Verantwoording Tweede vervolg bestuursopdracht Transitie en transformatie jeugdhulp ZHZ Voor u ligt de verantwoording van de Tweede vervolg bestuursopdracht Transitie en transformatie jeugdhulp Zuid-Holland Zuid (ZHZ). In deze notitie geven we achtereenvolgens antwoord op de volgende vragen: 1. waarom het tweede vervolg op de bestuursopdracht? 2. wat hebben we bereikt? 3. wat zijn de gemaakte kosten? 1. Waarom dit tweede vervolg op de bestuursopdracht? De 17 gemeenten in Zuid-Holland Zuid bereiden zich gezamenlijk voor op de decentralisatie jeugdhulp per 1 januari 2015. In totaal heeft u 3 bestuursopdrachten vastgesteld. De eerste bestuursopdracht leidde tot een gezamenlijke visie, intentionele schaalkeuze, sturingskader en inhoudelijk ontwerp. De vervolgopdracht had als resultaat een beleidsplan, regionaal transitiearrangement en inrichtingsplan voor een gezamenlijke serviceorganisatie. In dit document geven we aan tot welk resultaat de tweede vervolg bestuursopdracht heeft geleid. In 2014 worden door de 17 gemeenten gezamenlijk de laatste voorbereidingen getroffen voor de transitie en transformatie jeugdhulp. Uit het beleidsplan vloeide een aantal voorbereidende activiteiten voort, die in de afgelopen periode zijn opgepakt door het programmateam Jeugdhulp ZHZ. Te weten: a) beleidsrijk inkoopkader; b) aanvullende beleidskaders (voorzover nog niet in beleidsplan opgenomen); c) sturingsnotitie met uitwerking Gemeenschappelijke Regeling; d) verordening en beleidsregels; e) uitwerking beleid; f) leeromgeving; g) jeugdteam; h) Diagnostiek Advies Netwerk. 1
Met de tweede vervolg bestuursopdracht werd aan de 17 gemeenteraden gevraagd om in te stemmen met de voorgestelde voorbereidingen en een financiële bijdrage te leveren in de kosten van de voorbereidingen. In dit document wordt aangegeven hoe het staat met de voorbereidingen en de besteding van de financiële middelen 2. Wat hebben we bereikt? In dit hoofdstuk vind u een toelichting op de bereikte resultaten. a) Beleidsrijk inkoopkader en aanvullende beleidskaders Er is voor gekozen om de aanvullende beleidskaders op te nemen in het Beleidsrijk Transititearrangement (BRTA). Het BRTA is voor het zomerreces ter besluitvorming aangeboden aan de 17 gemeenten en bevat enkele nog vast te stellen beleidsmatige kaders in aanvulling op het Beleidsplan Jeugdhulp. Ook bevat het BRTA een regionaal financieel verdeelmodel op basis van het definitieve macrobudget en de uitgangspunten uit het beleidsarme Regionale Transitie Arrangement (RTA) van oktober 2013. - Het BRTA vormt de basis voor het inkoopproces van jeugdhulp voor 2015. In het BRTA is ingegaan op: wat we willen bereiken en op basis van welke indicatoren we de sturing op effectieve en doelmatige jeugdhulp vormgeven; wat de financiële kaders zijn en hoe we het jeugdhulpbudget hebben verdeeld; hoe we de inkoop van jeugdhulp vormgeven en zorgen voor kwalitatief goede jeugdhulp; hoe we jeugdhulp organiseren in Zuid-Holland Zuid en welke financiële afspraken we daarover vastleggen in contracten met jeugdhulpaanbieders; wat de specifieke afspraken zijn over de persoonsgebonden budgetten (PGB s); welke risico s we in het nieuwe stelsel zien en welke beheersmaatregelen worden voorgesteld. 2
Vooruitlopend op het inkoopkader zijn op verzoek van het Rijk voor 28 februari 2014 regionale transitieafspraken gemaakt met Bureau Jeugdzorg. Om niet vooruit te lopen op het regionale verdeelmodel, is gekozen voor het bieden van een minimale budgetgarantie van 80% aan Bureau Jeugdzorg. Dit komt overeen met de minimumeis die door het Rijk is gesteld. De definitieve afspraken met Bureau Jeugdzorg maken onderdeel uit van het regionale verdeelmodel. Inmiddels is door alle colleges een brief vastgesteld met daarin de laatste budgettoekenning voor BJZ. b) Aanvullende beleidskaders Deze aanvullende beleidskaders zijn opgenomen in het BRTA. De 17 gemeenteraden nemen in september een besluit over dit BRTA (met aanvullende beleidskaders). c) Sturingsnotitie Er is een sturingsnotitie opgesteld voor het jeugdhulpstelsel in ZHZ. In dit document is de verdeling opgenomen van de bevoegdheden ten aanzien van de jeugdhulptaken die de 17 gemeenten gezamenlijk organiseren en de door de gemeenteraden meegegeven randvoorwaarden uitgewerkt. De sturingsnotitie bevatte een voorstel voor de governance en sturing op de jeugdhulptaken die de 17 gemeenten gezamenlijk organiseren. De 17 gemeenteraden hebben reeds ingestemd met deze sturingsnotitie Op basis van het beleidsmatige kaders in de sturingsnotitie, wordt in het laatste kwartaal van 2014 een voorstel uitgewerkt voor het aanpassen van de gemeenschappelijke regeling Dienst Gezondheid & Jeugd. In deze regeling wordt de formele verantwoordelijkheidsverdeling en uitvoering van gezamenlijke taken vastgelegd. d) Verordening en beleidsregels/nadere regels De Jeugdwet verplicht gemeenten tot het hebben van een verordening voor het uitvoeren van de jeugdhulp. Voor de jeugdhulptaken die de 17 gemeenten gezamenlijk organiseren, is 3
een concept-verordening opgesteld die van 28 juli t/m 8 september ter inzage is gelegd bij de 17 gemeenten. Na de terinzagelegging zal de verordening worden aangepast en wordt in het laatste kwartaal van 2014 een definitieve verordening aangeboden aan de 17 gemeenten. De verordening en de nadere regels worden opgesteld met daarin vooralsnog: Begripsbepaling; Vormen van jeugdhulp Toegang jeugdhulp via de huisarts, medisch specialist of jeugdarts Toegang jeugdhulp via de gemeente Vooronderzoek Inhoud gesprek Verslag en ondersteuningsplan Indienen aanvraag Regels voor pgb Inhoud beschikking Nieuwe feiten en omstandigheden, herziening, intrekking of terugvordering Verhouding prijs en kwaliteit aanbieders jeugdhulp en uitvoerders kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering Vertrouwenspersoon Klachtregeling Inspraak en medezeggenschap Evaluatie Hardheidsclausule Inwerkingtreding en citeertitel De nadere regels worden in het laatste kwartaal van 2014 ter besluitvorming aangeboden aan de colleges van de 17 gemeenten. 4
e) Uitwerking beleid In de beleidsplannen jeugdhulp van de 17 gemeenten is voor een aantal thema s aangegeven dat deze in 2014 verder worden uitgewerkt. Deze uitwerking vindt op dit moment plaats. Het betreft de samenwerking tussen het jeugdteam/sociaal wijkteam binnen het regionale ontwerp van het nieuwe jeugdstelsel, met: Het Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK); Het Veiligheidshuis; De Gecertificeerde Instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering; Het (passend) onderwijs; Huisartsen, kinderartsen en medisch specialisten die op basis van de Jeugdwet rechtstreeks mogen doorverwijzen naar jeugdhulp, zonder tussenkomst van gemeenten. Daarnaast is een onafhankelijk kwartiermaker aangesteld voor de inrichting van het AMHK. Deze kwartiermaker heeft de opdracht gekregen om een onderzoek uit te voeren naar het door Bureau Jeugdzorg en de Dienst Gezondheid & Jeugd, die nu respectievelijk het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) en het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) uitvoeren, voorgestelde model. Het advies over de positionering van het AMHK, wordt ter besluitvorming aangeboden aan de colleges in het 3 e kwartaal van 2014. Vervolgens wordt onder leiding van de kwartiermaker een inrichtingsplan opgesteld. Na besluitvorming hierover door de 17 gemeenten, wordt onder leiding van de kwartiermaker, de voorbereidingen getroffen voor de implementatie per 1 januari 2015. Voor de aansluiting (passend onderwijs) en jeugdhulp is de keus gemaakt om dit op een subregionaal niveau verder te organiseren. Het programmateam heeft hierin een zeer beperkte en meer verbindende rol. 5
f) Leeromgeving In 2014 is gestart met de uitwerking van het regionale ontwerp van het nieuwe jeugdstelsel in de praktijk. Dit is gebeurd door (delen van) het ontwerp in enkele gemeenten te implementeren. Het doel daarvan is het opdoen van leerervaringen, zodat in 2015 zoveel mogelijk onderdelen van het ontwerp daadwerkelijk van start kunnen gaan. Er wordt hiervoor een leeromgeving ontwikkeld die het leren in de praktijk binnen en tussen pilots maximaal stimuleert. Alle gemeenten in Drechtsteden zijn een proeftuin gestart om een onderdeel van het nieuwe stelsel jeugdhulp uit te proberen. JSO, Onderzoekcentrum Drechtsteden en de Dienst Gezondheid en Jeugd hebben een model ontworpen waarmee het leerproces van de lokale pilots is volgen en te delen en monitoren de pilots volgens dit model. In de Zwijndrechtse Waard is een onderzoek gestart om de kosten van de jeugdteams beter te duiden. In de Drechtsteden worden vanaf 1 juli 4 coaches vanuit de zorgaanbieders ingezet om de verschillende teams te ondersteunen. In Drechtsteden wordt op dit moment een digitaal dashboard ontwikkeld en getoetst. In de Hoeksche Waard zijn de voorbereidingen gestart om het Model DAN te toetsen aan een bestaand en werkzaam jeugdteam. Voor alle 17 gemeenten zijn gebiedsanalyses ontwikkeld. g) Jeugdteam/sociaal wijkteam Een belangrijke innovatie in het regionale ontwerp van het nieuwe jeugdstelsel bestaat uit de jeugdteams/sociale wijkteams. Op basis van de beleidsplannen jeugdhulp van de 17 gemeenten zijn de basisprincipes voor de jeugdteam/sociale wijkteams uitgewerkt en is een routepad ontwikkeld voor het realiseren van de jeugdteams in de periode van 2015 tot en met 2017, vanuit het perspectief van zowel de samenwerkende jeugdhulpaanbieders, serviceorganisatie als gemeenten. Deze basisprincipes en het routepad zijn uitgewerkt en toegevoegd aan het BRTA. 6
Het projectteam heeft de samenstelling van de jeugdteams (taken en FTE) en de formule t.b.v. de werkwijze opgeleverd. De werkwijze zal de komende jaren in ontwikkeling zijn. Daarnaast wordt er nu al in pilots informatie verzameld om de werkwijze uit te testen en worden professionals en gemeenten betrokken in de verdere ontwikkeling en detaillering van de werkwijze. De stichting jeugdteams zhz i.o. zal de professionals faciliteren en is de werving en selectie gestart t.b.v. de jeugdprofessionals, secretariaatsmedewerkers, verandermanagers. Deze zullen de teams versterken en het aantal teams vergroten zodat er een gehele regionale verspreiding ontstaat. Binnen de gemeenten wordt aangesloten op de lokale structuur. h) Diagnostiek en Advies Netwerk (DAN) Een andere innovatie in het regionale ontwerp van het nieuwe jeugdstelsel is het Diagnostiek en Advies Netwerk. De basisprincipes voor het DAN zijn uitgewerkt en er is een routepad ontwikkeld voor het realiseren van het DAN in de periode van 2015 tot en met 2017, vanuit het perspectief van zowel de samenwerkende jeugdhulpaanbieders, serviceorganisatie als gemeenten. Deze basisprincipes en het routepad zijn uitgewerkt en toegevoegd aan het BRTA. Voor het DAN is per 1 september het concept uitvoeringsplan DAN opgesteld waarin de basisprincipes en verdere planning staat uitgewerkt. Een belangrijke eerste resultaat in de planning is dat de vacatures voor het kernteam DAN zijn open gesteld. Eind september wordt de selectieprocedure afgerond. Vanaf half augustus is de pilot DAN gestart; met de pilot wordt de volgende doelstelling nagestreefd: Er is ( een eerste) zicht op de vragen die via het jeugdteam bij het DAN terecht komen. Het is duidelijk welke ondersteuning het jeugdteam nodig heeft betreffende de adviezen en werkwijze van het DAN De hele planning is gericht op het operationeel hebben van het DAN per 1 januari 2015. 2.2. Begroting 7
Voor de uitvoering van deze tweede vervolg bestuursopdracht zijn de volgende kosten gemaakt: Tabel 2 Product/dienst Bedrag begroot (in ) Werkelijke kosten t/m augustus 2014 Personele inzet programmateam (incl. inhuur) Personele inzet staf (financiën, onderzoek, communicatie) 904.333 942.199 182.970 167.354 Juridische ondersteuning PM 28.711 Personele inzet transformatieteam 166.978 125.234 Onvoorzien (5%) 62.714 o.a. te zien in overschrijding personele inzet. Totaal 1.316.996 1.263.498 Let op: de personele kosten van het transformatieteam is begroot tot aan december 2014, werkelijke kosten zijn tot september 2014. Het resterende bedrag 41.744,- voor de inzet van het transformatieteam wordt ingezet voor de periode van september tot en met december 2014. Als de totale kosten van het transformatieteam worden meegenomen tot december 2014 kom je uit op een besteding van 1.305.242,- De andere resterende middelen zullen worden benut om de lopende onderwerpen (zie planning) uit deze tweede vervolgbestuursopdracht te kunnen uitvoeren;uitwerking GR, nadere regels, uitvoering Jeugdteams en DAN en de uitwerking van beleid etc. Bedrag 11.754,-. 8
Van de 17 gemeenten is de volgende bijdrage in de kosten gevraagd: Tabel 3 Gemeente Bijdrage Alblasserdam 65.850 Dordrecht 212.036 Hendrik-Ido-Ambacht 88.239 Papendrecht 81.654 Sliedrecht 71.118 Zwijndrecht 96.141 Binnenmaas 73.752 Cromstrijen 50.046 Giessenlanden 55.314 Gorinchem 86.922 Molenwaard 89.556 Hardinxveld Giessendam 63.216 Korendijk 48.729 Leerdam 64.533 Oud-Beijerland 72.435 Strijen 43.461 Zederik 53.997 Totaal 1.316.996 2.3 Planning 9
Deze tweede vervolg bestuursopdracht is uitgevoerd in 2014 volgens onderstaande planning. Tabel 4 Activiteit Oplevering Stand van zaken realisatie a) Beleidsrijk inkoopkader 2 juni 2014 aanleveren ter besluitvorming aan 17 gemeenten Gerealiseerd b) Aanvullende beleidskaders 2 juni 2014 aanleveren ter besluitvorming aan 17 gemeenten Gerealiseerd c) Sturingsnotitie en uitwerking GR Sturingsnotitie: 26 mei 2014 aanleveren ter besluitvorming aan 17 gemeenten Gerealiseerd GR: 20 oktober aanleveren ter besluitvorming aan 17 gemeenten Volgens tijdspad d) Verordening en nadere regels Verordening: september 2014 aanleveren ter besluitvorming aan 17 gemeenten Gerealiseerd Nadere regels: eind november 2014 aanleveren ter besluitvorming aan 17 gemeenten. Volgens tijdspad e) uitwerking beleid Eind 2014 Volgens tijdspad f) Leeromgeving Eind 2014 Volgens tijdspad g) Jeugdteam Eind 2014 Volgens tijdspad h) Diagnostiek Advies Netwerk Eind 2014 Volgens tijdspad 10
11