Vragenlijst voor cultuurhistorische organisaties Zoals met u afgesproken zouden we na een eerste gesprek over een erfgoedvisie bij u terugkomen met een vragenlijst die we vervolgens op datum met u door willen nemen. Daarbij gaan we ervan uit dat u de vragen na terugkoppeling binnen uw organisatie heeft ingevuld. A. Betekenis van erfgoed Vraag 1. Hieronder staat een omschrijving van en een toelichting op het cultureel erfgoed. Doel hiervan is een eerste afbakening te creëren voor de te ontwikkelen erfgoedvisie. Waarbij u visie moet vertalen als waar gaan we voor Als u hier aanleiding voor heeft mag u over de omschrijving kort (ca. 300 woorden), duidelijk en zo concreet mogelijk reageren. Dit om alle reacties adequaat te kunnen interpreteren. Cultureel erfgoed Dit begrip kan als volgt omschreven worden: Cultureel erfgoed omvat die materiële, immateriële, zichtbare en onzichtbare overblijfselen van onze maatschappelijke ontwikkeling, die wij waardevol vinden voor ons collectief geheugen en identiteit. Het erfgoed levert een toegevoegde waarde bij ontmoetingen tussen heden en verleden in de samenleving en fungeert daarmee als uitdaging en inspiratiebron voor de toekomst. Als we spreken of schrijven over het gemeentelijke erfgoed van Valkenburg aan de Geul dan rekenen we daartoe: Archeologie (vindplaatsen en vondsten uit opgravingen); Architectuur; Bouwhistorie; Cultuurhistorie (archieven, gebruiken, rituelen, feesten, verhalen en gewoonten); Monumenten (gebouwen, bouwwerken, beschermde stads- en dorpsgezichten); Openbare ruimte (bossen, landgoederen, historische tuinen) Uw reactie is (ca. 300 woorden): Alle ondergrondse werken, de groeven. Alle aan de rivier de Geul gerelateerde gegevens. Zie bijlage. Vastleggen en consolideren van de nog aanwezige restanten van de omwalling van de Vestingstad Valkenburg Toeristische ontwikkelingen die zijn weerslag vindt in de bebouwing bijv. rondom het station, rondom het Kasteel van Valkenburg, de kerk met kleine religieuze monumenten, allerlei buurten uit verschillende periodes, hotels uit de periode rond 1900 (Casinohotel, Monopole, Vossen, Palanka, Voncken enz.) Wat is volgens u (uw organisatie?) de betekenis van het erfgoed voor de gemeente Valkenburg aan de Geul? (max. 10 regels) Ons erfgoed is van belang voor de inwoners, maar meer nog uit economisch oogpunt. Onze bezoekers zijn geïnteresseerd, of hun interesse kan makkelijk gewekt worden, als je dat goed aanpakt. Via een App of website waar je via je handy/tablet allerlei gegevens ter plekke kunt downloaden: straatnamen, monumenten, mergel architectuur, historie, kunst in de openbare ruimte, muurreclames, grotten/groeves, vuursteenmijnen. Vraag3. Wat zijn volgens u de drie belangrijkste voorbeelden van erfgoed in de gemeente Valkenburg aan de Geul? (volgorde van belangrijkheid/ meeste betekenis/ meest kenmerkend voor Valkenburg aan de Geul) 1. Kasteelruïne 2. Middeleeuws stratenpatroon en restanten van de vesting. 3. De Geul met al haar verschijnselen. Zie bijlage
Wilt u uw keuze kort toelichten:.......................................................................................... Vraag4. Welk minder bekend erfgoed in de gemeente verdient volgens u beter in de schijnwerpers te staan? (Max. drie voorbeelden) 1. Protestantse kerk in de Plenkert, rijksmonument. 2. Een groot aantal zeer karakteristieke mergel gevels van panden. 3. O.L.Vr. Kerk (hedendaags monument). 4. Geulkades met flora en fauna. Vraag 5. De gemeente is samengesteld uit 6 dorpen, 8 gehuchten, 7 buurtschappen en een omvangrijk buitengebied. Hierin bevindt zich cultureel erfgoed. Wilt u van elke kern en het buitengebied drie voorbeelden geven van erfgoed die u kenmerkend vindt voor de betreffende woonkern? Valkenburg: 1. Kasteelruïne en de vesting. 2. Middeleeuws stratenpatroon. 3. HH Nicolaas- en Barbarakerk. Zou altijd opengesteld moeten zijn met bewaking van en rondleidingen door vrijwilligers Berg: Broekhem: 1. St. Josephkerk is een gesammtkunstwerk van Boosten met vele kunstschatten. Zou altijd opengesteld moeten zijn met bewaking van en rondleidingen door vrijwilligers Houthem: 1. Kerk en Château St. Gerlach. 2. Diverse boerenhoeves. 3. Station. Schin op Geul: 1. H. Mauritius Kerk met kerkhof 2. Station met ZLSM. 3. De Geul met haar flora en fauna. Sibbe: 1. Diverse boerenhoeves. 2. Sibberhuuske........................................................................ 3. Sibbergroeve........................................................................ Vilt:
IJzeren: 1. Opschriften uit de Franse revolutie op panden. Schoonbron: Emmaberg: Terblijt: Strabeek: 1. Archeologische vindplaatsen. Walem: Oud-Valkenburg: 1. De kastelen Schaloen en Genhoes. 2. H Johannes de Dooperkerk. Zou altijd opengesteld moeten zijn met bewaking van en rondleidingen door vrijwilligers. 3. Boerenhoeves. Heek: Strucht: Keutenberg:
Heerstraat: Engwegen: Sint Gerlach: 1. Kerk en Château St. Gerlach. Vroenhof: Geulhem: 1. Grotwoningen....................................................................... 2. Geulhemmergroeve................................................................... Buitengebied: 1. De Geul en het uitgebreide bezit aan wandelpaden. Beschermen tegen wildrijden van fietsen. 2. Kalkbranderijen. 3. Abri Dölkesberg. 4. Vuursteenmijntjes B. Rollen en verantwoordelijkheden Vraag 1. Welke rol vervult uw organisatie in 2016 bij het erfgoed? (Denk hier bijvoorbeeld aan behoud, beheer, gebruik exploitatie, financieren, toezicht, onderhoud). Toezicht wandelpaden. Opstarten van initiatieven bij overheden en verenigingen. Welke rol(len) zou u in de toekomst willen en kunnen vervullen? (Denk hier bijvoorbeeld aan behoud, beheer, gebruik, exploitatie, financieren, toezicht, onderhoud.) Toezicht en wakkerhouden. C. Beleid
Vraag 1. Wat is uw toekomstbeeld over het omgaan met het cultureel erfgoed? (Denk hier aan beheer, onderhoud, restauratie, openstelling, exploitatie, restauratie) Eigendom en beheer zoveel mogelijk in particuliere organisaties/stichtingen/verenigingen. Meer mensen zullen hiervoor in de toekomst verantwoordelijkheid op zich nemen, mits goed begeleid en gesteund. Er zijn best wel mensen die hier iets voor voelen, maar ze moeten uitgedaagd worden. Kunt u drie zaken noemen die volgens u vanaf heden prioriteit genieten bij behoud en handhaven van het erfgoed? 1. Protestantse kerk. 2. Voormalig hotel Prins Hendrik (Ahoy) 3. Onderhoud parken en wandelpaden. 4. Herbouw muur aan de Dwingel. 5. Onderhoud voormalig Joods kerkhof aan Dwingel. 6. Restauratie keermuur tussen kasteelruïne en Berkelpoort. 7. Makkelijk bereikbaar maken van kennis over ons erfgoed (website, App) Vraag 3. Soms krijgen monumenten een nieuwe functie. Denk aan economisch, toeristisch, maatschappelijk, cultureel of een combinatie hiervan (bijvoorbeeld het oude Stadhuis). a. Hoe staat u tegenover veranderende functies van het erfgoed? (max. 10 regels) Zeer positief. Maar wel passend qua gebruik en exploitatie. Welke aandachtpunten vindt u bij een veranderende functie van belang? (max. 10 regels) Van belang is dat het originele pand behouden wordt met een toevoeging die past in de schaal en materiaal van het pand. (mag best hedendaags van vormgeving zijn). Van belang is dat de rooilijnen niet overschreden worden (economisch gewin) Dat er voor- en achtertuinen behouden blijven. Vraag 4. Op welke manier kan volgens u het landelijk gebied betrokken worden bij de visie op het erfgoed? (max. 10 regels) Bewust gericht op onderhoud en welzijn van dit gebied. Samenwerking met landbouworganisaties (graften, boomgaarden e.a. onderhouden), schapenhoeders met kuddes voor het behoud van een open landschap. Vraag 5. Bekendheid geven aan archeologische vondsten en vindplaatsen geschiedt vaak door middel van tentoonstellingen en artikelen in tijdschriften. Welke manieren en mogelijkheden ziet u om de archeologie meer bekendheid te geven? (max. 10 regels) Lokaal museum en stadstorens met info in een hedendaagse presentatie. Gebruik maken van website, App Lokale televisie moet hieraan werken. Het behoort tot de hoofdtaken van plaatselijke nieuwsbronnen. D. Informatie en Communicatie Het erfgoed in de gemeente Valkenburg aan de Geul kent vaak meer dan één functie. Om deze functies goed tot hun recht te laten komen, nemen informatie en communicatie over het erfgoed een belangrijke plaats in. Vraag 1. Wat zou volgens u verbeterd kunnen worden aan de informatie over het erfgoed? (max. 10 regels) Zie vorige vraag. Wat zou volgens u verbeterd kunnen worden aan de toegankelijkheid van de informatie? (Denk aan beeld, geluid en het geschreven en gesproken taal) Website, App, meer infobordjes ter plaatse.
Vraag 3. Wat zou volgens u verbeterd kunnen in de gebruikte communicatiekanalen? (Denk aan radio, tv, tijdschrift, dag, en weekbladen, social media, internet) Kennis uitdragen via multimedia. Lokale tv moet zich veel meer instellen op de lokale cultuur in al zijn vormen. Vraag 4. Aan welke verbeteringen/ veranderingen zou u een bijdrage willen leveren? (max. 10 regels).......................................................................................... E. Tot slot Heeft u nog opmerkingen, dan kunt u die hieronder kwijt (max. 300 woorden):.......................................................................................... Werkgroep Monumenten van Niks aan de Hand 13 januari 2016