Rotterdam. verdient t. Innovatie- en verdienboek IB010 Ingenieursbureau Rotterdam

Rotterdam verdient t Innovatie- en verdienboek IB010 Ingenieursbureau Rotterdam

2 3 Inhoud

4 5 Even alle kaarten op tafel Rotterdam staat voor een grote uitdaging. Juist in economisch zwaar weer moet iedereen zijn toegevoegde waarde voor de stad bewijzen. Ook het Ingenieursbureau. Prima, doen we. We laten iedere dag zien dat Rotterdam een Ingenieursbureau nodig heeft dat tot in de kleinste haarvaatjes met de stad verweven is. Dat verbindingen legt tussen alle partijen: gemeentebestuur, opdrachtgevers, opdrachtnemers, kennisinstituten en vele anderen. Dienstbaar en betrokken en altijd op zoek naar innovaties. En waar dat maar kan de techniek verbonden met sociaal-economische uitdagingen. Wat het Ingenieursbureau de stad nou echt aan extra s biedt? Enkele voorbeelden staan in dit boekje. Een bonte verzameling van technische vraagstukken die we hebben opgelost. Of die we uitdokteren. Samen met bedrijven, universiteiten en hogescholen. Om Rotterdam geld te besparen én voorop te laten lopen. Met een ingenieus oog op de thema s waarbij het college een doelstelling of ambitie heeft. Bezuinigen lokt bezuinigingen uit. Wij laten zien dat bezuinigen tegelijk ook investeren in Rotterdam kan zijn. Door verbindend te innoveren. Echte, Rotterdamse verdienkracht. ir. Johan Vermeer directeur Ingenieursbureau Rotterdam

6 7 Waar verdient Rotterdam op? Bij elk voorbeeld in dit boekje staan icoontjes. Die laten zien op welk terrein de Rotterdamse beleidsdoelstellingen erop vooruitgaan met de bijdrage van het Ingenieursbureau Rotterdam. sociaal meer participatie, meer werkgelegenheid, opwaartse sociale mobiliteit economie meer inkomsten, meer besparingen, meer bedrijvigheid, meer innovatie klimaatadaptatie minder kans op, minder gevolgen van en sneller herstellen bij overstroming energie minder energie, meer gebruik reststromen, meer gebruik duurzame energie mobiliteit verstandiger verplaatsen, meer schone voertuigen, meer schone brandstoffen water hemelwater slimmer vasthouden, bergen en afvoeren, betere kwaliteit (rivier)water materialen vraag verminderen, meer gebruik reststromen, meer gebruik duurzame bronnen groen verbeteren en verbinden bestaand groen, groen toevoegen, groen ontwikkelen lucht minder vervuilingsbronnen, schonere bronnen, minder blootstelling geluid minder geluid bij de bron, gebruik buffers, meer geluidluwe situaties ondergrond bewust bestemmen, effectief benutten, herstellen natuurlijke functies

8 9 9 Niet normaal, die normen In heel het land zuchten bruggen onder het steeds zwaarder wordende verkeer. Reden om de constructieve eisen in nieuwe regelgeving eens flink aan te scherpen. Nu heeft Rotterdam honderden bruggen in beheer. Vele daarvan zijn oude beestjes. Afbreken en nieuwbouw van alleen al de oude beweegbare bruggen zou de stad de komende decennia een slordige 200 miljoen kosten. Is die normverzwaring eigenlijk wel toegespitst op de Rotterdamse situatie? Onze specialisten gaan op onderzoek. Wat blijkt? De zware eisen zijn gebaseerd op snelwegverkeer. Niet op het veel lichtere stadsverkeer. Na jaren onderhandelen weet het Ingenieursbureau de specifiek Rotterdamse situatie in de regelgeving in te passen. Eerste resultaat: we kunnen de Leuvebrug toch behouden. Andere grote steden en provincies haken aan. Het Ingenieursbureau adviseert Noord-Holland en Schiedam. En Rotterdam hoeft minder bruggen af te danken. Zó bespaar je Rotterdam al snel miljoenen Meer weten? Neem contact op met Jaco Reusink: 010-489 46 33 / jh.reusink@rotterdam.nl.

10 11 Sloten, kanalen, rivieren, havens: je moet ze steeds uitdiepen. De waterige grond die overblijft vervoer je meestal naar zee. Kilometers varen met grote dieselmotoren. Dat kost geld. En vervuilt de lucht. Een probleem? Ja. Nee! Komt juist mooi uit. In al die grond ziet het Ingenieursbureau een kans. Vergroen onze Rijnhaven ermee. Die is aan een nieuwe levensfase toe. Bij de Wilhelminapier, Kop van Zuid en Katendrecht hebben ze veel behoefte aan natuur. Gebruik de grond om de haven ondiep te maken. Het water beweegt dan minder: mooi voor drijvend bouwen, een van de Rotterdamse ambities (maak Rotterdam climate proof). Eilandjes en flauwe oevers trekken zalm, steur en waterplanten aan. Goed voor water. Goed voor recreatie. Goed voor Zuid. Dichtbij grond gebruiken bespaart veel uitlaatgassen. En: andere partijen betalen Rotterdam als wij hun watergrond een plekje geven. Stille wateren, ondiepe gronden Zó blaas je een haven groen leven in Meer weten? Neem contact op met Joep van Leeuwen: 010-489 42 88 / jlm.vanleeuwen@rotterdam.nl.

12 13 Rotterdam wil duurzaam zijn. Dan moet je ook slim slopen, vindt het Ingenieursbureau. Dat betekent: sloopafval apart inzamelen en hergebruiken. Liefst ter plekke of zo dichtbij mogelijk, zodat je al dat spul niet kilometers hoeft te vervoeren met vieze vrachtwagens. Het moet schoon, efficiënt en duurzaam. Slopen voor mens en milieu Maar het kan nog beter We doen het sloopwerk niet met dorstige sloopmachines, maar met mensen die anders thuis op de bank zitten. Dat nemen we mee als eis in de aanbesteding voor de aannemer. Voordeel: werken met mensen werkt nauwkeurig, zodat je meer met je sloopafval kunt. En kansarme mensen doen werkervaring op. Het nieuwe slopen combineert afvalstromen en hergebruik met sociaal investeren. Innoveren en sociale winst boeken: techneuten met oog voor Rotterdamse problemen werken het uit. En delen de Slim Slopen Tool gratis met de hele wereld. People, planet, profit. Zó bouw je op terwijl je afbreekt Meer weten? Neem contact op met Cor Luijten: 010-489 76 95 / cjlm.luijten@rotterdam.nl.

14 15 Wie vindt wat van het Ingenieursbureau? Het Ingenieursbureau kent de stad en zijn uitdagingen. Gelukkig willen ze daarvoor ook innovaties inzetten. Laatst heeft BAM Wegen op de Groene Kruisweg testvakken aangelegd. We willen dat zwaar verkeer minder lawaai maakt. Het gaat om duurzame geluidsreductie: nu en ook over enkele jaren. Innoveren gaat niet vanzelf. Gelukkig heeft het Ingenieursbureau publieke ondernemers die vooruit willen en constructief met marktpartijen samenwerken. Laat dit verder tot bloei komen. Er is dan meer mogelijk voor Rotterdam en zijn inwoners. Ad van t Zelfde innovatiemanager BAM Infraconsult Halftime is een heel bijzonder initiatief. Dat heeft Dura Vermeer ook zo ervaren op onder andere de Stadhoudersweg. Met elkaar in de helft van de tijd hetzelfde of betere resultaten bereiken. Halftime is heel spannend maar met een goede voorbereiding, openheid in communicatie en vertrouwen wordt en is het een succes. Het was voor ons zo positief dat we Halftime inmiddels ook hebben uitgerold bij andere gemeenten. Een proces dat tussen de oren moet zitten. Weer een prachtig initiatief of innovatie van de gemeente Rotterdam. Ad Bruijns bedrijfsleider Dura Vermeer Infrastructuur Sterk innovatieteam maakt Drijvend Paviljoen. Hoe maak je ambities waar! Reguliere en top-downsamenwerkingsmodellen schieten tekort. Haal iedereen aan boord op zijn expertise en drive en geef ze een sterke deadline. Dat werkt. En zorgt ervoor dat de mensen energie halen uit de spannende teamgeest. Het Ingenieursbureau is in staat dat voor elkaar te krijgen. Pieter Figdor directeur Public Domain Architecten, Ontwerpteam Drijvend Paviljoen Zonder een eigen stadsingenieursbureau geen gebiedsontwikkeling. Dat heb ik ervaren in Stadshavens. Zonder de innovatiekracht, de bundeling en het delen van kennis en de constructieve samenwerking met marktpartijen zoals die door het Ingenieursbureau Rotterdam gebracht werd, waren we nu lang zover niet geweest. Hans Beekman directeur Programmabureau Stadshavens Gemeentewerken houdt de stad in vorm; daarbij hebben we echte stadsingenieurs nodig: thuis in de stad met zijn dynamische processen en met gevoel voor de omgeving van de burger. Kennis en ervaring met voorbereiding en uitvoering van projecten in de buitenruimte is van meerwaarde voor de stad. Frans Buijs hoofd Watermanagement, sector Buitenruimte van Gemeentewerken De stadsingenieurs van het Ingenieursbureau begrijpen de uitdagingen van de intensief gebruikte stad als geen ander. Met uitzonderlijk gevoel gebruiken ze slimme oplossingen voor de stad die nooit rust. Ik bewonder de Rotterdamse aanpak van mijn 010-collega s. No-nonsense. Het Ingenieursbureau verspilt geen gemeenschapsgeld aan overbodig overleg. Deze ingenieurs maken een abstract begrip als duurzaamheid concreet en zorgen voor echte, praktische en effectieve oplossingen. Die zijn steeds een antwoord op specifiek Rotterdamse vraagstukken en zullen zichzelf ook terugverdienen. Hun manier van samenwerken is open en sterk gericht op het verbeteren van de samenleving. Ze vormen een onmisbaar klankbord voor ons. Malcolm Aalstein senior strategisch adviseur, Ingenieursbureau gemeente Amsterdam

16 17 Windkracht 9. Een schip met 14.000 containers wil snel aanmeren in de Amazonehaven. Golven van 10 meter hoog beuken tegen de boeg. Het schip behoort tot de Maersk E-klasse: met een lengte van bijna 400 meter (meer dan twee keer de Euromast) de grootste ter wereld. Wacht even: zo n schip, met die windkracht? De behouden kennishaven Dan moet die haven wel 50 meter breder zijn Daar werken we aan! Het Ingenieursbureau Rotterdam is van de stad. En dus ook heel erg van onze haven, de grootste van Europa. Voor die haven en voor het Havenbedrijf werken we aan allerlei constructies: van aanlegsteigers tot dukdalven, en van glooiingen tot kademuren. Met de nieuwste engineeringsmethodes. Met allemaal specifiek-rotterdamse kennis. En: kennis die je toepast in de haven, daar heeft het stadse gedeelte van Rotterdam ook heel veel aan bij de gebiedsontwikkeling rond oudere havens. Je zou het maar allemaal in huis hebben Zó ben je een wereldspeler Meer weten? Neem contact op met Jarit de Gijt: 010-489 45 84 / jg.degijt@rotterdam.nl.

18 19 We hebben hier te maken met een slappe bodem. Om de boel wat steviger te maken voor het neerzetten van gebouwen en aanleggen van wegen verslepen we slappe grond en halen we stevig zand binnen. Kost tientallen miljoenen euro s. En heel wat vrachtwagens stoten bij dat transport heel wat gassen uit. Rotterdam kan wel door de grond zakken Als je die blubberbodem nou verstevigt zonder gesleep? Het Ingenieursbureau verkent in nauwe samenwerking met bedrijven een innovatieve methode. Doel: ter plekke de grond stabiel en bouwrijp maken, en dan weer hergebruiken. Dat betekent minder transportkosten en minder uitlaatgassen. Hoe? Door een recept te ontwikkelen waarbij je de slappe grond steviger maakt met bijvoorbeeld kalk. Want waarom zou je de grond weggooien als je het ook ter plekke kunt bewerken? Het Ingenieursbureau zegt: niet zomaar weggooien, die grond. Wij laten zien dat het beter kan. Zó sla je bij een slappe hap twee vliegen in één klap Meer weten? Neem contact op met Joep van Leeuwen: 010-489 42 88 / jlm.vanleeuwen@rotterdam.nl.

20 21 Roeien op bergen van water De kleine Rotte vervoert een boel water. Om droge voeten te garanderen, moeten Rotterdam en het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard eigenlijk een groter gemaal neerzetten bij het Oostplein. Dat kost tientallen miljoenen en is ingrijpend voor de omgeving. Nou wil Rotterdam ook een roeibaan van Olympische allure, en willen het Recreatieschap Rottemeren en buurgemeente Zuidplas een polder herinrichten voor recreatie Dat passen we dan netjes in elkaar. Er komt geen nieuw gemaal, maar we zorgen ervoor dat het roeibaangebied een overvloed aan water 4 miljoen kubieke meter veilig kan bergen als het gemaal het niet aankan. Een kwestie van belangen afwegen en inpassen. Daarvoor heb je een ingenieursbureau nodig met de kennis in huis om snel (er is haast bij!) een voorontwerp te maken en dingen uit te voeren. Dat de vergunningentrajecten kent als zijn broekzak. Dat de taal spreekt van alle partijen ambtelijk én privaat. Zó zet je Rotterdam en z n buurgemeente internationaal op de kaart Meer weten? Neem contact op met Carel Andriessen: 010-489 44 47 / cj.andriessen@rotterdam.nl.

22 23 Het riool staat bol van de kansen De Rotterdamse rioolgemalen pompen heel wat van onze persoonlijke rommel weg. Lekker fris, maar van de energierekening schrik je je te pletter. Het Ingenieursbureau vraagt zich af: kan dat met onze knowhow niet wat zuiniger? Die rekeningen betaal je tenslotte met gemeenschapsgeld. Nou en of dat zuiniger kan en duurzamer. Het gemaal van de toekomst heeft energiezuinige motoren. Ook bekijken we of de klimaatregeling van gemalen efficiënter kan. En we bestuderen een nog grotere stap: gebruikmaken van de kracht in onze rommel. Want afval is energie (biogas en warmte). Die kun je plaatselijk gebruiken. Bewoners zitten er dan warmpjes bij en goedkoopjes dankzij hun eigen riool. Binnen een paar jaar verdien je de investeringen terug. Ja, bij zo n systeem komt veel kijken. Maar de kansen, die moet je zien. En dat doe je als je Ingenieursbureau alles in huis heeft. Zó haal je meer uit je eigen rioolrommel Meer weten? Neem contact op met Nick van Ham: 010-489 70 96 / navm.vanham@rotterdam.nl.

24 25 Complex Rotterdams probleem? Gepassioneerde bèta s lossen het op Stadsingenieurs zijn stille krachten. Als Rotterdammer zie en hoor je ze niet. En toch Ze zorgen ervoor dat de brug niet bezwijkt onder het gewicht van zijn gebruikers. Dat na elke toiletgang het riool werkt. Dat metrobuizen geboord worden om met de meest geavanceerde metro naar Den Haag te zoeven. Dat we droge voeten houden bij hoog water en plensbuien. Dat kapotte dingen snel en mooi gerepareerd worden. Dat de Maastunnel niet volloopt met water of giftige uitlaatgassen. Dat immense zeeschepen veilig aanmeren bij hightech kadeconstructies... Waar zorgen ze eigenlijk niet voor? Ingenieurs zijn meesters van rekenkundige modellen, analyses, de Rotterdamse energieaanpak, complexe planningsmodellen en meer. Ze beheersen dingen waar anderen glazig van gaan kijken. Ingenieurs worden blij en daadkrachtig als het moeilijk en ingewikkeld wordt. De kredietcrisis maakt het leven ingewikkeld. Meer doen met minder. Veel meer met veel minder. Heel veel doen met bijna niks. Kijk, daar raak je de snaar van de ingenieur: hoe moeilijker, hoe beter. Degelijkheid, risicobeheersing en het bedenken van nieuwe besparings- en verdienmodellen vanuit een intieme en gepassioneerde detailkennis van een complexe stad daar gaat het ingenieursbloed van stromen. Dingen voor elkaar krijgen waar de stad trots op kan zijn tegen de crisisverdrukking in. In een zich snel ontwikkelende wereld is techniek de sleutel. Bedenk dat het snelst groeiende bedrijf ter wereld voor honderd procent door ingenieurs wordt gerund: Google. Bedenk dat een vergrijzende samenleving het steeds meer moet hebben van slimmigheid, techniek en duurzaamheid en niet meer van brute menskracht. Bedenk dat je technologie uit geen enkel aspect van ons leven meer weg kunt denken. Bedenk dat we kinderen willen stimuleren om meer voor bètavakken te kiezen. Bedenk dat techniek ons tot wereldhavenstad maakt. Bedenk dat we in een delta leven tussen grote rivieren en een stijgende zee. Bedenk. Wij zijn er voor Rotterdam. Als Rotterdams enige en eigen bèta-instituut. Als een van Rotterdams sleutels naar vernieuwing en verbetering. IB010. Delta City Engineers. Maarten Nypels, programmamanager

26 27 Veel groen in de stad: wie wil het niet? Het staat mooi en verkoelt bij hitte. Maar ook groen heeft een keerzijde. In dichtbeboomde straten blijven uitlaatgassen hangen. Dan heb je ook nog onze tunnels: bij de uiteindes hangen tongen van vuile lucht. En de EU komt met steeds strengere regels voor luchtkwaliteit Het is hier niet om te kuchen Wie onderzoekt de oplossing? Niemand. Waarom zou je? Je verdient er niet direct geld mee. Maar het Ingenieursbureau kan het niet laten en pakt de verantwoordelijkheid. Het onderzoekt hoe je Rotterdam groen houdt maar alles wel lekker door laat waaien. Met aanbevelingen over welke bomen je in welk patroon neerzet. Ook bij tunnelmonden onderzoeken we hoe je lucht filtert zonder energievretende afzuigsystemen. Resultaat: een innovatief filter waar de markt graag op inspringt. Want we hebben het zo concreet gemaakt, dat je er geld mee kunt verdienen. Zó jaag je betere luchtkwaliteit aan Meer weten? Neem contact op met Richard Ruijtenbeek: 010-489 34 31 / rr.ruijtenbeek@rotterdam.nl.

28 29 Een geboorde tunnel diep onder stedelijk gebied, voor het eerst in Nederland. Vier bovengrondse haltes en twee ondergrondse metrostations. Een lightrailverbinding mét aansluiting op het bestaande metronet van de stad bij Rotterdam Centraal. Best een aardige opgave. Het Ingenieursbureau verzorgt het, van tekentafel tot regie op de uitvoering. Rotterdams juweel: CS + RandstadRail Kan iedereen dat niet dan? Voor zo n complexe klus heb je een partij nodig die de stad letterlijk van binnen en van buiten kent. Die weet wat je kunt doen met de Rotterdamse ondergrond. Die gaat voor een verbinding met net dat extra reisgemak, ook al is dat niet de makkelijkste oplossing: een tunneltracé. Een partij die bij Rotterdam Centraal in het hart van de stad een complexe bouwput aandurft met een innovatieve vrieswandtechniek. Een partij die partijen verbindt voor draagvlak. Die gaat voor zo min mogelijk overlast. Als je het haalbare maakbaar wilt maken, op tijd én binnen budget. Zó zet je het neusje van de ov-zalm neer Meer weten? Neem contact op met Dolf Booij: 010-489 48 06 / aj.booij@rotterdam.nl.

30 31 Wie vindt wat van het Ingenieursbureau? Als opdrachtgevers dus ook overheden zich beperken tot de rol van regisseur, en het inhoudelijke werk door de markt laten doen, dan krijg je als opdrachtgever dus alleen nog procesmanagers die namens jou het werk begeleiden. Maar weten die nog wat ze eigenlijk aan het inkopen zijn? Nu dit al een tijdje aan de gang is zien we bij de grote aannemers dat ook daar de procesmanagers de overhand krijgen. Al het inhoudelijke werk wordt doorgeduwd naar de onderaannemers, nadat die eerst even flink uitgeknepen zijn. Dit kan niet anders dan bedreigend zijn voor de kwaliteit van het geleverde werk. Iman Koster directeur CROW (kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte) Constructieve veiligheid: iets waar wij ons als Betonvereniging veel zorgen over maken. Het eerstelijnstoezicht verwordt tot een schriftelijke toets (hoewel het niveau per gemeente varieert). De rol van de hoofdconstructeur staat onder druk. Het algemene kennisniveau in de bouwsector wordt steeds minder. Op papier is alles geregeld, maar er gaan in de toekomst gewoon ongelukken gebeuren. Naar mijn idee is het ondenkbaar dat er geen inhoudelijk gefundeerde overheid een oogje in het zeil houdt. Zeker een lokale overheid heeft tenslotte de taak om de veiligheid en gezondheid van ingezetenen te bewaken. Het Ingenieursbureau Rotterdam is een van de weinige in Nederland die het kennisniveau dat een stad nodig heeft op niveau heeft. Frens Pries directeur Betonvereniging Innoveren doe je in de driehoek bedrijven-overheid-kennisinstellingen. Zoals bij de Innovation Dock op de RDM Campus: met ingenieurs van het Ingenieursbureau Rotterdam en studenten van de TU Delft en de Hogeschool Rotterdam denken we outside the box om te komen tot maatschappelijke meerwaarde, lagere kosten, sneller bouwen, hogere kwaliteit én nieuwe business. Cocreatie in optima forma. Steeds meer partijen weten deze plek te vinden om samen te werken aan successen van morgen en overmorgen. Voor Rotterdam en de rest van Nederland. Niet in het minst dankzij de inspiratie van de stadse ingenieurs. Johan van der Pol adjunct-directeur Dura Vermeer Business Development Onze gezamenlijke kennis van Rotterdam staat garant voor een goede samenwerking. Voor de echt complexe, technische vraagstukken buiten, weten we als werven dat je gewoon bij het Ingenieursbureau moet zijn. Frank Schuring hoofd Werven, sector Buitenruimte van Gemeentewerken Wij werken al jaren samen met Gemeentewerken Rotterdam en herkennen en waarderen de kennis en expertise van het Ingenieursbureau wanneer we in de markt vertellen over projecten zoals de Straat van de Toekomst, het Groene Daken-programma en 4-D Living Lab Stadshavens Hakagebouw. De basis is kennis, de beweging is doen! Peter van Dommele algemeen directeur Sublean Group In havenstad Rotterdam worden economie en techniek met elkaar verbonden. Het is een spel van produceren, verwerken en transporteren, met mensen die er wonen, werken, leren en recreëren. Het vereist een speelveld in topconditie en een voortdurende drive om mee te gaan met de laatste techniek. Neem het initiatief de Straat van de Toekomst. Buitenruimte wordt daarin gezien als een integraal onderdeel van de stedelijke omgeving. Dat zoals ook voor gebouwen zou moeten kan leveren, zuiveren, compenseren en communiceren. Met innovatieve technieken en inrichtingsmaatregelen kan dit. Het Ingenieursbureau van Rotterdam onderkende als eerste het belang hiervan. Bas Verstijnen conceptontwikkelaar Estrade Projecten

32 33 Onze wegen, die willen we zo strak mogelijk. En dat heel lang achter elkaar. Maar rijden over een Rotterdamse weg voelt vaak als een boottochtje. Door de slappe ondergrond verzakken sommige stukken van de weg en andere weer net niet. Resultaat: een golvende weg. Breuken in het asfalt. Veel en duur onderhoud. Veel overlast voor de gebruikers van de stad. Strakke weg: strak verdiend Dat varen op golven, moeten we daar maar aan geloven? Nee. Het Ingenieursbureau komt met een doorbraak in de grond-, weg- en waterbouw: de veelbelovende gelaagde weg. Licht, sterk en opgebouwd uit lagen. De gelaagde weg is zo stijf als een plank, erg goedkoop en véél sneller aan te leggen dan traditionele wegen. En vereist flink minder onderhoud. Je kunt de methode ook gebruiken voor rail en drijvende infrastructuur. Octrooi is aangevraagd. Belangstelling alom. Zó ga je glad van A naar B Meer weten? Neem contact op met Ton Siemerink: 010-489 97 75 / jam.siemerink@rotterdam.nl.

34 Van gewoon Maashaven naar Maasheaven 35 Rotterdam, 1842. Stadsarchitect Willem Nicolaas Rose komt met een plan om de waterproblemen van de stad aan te pakken, onder andere door het aanleggen van singels. Doel: schoner water en een leefbare stad. Rotterdam, 170 jaar later. Grote vraag: hoe maak je Zuid een betere plek om te wonen? We laten het water gewoon het werk weer doen. Het Ingenieursbureau heeft een groots plan dat tien of twintig jaar vooruit durft te kijken. Naar goed Rotterdams voorbeeld. Maak van de Maashaven een drijvend woongebied met allure. Maashaven wordt Maasheaven, een genot om te wonen. Verbind dat gebied met Zuidplein door de aanleg van de Dordtsesingel een Heemraadssingel op Zuid. De sociale meerwaarde straalt uit naar de rest van Zuid. Bij het transformatieplan hoort nog een doel: de teruglopende waterkwaliteit op Zuid weer naar een gezond peil brengen. Een baanbrekend, duurzaam plan op waterbasis? Nou en of dat kan. Zó zet Zuid een stap vooruit over water Meer weten? Neem contact op met Laurens Plender: 010-489 77 35 / li.plender@rotterdam.nl.

36 37 Er kan een kers op die taart Veel geld verdienen we voor opdrachtgevers vaak al vóór de uitvoeropdracht. Door mee en tegen te denken. Onze bouwkundige experts wegen dagelijks af: hoe kun je een gebouw verbouwen en aanpassen, hoe druk je de kosten, kun je herhuisvesten? Het zit dan niet in een grootse aanpak of speciale innovatie. Maar in meedenken met de opdrachtgever. Ook durven zeggen: beter geen opdracht dan een verkeerde. Hmmm Voorbeeldje, graag. Neem de Spangense basisschool Al-Ghazali. Het speelplein zou een grote betegelde vlakte worden. Het Ingenieursbureau komt erbij en denkt: welk kind wacht dáár nou op? Actie! Samen met de opdrachtgever bekijk je hoe de kinderen meer kunnen genieten van hun school. Resultaat: er ligt nu een speels, gevarieerd schoolplein waar ze wat aan hebben. Klein voorbeeld, groot plezier. Je denkt mee met alle partijen, spot extra kansen en haalt er meer uit. Binnen het budget. Zó haal je er meer uit dan erin zat Meer weten? Neem contact op met Marc Verheijen: 010-489 94 52 / mpam.verheijen@rotterdam.nl.

38 39 Een verkeersdrempel die energie steelt als je te hard rijdt. Zuinige lantaarnpalen die met die energie de straat verlichten. Wegoppervlakken die vuiligheid uit de lucht halen. Een straat die water bergt als het plensregent. En een straat die regenwater niet zomaar afvoert, maar het gebruikt om schadelijke stoffen weg te wassen. De techniek ligt op straat Klinkt wel als toekomstmuziek. Ja, en binnenkort speelt die muziek ook echt op straat. Samen met marktpartijen en kennisinstellingen werkt het Ingenieursbureau aan de Straat van de Toekomst. Locatie: Heijplaat. Doel: op deze testlocatie laten zien dat je Rotterdamse ambities voor klimaat en duurzaamheid ook echt kunt uitvoeren. Hoe? Door de slimste, modernste technieken te combineren. Zodat je een straat maakt die samen met de gebouwen eromheen een verantwoord technisch kringloopsysteem vormt. Een straat die leeft. Investeerders zien er brood in, dus ook financieel dopt de straat zijn eigen boontjes. Zó plavei je de weg voor de toekomst Meer weten? Neem contact op met Léon Dijk: 010-489 94 52 / lf.dijk@rotterdam.nl.

40 41 Bruggen bouwen en overhouden Rotterdam heeft honderden bruggetjes. Die hebben allemaal een levenscyclus: je moet ze bouwen, onderhouden en repareren. We werken met veel plezier en toewijding aan die bruggen: je wilt dat niemand erdoorheen zakt. Maar ook een brug wordt ouder. En is dan echt aan vervanging toe. Honderden bruggen is honderden keren veel centen Ja, maar het Ingenieursbureau is van de uitdagingen. Ook hoe alles goedkoper kan. En sneller, en duurzamer. Dus zoeken we het in composietbruggen: bruggen van vezelversterkt kunststof. Je hoeft niet te heien (lekker stil) en zo n brug ligt er al in drie dagen. Dat betekent weinig overlast voor de omgeving. Ze wegen wel tien keer minder dan beton en hebben nauwelijks onderhoud nodig. Ook kun je ze sloopvrij demonteren en verplaatsen. Inmiddels heeft Rotterdam er zo n honderd liggen. Per brug al snel ongeveer 10.000 euro goedkoper. En het veelvoud daarvan in het onderhoud. Zó kom je goedkoop over de brug Meer weten? Neem contact op met Mozafar Said: 010-489 77 34 / m.said1@rotterdam.nl.

42 43 Op veel plekken in de stad en de haven is de bodem vuil. Het Havenbedrijf kan verschillende delen van zijn industrieterreinen niet gebruiken door de vervuiling. Snel weg met dat vuil, denk je dan. Maar vuile grond afgraven, wegbrengen, bergen en vervangen door schone grond kost veel geld. Het zorgt voor vertraging bij bouwprojecten, of zelfs complete stilstand. Hoe verder met die rommelgrond? Het Ingenieursbureau steekt letterlijk zijn neus in de vuile grond. En maakt een plan rond bodemkwaliteitszorg voor de betrokken partijen (het Havenbedrijf, vertegenwoordigers van het Rijk, de provincie en gemeenten). Schrik niet: met dat plan besparen al die partijen in potentie honderden miljoenen door het toepassen van allerlei beschikbare innovatieve technieken. Met die technieken kun je de grondkwaliteit continu verbeteren en krijgt het Havenbedrijf een flink grotere flexibiliteit voor het gebruik van de industrieterreinen. Een smerig zootje: dat los je op! Zó speur je naar kansen in een vuile boel Meer weten over hoe dit concreet gemaakt kan worden? Neem contact op met Kees de Vette: 010-489 66 41 / ca.devette@rotterdam.nl.

44 45 Rotterdam leeft, dus Rotterdam is nooit af. Dat betekent wel dat de stad vaak openligt voor wegwerkzaamheden. En dat betekent weer omleidingen en vertraging voor de Rotterdammer en bezoekers van de stad. Niet leuk, maar het kan niet anders. Het Ingenieursbureau vroeg zich wel af: kan het niet allemaal wat sneller? Kan dat niet sneller dan? Bijvoorbeeld in de helft van de tijd? Het project Halftime zag ook in Rotterdam het levenslicht. Halftime richt zich vooral op de vele routineprojecten als het aanleggen van rotondes, het bouwen van bruggetjes of het vervangen van een riool. Omdat het sneller moet, moet het vaak anders. En anders zorgt er vanzelf voor dat je innoveert. Het betekent ook dat je samen met marktpartijen werkt aan hoe je samenwerkt. Daarbij hoort vertrouwen, en dingen aan de kaak stellen. Sneller is beter: al met succes toegepast op bijvoorbeeld het Droogleever Fortuynplein en de Stadhoudersweg. Zó zorg je voor de helft minder hinder Meer weten? Neem contact op met Cees Buijs: 010-489 46 36 / cehm.buijs@rotterdam.nl. Kijk ook op www.halftime.nl.

46 Vragen over dit boekje? Neem gewoon even contact op: Maarten Nypels (programmamanager) mja.nijpels@rotterdam.nl Nabila Abdellaoui (procesmanager) n.abdellaoui@rotterdam.nl Colofon Ingenieursbureau Rotterdam Rotterdam, maart 2012 Opdrachtgever ir. Johan Vermeer, directeur Ingenieursbureau Rotterdam Initiatief en concept Nabila Abdellaoui, drs. Maarten Nypels MBA, ing. Richard Ruijtenbeek Tekst Giuseppe Rapisarda (afdeling Communicatie) Begeleiding Hanneke Burggraaff (afdeling Communicatie) Vormgeving Manon Jamin Fotografie Marc Heeman Druk OBT Ingenieursbureau Rotterdam Galvanistraat 15 3029 AD Rotterdam www.rotterdam.nl/ingenieursbureau