Classificatie en duurzame productie van biomassa voor energietoepassing



Vergelijkbare documenten
Hoe duurzaam is duurzaam?

Key words Standards, standardisation, secondary fuels, solid recovered fuel, SRF, waste, terminology, quality management system, QMS

Algemene Vereniging Inlands Hout

Nederland duurzaam aan kop

Belang van normen bij CE-markering Uw belang!? Taco van den Broek. Normontwikkeling uw belang. introduction. Normontwikkeling uw belang 2

Commissieplan 2013 Normcommissie Duurzaamheidscriteria voor biomassa

Energie uit hout. Inzet van lokaal en niet-lokaal hout en borging van duurzaamheid. Your partner in bioenergy

Commissieplan 2018 NC , Transportdiensten

Commissieplan jaar 2017 Normcommissie Machineveiligheid COMMISSIEPLAN NEN Industrie & Veiligheid. Postbus GB Delft

NTA 8055 waarde creëren Ontwikkeling van NTA 8055 naar NEN 8055;

Nederlandse technische afspraak. NTA 8003 (nl) Classificatie van biomassa voor energietoepassing. Classification of biomass for energy recovery

Commissieplan 2017 Normcommissie , Afvalinzamelsystemen

NORMEN. Functioneel voor Iedereen. Willem van der Bijl. Nederland is Geregeld

Borging duurzaamheid vaste biomassa in de SDE+ Joyce de Wit RVO.nl

Verificatieprotocol binnen SDE. Timo Gerlagh RBCN 21 april 2016

Vloeibare en gasvormige brandstoffen, smeermiddelen en verwante producten Commissieplan Normalisatie: de wereld op één lijn.

Handleiding bij de duurzaamheidsrapportage vloeibare biomassa Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+) Datum Versie V1.

Impactbeoordeling NTA 8003 omzetting

Voorbeeld. NTA (nl) Duurzaam geproduceerde biomassa voor bio-energie en biobased producten Deel 2: Eisen aan ketenbeheer.

Commissieplan 2018 Normcommissie Metallieke deklagen en niet-organische deklagen

Met groter gemak, minder in de afvalbak. Advies over definities en duurzaamheidseisen van reststromen

Commissieplan 2017 Normcommissie Auditing van managementsystemen : ISO 19011

BIJLAGE 3 CONSULTATIE DUURZAAMHEIDEISEN BIOMASSA

Normalisatie in perspectief. De norm in perspectief

Interpretatiedocument 07 behorend bij NTA 8081

Commissieplan 2018 Normcommissie 'Cleanrooms' COMMISSIEPLAN NEN Zorg & Welzijn. Postbus GB Delft. Vlinderweg AX Delft

Beoordelingsrichtlijn

Commissieplan 2016 Normcommissie , Ter plaatse vervaardigde metalen opslagtanks

Green Deal Groencertificaten

CFD in normalisatie. Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei Presentatie NEN 1

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Warmte meten en verdelen'

Commissieplan 2017 Normcommissie , Productgeometrie COMMISSIEPLAN NEN Industrie & Veiligheid. Postbus GB Delft

Duurzaamheidscertificatie van vaste biomassa voor energiedoeleinden

Bij de voorbereiding van dit advies werd de CDB bijgestaan door: Jacob Rookmakers.

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2016 Normcommissie , Machineveiligheid

Energieprestatie. De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving

Commissieplan 2015 Normcommissie , 'Forensisch technisch onderzoek'

Handboek duurzaamheidscertificatie van biogas

Biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA)

Commissieplan 2017 Normcommissie Meterruimten COMMISSIEPLAN NEN Bouw & Installatie. Postbus GB Delft

1 Algemene gegevens COMMISSIEPLAN februari Commissie , Verlichting

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie , 'Meterruimten'

Voorbeeld. NTA (nl) Duurzaam geproduceerde biomassa voor bio-energie en biobased producten Deel 1: Duurzaamheidseisen.

LABS contactdag 24 november Debietnorm EN-ISO :2013 Handmatige referentiemethode

Biomassa, het nieuwe goud. Francies Van Gijzeghem projectleider Bio-Energie platform

Marktontwikkelingen vloeibare biobrandstoffen

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/17 Commissieplan 2013 Normcommissie Vaste biobrandstoffen

Meterruimten en de bijbehorende bouwkundige voorzieningen voor leidingaanleg ten behoeve van centrale schakel-, verdeel- en meetapparatuur.

Commissieplan 2017 Normcommissie Meetapparatuur voor elektrische en elektromagnetische grootheden

B-141 Green Deal Rapportage Duurzaamheid Vaste Biomassa voor Energie

Classificatie vaste biomassa

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Elbert Raben Product Manager IT-Solutions

Commissieplan. Normcommissie VERVORMINGSSTAAL

Commissieplan 2018 Normcommissie , Magazijnstellingen

Commissieplan 2018 Normcommissie Meterruimten COMMISSIEPLAN NEN Bouw & Installatie. Postbus GB Delft

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Inbraakwerendheid gevelelementen'

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Cables, wires, waveguides, R.F. connectors, R.F. and microwave passive components and accessoires'

Commissieplan 2017 Normcommissie NEC 109 Coördinatie van isolatie (laagspanning)

Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen

Normen en certificaten in de biobased economy. Wat, hoe en waarom?

Normen en certificaten in de biobased economy. Wat, hoe en waarom?

ISO 41001; a game changer for Facility Management?!

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5

Normering. Sportvloerenlijst

Normen voor energie efficiency in organisaties

Nederlandse technische afspraak. NTA 8003 (nl) Classificatie van biomassa voor energietoepassing. Classification of biomass for energy recovery

Commissieplan 2016 Normcommissie , Explosieve atmosferen

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid

Wie de norm heeft, heeft de hub

1 Algemene gegevens COMMISSIEPLAN Commissie

Onderzoek 14 C methode biogeenbepaling

Commissieplan 2016 Normcommissie , Wegenonderhoudsmachines en -producten

Startdocument. NTA 8060 Keuring bouwtechnische woningkwaliteit Methodiek en opnamelijst

1 Algemene gegevens COMMISSIEPLAN Commissie Installaties voor verbrandingstoestellen

Commissieplan 2017 Normcommissie , 'ICT professionaliteit en digitale vaardigheden'

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Commissieplan 2017 Normcommissie 'ISO OHS-managementsysteem'

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

P. DE BOORDER & ZOON B.V.

Commissieplan 2018 Normcommissie NEC 120 'Elektriciteitsopslagsystemen'

Samenvatting. economy.

Hernieuwbare waterstof en HBEmarkt

Transcriptie:

Classificatie en duurzame productie van biomassa voor energietoepassing Laten we een afspraak maken! Jarno Dakhorst NEN Energiewinning Seminar Beleid en emissies bij bio-wkk Bodegraven, 7 mei 2009

Programma NEN & normen NEN & biomassa NTA 8003:2008 "Classificatie van biomassa voor energietoepassing" NTA 8080:2009 "Duurzaamheidscriteria voor biomassa t.b.v. energiedoeleinden" Vragen

NEN & normen (1) NEN... is Nederlands Normalisatie-instituut... begeleidt het maken van afspraken over producten en werkwijzen => normen... is neutraal, professioneel en dynamisch... is Nederlandse vertegenwoordiging in Europese (CEN & CENELEC) en mondiale (ISO & IEC) normalisatie

NEN & normen (2) Normen zijn documenten met afspraken over producten, diensten en systemen... zijn te gebruiken op vrijwillige basis... dragen bij aan: (inter)nationale concurrentievermogen innovatie veiligheid, gezondheid en milieu imago... zijn WTO-conform

NEN & normen (3) Normalisatie is een open proces => alle belanghebbende partijen uitgenodigd mee te doen t.b.v. groot draagvlak is afspraken maken o.b.v. consensus => afwezigheid van voortgezette oppositie is transparant => afspraken zijn publiek beschikbaar en becommentarieerbaar

NEN & normen (4) Daarom normen: Overkomen van handelsbarrières

NEN & biomassa (1) 3 normcommissies bij NEN Energiewinning: NC 310 028 Vloeibare en gasvormige brandstoffen, smeermiddelen en verwante producten NC 310 029 Vaste biobrandstoffen NC 310 383 Duurzaamheidscriteria voor biomassa

NEN & biomassa (2) Normalisatiewerkzaamheden NC 310 028: CEN/TC 19 Gaseous and liquid fuels, lubricants and related products of petroleum, synthetic and biological origin => o.m. normen met kwaliteitseisen en testmethoden voor FAME, ethanol voor blending, E85 en nieuwe biobrandstoffen ISO/TC 28 Petroleum products and lubricants => werkprogramma biobrandstoffen in ontwikkeling

NEN & biomassa (3) Normalisatiewerkzaamheden NC 310 029: Nationale normen (bijv. NTA 8003) CEN/TC 335 Solid biofuels en CEN/TC 343 Solid recovered fuels => normen voor terminologie, monsterneming & karakterisering, classificatie, specificaties en kwaliteitsborging ISO/TC 238 Solid biofuels => werkprogramma vergelijkbaar met CEN; inbreng van Europese normen

NEN & biomassa (4) Normalisatiewerkzaamheden NC 310 383: Nationale normen (bijv. NTA 8080) (formeel geen taak van NC 310 383 maar aparte groep) CEN/TC 383 Sustainably produced biomass for energy applications => normen voor duurzame biomassaproductie en conformiteitsbeoordeling ISO/PC Sustainability criteria for biofuels => preliminary meeting in juni

NTA 8003:2008 (1) NTA 8003:2008 Classificatie van biomassa voor energietoepassing Herziening versie 2003: Beter toepasbaar voor SDE-regeling Geschikt maken voor nieuwe ontwikkelingen Werkgroep met 21 leden: Energiebedrijven & brancheverenigingen Overheid Inspecterende instanties Onderzoeks- en adviesbureaus Tijdsbestek circa 6 maanden

NTA 8003:2008 (2) Classificatiesysteem voor indelen en classificeren van biomassastromen als brandstoffen voor energiewinning Te gebruiken door: Aanbieders en afnemers biomassa Transporteurs en technologieleveranciers Rijksoverheid Vergunningverleners Bijlage met invulformulier classificatiesysteem biomassa

NTA 8003:2008 (3) Indeling classificatiesysteem: Typologie en herkomst [3-cijferig, tabel 1] Vochtgehalte [massapercentage (A of S)] Stookwaarde [in MJ/kg (A, B of S)] Verschijningsvorm [korte omschrijving plus evt. afmeting in cm] Voorbeeld: 122 / 15,0 (S) / 17,4 (B) / chips [d max < 5,0] groepsnummer 122: vers, zacht loofhout (populier of wilg) A = analyse; B = berekening; S = schatting

NTA 8003:2008 (4) Hoofdcategorieën tabel 1: [100] Hout/bosbouw [200] Biomassa uit land- en tuinbouw [300] Mest [400] Slib [500] Biomassa uit industrie [600] Organisch afval uit huishoudens en bedrijven [700] Overig [800] Samengestelde stromen [900] Solid recovered fuels

NTA 8080:2009 (1) NTA 8080:2009 Duurzaamheidscriteria voor biomassa t.b.v. energiedoeleinden Aanleiding: behoefte aan toetsbare eisen voor certificatie duurzame biomassa Werkgroep met 22 leden: Energiebedrijven en oliemaatschappijen Biomassaproducenten Maatschappelijke organisaties Overheid Certificerende instellingen Onderzoeks- en adviesbureaus Tijdsbestek circa 7 maanden

NTA 8080:2009 (2) Eisen voor duurzame biomassa (vast, vloeibaar en gasvormig) t.b.v. van energiedoeleinden (elektriciteit, warmte & koude en transportbrandstof) Te gebruiken door: Primaire biomassaproducenten Bewerkers/ verwerkers van biomassa Transporteurs van en handelaren in biomassa Producenten van duurzame energie en biotransportbrandstoffen

NTA 8080:2009 (3) Vertaling Cramer criteria in toetsbare eisen: Broeikasgasemissies (andere eisen dan Cramer) Concurrentie lokale toepassingen (gerelateerd aan indirecte effecten) Biodiversiteit Milieu Welwaart Welzijn Eisen van toepassing op primaire biomassaproducent m.u.v. broeikasgasbalans (keteninspanning)

NTA 8080:2009 (4) Bijzonderheden: 'Small-holders': Vrijstelling van aantal eisen Mogelijkheid tot groepscertificatie Reststromen: Alleen eisen t.a.v. broeikasgasbalans & behoud bodemkwaliteit Pragmatische aanpak door opname 'lijst met uitzonderingen' in bijlage o.b.v. NTA 8003:2008 Belanghebbendenconsultatie door zowel producent als certificerende instelling

NTA 8080:2009 (5) Vervolgstappen: Opzetten certificatieschema (NTA 8081) => planning: gereed voor SDE 2010 Publiceren Engelstalige NTA 8080 => planning: juni 2009 Inbrengen NTA 8080 in CEN en ISO => draft Engelse versie beschikbaar voor werkgroepen CEN

Vragen? Jarno Dakhorst NEN Energiewinning jarno.dakhorst@nen.nl energy@nen.nl +31-15-2690245 +31-15-2690326 www.nen.nl