Bevorderen van aantrekkelijke werkomstandigheden voor verplegend personeel 1 Gezondheidsindicatoren van de Belgische verpleegkundigen en hun beïnvloedende factoren P. Kiss 1,2 R. Verpraet 2 M. Plasschaert 1, M. De Meester 1,2, L. Braeckman 2 1 Progecov EDPBW, Gent 2 Vakgroep Maatschappelijke Gezondheidkunde, UGent
2 GEZONDHEIDSINDICATOREN Gezondheidsindicatoren NEXT-studie Work Ability Index burnout subjectieve gezondheidsinschatting von Korff
3 WORK ABILITY INDEX work ability werkbekwaamheid person s ability to cope in working life resultante van de interactie tussen individuele factoren arbeidsgerelateerde factoren WAI (FIOH 80) instrument (vragenlijst) om werkbekwaamheid te evalueren 7 items, bevraagd door 1 of meerdere vragen met aangetoonde relevantie voor de werkbekwaamheid van (oudere) werknemers subjectieve en objectieve elementen WAI-score: som van scores voor 7 items (7 49) slecht: <27 middelmatig: 28-36 goed: 37-43 uitstekend: >43
4 BURNOUT Copenhagen Burnout Inventory persoonsgebonden burnout werkgebonden burnout klantgebonden burnout NEXT: persoonsgebonden burnout toestand van langdurige fysieke en psychische uitputting 6 items schaal 1 5 (hoe hoger, hoe meer burnout)
SUBJECTIEVE GEZONDHEIDSINSCHATTING 5 subjectieve inschatting van de gezondheid 5 items uit SF-36 schaal 1 5 (hoe hoger, hoe beter de ingeschatte gezondheid)
6 VON KORFF disability" in de laatste 6 maand ten gevolge van nek- en rugpijn. objectieve elementen aantal dagen verlet subjectieve elementen inschatting van de hinder bij dagelijkse activiteiten en bij deelname aan recreatieve, sociale en gezinsactiviteiten inschatting van vermindering van arbeidsgeschiktheid (inclusief huishoudelijk werk) schaal 0 6 (hoe hoger, hoe meer disability )
7 WORK ABILITY INDEX Thuiszorg (n=1463) 39,86 40,91 RVT (n=274) Ziekenhuis (n=2121) 38,64 38,58 39,11 39,40 p<0.000 37,5 38 38,5 39 39,5 40 40,5 41 BE: 255 beroepsbrandweermannen WAI score (7-49) >44j: 40,7 België: 39,76 Euro-10: 39,35
WORK ABILITY INDEX STAYERS VS. LEAVERS 8 Thuiszorg 37,61 (n=28) 41,12 (n=692) RVT 39,25 (n=4) 38,66 (n=90) Leavers Ziekenhuis 36,62 (n=52) 39,55 (n=645) Stayers 34 36 38 40 42 WAI score (7-49) België: 39,76 Euro-10: 39,35
BURNOUT Thuiszorg (n=1577) RVT (n=277) Ziekenhuis (n=2216) 1,97 2,45 2,71 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 burnout schaal (0-5) (1-5) 2,10 p<0.000 2,48 2,46 NEXT Symposium, Brussel 22 april 2005 België: 2,40 Euro-10: 2,42 9
10 BURNOUT STAYERS VS. LEAVERS Thuiszorg RVT 1,93 2,27 (n=730) (n=35) 2,56 2,47 (n=6) (n=88) Leavers Stayers Ziekenhuis 2,68 2,95 (n=664) (n=63) 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 burnout schaal (0-5) (1-5) België: 2,40 Euro-10: 2,42
SUBJECTIEVE GEZONDHEIDSINSCHATTING Thuiszorg (n=1568) RVT (n=285) Ziekenhuis (n=2213) 3,55 3,54 3,58 3,71 3,70 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 subjectieve gezondheidsinschatting (schaal 1-5) 3,80 p<0.000 NEXT Symposium, Brussel 22 april 2005 België: 3,73 Euro-10: 3,59 11
12 SUBJECTIEVE GEZONDHEID STAYERS VS LEAVERS Thuiszorg 3,59 (n=35) 3,85 (n=738) RVT 3,47 3,54 (n=6) (n=91) Leavers Stayers Ziekenhuis 3,47 (n=80) 3,79 (n=674) 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 3,9 subj. gezondheid (schaal 1-5) België: 3,73 Euro-10: 3,59
VON KORFF Thuiszorg (n=1384) RVT (n=258) Ziekenhuis (n=2066) 0,78 1,04 1,27 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 von Korff schaal (0-6) 0,94 p<0.000 1,17 1,30 NEXT Symposium, Brussel 22 april 2005 België: 0,96 Euro-10: 1,16 13
VON KORFF STAYERS VS LEAVERS Thuiszorg 0,68 (n=641) 1,23 (n=30) RVT 1,02 1,20 (n=5) (n=83) Leavers Stayers Ziekenhuis 1,05 1,42 (n=620) (n=60) 0 0,5 1 1,5 von Korff schaal (0-6) NEXT Symposium, Brussel 22 april 2005 België: 0,96 Euro-10: 1,16 14
15 CURATIEF EN PREVENTIEF Intent To Leave Organisation / Job bijkomende factoren Curatief PREDICTOREN HULPBRONNEN Preventief blootstelling aan werkgebonden stressoren bijkomende factoren
CURATIEVE HULPBRONNEN IN ZIEKENHUIZEN 16 Intent To Leave ziekenhuizen BIJKOMENDE NEGATIEVE FACTOREN overcommitment werkeisen interfereren met het gezinsleven PREDICTOREN jobtevredenheid WAI betrokkenheid tot de instelling 4. burnout CURATIEVE HULPBRONNEN kwaliteit van het leiderschap ontwikkelingsmogelijkheden
CURATIEVE HULPBRONNEN IN DE THUISVERPLEGING 17 Intent To Leave thuisverpleging BIJKOMENDE NEGATIEVE FACTOREN overcommitment onvoldoende kinderopvang PREDICTOREN jobtevredenheid betrokkenheid tot de instelling burnout WAI CURATIEVE HULPBRONNEN kwaliteit van het leiderschap ontwikkelingsmogelijkheden
18 PREVENTIEVE HULPBRONNEN Intent To Leave Organisation / Job bijkomende factoren Curatief PREDICTOREN HULPBRONNEN Preventief blootstelling aan werkgebonden stressoren bijkomende factoren
19 PREVENTIEVE HULPBRONNEN ANDERE FACTOREN functie persoonsgebonden interface werk/persoon interface werk/gezin GEZONDHEIDS PARAMETERS WAI burnout PREVENTIEVE HULPBRONNEN sociale ondersteuning op het werk leiderschap ontwikkelingsmogelijkheden autonomie en inspraak psychosociale belasting fysieke werkbelasting tijdsschema organisationele factoren WERKGEBONDEN STRESSOREN
20 WA IN ZIEKENHUIZEN ANDERE FACTOREN GEZONDHEIDS PARAMETER PREVENTIEVE HULPBRONNEN overcommitment leeftijd gezinseisen die met het werk interfereren WAI kwaliteit van het leiderschap ontwikkelingsmogelijkheden pestgedrag emotionele werkeisen gebrekkige informatieoverdracht kwantitatieve werkeisen tegenstrijdige eisen onzekere werkstatus gebrek aan informatie onderkwalificatie WERKGEBONDEN STRESSOREN
21 BURNOUT IN ZIEKENHUIZEN ANDERE FACTOREN GEZONDHEIDS PARAMETER PREVENTIEVE HULPBRONNEN overcommitment onvoldoende kinderopvang burnout autonomie en inspraak ontwikkelingsmogelijkheden tegenstrijdige eisen emotionele werkeisen pestgedrag gebogen werken kwantitatieve werkeisen gebrekkige informatieoverdracht aantal WE per maand onzekere werkstatus WERKGEBONDEN STRESSOREN
22 WA IN THUISVERPLEGING ANDERE FACTOREN overcommitment leeftijd GEZONDHEIDS PARAMETER WAI PREVENTIEVE HULPBRONNEN ontwikkelingsmogelijkheden sociale ondersteuning door collega s autonomie en inspraak onzekere werkstatus kwantitatieve werkeisen tegenstrijdige eisen gebogen werk pestgedrag gebrekkige informatieoverdracht roterende ploegen emotionele werkeisen WERKGEBONDEN STRESSOREN
BURNOUT IN THUISVERPLEGING 23 ANDERE FACTOREN overcommitment leeftijd beroepsanciënniteit GEZONDHEIDS PARAMETER burnout PREVENTIEVE HULPBRONNEN tilhulpmiddelen ontwikkelingsmogelijkheden gebrekkige informatieoverdracht pestgedrag roterende ploegen onzekere werkstatus kwantitatieve werkeisen tegenstrijdige eisen WERKGEBONDEN STRESSOREN
GEZONDHEID EN ZIEKENHUIS- VERPLEEGKUNDIGEN 24 curatieve maatregelen kwaliteit van het leiderschap (WAI + BO) ontwikkelingsmogelijkheden (WAI + BO) preventieve maatregelen ontwikkelingsmogelijkheden (WAI + BO) kwaliteit van het leiderschap (WAI) leeftijdsmanagement (WAI) autonomie / inspraak (BO) kinderopvang (BO)
GEZONDHEID EN THUISVERPLEEGKUNDIGEN 25 curatieve maatregelen kwaliteit van het leiderschap (BO + WAI) ontwikkelingsmogelijkheden (BO + WAI) preventieve maatregelen leeftijdsmanagement (BO + WAI) ontwikkelingsmogelijkheden (BO + WAI) tilhulpmiddelen (BO) sociale ondersteuning door collega s (WAI) autonomie / inspraak (WAI)