Verwachting voor week 36 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1
Power NL Power NL spot, hogere prijzen verwacht De gemiddelde APX prijs kwam vorige week uit op 29.58 /MWh. De week daarvoor was dat nog 30.06 /MWh. De gemiddelde prijs voor september staat tot dusver op 30.10 /MWh en ligt vooralsnog hoger dan de gemiddelde APX prijs van augustus: 28.36 /MWh. De spotprijzen van week 35 waren voor ons lager uitgekomen dan verwacht. Dit kwam doordat hoge spotprijzen in Frankrijk een beperkte invloed hebben gehad op Nederland, omdat er geen directe verbinding is tussen beide landen. Duitsland heeft wel een directe verbinding met Frankrijk, waardoor meerdere dagen de spotprijzen in Duitsland hoger waren dan in Nederland. Deze week zijn de weersverwachtingen bullish. Het wordt warmer dan gemiddeld voor de tijd van het jaar en er is weinig wind. De APX spot voor maandag is wel hoog uitgekomen door hoge Franse spotprijzen. Vanaf dinsdag wordt onderhoud van 3GW aan nucleaire centrales opgeheven, waardoor de spotprijzen niet meer zo hoog als maandag zullen uitkomen. Echter met deze weersverwachting zijn hogere spotprijzen dan afgelopen week een feit. 2
Power NL Power NL forwards, hogere prijzen verwacht Uiteindelijk zijn de Power NL contracten tegen onze verwachting in gedaald, terwijl de kolenprijzen juist waren gestegen. Echter zijn de EUA-prijzen wel sterk gedaald, waardoor de dark spread slechts licht gedaald is. De front maand kwam stevig af door tegenvallende spotprijzen. Met vorige week dikwijls lagere spotprijzen dan Duitsland komt mede de invloed van het relatief goedkope gas steeds meer naar voren. Met hogere olieprijzen en kolenprijzen verwachten we dat de Nederlandse power curve omhoog moet in de komende week. Echter verwachten we niet dat de curve sterker zal stijgen dan de Duitse Power curve. De spread NL-DE is gesloten rond de 4,60 /MWh, maar is nog te hoog vergeleken met de realisatie op de spot markten en de lage TTF spotprijzen. 3
Power BE Power BE spot, hogere prijzen verwacht De Belgische spotprijzen waren vorige week gemiddeld hoger met 32.82 /MWh. De week daarvoor kwam uit op een gemiddelde prijs van 31.56 /MWh. De maand september komt hiermee tot dusver uit op een gemiddelde prijs van 32.68 /MWh voor de basis (augustus kwam gemiddeld uit op 28.90 /MWh). Bijna alle dagen van vorige week, uitgezonderd zondag, waren in België hoger dan in Nederland. Dit komt doordat de invloed van hogere spotprijzen in Frankrijk op België groter is dan op Nederland. We verwachten dat door het warme weer de spotprijzen in Frankrijk nog steeds gemiddeld hoog zullen blijven en daardoor de Belgische spotprijzen ook hoger zullen handelen. 4
Power BE Power BE Forwards, hogere prijzen verwacht Net als de Nederlandse curve is de Belgische curve ook grotendeels afgekomen. De grote spread tussen België en Nederland in de spotprijzen ( 3.24/MWh) heeft er voor gezorgd dat de front maand in België is gestegen i.p.v. afgekomen. Het laatste is in Nederland juist wel gebeurd. Net als in België verwachten we dat onder invloed van hogere olieprijzen en kolenprijzen de Belgische curve hoger zal sluiten aan het eind van de week. 5
Gas TTF Gas TTF Spot, gelijke prijzen verwacht De TTF spotprijzen zijn afgelopen week licht gestegen tot een gemiddelde van 11.57 /MWh. De week daarvoor kwam gemiddeld uit op een niveau van 11.34 /MWh. Hiermee komt september tot nu toe uit op gemiddeld 11.77 /MWh (augustus kwam gemiddeld uit op 11.97 /MWh). De gasprijzen stonden aan het eind van de week sterk onder druk door een groot overaanbod in de NBP markt. De NBP markt dipte onder de 20 p/therm door veel aanvoer van gas uit Noorwegen via de Langeled pijpleiding. Niet al het gas konden de Britten kwijt in het continent, waardoor de NBP zelf door zijn hoeven zakte en de spread met Zeebrugge en TTF verwijdde. Van 2-7 september is er onderhoud aan de Zeepipe (41 mcm/d) tussen Zeebrugge en Noorwegen. Het onderhoud kan wat steun geven aan de TTF markt, maar het overaanbod blijft. Daarom verwachten we gelijke prijzen te zien deze week. 6
Gas TTF Gas TTF forwards, gelijke prijzen verwacht De TTF curve is sterk afgekomen onder druk van de dalende olieprijs en aanhoudend lage TTF spotprijzen. Stijgende olieprijzen kunnen deze week steun aan de curve geven, maar de bearishe omstandigheden in de gasmarkt blijven op de curve wegen. Er is weinig vraag vanuit de gasopslagen en het aanbod blijft onverminderd hoog. Het verschil tussen de spotprijs en de komende maanden van Q4-16 is nog steeds groot. Deze premie zou er nog wel eens uit kunnen lopen. Netto verwachten we deze week echter weinig verandering in de curve ondanks de hogere olieprijzen. 7
Overige producten Power DE (Phelix) Het Duitse Cal-17 contract sloot deze week licht lager op een niveau van 25.87 /MWh. (vorige week was het slot 26.04 /MWh). De dark spread is hierbij vrijwel gelijk gebleven. De Duitse Cal-17 is nog steeds ondergewaardeerd ten opzichte van de Nederlandse Cal-17 en de Duitse spotprijzen. Tezamen met de steun van hogere kolenprijzen verwachten we daarom een hogere sluiting van de Duitse Cal-17 aan het einde van de week. Coal De kolenprijzen sloten deze week hoger op een niveau van 58.4 $/Mt. De week ervoor sloten de kolen op 57.4 $/Mt. De kolen hebben een sterke beweging laten zien, aangezien de olieprijs daarentegen sterk gedaald was in dezelfde periode. Een stijgende olieprijs kan echter wel steun geven. Daarom verwachten we ook dat de kolen de stijging voortzetten deze week en weer richting de 60$/Mt zullen bewegen. 8
Overige producten Crude Oil, Brent Het frontmaand contract van de Brent is vorige week fors lager gesloten op 46.83 $/bbl tegenover 49.92 $/bbl de week ervoor. Op het moment van schrijven maakte de olieprijs een enorme opwaartse beweging door steun van Rusland en Saudi-Arabië aan een productieplafond. Echter tijdens een latere persconferentie bleek deze steun niet geheel duidelijk, waardoor de $2.5/bbl aan eerdere stijging grotendeels verdampte. Crude Oil, WTI Het EIA rapport toonde een toename van de olievoorraden van 2.276 MB. Het WTI frontmaand contract sloot mede hierdoor de week fors lager af op 44.44 $/bbl (de week daarvoor op 47.64 $/bbl). Het CFTC rapport toonde dat onder andere de fondsen hun long positie afgebouwd hebben en sommigen de short positie vergroot. Dit is in overeenstemming met de flinke daling. Echter verwachten we dat deze week olie zal stijgen met in het vooruitzicht de meeting in Algiers (Algerije) in het einde van september. Net als in februari 2016, toen een mogelijk productieplafond besproken zou worden in Doha (Qatar), volgde een rally naar de meeting toe. De discussie tussen Rusland en Saudi-Arabië heeft hier al deels aan bijgedragen. De Brent-WTI spread voor Nov-16 contracten is gestegen naar een premie van circa US$ 1.74 (vorige week circa US$ 1.30). 9
Overige producten Emissierechten Het EUA DEC16 product eindigde de handelsweek met een forse daling en sloot op 4.08 /Mt (vorige week 4.70 /Mt). De daling werd veroorzaakt door tegenvallende veilingresultaten. We denken dat dit te maken heeft met het toenemende gebruik van gas om elektriciteit op te wekken, waardoor de CO2-uitstoot afneemt. Omdat de coal-to-gas switching nog wel aan zal houden met de lage gasprijzen, verwachten we dat de veiling van de EUA s wederom zal teleurstellen en de EUA termijncontracten lager zullen sluiten aan het eind van de week. 10
Dark & Spark Spreads De Clean Spark Spread (CSS) en de Clean Dark Spread (CDS) is een manier om de winstgevendheid van gas en kolen gestookte elektriciteitscentrales weer te geven. De onderstaande figuren geven de forward-spreads van Nederland en Duitsland weer. De gemiddelde efficiëntie van de centrale is gezet op 53% voor een gascentrale en op 39% en 46% voor een gemiddelde en efficiënte kolencentrale. De emissiefactor voor gas is 0.187 en voor kolen is het 0.34. De calorische waarde van kolen is 25.12 MJ/kg. De wisselkoers euro/dollar is voor vandaag $1 = 0.896. De spreads zijn berekend met de Duitse en Nederlandse CAL17 power future (Ice-Endex en EEX), TTF en NCG gas (Ice Endex), API2 coal forwards (EEX) en EUA s (Ice-ECX). De gas correctie factor van 35.17/31.65 is uiteraard van toepassing op de gas prijs. Onderhoud en andere kosten worden in deze berekening niet meegenomen. Clean Dark Spread Clean Spark Spread 11
Weersvooruitzicht De komende week lijkt qua weerbeeld als twee druppels water op de afgelopen week. Wederom bepaalt een hogedrukgebied het weer, al ligt de kern van het systeem iets dichter bij ons op dinsdag en woensdag. Rond dit hogedrukgebied stroomt warme en droge lucht naar ons toe. Het midden van de week wordt daardoor zomers. Pas tegen het weekeinde proberen lagedrukgebieden ons vanuit het westen te bereiken. De afgelopen week lukte dat op zondag, en ook komende week is de kans daarop het grootst in het weekeinde. Waarschijnlijk weet het mooie weer zich te handhaven tot vrijdag. Ergens in het weekeinde slaat het weer dan om naar meer herfstachtige omstandigheden, maar die ene dag kan een bullish weerbeeld niet voorkomen. Temperatuur: Bullish De middagtemperatuur ligt deze tijd van het jaar rond 20 graden. Bijna de hele week zitten we daar boven. Op maandag is het ongeveer 22 graden, maar vanaf dinsdag stroomt de warme lucht binnen. Geholpen door de zon wordt het dinsdag 25 graden. Op woensdag en donderdag kan het met 27 tot 28 graden zeer warm worden voor de tijd van het jaar. Op vrijdag zakt het kwik terug naar 25 graden, en in het weekeinde is het waarschijnlijk 21-23 graden. In de nacht (normaal 11 graden) is het bijna elke nacht rond 15 graden. Maandag, en in het weekeinde is dat door de grotere kans op bewolking. In het middelste deel van de week (dinsdag tot vrijdag) is het helder en windstil, maar door de warmere luchtsoort kan het kwik ook deze dagen niet verder zakken dan 15 graden. Het temperatuurbeeld is daarom bullish. Zon: Bearish De zon wordt maandag vergezeld door stapelwolken en kleine wolkenvelden. Toch maakt ze op deze dag al een behoorlijk aantal uren. Vanaf dinsdag stroomt droge lucht binnen; vanaf dat moment is de hemel grotendeels onbewolkt. Deze situatie blijft waarschijnlijk ook zo op woensdag en donderdag. Het gemiddeld aantal zonuren voor deze week is daarom donderdag waarschijnlijk al bereikt. Vanaf vrijdag nadert er meer bewolking en vochtiger lucht vanuit het westen. De kans is groot dat een dag in het weekeinde bewolkt verloopt. Het is nog niet te zeggen welke dag dat is. De andere dag heeft wat meer zonneschijn, waardoor ook deze week het gemiddeld aantal zonuren wordt overschreden. Het zonsignaal is daarom bearish. 12
Weersvooruitzicht Wind: Bullish De wind zwakt in de loop van maandag steeds verder af, nu een hogedrukgebied zich in onze omgeving opbouwt. Dit systeem blijft tot donderdag op zijn plek, waardoor pas vrijdag de wind weer enigszins kan toenemen. Het zal afhankelijk zijn van de precieze ontwikkeling en koers van het lagedrukgebied hoeveel wind er precies komt. Afgelopen week was met name de zondag vrij winderig, en een dergelijke dag is ook komend weekend (zaterdag of zondag) goed mogelijk. Wel lijkt het vrij duidelijk dat zo n windtoename waarschijnlijk tot een dag beperkt blijft. De andere dagen van de week stelt de wind minder, tot soms zeer weinig, voor. Over de hele week is het windbeeld dan ook bullish. 13
Macro economische agenda Dinsdag 6 september: AU - Rentebesluit van de RBA Woensdag 7 september: CA - Rentebesluit van de BoC VS - API Crude Oil Stocks Change Donderdag 8 september: VS - EIA Natural Gas Storage VS - EIA weekrapport olievoorraden EU - ECB rentebesluit en monetair beleid Vrijdag 9 september: VS - Baker Hughes Oil Rig Count VS - Commitment of Traders Legal Disclaimer 1. No offer This market report is intended to give an overview. No information contained in this report should be considered as an offer, an invitation to offer or a recommendation to enter into any transaction. Prices and valuations contained in this report are indicative and they and other information published are for information purposes only. 2. No investment advice Information made available in this market report should not be considered as investment advice or any form of recommendation to purchase products described therein. 3. Historical performance Past performance information contained in this market report is not to be considered as an indication of future results. 4. No warranties Although details included in this market report were taken from sources considered to be reliable, no warranty is made as to its accuracy, completeness and adequacy. All quotations and prices are subject to change. All opinions expressed reflect the current assessment of E.ON Benelux N.V. which is subject to change without prior notice. 5. Copyright All rights reserved. Duplication and distribution requires the prior written consent of E.ON Benelux N.V. 14