Kwijtscheldingsbeleid (incl. aanpassing Kwijtscheldingsregeling Delfland 2012) Hoogheemraadschap van Delfland Kenmerk VV: 998641 Vergaderdatum: 29 november 2012 Beleidsveld: Ondersteunend organisatie Agendapunt: H.04 De Verenigde Vergadering van Delfland, gelezen het voorstel van dijkgraaf en hoogheemraden van 30 oktober 2012, kenmerk 27140; gelezen het positieve advies van de commissie Bestuur, organisatie en bedrijfsvoering; gelet op: - artikel 144 van de Waterschapswet; - de Nadere regels kwijtschelding gemeentelijke- en waterschapsbelastingen; - de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990; besluit: 1. met ingang van 1 januari 2013 ook ZZP'ers in aanmerking te laten komen voor kwijtschelding; 2. met ingang van 1 januari 2013 de kosten van kinderopvang mee te nemen bij de berekening van kwijtschelding; 3. de "Kwijtscheldingsregeling Delfland 2013" vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 29 november 2012. De verenigde vergadering voornoemd, de Secretaris, de Voorzitter, mr. drs. P.I.M. van den Wijngaart mr. MvA^P- van Haersma Buma
Hoogheemraadschap van Delfland Kwijtscheldingsbeleid (incl. aanpassing Kwijtscheldingsregeling Delfland 2012) 1. Probleemstelling - context De verenigde vergadering is in haar bijeenkomst van 28 juni 2012 uitgebreid geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot kwijtschelding. Daarbij is onder meer melding gemaakt van een brief van de Unie van waterschappen van 15 maart 2012 waarin wordt gewezen op een drietal ontwikkelingen die mogelijk tot een aanpassing van het kwijtscheldingsbeleid kunnen leiden: de vermogensnorm voor kleine zelfstandigen, de kwijtscheldingsgrenzen voor AOW'ers en de mogelijke invoering van de huishoudtoets. Door de verenigde vergadering is toen besloten de "Kwijtscheldingsregeling Delfland 2012" voor het onderdeel kwijtscheldingsgrenzen voor AOW'ers met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2012 aan te passen. Verder werd besloten: af te wachten hoe de bepaling van het noodzakelijk vermogen van ZZP'ers wordt geregeld, zodat hieraan uniform bij alle waterschappen invulling kan worden gegeven; verdere ontwikkelingen rond de invoering van de huishoudtoets af te wachten. Bij dit besluit moet worden aangetekend dat de aanwezige leden van de fractie van de WD tegen hebben gestemd. Kort na deze vergadering is bekend geworden dat de waterschapssector met ingang van 2013 en vooralsnog voor de komende vijfjaar een tegemoetkoming van het Rijk ontvangt voor hogere kwijtscheldingskosten. Sinds 1 januari 2012 kunnen waterschappen (en gemeenten) bij het verlenen van kwijtschelding namelijk rekening houden met de kosten die burgers voor kinderopvang maken. De toegekende tegemoetkoming verplicht de waterschappen overigens niet tot verruiming van de kwijtschelding ook daadwerkelijk over te gaan. Bovengenoemde besluiten en ontwikkelingen sluiten aan bij de wens van de VV om het kwijtscheldingsbeleid van Delfland te bespreken en leiden mede tot voorstellen aan de W voor een verdere aanpassing van Delflands kwijtscheldingsbeleid ingaande 2013 waar het gaat om de kwijtschelding aan ZZP'ers en de kosten van kinderopvang. 2. Beoogd effect De "Kwijtscheldingsregeling Delfland 2012" wordt vanaf 2013 uitgebreid met kwijtschelding aan ZZP'ers. Daarnaast wordt bij verzoeken om kwijtschelding ook de kosten van kinderopvang meegerekend. Voor dit laatste ontvangen de waterschappen vanaf 2013 van rijkswege een tegemoetkoming. 3. Kernboodschap Delfland maakt gebruik van de bevoegdheid om de kwijtschelding aan ZZP'ers te verruimen. Deze wordt gekoppeld aan de bijstandsuitkering voor zelfstandigen. De van rijkswege ontvangen tegemoetkoming ter compensatie van de extra kosten van kwijtschelding, indien ook de kosten van kinderopvang bij het bepalen of iemand voor kwijtschelding in aanmerking komt worden meegenomen, zal voor dit doel worden toegepast. 4. Historie - eerdere besluitvorming De verenigde vergadering is in haar bijeenkomst van 28 juni 2012 uitgebreid geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot diverse aspecten rond het thema kwijtschelding. Het aspect "kwijtschelding ZZP'ers" wordt nu wederom aan de orde gesteld. Nieuw is de toezegging van het Rijk om ook de waterschappen tegemoet te komen in de kosten van kwijtschelding naar aanleiding van de mogelijkheid om ook de kosten van kinderopvang in de berekening te betrekken.
Kwijtschelding ZZP'ers Vanaf april 2011 is het voor gemeenten en waterschappen mogelijk geworden dat kleine ondernemers (ZZP'ers) voor kwijtschelding van hun privébelastingen in aanmerking kunnen komen. De verruiming wordt alleen toegepast voor natuurlijke personen, dus geen rechtspersonen die een bedrijf of zelfstandig een beroep uitoefenen en daarmee winst uit onderneming genieten maar geen betalingscapaciteit en geen vermogen hebben. De kwijtschelding is beperkt tot de privébelastingen van de ondernemers. Voor het verlenen van kwijtschelding aan kleine ondernemers zullen geen nadere regels worden opgenomen. Kwijtschelding aan ZZP'ers is echter wel verbonden met de nadere regels over de vermogensnormen. Het bepalen van het vermogen speelt namelijk ook bij de kwijtschelding aan ondernemers een rol. Dit vormt een praktisch knelpunt waarmee lokale overheden rekening moeten houden. In de brief van de Unie van Waterschappen wordt ten aanzien van de mogelijkheid van verruiming voor kleine ondernemers van hun privé-belastingen aangegeven dat nu van dezelfde betalingscapaciteit en hetzelfde vermogen kan worden uitgegaan als die voor natuurlijke personen-niet ondernemers gelden. In de brief van de Minister aan de Tweede Kamer is aangegeven dat de decentrale overheden bij het bepalen van het vermogen dat niet in aanmerking wordt genomen, rekening kunnen houden met het noodzakelijk vermogen voor de uitoefening van het beroep of bedrijf. Wanneer van noodzakelijk vermogen sprake is, wordt nog geregeld. In uw bijeenkomst van 28 juni jl. heeft uw vergadering besloten af te wachten hoe de bepaling van het noodzakelijk vermogen wordt geregeld, zodat hieraan uniform bij alle waterschappen invulling kan worden gegeven. Naar aanleiding van de per 1 januari 2012 aan de waterschappen toegekende bevoegdheid om bij de kwijtschelding rekening te houden met de kosten van kinderopvang van kwijtscheldingsaanvragers is met ingang van 2013 door het Rijk aan de waterschappen een tegemoetkoming in de kosten van kwijtschelding toegezegd van jaarlijks 2 miljoen. Deze regeling duurt in elk geval vijfjaar. Overigens geldt een soortgelijke regeling ook al voor gemeenten. 5. Regelgeving en Beleid Algemeen In het Rapport Kwijtscheldingsbeleid waterschappen komt de ad-hoc werkgroep van de Unie van Waterschappen tot conclusies en aanbevelingen inzake het te voeren kwijtscheldingsbeleid. In zijn algemeenheid adviseert de werkgroep de waterschappen om terughoudend om te gaan met het benutten van de verruimingsmogelijkheden en hierbij naar onderlinge eenduidigheid te streven. In onze brief van 14 mei 2012 hebben wij uw vergadering over deze conclusies en aanbevelingen geïnformeerd. Kwijtschelding ZZP'ers Onderzocht is op welke wijze invulling gegeven kan worden aan het bepalen van het noodzakelijk vermogen. Een praktische en efficiënte methode is gevonden door een automatische koppeling te maken met de bijstandsuitkering aan zelfstandigen, zoals deze in gebruik is en wordt onderhouden door gemeenten (uitkering Besluit Bijstand Zelfstandigen 2004). De perceptiekosten kunnen hiermee beperkt blijven. Nagegaan zal worden welke gemeenten binnen Delfland hiertoe zijn overgegaan en welk bedrag met deze verruiming is gemoeid. Naar verwachting leidt dit tot een beperkte extra derving van belastinginkomsten. Het college van dijkgraaf en hoogheemraden stelt voor vanaf 1 januari 2013 de kwijtscheldingsregeling hierop aan te passen. Sinds 1 januari 2012 kunnen waterschappen (en gemeenten) bij het verlenen van kwijtschelding rekening houden met de kosten die burgers voor kinderopvang maken. De van het Rijk toegekende tegemoetkoming (vanaf 2013) verplicht de waterschappen overigens niet tot verruiming van de kwijtschelding ook daadwerkelijk over te gaan. Recent is in Unieverband gediscussieerd over de volgende vragen: 1. Hoe de tegemoetkoming van 2 miljoen te verdelen onder de waterschappen? 2. Hoe waterschappen moreel gezien met de (acceptatie van de) tegemoetkoming om moeten gaan?
Wat de eerste vraag betreft is ervoor gekozen de verdeling aan te laten sluiten bij de actualiteit. Voor de verdeling over het eerste jaar van de compensatie (2013) zal worden uitgegaan van de realisatiecijfers met betrekking tot kwijtschelding over 2011. Dit ritme wordt gedurende de gehele looptijd van de regeling herhaald. Voor Delfland komt dit neer op een jaarlijkse bijdrage van circa 300.000. Het college van dijkgraaf en hoogheemraden kan zich in deze methode vinden. De tweede vraag is van meer principiële aard. Concreet is de vraag of de waterschapssector door het accepteren van de tegemoetkoming niet ook de morele verplichting op zich neemt om in de kwijtschelding daadwerkelijk met de kosten van kinderopvang rekening te houden. De tegemoetkoming in de kosten van de kwijtschelding kan worden benaderd als een bijdrage in de kosten van de kwijtschelding in het algemeen, waarbij de aanleiding voor de tegemoetkoming weliswaar is gelegen in de kosten van kinderopvang van aanvragers van kwijtschelding, maar waarin de beleidsvrijheid voor de concretisering van het kwijtscheldingsbeleid een lokale vrijheid is. Op 14 september jl. is dit aspect besproken in de Uniecommissie CBCF. Daarin is de lijn uitgezet dat de compensatie niet geaccepteerd wordt indien besloten wordt geen kwijtschelding in verband met de kinderopvang te verlenen. Hoewel wij deze lijn ondersteunen zijn wij van mening dat de toegekende compensatie aanleiding is om het kwijtscheldingsbeleid op dit punt aan te passen. Het college van dijkgraaf en hoogheemraden stelt voor met ingang van 2013 de kosten van kinderopvang onderdeel te laten uitmaken bij de berekening of iemand voor kwijtschelding in aanmerking komt. 6. Financiën Er is nog geen juiste inschatting te maken van de hoogte van de extra kosten die ontstaan door de verruiming van de kwijtscheldingsregels. In de toekomst zal blijken of hier veel gebruik van zal worden gemaakt. De verwachting is dat de verruiming van de huidige kwijtscheldingsregeling met ZZP'ers leidt tot een beperkte extra derving van belastinginkomsten en leidt niet tot een substantiële verhoging van de tarieven. Voor het meerekenen van de kosten van kinderopvang bij de bepaling of iemand al of niet voor kwijtschelding in aanmerking komt leidt ontvangt Delfland van het Rijk een jaarlijkse tegemoetkoming van circa 0,3 miljoen. Over de actuele omvang van de gederfde inkomsten in verband met kwijtschelding wordt de W regelmatig geïnformeerd. 7. Duurzaamheid 8. Organisatorische en personele consequenties 9. OR/GO 10. Risico- en beheersmaatregelen 11. Communicatie (in- en extern) Bij het verzenden van de aanslagen en op de website van de Regionale Belasting Groep. 12. Bekendmaking en vervolgprocedure De wijzigingen van de "Kwijtscheldingsregeling Delfland 2012" zijn van dien aard dat kan worden afgezien van toepassing van de inspraakverordening. Het besluit wordt op grond van artikel 73 van de Waterschapswet bekendgemaakt. Het besluit wordt gepubliceerd in het Delflandse digitale Waterschapsblad, te vinden op de website van Delfland.
Conform het verzoek van de waterschappen doet de Unie van Waterschappen periodiek onderzoek naar de kwijtschelding, het kwijtscheldingsbeleid en de ontwikkelingen daarin bij de waterschappen. 13. Bevoegd orgaan Het college van dijkgraaf en hoogheemraden is op grond van artikel 84 lid 2 Waterschapswet bevoegd besluiten van de VV voor te bereiden. Het college van dijkgraaf en hoogheemraden besluit: 1. aan de verenigde vergadering voor te stellen met ingang van 1 januari 2013 ook ZZP'ers in aanmerking te laten komen voor kwijtschelding; 2. aan de verenigde vergadering voor te stellen met ingang van 1 januari 2013 de kosten van kinderopvang mee te nemen bij de berekening van kwijtschelding; 3. deze wijzigingen op te nemen in de nieuwe "Kwijtscheldingsregeling Delfland 2013" en deze ter vaststelling voor te leggen aan de verenigde vergadering. De VV is op grond van artikel 77 Waterschapswet bevoegd om de kwijtscheldingsregeling vast te stellen. 14. Toelichting Kwijtschelding ZZP'ers Vanaf 1 april 2011 kan het waterschap - als de VV daartoe besluit - kwijtschelding verlenen aan kleine ondernemers (ZZP'ers) voor zijn of haar privébelastingen. Dus niet voor belastingen die (geheel of gedeeltelijk) verband houden met de uitoefening van het bedrijf of beroep. Hieraan kan invulling worden gegeven door een koppeling te maken met de bijstandsuitkering aan zelfstandigen, zoals deze in gebruik is en wordt onderhouden door gemeenten (uitkering Besluit Bijstand Zelfstandigen 2004). Indien een ZZP'er van de gemeente hiervoor een uitkering ontvangt (en uitsluitend in die gevallen) dan is Delfland automatisch volgend voor wat betreft de van toepassing zijnde waterschapslasten. Aan de huidige kwijtscheldingsregeling wordt een nieuw lid toegevoegd: Artikel 1 Deze regeling is van toepassing op: b. een verzoek om kwijtschelding van waterschapsbelastingen, die geen verband houden met de uitoefening van een bedrijf of beroep, verschuldigd door een natuurlijk persoon die een bedrijf of zelfstandig beroep uitoefent en op grond van het Besluit Bijstandverlening Zelfstandigen 2004 een uitkering ontvangt. Vanaf 1 januari 2012 kan het waterschap - als de VV daartoe besluit - bij het verlenen van kwijtschelding rekening houden met de kosten van kinderopvang. De netto-kosten worden dan aangemerkt als uitgaven zoals bedoeld in artikel 15 van de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990. Het gaat om de kosten die huishoudens voor kinderopvang moeten maken, na aftrek van ontvangen kinderopvangtoeslag. Voor de berekening van de kosten van kinderopvang mag maximaal worden gerekend met de maximum-uurprijs zoals vermeld in artikel 3, eerste lid, van het Besluit kinderopvangtoeslag en tegemoetkomingen in de kosten kinderopvang. De maximale uurprijzen worden jaarlijks geïndexeerd. Aan artikel 28 van de Uitvoeringsregeling invorderingswet 1990 is een nieuw derde lid toegevoegd. Aan de huidige kwijtscheldingsregeling wordt een nieuw artikel toegevoegd: Artikel 5 Als uitgaven als bedoeld in artikel 15, eerste lid van de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 wordt mede in aanmerking genomen de overeenkomstig artikel 1.7, eerste en tweede lid, van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen bepaalde kosten van kinderopvang verminderd met de kinderopvangtoeslag of met de tegemoetkoming van de gemeente of het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen in de te betalen kosten van kinderopvang, bedoeld in hoofdstuk 1, afdeling 2, van die wet. 15. Bijlagen 1. Kwijtscheldingsregeling Delfland 2013