Strategisch plan 2011-2015 Woodrow Wilsonplein 2-9000 GENT 09/267.73.91-09/267.73.92 www.rtcoostvlaanderen.be info@rtcoostvlaanderen.be 1
INHOUD Voorwoord 1. Missie en visie RTC Oost-. 1.1 Missie 1.2 Visie 2. Omgevingsanalyse. 2.1 Overzicht studiegebieden met een 3 de graad TSO-BSO aanbod in Oost-. 2.2 RTC Oost-: huidige en toekomstige ontwikkelingen (intern SWOT). 2.3 Provincie Oost-: huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (extern). 2.3.1 Demografie 2.3.2 Arbeidsmarkt 2.3.3 Structuur van de economie 2.3.4 Arbeidsmarkt: vacatures 2.3.5 Arbeidsmarkt: werkzoekenden 2.3.6 Conclusies 3. Strategische hoofdlijnen, doelstellingen en verwachtte effecten. 4. Kwaliteitsbewaking. BIJLAGEN 1. Vzw RTC Oost-: structuur 2. Arbeidsmarkt: werkzoekenden Gent en rand 3. Arbeidsmarkt: werkzoekenden Meetjesland - Leiestreek 4. Arbeidsmarkt: werkzoekenden Dender - Waas 5. Arbeidsmarkt: werkzoekenden Zuid-Oost- 2
Voorwoord: In het voorliggend strategisch plan, wordt op een bondige manier ingegaan op een aantal variabelen die van invloed (zullen) zijn op de huidige en toekomstige werking van het Regionaal Technologisch Centrum (RTC) Oost-. We schetsen u vooreerst de missie en visie. Vervolgens wordt ingegaan op de omgeving waarin het RTC zich beweegt. We bekijken zowel een aantal interne aspecten van het RTC als organisatie. Vervolgens focussen we op een aantal zaken extern aan de organisatie met een focus op de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Uiteindelijk formuleren we een aantal strategische hoofdlijnen en de wijze waarop deze zullen opgevolgd worden. Het strategisch plan wordt jaarlijks tastbaar gemaakt met een jaaractieplan waarbij het geheel geconcretiseerd wordt naar acties, middelen en bereik. Emmanuel Depoortere Coördinator 3
1. Missie en visie RTC Oost-. 1.1 Missie: Het Regionaal Technologisch Centrum (RTC) Oost- wil de samenwerking tussen het bedrijfsleven, onderwijs en andere arbeidsmarktactoren activeren en verstevigen. RTC Oost- neemt, op vraag van de Vlaamse Regering, initiatieven in de provincie Oost-. Op lange termijn dient dit te resulteren in een optimale doorstroming van leerlingen, studenten en cursisten naar het bedrijfsleven en te zorgen voor een opwaardering van het technisch- en beroepsonderwijs. Concreet gaat het om volgende decretaal vastgelegde initiatieven: De onderlinge afstemming tussen onderwijsinstellingen en bedrijven van de vraag naar en het aanbod van infrastructuur, apparatuur en uitrusting voor het technisch- en beroepsonderwijs die een pedagogisch-didactische rol kunnen vervullen, inzonderheid door de ontwikkeling of ondersteuning van (een) infrastructurele inbedding(en). De onderlinge afstemming tussen onderwijsinstellingen en bedrijven van de vraag naar en het aanbod van werkplekleren. Het faciliteren of coördineren van nascholing op het vlak van nieuwe technologieën. De creatie van een platform waarbinnen onderwijsinstellingen en bedrijven kennis en ervaring kunnen uitwisselen. 1.2 Visie: De komende vijf jaar wil het RTC Oost-: openstaan voor alle onderwijsinstellingen in Oost- Bij elk project wordt steeds uitgegaan van een netoverschrijdende en schooloverstijgende behoefte. een regionaal aanspreekpunt zijn op het snijpunt onderwijs-arbeidsmarkt Het RTC wil verschillende partners in Oost- uit de onderwijswereld en de arbeidsmarkt samenbrengen. Daarnaast wil het RTC initiatieven ontwikkelen om een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te realiseren. De focus ligt op het algemeen ondersteunen van de onderwijsinstellingen in het bouwen van bruggen naar de arbeidsmarktactoren. levenslang leren stimuleren Het RTC wil het bestaande opleidingsaanbod voor hoogtechnologische opleidingen transparant en op een gestructureerde manier aanbieden. Dit gebeurt in samenwerking met het bedrijfsleven en de bestaande opleidingscentra. We focussen hierbij op praktijkgerichte leersessies voor leerlingen en leerkrachten. Nascholing ligt hier in het verlengde van RTC-projecten. Door deze focus wil het RTC het technisch- en beroepsonderwijs aantrekkelijker maken en de competenties van de leerlingen beter laten aansluiten bij de verwachtingen van het bedrijfsleven. een denkplatform zijn voor innovatieve en creatieve ideeën met regionale verankering Het RTC wil een platform aanbieden voor de verschillende actoren uit de onderwijswereld en de arbeidsmarkt. RTC-projecten kunnen innovatieve en creatieve ideeën concreet maken door een uitwerking op het terrein. Op termijn wensen we de verwachtingen van de actoren op elkaar af te stemmen en een optimale doorstroming tot stand te brengen. 4
de bestaande overlegfora verder verfijnen om nieuwe opleidingen en projecten uit te werken met een arbeidsmarktgerichte focus Het RTC wil de bestaande overlegplatformen (de zgn. werkgroepen) verfijnen per studiegebied waarbinnen netoverschrijdend overleg mogelijk is tussen het onderwijs en het bedrijfsleven met als doel het ontwikkelen van nieuwe projecten vanuit een arbeidsmarktgerichte focus. innovatieve technologieën introduceren Het RTC wil leerlingen en leerkrachten met de steun van de industrie laten kennismaken met nieuwe technologieën. bestaande of nieuwe hoogtechnologische apparatuur aanbieden Het RTC wil sectoroverschrijdend moderne hoogtechnologische infrastructuur en apparatuur ter beschikking stellen, die niet onmiddellijk bereikbaar is voor de scholen. Het kan zowel gaan over bestaande als over nieuwe initiatieven. Bovendien willen we enerzijds voor zoveel mogelijk geografische spreiding zorgen en anderzijds instaan voor vervoerskosten van en naar RTC-projecten. promotie maken voor technisch- en beroepsonderwijs Hierbij richt het RTC zich niet alleen tot het nijverheidstechnisch onderwijs, maar ook tot initiatieven voor de zachtere dienstverlenende sectoren. Door nieuwe technologieën te introduceren in scholen willen we het imago verbeteren van het technisch- en het beroepsonderwijs. werkplekleren ondersteunen Het RTC wil instaan voor de onderlinge afstemming van vraag en aanbod voor werkplekleren (onder andere stages). Door een betere afstemming wil het RTC streven naar een kwaliteitsvolle invulling van werkplekleren voor zowel het voltijds als het deeltijds onderwijs. samenwerken met VDAB Het RTC wenst de bestaande samenwerking met de VDAB rond het delen van infrastructuur en lesmateriaal voor de onderwijsinstellingen te bestendigen en mogelijkerwijs te verruimen. Het RTC wenst ook na te gaan of andere vormen van samenwerking in de toekomst mogelijk zijn. 5
2. Omgevingsanalyse. 2.1 Overzicht studiegebieden en aantal leerlingen met een 3 de graad TSO-BSO aanbod in Oost- : Aantal leerlingen per studiegebied in Oost- Fotografie Buiten studiegebied Decoratieve technieken Maatschappelijke veiligheid Mode Koeling en warmte Toerisme Voeding Grafische ctie en media Chemie Land- en tuinbouw Sport Bouw Auto Lichaamsverzorging Hout Mechanica-elektriciteit Personenzorg Handel 28 95 129 155 179 246 362 445 484 499 561 582 685 709 839 880 2993 4948 4961 aantal leerlingen 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 2.2 RTC Oost-: huidige en toekomstige ontwikkelingen (intern SWOT). Sterktes: De RTC-werking heeft een breed draagvlak gebaseerd op een bottom-up verhaal (werkgroepen, RTC-team, Dagelijks Bestuur, Raad van Bestuur). Er wordt steeds gezocht naar nieuwe RTCinitiatieven om leerdoelen m.b.t. hoogtechnologisch materiaal te vertalen in nieuwe RTCprojecten dit in samenwerking met de scholen zelf en bedrijven/sectoren. De RTC-werking is netoverschrijdend geïnspireerd en vertrekt vanuit schooloverstijgende behoeften. De RTC-werking is gebaseerd op een regionale omgevingsanalyse en behoeften. De RTC-dienstverlening is concreet, op tijd, flexibel en op maat. Nagenoeg alle scholen (netoverschrijdend) maken gebruik van het RTC-aanbod. RTC Oost- beschikt over een duidelijk uitgebouwde website. Alle info is makkelijk en op een transparante manier terug te vinden. De RTC-medewerkers zijn vlot bereikbaar. RTC Oost- tracht in te spelen op actuele technische vernieuwingen. 6
Zwaktes Meer zichtbaarheid en herkenbaarheid van de RTC s bij de finale doelgroep (leerkrachten en leerlingen). Duidelijke afbakening van de doelgroepen. RTC dient nog meer aanwezig te zijn op het werkveld. Kansen: Samenwerking tussen RTC s bevorderen met het oog op gezamenlijke afspraken naar verschillende partners (sectoren, bedrijven, ). Verdere uitbreiding naar de studiegebieden in de zachte sectoren. Verdere uitbouw van het RTC-team. Een ruim aantal organisaties en sectoren nemen reeds initiatief op het vlak van de promotie TSO/BSO. RTC kan een (deel)aspect vervullen in de afstemming van deze initiatieven naar de secundaire scholen en bedrijven. Een transparante taakverdeling intern maakt het mogelijk om een duidelijke dienstverlening uit te bouwen voor de klanten. Bedreigingen: Uitbreiding van de doelgroep naar volwassenenonderwijs, hoger onderwijs en leertijd zonder extra middelen en mensen. De inzet van de bruggenbouwers is onontbeerlijk geworden voor de verdere werking van het RTC. Wanneer ze zouden verdwijnen valt de RTC-werking in duigen. Uitbreiding naar de zachtere sectoren maakt de RTC-opdracht niet steeds duidelijk (technologisch). De omvang van deze doelgroep wordt onderschat rekening houdend met het beperkte personeel en de middelen. Uitbreiding van het takenpakket (VDAB 72-uur, certificering, ) zonder extra middelen. De financiering van het RTC gebeurt in eerste instantie gedeeltelijk forfaitair met een zogenaamde sokkel. In tweede instantie is de financiering gebaseerd op het aantal leerlingen TSO/BSO in de provincie. Rekening houdend met de omvang van de doelgroep is het beter de verdeling van de middelen volledig te laten gebeuren op basis van het aantal leerlingen TSO/BSO. Er is nood aan een verduidelijking van de opdracht van het RTC-netwerk. Er is nood aan duidelijke afspraken naar de werkwijze ter indiening van projecten bij het RTCnetwerk. 7
2.3 Provincie Oost-: huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (extern). 2.3.1 Demografie Totale bevolking Bron: Federaal Planbureau 2000-2007: vaststellingen, vanaf 2008: prognose Aantallen (duizenden) 2000 2007 2010 2014 2020 2030 5940 6117 6231 6389 6587 6785 Oost- 1362 1398 1424 1460 1506 1562 Resocs Gent en Meetjesland 575 593 604 620 640 661 Resoc Dender en Waas 410 421 428 439 452 470 Resoc Zuid-Oost- 377 384 391 401 414 431 In 2007 bedroeg de totale bevolking in de regio's Gent & Rand en Meetjesland-Leiestreek 592.954 personen. Het Federaal Planbureau verwacht dat dit aantal de komende jaren in nagenoeg dezelfde mate als het Vlaamse gemiddelde zal toenemen. De voorbije jaren is de toename van het aantal 50- plussers kleiner geweest dan het Vlaamse gemiddelde. Deze trend zet zich naar verwachting door in het komende decennium. Het aantal 25- tot 49-jarigen stijgt wel iets sterker dan gemiddeld. Totale bevolking Bron: Federaal Planbureau 2000-2007: vaststellingen, vanaf 2008: prognose Aantallen (duizenden) 2000 2007 2010 2014 2020 2030 5.940 6.117 6.231 6.389 6.587 6.785 Oost- 1.362 1.398 1.424 1.460 1.506 1.562 Resocs Gent en Meetjesland 575 593 604 620 640 661 Evolutie per leeftijdsgroep 2000 2007 2010 2014 2020 2030 totaal 100 103 105 108 111 114 Oost- 100 103 105 107 111 115 Resocs Gent en Meetjesland 100 103 105 108 111 115 0-14 jaar 100 98 99 102 107 105 Oost- 100 100 102 105 110 109 Resocs Gent en Meetjesland 100 100 101 103 105 100 15-24 jaar 100 100 102 103 100 107 Oost- 100 97 99 102 100 109 Resocs Gent en Meetjesland 100 100 103 103 97 107 25-49 jaar 100 99 97 96 94 93 Oost- 100 100 99 97 96 95 Resocs Gent en Meetjesland 100 101 100 99 100 99 50-64 jaar 100 112 120 127 134 124 Oost- 100 111 117 124 131 125 Resocs Gent en Meetjesland 100 109 115 121 128 123 65 jaar en + 100 110 114 122 136 166 Oost- 100 107 110 118 129 156 Resocs Gent en Meetjesland 100 107 109 116 126 149 In 2007 bedroeg de totale bevolking in regio Dender-Waas 420.900 personen. Het Federaal Planbureau verwacht dat dit aantal de komende jaren iets sterker gaat toenemen dan het Vlaamse gemiddelde. De grotere groei manifesteert zich echter bij de oudere bevolking, wat niet gunstig is voor het demografisch profiel. 8
Totale bevolking Bron: Federaal Planbureau 2000-2007: vaststellingen, vanaf 2008: prognose Aantallen (duizenden) 2000 2007 2010 2014 2020 2030 5.940 6.117 6.231 6.389 6.587 6.785 Oost- 1.362 1.398 1.424 1.460 1.506 1.562 Resoc Dender-W aas 410 421 428 439 452 470 Evolutie per leeftijdsgroep 2000 2007 2010 2014 2020 2030 totaal 100 103 105 108 111 114 Oost- 100 103 105 107 111 115 Resoc Dender-W aas 100 103 104 107 110 115 0-14 jaar 100 98 99 102 107 105 Oost- 100 100 102 105 110 109 Resoc Dender-W aas 100 100 102 103 104 99 15-24 jaar 100 100 102 103 100 107 Oost- 100 97 99 102 100 109 Resoc Dender-W aas 100 97 101 102 98 110 25-49 jaar 100 99 97 96 94 93 Oost- 100 100 99 97 96 95 Resoc Dender-W aas 100 98 99 98 98 99 50-64 jaar 100 112 120 127 134 124 Oost- 100 111 117 124 131 125 Resoc Dender-W aas 100 112 118 123 129 122 65 jaar en + 100 110 114 122 136 166 Oost- 100 107 110 118 129 156 Resoc Dender-W aas 100 110 114 125 139 168 In 2007 bedroeg de totale bevolking in de regio Zuid-Oost- 384.399 personen. Het Federaal Planbureau verwacht dat dit aantal de komende jaren iets minder sterk gaat toenemen dan het Vlaamse gemiddelde. De voorbije jaren is de toename van het aantal kinderen groter geweest dan het Vlaamse gemiddelde (in was er zelfs een daling). Deze trend slaat over een vijftal jaren om : dan wordt er verwacht dat de Vlaamse toename van kinderen groter zal zijn dan die in Zuid-Oost-. De extra toename van kinderen is enkele jaren later zichtbaar in de categorieën 15-24 jaar en 25-49 jaar. Deze leeftijdscategorieën kennen dan een grotere stijging dan het Vlaamse gemiddelde. Het aantal 65-plussers zal minder sterk stijgen dan het Vlaamse gemiddelde. Totale bevolking Bron: Federaal Planbureau 2000-2007: vaststellingen, vanaf 2008: prognose Aantallen (du izenden) 2000 2007 2010 2014 2020 2030 V laanderen 5.940 6.117 6.231 6.389 6.587 6.785 O ost-v laanderen 1.362 1.398 1.424 1.460 1.506 1.562 R esoc Z-O -V laanderen 377 384 391 401 414 431 Evo lutie p er leeftijdsgroep 2000 2007 2010 2014 2020 2030 totaal V laanderen 100 103 105 108 111 114 O ost-v laanderen 100 103 105 107 111 115 R esoc Z-O -V laanderen 100 102 104 106 110 114 0-14 jaar V laanderen 100 98 99 102 107 105 O ost-v laanderen 100 100 102 105 110 109 R esoc Z-O -V laanderen 100 101 103 104 104 100 15-24 jaar V laanderen 100 100 102 103 100 107 O ost-v laanderen 100 97 99 102 100 109 R esoc Z-O -V laanderen 100 95 102 103 101 109 25-49 jaar V laanderen 100 99 97 96 94 93 O ost-v laanderen 100 100 99 97 96 95 R esoc Z-O -V laanderen 100 98 98 97 98 100 50-64 jaar V laanderen 100 112 120 127 134 124 O ost-v laanderen 100 111 117 124 131 125 R esoc Z-O -V laanderen 100 113 121 129 136 129 65 jaar en + V laanderen 100 110 114 122 136 166 O ost-v laanderen 100 107 110 118 129 156 R esoc Z-O -V laanderen 100 106 108 115 126 154 9
De structuur van de bevolking is van belang voor het aanbod en de vervanging van de arbeidskrachten. Het is nuttig om inzicht te hebben in welke mate de uittreders uit de arbeidsmarkt vervangen kunnen worden door intredende starters. De doorstromingscoëfficiënt 1 geeft daaromtrent relevante informatie. Doorstromingscoëfficiënt Resoc s Gent en Meetjesland Doorstromingscoëfficiënt - 15-29 jaar/50-64 jaar 115 110 105 100 95 Oost- Resocs Gent en Meetjesland 90 85 80 75 70 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 De doorstromingscoëfficiënt van de bevolking in Gent & Rand en Meetjesland-Leiestreek is de laatste jaren achteruitgegaan en zal nog blijven dalen, maar ze ligt wel een stuk hoger dan die van. De vervanging van arbeidskrachten verloopt hier dus gemakkelijker dan gemiddeld. De afhankelijkheidsratio 2 de druk van de inactieve bevolking op de werkenden ligt lager dan die van. De kloof zal de komende jaren ook groter worden. Afhankelijkheidsratio Resocs Gent en Meetjesland Afhankelijkheidsratio - 0-19 jaar en 60+ t.o.v. 20-59 jaar 115 110 105 100 95 Oost- Resocs Gent en Meetjesland 90 85 80 75 70 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Zowel bij de doorstromingscoëfficiënt als de afhankelijkheidsratio valt het op dat de cijfers, vooral de verwachte, van de regio's Gent & Rand en Meetjesland-Leiestreek beter liggen dan die van. 1 Doorstromingscoëfficiënt = bevolking van 15 tot 24 jaar gedeeld door de bevolking van 55 tot 64 jaar 2 Afhankelijkheidsratio = bevolking van 0-19 jaar en 60+ in % van bevolking van 20 tot 59 jaar. 10
Doorstromingscoëfficiënt Resoc Dender-Waas Doorstromingscoëfficiënt - 15-29 jaar/50-64 jaar Doorstromingscoëfficiënt 115 110 105 100 Oost- Resoc Dender-Waas 95 90 85 80 75 70 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 De doorstromingscoëfficiënt van de bevolking in Dender-Waas ligt sinds 2001 onder het Vlaamse gemiddelde. Maar het Planbureau verwacht dat de doorstromingscoëfficiënt voor Dender-Waas in de toekomst boven het Vlaamse gemiddelde zal liggen. De vervanging van de arbeidskrachten zal in Dender-Waas dan iets gunstiger verlopen dan gemiddeld. De afhankelijkheidsratio valt voorlopig nog samen met het Vlaamse gemiddelde, maar men verwacht dat de druk van de inactieve bevolking op de werkenden het komende decennium boven het Vlaamse gemiddelde komt te liggen. Afhankelijkheidsratio Resoc Dender-Waas Afhankelijkheidsratio - 0-19 jaar en 60+ t.o.v. 20-59 jaar Afhankelijkheidsratio 115 110 105 100 Oost- Resoc Dender-Waas 95 90 85 80 75 70 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 11
Doorstrominscoëfficiënt Resoc Z-O- Doorstromingscoëfficiënt - 15-29 jaar/50-64 jaar Doorstromingscoëfficiënt 115 110 105 100 Oost- Resoc Z-O- 95 90 85 80 75 70 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 De doorstromingscoëfficiënt van de bevolking in Zuid-Oost- is vrij sterk achteruitgegaan ten opzichte van die van. De vervanging van arbeidskrachten verloopt in Zuid-Oost- dus problematischer dan gemiddeld. Het Planbureau verwacht dat over enkele jaren het verschil terug zal afnemen. De afhankelijkheidsratio de druk van de inactieve bevolking op de werkenden - volgt vrij mooi die van. Afhankelijkheidsratio Z-O- Afhankelijkheidsratio - 0-19 jaar en 60+ t.o.v. 20-59 jaar Afhankelijkheidsratio 115 110 105 100 Oost- Resoc Z-O- 95 90 85 80 75 70 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Conclusie: Zowel bij de doorstromingscoëfficiënt als de afhankelijkheidsratio valt het op dat de cijfers, vooral de verwachte, van de provincie Oost- beter liggen dan die van en zeker dan die van Zuid-Oost-. Zuid-Oost- is op dit vlak het zwakke broertje binnen de provincie. 12
2.3.2 Arbeidsmarkt Bevolking op beroepsactieve leeftijd 15-64 jaar - 2007 Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Aantallen (duizenden) Werkenden NWWZ Niet-beroepsactieven Totaal werkzaamheids werkloos- aantal aantal heids aantal activiteits aantal M 1.473.466 71,9% 83.973 5,4% 491.731 76% 2.049.171 V 1.190.817 59,5% 96.395 7,5% 714.652 64% 2.001.864 T 2.664.283 65,8% 180.369 6,3% 1.206.383 70% 4.051.035 Prov. Oost- M 341.117 72,7% 20.135 5,6% 107.919 77% 469.172 V 280.691 61,4% 21.813 7,2% 154.525 66% 457.029 T 621.808 67,1% 41.948 6,3% 262.445 72% 926.201 % 23% 23% 22% 23% Resoc Gent & Rand M 89.438 70,4% 7.756 8,0% 29.867 76% 127.061 V 74.927 60,5% 7.082 8,6% 41.815 66% 123.825 T 164.365 65,5% 14.838 8,3% 71.682 71% 250.885 % Oost- 26% 35% 27% 27% In 2007 had Resoc Gent & Rand een totale bevolking op beroepsactieve leeftijd van 250.885 personen. De werkzaamheidsgraad bedraagt 65,5%. Dat is 0,3 procentpunten lager dan het Vlaamse gemiddelde en 1,6 procentpunten lager dan het Oost-Vlaamse gemiddelde. De werkloosheidsgraad ligt met twee procentpunten een stuk hoger dan de Vlaamse en Oost-Vlaamse gemiddelden. Samen maakt dit dat de activiteitsgraad één procentpunt hoger ligt dan het Vlaamse gemiddelde, en dat is aan de grotere activiteit van de vrouwen te danken. De ongunstiger cijfers van Gent & Rand in vergelijking met (werkloosheid) en Oost- (werkzaamheid en werkloosheid) is grotendeels te zoeken in de grootstadsproblematiek van Gent. Werkenden per RESOC Provincie Oost- - 2007 Werkzoekenden per RESOC Provincie Oost- - 2007 Zuid-Oost- 173.100 28% Dender- Waas 185.927 30% Zuid-Oost- 11.116 26% Dender- Waas 11.379 27% Meetjesland 98.416 16% Gent & Rand 164.365 26% Meetjesland 4.615 11% Gent & Rand 14.838 36% Het aandeel van Gent & Rand in de werkenden van de provincie Oost- is veel kleiner dan het aandeel in de werkzoekenden. Gent is als centrumstad niet alleen een economisch knooppunt waar veel werk gegenereerd wordt, maar dat ook veel sociaal behoevenden aantrekt. 13
Doorstromingscoëfficiënt werkende beroepsbevolking - 15-29 jaar/50-64 jaar 130% 125% 120% Vlaams Gewest Oost- RESOC Gent & Rand 115% 110% 105% 100% 95% 90% 2003 2004 2005 2006 2007 Net als de doorstromingscoëfficiënt van de totale bevolking (daarin was Meetjesland-Leiestreek wel inbegrepen) ligt die van de werkende beroepsbevolking in Gent & Rand in 2007 ruim hoger dan het Vlaamse gemiddelde. Bevolking op beroepsactieve leeftijd 15-64 jaar - 2007 Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Werkenden NWWZ Niet-beroepsactieven Totaal werkzaamheids werkloos- aantal aantal heids aantal activiteits aantal M 1.473.466 71,9% 83.973 5,4% 491.731 76% 2.049.171 V 1.190.817 59,5% 96.395 7,5% 714.652 64% 2.001.864 T 2.664.283 65,8% 180.369 6,3% 1.206.383 70% 4.051.035 Prov. Oost- M 341.117 72,7% 20.135 5,6% 107.919 77% 469.172 V 280.691 61,4% 21.813 7,2% 154.525 66% 457.029 T 621.808 67,1% 41.948 6,3% 262.445 72% 926.201 % 23% 23% 22% 23% Resoc Meetjesland-Leiestreek M 54.000 73,2% 1.943 4,9% 16.196 77% 72.139 V 44.416 59,8% 2.672 6,9% 23.081 64% 70.169 T 98.416 66,5% 4.615 5,8% 39.277 71% 142.308 % Oost- 16% 11% 15% 15% In 2007 had Resoc Meetjesland-Leiestreek een totale bevolking op beroepsactieve leeftijd van 142.308 personen. De werkzaamheidsgraad bedraagt 66,5%. Dat is 0,7 procentpunten hoger dan het Vlaamse gemiddelde. De werkloosheidsgraad ligt een halve procentpunt lager dan het Vlaamse gemiddelde. 14
Werkenden per RESOC Provincie Oost- - 2007 Werkzoekenden per RESOC Provincie Oost- - 2007 Zuid-Oost- 173.100 28% Dender- Waas 185.927 30% Zuid-Oost- 11.116 26% Dender- Waas 11.379 27% Meetjesland 98.416 16% Gent & Rand 164.365 26% Meetjesland 4.615 11% Gent & Rand 14.838 36% Het aandeel van Meetjesland-Leiestreek in de werkenden van de provincie Oost- is groter dan het aandeel in de werkzoekenden. In bovenstaande grafieken speelt het effect van de grootstadsproblematiek van Gent. Doorstromingscoëfficiënt werkende beroepsbevolking - 15-29 jaar/50-64 jaar 120% 115% 110% Vlaams Gewest Oost- RESOC Meetjesland-Leiestreek 105% 100% 95% 90% 85% 80% 2003 2004 2005 2006 2007 De doorstromingscoëfficiënt van de werkende beroepsbevolking ligt in Meetjesland-Leiestreek in 2007 lager dan het Vlaamse gemiddelde, en ruim lager dan het Oost-Vlaamse gemiddelde. 15
Bevolking op beroepsactieve leeftijd 15-64 jaar - 2007 Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Werkenden NWWZ Niet-beroepsactieven Totaal werkzaamheids werkloos- aantal aantal heids aantal activiteits aantal M 1.473.466 71,9% 83.973 5,4% 491.731 76% 2.049.171 V 1.190.817 59,5% 96.395 7,5% 714.652 64% 2.001.864 T 2.664.283 65,8% 180.369 6,3% 1.206.383 70% 4.051.035 Prov. Oost- M 341.117 72,7% 20.135 5,6% 107.919 77% 469.172 V 280.691 61,4% 21.813 7,2% 154.525 66% 457.029 T 621.808 67,1% 41.948 6,3% 262.445 72% 926.201 % 23% 23% 22% 23% Resoc Dender-Waas M 103.335 73,2% 5.286 4,9% 32.623 77% 141.245 V 82.591 59,8% 6.093 6,9% 49.503 64% 138.187 T 185.927 66,5% 11.379 5,8% 82.125 71% 279.432 % Oost- 30% 27% 31% 30% In 2007 had Resoc Dender-Waas een totale bevolking op beroepsactieve leeftijd van 279.432 personen. De werkzaamheidsgraad bedraagt 66,5%. Dat is 0,7 procentpunten hoger dan het Vlaamse gemiddelde. De werkloosheidsgraad ligt lager dan het Vlaamse gemiddelde. Zowel de mannelijke als de vrouwelijke werkloosheidgraad ligt lager dan het Vlaamse gemiddelde. Werkenden per RESOC Provincie Oost- - 2007 Werkzoekenden per RESOC Provincie Oost- - 2007 Zuid-Oost- 173.100 28% Dender- Waas 185.927 30% Zuid-Oost- 11.116 26% Dender- Waas 11.379 27% Meetjesland 98.416 16% Gent & Rand 164.365 26% Meetjesland 4.615 11% Gent & Rand 14.838 36% Het aandeel Dender-Waas in de werkenden van de provincie Oost- is groter dan het aandeel in de werkzoekenden. Dat komt uiteraard omdat een centrumstad als Gent niet enkel een economisch knooppunt is waar veel werk gegenereerd wordt, maar ook een uitgebreid sociaal netwerk heeft, waardoor het veel sociaal behoevenden aantrekt. 16
Doorstromingscoëfficiënt werkende beroepsbevolking - 15-29 jaar/50-64 jaar 120% 115% 110% Vlaams Gewest Oost- RESOC Dender-Waas 105% 100% 95% 90% 2003 2004 2005 2006 2007 In tegenstelling tot de doorstromingscoëfficiënt van de totale bevolking, ligt die van de werkende beroepsbevolking in Resoc Dender-Waas in 2007 wel nog ruim boven het Vlaamse gemiddelde. Resoc Dender-Waas volgt een zelfde dalingsritme als. Bevolking op beroepsactieve leeftijd 15-64 jaar - 2007 Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Werkenden NWWZ Niet-beroepsactieven Totaal werkzaamheids werkloos- aantal aantal heids aantal activiteits aantal M 1.473.466 71,9% 83.973 5,4% 491.731 76% 2.049.171 V 1.190.817 59,5% 96.395 7,5% 714.652 64% 2.001.864 T 2.664.283 65,8% 180.369 6,3% 1.206.383 70% 4.051.035 Prov. Oost- M 341.117 72,7% 20.135 5,6% 107.919 77% 469.172 V 280.691 61,4% 21.813 7,2% 154.525 66% 457.029 T 621.808 67,1% 41.948 6,3% 262.445 72% 926.201 % 23% 23% 22% 23% Resoc Zuid-Oost- M 94.344 73,3% 5.150 5,2% 29.234 77% 128.728 V 78.756 63,1% 5.966 7,0% 40.127 68% 124.849 T 173.100 68,3% 11.116 6,0% 69.361 73% 253.577 % Oost- 28% 26% 26% 27% In 2007 had Resoc Zuid-Oost- een totale bevolking op beroepsactieve leeftijd van 253.577 personen. De werkzaamheidsgraad bedraagt 68,3%. Dat is 2,5 procentpunten hoger dan het Vlaamse gemiddelde. De werkloosheidsgraad ligt iets lager dan het Vlaamse gemiddelde. Samen maakt dit dat de activiteitsgraad 3 procentpunten hoger ligt dan het Vlaamse gemiddelde, vooral door de vrouwen (4 procentpunten hoger). 17
Werkenden per RESOC Provincie Oost- - 2007 Werkzoekenden per RESOC Provincie Oost- - 2007 Zuid-Oost- 173.100 28% Dender- Waas 185.927 30% Zuid-Oost- 11.116 26% Dender- Waas 11.379 27% Meetjesland 98.416 16% Gent & Rand 164.365 26% Meetjesland 4.615 11% Gent & Rand 14.838 36% Het aandeel van Zuid-Oost- in de werkenden van de provincie Oost- is iets groter dan het aandeel in de werkzoekenden. In bovenstaande grafieken speelt het effect van de grootstadsproblematiek van Gent. Doorstromingscoëfficiënt werkende beroepsbevolking - 15-29 jaar/50-64 jaar 120% 115% 110% Vlaams Gewest Oost- RESOC Zuid-Oost- 105% 100% 95% 90% 2003 2004 2005 2006 2007 Net als de doorstromingscoëfficiënt van de totale bevolking ligt die van de werkende beroepsbevolking in Zuid-Oost- in 2007 lager dan het Vlaamse gemiddelde, en ruim lager dan het Oost-Vlaamse gemiddelde. 18
2.3.3 Structuur van de economie Hoe leest u onderstaande figuren? Deze figuur integreert 3 soorten gegevens (bron: NBB Belgostat): 1) het aandeel van de sectoren in de totale tewerkstelling in 2007 grootte van de bol en gegeven percentage 2) de gemiddelde jaarlijkse procentuele groei tussen 1997 en 2007 van het aantal werkenden binnen een sector positie op de horizontale as 3) de gemiddelde jaarlijkse procentuele groei van de Bruto Toegevoegde Waarde tussen 1997 en 2007 positie op de verticale as Zo is het mogelijk om het sectoraal gewicht op de tewerkstelling in te schatten, alsook de evolutie van de sector. De assen staan op het Vlaamse gemiddelde van de totale economie. Gewicht van de sectoren - Gent en Meetjesland +8 +7 +6 +5 +4 Handel/horeca 20,6% Bouw 6,1% OB, Defensie & Onderwijs 16,4% Overige 17,7% Fin. instellingen 19,6% Groei BTW +3 +2 Industrie & Energie 17,2% +1 +0-1 Landbouw -2 & Visserij 2,4% -3-2 -1 +0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 Groei werknemers De secundaire sector is in Gent & Rand qua aandeel in de tewerkstelling (20,6%) iets kleiner dan in, en ze verliest verder aan relatief gewicht. Ook de kleine landbouwsector verliest aan gewicht. Financiële instellingen en Overige sectoren (o.a. Gezondheidszorg) zijn de groeisectoren, net als in heel. De tertiaire sector heeft een iets kleiner aandeel in de tewerkstelling dan gemiddeld, terwijl de quartaire sector een groter heeft dan gemiddeld. Als centrumstad kent Gent veel werkgelegenheid in gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening, in onderwijs en in openbaar bestuur. Maar de regio omvat ook een haven met o.a. automobielindustrie, waardoor ook de metaalsector relatief sterk vertegenwoordigd is. 19
Binnenlandse werkgelegenheid (2007) 0,948161494 Bron: Vlaamse Arbeidsrekening - Eigen bewerking Resoc Gent & Rand - Top 10 en hoofdsectoren Sector Sectoromschrijving aantal werkenden aandeel tov doorstroming* 1 Q Ziekenhuizen, overige gezondheidszorg + Maatschappelijke dienstverlening 22.090 13,4% +7,9% 92% 2 T Handel & verhuur 20.529 12,5% -13,9% 122% 3 T ASI: Advies/bijstand ondernemingen en personen + Selectie en tbs van personeel + Ind. reiniging 19.906 12,1% +12,5% 246% 4 Q Onderwijs 16.369 10,0% +22,6% 79% 5 Q Openbaar bestuur + Justitie, defensie en openbare veiligheid + Verplichte sociale verzekering 14.116 8,6% +11,1% 57% 6 S Metaal 11.642 7,1% +12,3% 146% 7 S Bouw 7.814 4,8% -24,1% 138% 8 T Horeca 6.089 3,7% -4,1% 184% 9 T Financiële diensten 4.348 2,6% -17,6% 81% 10 S Chemie, rubber en kunststof 4.062 2,5% -5,4% 88% Totaal 164.365 110% Primaire sector 3.252 2,0% -7,0% 65% Secundaire sector 33.800 20,6% -8,6% 126% Tertiaire sector 68.154 41,5% -6,1% 138% Quartaire sector 59.033 35,9% +15,3% 82% * doorstromingscoëfficiënt 15-29 jaar/50-64 jaar Doorstromingscoëfficiënt per sector (2007) Aandeel hoofdsectoren - relatief tov Vlaams Gewest (2007) 1,4 1,3 1,2 Vlaams Gewest Provincie Oost- RESOC Gent 20% 15% RESOC Gent Prov. Oost- 1,1 10% 1 0,9 5% 0,8 0,7 0% 0,6-5% 0,5 0,4 Totaal Primaire sector Secundaire sector Tertiaire sector Quartaire sector -10% Primair Secundair Tertiair Quartair De jobratio geeft aan dat er per 100 inwoners bijna 84 jobs zijn. Dat is 14,2 meer dan gemiddeld in, of 21,1 meer dan het Oost-Vlaamse gemiddelde. Jobratio - aantal jobs per 100 inwoners op arbeidsleeftijd (15-64 jaar) Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Resoc Gent & Rand 82,4 83,5 Oost- 62,4 61,6 65,4 66,3 2007 2006 50 55 60 65 70 75 80 85 20
Het is dan ook niet verwonderlijk dat de inkomende pendel de uitgaande pendel ruim overtreft: 48% van de werkenden komt van buiten de regio, terwijl 36% van de werkende bevolking van Gent & Rand buiten zijn regio werkt. Zo ontstaat er een positief pendelsaldo van 30.685. Er wordt vooral vanuit de regio Meetjesland-Leiestreek naar Gent & Rand gependeld, en daarnaast ook vanuit de andere omliggende regio's. Ook vanuit West- wordt er gependeld. Uitgaande pendel gaat vooral naar Brussel, daarna naar de omliggende regio's, maar ook naar Antwerpen. Regionale in- en uitgaande pendel - 2007 Resoc Gent & Rand Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Uitgaande pendel aantal werkenden % wonend in Resoc Gent & Rand 140.177 & werkend buiten Resoc Gent & Rand 50.866 36% Top-5 pendelregio's Brussels H. Gewest 11.884 23% Resoc Meetjesland 7.479 15% Resoc Dender-Waas 7.226 14% Resoc Antwerpen 5.344 11% Resoc Zuid-Oost- 4.005 8% Inkomende pendel aantal werkenden % werkend in Resoc Gent & Rand 171.214 & wonend buiten Resoc Gent & Rand 81.551 48% Top-5 pendelregio's Resoc Meetjesland 23.837 29% Resoc Dender-Waas 14.882 18% Resoc Zuid-Oost- 13.757 17% Resoc Brugge 3.835 5% Resoc Zuid-West- 3.356 4% Pendelsaldo 30.685 21
Gewicht van de sectoren - Gent en Meetjesland +8 +7 +6 +5 +4 Handel/horeca 20,6% Bouw 6,1% OB, Defensie & Onderwijs 16,4% Overige 17,7% Fin. instellingen 19,6% Groei BTW +3 +2 Industrie & Energie 17,2% +1 +0-1 Landbouw -2 & Visserij 2,4% -3-2 -1 +0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 Groei werknemers De secundaire sector is qua aandeel in de tewerkstelling (26,8%) meer vertegenwoordigd dan in de bouw en de metaalsector zijn relatief belangrijk. Ook de landbouwsector (3,8%) is in vergelijking met relatief groot in de regio. Deze sector verliest wel aan gewicht. De tertiaire sector heeft een kleiner aandeel in de tewerkstelling dan gemiddeld, terwijl de quartaire sector ongeveer even groot is als in. Financiële instellingen en Overige sectoren (o.a. Gezondheidszorg) winnen aan gewicht, net als in heel. 22
Binnenlandse werkgelegenheid (2007) 0,948161494 Bron: Vlaamse Arbeidsrekening - Eigen bewerking Resoc Meetjesland-Leiestreek - Top 10 en hoofdsectoren Sector Sectoromschrijving aantal werkenden aandeel tov doorstroming* Ziekenhuizen, overige gezondheidszorg + 1 Q Maatschappelijke dienstverlening 13.474 13,7% +9,9% 85% 2 T Handel & verhuur 13.441 13,7% -5,9% 97% 3 T ASI: Advies/bijstand ondernemingen en personen + Selectie en tbs van personeel + Ind. reiniging 8.872 9,0% -16,3% 201% 4 Q Onderwijs 7.874 8,0% -1,5% 62% 5 S Bouw 7.731 7,9% +25,5% 109% 6 S Metaal 7.454 7,6% +20,1% 121% 7 Q Openbaar bestuur + Justitie, defensie en openbare veiligheid + Verplichte sociale verzekering 6.728 6,8% -11,5% 51% 8 P Land- en tuinbouw 3.704 3,8% +77,6% 39% 9 S Verv. van dranken, voeding en tabak 3.628 3,7% +44,0% 107% 10 T Horeca 2.882 2,9% -24,2% 122% Totaal 98.416 89% Primaire sector 3.709 3,8% +77,1% 40% Secundaire sector 26.369 26,8% +19,0% 102% Tertiaire sector 38.044 38,7% -12,4% 104% Quartaire sector 30.240 30,7% -1,3% 70% * doorstromingscoëfficiënt 15-29 jaar/50-64 jaar Doorstromingscoëfficiënt per sector (2007) Aandeel hoofdsectoren - relatief tov Vlaams Gewest (2007) 1,3 1,2 1,1 1 0,9 0,8 Vlaams Gewest Provincie Oost- RESOC Meetjesland-Leiestreek 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% RESOC Meetjesland-Leiestreek Prov. Oost- 0,7 20% 0,6 10% 0,5 0% 0,4-10% 0,3 Totaal Primaire sector Secundaire sector Tertiaire sector Quartaire sector -20% Primair Secundair Tertiair Quartair De jobratio geeft aan dat er per 100 inwoners 57 jobs zijn. Dat is 9,1 minder dan gemiddeld in, of 5,2 minder dan het Oost-Vlaamse gemiddelde. Jobratio - aantal jobs per 100 inwoners op arbeidsleeftijd (15-64 jaar) Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Resoc Meetjesland-Leiestreek 56,6 57,2 2007 2006 Oost- 61,6 62,4 65,4 66,3 50 55 60 65 23
Het is daarom niet verwonderlijk dat de uitgaande pendel de inkomende pendel ruim overtreft: 59% van de werkende inwoners van Meetjesland-Leiestreek doet dat buiten zijn regio, terwijl 41% van de werkenden van een andere regio komt. Zo ontstaat er een negatief pendelsaldo van 24.796. Er wordt vooral naar de regio Gent gependeld (50%). De inkomende pendel komt vanuit Gent, West- en Zuid-Oost-. Regionale in- en uitgaande pendel - 2007 Resoc Meetjesland-Leiestreek Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Uitgaande pendel aantal werkenden % wonend in Resoc Meetjesland 79.690 & werkend buiten Resoc Meetjesland 47.099 59% Top-5 pendelregio's Resoc Gent 23.784 50% Brussels H. Gewest 4.502 10% Resoc Brugge 3.741 8% Resoc Zuid-Oost- 2.722 6% Resoc Zuid-West- 2.479 5% Inkomende pendel aantal werkenden % werkend in Resoc Meetjesland 55.026 & wonend buiten Resoc Meetjesland 22.303 41% Top-5 pendelregio's Resoc Gent 7.500 34% Resoc Zuid-Oost- 3.403 15% Resoc Roeselare-Tielt 2.240 10% Resoc Zuid-West- 2.031 9% Resoc Brugge 2.004 9% Pendelsaldo -24.796 24
Gewicht van de sectoren - Dender-Waas +7 +6 +5 Handel/horeca 23,5% Overige 15,9% Bouw 9,9% +4 Groei BTW +3 +2 Industrie & Energie 17,1% OB, Defensie & Onderwijs 14,0% Fin. instellingen 17,0% +1 +0 Landbouw & Visserij 2,6% -1-2 -2-1 +0 +1 +2 +3 +4 Groei werknemers Er is een vrij groot verschil tussen het economisch weefsel in de Resoc Dender-Waas en het Vlaamse gemiddelde. De secundaire sector is prominenter aanwezig in de werkgelegenheid van Resoc Dender-Waas met een aandeel van 25,9% (22% in ). Voornamelijk de bouwsector is relatief groter. Voor de industrie- en energiesector was er tot 2007 nog een positieve groei qua economische waarde, maar een negatieve groei van het aantal werkenden binnen de sector. Voor de bouwsector was er nog een positieve groei, zowel qua werkgelegenheid als qua economische waarde. Al blijft het afwachten hoe de situatie zal zijn nadat de impact van de huidige crisis verwerkt is. De tertiaire en quartaire sector hebben een kleiner aandeel in de tewerkstelling dan gemiddeld, maar kennen binnen de regio het grootste aandeel werkenden. De top-10 van de subsectoren is bijna dezelfde als in, al zijn de secundaire subsectoren belangrijker dan in. De doorstromingscoëfficiënt ligt in de tertiaire en quartaire sector boven het Vlaamse gemiddelde, in de primaire en secundaire sector onder het Vlaamse gemiddelde. 25
Binnenlandse werkgelegenheid (2007) 0,948161494 Bron: Vlaamse Arbeidsrekening - Eigen bewerking Resoc Dender-Waas - Top 10 en hoofdsectoren Sector Sectoromschrijving aantal werkenden aandeel tov doorstroming* 1 T Handel & verhuur 26.775 14,4% -0,9% 117% 2 Q Ziekenhuizen, overige gezondheidszorg + Maatschappelijke dienstverlening 22.005 11,8% -5,2% 97% 3 T ASI: Advies/bijstand ondernemingen en personen + Selectie en tbs van personeel + Ind. reiniging 19.291 10,4% -3,8% 204% 4 S Bouw 14.633 7,9% +25,4% 115% 5 Q Onderwijs 14.361 7,7% -5,1% 79% 6 Q Openbaar bestuur + Justitie, defensie en openbare veiligheid + Verplichte sociale verzekering 14.292 7,7% -0,7% 59% 7 S Metaal 11.501 6,2% -2,1% 99% 8 S Chemie, rubber en kunststof 6.548 3,5% +34,5% 95% 9 T Financiële diensten 5.567 3,0% -7,0% 61% 10 T Horeca 5.460 2,9% -24,1% 128% Totaal 186.312 100% Primaire sector 3.930 2,1% -0,9% 51% Secundaire sector 48.188 25,9% +14,9% 100% Tertiaire sector 78.848 42,3% -4,1% 118% Quartaire sector 55.249 29,7% -4,8% 81% * doorstromingscoëfficiënt 15-29 jaar/50-64 jaar Doorstromingscoëfficiënt per sector (2007) Vlaams Gewest 1,3 Provincie Oost- 1,2 RESOC Dender-Waas 1,1 Aandeel hoofdsectoren - relatief tov Vlaams Gewest (2007) 20% RESOC Dender-Waas 15% Prov. Oost- 1 0,9 0,8 10% 5% 0,7 0% 0,6 0,5-5% 0,4 Totaal Primaire sector Secundaire sector Tertiaire sector Quartaire sector -10% Primair Secundair Tertiair Quartair De jobratio geeft aan dat er per 100 inwoners 10 jobs minder zijn in Resoc Dender-Waas dan gemiddeld in. Dat is niet zo vreemd in een regio zonder grote centrumstad. Jobratio - aantal jobs per 100 inwoners op arbeidsleeftijd (15-64 jaar) Bron: Vlaamse Arbeidsrekening 55,8 RESOC Dender-Waas 2007 54,9 2006 Oost- 61,6 62,4 65,4 66,3 50 55 60 65 26
Het is daarom niet verwonderlijk dat de uitgaande pendel de inkomende pendel ruim overtreft: 48% van de inwoners van Resoc Dender-Waas werkt buiten zijn regio, terwijl 29% van de werkenden van een andere regio komt. Zo ontstaat er een negatief pendelsaldo van 42.789. Er wordt vooral naar en vanuit de regio s Antwerpen en Gent gependeld. Regionale in- en uitgaande pendel - 2007 Resoc Dender-Waas Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Uitgaande pendel aantal werkenden % wonend in Resoc Dender-Waas 158.530 & werkend buiten Resoc Dender-Waas 75.913 48% Top-5 pendelregio's Resoc Antwerpen 23.224 31% Resoc Gent 14.840 20% Brussels H. Gewest 12.311 16% Resoc Halle-Vilvoorde 6.267 8% Resoc Mechelen 5.359 7% Inkomende pendel aantal werkenden % werkend in Resoc Dender-Waas 116.073 & wonend buiten Resoc Dender-Waas 33.125 29% Top-5 pendelregio's Resoc Gent 7.247 22% Resoc Antwerpen 6.740 20% Resoc Zuid-Oost- 5.184 16% Resoc Mechelen 2.265 7% Resoc Halle-Vilvoorde 2.142 6% Pendelsaldo -42.789 27
Gewicht van de sectoren - Zuid-Oost- +8 +7 +6 +5 Handel/horeca 24,5% Bouw 8,1% Fin. instellingen 15,6% Overige 18,8% +4 +3 OB, Defensie & Onderwijs 14,6% Groei BTW +2 +1 +0-1 -2-3 -4 Industrie & Energie 16,4% Landbouw & Visserij 2,0% -5-4 -3-2 -1 +0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 Groei werknemers De secundaire sector is qua aandeel in de tewerkstelling (22%) ongeveer even groot als in, maar ze verliest wel verder aan gewicht. Ook de kleine landbouwsector verliest aan gewicht. Financiële instellingen, Overige sectoren (o.a. Gezondheidszorg), en Bouw winnen aan gewicht, net als in heel. De tertiaire sector heeft een iets kleiner aandeel in de tewerkstelling dan gemiddeld, terwijl de quartaire sector groter is. De quartaire sector is ook de enige hoofdsector waar de doorstromingscoëfficiënt boven het Vlaamse gemiddelde ligt. De Top 10 van grootste sectoren loopt grotendeels gelijk met die van. De openbare sector heeft wel een groter aandeel in de tewerkstelling, en ASI Advies en personeelsselectie heeft een iets kleiner aandeel. Ook de metaalsector heeft een kleiner aandeel. 28
Binnenlandse werkgelegenheid (2007) 0,948161494 Bron: Vlaamse Arbeidsrekening - Eigen bewerking Resoc Zuid-Oost- - Top 10 en hoofdsectoren Sector Sectoromschrijving aantal werkenden aandeel tov doorstroming* 1 T Handel & verhuur 24.644 14,2% -1,9% 124% 2 Q Ziekenhuizen, overige gezondheidszorg + Maatschappelijke dienstverlening 21.662 12,5% +0,5% 98% 3 Q Openbaar bestuur + Justitie, defensie en openbare veiligheid + Verplichte sociale verzekering 19.345 11,2% +44,6% 57% 4 T ASI: Advies/bijstand ondernemingen en personen + Selectie en tbs van personeel + Ind. reiniging 15.222 8,8% -18,3% 224% 5 Q Onderwijs 12.977 7,5% -7,7% 72% 6 S Bouw 12.296 7,1% +13,5% 107% 7 S Metaal 8.300 4,8% -24,0% 128% 8 T Financiële diensten 8.157 4,7% +46,7% 58% 9 T Horeca 5.221 3,0% -21,9% 124% 10 S Verv. van dranken, voeding en tabak 4.673 2,7% +5,5% 120% Totaal 173.100 92% Primaire sector 2.662 1,5% -27,7% 47% Secundaire sector 38.522 22,3% -1,1% 101% Tertiaire sector 73.746 42,6% -3,5% 105% Quartaire sector 58.064 33,5% +7,7% 75% * doorstromingscoëfficiënt 15-29 jaar/50-64 jaar Doorstromingscoëfficiënt per sector (2007) Aandeel hoofdsectoren - relatief tov Vlaams Gewest (2007) 1,3 1,2 1,1 1 0,9 0,8 Vlaams Gewest Provincie Oost- RESOC Zuid-Oost- 10% 5% 0% -5% -10% 0,7 0,6 0,5-15% -20% RESOC Zuid-Oost- Prov. Oost- 0,4-25% 0,3 Totaal Primaire sector Secundaire sector Tertiaire sector Quartaire sector -30% Primair Secundair Tertiair Quartair De jobratio geeft aan dat er per 100 inwoners bijna 52 jobs zijn. Dat is zomaar even 14,5 minder dan gemiddeld in, of 10,6 minder dan het Oost-Vlaamse gemiddelde. Jobratio - aantal jobs per 100 inwoners op arbeidsleeftijd (15-64 jaar) Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Resoc Z-O- 51,8 51,4 2007 2006 Oost- 61,6 62,4 65,4 66,3 50 55 60 65 29
Het is daarom niet verwonderlijk dat veel Zuid-Oost-Vlamingen buiten de regio moeten gaan werken en de uitgaande pendel de inkomende pendel ruim overtreft: 56% van de werkende Zuid-Oost- Vlamingen doet dat buiten zijn regio, terwijl 31% van de werkenden van een andere regio komt. Zo ontstaat er een negatief pendelsaldo van 53.180. Er wordt vooral naar Brussel gependeld (36%), en naar de regio's Gent en Halle-Vilvoorde (16 à 17%). De inkomende pendel komt vanuit Halle-Vilvoorde, Dender-Waas en Gent. Regionale in- en uitgaande pendel - 2007 Resoc Z-O- Uitgaande pendel aantal w erkenden % wonend in Resoc Z-O- 148.185 & werkend buiten Resoc Z-O- 82.621 56% Top-5 pendelregio's Brussels H. Gewest 29.511 36% Resoc Gent 13.731 17% Resoc Halle-Vilvoorde 13.515 16% Resoc Dender-W aas 5.173 6% Resoc Meetjesland 3.396 4% Inkom ende pendel aantal w erkenden % werkend in Resoc Z-O- 95.219 & wonend buiten Resoc Z-O- 29.441 31% Top-5 pendelregio's Resoc Halle-Vilvoorde 4.964 17% Resoc Dender-W aas 4.714 16% Resoc Gent 4.014 14% Resoc Zuid-W est- 2.732 9% Resoc Meetjesland 2.730 9% Pendelsaldo -53.180 Bron: Vlaamse Arbeidsrekening 2.3.4 Arbeidsmarkt: de vacatures Vacatures Resoc Gent & Rand Bron: Studiedienst VDAB Vacatures per sector - 2009 Top-10 NEC zonder Uitzend Sector Sectoromschrijving Ontvangen Openstaand 1 T Inform atica, diensten aan bedr. 2.513 5.949 2 Q Maatschappelijke dienstverlening 2.206 5.383 3 Q Onderwijs 1.788 2.055 4 T Handel en verhuur 1.305 2.392 5 Q Openbare besturen 1.261 3.686 6 S Energie en water 684 1.960 7 Q Gezondheidszorg 678 1.481 8 S Bouw 626 2.161 9 T Horeca 564 1.390 10 Q Andere dienstverlening 511 1.144 Totaal 19.965 41.626 Prim aire sector 118 263 Secundaire sector 1.895 5.904 Tertiaire sector 11.289 21.288 Quartaire sector 6.663 14.171 Uitzendvacatures 19.317 29.642 extra in bestand NECzU 5.889 7.624 30
De vacatures in Gent & Rand komen vooral uit de tertiaire sector, met Informatica en diensten aan bedrijven als meest vragende sector. De quartaire sector staat op de tweede plaats. De meest vragende secundaire sector is die van Energie en water. Naast de 19.965 vacatures uit het Normaal Economisch Circuit zonder Uitzendopdrachten waren er ook 19.317 vacatures voor uitzendopdrachten. Zowel de tertiaire als de quartaire sector kenden sedert 2004 een sterke groei. Sedert het begin van de huidige crisis is de vraag vanuit de tertiaire sector wel teruggevallen, de vraag vanuit de quartaire sector is stabiel gebleven. Vacatures Resoc Meetjesland-Leiestreek Bron: Studiedienst VDAB Vacatures per sector - 2009 Top-10 NEC zonder Uitzend Sector Sectoromschrijving Ontvangen Openstaand 1 S Dranken, voeding en tabak 733 1.796 2 Q Maatschappelijke dienstverlening 516 1.186 3 T Handel en verhuur 468 1.175 4 S Bouw 392 2.085 5 T Informatica, diensten aan bedr. 266 705 6 Q Onderwijs 203 315 7 Q Openbare besturen 169 428 8 Q Gezondheidszorg 157 393 9 T Diensten aan personen 113 427 10 S Metaal 100 560 Totaal 4.147 12.194 Primaire sector 44 174 Secundaire sector 1.359 4.957 Tertiaire sector 1.619 4.355 Quartaire sector 1.125 2.708 Uitzendvacatures 5.022 8.344 extra in bestand NECzU 510 1.073 De vacatures in de regio Meetjesland-Leiestreek komen vooral uit de tertiaire sector, met Handel en verhuur als meest vragende sector (binnen de tertiaire). De vraag vanuit de secundaire sector is echter niet heel veel kleiner : de voedingsector is globaal genomen de meest vragende sector. Naast de 4.147 vacatures uit het Normaal Economisch Circuit zonder Uitzendopdrachten waren er ook 5.022 vacatures voor uitzendopdrachten. De tertiaire sector kende sedert 2004 ook de sterkste groei maar vanaf 2006 kwamen ook de secundaire en de quartaire sector opzetten. In crisisjaar 2009 is de groei van de vraag vanuit de tertiaire sector echter verdwenen. 31
Vacatures Resoc Dender-Waas Bron: Studiedienst VDAB Vacatures per sector - 2009 Top-10 NEC zonder Uitzend Sector Sectoromschrijving Ontvangen Openstaand 1 T Handel en verhuur 1.283 2.183 2 S Bouw 956 4.934 3 T Informatica, diensten aan bedr. 915 2.653 4 Q Onderwijs 872 791 5 Q Maatschappelijke dienstverlening 653 1.431 6 Q Openbare besturen 581 850 7 Q Gezondheidszorg 362 611 8 S Metaal 345 739 9 T Horeca 295 653 10 T Transport en logistiek 277 942 Totaal 10.395 22.391 Primaire sector 141 245 Secundaire sector 1.987 6.818 Tertiaire sector 5.636 11.434 Quartaire sector 2.631 3.894 Uitzendvacatures 15.503 19.950 extra in bestand NECzU 2.355 3.653 Op basis van het aantal vacatures dat VDAB in 2009 ontvangen heeft, lijkt de sector Handel en verhuur in Resoc Dender-Waas de crisis vrij goed te doorstaan. De vacatures komen voornamelijk van de tertiaire sector en de uitzendsector. De tertiaire sector kende de voorbije jaren ook de sterkste groei. Vacatures Resoc Zuid-Oost- Bron: Studiedienst VDAB Vacatures per sector - 2009 Top-10 NEC zonder Uitzend Sector Sectoromschrijving Ontvangen Openstaand 1 T Handel en verhuur 1.084 3.403 2 S Bouw 809 2.192 3 Q Maatschappelijke dienstverlening 796 1.698 4 Q Onderwijs 740 708 5 T Informatica, diensten aan bedr. 659 1.521 6 Q Gezondheidszorg 371 806 7 T Horeca 330 810 8 Q Openbare besturen 243 529 9 T Diensten aan personen 189 594 10 T Transport en logistiek 171 330 Totaal 8.871 18.539 Primaire sector 54 134 Secundaire sector 1.411 3.599 Tertiaire sector 5.068 10.729 Quartaire sector 2.338 4.077 Uitzendvacatures 10.681 11.749 extra in bestand NECzU 2.519 3.186 32
De vacatures in Zuid-Oost- komen vooral uit de tertiaire sector, met Handel en verhuur als meest vragende sector. De tweede meest vragende sector is de bouwsector, de enige uit de secundaire sector in de top 10. Naast de 8.871 vacatures uit het Normaal Economisch Circuit zonder Uitzendopdrachten waren er ook 10.681 vacatures voor uitzendopdrachten. De tertiaire sector kende sedert 2004 ook de sterkste groei - vooral tot 2006 maar ook de quartaire sector kwam sterk opzetten. 2.3.5 Arbeidsmarkt: de werkzoekenden De structuur van de werkzoekendenpopulatie in de regio Gent & Rand wijkt op enkele punten af van (zie bijlage 2): - Relatief minder ouderen : 18,7% van de niet-werkende werkzoekenden is 50 jaar of ouder, 59,6% is tussen 25 en 49 jaar. De Vlaamse cijfers zijn 24,3% resp. 53,3%. In 2002 was de werkzoekendenpopulatie nog een stuk jonger dan nu. - Relatief meer hooggeschoolden. Dit is al altijd het geval, en voor een regio met een grote universiteitsstad is dat uiteraard niet vreemd. - Relatief meer allochtonen. Ook hier speelt de aanwezigheid van een grote centrumstad een rol. Het aantal allochtonen is de laatste jaren wel iets minder sterk gestegen dan in. - Relatief iets minder personen met een arbeidshandicap. De evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden volgt vrij mooi die van de Vlaamse werkzoekendenpopulatie. De structuur van de werkzoekendenpopulatie in de regio Meetjesland-Leiestreek wijkt op enkele punten af van (zie bijlage 3): - Verhoudingsgewijs zijn er iets meer vrouwen werkloos. - Relatief meer ouderen : 29,4% van de niet-werkende werkzoekenden is 50 jaar of ouder, 21,5% is jonger dan 25 jaar. De Vlaamse cijfers zijn 24,3% resp. 22,4%. - Veel minder allochtonen : slechts 6,2% van de werkzoekendenpopulatie. In 2002 was dit aandeel nog maar 2,7%. Het aandeel van de allochtonen is sterker gestegen dan in. - Relatief meer personen met een arbeidshandicap (20,0% tegenover 15,2% in ). Dit surplus ten opzichte van is van de laatste jaren, in 2004 en 2002 lagen de aandelen veel dichter bij elkaar (rond de 10%). De evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden in de regio volgt de evolutie in, maar wel op een lager niveau. De Vlaamse werkloosheid is sterker gestegen. De structuur van de werkzoekendenpopulatie in Resoc Dender-Waas wijkt op enkele punten af van (zie bijlage 4): - Relatief minder allochtonen: de voorbije jaren was er wel een lichte toename. - Relatief meer laaggeschoolden en minder hooggeschoolden. - Relatief meer personen met een arbeidshandicap. De structuur van de werkzoekendenpopulatie in de Zuid-Oost- wijkt op enkele punten af van (zie bijlage 5): - Relatief meer ouderen : 27,3% van de niet-werkende werkzoekenden is 50 jaar of ouder, 20,8% is jonger dan 25 jaar. De Vlaamse cijfers zijn 24,3% resp. 22,4%. In 2002 was de Zuid-Oost- Vlaamse werkzoekendenpopulatie een stuk jonger dan die van nu, en zelfs jonger dan die van. 33