als referentieblad voor ngo s 45 9. Vooruitblik naar 2009 62 9.. Redactionele prioriteiten 62 5.6. Wereldmediahuis versterkt zijn financiële basis 49 5.6.. Positief resultaat in 2008 49 5.6.2. Kostenstructuur blijft onder controle 50 5.6.3. De besteding van de middelen 5 5.6.4. Opbrengsten 52 5.6.5. Herkomst van de opbrengsten 53 5.6.6. Toewijzing resultaat 53 5.6.7. Begroting & resultaatrekening 2008 54 5.6.8. Balans 2008 55 6. Bestuurlijk verslag 56 6.. Organigram 56 9.2. Opstart multimediaal project www.mo.be 62 9.3. Promotie- en communicatieplan www.mo.be in uitvoering 63 9.4. Draagvlak 63 0.Bijlage: CIM cijfers 64.Bijlage: MO* in de media 65 2.Contactgegevens 72 6.2. Ownership bij leden-ngo s 56 3.Colofon 72 6.3. Het bestuur 57 6.3.. Samenstelling Raad van Bestuur & afgevaardigd bestuurder 57 6.3.2. Werking Raad van Bestuur 58 6.4. Partnerschappen 59 6.4.. Relatie met Roularta 59 6.4.2. Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS) 59 6.4.3. Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VAIS) 59 7. Sociaal verslag 60 7.. Klein maar dynamisch team 60 7.2. Medewerkersbeleid: kort op de bal spelen 6 7.3. Inzet van vrijwilligers 6 8. Milieuverslag 62 jaarverslag 2008 MO Q 5
. WERELDMEDIAHUIS 2008 IN EEN OOGOPSLAG.. Identikit Wereldmediahuis vzw De leden.. - de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging, Broederlijk Delen, Oxfam Wereldwinkels, Trias, Vredeseilanden, Plan België, FOS - Socialistische Solidariteit en Wereldsolidariteit. Belangrijke partners en financieringsbronnen - Roularta: samenwerkingsovereenkomst over lay-out, druk, distributie, reclamewerving en abonnementenadministratie MO*. - Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS): subsidies in het kader van het programma 2008-200. - Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VAIS): subsidie in het kader van de beheersovereenkomst 2008-202 voor MO* en www.mo.be. -.. - de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging: meerjarenfinanciering en logistieke samenwerking. - IPS Vlaanderen: samenwerkingspartner in www.mo.be. Missie door het realiseren van informatieve initiatieven het maatschappelijk draagvlak van de mondiale beweging voor meer democratie, rechtvaardigheid en menselijkheid verbreden, de kennis hierover vergroten en het debat stimuleren. De kanalen - MO* het maandelijks magazine - www.mo.be, de mondiale nieuwssite - e-mo*, het wekelijks gratis e-zine - MO*papers, de gratis achtergrond- en analysedossiers - MO*debat, de debattenreeks van MO*.2. Facts and figures 2008 de kanalen MO*, het maandelijks magazine, brengt analyses, verhalen en mensen achter de mondiale actualiteit: Bereik van bijna 250.000 lezers - volgens de laatste CIMcijfers (2007-2008). Oplage van 24.000 exemplaren: 5.000 Knack-abonnees en 5000 rechtstreekse abonnees en maandelijks verspreiding van 4000 exemplaren op debatten, festivals en andere evenementen. Een jaarabonnement kost 32. Op 68 bladzijden krijgen de lezers betrouwbare én relevante, kleurrijke en diepgravende, tegendraadse en verhelderende artikels over en vanuit de hele wereld. Inhoudelijke klemtonen in 2008: klimaatverandering, ontwikkelingsvraagstukken, nieuwe wereldverhoudingen met onder meer de EU en de BRICS in het mondiale globaliseringsverhaal en millenniumdoelstellingen. Kernpunten van de nieuwe vormgeving gelanceerd begin 2008: herkenbaarheid, meer transparantie en ruimte, en betere leesbaarheid. Kwaliteitsbewaking door overleg, uitwisseling en samenwerking binnen de redactievergaderingen. Geografische en thematische specialisatie: elke redacteur specialiseert zich in een regio en rond een aantal thema s. Tijdelijke uitbreiding van de redactie in het kader van een opdracht rond artikels over interculturaliteit. www.mo.be, de mondiale nieuwssite: 50.000 unieke bezoekers per maand (bijna een verdubbeling in vergelijking met 2007) en een record van 74.000 unieke bezoekers in november. Bereik: vooral een hooggeschoold en werkend publiek, waarvan meer dan de helft ouder dan 45 jaar, en iets meer mannen dan vrouwen. www.mo.be scoort gemiddeld 7,9 0 op het vlak van waardering in een online onderzoek. www.mo.be brengt continu mondiaal nieuws, aangeleverd door het internationaal nieuwsagentschap IPS, door de redactie van MO* en stagiairs-journalisten. Focus in 2008 op inhoudelijke kwaliteitsverbetering door een groter actueel nieuwsaanbod met achtergrond, duiding én illustraties, en meer en uitgebreidere dossiers. 6 MO Q jaarverslag 2008
Nieuw op de website: artikels in het Engels, Frans en Spaans, multimediale aanpak met beeld, audio en video én meer aandacht voor interactiviteit. Onderzoek via focusgroepen naar mogelijkheden van een doorgedreven multimediale aanpak. Verbetering van backoffice en samenwerking tussen de reacties van IPS & MO* door de oprichting van een redactievergadering www.mo.be. e-mo*, het wekelijks gratis e-zine met actueel nieuws uit de hele wereld, onderverdeeld in de rubrieken globalisering, milieu, ontwikkeling en Wereldscan: 0.07 abonnees ontvangen dit e-zine elke vrijdagochtend in hun mailbox. Inschrijven kan via www.mo.be emo Aankondigingen van breaking news via nieuwsflitsen, met doorverwijzing naar www.mo.be voor nog meer nieuws en informatie. MO*papers, de gratis achtergrond- en analysedossiers over actuele vraagstukken van de mondialisering: 949 mensen zijn geabonneerd op de mailinglist van de MO*papers. Inschrijven kan via www.mo.be mopapers MO*papers werden ook altijd aangekondigd op verschillende sites, zeer gericht in functie van het onderwerp. MO*paper scoort gemiddeld 7,7 0 op het vlak van waardering. MO*paper bereikt werkende bevolking (7% van de lezers is tussen 26 en 55 jaar, 87% is volledig of deeltijds werkzaam), die in grote mate hoger geschoold is (88% volgde hoger onderwijs) Slechts 40% kocht vroeger ook MO*noordzuid CAHIER, wat erop wijst dat de MO*paper een nieuw publiek aanspreekt. Promotie en communicatie van het merk MO* als referentie voor mondiale berichtgeving MO*producten werden sterk aan elkaar gelinkt. Het vergroten van bereik en impact, en het versterken van het merk MO*, verliepen dus crossmediaal. Om de impact en het bereik van de berichtgeving van MO* te vergroten werd volop gekozen voor een doelgroepgerichte promotie. Weerklank van MO* vergroten door via goed gekozen samenwerking, doelgerichte persberichten en aankondigingen redactionele verwijzingen te realiseren en content te verspreiden in andere media, op andere websites en weblogs. Wereldmediahuis versterkt zijn financiële basis Voor het vierde jaar op rij sluit Wereldmediahuis zijn werkjaar positief af. Dat komt de financiële stabiliteit en onafhankelijkheid van de organisatie ten goede. Wereldmediahuis slaagt erin zijn uitgaven goed onder controle te houden en de inkomsten goed in te schatten door een gedetailleerde budgetcontrole na het einde van elk kwartaal. Na de toewijzing van het resultaat werd een heel beperkte winst van 320 geboekt. Klein maar dynamisch team De samenstelling van het team bleef in 2008 zeer stabiel. De MO*redactie telde gemiddeld 4.65 FTE, eindredactie werd verzorgd door 0.5 FTE. Webredactie in handen van 0.8 FTE. Ondersteuning door coördinator interne zaken (0.8 FTE), verantwoordelijke promotie & communicatie ( FTE) Afgevaardigd bestuurder: maximaal dag in de week. Naast de stagiairs op de redactie wordt er ook voor de promotie en communictaie een beroep gedaan op vrijwilligers. MO*debat, de debattenreeks van MO* in samenwerking met diverse organisaties uit het brede Vlaamse middenveld: De MO*debatten zijn uitgegroeid tot een vaste waarde in het debatlandschap van Vlaanderen. Ze zorgen voor een verhoging van onze zichtbaarheid en voor een versterking van ons merk. In 2008 werden 5 MO*debatten georganiseerd. De debatagenda verschijnt in MO* en op www.mo.be modebat. jaarverslag 2008 MO Q 7
2. WEGWIJS IN HET JAARVERSLAG Na een inleiding door Frank Beke, voorzitter van Wereldmediahuis, en Gie Goris, hoofdredacteur van MO*, volgen een toelichting over de visie en missie van Wereldmediahuis en een overzicht van de strategische doelstellingen voor 2007-202. Die doelstellingen (kwaliteit, groter bereik, meer diversiteit, onafhankelijkheid, sterkere financiële basis) vormen de rode draad in het activiteitenverslag, dat in detail de werking van Wereldmediahuis in 2008 beschrijft. Onder meer de inhoudelijke klemtonen van MO* en www.mo.be, de vernieuwingen van 2008 en het financiële plaatje komen hier aan bod. Het activiteitenverslag vormt de hoofdmoot van dit jaarverslag. Daarna volgen een bestuurlijk, sociaal en milieuverslag. Het inhoudelijke luik van dit jaarverslag wordt afgesloten met een vooruitblik op de prioriteiten voor 2009. Als bijlagen vindt u een overzicht van MO* in de media, de CIM-cijfers, contactgegevens en de colofon. 3. DE WERELD BEGRIJPBAAR MAKEN: VISIE EN MISSIE De missie van Wereldmediahuis is door het realiseren van informatieve initiatieven het maatschappelijk draagvlak van de mondiale beweging voor meer democratie, rechtvaardigheid en menselijkheid te verbreden, de kennis hierover te vergroten en het debat te stimuleren. Deze missie werd reeds geformuleerd bij de oprichting van Wereldmediahuis in 2002 en bekrachtigd door de algemene vergadering in mei 2007. De schokken die 2008 te verwerken kreeg, bevestigen het belang van deze missie en vergroten, naar ons aanvoelen, de kansen om de activiteiten te verspreiden in Vlaanderen. 2008 was het jaar van de internationale crisissen. Het jaar begon met torenhoge energie- en voedselprijzen en eindigde met de diepste financiële en economische crisis sinds de Grote Depressie van de jaren dertig van vorige eeuw. Intussen bleven de gewapende conflicten in het Midden-Oosten en West-Azië voortduren, en was er heel wat te doen over de klimaatcrisis, in de aanloop naar de klimaatconferentie in het Poolse Poznan in december. In het mei-nummer van MO* schreef Gie Goris in zijn voorwoord: De prijs van rijst is in Azië een factor die presidenten en regeringen kan doen vallen, merkte Asian Development Bank-econoom Frank Harrigan op toen hij in Brussel de economische verwachtingen voor Azië toelichtte. Wat hij niet vermeldde, is dat diezelfde prijs ook wel eens in staat zouden kunnen zijn de onaantastbare macht van neoliberale wereldstructuren te ondergraven en beleidsmakers te dwingen opnieuw te luisteren naar hun hongerige burgers. Elk nadeel heeft zijn voordeel. In november, nadat de financiële luchtbel gebarsten was, stelde Alma De Walsche in een opinie: Het is de hoogste tijd om dit risicovolle kapitalistische systeem te vervangen door een systeem dat crisissen voorkomt en gebouwd is op solidariteit in plaats van op concurrentie. Zo n systeem zou de schulden aan het Zuiden kunnen kwijtschelden en zou investeren in projecten die de globale opwarming een halt toeroepen, in een groene economie, in hernieuwbare energie, in waardig werk, een huis, onderwijs en gezondheidszorg voor iedereen. Men voorspelt dat de crisis nog minstens vijf jaar zal aanhouden. Laat ons die tijd benutten om iets anders en beters gestalte te geven. Make change happen! Samen zorgden deze crisissen er inderdaad voor dat de ideologische en politieke machtsverhoudingen in de wereld voor het eerst sinds 25 jaar kantelden in het voordeel van denkers en bewegingen die het neoliberale mondialiseringsmodel in vraag stellen. De maatschappelijke positionering van MO* heeft, met andere woorden, een stevige duw in de rug gekregen. Anderzijds is het nog niet duidelijk welke impact de diepe crisis zal hebben op de financiering en verspreiding van MO*. In elk geval hebben de commerciële media al de alarmklok geluid over besparingen en zelfs dreigende verdwijningen van titels of media. Dankzij het feit dat MO* niet direct marktgevoelig is, komen we er ook op dit vlak -voorlopig- versterkt uit. 8 MO Q jaarverslag 2007
4. STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN 2007-202 Wereldmediahuis stond in 2007 voor de uitdaging een strategische planning op te maken voor de komende vijf tot zes jaar. Vanuit de behoefte om de krijtlijnen voor de werking over meerdere jaren duidelijk uit te tekenen, maar ook door de noodzaak om een driejarig programma voor de Directie- Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS) uit te schrijven, én vanuit de opportuniteit om een vijfjarige beheersovereenkomst voor het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VAIS) te onderschrijven. De strategische planning resulteerde in het bekrachtigen van de visie en missie van Wereldmediahuis. Vanuit de gewijzigde omgevingsfactoren ten opzichte van de opstartfase werd dit vertaald naar de volgende set strategische doelstellingen voor de werking van 2008 tot 202, goedgekeurd door de Algemene vergadering van 6 mei 2007: De geformuleerde doelstellingen vormden de basis voor de dagelijkse werking in 2008, zoals je verder kan lezen in het activiteitenverslag. Daarnaast werden er twee prioritaire langetermijnprojecten opgestart in samenspraak met de Raad van Bestuur: Een onderzoek naar de opportuniteiten van een multimediaal project voor www.mo.be in het kader van de doelstellingen toekomstgericht en bereik. Een strategie ontwikkelen in verband met het maatschappelijk draagvlak en lidmaatschap, in het kader van de diversificatie van de financieringsbronnen van Wereldmediahuis en stakeholdermanagement (doelstelling financiële basis ). Kwaliteit Wereldmediahuis staat voor onafhankelijke, geëngageerde en betrouwbare informatie over globalisering en aanverwante tendensen. Voor alle producten en activiteiten worden uitdrukkelijke inspanningen gedaan om de kwaliteit te garanderen en te versterken. Toekomstgericht De producten en initiatieven van Wereldmediahuis worden toekomstgericht ontwikkeld. Zo kunnen nieuwe kansen tijdig gedetecteerd en vertaald worden in vernieuwing van de bestaande producten of in nieuwe initiatieven. Bereik en impact Wereldmediahuis wil het bereik van zijn gecombineerde initiatieven verhogen en zijn impact vergroten. Diversiteit Wereldmediahuis realiseert een grotere diversiteit, zowel binnen de organisatie als wat betreft de redactionele inhoud. Onafhankelijke uitgever & samenwerking Wereldmediahuis is een onafhankelijke uitgever van internationale informatie met sterke banden in het internationaal georiënteerde middenveld. Het consolideert bestaande samenwerkingsverbanden en zoekt nieuwe partners om zijn missie te realiseren. Financiële basis Wereldmediahuis versterkt zijn financiële basis. Bij het operationaliseren van de strategische doelstellingen in het kader van de beheersovereenkomst met VAIS werd het aspect banden binnen de doelstelling onafhankelijke uitgever versterkt door het invoegen van het begrip samenwerking. jaarverslag 2008 MO Q 9
5. ACTIVITEITENVERSLAG 2008 5.. Streven naar kwaliteit Wereldmediahuis staat voor onafhankelijke, geëngageerde en betrouwbare informatie over globalisering en aanverwante tendensen. Voor alle producten en activiteiten worden uitdrukkelijke inspanningen gedaan om de kwaliteit te garanderen en versterken. 5... Een integrale visie op kwaliteit Het streven naar kwaliteit is sinds de opstart in 2003 een constante. Het succes van de aangeboden informatiekanalen staat of valt met een continue aandacht voor kwalitatieve, relevante en betrouwbare informatie. De werking van de MO*- en de www.mo.be-redactie is er op afgestemd om in onderling overleg de kwaliteit en de coherentie tussen de kanalen te optimaliseren. Ze worden daarin ondersteund door een geïntegreerde benadering van promotie en communicatie, op het ritme van de informatieverstrekking, in nauw overleg en binnen het beperkte budget. Het is onze overtuiging dat, als we op duurzame wijze kwaliteit willen bieden, ook de ondersteunende diensten van kwaliteit doordrongen horen te zijn. En daar werd ook op ingezet binnen het kader van de beperkte beschikbare inzet van mensen en middelen. 5..2. MO* - de wereld begrijpbaar maken 5..2.. Redactioneel beleidsplan MO* 2008 Spraakmakend Het is belangrijk dat MO* in andere media en bij evenementen opgemerkt wordt omwille van de inhoud. Bij gebrek aan de financiële middelen om te concurreren met de (commerciële) mainstreammedia voor de aandacht van het publiek, is redactionele aandacht de meest efficiënte manier om onze grote zichtbaarheid in het Knack-pakket te behouden én om de positie als gezaghebbend tijdschrift of referentieblad te versterken. Om die doelstelling te realiseren, zorgt de redactie: dat ze de juiste keuze van onderwerpen maakt (juiste evenwicht: mainstreammedia niet doubleren, wél aansluiten bij verwachtingen en leefwereld grote publiek). voor een goede keuze van focus (over welk aspect van het onderwerp?) en invalshoek (de kapstok via dewelke het verhaal gebracht wordt). Dat is niet alleen belangrijk voor de zichtbaarheid, maar ook voor de stijl, vorm, leesbaarheid en toegankelijkheid van de teksten. voor een scherpe journalistieke uitwerking. voor samenwerking met middenveld universiteiten (om onderzoeken die lopen of mistoestanden die bestaan en die maatschappelijke relevantie hebben op te sporen en te kunnen uitwerken in verhelderende dossiers...) voor actieve deelname aan debatten, zowel MO*gelabelde als andere debatten, zowel in publieke ruimtes als in audiovisuele media. voor het uitbrengen van opvallende relevante enquêtes (opletten in de onderwerpkeuze: mag niet te intern aan de Noord-Zuidsector zijn maar moet het grote publiek aanspreken). Dat kan alleen gerealiseerd worden als er voor de extra uitgaven ook extra middelen gevonden worden. dat de onderwerpen in MO* gespreksonderwerpen worden in de trein, op café... Dat moet vooral via de vormgeving en de communicatie gerealiseerd worden. Ook de website biedt hiervoor extra mogelijkheden. Degelijk en relevant onderzoek Door zich te profileren met degelijk en relevant onderzoek wil MO* diverse aspecten van de globalisering beter begrijpbaar worden. In een opinie die Ides Debruyne, directeur van het Fonds Pascal Decroos, enkele jaren geleden publiceerde in MO*, schreef hij dat onderzoeksjournalistiek het antwoord kan bieden op een tanende dagbladverkoop. Kranten kunnen breaking news brengen, als ze het zelf maken. Onderzoeksjournalistiek brengt een extra prikkel om een krant te kopen. Daarvoor heb je op elke redactie slechts een paar onderzoeksjournalisten nodig die zich hiermee voltijds bezighouden. De kwaliteit hebben de redacties zeker in huis. Veel redacteurs zouden niets liever willen dan één of ander dossier uitspitten. Want wie anders dan de onderzoeksjournalist kan zorgen voor het behoud van pluralisme en democratie in Vlaanderen, op basis van kritische, kwaliteitsvolle en onafhankelijke journalistiek? Dat laatste is een citaat uit een brief van EU-Commissaris Neelie Kroes aan de minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht. Daarin schrijft Kroes ook 0 MO Q jaarverslag 2007
nog: Een onmisbaar element voor hoogstaande persproducten is de beschikbaarheid van goed uitgebouwde, kwaliteitsvolle en autonome redactieteams. Wat waar is voor de kranten, gaat zeker op voor een maandblad met de specifieke distributie van MO*. Om de noodzakelijkheid van het blad bij een breed publiek te bevestigen, is het nodig dat MO* geregeld het medium is dat nieuws maakt, dat verbanden toont die anderen over het hoofd zagen, dat op basis van feiten nieuwe analyses maakt. Elementen die daarbij zeker in het oog gehouden worden: focus op thema s die een duidelijke link hebben met de Europese Belgische Vlaamse politiek en of de leefwereld van de lezers. de onderwerpen om te onderzoeken worden gekozen op basis van relevantie voor de lezer, vernieuwende inhoud, kans om agendazettend te werken. naast de inhoudelijke onderzoeken, wordt ook een publieksenquête gehouden. Expertise van the global South Onder the global South verstaan we de regio s die niet tot het welvarende deel van de wereld behoren (inclusief delen van de Balkan en Centraal-Azië dus). De redactie streeft ernaar een aantal belangrijke dossiers, actueel-stukken of reportages te laten schrijven door (of samen te schrijven met) auteurs uit het Zuiden. Dat vraagt volgehouden netwerk-inspanningen, goede briefings en veel werk van de redactie om de aansluiting met de lezer te verzekeren. Maar het levert wel een inhoudelijke en communicatieve meerwaarde op: MO* profileert zich daardoor binnen de Nederlandstalige media als de plek waar het globale Zuiden rechtstreeks aan bod komt. De redactie zorgt er ook voor dat over het hele blad zoveel mogelijk experts uit het Zuiden aan bod komen. Het is belangrijk dat de mensen en volkeren uit het Zuiden niet enkel voorkomen als slachtoffers, maar ook en vooral als actoren en experts, zowel over hun eigen omgeving als over de mondiale tendensen waarvan ook de lezers deel uitmaken. 5..2.2. Evaluatie redactioneel beleidsplan MO* 2008 Betrouwbaar, relevant én kwalitatief. Over het algemeen is MO* in 2008 veeleer degelijk en betrouwbaar dan spraakmakend geweest. De dossiers en andere artikels hebben op een constant hoog kwalitatief niveau geïnformeerd en duiding gegeven, maar we zijn er minder dan gehoopt in geslaagd om echt de nieuwsagenda van andere media te beïnvloeden of maatschappelijke discussies op gang te brengen. We hebben wel gezorgd voor het onderbouwen van actuele debatten, waaraan MO* meestal erg vroeg bijgedragen heeft. In december publiceerde MO* een exclusieve enquête over de houding van de Vlamingen tegenover de (Universele Verklaring van de) Mensenrechten. Alhoewel dit onderzoek zeker nieuwswaarde had, werd het maar beperkt opgepikt. Het Belang van Limburg nam de cijfers wel over op een hele krantenpagina, maar de verwijzing naar MO* was minimaal. klimaat Met name de artikels rond klimaatverandering hebben aangetoond dat een medium met een voorkeur voor de standpunten van het Zuiden op een andere, aanvullende manier kan berichten over topics die iedereen bezighouden. MO* bracht in 2008 onder andere dossiers over de impact van vleesproductie op de opwarming, over de autolobby op Europees niveau en over Transition Towns. Interviews met Ruddy Rabbinge en Lester Brown waren hierin de blikvangers, die op relevante plaatsen ook geciteerd of overgenomen werden. ontwikkeling Ook in de debatten rond ontwikkeling zorgde MO* voor een geapprecieerde en degelijke bijdrage in 2008. MO* bracht onder andere interviews met Rabbinge, Graça Machel en Juan Somavia; dossiers over de Vlaamse ontwikkelingssamenwerking in Mozambique, belastingparadijzen, de samenhang tussen financiële speculatie en honger; en talrijke artikels over de Belgische aanwezigheid en bijdrage in de internationale ontwikkelingssamenwerkingsdebatten en -inspanningen. globalisering en nieuwe wereldverhoudingen Een speciaal middenkatern over India gaf de redactie de mogelijkheid om diepgaand te antwoorden op de vraag welke impact de economische en politieke groei van India heeft voor de gewone Indiërs. Dit dossier werd grotendeels gereproduceerd door Broederlijk Delen in haar voorbereidende materiaal voor de campagne van 2009 en leverde ook veel uitnodigingen op om deel te nemen aan avonden en debatten over India. In november verscheen een uitgebreid dossier over de evolutie van arbeidsvoorwaarden en arbeidersrechten in de Chinese Parelrivierdelta. In maart brachten we een reportage over de demografische uitdagingen in Rusland. Ook in andere analysestukken kregen de BRIC-landen ruime aandacht, zodat het lezerspubliek op voortdurende wijze informatie kreeg om zich een beeld te vormen van hoe zij de nieuwe wereldverhoudingen beïnvloeden. We brachten ook een essay van Kishore Mahbubani over de Aziatische eeuw. Tegelijk verloor MO* uiteraard de ontwikkelingen in de VS en de EU niet uit het oog. De verkiezingen in de VS werden gecovered aan de hand van een interview met Cornel West en een essay door auteur Paul Verhoeven. De EU kreeg nog veel meer aandacht, o.a. via een interview met Daniel Cohn- Bendit, dossiers over Frontex en sociale regelgeving en tal van kortere en langere analyses. jaarverslag 2008 MO Q
5. ACTIVITEITENVERSLAG 2008 Opvallend was het septemberdossier, waarin de band tussen (financiële) speculatie en de hoge voedselprijzen onderzocht werd. Daarin schreef John Vandaele grotendeels de analyse neer die zou verklaren waarom de financiële wereld een maand later in elkaar zou klappen. Uit de inleiding: De financiële markten hebben zich ontwikkeld tot een monster dat dringend terug op zijn plaats moet worden gezet. Deze uitspraak, uit mei 2008, komt van Horst Köhler, de huidige Duitse president, christendemocraat én voormalig directeur van het Internationaal Muntfonds. De politiek schafte de meeste beperkingen op de bewegingsvrijheid van geld af en de storm is almaar aangezwollen omdat vooral de Amerikaanse centrale bank de Federal Reserve erg veel geld heeft geschapen. Sinds jaren gaat de Fed elke mogelijkheid van een economische recessie te lijf met gratis geld : om de investeringen en de consumptie op peil te houden, maakte de Amerikaanse centrale bank het goedkoop om geld te lenen. Paul De Grauwe, professor internationale economie aan de KU Leuven: Jarenlang zette Fedvoorzitter Alan Greenspan de rente op één procent, lager dan de inflatie. Geld was veel te lang veel te goedkoop. Niet alleen de consument en de bedrijven maar ook de enorme financiële industrie ging met dat geld aan de slag op zoek naar hoge rendementen. De sector maakte daarbij gebruik van zogenaamde innovaties, nieuwe financiële instrumenten die steeds complexer worden. Warren Buffett, een van s wereld grootste beursinvesteerders, noemt deze afgeleide producten financiële massavernietigingswapens. Expertise van the global South Wie een jaargang MO* doorneemt, kan niet anders dan concluderen dat er in het Zuiden heel veel competentie en expertise aanwezig is als het gaat over ontwikkeling, veiligheid, sociale herverdeling, Zowel in grote interviews (Graça Machel, Juan Somavia, Chenjerai Hove, Miguel d Escoto), als in reportages en achtergrondstukken komen mensen uit het Zuiden als competente kenners naar voren. Het aantal stukken geschreven door auteurs uit het Zuiden is lager dan voorzien. Dat het niet evident is om die ambitie waar te maken, heeft diverse redenen: we willen ook een rol spelen in het stimuleren van mondiale journalistiek in eigen land en dus aanvaarden we uiteraard ook voorstellen van freelancers. de afstemming tussen het MO*lezerspubliek en de aanpak van Zuiderse journalisten is niet vanzelfsprekend. ondanks internet is communicatie met relevante auteurs vaak een stuk moeilijker dan verwacht. In de essay-rubriek lukte het wel om auteurs uit het Zuiden te brengen: Fatima Mernissi, Ingrid Betancourt, Kishore Mahbubani en Mario Vargas Llosa. Toegankelijkheid In de oefening om de degelijkheid van de informatie te balanceren met de toegankelijkheid ervan, opteerde MO* om de eindredactie te laten doen door een eigen redacteur, Kristof Clerix. Dit resulteerde in uitdrukkelijk meer aandacht voor afstemming van vorm en inhoud, met als voornaamste bezorgdheid de toegankelijkheid van de informatie. Titels, kaartjes, bijschriften, ruimte voor beeld, formaat van teksten: alles wordt nu permanent aan de toegankelijkheidstoets onderworpen. Belevingswereld van de lezers Met de rubrieken De Wereld in België en België in de Wereld brengt MO* elke maand zes bladzijden waarin heel specifiek gezocht wordt naar aanknopingspunten tussen de mondiale actualiteit en de leefwereld van de lezers. Ook in dossiers wordt daar nauw op toegezien. Voorbeelden zijn dossiers over de Vlaamse ontwikkelingssamenwerking in Mozambique, transitiesteden, de autolobby, vleesconsumptie De voortdurende aandacht voor de relatie van België met Congo hoort in zekere zin ook onder deze rubriek thuis, aangezien Congo voor veel lezers de meest directe band met ontwikkelingssamenwerking uitmaakt. Met twee reportages (over goed bestuur, en over mijnexploitatie door milities) en verschillende andere artikels werd hier goed zorg voor gedragen. 5..2.3. Wat kon u in 2008 in MO* lezen? MO* bracht in 2008 een boeiend scala aan interviews, reportages, dossiers en analyses. Een overzicht. Exclusieve interviews Naomi Klein, Ruddy Rabbinge, Daniel Cohn-Bendit, Lester Brown, Graça Machel, Jimmy Carter, Cornel West, Juan Somavia, Chenjerai Hove en Miguel d Escoto. Essays Joachim, een boer in Haïti (Stefan Broeckx), Sheherazades weblog (Fatima Mernissi), Expo 58 en Congo (Guy Poppe), Brief aan mijn moeder (Ingrid Betancourt), Humanitaire interventie (Noam Chomsky), Mandela Magic (Peter ter Horst), Heilig Vuur (Peter Sloterdijk), De Aziatische eeuw (Kishore Mahbubani), Amerikaanse verkiezingen: Eindelijk (Paul Verhaegen), De voeten van Fataumata (Mario Vargas Llosa). Reportages Goed bestuur in Congo (John Vandaele), Rusland: demografische uitdaging (Kristof Clerix), Madagascar in kaart gebracht (Tineke Van der Eecken), Banlieus: blij met een lege doos? (Samira Bendadi), Indianen en biobrandstoffen in Brazilië (Ann Baccaert), Speciaal katern India: Mumbai, Rajastan, Gujurat (John Vandaele), Orissa, Madhya Pradesh (Alma De 2 MO Q jaarverslag 2007
Walsche), Jharkhand, Assam (Gie Goris), Mijnbouw in Ghana (Gie Goris), Mijnbouw in Kivu (Nicolas Garreth), Marokko migratieland (Stefaan Anrys), Albanië in transitie (Kristof Clerix), Kinderarbeid in de bezette gebieden (Simonne Korkus). Achtergrondartikels bij actuele gebeurtenissen Kaliningrads verloren vrijheid (Bram Peeters), VN blijven weg uit Somalië (Stefaan Anrys), Bolivia: buigen of barsten (Franz Chávez en Alma De Walsche), Cuba na Castro (Alma De Walsche), Egypte onder vuur (Tine Danckaers), China (John Vandaele), De Mexicaanse karteloorlog (Alma De Walsche), Tsjaad (Stefaan Anrys Tim Dirven), 60 jaar Nakba (Tine Danckaers), Geweld tegen vrouwen in Guatemala (Alma De Walsche), China financiert VS-oorlogen (John Vandaele), Kosovo: VN-corruptie (Stefano Valentino), Corruptie in Nepal (Nick Meynen), Cocaïne via Guinee Bissau (Kristof Clerix), Argentinië: soja-geld zorgt voor onrust (Mariano Slutzky), Elektriciteit in Afrika (Stefaan Anrys), De Vierde Vloot en Latijns-Amerika (Alma De Walsche), In Birma wacht het volk op de val van het regime (Sue Tack), Wit-Rusland (Kristof Clerix), An American in Brussels (Daan Bauwens), Het einde van de Amazone (Alma De Walsche), Kirkuk is de sleutel (Tine Danckaers), Ongevallen op zee (Lisbeth Jaspers), Strategisch belang van Oekraïne (Kristof Clerix), Fatal Footprint (Kristof Clerix), De opstandige provincies in Bolivia (Alma De Walsche). België in de Wereld De Wereld in België Langere en kortere artikels waaruit de verwevenheid van de EU, België en Vlaanderen met de globaliserende wereld blijkt: Jihadi s in België, Dublin II is dodelijk, Allochtone octopus, Vluchtelingen en trauma s, Islamitische aalmoezeniers, Informatiehonger moslims, De Turkse kwestie in België, Stadswandeling in Molenbeek, Universiteiten en wereld, Holebi-asielzoekers, Thailandse huwelijksmigratie, Allochtone ondernemers, Allochtoon jeugdwerk, België in de VN- Veiligheidsraad, Minister voor Ontwikkelingssamenwerking Charles Michel, Geen medische Club Med, België leidt buitenlandse legertop op, Federaal budget ontwikkelingssamenwerking, Iedereen verzekerd!, Olivier De Schutter en de voedselcrisis, Terrorismebestrijder Gilles de Kerchove, Congolese mijncontracten, Ontwikkelingssamenwerking op nieuwe paden, Hulp moet helpen (Top in Accra), Bamako Office, Klimaattest ontwikkelingssamenwerking, Europese Unie in Poznan, De Europese Unie, de Afrikaanse Unie en China. Dossiers De CO 2 -uitstoot van vlees (Alma De Walsche), De autolobby en het klimaat (Stefaan Anrys), Frontex bewaakt de Europese grenzen (Tine Danckaers), Sociaal Europa (John Vandaele), Vlaamse ontwikkelingssamenwerking in Mozambique (Stefaan Anrys), Belastingparadijzen (Hans van Scharen), Speciaal katern India (John Vandaele, Alma De Walsche, Gie Goris), Financiële speculatie en voedselcrisis (John Vandaele), Transitiedenken en Transition Towns (Alma De Walsche, Lien de Coster), China: arbeidsvoorwaarden in de Parelrivierdelta (John Vandaele), Mensenrechten: zestig jaar - enquête (John Vandaele). Cultuurinterviews Amina Tcherkich, Marcel Khalife, Xiaolu Guo, Faustin Linyekula, Sahika Tekand, Gilberto Gil, Juanes, Damon Galgut, Rahib Mroué en Marta Rojas. jaarverslag 2008 MO Q 3
5. ACTIVITEITENVERSLAG 2008 5..2.4. Redactionele accenten MO* hield in 2008 de vinger aan de pols van de turbulente mondiale actualiteit. Het magazine bracht onder andere dossiers over klimaat en energie, over belastingparadijzen en financiële speculatie, over voedsel en honger Daarnaast werd ook de realiteit van de opkomende machten voortdurend in de gaten gehouden, onder meer met reportages uit Rusland, China, Brazilië en India (waaraan een hele special gewijd werd). De grote verschuivingen in de wereld vormden ook de klemtoon in de grote interviews. Daarnaast was er heel veel aandacht voor actuele ontwikkelingen, omdat veel mensen net daardoor geneigd zullen zijn in te gaan op een informatief aanbod. Het is overigens door de polsslag van de actualiteit goed te volgen, dat het blad -en de andere producten van Wereldmediahuis- tijdig nieuwe tendensen en realiteiten kunnen opsporen en brengen. Niet toevallig bracht MO* in september een dossier waarin de waanzin van de bancaire luchtbel beschreven werd -uitgerekend in de maand dat die luchtbel uiteenspatte. Milleniumdoelstellingen JAARGANG 6 INTERVIEW DOSSIER ESSAY ACTUEEL BELGIE IN DE WERELD MO*5 feb MO*52 maa MO*53 apr MO*54 mei MO*55 jun MO*56 jul MO*57 sep MO*58 okt MO*59 nov MO*60 dec Ruddy Rabbinge Graça Machel Juan Somavia Miguel d Escoto Bestuur in Congo Sociaal Europa Vlaamse ontwikkelingssamenwerking in Mozambique Belastingparadijzen India-special (3 grote artikels) Geldhonger & lege magen 60 jaar Mensenrechten Joachim De Aziatische eeuw >China >UNCTAD (Conferentie over Handel en Ontwikkeling VN) vrouwen & geweld Guatemala > Indianen en biobrandstof > hulpindustrie Nepal > mijnen in Ghana > mijnen in Kivu Migranten in Marokko > zwavelmijnen in Java > einde van Amazone? Kinderarbeid in Israël Minister ontwikkelingssamenwerking, Charles Michel Budget ontwikkelingssamenwerking Olivier De Schutter: voedsel Relatie Congo België Efficiënte hulp (Top in Accra) Klimaattest voor Belgische ontwikkelingssamenwerking 4 MO Q jaarverslag 2008
De EU en de BRICS in het mondiale globaliseringsverhaal JAARGANG 6 EUROPA BRICS (NIEUWE WERELDVERHOUDINGEN) MO*5 feb MO*52 maa MO*53 apr MO*54 mei MO*55 jun MO*56 jul MO*57 sep MO*58 okt MO*59 nov MO*60 dec > Dublin II > Justus Lipsius proces > Autolobby > Daniel Cohn-Bendit > Frontex > Sociaal Europa > Privacy en Swift > Bonanza biobrandstoffen > Koerdische Arbeiderspartij PKK in Europa > Toekomst Navo > Visbeleid Kaapverdië > Biodiversiteit is leven > Doofpotoperatie Kosovo > Polen plukken onze jobs weg > Cocaïnesupermarkt van Europa > Europa en Iraakse vluchtelingen > Verpleegsters uit Oost-Europa > Europa opent migratiecentrum in Mali > Verzuipen in de hulp > Europese Unie en Latijns-Amerika > Balkan isoleren is geen optie > Europese Unie in Poznan > Europese en Afrikaanse Unie en China > Europees armoedebeleid > actueel Kalinigrad > interview Naomi Klein > reportage Rusland > Actueel China > actueel China > reportage Brazilië > essay Noam Chomsky > katern India (drie reportages, kortere stukken) > opinie geweld Zuid-Afrika > actueel energie Zuid-Afrika > opinie Millenniumtop > interview Juan Somavia > essay Kishore Mahbubani > actueel Wit-Rusland > dossier Arbeidsvoorwaarden in China > Actueel Amazone > interview Miguel d Escoto > fotoreportage Assam, India > dossier mensenrechten > Europese en Afrikaanse Unie en China Genderspecifieke informatie JAARGANG 6 MO*5 feb MO*52 maa MO*53 apr MO*54 mei MO*55 jun MO*56 jul MO*57 sep MO*58 okt MO*59 nov MO*60 dec Portret: Amina Tcherkich Reportage: Rusland: demografische uitdaging Portret: Xiaolu Guo Dossier: Vlaamse ontwikkelingssamenwerking in Mozambique Interview: Graça Machel Portret: Laxmi Orao Opinie: Dolle Amina s Wereld in België: Thailandse huwelijksmigratie Essay: De voeten van Fataumata Voorwoord: seksueel geweld in Congo Essay: Sheherazades weblog Wereld: arbeidsmigratie naar Huelva Actueel: geweld tegen vrouwen in Guatemala Wereld in België: Wedloop om het hart van moslims Reportage: migranten in Marokko Wereld cultuur: gedwongen huwelijken Wereld sociaal: vrouwenmetro in Mexico Wereld: seksueel geweld Essay: Ingrid Betancourt Fotoreportage: geweld tegen vrouwen in Kivu jaarverslag 2008 MO Q 5
5. ACTIVITEITENVERSLAG 2008 5..2.5. In beeld MO* leverde in 2008 inspanningen om door blijvende aandacht voor vormgeving en meer specifiek foto- en illustratiemateriaal het maandblad op het niveau te houden van een volwaardig tijdschrift. Foto s en illustraties werden niet beschouwd als bladvulling, ze moesten het verhaal compleet maken. MO* bracht ook elke maand een fotoreportage, meestal van gerenommeerde fotografen, die een relevante thematiek zichtbaar en toegankelijk maakt voor een breed publiek: Turkmenistan (Gie Goris), Het andere Afghanistan (Pieter-Jan De Pue), Rien ne va plus: Zimbabwe (Dirk-Jan Visser), Kaapverdië: vissers zonder zee (Tim Dirven), Seksueel geweld Oost-Congo (Jan-Joseph Stok Elwin Verheggen), Men at work in Dubai (Teun Voeten Samira Bendadi), Wit-Rusland naar verkiezingen (Nick Hannes Kristof Clerix), Zwavelmijnen in Java (Guido Van Damme), Explosief Assam (Thomas Dworzak Gie Goris). Wereldmediahuis spaarde een belangrijk bedrag uit door zeer spaarzaam om te gaan met de aankoop van beeldmateriaal: enkele van onze eigen redacteurs maakten zelf foto s en Wereldmediahuis heeft ook een uitgebreid archief. MO* werkte met 2 vaste illustratoren die MO* mee een herkenbaar gezicht geven: Lectrr en Klaas Verplancke. Daarnaast begon MO* in 2006 met een bewuste en systematische inspanning om via een verbeterd coverbeleid nog meer mensen aan te zetten het magazine te openen, te lezen en te laten appreciëren. MO* werkte daarvoor in 2008 samen het communicatieagentschap Darwin dat tegen gunstige voorwaarden frappante covers realiseerde. Bescheiden kostenplaatje per cover (inclusief aankoop foto): 500. 5..2.6. Onderzoeksdossiers Een opvallende evolutie in 2008 was het ontwikkelen van een betere relatie tussen de onderzoeksdossiers in MO* en de mogelijkheden om op www.mo.be bijkomende informatie beschikbaar te maken. Bij het dossier over belastingparadijzen (juni 2008) verschenen op de website drie aanvullende artikels ( Belasting betalen is voor de domme massa, Reynders speelt dubbel spel in strijd tegen belastingparadijzen en Belastingparadijzen voor dummies ). Deze artikels werden duizenden keren gelezen, wat de meerwaarde van de werkwijze meteen onderstreept. Ook bij het speciaal katern over India verschenen extra s online, zoals een interview met Vandana Shiva en een stuk over ecologische landbouw als antwoord op de zelfmoordepidemie. Bij het dossier over mensenrechten gaven we online een overzicht van de mechanismen binnen de Verenigde Naties om de naleving van de mensenrechten te controleren, een stuk over de betekenis van mensenrechtenverdragen op het terrein (met commentaar van Wouter Vandenhole, professor mensenrechten aan de Universiteit Antwerpen, Diego Garcia Sayan, een Peruviaanse rechter in het Inter-Amerikanse Hof en Olubayo Oruduru van de Adekunle Ajasin Universiteit in Nigeria) én de volledige resultaten van de enquête uitgevoerd door TNS- Dimarso in opdracht van MO*. In de loop van het jaar werden een aantal dossiers geschreven door eigen redacteurs. MO*dossiers geschreven door eigen redacteurs: TITEL ARTIKEL AUTEUR MO*5 MO*52 MO*53 MO*53 MO*54 MO*54 MO*56 MO*56 MO*57 MO*58 MO*58 MO*59 MO*59 MO*60 feb 08 maa 08 apr 08 apr 08 mei 08 mei 08 jul 08 jul 08 sep 08 okt 08 okt 08 nov 08 nov 08 dec 08 De CO ² -uitstoot van Vlees De autolobby en het klimaat Frontex Sociaal Europa Vlaamse ontwikkelingssamenwerking in Mozambique Banlieus in Parijs Speciaal katern: India De cocaïnesupermarkt van Europa Speculatie en honger Transition Towns Migranten in Marokko China: arbeidsvoorwaarden in de Parelrivierdelta Allochtione ondernemers in Vlaanderen Mensenrechten: 60 jaar - enquête Alma De Walsche Stefaan Anrys Tine Danckaers John Vandaele Stefaan Anrys Samira Bendadi John Vandaele, Alma DeWalsche & Gie Goris Kristof Clerix John Vandaele Alma De Walsche en Lien De Coster Stefaan Anrys John Vandaele Tine Danckaers John Vandaele Bron: Wereldmediahuis 6 MO Q jaarverslag 2008
MO*dossiers geschreven door freelancers: TITEL ARTIKEL AUTEUR MO*55 MO*55 MO*55 MO*55 MO*58 MO*60 MO*60 jun 08 jun 08 jun 08 jun 08 okt 08 dec 08 dec 08 Belastingparadijzen Hulpindustrie in Nepal Stille genocide in Brazilië VN-corruptie in Kosovo Amerikaanse agenda in België Kinderarbeid in Israël Ongevallen op zee Hans van Scharen Nick Meynen An Baccaert Stefano Valentino Daan Bauwens Simone Korkus Lisbeth Jaspers Bron: Wereldmediahuis 5..2.7. Reisreportages MO* houdt vast aan de doelstelling om de redacteurs de mogelijkheid te bieden om reizen te ondernemen naar de regio s die ze coveren. Het biedt de MO*redacteurs de gelegenheid om de situatie ter plaatse te beleven, mensen te ontmoeten en contacten uit te bouwen. Het globale reisbudget was hoger in 2008 omdat het aantal reisdagen gevoelig uitgebreid werd. Er deden zich een aantal opportuniteiten voor waarop werd ingespeeld. Er werd ook een groot aantal reizen ondernomen samen met officiële Belgische missies, een besparing op de reiskosten maar meestal duurder op vlak van verblijfskosten. Ook voor de reportages werd in toenemende mate gezorgd voor een link tussen MO* en www.mo.be. Naast de extra s die rond de India-katern verschenen, brachten we ook extra s bij het verhaal over Ghana (interview met Kwaku Acheampong en prof. Emmanuel Boon over ontwikkelingssamenwerking en diaspora), het dossier over transitie (interviews met Rob Hopkins en Alan Langmaid, beide uit Totnes) en de reportage over Albanië (interview met Edi Rama, burgemeester van Tirana). MO*reisreportages door eigen redacteurs: REPORTAGE AUTEUR MO*5 MO*52 MO*54 MO*56 MO*57 MO*58 MO*59 feb 08 maa 08 mei 08 jul 08 sep 08 okt 08 nov 08 Bestuur in Congo Rusland: demografische uitdaging Banlieus: blij met een lege doos? Vlaamse ontwikkelingssamenwerking in Mozambique Speciaal katern: India Ghana en mijnbouw Marokko migratieland Totnes: transition town Albanië Parelrivierdelta in China John Vandaele Kristof Clerix Samira Bendadi Stefaan Anrys John Vandaele, Alma De Walsche & Gie Goris Gie Goris Stefaan Anrys Alma De Walsche& Lien de Coster Kristof Clerix John Vandaele Bron: Wereldmediahuis Aangekochte reisreportages: REPORTAGE AUTEUR MO*5 MO*53 MO*55 MO*57 MO*60 feb 08 apr 08 jun 08 sep 08 dec 08 Kaliningrad Madagascar Brazilië Nepal Kivu en mijnbouw Birma Kinderarbeid in de bezette gebieden Bram Peeters Tineke Van der Eecken Ann Baccaert Nick Meynen Nicolas Garreth Sue Tack Simonne Korkus Bron: Wereldmediahuis jaarverslag 2008 MO Q 7
5. ACTIVITEITENVERSLAG 2008 5..2.8. MO*redactieraad waakt mee over de kwaliteit De MO*redactieraad vergaderde in 2008 driemaal. De agenda werd toegespitst op concrete suggesties voor dossiers en onderzoek. Volgende mensen maakten in 2008 deel uit van de redactieraad: Ann Cassiman (Master in Cultures and Development Studies) Ben Schokkaert (Oxfam Wereldwinkels) Brigitte Herremans (Broederlijk Delen) Bruno De Cordier (Conflict Research Group) Jan Brigou (Handicap International) Chris Claes (Vredeseilanden) Didier Verbrugghen (IPIS) Dirk Barrez (journalist) Dries Lesage (UG) Gonnie Put (Vluchtelingenwerk Vlaanderen) Inez Louwagie (Netwerk Vlaanderen) Jessie Van Couwenberghe (ACV-CSC) Koen Dewulf (Centrum voor de Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding) Kris Berwouts (Eurac) Kwaku Acheampong (FOS) Marc Peirs (VRT-radionieuwsdienst) Naima Cherkaoui (Forum voor Etnisch-Culturele Minderheden) Nora Cassiers (Persdienst ABVV) Rudy De Meyer (..) Sophie De Graeve (VOK) Sven Rooms (Plan België) Wendel Trio (Greenpeace) 5..3. www.mo.be, mondiaal nieuws online Na een reeks technische uitbreidingen in 2007 hebben we voor de nieuwssite www.mo.be in 2008 vooral ingezet op inhoudelijke kwaliteitsverbetering. Enerzijds speelden we korter op de bal bij belangrijke nieuwsfeiten met een mondiale inslag, waar we de nodige achtergrond en duiding konden bij geven. Anderzijds hebben we gefocust op een reeks uitgebreide dossiers, ondermeer over de Amerikaanse presidentsverkiezingen en de Olympische Spelen in China, waar we extra redactionele aandacht aan besteedden. Daarnaast verschenen alle artikels uit MO* ook online. Ze werden aangevuld met foto s en extra materiaal dat exclusief op de site verschijnt, zoals interviews, kortere artikels De stukken werden ook per editie op een geografisch kaartje weergegeven. In elk MO*nummer werd een volledige pagina aan de site gewijd, met ondermeer een top-5 van de meest gelezen artikels, markante quotes uit opinieartikels of andere stukken, en verwijzingen naar interessante online artikels en extra s. 5..3.. Groter actueel nieuwsaanbod De gemeenschappelijke nieuwssite www.mo.be van Wereldmediahuis MO* en Inter Press Service Vlaanderen (IPS) blies begin 2008 haar eerste kaarsje uit. Het nieuwsaanbod op www.mo.be is aanzienlijk gegroeid in vergelijking met 2007. Vooral het aantal opiniestukken is fors toegenomen, wat erop wijst dat www.mo.be bij bekende en minder bekende experts, binnen- en buitenlandse politici en andere opiniemakers uit de wereld gezien wordt als een site waar het debat rond mondiale thema s een vaste stek gekregen heeft. Ook de eigen inbreng van bezoekers op de Wereldblog en de fotoblog nam toe. Nieuwsagentschap IPS verzorgde nieuwsberichten op basis van de input van 350 lokale correspondenten berichten in 50 landen. De MO*redactie schreef naast de artikels voor MO* ook nog extra online bijdragen. Aan de artikels werden relevante 8 MO Q jaarverslag 2007
links en bijdragen uit het archief gekoppeld, alsook videofragmenten en beeldmateriaal. Alles samen coverde www.mo.be in 2008 meer dan 60 landen. De focus in de verslaggeving op de site ligt vooral op de regio s Afrika, Azië en de Stille Zuidzee en Zuid-Amerika. Wereldbloggers, die vanuit alle hoeken van de wereld verslag uitbrengen, plaatsten meer dan 200 bijdragen online. Daarnaast gingen we in zee met StampMedia, het eerste Jongeren Media Agentschap in Vlaanderen. StampMedia biedt op geregelde tijdstippen artikels aan, die wij overnemen op onze site. De artikels met focus op België en jongeren vormen een interessante aanvulling op het nieuwsaanbod van www.mo.be. verzameld in een toegankelijke audiospeler. De nieuwsartikels werden aangevuld met foto s, onder meer van de MO*redacteurs die op reportage waren geweest in het buitenland. Ook op de fotoblog werd aanvullend beeldmateriaal gepubliceerd. We moedigden bezoekers aan om mee te bouwen aan het nieuwsproduct en aan www.mo.be als platform voor multimediale informatieverspreiding. Op de fotoblog laadden bezoekers hun eigen foto s op. Op de Wereldblog leverden expats bijdragen over hun ervaringen in het buitenland en postten ze foto s. Het aantal bijdragen op zowel de Wereldblog als de fotoblog zat in de lift. 5..3.2. Breaking news en specials Om het nieuwsaanbod op www.mo.be toegankelijker te maken en een grotere impact te hebben, deden we in 2008 speciale inspanningen om in te spelen op belangrijke nieuwsfeiten die een mondiale inslag hebben en aansluiten bij de doelstellingen van www.mo.be. De verkiezingsspecial naar aanleiding van de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten lokte in november 2008 een recordaantal mensen naar de site en zorgde voor een groot aantal lezers van de nieuws- en achtergrondartikels die de redacties MO* en IPS gepubliceerd hebben naar aanleiding van de verkiezing. Bij de bevrijding van Ingrid Betancourt begin juli 2008 konden we het rijke archief van onze site rond dit onderwerp aan de actualiteit koppelen. In november 2008 hebben we speciale inspanningen gedaan om de aanslagen in Mumbai te coveren en voldoende achtergrond en duiding mee te geven. In aanloop naar de Olympische Spelen in China in augustus heeft de redactie van IPS een groot aantal artikels gemaakt die in een speciaal dossier gebundeld werden. 5..3.3. Multimediale informatieverspreiding Nieuwsartikels op onze site werden gedurende het hele jaar aangevuld met relevante videofragmenten op YouTube. Ook op de homepage kwam enkele keren per week een nieuw videofragment in de kijker dat verwees naar de mondiale actualiteit. Onderaan de nieuwsartikels verscheen ook een kaartje van het land waar het artikel over berichtte. Bovendien verschenen bij interviews op regelmatige tijdstippen audiofragmenten die de bezoekers van de site konden downloaden en beluisteren op hun computer of draagbare muziekspeler. De audiofragmenten werden aangeboden bij de artikels en 5..3.4. Van onze correspondent ter plaatse MO*redacteurs die in 2008 op reportage trokken naar het buitenland, brachten daarvan ook geregeld verslag uit op onze website -ofwel door nieuwsartikels of verslagen te schrijven, ofwel door een weblog bij te houden: Stefaan Anrys reisde in februari mee met minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht naar de buurlanden van Darfoer, en schreef daarover dagelijks nieuwsstukjes, aangevuld met audiofragmenten, op de site. Kristof Clerix schreef dagelijks over de 22 ste NAVO-top, die hij in Boekarest bijwoonde. Gie Goris was in New York toen Barack Obama begin november verkozen werd tot president van de Verenigde Staten. In enkele artikels schetste hij de verwachtingen die de Amerikaanse media schetsten en de uitdagingen die Obama te wachten staan. Alma De Walsche en John Vandaele woonden in december 2008 de klimaattop in Poznan bij en brachten verslag uit op www.mo.be. Gie Goris reisde naar Afghanistan voor een reportage in MO*magazine en bracht dagelijks verslag uit van zijn belevenissen op de Wereldblog. jaarverslag 2008 MO Q 9
5. ACTIVITEITENVERSLAG 2008 5..3.5. Investeren in kwalitieve back office Omdat de site met performantieproblemen worstelde, werd een cachingsysteem geïmplementeerd voor het merendeel van de artikels en pagina s op onze site, waardoor de server minder zwaar belast werd. Ook het verwijderen van enkele weinig of nietgebruikte modules zorgde voor een minder zware belasting. Samen met de technische ontwikkelaar van onze site (Uniway) en onze hostingpartner (Openminds) wordt nog verder naar oplossingen gezocht die onze site sneller en stabieler kunnen maken. Daarnaast hebben we ook het tellersysteem op onze nieuwssite uitgebreid, waarmee we sneller en beter kunnen nagaan hoeveel artikels we produceerden, en hoeveel artikels per continent, thema, land op de site verschenen zijn. 5..3.6. e-mo*: de week van www.mo.be Aan de formule van de elekronische nieuwsbrief werd niets gewijzigd in de loop van 2008: een selectie van de belangrijkste nieuwsfeiten uit het aanbod dat de redacties van MO* en IPS dagelijks posten op www.mo.be werd wekelijks samengebald in e-mo*. Het nieuwsoverzicht bevat enkele lijnen per artikel, via een lees meer -button werd de abonnee naar www.mo.be geloodst. Sinds oktober probeerden we ook elke week een bericht over interculturaliteit in het e-zine Wereldscan op te nemen. De webredactie ordent de berichten in vijf rubrieken: milieu, ontwikkeling, globalisering, Wereldscan en focus. Om het aantal inschrijvingen op e-mo* te stimuleren, promootten we het e-zine op de homepagina www.mo.be: wie zijn e-mailadres daar invulde, werd meteen doorgesluisd naar de registratiepagina. Ook de formule van de nieuwsflitsen met primeurs en interessante nieuwigheden werd behouden: abonnees kunnen zich inschrijven. In 2008 werd achttien keer een nieuwsflits uitgestuurd, bijvoorbeeld om de bevrijding van Betancourt aan te kondigen. Door kort op de bal te spelen bij zo n breaking news, worden abonnees van e-mo* ook weer naar www.mo.be doorverwezen voor nog meer nieuws en informatie. 20 MO Q jaarverslag 2007