PENSIOEN KRANT Beknopt jaarverslag 2015 5 12 16 Kerncijfers Jan Lodewijk blikt terug Jasper Terhalle over de communicatiecommissie
Beknopt jaarverslag 2015 van Stichting Pensioenfonds OWASE JULI 2016 COLOFON De Pensioenkrant is een uitgave van Stichting Pensioenfonds OWASE REDACTIE Communicatiecommissie pensioenfonds OWASE VORMGEVING INHOUD DP Media DRUK Gaasbeek Media Groep Voorwoord TEKST & COMMUNICATIE Mensink Media Dion Pensioen Services OPLAGE 1 Kerncijfers 2.850 exemplaren BEZOEKADRES J.C. Kellerlaan 8a, 7772 SG Hardenberg 2 Financiële positie van het pensioenfonds POSTADRES Postbus 150, 7770 AD Hardenberg TELEFOON 3 Jan Lodewijk blikt terug op bewogen jaar 0523 20 82 68 E-MAIL info@owase.nl WEBSITE 4 Welke kosten heeft Pensioenfonds OWASE gemaakt? www.owase.nl De artikelen in deze uitgave mag u kopiëren en verspreiden. Bronvermelding stellen wij vanzelfsprekend op prijs. 5 Jasper Terhalle over de communicatiecommissie Disclaimer De informatie in deze Pensioenkrant is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid opgesteld. U kunt hieraan echter geen rechten ontlenen. Deze zijn omschreven in het voor u geldende pensioenreglement. Het reglement kunt u vinden op www.owase.nl 6 Hoe staat het met de beleggingen? 7 Binnenkort lancering nieuwe website! 3 5 6 8 10 12 14 15
Voorwoord Alstublieft. Voor u ligt de nieuwe pensioenkrant. Hoofdthema is een terugblik op 2015 in de vorm van een Beknopt Jaarverslag. De introductie van de Wet Pensioencommunicatie speelde in 2015 een prominente rol. Om goede communicatie met de deelnemers van OWASE te bekrachtigen presenteren we hierbij de pensioenkrant Nieuwe Stijl. Publieksvriendelijker, toegankelijker, met meer beeld en uitleg. We hopen dat u deze verandering waardeert. Laat het ons weten via het reactieformulier. In deze pensioenkrant blikken we vooral terug op 2015. Hoe ontwikkelde de financiële situatie zich in 2015 en hoe stond het met de beleggingsresultaten en de gemaakte kosten? Ook was 2015 een jaar met belangrijke wijzigingen in de pensioenregeling. Zo ging de pensioenleeftijd naar 67 jaar. In een interview legt Jan Lodewijk uit tot welke vragen dit leidde bij deelnemers. Naast een terugblik op 2015 kijken we ook vooruit. Communicatie was een belangrijk aandachtspunt in 2015 en zal dit ook in de toekomst blijven. Voorzitter van de communicatiecommissie van OWASE, Jasper Terhalle, vertelt over wat het pensioenfonds allemaal doet om de communicatie zo begrijpelijk en persoonlijk mogelijk te maken. Zo geeft hij uitleg over Pensioen 1-2-3, waarbij digitaal communiceren belangrijker wordt. U leest in deze editie ook waarom OWASE binnenkort een nieuwe website lanceert met op termijn persoonlijke gegevens over uw pensioen. Het zal u niet ontgaan zijn: de pensioenfondsen in Nederland hebben het moeilijk. Dat geldt ook voor pensioenfonds OWASE. Door de lage rentestand is onze financiële situatie in 2015 niet veel beter dan in 2014. Toch staan wij er nog steeds beter voor dan de meeste andere pensioenfondsen. Wel wordt ons pensioen minder zeker. Indexaties zullen de komende jaren niet of nauwelijks mogelijk zijn. Uw eigen verantwoording voor een goed pensioen neemt toe, voldoende inkomen later is een zorg voor nu. Het volledige jaarverslag kunt u terugvinden op onze website, www.owase.nl. U kunt het ook opvragen bij het pensioenbureau Dion Pensioen Services. Heeft u nog vragen na het lezen van deze pensioenkrant? Mail het pensioenbureau via info@owase.nl of bel 0523 20 82 68. De collega s helpen u graag! Met vriendelijke groet, Henk Meijerink Voorzitter pensioenfondsbestuur 3
Beknopt jaarverslag 2015 van Stichting Pensioenfonds OWASE op een duidelijke en begrijpelijke manier uitleggen. 4
1 Kerncijfers 2015 AANTAL DEELNEMERS DAT PENSIOEN OPBOUWT AANTAL PERSONEN DAT EEN PENSIOEN ONTVANGT AANTAL PERSONEN MET SLAPENDE PENSIOENRECHTEN 1396 1529 1590 BELEIDSDEKKINGSGRAAD 111,9% KOSTEN PENSIOENADMINISTRATIE PER DEELNEMER INDEXATIE 0,00% KOSTEN BELEGGINGEN PER DEELNEMER 519 RENDEMENT OP DE BELEGGINGEN Kerncijfers 2015 1.008 Op deze pagina treft u de kerncijfers 1,27% van pensioenfonds OWASE aan per SAMENSTELLING VAN DE BELEGGINGSPORTEFEUILLE Staatsobligaties Bedrijfsobligaties (credits) Liquiditeiten Aandelen Overig 35,00% 10,20% 3,50% 44,10% 7,20% 31 december 2015. Verderop in deze pensioenkrant zullen wij deze cijfers toelichten. 5
Beknopt jaarverslag 2015 van Stichting Pensioenfonds OWASE 2 Financiële positie van het pensioenfonds Het pensioenfondsbestuur houdt de ontwikkeling van de financiële positie van het pensioenfonds continu in de gaten. De situatie aan het eind van het jaar is bepalend voor het verhogen (indexeren) of korten van de pensioenen. (BELEIDS)DEKKINGSGRAAD 2015* 2014 2013 111,9% 115,1% 116,5% ONTWIKKELING BELEIDSDEKKINGSGRAAD De beleidsdekkingsgraad van pensioenfonds OWASE is gedaald naar 111,9% per eind 2015. De beleidsdekkingsgraad geeft de verhouding aan tussen het vermogen en de verplichtingen van het pensioenfonds. Het is daarmee een goede maatstaf voor de financiële gezondheid van een fonds. Hoe hoger de beleidsdekkingsgraad, hoe gezonder het fonds. De verplichtingen van het pensioenfonds bestaan uit het geld (pensioen) dat uitgekeerd moet worden, nu en in de toekomst. Het vermogen bestaat uit de beleggingen van het pensioenfonds. Een beleidsdekkingsgraad 111,9% betekent dat het pensioenfonds voor elke 1 aan pensioenverplichting, 1,119 in kas heeft. Wij hebben dus meer geld in kas dan de verplichtingen die we hebben. Dit is ook nodig. Wij moeten namelijk een reserve hebben om een (plotselinge) grote daling van de beleggingen te kunnen opvangen. GEEN KORTING PENSIOEN. OOK GEEN INDEXATIE PER 1 JANUARI 2016 De hoogte van de beleidsdekkingsgraad is van belang bij het bepalen of wij kunnen indexeren. Indexeren is het verhogen van uw pensioen omdat uw geld elk jaar iets minder waard wordt. Eind 2015 heeft het pensioenfondsbestuur besloten om de pensioenen per 1 januari 2016 niet te indexeren. Dit is besloten omdat de beleidsdekkingsgraad hiervoor niet hoog genoeg was. De financiële reserve was niet groot genoeg. Ook de onzekere economische vooruitzichten speelden een rol bij deze beslissing. Hierover ontving u al informatie per brief. Ook in de voorjaarspensioenkrant las u hierover. De beleidsdekkingsgraad is ook van belang bij het bepalen of wij de opgebouwde pensioenen moeten korten. De hoogte van de beleidsdekkingsgraad per eind 2015 gaf geen reden om de opgebouwde pensioenen te moeten korten. Wij hebben genoeg geld in kas om de afgesproken pensioenen te kunnen betalen, nu en in de toekomst. WAARDOOR IS DE BELEIDSDEKKINGSGRAAD GEDAALD? De beleggingen van het pensioenfonds hebben in 2015 een positief rendement behaald van 1,27%. Dit heeft een positief effect gehad op de beleidsdekkingsgraad. Maar door een sterke daling van de rente zijn ook de verplichtingen van het pen- * vanaf 2015 moeten we van DNB de beleidsdekkingsgraad hanteren. Deze wordt anders berekend dan de dekkingsgraad in 2014 en 2013. 6
sioenfonds gestegen in 2015. Met INDEXATIE ACTIEVE DEELNEMERS verplichtingen bedoelen we de pensioenen die het pensioenfonds nu en in de toekomst moet uitkeren. TOEGEKENDE INDEXATIE LOONSTIJGING OWASE-CAO Bij een dalende rente stijgen de 2015 0,00% 1,50% verplichtingen. Het pensioenfonds 2014 0,00% 0,00% moet dan rekening houden met 2013 0,00% 0,00% minder rente-inkomsten. Hierdoor moet het pensioenfonds meer geld in kas houden om de pensioenen INDEXATIE INACTIEVE DEELNEMERS nu en in de toekomst te kunnen betalen. Omdat de verplichtingen in verhouding sterker stegen dan de beleggingen is de beleidsdekkingsgraad per 31 december 2015 gedaald naar 111,9%. TOEGEKENDE INDEXATIE CBS-PRIJSINDEXATIE 2015 0,34% 0,61% 2014 0,44% 0,44% 2013 0,25% 1,50% De beleidsdekkingsgraad van pensioenfonds OWASE is gedaald naar 111,9% per eind 2015. 7
Beknopt jaarverslag 2015 van Stichting Pensioenfonds OWASE 3 De lijnen zijn kort naar het pensioenbureau JAN LODEWIJK BLIKT TERUG OP BEWOGEN JAAR Al ruim tien jaar is Jan Lodewijk pensioenadviseur bij OWASE. Nooit eerder kreeg hij zoveel vragen over wijzigingen in het pensioenstelsel dan in 2015. Kan ik niet eerder met pensioen dan op mijn 67 ste, was wel de meest voorkomende vraag. Keuze is er nog steeds. Deelnemers weten Jan Lodewijk voor vragen te vinden. De lijnen zijn hier kort naar het pensioenbureau, zegt Jan. Het jaar 2015 was roerig in pensioenland. Allereerst was er de verhoging van de pensioenleeftijd naar 67 jaar door de overheid. Eind december 2014 hebben we een brief de deur uit gedaan om de mensen te informeren. Per 1 januari 2015 werden de rechten omgezet en dat moest gecommuniceerd worden. Die brief leidde tot veel vragen. Dat was ook logisch. Zo n grote verandering heb ik niet eerder meegemaakt. Wat is er nog mogelijk, vroegen mensen zich af. Met al die vragen zijn we flink aan de slag gegaan. Telefonisch, per mail, maar we hielden ook informatiesessies en de pensioenkrant zorgde voor duidelijkheid. Ook zagen we veel deelnemers op pensioengesprek. We hebben veel aanvullende berekeningen gemaakt. Daarmee gaven we op persoonlijk niveau uitleg over wat er mogelijk was. VERVROEGD DEELTIJDPENSIOEN? Naast de verhoging van de pensioenleeftijd waren er verschillende wijzigingen. Het opbouwpercentage wijzigde en regels voor indexatie werden strenger. De meeste vragen gingen echter over de flexibiliteit van het pensioen. Dat merk ik nog steeds in de gesprekken, legt Jan uit. De grootste groep die we spreken is vijfenvijftig jaar of ouder. Het pensioen komt dichterbij en deelnemers informeren naar wat er mogelijk is. Deelnemers kunnen gespaard hebben via een Individuele Pensioenrekening (IPR). Of kunnen ze gebruik maken van een Tijdelijk Ouderdomspensioen (TOP)? We maken voor mensen inzichtelijk hoe ze hun potjes kunnen herschikken om eerder te stoppen, of minder te gaan werken. We zien veel dat er gebruik gemaakt wordt van vervroegd deeltijdpensioen. Op latere leeftijd worden ploegendiensten en nachtdiensten vaak als zwaar ervaren. Een dag minder werken kan dan een prettige oplossing zijn. VOORUITKIJKEN Jan Lodewijk krijgt veel pensioendeelnemers aan tafel. Iedereen krijgt een uitnodiging op de leeftijden van dertig, vijfenveertig en vijfenvijftig.* De eerste twee groepen proberen we vooral duidelijk te maken dat er meer verantwoordelijkheid bij henzelf komt te liggen. Daar vragen we aandacht voor. OWASE is nog steeds een goed pensioenfonds, vooral als je het vergelijkt met vele andere. Maar het is belangrijk om vooruit te kijken en na te denken over een financiële planning. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor je partner en eventuele kinderen. Wat kun je zelf doen? Wat is geregeld voor partner en kinderen? WEDERZIJDS VERTROUWEN De drempel naar het pensioenbureau is laag en er is een groot wederzijds vertrouwen, zo vertelt Jan. Ik merk dat deelnemers hier makkelijk contact opnemen voor het stellen van vragen of het maken van een afspraak. Dat is ook belangrijk, want een 8
Wij helpen inventariseren en sluiten zoveel mogelijk aan bij de persoonlijke situatie. persoonlijker inzicht krijgen in je eigen situatie Wanneer met pensioen? dan in een gesprek is er niet. Iedereen bepaalt zelf Het OWASE-pensioen is in principe een aan- hoeveel hij nodig heeft en wat de wensen zijn. Wij vulling op uw AOW-uitkering. De ingangs- helpen inventariseren en sluiten zoveel mogelijk datum van uw AOW-uitkering is afhankelijk aan bij de persoonlijke situatie. Is er wel voldoen- van uw geboortedatum. Bent u geboren na 1 de partnerpensioen? Hebben deelnemers buiten mei 1954 dan is uw pensioenleeftijd voor de OWASE om zelf nog wat geregeld? Dat is allemaal AOW ook 67 jaar. Bent geboren voor 1 mei van belang. We helpen graag, maar ieder heeft z n 1954 dan ligt deze pensioenleeftijd tussen 65 eigen verantwoordelijkheid. Dus lees de informatie jaar en 67 jaar. U kunt uw eigen AOW-leeftijd die u ontvangt over uw pensioen. makkelijk berekenen op www.svb.nl door het invullen van uw geboortedatum. Uw arbeids- * door de overgang naar een nieuw softwarepak- overeenkomst met de werkgever loopt af op ket voor de deelnemersadministratie hebben deze uw AOW-leeftijd. Dan stopt u dus in principe gesprekken de afgelopen periode niet plaatsgevon- met werken en gaat uw AOW-uitkering in. den. In de loop van 2016 zullen deze worden hervat Maar uw pensioen bij pensioenfonds OWASE en krijgen deelnemers met terugwerkende kracht gaat dus pas in op 67 jaar. U kunt daarom uw een uitnodiging. pensioen bij pensioenfonds OWASE vervroegen en op uw AOW-leeftijd laten ingaan. 9
Beknopt jaarverslag 2015 van Stichting Pensioenfonds OWASE 4 Welke kosten heeft Pensioenfonds OWASE gemaakt? Pensioenfonds OWASE maakt kosten voor de uitvoering van de pensioenregeling. In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van deze kosten zoals die ook in het jaarverslag staan. KOSTEN PENSIOENUITVOERING (BEDRAGEN X 1.000) 2015 2014 2013 ADMINISTRATIEKOSTEN 764 669 623 BESTUURSONDERSTEUNING 301 343 237 COMMUNICATIEKOSTEN 154 144 135 BESTUURSKOSTEN 298 293 245 TOTALE KOSTEN PENSIOENADMINISTRATIE 1517 1449 1240 KOSTEN BELEGGINGEN 2872 2530 2471 TOTALE KOSTEN PENSIOENUITVOERING 4389 3979 3711 UITVOERINGSKOSTEN We zien in de tabel dat de uitvoeringskosten over 2015 hoger zijn dan in 2014. De administratiekosten, communicatiekosten en beleggingskosten zijn toegenomen. Echter, de kosten voor de bestuursondersteuning zijn afgenomen. Hieronder een toelichting. PENSIOENADMINISTRATIEKOSTEN In 2015 is het pensioenbureau overgegaan op een nieuw softwarepakket voor de deelnemersadministratie en het verzorgen van de uitkeringen. Dit bracht extra kosten met zich mee. De overstap was noodzakelijk omdat het oude pakket niet meer voldeed aan de eisen. Het nieuwe pakket biedt meer functionaliteiten en werkt efficiënter. Hierdoor verdient het pakket zich terug. Naast de aanschaf van het softwarepakket zijn er ook kosten gemaakt voor de implementatie ervan. Denk hierbij aan de kosten van externe adviseurs. Het implementatietraject is inmiddels succesvol afgerond. KOSTEN BESTUURSONDERSTEUNING In tegenstelling tot de andere kosten daalden de kosten voor de bestuursondersteuning. Per 1 januari 2015 wijzigden de Pensioenwet en de financiële rekenregels. Die wijzigingen moesten goed worden voorbereid. Dit betekende in 2014 veel extra kosten door ondersteuning van externe adviseurs. Deze kosten waren er in 2015 niet. COMMUNICATIEKOSTEN De communicatiekosten zijn vooral gestegen door de (extra) communicatie over de wijzigingen van de pensioenregeling in 2015. Het pensioenfonds hechtte waarde aan het goed uitleggen van de wijzigingen. Zo vond er o.a. een extra informatieronde plaats om de wijzigingen toe te lichten. BESTUURSKOSTEN Deze kosten bestaan o.a. uit de vergoedingen voor de werkzaamheden van de bestuursleden. De bestuursleden ontvangen deze vergoeding niet zelf > 10
> maar deze wordt uitgekeerd aan de KOSTEN PENSIOENADMINISTRATIE PER DEELNEMER OWASE-bedrijven waar de bestuursle- (actieven en gepensioneerden) den werkzaam zijn. Tevens bestaan de Naast een kostenstijging, steeg ook het aantal actieve en bestuurskosten uit kosten die verband gepensioneerde deelnemers licht. Ondanks dit zijn de kosten houden met de toezichthouders (DNB per deelnemer toegenomen. Deze kosten liggen boven het en AFM). De totale bestuurskosten zijn gemiddelde van de pensioenfondsen in Nederland. Dat heeft licht gestegen in 2015. twee belangrijke oorzaken: 1. Pensioenfonds OWASE is een relatief klein pensioen- BELEGGINGSKOSTEN fonds, waardoor er minder gebruik gemaakt kan worden De waarde van de beleggingen is in van schaalvoordelen. 2015 gestegen. Daar zijn we blij mee. 2. Pensioenfonds OWASE vindt de service en persoonlijke Omdat de kosten voor het beheren van communicatie naar de deelnemer zeer belangrijk. Denk de beleggingen vaak gekoppeld zijn hierbij o.a. aan de persoonlijke pensioengesprekken. aan de waarde van de beleggingen, zijn hierdoor wel de kosten gestegen. KOSTEN BELEGGINGEN PER DEELNEMER De beleggingskosten stegen ook door (alle deelnemers) het wijzigen van de soort beleggingen. Op het gebied van beleggingen liggen de kosten bij pensioen- Deze wijziging is doorgevoerd om een fonds OWASE onder het gemiddelde van de pensioenfondsen hoger rendement op de beleggingen te in Nederland. Dit komt doordat pensioenfonds OWASE, in behalen. Hierdoor worden de hogere tegenstelling tot de meeste andere pensioenfondsen, veel kosten weer terugverdiend. zelf doet op het gebied van beleggingen. KOSTEN PER DEELNEMER 2015 KOSTEN PENSIOENADMINISTRATIE PER DEELNEMER KOSTEN BELEGGINGEN PER DEELNEMER 2014 2013 519 512 445 1008 894 886 11
Beknopt jaarverslag 2015 van Stichting Pensioenfonds OWASE 5 Persoonlijke communicatie op maat JASPER TERHALLE OVER DE COMMUNICATIECOMMISSIE Pensioenfonds OWASE probeerde in 2015 de communicatie met de deelnemers te optimaliseren. De communicatiecommissie had hierin de regie. Voorzitter van de commissie Jasper Terhalle wijst op laagdrempeligheid. Communicatie moet begrijpelijk en zo persoonlijk mogelijk zijn. Daar doen we ons best voor. Omdat het moet van de AFM en De Nederlandsche Bank, maar vooral omdat we dat zelf willen. Jasper is HR-manager bij Wavin Nederland, waar hij met veel plezier en trots werkt. Sinds juli 2014 is hij lid van het bestuur van het pensioenfonds en tevens benoemd als voorzitter van de communicatiecommissie. Communicatie is een belangrijk speerpunt. Met de pensioenkrant, informatiebijeenkomsten en brieven proberen we zo goed mogelijk te communiceren. Maar je ziet steeds meer dat het slimmer, handiger en beter kan. Communicatie op verschillende niveaus en eventueel voor verschillende leeftijden, voor elk wat wils. Met de mogelijkheden van vandaag proberen we ons steeds meer aan te passen aan de behoeften en wensen van mensen. KRITISCH KIJKEN De communicatiecommissie wordt gevormd door afgevaardigden van het bestuur, een medewerker Pensioen is een lastig onderwerp voor veel mensen 12
van het pensioenbureau en een aantal externe over de keuzes die deelnemers kunnen maken. Dat leden. De externe leden zijn werknemers en gepen- heeft ook ons aangezet om beter na te denken over sioneerden van de OWASE-bedrijven. De commissie onze boodschap. Wat willen we communiceren en is verantwoordelijk voor het communicatiebeleid en op welke manier? Daarbij gaat Pensioen 1-2-3 een communicatieplan. Pensioen is een lastig onder- centrale rol spelen. Communicatie in drie lagen. De werp voor veel mensen, legt Jasper uit. Het belang eerste kort en bondig, de tweede uitgebreider en van de eigen verantwoordelijkheid neemt toe. Dat in laag drie de bijbehorende juridische documen- moet je goed uitleggen. Daarom kijken we kritisch ten. Deelnemers krijgen meer snelheid, gemak en naar de brieven, de pensioenkrant, de website en interactie met het pensioenfonds. komen met verbetervoorstellen. Er zijn brieven herschreven, de pensioenkrant is toegankelijker door KRACHT ZIT IN MAATWERK interviews en voor de website zijn we bezig met een Zo is de commissie continu bezig om de communi- update. Communicatie kan online individueler. Ieder catie te verbeteren en te vernieuwen. Jasper kijkt krijgt z n eigen persoonlijke portal. Digitaal wordt tevreden terug op de stappen die daarin gezet zijn. daarin steeds belangrijker. Voor een persoonlijk We toetsen de tevredenheid ook. Via een lezer- gesprek kunnen mensen naar het pensioenbureau. spanel en enquêtes. Er zitten veel doeners als Daar is een afspraak zo gemaakt, dat vinden we deelnemer in het pensioenfonds en we willen voor belangrijk. iedereen begrijpelijk zijn. Met die terugkoppeling gaan we aan de slag. We gebruiken meer grafieken PENSIOEN 1-2-3 en beeld om tekst te ondersteunen. Als commissie In 2015 veranderde de wet op het gebied van voelen we ons verantwoordelijk voor die optima- pensioencommunicatie. De Autoriteit Financiële lisering van de communicatie. Met een goede mix Markten en De Nederlandsche Bank willen een van kwaliteiten zien we toe op die ontwikkeling. De betere informatievoorziening voor deelnemers. Het kracht zit in maatwerk. Persoonlijke communicatie moet beter aansluiten bij behoeften en kenmerken is een hefboom voor de boodschap. van de deelnemers. Ook moet er betere uitleg zijn 13
Beknopt jaarverslag 2015 van Stichting Pensioenfonds OWASE 6 Hoe staat het met de beleggingen? In de onderstaande grafiek staan de beleggingsrendementen per jaar vanaf 2013. In 2015 is er een rendement van 1,27% behaald op de beleggingen. Over de laatste 3 jaar bedraagt het rendement gemiddeld 7,83% per jaar. BELEGGINGSRENDEMENT 2015 2014 2013 1,27% 17,83% 4,39% BELEGGINGSRESULTATEN 2015 2015 was geen positief jaar voor de beleggingen. Het gemiddelde rendement was laag (1,27%). Wereldwijd viel de economische vooruitgang tegen. Vooral tegenvallers in China speelden een rol. Daarnaast hadden de zwakke euro en de lage olieprijs invloed op de beleggingen. WAAROM BELEGGEN? De belangrijkste doelstelling van het pensioenfonds is om de afgesproken pensioenen uit te kunnen keren, nu en in de toekomst. Daarnaast heeft het pensioenfonds de ambitie om de opgebouwde pensioenen te indexeren. Om dit te bereiken moet het pensioenfonds beleggen. Als het pensioenfonds het geld op een spaarrekening zou zetten, levert dat veel te weinig op. Gevolg: een lager pensioen of een veel hogere premie. Natuurlijk brengt beleggen wel risico s met zich mee. Beleggingen kunnen in waarde stijgen, maar ook dalen. Niet alle beleggingen zijn echter even gevoelig voor een stijging of daling. Om het beleggingsrisico acceptabel te houden, beleggen wij in verschillende soorten beleggingen. RISICO EN RENDEMENT Beleggen kent geen garanties en zekerheden. We halen graag een goed rendement, maar dat doen we gecontroleerd en zorgvuldig. We hebben samen afgesproken hoeveel risico we willen lopen en daar houden we ons aan. Dat betekent dat we afspraken hebben over de spreiding van beleggingscategorieën (aandelen, vastrentende waarden, vastgoed, grondstoffen, liquiditeiten), beleggingssectoren en beleggingsregio s. Die afspraken houden we nauwlettend in de gaten. In de grafiek ziet u de samenstelling van de portefeuille. SAMENSTELLING VAN DE BELEGGINGSPORTEFEUILLE STAATSOBLIGATIES 35,00% BEDRIJFSOBLIGATIES (CREDITS) 10,20% LIQUIDITEITEN 3,50% AANDELEN 44,10% ONROEREND GOED 3,80% HIGH YIELD CREDI TS 3,50% 14
7 Binnenkort lancering nieuwe website! Pensioen is een lastig onderwerp en voor veel mensen moeilijk te begrijpen. Dat blijkt uit veel onderzoeken. Ook blijken mensen onvoldoende op de hoogte van hun pensioeninkomen. Daarom vindt pensioenfonds OWASE communicatie met de deelnemers belangrijk. In het huidige digitale tijdperk is de website een erg waardevol platform. Daarom lanceert OWASE in september een nieuwe website die een centrale rol gaat Ga naar www.owase.nl en ontdek de nieuwe mogelijkheden! spelen in onze communicatie. Gebruiksvriendelijker, toegankelijker en actueler. Zo willen we deelnemers stimuleren om meer gebruik te gaan maken van digitale communicatie. INFORMATIE OP MAAT Pensioen 1-2-3. Dit zijn twee documenten met in- Een website met een fris ontwerp komt in sep- formatie over de pensioenregeling. Laag 1 bestaat tember online. Ook heeft de website een nieuwe uit twee A4-tjes met een kort overzicht van de structuur. Communicatie moet aansluiten bij de belangrijkste onderdelen van de pensioenregeling. behoeften en kenmerken van de deelnemer. Niet Dit document krijgt iedereen binnenkort eenmalig elke deelnemer heeft behoefte aan dezelfde infor- toegezonden. In korte tijd krijgt u een globaal beeld matie. Een deelnemer die pensioen opbouwt heeft van de pensioenregeling. Laag 2 bevat aanvullende belang bij andere informatie dan een deelnemer informatie en extra uitleg. Deze informatie komt op die pensioen ontvangt. In de nieuwe website wordt de website. Hierdoor kunt u makkelijker zoeken en hier rekening mee gehouden. Op de homepage kan kan de informatie beter op u worden afgestemd. een deelnemer direct naar de informatie die voor Laag 3 bestaat uit de juridische documenten. De hem of haar van toepassing is. Ook bevat de home- liefhebbers vinden hier de informatie over het page een Wat te doen bij. Hier kan een deelnemer pensioenreglement, het volledige jaarverslag en snel en gemakkelijk informatie vinden over welke de statuten. De documenten zijn ook in PDF te acties genomen moeten worden bij bijvoorbeeld downloaden. met pensioen gaan, trouwen, scheiden of arbeidsongeschikt worden. INTRODUCTIE MIJN OMGEVING MET PERSOONLIJKE PENSIOENGEGEVENS NIEUWE WETGEVING Later dit jaar breiden we de website uit met Mijn PENSIOENCOMMUNICATIE EN HET Omgeving. Hier kunt u inloggen met een eigen, PENSIOEN 1-2-3 persoonlijke, inlogcode. De Mijn Omgeving geeft u De overheid ziet digitale communicatie voor inzicht in de hoogte van het pensioen bij pensione- pensioenfondsen als een goede manier om de ren, maar ook bij overlijden. Mijn Omgeving biedt ingewikkelde pensioenmaterie begrijpelijker te tevens inzicht in de financiële gevolgen van eerder maken. Dit blijkt uit de nieuwe wetgeving op het stoppen met werken, deeltijdpensioen of juist lan- gebied van pensioencommunicatie die de overheid ger doorwerken. De rekenmodule geeft exact weer heeft ingevoerd. Deze wet biedt meer mogelijkhe- hoe het pensioeninkomen eruitziet bij verschillen- den voor pensioenfondsen om informatie digitaal de pensioenleeftijden. Erg handig! Zo krijgt u meer te verstrekken. De overheid introduceerde ook het zicht op de planning van uw pensioen. 15
Wat vindt u van onze nieuwe pensioenkrant? Geef uw mening op het bijgevoegde antwoordkaartje!