1/10 De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer Beraadslaging STAT nr 07/2010 van 21 april 2010 Betreft: Aanvraag van het Steunpunt Gelijkekansenbeleid (Universiteiten Antwerpen en Hasselt) en het Centrum voor Longitudinaal en Levensloop Onderzoek (Universiteit Antwerpen, hierna CELLO) om vanwege de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie mededeling te verkrijgen van gecodeerde microdata van de Enquêtes SILC (2005 tot 2008) en het longitudinale bestand (2004-2007) met het oog op wetenschappelijk en beleidsondersteunend onderzoek naar de sociaaleconomische gevolgen van echtscheiding en verweduwing (STAT-MA-2010-002) De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (hierna "de Commissie"); Gelet op de wet van 4 juli 1962 betreffende de openbare statistiek (hierna "wet openbare statistiek"); Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "WVP"); Gelet op het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "koninklijk besluit van 13 februari 2001"); Gelet op het koninklijk besluit van 7 juni 2007 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van het Statistisch Toezichtscomité opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer;
Beraadslaging STAT 07 /2010-2/10 Gelet op de aanvraag van het Steunpunt Gelijkekansenbeleid en CELLO ontvangen op 21/01/2010; Gelet op de aanvraag van aanvullende informatie die werd gestuurd op 17 februari 2010 en het antwoord dat werd ontvangen per e-mail op 7 maart 2010; Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) op 15/03/2010; Gelet op het technisch en juridisch advies ontvangen op 02/04/2010; Gelet op het verslag van de Voorzitter; Beslist op 21 april 2010, na beraadslaging, als volgt: I. VOORWERP VAN DE AANVRAAG 1. De aanvraag strekt ertoe om het Steunpunt Gelijkekansenbeleid en CELLO, hierna de Onderzoekers genoemd, te machtigen vanwege de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (hierna ADSEI) mededeling te bekomen van gecodeerde microdata van de Enquêtes SILC 2005 tot 2008 en het longitudinale bestand 2004-2007 met het oog op wetenschappelijk, statistisch en beleidsondersteunend onderzoek naar de sociaal-economische gevolgen van echtscheiding en verweduwing.... 2. De aanvraag strekt er tevens toe het ingevolge die mededeling af te sluiten vertrouwelijkheidscontract tussen ADSEI en de Onderzoekers goed te keuren. II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG A. TOEPASSELIJKE WETGEVING A.1. Wet openbare statistiek 3. Op grond van de artikelen 15 en 15bis van de wet openbare statistiek is ADSEI bevoegd, na toestemming van het Statistisch Toezichtscomité en mits een vertrouwelijkheidscontract goedgekeurd is door datzelfde Comité, gecodeerde studiegegevens te leveren aan de in de wet openbare statistiek vermelde bestemmelingen onder de in de wet openbare statistiek gestelde voorwaarden.
Beraadslaging STAT 07 /2010-3/10 4. Op grond van artikel 16 van het koninklijk besluit van 7 juni 2007 is de Commissie, tot de installatie en de benoeming van de leden van het Comité, belast met de opdrachten die aan het Comité worden toebedeeld door de wet openbare statistiek. A.2. WVP en koninklijk besluit van 13 februari 2001 5. Op grond van artikel 1, 1 van de WVP en artikel 1, 3 van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 zijn gecodeerde studiegegevens betreffende geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke personen persoonsgegevens, waarvan de verwerking slechts mag gebeuren onder de in de WVP en het koninklijk besluit van 13 februari 2001 gestelde voorwaarden. B. RECHTSBASIS 6. De Onderzoekers behoren tot de in de wet openbare statistiek opgesomde bestemmelingen van gegevens, meer bepaald in de zin van artikel 15, eerste lid, 4 van de wet openbare statistiek. 7. De Onderzoekers komen derhalve principieel in aanmerking om gemachtigd te worden de gevraagde gegevens te ontvangen. C. FINALITEIT 8. Persoonsgegevens dienen voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden te worden verkregen (artikel 4, 1, 2 WVP). 9. De gegevens zijn in casu bestemd voor wetenschappelijk, statistisch en beleidsondersteunend onderzoek. Er zullen indicatoren gecreëerd worden die de sociaaleconomische gevolgen meten van echtscheiding en verweduwing, waarbij de focus ligt op inkomen. Deze monitor brengt de verschillende situaties in kaart waarin mannen en vrouwen in Vlaanderen terecht komen na deze transities. 10. Deze doeleinden beantwoorden aan de voormelde vereisten van de WVP. 11. Op grond van artikel 15 van de wet openbare statistiek dienen de gecodeerde persoonsgegevens te worden verkregen voor statistische of wetenschappelijke doeleinden.
Beraadslaging STAT 07 /2010-4/10 12. Volgens de beheersinstelling en de Commissie stelt de aanvraag op het vlak van finaliteit geen probleem. D. GEGEVENS Gevraagde informatiegegevens 13. De gevraagde gegevens betreffen gevalideerde en gecodeerde microgegevens van de huishoudens en personen voor de cross-sectionele enquêtes SILC 2005 t.e.m 2008 en het longitudinale bestand 2004-2007. E. PROPORTIONALITEIT E.1. Ten overstaan van de noodzaak tot het verkrijgen van gecodeerde gegevens 14. De Onderzoekers mogen de gecodeerde persoonsgegevens enkel ontvangen indien een verwerking van anonieme gegevens niet de mogelijkheid zou bieden de statistische of wetenschappelijke doeleinden die zij beogen te verwezenlijken (artikel 4 WVP). 15. Enkel het gebruik van niet-geaggregeerde gegevens laat ter zake een zeer gedetailleerde analyse toe en de Commissie erkent bijgevolg de behoefte aan de gevraagde gecodeerde persoonsgegevens voor de beoogde onderzoeksdoelstellingen. Een mededeling van louter anonieme informatie kan hier niet volstaan. 16. De doeleinden rechtvaardigen dus de verwerking van gecodeerde persoonsgegevens. E.2. Ten overstaan van de hoeveelheid aan gegevens 17. Volgens de beheersinstelling, kan de sociale impact van levenslooptransities zoals een partner verliezen enkel in kaart gebracht worden door een breed gamma aan kenmerken te bestuderen. De aangevraagde data zijn daartoe evenredig. Het aanvragen van cross-sectionele bestanden is relevant om (maatschappelijke) trends in kaart te brengen het aanvragen van longitudinale data past in het in kaart brengen van de gevolgen van transities binnen een levensloopperspectief. De Commissie sluit zich aan bij het technisch en juridisch advies. 18. De dataset die voor het onderzoek zal meegedeeld worden, is relevant en derhalve toereikend, ter zake dienend en niet overmatig in de zin van artikel 4, 1, 3 van de WVP.
Beraadslaging STAT 07 /2010-5/10 E.3. Levertermijn voor de gegevens 19. De gecodeerde studiegegevens (de gegevens tot en met 2008) zullen door ADSEI ter beschikking worden gesteld binnen 30 dagen na het ondertekenen van het vertrouwelijkheidscontract. E.4. Ten opzichte van de bewaartermijn van de gegevens 20. De bewaarduur van de gegevens is beperkt tot vijf jaar vanaf de levering van de gegevens. 21. Het technisch en juridisch advies aanziet deze bewaringstermijn als redelijk omdat dit een complex onderzoek betreft. De Commissie sluit zich hierbij aan. F. AANGIFTE 22. De Onderzoekers dienen, voordat wordt overgegaan tot één of meer volledig of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerkingen van de gevraagde gecodeerde gegevens die voor de verwezenlijking van de vooropgestelde doeleinden bestemd zijn, daarvan aangifte te doen bij de Commissie. G. BEVEILIGING G.1. Consulent inzake informatieveiligheid 23. De Onderzoekers beschikken over een veiligheidsconsulent. G.2. Veiligheidsbeleid 24. Volgens ADSEI, is de risico op indirecte identificatie verwaarloosbaar : de enquête EU-SILC betreft een steekproef van ongeveer 6300 huishoudens/12000 individuen. Er worden enkel statistisch betrouwbare en geteste data verspreid. Hierbij worden klassen met strikt minder dan 5 waarnemingen niet opgenomen. Zie ook punten 34 tot 36. 25. Aangezien de veiligheidsaspecten door Universiteit Antwerpen zijn beantwoord, wordt er vanuit gegaan dat de gevraagde data enkel in Universiteit Antwerpen zullen gebruikt en opgeslagen worden.
Beraadslaging STAT 07 /2010-6/10 26. Uit het veiligheidsevaluatieformulier dat de aanvraag tot mededeling van de gegevens en het vertrouwelijkheidscontract vergezelde, kan opgemaakt worden dat 11 van de 14 veiligheidsmaatregelen die door de Commissie in het algemeen worden aanbevolen bij de verwerking van persoonsgegevens, zijn gerealiseerd. Enkel de punten geschreven versie van het veiligheidsbeleid, urgentieprocedure bij veiligheidsincidenten en lijst van de verschillende personen die toegang hebben tot de gegevens (de facto 2) zijn niet uitgevoerd. 27. De veiligheidsmaatregelen, zoals beschreven door de Onderzoekers, lijken voldoende. G.3. Verantwoordelijke natuurlijke persoon 28. De identiteit van de verantwoordelijke natuurlijke persoon (dhr Pepermans) werd meegedeeld. Deze persoon is persoonlijk verantwoordelijk voor het naleven van alle verplichtingen m.b.t. de uitvoering van de wet openbare statistiek, de WVP, hun uitvoeringsbesluiten, elke andere wettelijke of reglementaire bepaling tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, de bepalingen van de onderhavige beslissing van de Commissie, en de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract. G.4. Scheiding van andere verwerkingen 29. De Onderzoekers dienen onderhavige gegevensverwerking voor de bedoelde doeleinden gescheiden te houden van de andere verwerkingen van persoonsgegevens waarvoor zij eventueel verantwoordelijk zijn. G.5. Verbod op decodering 30. De Onderzoekers dienen er zich contractueel toe te verbinden alle mogelijke middelen te zullen inzetten om te vermijden dat de identiteit van de personen op wie de meegedeelde persoonsgegevens betrekking hebben, zou worden achterhaald. G.6. Koppelverbod 31. De Onderzoekers mogen geen pogingen ondernemen om de bekomen persoonsgegevens te koppelen aan persoonsgegevens die reeds met toepassing van andere machtigingen aan hen werden overgemaakt.
Beraadslaging STAT 07 /2010-7/10 G.7. Vertrouwelijkheid 32. De Onderzoekers verbinden er zich toe de vertrouwelijkheid van de studiegegevens in acht te nemen en ervoor te zorgen dat de studiegegevens uitsluitend gebruikt worden door leden van hun eigen personeel, met het oog op de uitvoering van het bedoelde onderzoek. G.8. Personen die de studiegegevens gebruiken en de lijst van deze personen 33. Een aantal gegevens uit de dataset kunnen beschouwd worden als persoonsgegevens in de zin van artikelen 7 en 8 van de WVP. 34. De Onderzoekers moeten, gelet op de gevoelige aard van deze gegevens, hoofdstuk III van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 naleven, hetzij: - een lijst opstellen waarop de 2 personen vermeld worden die de meegedeelde gegevens zullen gebruiken. Deze lijst zal voortdurend geactualiseerd en ter beschikking van de Commissie gehouden worden ; - deze personen moeten door een wettelijke of statutaire verplichting, of door een evenwaardige contractuele bepaling ertoe gehouden zijn het vertrouwelijk karakter van de betrokken gegevens in acht te nemen. Minstens zullen deze personen een verklaring ondertekenen waarin zij zich hiertoe verbinden de veiligheid en het vertrouwelijk karakter van de informatiegegevens te bewaren ; - in de aangifte van de geautomatiseerde verwerking van de verkregen gegevens wordt melding gemaakt van de wet of verordening op grond waarvan de verwerking van dergelijke persoonsgegevens is toegestaan. H. ANDERE GEBRUIKSVOORWAARDEN H.1. Verspreiding resultaten 35. De stukken vermelden dat de data gecodeerde microdata zijn. Er wordt in de analyses bovendien gewerkt met cohorten en gepoolde data. Zo wordt de kans op identificatie van de respondent onbestaande. De rapportering van data gebeurt ook enkel in geaggregeerde vorm. Onder geen beding mogen de individuele gegevens verspreid worden. 36. De Onderzoekers moeten er inderdaad voor zorgen dat, na analyse en gebruik van de gegevens, de gepubliceerde resultaten anoniem en globaal blijven, zodat de individuele gegevens er niet
Beraadslaging STAT 07 /2010-8/10 rechtstreeks of onrechtstreeks uit geïdentificeerd kunnen worden. De resultaten mogen dus enkel onder globale en naamloze vorm worden verspreid. 37. Tenminste vijftien dagen vóór de verspreiding moeten de Onderzoekers de voorgenomen publicatie overigens aan ADSEI ter inzage voorleggen. H.2. Wetenschappelijk doel, wetenschappelijke normen en analysemethoden 38. Volgens ADSEI zijn de vooropgestelde analyses wetenschappelijk en maatschappelijk erg relevant. De analyse van de impact van levenslooptransities is internationaal aan een grote bloei bezig. Dit onderzoek kan helpen België op de kaart te zetten. 39. Voor zover de Commissie kon oordelen kan de wetenschappelijkheid van zowel de finaliteit als de methodologie van het onderzoeksproject dus niet betwist worden. H.3. Controle 40. De Onderzoekers stemmen er uitdrukkelijk mee in dat vertegenwoordigers van de Commissie, te allen tijde zonder voorafgaande ingebrekestelling toegang krijgen tot de lokalen en tot de informatica-infrastructuur waar de verstrekte gegevens worden bewaard, om na te gaan of de bepalingen van de beslissing van de Commissie, de bepalingen van de wet openbare statistiek en haar uitvoeringsbesluiten, alsook de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract worden uitgevoerd. 41. Op eenvoudig verzoek kan de Commissie toegang krijgen tot andere lokalen en ICT-systemen om te controleren of er geen inbreuk gepleegd wordt op de bepalingen van de beslissing van de Commissie, de bepalingen van de wet openbare statistiek en haar uitvoeringsbesluiten en de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract. I. HET VERTROUWELIJKHEIDSCONTRACT 42. De studiegegevens worden medegedeeld aan de Onderzoekers krachtens een vertrouwelijkheidscontract tussen ADSEI en de Onderzoekers. 43. Het vertrouwelijkheidscontract, dat als bijlage werd gevoegd bij de aanvraag tot mededeling van de gegevens, legt de voorwaarden vast waaronder de gegevens door ADSEI doorgegeven en door de Onderzoekers gebruikt mogen worden.
Beraadslaging STAT 07 /2010-9/10 44. Het vertrouwelijkheidscontract bevat minstens de wettelijk verplichte vermeldingen als bepaald in artikel 15bis wet openbare statistiek, waaronder de duur van het vertrouwelijkheidscontract, die, in de ogen van de Commissie, voor de duur van vijf jaar wordt gesloten. Dit laatste betekent geenszins dat na afloop van deze contractuele termijn, de vertrouwelijkheid van de gegevens zelf mag worden doorbroken. Die laatste moet dus onbeperkt in de tijd worden gerespecteerd. 45. De contractuele bepalingen die te maken hebben met privacy en vertrouwelijkheid die in het vertrouwelijkheidscontract staan, zijn opgenomen in onderhavige beslissing van de Commissie, waardoor personen vreemd aan het vertrouwelijkheidscontract zich ook kunnen wenden tot de Commissie, die aldus de naleving van de voorwaarden waaronder de gegevens door de Onderzoekers gebruikt mogen worden kan controleren. III. ALGEMEEN BESLUIT 46. De Onderzoekers dienen bij de verwerking van de verkregen persoonsgegevens rekening te houden met de WVP, de wet openbare statistiek, hun uitvoeringsbesluiten en elke andere wettelijke of reglementaire bepaling tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, de bepalingen van de onderhavige beslissing van de Commissie, en de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract tussen ADSEI en de Onderzoekers. IV. SPECIFIEK BESLUIT 47. De Commissie is van oordeel dat: - de mededeling door ADSEI van de gevraagde gecodeerde studiegegevens aan de Onderzoekers toegelaten is met het oog op de voormelde finaliteiten; - de gegevens moeten enkel in Universiteit Antwerpen gebruiken en opgeslagen worden ; - de onderzoeksduur en de bewaarduur van de gegevens beperkt zijn tot vijf jaar, na afloop waarvan de vertrouwelijkheid van de gegevens zelf onbeperkt in de tijd moet worden gerespecteerd ; - in verband met de veiligheid van de gegevens, moeten de Onderzoekers aangespoord worden het ontbrekende document (geschreven versie van hun veiligheidsbeleid) en urgentieprocedures ingeval van incidenten af te werken ; - de Onderzoekers, gelet op de aard van sommige gegevens in de gevraagde dataset, hoofdstuk III van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 moeten naleven ;
Beraadslaging STAT 07 /2010-10/10 - er dient een vertrouwelijkheidscontract te worden gesloten tussen ADSEI en elk van de instellingen (U. Antwerpen en U. Hasselt) die toegang krijgen tot de door Het Steunpunt Gelijkekansenbeleid en CELLO verkregen gegevens; - de bijlage 3 van het vertrouwelijkheidscontract moet door de heer Koen Pepermans, verantwoordelijke natuurlijke persoon, getekend worden. OM DEZE REDENEN, De Commissie, 48. machtigt ADSEI om de hogervermelde persoonsgegevens onder de hogervermelde voorwaarden mee te delen aan het Steunpunt Gelijkekansenbeleid en CELLO ; 49. keurt het vertrouwelijkheidscontract dat er bij hoort onder de hogervermelde voorwaarden goed. Voor de Administrateur m.v., De Voorzitter, (get.) Patrick Van Wouwe (get.) Willem Debeuckelaere