Jaarverslag Leerplicht/RMC s c h o o l j a a r 2 0 1 0-2 0 1 1
Inhoud Leerplicht Hoeveel meldingen waren er in 2010-2011? Waar gingen de meldingen over? Hoe zijn de meldingen afgehandeld? Wat was het resultaat? Waar komen de spijbelmeldingen vandaan? Dag van de leerplicht Wat te doen bij zorg? Protocol ziekteverzuim Overbelaste jongeren De Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) Startkwalificatie Hoeveel voortijdig schoolverlaters hadden we? Uitstroom van nieuwe voortijdig schoolverlaters 2010-2011 Wie zijn de uitvallers en waar komen ze vandaan? Hoe kan de uitval in het Mbo teruggedrongen worden? Hoe worden voortijdig schoolverlaters begeleid? Als er meer zorg nodig is. Weer naar school, project voor Antilliaanse schoolverlaters Jonge moeders Begeleid Wonen Jongeren De Overstap Colofon Aan deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend. Redactie: J.M. Gringhuis Redactieadres: Gemeente Zoetermeer Tel 079 346 95 00 Ontwerp: www.bb-go.nl Fotografie Wethouder: Fotoflex Nederland Met dank aan De Oranjerie, Alfrink College en ROC ID College voor het beschikbaar stellen van foto s. Oplage: 500
Voorwoord Hierbij treft u het jaarverslag over de leerplicht en de RMC. Wij zijn verheugd dat het digitale verzuimloket steeds beter wordt gebruikt, waardoor er meer meldingen zijn geregistreerd. Ook is er streng gehandhaafd en dat heeft geresulteerd in meer processen verbaal en meer Halt-trajecten. Het is een mooi resultaat dat het aantal verzuimuren per melding beduidend is afgenomen. We zetten samen met het onderwijs stevig in op voorlichting en preventie. Er is volop geïnvesteerd in jongeren die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Ondermeer door proeflessen in het MBO, coaching, training en opvangvoorzieningen binnen de school. Ouderbetrokkenheid is van groot belang en heeft voortdurend onze aandacht. Het is een genoegen om vast te stellen dat door onze gezamenlijk inspanningen het aantal schoolverlaters in 2010-2011 opnieuw is gedaald en ik dank ieder van harte voor zijn bijdrage. Namens burgemeester en wethouders, Mariëtte van Leeuwen Wethouder Onderwijs
Leerplicht Verdeling meldingen naar soort verzuim en aanvragen vrijstelling 2% Luxe verzuim (30 meldingen) 4% Absoluut verzuim (58 meldingen) 7% Aanvragen vrijstellingen (107 meldingen) 21% Zorgmeldingen (319 meldingen) 65% Relatief verzuim (972 meldingen) Hoeveel meldingen waren er in 2010-2011? Het aantal leerplichtigen in Zoetermeer in het schooljaar 2010-2011 bedroeg 24.863. De leerplichtambtenaren ontvingen 1.486 meldingen van scholen en ouders en deze meldingen hadden betrekking op 1.056 leerlingen. Er kwamen 186 meldingen meer binnen dan het voorgaand jaar doordat de scholen steeds beter gebruik maken van digitale verzuimloket van DUO. Waar gingen de meldingen over? Verlof door ouder zonder toestemming (luxeverzuim) Controle en voorlichting hebben geleid tot minder luxeverzuim dan voorgaande schooljaren, nu 30 meldingen ten opzichte van 60 meldingen in 2008/2009. Geen school (absoluut verzuim) Bij 58 leerlingen is onderzoek verricht, 29 hiervan bleken wel een school te hebben, 8 leerlingen zijn door tussenkomst leerplicht alsnog ingeschreven en bij 21 jongeren is een alternatief traject ingezet. Aanvragen vrijstelling van onderwijs Vrijstelling is mogelijk op grond van bijzondere omstandigheden, psychische of lichamelijke beperking of een vervangend scholingstraject. De meeste aanvragen zijn voor een vervangend scholingstraject (79%) en hebben veelal betrekking op het laatste jaar van de leerplicht. Zorgmeldingen hebben onder andere betrekking op schorsingen en dreigend uitval door omstandigheden die niet verwijtbaar zijn. Spijbelen (relatief verzuim) De meeste meldingen gaan over spijbelgedrag (65%). Als reden wordt aangegeven ongemotiveerdheid (69%), psychosociale problematiek (13%) en problemen in het gezin (10%). Hoe zijn de meldingen afgehandeld? Het team leerplicht, bestaande uit 4 leerplichtambtenaren, begeleidde leerplichtige jongeren en ouders op verschillende manieren: Het sturen van waarschuwingsbrief bij licht of eerst verzuim; Het oproepen van jongeren en ouders voor een gesprek op het gemeentehuis; Telefonisch contact met ouders en scholen; Het afleggen van huis- en schoolbezoeken; Het opmaken van proces-verbaal, deelname aan overleg met de Officier van Justitie en de Raad voor Kinderbescherming en het optreden bij de zittingen van het kantongerecht; Verzuimcontroles op de scholen; Uitzetten van alternatieve scholingstrajecten als regulier onderwijs niet mogelijk of wenselijk is; Deelname aan de Zorgadviesteams op de scholen; Doorverwijzen naar hulpverlening en deelname aan zorggesprekken.
Wat was het resultaat? Het resultaat van de meeste leerplichtacties is dat de jongeren weer naar school gaan (61%) en het verzuim is beëindigd. Bij 3% van de jongeren was er echter sprake van recidive. Het toegenomen aantal meldingen van ongeoorloofd verzuim is duidelijk van invloed geweest op de handhaving. In totaal zijn er 76 Haltverwijzingen gedaan (37 in schooljaar 2009-2010) en is 160 keer proces-verbaal opgemaakt (117 in schooljaar 2009-2010). Het aantal toegenomen processen verbaal komt ook omdat het Openbaar Ministerie de regels ten aanzien van de Halt-afdoening heeft verscherpt. Nu mogen jongeren vanaf 15 keer te laat komen of meer dan 28 uur verzuim niet meer een Halt-afdoening krijgen. In principe wordt nu tegen deze leerlingen een regulier proces-verbaal opgemaakt. Resultaten van afhandeling meldingen naar soort verzuimmelding Absoluut verzuim Relatief verzuim Zorgmelding Totaal abs % Alternatief scholingstraject 17 20 40 77 5,6% GGD-Onderzoek 0 2 0 2 0,1% Haltverwijzing 0 76 0 76 5,5% Hulpverlening ingezet 0 57 28 85 6,2% Melding ongegrond 29 3 2 34 2,5% Naar school 8 609 225 842 61,1% Onderzoek door GBA 0 4 1 5 0,4% Overdracht RMC 4 23 8 35 2,5% PV ouder 0 13 0 13 0,9% PV ouder en kind 0 64 0 64 4,6% PV kind 0 83 0 83 6,0% Recidive 0 42 0 42 3,0% Thuiszitter 0 6 15 21 1,5% Totaal 58 1.002 319 1.379 100,0%
Spijbelen Verzuim is veelal een signaal dat er meer aan de hand is en hoe langer de jongere verzuimt, hoe moeilijker het is om dit gedrag bij te stellen. De afgelopen jaren is de aandacht van het onderwijs en de gemeente gericht op preventieve acties zoals vroegtijdig melden bij te laat komen en strengere handhaving door opmaak van een Haltstraf of proces-verbaal. De leerplichtambtenaren hielden gedurende het schooljaar een aantal controles op het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Hierbij werd gecontroleerd op aanwezigheid van de leerlingen en correcte verzuimadministratie. Ouders die zonder toestemming van school extra vrije dagen opnamen voor hun kinderen werden door leerplicht opgeroepen en gewaarschuwd of geverbaliseerd. Het afgelopen jaar zijn in elf gevallen ouders hiervoor beboet. Vanwege het grensverkeer is in schooljaar 2010-2011 een regionaal Meldprotocol verzuim en schooluitval geïmplementeerd zodat de aanpak betreft verzuimmelding en afhandeling voor alle scholen en leerlingen gelijk is. Omdat de meldingen nu via het digitale verzuimloket DUO gaan en de onderwijsinspectie een actievere rol op zich neemt ten aanzien van het meldgedrag van scholen, neemt het aantal verzuimmeldingen toe (972 t.o.v. 776 in 2009-2010). Door de preventieve aanpak ligt echter het aantal verzuimde uren per melding beduidend lager dan voorheen. De leerplichtambtenaar moet alle processenverbaal voorleggen aan de Officier van Justitie. Hierbij is ook de Raad voor Kinderbescherming aanwezig voor advies in zaken waarbij veel zorg is. Leerplichtzaken kunnen ook in een combizitting worden behandeld. Tijdens een combizitting worden strafzaken en civiele zaken -(bijvoorbeeld over de uitspraak van een ondertoezichtstelling) samen behandeld. Het doel van deze aanpak is dat de rechtbank snel en adequaat kan handelen, rekening houdend met alle zorg en feiten.
Waar komen de spijbelmeldingen vandaan? Van het Mbo kwamen 210 meldingen binnen ten opzichte van 179 meldingen in het voorgaand schooljaar. De verwachting is dat dit de komende jaren nog zal stijgen door de intensievere verzuimaanpak in het Mbo. In het basisonderwijs en het praktijk onderwijs is opnieuw sprake van een lichte daling. De grootste stijging komt echter door het toegenomen aantal meldingen van het Vmbo (531 meldingen t.o.v. 370 in 2009-2010). Herkomst scholen bij spijbelen, voor de jaren 2008-2009 t/m 2010-2011. 2008-2009 2009-2010 2010-2011 Alternatief scholingstraject 40 15 (Speciaal) basisonderwijs 54 49 37 Middelbaar Beroeps Onderwijs 101 179 210 Voortgezet Speciaal Onderwijs 12 28 32 HAVO/VWO/VAVO 124 114 115 Praktijkonderwijs 28 36 31 VM2 48 VMBO-BBL 222 227 300 VMBO-KBL 52 52 75 VMBO-TL 87 91 109 Totaal 720 776 972 Dag van de leerplicht Op 17 maart 2011 werd voor de achtste keer op rij de jaarlijkse Dag van de Leerplicht gehouden. Dit jaar stond deze dag in het teken van het Recht om te leren. Het doel van deze dag was om kinderen bewust te maken dat zij recht hebben op onderwijs en dat dit recht niet voor alle kinderen op de wereld vanzelfsprekend is. Dit jaar waren groepen 8 van verschillende basisscholen in Zoetermeer uitgenodigd in de Raadszaal van het Stadhuis. De leerlingen hadden van tevoren op school leuke posters gemaakt over het thema van de dag. Wethouder Haan introduceerde een korte film waarbij de leerlingen met eigen ogen konden zien hoe het voor hun leeftijdsgenoten in onze zusterstad Jinotega (Nicaragua) is om naar school te gaan. Wethouder van Leeuwen las voor uit het populaire boek Hoe overleef ik de brugklas van Francine Oomen. Aansluitend gaven de leerplicht ambtenaren een korte voorlichting. Leerlingen werden daarbij onder andere gewezen op hun eigen verantwoordelijk heid vanaf hun 12e jaar en de consequenties van spijbelen en te laat komen. Bij het verlaten van de Raadzaal kregen alle leerlingen een gesigneerd exemplaar van het boek van Francine Oomen mee naar huis. Om het personeel in het voortgezet onderwijs te bedanken voor de goede samenwerking werden zij op 17 maart allemaal getrakteerd op een gebakje met daarop het logo van de Dag van de Leerplicht. De leerlingen werden op deze manier alvast voorbereid op de spannende overstap naar het voortgezet onderwijs.
Wat te doen bij zorg? Het komt regelmatig voor dat achter verzuim problemen schuilgaan die bedreigend zijn voor de ontwikkeling en de schoolgang van de leerling. De leerplichtambtenaar heeft daarom zitting in de zorgadviesteams (ZAT s) op het voortgezet- en het middelbaar beroepsonderwijs. Het ZAT vormt een onderdeel van de leerlingenzorg en komt gemiddeld elke zes weken bij elkaar. Er komen hulpvragen binnen over leerlingen die door de school niet (meer) beantwoord kunnen worden of waarbij de school gericht ondersteuning vraagt aan de externe partners zoals Bureau Jeugdzorg, de JGZ of leerplicht. Het ZAT kan zo maatregelen treffen op schoolniveau of zonodig verwijzen naar andere vormen van onderwijs, -naar gespecialiseerde (jeugd)hulpverlening of melding doen bij het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK) als hulp op vrijwillige basis niet tot stand komt. Protocol ziekteverzuim Ook bij ziekmelding bestaat soms het vermoeden dat er meer aan de hand is. Bij zorgwekkend of opvallend ziekteverzuim kan de school via de zorgcoördinator een leerling aanmelden bij de JGZ voor onderzoek. Er hebben dan al gesprekken met leerling en ouders plaatsgevonden die niet tot verbetering van situatie hebben geleid. De schoolarts bekijkt in hoeverre de leerling in staat is onderwijs te volgen en geeft advies aan de ouders, leerling en de school. Naast advisering vindt ook overleg met huisartsen, medisch specialisten en andere professionals plaats. In het schooljaar 2010-2011 zijn 124 leerlingen en ouders bij de JGZ aangemeld, waarvan bij acht geen gehoor is gegeven aan de oproep. Als er niet meegewerkt wordt of als het verzuim geen medische achtergrond heeft, start de leerplichtambtenaar alsnog een onderzoek naar vermoedelijk ongeoorloofd verzuim. Het ziekteverzuimprotocol is één van de activiteiten die de gemeente Zoetermeer in samenwerking met de scholen heeft opgezet ter bestrijding van voortijdig schoolverlaten. Inmiddels is dit protocol ook regionaal uitgerold. Overbelaste jongeren Het onderwijs heeft in schooljaar 2010-2011 met de gemeente overlegd bij de uitvoering van de regeling Plusvoorziening. Deze rijksmiddelen voor het onderwijs zijn bedoeld voor de versterking van de zorgstructuur in en om de school. Door extra ondersteuning te bieden aan jongeren met meervoudige problematiek wordt het risico op verzuim, uitval of thuiszitters verkleind. Voorbeelden hiervan zijn de laagdrempelige begeleiding door vrijwillige coaches of, bij meer zorg, door het Jeugd Interventie Team (JIT). Daarnaast is onderwijzend personeel getraind op signalering en coaching en hebben jongeren en ouders deelgenomen aan trainingen.
De Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) Startkwalificatie Je bent een voortijdig schoolverlater als je het onderwijs verlaat zonder een startkwalificatie. Een startkwalificatie is een diploma op minimaal mbo2-, havo- of vwo-niveau. Voortijdig schoolverlaters moeten het liefst zo snel mogelijk weer terug naar school zodat ze een goede opleiding krijgen die bijdraagt aan hun kansen op de arbeidsmarkt. De gemeente levert daar een belangrijke bijdrage aan. In de wet op de RMC staan de taken van de gemeente als volgt beschreven: De realisatie van een sluitende melding en registratie van voortijdig schoolverlaters; Zorg dragen voor doorverwijzing en herplaatsing van voortijdig schoolverlaters; Het tot stand brengen van samenwerking tussen alle belangrijke partijen die te maken hebben met deze jongeren en het onderhouden van dit netwerk. Hoeveel voortijdig schoolverlaters hadden we? In het schooljaar 2010-2011 hebben 451 jongeren hun opleiding voortijdig beëindigd. Dit is een daling van 4,4% ten opzichte van het voorgaande schooljaar (472). Een deel hiervan (137) stond bij aanvang van het nieuwe schooljaar weer ingeschreven bij een onderwijsinstelling. De RMC heeft 395 uitvallers begeleid naar school, werk of toeleidingstraject. Het aantal jongeren dat geen begeleiding wenste omdat ze al aan het werk was, lag opnieuw beduidend lager dan voorgaand schooljaar (56 in plaats van 90), waardoor het aantal begeleide jongeren is gestegen.
Uitstroom van de begeleide nieuwe voortijdig schoolverlaters 2010-2011 Aan het eind van ieder schooljaar wordt gecontroleerd waar de jongere naartoe gaat na het aangeboden traject. Bij 34,7% van de begeleide jongeren is terugkeer naar onderwijs gerealiseerd, 29% zat nog op een toeleidingstraject bij de RMC of een andere ketenpartner en 25% is aan het werk gegaan. Hoewel het streven is zoveel mogelijk jongeren naar onderwijs te herleiden, ziet het Ministerie van OC&W uitstroom naar werk ook als een positieve herplaatsing van de voortijdig schoolverlater als dit het hoogst haalbare is. Uitstroom uitvallers in verslagjaar 2010-2011 Uitstroom naar: Aantal % Onderwijs: 137 34,7 mbo1 13 3,3 mbo2 99 25,1 Overig onderwijs 25 6,3 Werk regulier 100 25,3 Toeleidingstrajecten: 116 29,4 Nog in traject RMC 57 14,4 Hulpverlening 2 0,5 Justitie detentie 5 1,3 Reïntegratie / WZI 24 6,1 Wajong / UWV 28 7,1 Niet plaatsbaar: 42 10,6 Geen motivatie 26 6,6 Verhuisd 14 3,5 Overig 2 0,5 Totaal 395 100,0 * MBO niveau 1 = geen kwalificatie voor de arbeidsmarkt * MBO niveau 2 en hoger = kwalificatie voor de arbeidsmarkt Wie zijn de uitvallers en waar komen ze vandaan? Er zijn verschillende redenen waarom leerlingen hun opleiding beëindigen. Het gaat vaak om een verkeerde beroepskeuze, tekort aan leerbanen, gebrek aan motivatie of problemen in de privésfeer. Als we kijken naar de school waar ze uitgevallen zijn dan valt 75% (336) uit het Mbo, gevolgd door 10% (45) uit het Vmbo. Het grootste deel van de voortijdig schoolverlaters was 18, 19 of 20 jaar oud. Verdeling RMC nieuwe vsv-ers naar schoolsoort en leeftijd bij uitval van het onderwijs (schooljaar 2010-2011) Leeftijd bij uitval uit het onderwijs Welk soort onderwijs is verlaten? <=15 16 17 18 19 20 21 22 Totaal Praktijkonderwijs 0 0 2 9 1 1 0 0 13 Vso 2 1 2 4 1 0 0 0 9 Vmbo 2 18 14 10 1 0 0 0 45 Havo 1 0 1 1 6 0 0 0 9 overig onderwijs 0 0 0 0 0 0 0 1 1 NT2 1 1 0 0 2 0 0 0 4 Vavo 0 0 0 4 7 8 0 1 20 particuliere opleiding 0 0 0 2 0 1 2 1 6 Mbo 0 12 39 111 61 60 36 17 336 Overig* 2 2 2 6 Vvwo 1 1 Totaal 8 32 60 141 81 71 38 20 451 Rij-perc. 2% 7% 13% 31% 18% 16% 8% 4% 100%
Hoe kan de uitval in het Mbo teruggedrongen worden? In het kader van het convenant Aanval op Schooluitval hebben de gemeente Zoetermeer en het ROC ID College de afgelopen jaren verscheidene maatregelen ingezet zoals het versterken van de loopbaanbegeleiding door het organiseren van proeflessen in het Mbo voor de Vmbo TL-leerlingen. Er zijn domein-oriëntatieprogramma s ontwikkeld voor Administratie/Handel, Zorg/Welzijn en geüniformeerde beroepen. Het doel is dat studenten met een brede opleiding kunnen starten en pas na verloop van tijd een definitieve keuze hoeven te maken voor een specifieke opleiding zonder een studieachterstand op te lopen. Er is het afgelopen jaar ook aandacht besteed aan het vergroten van de ouderbetrokkenheid door het organiseren van ouderavonden. Er is voor ouders van Vmbo-leerlingen een informatiebulletin geschreven om hen wegwijs te maken in de opleidingsmogelijkheden, de leerwegen in de niveaus in het Mbo. Doel is de ouders adequaat te ondersteunen in het helpen van hun kind bij het maken van een keuze. Daarnaast worden 1e jaars studenten die moeite hebben met de overstap naar het Mbo begeleid door 3e jaar studenten in het Maatjesproject. Het maatje helpt zijn medestudent met zaken als wegwijs maken in de school, helpen met huiswerk, planning maken en kan hem motiveren wanneer dat nodig is. Vanuit de regeling Plusvoorziening heeft het ROC ID College opvangvoorzieningen binnen de eigen school gerealiseerd zoals de Topklas en de Rebound zodat de binding met de leerling behouden blijft. Voor studenten met afstand tot scholing en werk heeft het ROC ID College in samenwerking met de gemeente Zoetermeer het leerwerktraject Werkmaat opgezet. In deze MBO niveau 1 opleiding kunnen jongeren met afstand tot scholing en werk door extra ondersteuning en praktijkervaring een Mbo-1 diploma behalen en alsnog instromen in het reguliere Mbo.
Hoe worden de voortijdig schoolverlaters begeleid? De school is het eerst verantwoordelijk om uitval te voorkomen en ondersteuning te bieden. Bij 190 jongeren is door RMC preventief contact gezocht bij signalen van verzuim of dreigende uitval, hiervan is driekwart niet uitgevallen. Wanneer de problematiek schooloverstijgend is of de jongere al is uitgevallen, wordt deze na melding door de leerplichtambtenaar of casemanager RMC uitgenodigd om te kijken wat er nodig is Jongeren tot 18 jaar vallen onder de kwalificatieplicht en worden door de leerplichtambtenaar op een alternatief scholingstraject gezet als terugkeer naar school niet mogelijk is. Bij jongeren van 18-23 jaar vindt de begeleiding op vrijwillige basis plaats, dit was tevens de grootste groep namelijk 77%. Er wordt altijd contact gezocht met de school van herkomst om zoveel mogelijk gezamenlijk het traject uit te stippelen. Begeleiding kan variëren van advies en bemiddeling naar school tot intensieve begeleidingstrajecten waarbij samenwerking gezocht word met hulpverlenende instanties. De meeste begeleidingstrajecten werden door de casemanagers RMC zelf uitgevoerd (70%). Als een jongere niet reageert en er verder geen school- of werkgegevens bekend zijn dan brengt de casemanager een bezoek aan huis om de informatie op te halen en te kijken of degene toch hulp nodig heeft. Op deze manier probeert de RMC alle jongeren goed in beeld te houden. De RMC maakt onderdeel uit van het gemeentelijk jongerenloket en kan rechtstreeks gebruik maken van het re-integratieaanbod wanneer er sprake is van grote afstand tot onderwijs en/of werk. Als de jongere inkomensondersteuning nodig heeft, wordt hij overgedragen naar de afdeling Werk, Zorg en Inkomen (WZI). De lijnen zijn kort en onderling wordt afgestemd wie de regie heeft op het traject van de jongere. In het verslagjaar was de Wet InvesteringJongeren (WIJ) nog van kracht maar sinds 1 januari 2012 is deze samengevoegd met de WWB. Jongeren moeten na aanmelding bij het UWV eerst 4 weken aantoonbaar zelf aan de slag om zich in te schrijven bij onderwijs of werk te vinden (m.u.v. vluchtelingen en jongeren met recht op WW). Ook het inkomen van ouders telt mee bij de toetsing van het recht op inkomensondersteuning. Behalve jongeren die in het verslagjaar uitvallen, begeleidt de RMC ook jongeren die al eerder het onderwijs hebben verlaten, de zogenaamde oude voortijdig schoolverlaters. Het gaat bijvoorbeeld om voortijdig schoolverlaters die nieuw in de stad zijn komen wonen of jongeren zonder startkwalificatie die zich inschrijven bij het UWV- WERKbedrijf. Soms bellen jongeren zelf weer op voor hulp en worden ze opnieuw begeleid. Er zijn 289 oude voortijdig schoolverlaters begeleid gedurende het verslagjaar. In de tabel wordt de begeleiding van zowel nieuwe als oude vsv-ers getoond. Aantal begeleidingstrajecten RMC schooljaar 2010-2011 (oude + nieuwe vsv-ers). 0 100 200 300 400 500 600 Individuele begeleiding WZI Leerwerkcentrum Werk Ecoware Hulpverlening Reintegratie traject UWV Werkbedrijf Ambulante jongerencoach MOOI Stageplek Traject JIT 43 40 14 13 10 8 3 2 14 85 522
Als er meer zorg nodig is. Het Zoetermeers Zorgnetwerk (ZZoN) richt zich op jongeren van 16 tot 23 jaar die geen schoolbinding meer hebben. Dit multidisciplinair team is verantwoordelijk om de jongeren de hulp te bieden die zij nodig hebben. De deelnemende partners zijn onder andere Bureau Jeugdzorg, Algemeen Maatschappelijk Werk, de GGD, MEE, Welzijnsorganisatie MOOI Zoetermeer, Brijder Verslavingszorg, de politie en de RMC. Er kunnen ook signalen binnenkomen over school gaande jongeren die buiten de school negatief opvallen. Deze signalen worden doorgegeven aan het zorgadviesteam van de school waaraan de jongere verbonden is. Zoetermeer is aangesloten op de regionale verwijsindex, hiermee houden de samenwerkende partners en het onderwijs elkaar op de hoogte van hun contacten met jongeren waar zorg over is. Hierdoor vindt een betere afstemming plaats in het zorgtraject en werken instanties niet langs elkaar heen.
Uitstroom Antilliaanse vsv-ers in schooljaar 2010/2011 2% overig onderwijs (1 melding) 9% nog in traject RMC (4 meldingen) 9% mbo 1 (4 meldingen) 13% niet plaatsbaar/ ongemotiveerd (6 meldingen) 17% werk regulier (8 meldingen) 22% mbo 2 (10 meldingen) 28% overige toelatingstrajecten (13 meldingen) Weer naar school, project voor Antilliaanse schoolverlaters Zoetermeer is één van de 22 Antillianengemeenten in Nederland. Per januari 2011 wonen er 968 jongeren van Antilliaanse afkomst in Zoetermeer. Hiervan zijn 417 jongeren tussen de 14 en 23 jaar. Door extra inzet van een Antilliaanse casemanager RMC kan intensieve begeleiding en ondersteuning geboden worden. Deze aanpak werpt vruchten af en de oververtegenwoordiging in Zoetermeer is geringer dan in andere gemeenten. In het schooljaar 2010-2011 waren 46 Antilliaanse jongeren bij de RMC bekend. Hiervan zijn er 27 uitgevallen gedurende het schooljaar, de resterende 19 jongeren waren al eerder uitgevallen. In totaal zijn 43 jongeren intensief begeleid. De totale uitstroom is afgebeeld in de tabel hiernaast.
Jonge moeders Een jonge moeder is een vrouw die voor haar 20e jaar een kind heeft gekregen. In het afgelopen jaar waren er in totaal 136 jonge moeders in Zoetermeer (ten opzichte van 122 in het jaar ervoor). Hiervan zijn er zes onder de achttien jaar, het merendeel is inmiddels boven de twintig. Bij de RMC zijn in het verslagjaar 36 jonge moeders aangemeld. Het JIP houdt sinds 2007 in opdracht van de gemeente een spreekuur voor jonge moeders en zwangere meiden. Zij stappen makkelijker binnen bij deze laagdrempelige organisatie. De medewerker kijkt samen met de jonge moeder op welke gebieden er problemen of vragen zijn. Het JIP houdt het overzicht van de ondernomen acties en de doorverwijzingen en geeft de informatie door aan de RMC zodat op één centrale plek alle gegevens bekend zijn. Om de jonge moeders goed te kunnen ondersteunen, is het Jonge Moeder Overleg opgezet. In dit ketenoverleg wordt informatie uitgewisseld, activiteiten georganiseerd en de cijfers en knelpunten besproken. Via de gemeente kunnen zwangere meiden en jonge moeders met afstand tot scholing of werk geplaatst worden op het Leerwerkcentrum. De begeleiding is afgestemd op de behoeften van deze doelgroep. Dit kan onder meer bestaan uit het regelen van kinderopvang, huisvesting, inkomen, maar is ook gericht op opvoedondersteuning. Daarnaast hebben ze de gelegenheid deel te nemen aan praktijktrainingen gericht op toekomstig opleiding of beroep. Begeleid Wonen Jongeren Woonbegeleiding aan kwetsbare jongeren is een effectieve maatregel voor het terugdringen van voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid. Het project Begeleid Wonen Jongeren biedt een integrale aanpak op het gebied van wonen, leren, werken en zorg. Het afgelopen jaar is hard gewerkt om de uitvoeringsafspraken betreft aanmelding, verwijzing, begeleiding en nazorg tussen alle partijen goed te laten verlopen. In 2010-2011 waren 31 begeleide woonplekken beschikbaar en in het totaal hebben 46 jongeren deelgenomen aan dit project. Voorwaarde voor deelname is dagbesteding middels school, werk of leerwerktraject, voldoende inkomen en deelname aan het begeleidingtraject.
De Overstap Op het moment dat de eindexamenkandidaten van het Vmbo overstappen naar het Mbo lopen zij een groter risico op uitval. Zij behoren na het behalen van hun diploma niet langer tot het voortgezet onderwijs, maar zijn ook nog niet gestart op het vervolgonderwijs. Omdat de uitvallers vaak pas ver na de teldatum 1 oktober in beeld kwamen, heeft de gemeente Zoetermeer in 2006 het preventieproject De Overstap opgezet. In dit samenwerkingsverband werken de decanen van het voortgezet onderwijs, het onderwijs servicecentrum van het Mbo en het RMC samen om de groep eindexamenkandidaten te volgen bij hun overstap en bieden zij waarnodig ondersteuning. Dit project vindt regiobreed plaats en wordt inmiddels ondersteund door VOROC, een digitaal volgsysteem waarbij de status van de eindexamenleerling betreft aanmelding, intake en definitieve plaatsing vermeld wordt. Er zijn er ook nadere afspraken gemaakt voor bijzondere doelgroepen die meer zorg nodig hebben bij hun overstap naar het Mbo zoals het Praktijkonderwijs, geïndiceerde leerlingen en het VAVO. Havoleerlingen die overstappen naar het Mbo kunnen vanaf schooljaar 2010-2011 ook aangemeld worden. De gemeente heeft alle ouders van de eindexamenkandidaten Vmbo aangeschreven met het verzoek om informatie te leveren over de vervolgopleiding van hun kind. Er zijn 741 brieven verstuurd en 689 antwoordformulieren geretourneerd. Via mail, telefonisch contact of navraag bij de scholen is verder informatie ingewonnen. Op basis van de respons van de decanen en de ouders zijn de leerlingen die een risico liepen om niet aangenomen te worden in begeleiding genomen. Het ging hierbij om leerlingen die zich niet of te laat hadden aangemeld, afgewezen waren of nog geen leerbaan gevonden hadden. Gedurende het project is er contact geweest met 183 leerlingen, het ging hierbij om geven van advies, afnemen van testen tot het plaatsen op een toeleidingstraject. Van de totale groep is 97% (721 leerlingen) doorgestroomd naar vervolgonderwijs. De leerlingen die aan het begin van het schooljaar niet ingeschreven staan, worden overgedragen aan leerplicht. In 2011 ging het om 20 leerlingen, 6 jongeren zijn aan het werk gegaan en 14 jongeren zijn op een toeleidingstraject geplaatst om ze alsnog te laten instromen in het onderwijs..