Verkenning Next DLO VU Overzicht Alternatieve Systemen Onderwijscentrum VU Amsterdam 8 oktober 2009 2009 Vrije Universiteit, Amsterdam
Overzicht Alternatieve Systemen 2 Auteur Opdrachtgever Status Versie 1.1 definitief Victor Maijer Gerdien Jansen Datum 8 oktober 2009
Overzicht Alternatieve Systemen 3 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 4 1.1. ACHTERGROND... 4 1.2. CRITERIA... 4 2. MEDIUM LIJST... 5 2.1. MOODLE... 5 2.2. FRONTER... 5 2.3. GOOGLE APPS EDUCATION EDITION... 5 3. LONG LIST... 6 3.1. ANGEL... 6 3.2. IT'S LEARNING... 6 3.3. N@TSCHOOL...6 3.4. TELETOP... 6 3.5. OLAT... 6 3.6. LEARN EXACT... 7 4. KEUZE... 7
Overzicht Alternatieve Systemen 4 1. Inleiding 1.1. Achtergrond Dit document is onderdeel van het deelproject "Onderzoek systemen" van het project "Verkenning Next DLO VU". Binnen het project Verkenning Next DLO VU wordt onderzoek gedaan naar de volgende systemen: Blackboard, Sakai, en Sharepoint. Waarom staan deze drie systemen op de shortlist? Blackboard is de huidige DLO van de VU. Het is van belang om te weten wat de toekomstplannen zijn van het bedrijf Blackboard Inc. voor deze DLO. Sharepoint is een platform voor samenwerking, communicatie en integratie en biedt - al is het geen DLO - mogelijkheden voor het onderwijs. Ook SURFgroepen, de samenwerkingsomgeving van SURFdiensten, is op Sharepoint gebaseerd. Er is gekozen om Sharepoint te onderzoeken omdat Sharepoint door de VU is aangeschaft voor de Studentenportal en omdat Sharepoint zich expliciet richt op het ondersteunen van samenwerking. Sakai is een open source DLO. Sakai wordt meegenomen in het onderzoek omdat deze DLO vóór en door het hoger onderwijs in een wereldwijde community ontwikkeld wordt en omdat Sakai modulair van opbouw is en er eigen tools en instrumenten aan kunnen worden toegevoegd. Doel van dit document is om aan te geven welk vierde systeem de bovengenoemde oplossingen verder aanvult. 1.2. Criteria Er is er voor gekozen om naar een divers systemenportfolio te streven. Dit houdt in dat het toe te voegen systeem zich dusdanig onderscheidt van de reeds geselecteerde systemen dat het een verrijking is voor het portfolio. De resultaten van het behoefteonderzoek waren op het moment van de keuze voor een vierde systeem nog niet beschikbaar. Een divers systemenportfolio leidt tot betere risicobeheersing: hoe meer verscheidenheid in het portfolio des te groter de kans is dat er na afronding van het behoefteonderzoek een gewenste oplossing tussen zal zitten. Het vierde systeem moet wel binnen de reeds bekende kaders van de VU passen. De preselectie zal op basis van de volgende criteria gescoord worden. Enterprise ready Hierbij wordt gekeken of het systeem in een complex onderwijs informatielandschap past. Aansluiting bij de VU architectuur is hierbij vereist. Onderwijskundige fit Het systeem moet binnen het academische onderwijsfilosofie passen van de VU. Dit houdt in dat het systeem zowel het meer traditionele cognitivisme als het constructivistische model, waarin het Community of Learners aspect een belangrijke rol speelt, ondersteunt. Management en beheersbaarheid Het systeem moet binnen de VU organisatie passen en beheersbaar zijn. De beheersbaarheid heeft betrekking op de het ICT deel (technisch, applicatie en functioneel
Overzicht Alternatieve Systemen 5 beheer), maar ook op de financiële beheersbaarheid en de mogelijkheid om eigen richting te geven aan het systeem. Netwerk van organisaties achter het systeem Hierbij geldt de vraag hoe volwassen en transparant de organisatie achter de software is. Verder is het van belang om inzicht te hebben in de vraag of er (commerciële) partners zijn die ondersteuning kunnen leveren. Voor elk systeem zal een korte beschrijving gegeven worden op bovengenoemde aspecten. 2. Medium Lijst 2.1. Moodle Moodle is een populaire open source DLO geïnspireerd op de sociaal constructivistische school. Hiermee is Moodle geschikt voor het Community of Learners concept van de VU. Het systeem is vooral populair bij individuele docenten en wordt op beperkte schaal gebruikt bij universiteiten. Moodle lijkt vooral gebruikt te worden bij kleine en middelgrote onderwijsinstellingen. Het is de vraag waarom, uitzonderingen daar gelaten, grote onderwijsinstellingen (> 20.000 studenten) niet zijn gaan "Moodlen". De beheersbaarheid is en blijft op sommige punten een vraagteken. Zo is de schaalbaarheid van Moodle een probleem. Het functioneel beheer is niet significant verschillend dan dat van Sakai of Blackboard. Gegeven het feit dat Moodle open source is, is het zeer goed mogelijk om als onderwijsinstelling zelf richting te geven aan de software. Verder zijn er (in Nederland) commerciële partijen die Moodle ondersteunen. Stoas is hiervan de grootste. Er zijn ook een aantal kleinere partijen die verschillende Moodle diensten verlenen. Moodle is een relatief volwassen omgeving met een grote community. Dit zorgt ervoor dat, als de functionaliteiten die reeds aanwezig zijn binnen Moodle voor een onderwijsinstelling voldoende zijn, er relatief weinig zelf aan de software ontwikkeld hoeft te worden. Dit maakt dat de oplossing financieel transparant is, mede door het feit dat er geen licentiekosten hoeven te worden betaald. 2.2. Fronter Fronter is een DLO. die oorspronkelijk uit Noorwegen komt. In 2009 is Fronter overgenomen door Pearson. Het is de vraag in welke mate Fronter past in het informatielandschap van de VU. Zo is het onduidelijk of Fronter bijvoorbeeld de e-learning standaard IMS Enterprise Services ondersteunt. Onderwijskundig lijkt Fronter binnen de VU kaders te passen. Fronter draait bij universitaire instellingen in Noorwegen en Zweden. Daarbuiten is de adoptie van Fronter beperkt. Binnen de VU wordt bij Geneeskunde (Master) gebruikt gemaakt van Fronter. Dit initiatief is van een gemotiveerde arts met veel affiniteit voor het onderwijs. 2.3. Google Apps Education Edition Google heeft Google Apps Education Edition (GAEE) met daarin Google Docs, een on-line office pakket. Daarnaast heeft Google nog andere tools die ingezet kunnen worden in het onderwijs. Google heeft geen expliciete DLO zoals Blackboard of Sakai.
Overzicht Alternatieve Systemen 6 GAEE draait in de Google Cloud. Gebruik van Cloud Computing (aanbieden rekenkracht, netwerk, opslagcapaciteit en software via het Internet) heeft als voordelen: lagere kosten voor beheer, schaalbaarheid en snellere innovatie. Verder is GAEE vrij beschikbaar voor onderwijsinstellingen. GAEE kan in termen van schaalbaarheid en integratie in een complex informatielandschap goed fungeren als instellingsbreed systeem. Alhoewel Google geen DLO is, kan het verschillende typen onderwijs ondersteunen. De meeste meerwaarde zal liggen in onderwijstypen waar samenwerking is vereist. De beheersbaarheid vanuit IT oogpunt is zeer goed. Google is op dit moment een van de grootste (qua beurswaarde) IT bedrijven in de wereld. Vanuit Google zijn er veel resources beschikbaar om, naast de zoekmachine, overige diensten te ontwikkelen en te ondersteunen. Tijdens een enquête onder VU studenten werd door 20% van de studenten aangegeven dat zij Google Docs gebruiken (naast Blackboard). Waarschijnlijk wordt Google Docs gebruikt om samen te werken. 3. Long List 3.1. Angel Angel is een Amerikaans commercieel systeem dat in de picture kwam nadat Blackboard het bedrijf had aangeklaagd na vermeende patent inbreuk. Op 7 mei 2009 maakte Blackboard Inc. bekend dat zij Angel Learning heeft overgenomen. 3.2. It's Learning It s Learning richt zich in Nederland met name op het voortgezet onderwijs en een klein beetje op het beroepsonderwijs. Het gaat om een kleine organisatie die moeilijk zijn beloften nakomt. It s Learning is niet enterprise ready en heeft een kleine gemeenschap van gebruikers en leveranciers. 3.3. N@tschool N@tschool is een DLO van het bedrijf Threeships. Het is een Nederlandse oplossing die zich vooral richt op het beroepsonderwijs en het voortgezet oonderwijs. De organisatie achter N@tschool lijkt wat beperkt qua grootte. 3.4. Teletop Teletop was ooit het systeem van Universiteit Twente en is in een lastig parket gekomen nadat de UT voor Blackboard heeft gekozen. Hiermee lijkt de rol van de DLO Teletop uitgespeeld te zijn. 3.5. OLAT OLAT is een mooie technische open source oplossing uit Zwitserland. De community lijkt wat beperkt in vergelijking met Sakai of Moodle en heeft een relatieve kleine installed base.
Overzicht Alternatieve Systemen 7 3.6. Learn Exact Learn Exact is een DLO van het bedrijf Giunti labs uit Italie en lijkt zich met name op de zakelijke markt te richten. Learn Exact heeft wel een aantal academisch klanten, mede doordat ze Harvest Road (een Learning Content Management Systeem) heeft overgenomen. 4. Keuze De eerste keuze voor een systeem om verder te onderzoeken valt op Google. De voornaamste reden is dat het een oplossing is die gebaseerd is op Cloud Computing, met bijbehorende voordelen als kostenefficiëntie, schaalbaarheid en snelle innovatie. De andere hierboven genoemde systemen zijn niet slecht, maar het portfolio van te onderzoeken systemen (Blackboard, Sharepoint en Sakai) bevat nog geen Cloud oplossing. Het is gebleken dat de laatste maanden op Internet andere Cloud initiatieven live zijn gegaan. Mocht blijken dat een Cloud oplossing een belangrijke randvoorwaarde blijkt te zijn bij de uiteindelijke keuze voor de toekomstige DLO van de VU, dan verdient het de aanbeveling om op dat moment alle Cloud oplossingen nog een keer met elkaar te vergelijken.