Raadsvoorstel Griffiersnummer: B42 Onderwerp: Vaststelling verordening maatschappelijke ondersteuning 2015 en verordening Jeugdhulp 2015 Datum Stuurgroep: 7 oktober 2014 Datum raadsvergadering: 30 oktober 2014 Datum carrousel: 30 oktober 2014 Portefeuillehouder: W.J.J. Spaan Ambtenaar: A.Derix e-mailadres: a.derix@groesbeek.nl Telefoonnummer: Zaaknummer: MUG-14-00098 Documentnummer: VB/Raad/14/00179 Aan de gemeenteraad, Voorstel 1. Vast te stellen van de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Groesbeek 2015. 2. Vast te stellen van de Verordening Jeugdhulp gemeente Groesbeek 2015. 1. Inleiding Vóór 1 november 2014 dienen de gemeenteraden een verordening vast te stellen in het kader van de Jeugdwet en de Wmo 2015. In het verlengde van de gezamenlijke lijn die met Kracht door Verbinding is uitgezet zijn in regionaal verband de verordeningen voorbereid. In de Voorbereidingsnotitie Wmo- en Jeugdverordening zijn daartoe nadere beleidskeuzes voorgelegd aan het PFO Zorg & Welzijn. Deze zijn samen met de beleidskeuzes uit Kracht door Verbinding verwerkt in twee regionale modelverordeningen. Deze zijn gebaseerd op de modelverordeningen van de VNG en daarnaast is gebruik gemaakt van de modelverordening zoals door Schulinck opgesteld. Naast de gezamenlijke insteek bieden de verordeningen ruimte voor lokale invulling. De regionale modelverordeningen zijn inmiddels verwerkt tot (concept) verordeningen voor de MUG-gemeenten. In het licht van de aanstaande herindeling betreft het voor zowel de Jeugdhulp als voor de maatschappelijke ondersteuning drie identieke verordeningen. 2. Beoogd effect Met het vaststellen van beide verordeningen worden de (juridische) kaders benoemd waarbinnen de uitvoering van de wettelijke taken dient plaats te vinden. De oude Wmoverordeningen worden gelijktijdig ingetrokken. 3. Argumenten Algemeen: verordening Wmo 2015
De lijn die in de huidige Wmo-verordening is ingezet, wordt in de nieuwe verordening doorgezet. Dit betekent dat in de verordening een richtinggevend kader wordt benoemd. Concretisering van die kaders kan op een aantal onderdelen door het college plaatsvinden in het Besluit. Bij de betreffende thema s zal daar nader op worden ingegaan. Algemeen: verordening Jeugd Ofschoon de Jeugdwet ruimte biedt om (naast de verplichte onderdelen) regels op te nemen in de verordening zijn de mogelijkheden daartoe beperkt. Niet in de minste plaats omdat de Jeugdwet vrij gedetailleerd van opzet is. In de verordening is daar dan ook zeer beperkt gebruik van gemaakt. Criteria voor een maatwerkvoorziening (individuele voorziening in de Jeugdwet) Op grond van beide wetten moeten in de verordeningen regels worden opgenomen op welke wijze en op basis van welke criteria wordt vastgesteld of iemand in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening. Wat betreft de toegang is in de verordeningen opgenomen dat inwoners een melding kunnen doen bij het college of een andere daartoe door het college aangewezen organisatie. Dit maakt het mogelijk om de Sociale Teams de rol als centrale toegangspoort toe te kennen. In de jeugdverordening is het ook mogelijk gemaakt dat artsen een jeugdige doorverwijzen naar een aanbieder en dat in die situaties inzet van gecontracteerde jeugdhulp plaatsvindt als en voor zover de jeugdhulpaanbieder van oordeel is dat inzet van jeugdhulp nodig is. Om voor een maatwerkvoorziening in aanmerking te komen moet aan een aantal criteria/voorwaarden worden voldoen. Een deel van deze criteria borduurt voort op de algemene uitgangspunten: eigen kracht, kracht van de sociale omgeving etc. Met name in de Wmo verordening zijn daarnaast nog criteria benoemd die ook nu al worden toegepast en die in de jurisprudentie zijn geaccepteerd. Eveneens vanuit de jurisprudentie (en de huidige regelgeving) zijn in deze verordening een aantal afwijzingsgronden opgenomen (artikel 9). Pgb-beleid Voorwaarden voor het verstrekken van een Pgb: De mogelijkheid een Pgb te vragen is in de wetten overeind gebleven, zij het dat daar wel voorwaarden aan zijn verbonden. Deze hebben betrekking op het vermogen van de cliënt de Pgb-taken op verantwoorde wijze uit te voeren en de kwaliteit van de in te kopen voorziening. Daarnaast moet de cliënt motiveren waarom hij een Pgb wil (Wmo) of waarom hij de voorziening in natura niet passend vindt (Jeugdhulp). Aansluitend op deze voorwaarden is in de verordeningen de eis opgenomen dat een aanvrager voor een Pgb een plan opstelt waarin hij aangeeft hoe hij het budget wil besteden en waarom hij voldoet aan de gestelde voorwaarden. Voor het beoordelen van de plannen zal in de Beleidsregels een afwegingskader worden opgenomen. Overigens is conform het regionale voorstel in de Jeugdverordening nog bepaald dat jeugdigen jonger dan 18 jaar niet in staat worden geacht de Pgb-taken op verantwoorde wijze uit te voeren. In principe zal een dergelijke aanvraag dan ook worden afgewezen. In uitzonderlijke gevallen kan zo nodig gebruik worden gemaakt van de hardheidsclausule. Pagina 2 van 7
Hoogte van het Pgb: In de verordeningen is verder opgenomen hoe het tarief voor een Pgb moet worden samengesteld en uit welke kostencomponenten de hoogte van het Pgb is opgebouwd. Daarmee zijn de hoofdlijnen vastgelegd en kan de concrete uitwerking in bedragen door het college worden vastgelegd in het Besluit. Betalen ondersteuning vanuit sociaal netwerk: De laatste beleidskeuze die in verband met het Pgb van belang is betreft de mogelijkheid om met een Pgb ondersteuning in te kopen vanuit het eigen sociale netwerk. De wettelijke bepaling hieromtrent is zodanig geformuleerd dat volledige uitsluiting niet is toegestaan, maar er kunnen wel voorwaarden worden gesteld. In de verordeningen is daarom opgenomen dat dit alleen mogelijk is indien dat aantoonbaar tot betere en efficiëntere ondersteuning leidt en aantoonbaar doelmatiger is. Bovendien is bepaald dat hiervoor een lager tarief zal worden betaald dan het tarief voor een professional. Dit lagere tarief moet het college vastleggen in het Besluit. Daarnaast kan het college nadere voorwaarden stellen aan het verstrekken van een Pgb aan personen uit het sociale netwerk. Eigen bijdrage beleid Jeugdwet: Voor ondersteuning op grond van de Jeugdwet kunnen géén eigen bijdragen worden opgelegd. Wel is (in beperkte mate) sprake van ouderbijdragen maar voor alle aspecten die daarbij een rol spelen worden landelijke regels vastgesteld. Uitvoering daarvan is opgedragen aan het CAK. Wmo 2015: De Wmo biedt de mogelijkheid voor zowel algemene voorzieningen als voor maatwerkvoorzieningen een eigen bijdrage te vragen. In de regionale voorbereidingsnotitie zijn voorstellen gedaan over de wijze waarop gemeenten daarmee om kunnen gaan. Deze voorstellen zijn in de concept verordeningen overgenomen waarbij aanvullend het volgende kan worden vermeld: Eigen bijdrage voor algemene voorzieningen: De mogelijkheid hiervoor een bijdrage te vragen is opgenomen met de toevoeging indien de aanbieder die vraagt. Of een aanbieder een bijdrage vraagt is voor een belangrijk deel afhankelijk van de afspraken tussen die aanbieder en de gemeente. Op dit moment zijn echter nog geen concrete afspraken met aanbieders van algemene voorzieningen gemaakt. Ook de mogelijkheid om bepaalde (doel)groepen een korting op de bijdrage toe te kennen is in de verordeningen opgenomen. Voor welke groepen dit gaat gelden en hoe hoog de korting is dient nog nader door het college te worden uitgewerkt. Uiteraard zal bij de nadere uitwerking rekening worden gehouden met de toegankelijkheid van (algemene) voorzieningen. Het is immers niet de bedoeling dat de bijdrage een zodanige drempel opwerpt dat mensen daar geen gebruik van gaan maken. Eigen bijdrage voor maatwerkvoorzieningen: Conform het regionale voorstel is in de verordening bepaald dat voor een maatwerkvoorziening een eigen bijdrage wordt opgelegd met uitzondering van de arbeidsmatige dagbesteding en Pagina 3 van 7
zorgmijders. Als extra uitzondering is toegevoegd de Wmo-pas voor het collectief vervoersysteem. Gebruikers daarvan betalen wel een zonetarief. Voor het bepalen van de hoogte van de eigen bijdrage worden de parameters gebruikt zoals die in het Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 zijn opgenomen. Dit betekent dat in de verordening er van wordt uitgegaan dat cliënten de voor hun geldende maximale eigen bijdrage gaan betalen, echter nooit meer dan de kostprijs van de voorziening. Wmo-voorzieningen voor jeugdigen onder 18 jaar en rolstoelen: In een brief van 18 juli 2014 heeft de staatssecretaris aan de Tweede Kamer laten weten dat hij voornemens is voor jeugdigen tot 18 jaar zowel de rolstoelen als overige hulpmiddelen vrij te stellen van het betalen van een eigen bijdrage. Voor cliënten van 18 jaar en ouder geldt de vrijstelling alleen voor rolstoelen. De vrijstelling geldt niet voor een maatwerkvoorziening die verstrekt wordt ten behoeve van een woningaanpassing voor een minderjarige. Conform de mogelijkheid die de wet biedt is in de verordening bepaald dat in deze gevallen een bijdrage is verschuldigd. Jaarlijkse blijk van waardering voor Mantelzorgers Op grond van artikel 2.1.6 van de Wmo 2015 moet bij verordening worden bepaald op welke wijze het college zorg draagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers van cliënten in de gemeente. Met diverse lokale partijen wordt nog overleg gevoerd over de wijze waarop mantelzorgondersteuning verder vorm kan worden gegeven. Daarbij wordt ook gezocht naar een acceptabele invulling van de blijk van waardering. Op dit moment kan hiervoor dus nog geen concreet voorstel worden gedaan. Daarnaast kan het zo zijn dat de blijk van waardering van jaar tot jaar op een andere wijze wordt ingevuld. Op grond van deze overwegingen is in de verordening vastgelegd dat het college bij nadere regeling bepaalt waaruit de jaarlijkse blijk van waardering bestaat. Tegemoetkoming meerkosten voor personen met een beperking of chronische problemen Als gevolg van de afschaffing van de Wtcg en CER is in de Wmo 2015 een bepaling opgenomen waarmee de gemeente een tegemoetkoming kan verstrekken aan mensen die door hun beperking of chronische ziekte aannemelijke meerkosten hebben. Wil de gemeente daar géén gebruik van maken dan moet een heldere motivering worden opgenomen in het beleidsplan. Gezien de discussies tot nu toe gaan wij ervan uit dat de MUG-gemeenten in een of andere vorm deze mensen tegemoet willen komen. Het streven is er daarbij op gericht een en ander via de Collectieve Aanvullende Zorgverzekering te regelen. De beoogde doelgroep zal zich dan wel bij de CAZ moeten aansluiten. Daar is echter tijd voor nodig. Om die tijd te kunnen overbruggen is nu in de verordening opgenomen dat het college deze tegemoetkoming kan verstrekken en voor de wijze waarop dit wordt vormgegeven nog nadere regels kan vaststellen. 4. Inspraakprocedure De concept verordeningen hebben voorafgaand aan de bestuurlijke besluitvorming vier weken ter inzage gelegen. Daarnaast heeft op 2 september een regionale inspraakbijeenkomst Pagina 4 van 7
plaatsgevonden. E.e.a. heeft geleid tot een groot aantal vragen, opmerkingen en voorstellen/suggesties. Een overzicht daarvan is voor uw raad ter inzage gelegd. In dat overzicht is naast de vragen etc. ook een gemeentelijke reactie toegevoegd. Vanuit de MUG-gemeenten zijn twee schriftelijke reacties ontvangen. Een van de Wmo-raad Ubbergen en een gezamenlijke reactie van het Platform WVG/BTB, de Seniorenraad en de Cliëntenraad werk en inkomen. Geconstateerd is dat de inspraakreacties géén aanleiding hebben gegeven tot aanpassing van de concept verordeningen. Wel zal een aantal reacties nog worden betrokken bij de verdere uitwerking van Besluit en Beleidsregels of worden meegenomen bij de aangekondigde Deelnotitie Wmo die wordt toegevoegd aan de Sociaal Maatschappelijke Visie. 5. Kanttekening N.v.t. 6. Financiële onderbouwing Het vaststellen van de verordeningen heeft als zodanig geen financiële gevolgen. Echter, de kortingen die het rijk heeft opgelegd op de budgetten voor de nieuwe taken en het budget voor huishoudelijke hulp noodzaken tot een aantal maatregelen waarmee de uitvoering van de taken zoveel als mogelijk kan plaatsvinden binnen de financiële mogelijkheden. Dit is mede de reden waarom ervoor is gekozen (overigens in de lijn van het huidige beleid) ook in de nieuwe Wmoverordening waar dat is toegestaan de maximale eigen bijdragen te vragen van inwoners die ondersteuning krijgen. 7. Communicatie Na vaststelling van de verordeningen zullen deze bekend worden gemaakt, waarna zij op 1 januari 2015 in werking treden. Over de veranderingen die cliënten kunnen gaan ondervinden zullen zij uitvoerig worden geïnformeerd. 8. Aanpak/uitvoering Op grond van de vastgestelde verordeningen zal het college zo spoedig mogelijk overgaan tot vaststelling van het Besluit en de Beleidsregels. Burgemeester en wethouders van Groesbeek De secretaris, De burgemeester, J.W. Looijen H.W.C.G. Keereweer Bijlagen digitaal ter inzage: overzicht inspraakreacties lokaal en regionaal verordeningen Bijlagen ter inzage fractiekamer Bijlage ter inzage griffier Pagina 5 van 7
Raadsbesluit De raad van de gemeente Groesbeek; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van de gemeente Groesbeek van 7 oktober 2014; gelet op de artikelen 2.1.3, 2.1.4, eerste, tweede, derde en zevende lid, 2.1.5, eerste lid, 2.1.6, 2.1.7, 2.3.6, vierde lid, en 2.6.6, eerste lid, van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, en de artikelen 2.9, 2.10, 2.12 en 8.1.1 vierde lid van de Jeugdwet. onder verwijzing naar de centrumgemeenteverordening en -beleidsregels voor wat betreft de regels voor bijdrage in de kosten van opvang en beschermd wonen, overwegende dat: - burgers een eigen verantwoordelijkheid dragen voor de wijze waarop zij hun leven inrichten en deelnemen aan het maatschappelijk leven; dat van burgers verwacht mag worden dat zij elkaar daarin naar vermogen bijstaan; dat burgers die zelf, dan wel samen met personen in hun omgeving onvoldoende zelfredzaam zijn of onvoldoende in staat zijn tot participatie, een beroep moeten kunnen doen op ondersteuning door de gemeente, zodat zij zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving kunnen blijven wonen; dat het noodzakelijk is om regels vast te stellen ter uitvoering van het beleidsplan als bedoeld in artikel 2.1.2 van de wet met betrekking tot de ondersteuning bij de versterking van de zelfredzaamheid en participatie van personen met een beperking of met chronisch psychische of psychosociale problemen, beschermd wonen en opvang, en dat het noodzakelijk is om de toegankelijkheid van voorzieningen, diensten en ruimten voor mensen met een beperking te bevorderen en daarmee bij te dragen aan het realiseren van een inclusieve samenleving; - de Jeugdwet de verantwoordelijkheid voor het organiseren van goede en toegankelijke jeugdhulp bij de gemeente heeft belegd, waarbij het uitgangspunt is dat de verantwoordelijkheid voor het gezond en veilig opgroeien van jeugdigen allereerst bij de ouders en de jeugdige zelf ligt; en dat het noodzakelijk is om regels vast te stellen over de door het college te verlenen individuele voorzieningen en overige voorzieningen, met betrekking tot de voorwaarden voor toekenning en de wijze van beoordeling van, en de afwegingsfactoren bij een individuele voorziening, over de wijze waarop de toegang tot en de toekenning van een individuele voorziening wordt afgestemd met andere voorzieningen, de wijze waarop de hoogte van een persoonsgebonden budget wordt vastgesteld, voor de bestrijding van het ten onrechte ontvangen van een individuele voorziening of een persoonsgebonden budget alsmede misbruik en oneigenlijk gebruik van de wet, regels over de wijze waarop ingezetenen, waaronder in ieder geval cliënten of hun vertegenwoordigers, worden betrokken bij de uitvoering van de wet en regels ter waarborging van een goede verhouding tussen de prijs voor de levering van jeugdhulp of de uitvoering van een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering en de eisen die worden gesteld aan de kwaliteit daarvan; Pagina 6 van 7
overwegende dat het voorts wenselijk is te bepalen onder welke voorwaarden degene aan wie een persoonsgebonden budget wordt verstrekt, de jeugdhulp kan betrekken van een persoon die behoort tot diens sociale netwerk; b e s l u i t : 1. vast te stellen de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Groesbeek 2015 en de Verordening Jeugdhulp gemeente Groesbeek 2015 Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Groesbeek op 30 oktober 2014. De raadsgriffier, De voorzitter, J.A.M. van Workum H.W.C.G. Keereweer Pagina 7 van 7