27 februari 2009-59 e jaargang no. 4 ReX implementatie in Powerhouse De ReX implementatie heeft in de Powerhouse Divisie op 16 februari jongstleden plaatsgevonden. De ReX voetbal werd symbolisch door de Superintendent van Digestion, Ron Dhauri overgedragen aan de Power Manager, Rudi Liems. Etienne Mannes, Maintenance Supervisor Powerhouse, gaf middels een aftrap naar de opgezette Material Package area het startsein voor de implementatie van ReX in zijn afdeling. Volgens de Power Manager is het startsein voor zijn divisie niet alleen om de bal in ontvangst te nemen, maar het begin is van scoren, succesvol zijn en snel bijdragen aan de beoogde kostenbesparingen door de vlotte implementatie van de ReX principes. Ron Dhauri (r) draagt de ReX voetbal over aan Rudi Liems (l) Ook in Powerhouse zullen de verschillende processen die door de ReX Focus Teams zijn ontwikkeld, geïmplementeerd worden. Er zal een trainingsplan worden afgewerkt om de werknemers en het management van Powerhouse de komende periode in de nieuwe business processen te trainen. De 3 ReX focus teams zijn Work Management, Materials Management en Reliability Engineering. Vermeldenswaard is dat in de Power Divisie een team speciaal is aangesteld, welke als aanspreekpunt zal fungeren voor de ReX focus teams bij het implementeren van de activiteiten. Het team bestaat uit Etienne Mannes (Team Leader), Glenn Hoogvliets, Marcus Apapoe, Floris Betrouw, Roy Partodimedjo en Stanley Frijde. De ReX implementatie is reeds in volle gang in de afdelingen Clarification, Digestion en Bauxite Preparation. De volgende afdeling waar ReX zal worden geïmplementeerd is Precipitation. Material Staging Area in Powerhouse Leden van speciale ReX team van Powerhouse, de Power Manger en ReX facilitator John Kalpoe 1
Monthly Communication De reguliere Monthly Communication meeting vond op dinsdag 10 februari 2009 plaats in de lunchroom van bldg 701. Tijdens deze meeting zijn de resultaten van de maand januari gepresenteerd. Marlon Joomun, Mobile Plant Supervisor, gaf aan dat er bij de Mobile Plant een finger-injury heeft plaatsgevonden die als een Medical Case is aangemerkt. Een Department Supervised contractor maakte een 10 ton jack stand klaar voor vervoer naar de Mechanical Shop. Het zou worden gebruikt om de bucket van een 988F loader te ondersteunen om daaraan laswerkzaamheden te verrichten. Hij pakte de verkeerd gepositioneerde afstandsring vast en trok de borgpen weg. Op dat moment viel het uitschuifbare stuk met een gewicht van 35 lbs naar beneden waardoor hij een kneuzing aan zijn linkerduim opliep. Helaas had hij geen handschoenen aan. Er was geen pre-job discussion vooraf en voor het gebruik van deze jack stand is er geen SWI beschikbaar. echter een zware wissel getrokken op de verdere performance in de maand januari. De productie was uiteindelijk 5632 tpd versus een plan van 5900 tpd, terwijl ten aanzien van productiekwaliteit er 5 shipments waren die buiten de normale specificaties vielen. Op het gebied van efficiëncy, en met name soda en energie, was januari een goede maand. Bij het onderdeel ReX heeft de kick-off van ReX implementatie in Digestion plaatsgevonden. Er is een Material Staging Area in Bauxite Preparation opgezet. Alvin Venetiaan, Technical Manager, presenteerde de voornaamste activiteiten van de Technical performance. Hoewel de productie niet het gewenst resultaat heeft gehaald, was de Customer Satisfaction Index performance boven planning. Verder bleek dat ook bij Alumina Recovery, Caustic verbruik, Lime en Flocculants de performance boven planning is geweest. Behalve de productie was ook energie een tegenvaller. 2 Adit Moensi, Accounting Superintendent, presenteerde de CAP (Cost of Alumina Produced) waarbij hij aangaf dat de hoge kosten wederom te wijten waren aan de hoge prijzen van grondstoffen (bauxiet en caustic). Michel Pengel gaf de resultaten van de maand januari weer. Voor wat EHS betreft zijn er voor de maand januari 3 recordables en 2 First Aids genoteerd. De recordables die in Mobile Shop department, de Clarification department en bij HATCH hebben plaatsgevonden waren respectievelijk een finger-injury, een hand-injury en een chemical burn. Het incident van de Clarification department is een Restricted Workday Case geworden. De 2 First Aids waren afkomstig van de Clarification department waarbij er sprake is geweest van een hand-injury en een chemical burn. In de maand januari zijn er 5 spills outside the curb geweest. Bij het onderwerp People vermeldde hij dat er 2 Proces Area Supervisor vacatures zijn ingevuld en 1 Proces Area Supervisor is van Calcination naar Precipitation overgeplaatst. De jaarlijkse herregistratie van gepensioneerden is van start gegaan. Ook hebben er ten aanzien van de implementatie van het Survival Plan Plant-Wide Communication meetings plaatsgevonden. Bij Public Relations heeft Suralco als stakeholder aan een bijeenkomst deelgenomen die door de Districtscommissaris van Para was georganiseerd. Deze bijeenkomst was in het kader van het opstellen van een jaarplan voor het ressort Para-Oost in verband met de implementatie van het decentralisatieproces. Tot de eerste helft van de maand januari was de Plant op schema met betrekking tot productievolume, productiekwaliteit en efficiëncy. De powerfailure heeft John Kalpoe, ReX facilitator, gaf te kennen dat de GPP Metrics welke staat voor Global Primary Products Metrics zijn gelanceerd om de performance betreffende Planning en Scheduling en Werkuitvoering te kunnen meten. Op deze manier wordt ook zichtbaar gemaakt wat de problemen zijn bij de implementatie. De GPP Metrics moeten dan leiden tot verbetering van de efficiëntie van de Planners en de verschillende crews die de werkzaamheden uitvoeren. De GPP Metrics zijn online beschikbaar gesteld, waardoor de performance van andere plants ook gevolgd kan worden. Faizal Ilahibaks, ABS Manager, presenteerde een overzicht van activiteiten om kosten te reduceren als onderdeel van het Survival plan. Elke donderdag wordt het overzicht geëvalueerd met de bedoeling om aan het eind van iedere maand gunstige resultaten te boeken. Voor de maand januari wordt de balans van de resultaten nog opgemaakt. Met betrekking tot soda losses en energieverbruik zien de besparingen er voorlopig gunstig uit. Indien er nog meer idieeën zijn om kosten te besparen kunnen ze worden doorgespeeld zodat de lijst kan worden aangevuld. Belangstellenden kunnen via hun afdelingshoofd inzage hebben in de lijst. Tot slot gaf Peter de Wit, Managing Director, aan zich zorgen te maken over de incidenten die in de maand januari hebben plaatsgevonden. Hij deed een beroep op een ieder om ondanks problemen zoals de impact van de crisis, veiligheid hoog in het vaandel te houden. Verder gaf hij aan dat de onderhandelingen met BHP Billiton nog gaande zijn. Voor wat de Plant-Wide Communications meetings betreft heeft hij positieve reacties gehad en is hij zeer tevreden met de participatie van de employees.
Bauxco Nieuws wordt in nieuw jasje gestoken Met het oog op kwaliteitsverbetering van ons personeelsblad Bauxco Nieuws en om in lijn te zijn met de verwachtingen en behoeften van de employees (lees=lezerspubliek) heeft er in de periode 13 juni tot en met 30 juni 2008 een enquête plaatsgevonden. De survey richtte zich onder andere op de layout, de inhoud, de onderwerpen en de frequentie van uitgave. Het resultaat wijst uit dat het lezerspubliek een positieve kijk heeft op het blad. De gedane suggesties zijn richtinggevend geweest en hebben kaders bepaald voor het samenstellen van een nieuwe bladformule. Aan de hand van deze suggesties wordt Bauxco Nieuws ingaande maart 2009 in een nieuw jasje gestoken. De uitgave zal niet meer tweewekelijks plaatsvinden maar 1 keer in de maand en wel op de laatste vrijdag van de maand. Dit besluit is ook genomen met het oog op het besparen van kosten. De achtergrondkleur van het blad wordt wit. Dit maakt de presentatie van het blad aangenamer, nodigt uit tot lezen en komen de foto s komen ook scherper over. De colofon en de inhoudsopgave worden op de voorpagina aangegeven zodat de lezers vooraf weten welke artikelen in het blad zullen voorkomen. De artikelen zullen zo kort mogelijk worden geschreven waardoor het blad overzichtelijker wordt. Verder zullen er nieuwe rubrieken verschijnen zoals Suralco s milieu management, Suralcoans got talent, Post uit de apotheek, Security tips, de brievenbus etcetera. In elk nummer zal dan ook voor een gevarieerd aanbod worden gezorgd om de leesdichtheid te vergroten. Vanwege het terugbrengen van de uitgave naar 1 keer per maand is besloten om een nieuw interne commmunicatiemiddel te introduceren: Suralco s update!. Dit is een elektronische nieuwsbrief waarbij het personeel via e-mail in een korte en snelle vorm tijdig van alle nieuwswaardigheden van het bedrijf wordt voorzien. In Bauxco Nieuws wordt, indien nodig, uitgebreid ingegaan op de artikelen die in de nieuwsbrief zijn verschenen. Met de nieuwe uitgave heeft de redactie van Bauxco Nieuws ingespeeld op de lezersbehoefte. Wij hopen dat het u zal uitnodigen tot meer lezen!. E-mailadres en idieeënbussen ter ondersteuning van het Survival Plan Zoals in de vorige editie van Bauxco Nieuws reeds is aangegeven, is ter ondersteuning van het Survial Plan bij de Organization strategie een Communication Team aangesteld. Dit team zal de employees tijdig en effectief informeren over de activiteiten betreffende het Survival Plan. De Plant-Wide Communication meetings waren een kick-off van één van de activiteiten die dit team in haar communicatieplan heeft opgenomen. Ter bevordering van de two-way communication en uitgaande van het feit dat elk idee telt om kosten te besparen, is speciaal hiervoor vanaf maandag 23 februari 2009 een e-mailadres en twee (2) ideeënbussen beschikbaar gesteld. Het e-mailadres is sur-survivalplan@alcoa.com en de ideeënbussen zijn geplaatst bij de Moesanna en de Argos Gate. Tevens zijn de formulieren bij de ideeënbussen beschikbaar en op Sur-intranet. Het voornaamste doel van het e-mailadres en de ideeënbussen is om de employees in de gelegenheid te stellen kostenbesparende ideeën onder de aandacht te brengen van het Managementteam teneinde een mogelijke bijdrage te leveren om de financiële crisis te overbruggen. Ook bestaat de mogelijkheid om via deze media vragen betreffende het Survival Plan aan het Managementteam stellen. Het is van belang te weten dat alleen het Communication Team toegang heeft tot het e-mailadres en de ideeënbussen. Confidentialiteit zal dus strikt worden gehand- demonstratie van een employee bij de idieeënbus haafd. De vragen en ideeën worden wekelijks verzameld in een rapport zonder vermelding van namen en aangeboden aan het Managementteam voor feedback. De feedback van het Managementteam zal onder andere via de bestaande communicatiestructuren plaatsvinden. 3
Het minimaliseren van het gebruik van kleuren print-outs Het gebruik van kleuren print-outs bij het maken van onder andere schriftelijke presentaties zorgen ervoor dat teksten en afbeeldingen duidelijk en scherp overkomen. De inhoud wordt hierdoor ook overzichtelijker. Echter zijn de kosten die gepaard gaan met het veelvuldig uitprinten in kleur erg hoog. Dat is evenzo het geval bij de type cartridge inkt die door Suralco wordt gebruikt. Om deze hoge kosten enigszins te reduceren biedt de leiding van Suralco alternatieven aan haar employees aan om zo min mogelijk gebruik te maken van kleuren print-outs. Het maken van afbeeldingen zoals grafieken kunnen in zwart-wit worden uitgeprint door gebruik te maken van arcering. Als u een grafiek in Excel maakt, dan wordt deze automatisch weergegeven in kleur, maar door gebruik te maken van arcering wordt de data grafisch in zwart-wit weergeven. Voor het wissen van de kleuren en te kiezen voor arcering van grafieken, moet u klikken op de optie Format Data Series. U kunt dan een keuze maken uit één van de verschillende patterns met als voorgrond kleur wit en als achtergrond zwart of omgekeerd. Het gebruik van zwart-witte grafieken vindt al in de Daily Meetings van de Refinery afdelingen plaats. Ook bij het uitprinten in zwart-wit zijn er mogelijkheden om kosten te besparen. In plaats van uit te printen kunnen documenten op het scherm van de computer worden afgelezen. Is het noodzakelijk dat u een document toch moet uitprinten, dan kunt u gebruik maken van de econoprint optie van de netwerk printer. Het kiezen voor deze optie leidt ertoe dat er bij het uitprinten minder inkt wordt gebruikt. De econoprint optie kunt u aanmaken door uw printer te configureren hiervoor. Voor instructies over het configureren van uw printer, kunt u gebruik maken van de volgende link: http://myalcoa.teams.alcoa.com/suralco/sur_ Shared/General%20Documents/Forms/AllItems.aspx Ook is er een econofont font type welk geïnstalleerd kan worden op uw computer. De IT afdeling is drukdoende voorbereidingen te treffen om het installeren van deze font op uw computer automatisch te doen plaatsvinden. Voor meer informatie over het printen van grafieken in zwart-wit, kunt u contact opnemen met de ABS afdeling. voorbeeld van een grafiek die zwart-wit is uitgeprint 4
Controle hebben over uw financiële budget De basis van budgetteren is uw (toekomstige) uitgaven in lijn brengen met uw beschikbaar inkomen. Uw beschikbaar inkomen is uw totale inkomen min alle vaste kosten. Vaste kosten zijn alle onkosten die maandelijks terugkeren, zoals bijvoorbeeld huur, leningen, elektriciteitsrekeningen enzovoorts. Dit deel van uw inkomen heeft dus al een bestemming en mag u niet meerekenen bij het bepalen van uw uitgavenbudget. Alle uitgaven die niet vooraf vastliggen zoals bijvoorbeeld voor eten en drinken, kleding of hobby komen van het beschikbaar inkomen. Het totaal van deze uitgaven mag niet groter zijn dan het beschikbaar inkomen en in ideale omstandigheden houdt u minstens een derde van uw beschikbaar inkomen over als reserve (spaargeld). Het beheren van financiën is voor heel veel mensen één van de moeilijkste taken in hun leven, vooral in moeilijke tijden zoals nu: de wereldwijde financiële crisis. Door middel van enkele tips wordt getracht u te helpen om controle te hebben over uw financiële budget. 1)Een goed overzicht in uw financiën Door een goed overzicht van uw financiën te maken weet u op ieder moment wat er gebeurt en hoe u er financieel voorstaat. Dit overzicht kunt u onder andere krijgen door er een gewoonte van te maken om uw bankrekening regelmatig te checken. Maak ook een overzicht van uw inkomsten en uitgaven. Probeer om altijd de rekeningen op tijd te betalen waarmee u voorkomt dat er rentekosten, aanmaningskosten en voorbeeld berekening beschikbaar inkomen Totaal inkomen Srd. 2500 Huur Srd. 350 Lening Srd. 200 Nutsvoorzieningen Srd. 400 ------------- Beschikbaar inkomen Srd. 2500 - Srd. 950 = Srd. 1550 boetes bovenop de te betalen bedragen komen. Maak ook een overzicht van de te verwachten inkomsten en uitgaven voor de komende periode. 2) Denk na voor elke cent die je uitgeeft Zorg ervoor dat u de dagelijkse uitgaven zoveel mogelijk beperkt. Dit kunt u doen door u af te vragen voor elke uitgave of u dat wat u wilt kopen wel echt nodig hebt. Geef alleen geld uit aan uw dagelijkse behoeften. Concentreer u alleen op de dagelijkse behoeften. Denk dus goed na voor elke cent die u uitgeeft. Elke cent is van essentieel belang vooral tijdens een recessie. 3) Een creditcard verhoogt de schulden Zolang u een creditcard bij u draagt bent u er zeker van dat u geld zal uitgeven aan onnodige dingen. Dit zal weer bijdragen aan een verhoging van uw schulden. Laat uw creditcard thuis en berg deze op zodat u deze niet regelmatig tegenkomt. U kunt best één creditcard hebben maar gebruik deze puur en alleen als laatste redmiddel en alleen voor een noodzakelijke aankoop. 4) Stop met geld lenen Stop met geld lenen van wie dan ook. Zolang u geld blijft lenen zult u nog verder wegzakken in de nare gevolgen van een recessie. Wanneer u geld blijft lenen zal u nooit in een stabiele financiële situatie verkeren. Budgetteren moet u zekerheid geven en uw leven aangenamer maken. Wees niet te streng voor uzelf en zoek een systeem dat past binnen uw eigen levensstijl. Zorg dat u geld overhoudt voor zaken die belangrijk zijn voor uzelf zodat u uwzelf kunt belonen. Zo houdt u het langer vol. www.financieel.infonu.nl 5
PORTRET VAN EEN SURALCONIËR John Blijd is geboren op 12 september 1963 in Schiedam, Nederland en is de oudste uit een gezin van 2 jongens. Zijn eerste 6 jeugdjaren heeft hij in Nederland doorgebracht waarna hij met zijn ouders naar Suriname vertrok. Dat was een hele ervaring want we zijn namelijk met de boot de Oranje Nassau gevaren. In Suriname aangekomen was het heel erg wennen vooral op school, want mijn klasgenoten vonden mij vreemd praten. Het leek vreemder voor mij te zijn om in een klas te zijn met mijn kleurgenoten die mij vreemd vonden. Gelukkig kon ik de Surinaamse taal snel oppikken en werd ik geaccepteerd als één van hun. Na een paar jaar in Paramaribo te hebben gewoond verhuisde de familie naar Moengo. Daar vond ik echt leuk want je kon aan sporten zoals golf, tennis, zwemmen, basketballen doen, Ze zijn tevens de sporten die ik het meest heb beoefend. Hij kan zich nog enkele leuke momenten herinneren die hij tijdens zijn jeugdjaren heeft meegemaakt Dat zijn de carnaval en discofeestjes die door Suralco Stafclub werden georganiseerd. Ook uitstapjes naar de buitenplaats Blommie, dat was een afkorting voor van Blommestein en het recreatieoord dat in het bos in de buurt van Moengo door de zoon van Professor Blommestein was aangelegd. Ik heb mijn jeugd als heel leuk ervaren. Helaas heeft het maar tot ongeveer 1980 geduurd want ons gezin ging terug naar Paramaribo. John heeft een dochter van 14 jaar die in Amsterdam op school zit en waar hij een goede band mee heeft. Ze spreken elkaar minimaal 2 keer in de week en als ze vakantie heeft komt ze naar Suriname. In mijn vrije tijd ben ik heel actief bezig met computers. Mijn vrienden en familie weten me te vinden als ze problemen hebben met hun PC of netwerk. Voor wat sport betreft doe ik aan tennis en zwemmen. In Paramaribo aangekomen schreef hij zich in bij het HAVO. Hierna vertrok hij naar Miami voor verdere studie. In die periode deed de computer zijn intrede en via mijn werk heb ik me gespecialiseerd op dat vlak. Na ongeveer 4 jaar keerde hij terug naar Suriname en trad in dienst bij de Stichting Volkhuisvesting waar hij een bijdrage heeft geleverd aan het vervangen van de ponsmachines door computers. Na enkele jaren daar te hebben gewerkt vertrok hij naar Amsterdam om te wonen en werken. Ik heb de eerste 8 jaar als hoofd van het R&D magazijn bij Sigma Coatings in Amsterdam gezeten. Vanwege mijn affiniteit met computersoftware werd ik overgeplaatst naar het hoofdkantoor in Uithoorn als SAP security administrator waar ik deels verantwoordelijk was voor het NT netwerk en toegangsprofiel bewaking in SAP. Nadat hij voor diverse bedrijven in het buitenland werkzaamheden heeft verricht, verhuisde hij in 2004 naar Suriname. In de periode 2005 2007 heeft hij bij Telesur als consultant ICT gewerkt waarbij hij een bijdrage heeft geleverd aan het uitbreiden van ERP pakket Exact. Toen hij de vacature voor Stores Supervisor in de krant las heeft hij direct gesolliciteerd. Het is voor hem altijd een wens geweest om bij Suralco te werken. Overigens is hij de derde generatie van de familie die bij Suralco werkt. Zijn opa is hoofdlasser geweest op Afobaka en zijn vader was hoofd van de afdeling Civil Maintenance. John bekleedt de functie van Stores Supervisor. Het bevalt mij hier heel erg goed en ik ben blij dat ik bij Suralco het ReX proces mag ondersteunen waarin ik de nodige trainingen heb gehad. Een boodschap aan mijn collega s je mening is leuk, maar je daden tellen. 6
Personele Mededelingen Stanley Ranoesetiko, bekleedde de functie van Refining Area Foreman-Clarification. Hij is in de functie van Planner overgeplaatst naar de Central Engineering department. Jolijta Resantika-Kasanwinangoen is van Coermotibo Operations overgeplaatst naar Paranam Operations. Ze bekleedt de functie van Senior Administrative Data Processor bij de Stores department. Gepensioneerden van Suralco die zich nog niet hebben geherregistreerd kunnen dat tot en met dinsdag 10 maart 2009 doen middels het opsturen van een attestatie de vita. De eerste bloeddonatie voor dit jaar vindt op donderdag 5 maart 2009 van 7:30 u 14:30 u in de Paranam Polikliniek plaats. De hemoglobinetest zal op 3 & 4 maart 2009 na 13:00 uur door broeder Levi Iengibe ook in de Paranam Polikliniek worden afgenomen. 7
8 goede nachtrust Een goede nachtrust. Wie droomt er niet van? Lekker slapen zorgt er namelijk voor dat je de volgende ochtend weer fris en opgewekt opstaat en dat je 's nachts energie opdoet die je de volgende dag weer nodig hebt om goed te kunnen functioneren. Bovendien zorgt een goede nachtrust ervoor dat je de dag erna beter in je vel zit en meer druk aankunt dan wanneer je slecht slaapt. Uit onderzoek blijkt zélfs dat het nemen van moeilijke beslissingen een stuk makkelijker wordt wanneer je voldoende lang in dromenland bent geweest. Deskundigen definiëren een gezonde slaap dan ook als 'vlot (binnen een kwartier) inslapen en tussentijds niet of nauwelijks wakker worden'. Maar hoevéél slaap heb je nu eigenlijk nodig? Gemiddelde slaapbehoefte Waarom heeft de één aan vijf uur slaap genoeg en is de ander na tien uur nog niet uitgerust? Dat heeft vooral te maken met de hoeveelheid energie die je op een dag verbruikt en in hoeverre je nog 'in de groei' bent. Pasgeboren baby's, bijvoorbeeld, slapen wel zestien uur per dag. Dat komt met name doordat baby's tijdens hun slaap een belangrijk groeihormoon produceren. Kort gezegd betekent dat dus eigenlijk: hoe meer de kleine slaapt, hoe beter de groeiontwikkeling kan verlopen. Kinderen hebben voor hun ontwikkeling ook nog zo'n negen uur slaap nodig en volwassenen hebben vaak aan zeven of acht uur voldoende. Bejaarde mensen, daarentegen, voelen zich vaak na vijf of zes uurtjes slaap al uitgerust. Dat komt mede doordat zij niet meer werken, vaak een middagdutje doen, minder actief zijn en daardoor minder energie per dag verbruiken. Omdat ieder mens anders is, is het onmogelijk om een standaard aantal nachtrusturen aan te geven. Luister daarom goed naar je eigen lichaam. Je voelt zelf namelijk het beste aan wanneer je te weinig slaap hebt gehad. Heb je een keer een nacht slecht geslapen? Ga de volgende dag dan eens een uurtje eerder naar bed en je voelt je daarna waarschijnlijk alweer prima. Pas wanneer je slaapproblemen een langere periode blijven aanhouden, wordt het een ander verhaal. Voorkomen is beter dan genezen Wist je al dat je je nachtrust prima kunt beïnvloeden? Zo is het bijvoorbeeld verstandig om geen intensieve gesprekken meer te voeren vlak voor het slapengaan. En ook sporten voor het slapengaan kan de nachtrust belemmeren. Maar wat moet je nou wél doen? Regelmaat. Zorg dat je op vaste tijden opstaat en naar bed gaat. Uitslapen in het weekend maakt het moeilijker om op MEDISCH KORT zondagavond in slaap te vallen en maandagochtend weer fris en op tijd wakker te worden. Ontspanning. Rustgevende activiteiten voor het slapen gaan - denk aan het lezen van een boek, het luisteren naar ontspannende muziek of het nemen van een warm bad - bevorderen een goede nachtrust. Slaapkamer. Zorg voor de juiste matras. De een ligt prettig op een harde matras, de ander heeft juist liever een zachte matras. Belangrijk is om er een te kiezen die goed bij jouw lichaam past. Daarnaast is het belangrijk dat je je slaapkamer goed ventileert en de temperatuur er aangenaam is. Stop met roken. Uit onderzoek is gebleken dat rokers vaak meer moeite hebben om in slaap te vallen De rol van voeding en alcohol 's Avonds na achten - en vooral tijdens de nacht - werkt je spijsvertering stukken trager dan overdag. Alles wat je na 20.00 uur eet, zal daarom moeilijker verteren. Daarom is het beter om 's avonds laat geen zware, eiwitrijke maaltijden meer te nemen (vlees, pinda's en kaas bevatten bijvoorbeeld veel eiwitten). Doe je dat wel, dan slaap je waarschijnlijk moeilijker in en sta je minder uitgerust op. Simpelweg, omdat je lichaam tijdens de nacht ergens anders mee bezig is/ was dan met lekker slapen. Natuurlijk mag je jezelf zo af en toe best iets lichts toestaan in de avonduren. In het weekend bijvoorbeeld. Maar pas op dat je niet té laat nog té veel eet. Voor oudere mensen is dit extra belangrijk, omdat zij sowieso al meer moeite hebben om late maaltijden te verteren. Boosdoeners: cafeïne en alcohol Cafeïne staat van oudsher bekend als 'oppeppend' middel. Je wordt er dus als het ware 'wakkerder' van en dat is nou net wat je níet wilt voor een goede nachtrust. Helaas bevatten koffie, thee en cola - misschien wel de meest gedronken drankjes - veel cafeïne. Dus wil je lekker slapen? Probeer deze cafeïnehoudende dranken dan vanaf 18.00 uur (of misschien wel vanaf 16.00 uur) te mijden. Een lekker borreltje voor het slapen gaan doet wonderen, zo zeggen mensen wel eens. Niet voor niets wordt een borrel voor de nacht ook wel 'slaapmutsje' genoemd. En dat klopt ook wel, want alcohol heeft een licht bedwelmende werking die inderdaad kan helpen bij het inslapen. Alleen slaap je er veel minder diep door. En daardoor sta je minder uitgerust op. www.gezondsheidsplein.nl