Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland J A A R G A N G 2 2 N U M M E R 2 F E B R U A R I 2 0 1 2 IN DIT NUMMER ONDER MEER: Pagina 4 FOV verhuist naar Zeist Pagina 5 FOV helpt bij inrichten sleutelfuncties Pagina 5 Inbreng in consultatie heeft succes Risicogebaseerd toezicht Wat je een grote verzekeraar vraagt, kun je niet van een kleine verwachten Sinds 1 januari 2012 is Roger Laeven hoogleraar Verzekeringseconomie aan de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit van Amsterdam. Laeven is in het bijzonder deskundig op het gebied van het meten, waarderen en beheersen van verzekeringsrisico s. Vooral risicogebaseerd toezicht is een belangrijk thema in zijn wetenschappelijk onderzoek. Een gesprek met hem over de consequenties van de nieuwe toezichtseisen van De Nederlandsche Bank voor met name de kleinere onderlinge verzekeraars. Pagina 7 Coöperaties scoren bij Hoewel Roger Laeven als gewoon hoogleraar is benoemd, wordt de functie die hij bekleedt van Roger Laeven is het risicogebaseerd toezicht. Ook in zijn oratie, die hij op 6 september 2012 de klant min of meer naar Angelsaksisch voorbeeld zal houden, zal dit naar alle waarschijnlijkheid door een externe partij gesponsord, namelijk een centraal thema zijn. Zijn oratie zal op Pagina 7 Nieuw pakket wetgeving door het Verbond van Verzekeraars. Zijn werk houdt nauw verband met het Amsterdam dezelfde dag door een minisymposium worden voorafgegaan, waarvoor ook vertegenwoordigers Financiële Markten Centre for Insurance Studies (ACIS), het onder- van De Nederlandsche Bank zullen worden zoeksinstituut aan de Universiteit van Amsterdam uitgenodigd. Laeven: Ik zie er ontzettend veel Pagina 8 Ons dagelijks dat eveneens door het Verbond wordt gesponsord. De nieuwe gesponsorde leerstoel belang in studenten op te leiden die verstand van risicogebaseerd toezicht hebben en weten brood(fonds) biedt Laeven en zijn groeiende groep ruim tijd wat de haken en ogen daaraan zijn en hoe zij voor onderzoek. Voor het onderzoek en het Pagina 11 OWM Achterhoek onderwijs in het vak Verzekeringseconomie bestaat momenteel buitengewoon veel belang- Verzekeringen in Aalten stelling, bij studenten, maar ook bij markt- Wet- en regelgeving gaat partijen in de verzekeringsbranche. Gegeven veel te ver wat er allemaal in de afgelopen jaren is gebeurd, hebben we ontzettend veel te doen, aldus Laeven. De studentenaantallen groeien en dat is precies wat de markt wil, want er is op dit moment in de verzekeringswereld een ongelofelijke behoefte aan mensen met een kwantitatief economische achtergrond. De toezichthouder wil van alles en nog wat en voor de markt is dat nauwelijks bij te benen. R I S I C O G E B A S E E R D T O E Z I C H T Een speerpunt in het onderwijs en onderzoek De onderlinge 1
daarmee om moeten gaan. Op dit moment is dat absoluut de grote uitdaging. Risicogebaseerd toezicht is in essentie tevens proportioneel toezicht. Immers, hoe geringer de risico s, hoe minder stringent het toezicht hoeft te zijn. Dat is waar we allemaal naar toe willen, aldus Laeven. Ik denk dat we die wens van de kleinere onderlingen allemaal onderschrijven. Wat je van een gewone grote reguliere verzekeringsmaatschappij kunt vragen, dus van een verzekeringsmaatschappij die binnen de standaardregelgeving valt, kun je niet van een kleine maatschappij verwachten. Er komt dan ook een light versie van Solvency II. Toch moet ik nog zien dat er een balans zal worden gevonden waarmee zowel de marktpartijen zelf als de toezichthouder zullen kunnen leven. S P A N N I N G S V E L D Er wordt vanuit de toezichthouder geruststellend gezegd dat de basic variant van Solvency II daadwerkelijk een stuk eenvoudiger zal zijn, vervolgt Laeven, maar dat moet nog blijken. Je voelt ook vanuit de markt heel erg de vrees dat het misschien wel wat eenvoudiger, maar toch nog steeds ontzettend ingewikkeld zal zijn. Natuurlijk moet de toezichthouder ook aan de kleinere verzekeringsmaatschappijen eisen stellen, ik ben de laatste om te zeggen dat ze dat niet zouden moeten doen. Het gaat erom dat je de risico s die er voor de kleinere verzekeraars daadwerkelijk toe doen, op een adequate wijze modelleert en dat je voor de risico s die minder relevant zijn, toch echt probeert de regeldruk te verminderen. Daar zit echter een spanningsveld met de benadering van De Nederlandsche Bank, die ervoor heeft gekozen om eerst het algemene grote kader van Solvency II te schetsen en om daar vervolgens een versimpeling van af te leiden. Ik moet nog zien dat die benadering aan beide kanten tot tevredenheid gaat leiden. Solvency II is opgezet met de grote verzekeraars in het achterhoofd en als daar vervolgens light regels van worden afgeleid, kan ik me voorstellen dat die vereen- voudiging voor de doelgroep nog niet ver genoeg gaat. R I S I C O A F H A N K E L I J K H E I D De grootste zorg van Roger Laeven met betrekking tot de nieuwe toezichtsarchitectuur geldt overigens evenzeer voor de grote verzekeraars als voor de kleinere. Hij zegt: Waar volgens mij te gemakkelijk aan wordt voorbijgegaan, is de afhankelijkheid tussen de verschillende risico s. Ook voor de grote maatschappijen krijgt die afhankelijkheid veel te weinig aandacht en ligt daar echt een gemiste kans. Het gaat dan om bijvoorbeeld de afhankelijkheid tussen de assets, dus de aandelenportefeuille en het renterisico enerzijds en het puur verzekeringstechnische risico en het kostenaspect anderzijds. Hoe die risico s met elkaar samenhangen, is wat mij betreft onvoldoende in kaart gebracht die afhankelijkheden zijn absoluut niet goed genoeg gemodelleerd. Ik pleit op dit punt niet voor een toename in de mate van complexiteit, maar wel vraag ik om een meer wetenschappelijk onderbouwde aanpak. Op dit moment worden daar eenvoudige rekenregels voor gehanteerd. Die eenvoud is goed, maar de manier waarop die rekenregels zijn bedacht, daar sta ik zeker niet achter. Men zal naar een andere methode moeten, met behoud van de eenvoud. I N F A N T I E L Roger Laeven heeft veel onderzoek gedaan naar dat modelleren van afhankelijkheden. In 2007 ontving hij daar uit handen van de toenmalige minister van Onderwijs, Ronald Plasterk, de Christiaan Huygens Wetenschapsprijs voor. Deze prestigieuze prijs wordt sinds 1998 jaarlijks toegekend aan een onderzoeker die in een recent verdedigde dissertatie een belangrijke bijdrage aan de wetenschap heeft geleverd, met bij voorkeur ook een duidelijke maatschappelijke relevantie. We waren daar dus al mee bezig voordat de crisis in alle hevigheid losbarstte, vertelt hij. Het is dus niet zo dat we 2 De onderlinge februari 2012
ons onderzoek volledig door de waan van alledag laten bepalen. Destijds gaf hij al aan dat het kwantificeren van de risicoafhankelijkheden infantiel was, dus onderontwikkeld. En ik moet constateren dat op dit terrein, althans aan de kant van de toezichthouder, te weinig is gebeurd zo zegt hij. De toezichthouder zit wat dat betreft ook in een spagaat. Zij weten best wat er in de wetenschap gaande is, maar staan voor de ongelofelijk moeilijke, maar niet onmogelijke taak om een en ander op een eenvoudige manier te implementeren en tegelijkertijd academisch verantwoord te laten zijn. D E S K U N D I G H E I D S E I S E N Hoewel Roger Laeven met de kleine onderlingen kan meevoelen op het punt van regeldruk als gevolg van verscherpt toezicht, is hij minder meegaand als het om de deskundigheidseisen gaat. Hij vindt niet dat de toezichthouder daarin doorslaat. Hij zegt: Doordat de light versie van Solvency II van het grotere kader wordt afgeleid, blijft de toezichthouder misschien in eerste instantie wat zwaar aan allerlei deskundigheidseisen hangen die indruk heb ik wel. Aan de andere kant vind ik het geen goede situatie als een kleine partij de deskundigheid, bijvoorbeeld de actuariële expertise, volledig buiten de deur zoekt. Dat gaat mijns inziens ook te ver. Omdat de kleine onderlingen gewoonweg niet de middelen hebben om zelf alle expertise in huis te halen, suggereert Laeven, gevraagd naar een advies, dat de FOV wellicht voor een coördinatie van deskundigheid kan zorgen, zodat de lasten daarvan door alle gebruikers worden gedeeld. Ik denk dat het daar naar toe zal moeten, maar ik ben te weinig expert in de juridische kant van de zaak om te kunnen inschatten of dat voor de toezichthouder afdoende zou zijn. Maar als ik door een risicomanagementbril kijk, kan ik me voorstellen dat het delen van deskundigheid voldoende zou moeten zijn. Ook op dit punt moeten de eisen van de toezichthouder natuurlijk wel werkbaar blijven. V R U C H T B A R E L O B B Y Met betrekking tot het toezicht op kleine onderlingen hoopt Roger Laeven dat de soep uiteindelijk niet zo heet zal worden gegeten als hij wordt opgediend. Hij heeft ook wel signalen dat De Nederlandsche Bank een zeker meevoelen zal opbrengen. Ik denk dat de boodschap zoals die in 2010 vanuit de kleine verzekeringsmaatschappijen is uitgestuurd, bij De Nederlandsche Bank is aangekomen. Ik heb in het najaar van 2010 een conferentie over de ontwikkeling van Solvency II georganiseerd, waar ook Joanne Kellermann, de verantwoordelijke directeur bij De Nederlandsche Bank, een voordracht hield. Omdat wij, wetenschappers, de neiging hebben om met de meest geavanceerde en complexe methoden en technieken te komen, hamerde zij er voortdurend op dat zij ook de kleine verzekeraars, die veelal weinig actuariële expertise in huis hebben, in het geheel van Solvency II wil meenemen. Ook in gesprekken met haar heb ik de indruk gekregen dat zij zich terdege van hun probleem bewust is. Wat dat betreft heeft ook het lobbywerk van de FOV absoluut zijn vruchten afgeworpen en dat was ook heel hard nodig! De onderlinge februari 2012 3
FEDERATIE Reflecties Hoewel het Kamerdebat hierover nog moet plaatsvinden, kan er gevoeglijk van worden uitgegaan dat per 1 januari 2013 het provisieverbod op hypotheken en complexe verzekeringen van kracht wordt. Schadeproducten blijven buiten het verbod omdat er geen aanleiding is om ten aanzien hiervan verbiedend op te treden. Het is de vraag hoe de markt op termijn zal reageren, of de wal het schip zal keren en provisie op schadeproducten uiteindelijk ook verdwijnt. Velen breken zich het hoofd over wat er voor provisie in de plaats moet komen. Een door de klant betaalde vergoeding als percentage van de premie blijft mogelijk, al vindt minister De Jager het bijvoorbeeld niet wenselijk dat de fee onderdeel wordt van de aftrekbare hypotheeklast. Gespreide betaling van een adviesvergoeding heeft als complicatie dat als meer dan drie termijnen worden gehanteerd, dit als consumptief krediet wordt gezien waarvoor een bankvergunning nodig is. Het is afwachten of de minister hiervoor een faciliteit biedt, net zoals voor serviceabonnementen die eerder als verzekeringen werden aangemerkt en waarvoor inmiddels een vergunningsvrijstelling is aangekondigd. Het doorsnijden van de provisiebanden heeft ook gevolg voor het portefeuillerecht. Voorheen gold dit als een bodem onder de waarde van een intermediairbedrijf. Dat blijft waarschijnlijk ook zo, als verandert het fundament van een contant gemaakte provisiewaarde in de bepaling van een zeker bedrag aan goodwill. Aanbieders van hypotheken en complexe producten moeten per 1 januari 2013 inzicht verschaffen in hun advies- en distributiekosten. Dat vereist een onderbouwde inschatting van het totaal aantal uren dat adviseurs en medewerkers aan advies- en distributie-activiteiten gaan besteden. Als grondslag voor deze inschatting kunnen de in 2013 uit te brengen offertes of getekende contracten gelden. De daaraan toe te schrijven marketing-, ICT-, kantoor- en managementkosten moeten hier bij worden opgeteld. Vervolgens moet een markconforme winstmarge aan de berekening worden toegevoegd, wat uiteindelijk tot het tarief van de dienst leidt. De berekening moet door een externe accountant worden getoetst en deze toets moet jaarlijks worden uitgevoerd, wat de nodige financiële gevolgen heeft. Deze worden gerechtvaardigd door een verhoogd bewustzijn bij de klant dat advies niet gratis is, door inzicht bij de klant in de prijs van financiële diensten en door een voor de toezichthouders controleerbare berekening van de tarieven. De regeling beoogt ook een gelijk speelveld te creëren voor intermediair en directe aanbieders van hypotheken en complexe verzekeringen. Het meest overtuigende argument lijkt de transparantie voor de klant te zijn, waarmee misstanden worden uitgebannen. De maatschappelijke werkelijkheid is dat de klant hiervoor de rekening betaalt. Resultaten uit het verleden geven inderdaad geen garantie voor de toekomst... Chris van Toor FOV verhuist naar Zeist Per 1 maart verhuist de FOV van Bunnik naar Zeist. Daar wordt intrek genomen in een modern bedrijfspand aan de Sparrenheuvel. Het nieuwe pand betreft een verzamelgebouw met moderne faciliteiten waaronder vergaderruimtes voor uiteenlopende groepsgrootten. De nieuwe adresgegevens luiden als volgt: FOV Bezoekadres: Sparrenheuvel 16 3708 JE Zeist Postadres: Postbus 146, 3700 AC Zeist Telefoon 030-6567160 (ongewijzigd) Telefax 030-6567504 (ongewijzigd) Email info@fov.nl (ongewijzigd) Wft-cursussen in afrondende fase De Wft-gerelateerde cursussen voor beleidsbepalers bij onderlinge verzekeraars bevinden zich in een afrondende fase; in maart en april vinden de laatste leergangen plaats. De cursusleiders Rob Schotsman en Kees Dullemond hebben in totaal 200 deelnemers in groepen van ongeveer 20 personen bijgesproken over de Wet op het financieel toezicht, strategiebepaling en klantbelang. Uit de evaluaties bleek dat de leergangen, die voor een deel incompany werden gegeven, hoog werden gewaardeerd. In het kader van de permanente educatie-eis uit de Governance Principes Verzekeraars zal de FOV in een vervolgprogramma voorzien. Inschrijving taxatiedagen geopend De inschrijving voor de FOV-taxatiedagen agrarisch/particulier en bedrijfsmatig/ particulier is geopend. Belangstellenden 4 De onderlinge februari 2012
ONDERLINGEN kunnen zich voor de 2-daagse cursussen inschrijven die momenteel voor maart en april gepland zijn. Informatie is aanwezig op de FOV-site. FOV helpt bij inrichten sleutelfuncties In het kader van de implementatie van (vooral) Solvency II Basic is de FOV gestart met het organiseren van samenwerkingsverbanden tussen de leden. In februari hebben twee sessies plaatsgevonden over de interne audit functie. Deze werden door in totaal 40 belangstellenden bijgewoond. De sessies worden vervolgd met een uitwerking van de auditfunctie voor kleine verzekeraars. Met behulp van een externe specialist worden hierbij een audit statuut en een operationeel audit plan uitgewerkt. In maart 2012 zullen drie workshops plaatsvinden over de ORSA (Own Risk and Solvency Assessment, verplicht onder Pillar II van het Solvencyraamwerk). Ook voor dit thema is met circa 60 personen ruime belangstelling. De uitwerking van het assessment zal op dezelfde manier als voor de auditfunctie worden vormgegeven. Inbreng in consultatie heeft succes De FOV heeft eind 2011 deelgenomen aan een marktconsultatie over het concept Modulaire structuur Wft-vakbekwaamheid zoals dat door het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening was opgesteld. In het concept werden voor het vakgebied schadeverzekeringen twee modules onderscheiden: Schadeverzekeringen en Schadeverzekeringen Middenbedrijf. De eerste module had betrekking op eenvoudige schadeverzekeringen voor particulieren en kleinbedrijf. De tweede module zag op organisaties met 50-250 Fte. In de eerste module was voor iedere adviseur voorzien in een diplomaplicht Basismodule en Schadeverzekeringen. Een medewerker die op het terrein van schadeverzekeringen ook advies wil geven aan de doelgroep uit de tweede module, diende aan zwaardere vakbekwaamheidseisen te voldoen. Deze medewerker zou ten minste het diploma Verzekerings- en vermogensopbouwadviseur middenbedrijf moeten behalen. De FOV heeft begrip getoond voor de zwaardere eisen voor grotere en meer gespecialiseerde risico s op schadegebied maar heeft zich tegelijkertijd uitgesproken tegen de niet relevante eisen ten aanzien van inkomen en vermogensopbouw. Dit bezwaar is gehonoreerd; volgens de gewijzigde teksten ligt de scheidslijn in de toekomst als volgt: Schade particulier (exclusief inkomen) Schade zakelijk (inclusief particulieren, maar exclusief inkomen) Inkomen (dit wordt een afzonderlijk diploma). Kortom: het huidige diploma Wft-Schadeverzekeringen valt straks in drie delen uiteen. Er kan gestapeld worden maar dat hoeft niet. Zorgverzekering wordt een onderdeel van Schade particulieren. Regionale bijeenkomsten De traditionele voorjaarsbijeenkomsten vinden dit jaar in de vorm van bedrijfsbezoeken plaats. Op 21 maart verleent Univé Stad en Land in Apeldoorn vanaf 19.30 uur gastvrijheid aan de leden van de regio s noord/oost en midden/zuid. Op het programma staan een rondleiding en een uiteenzetting over Univé Stad en Land, inclusief het volmachtbedrijf daarvan, en een interactieve bespiegeling over de toekomst van verzekerend Nederland. Een vergelijkbaar programma wordt op 29 maart aan de leden van de regio noord/west aangeboden door Univé Zuid-Holland te Delft. Nadere informatie is aanwezig op de FOV-site en aanmelding is mogelijk via het secretariaat. O N D E R L I N G E N Fusie Univé Dichtbij en Univé Midden Univé Dichtbij en Univé Midden willen fuseren. Dit wordt ingegeven door ontwikkelingen in wet- en regelgeving. Wij willen elkaar versterken zonder daarbij de goede vertegenwoordiging in de regio te verliezen, aldus beide partijen. Door de impact van Solvency II bestaat bij beide Univé s al enige tijd de wens in de toekomst samen verder te gaan met een andere partij. De aanzienlijke kostenpost die de inrichting van de vier sleutelfuncties Risk, Compliance, Actuariaat en Audit met zich brengt, is in een grotere organisatie beter te verantwoorden en te dragen, aldus partijen. Kijkend naar de toekomst bereiken beide verzekeringsbedrijven met de fusie bovendien een brandpremievolume van 35 mln, een omvang die door de fusiepartners wenselijk wordt geacht. De bedrijfsculturen passen ook goed bij elkaar. Ondanks de schaalvergroting verloochenen we niet ons coöperatieve gedachtegoed. En ook de vertegenwoordiging in de regio dichtbij de klant blijft intact. Univé wil zeggenschap over herverzekeraars Coöperatie Univé is van plan zeggenschap te verkrijgen over de twee herverzekeraars Univé Her en Univé Stormher. De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft hierover begin februari een melding ontvangen en stelt belanghebbenden in de gelegenheid om hier opmerkingen over De onderlinge februari 2012 5
ACTUALITEITEN in te dienen. Volgens Univé moet de voorgenomen integratie van de herverzekeraars binnen Univé worden gezien in het licht van de verzelfstandiging van de Univé-organisatie die op 1 januari een feit is geworden. "In overleg met de regionale Univé s wordt een nieuwe governancestructuur opgesteld, met meer zeggenschap voor de leden, zoals het een coöperatie betaamt, aldus communicatiemanager Andrea van Gemst. De hele Univé-organisatie wordt opnieuw ingericht. Eerder is in dit kader besloten dat Univé expertiseorganisatie Compander de dienstverlening aan derden moet afbouwen en voortaan uitsluitend in opdracht van Univé werkt, onder een nieuwe naam: Univé Expertise Groep. Bron: AM Signalen A C T U A L I T E I T E N AFM scherp op diplomamisbruik Om aan de vakbekwaamheidseisen van de AFM te kunnen voldoen, zoeken sommige financieel dienstverleners een stroman die wél over de benodigde papieren beschikt. Zij leggen contact met een andere financieel dienstverlener, bijvoorbeeld om een samenwerking aan te gaan, en vragen diens diploma s op. De AFM waarschuwt in haar laatste nieuwsbrief voor deze constructie. De AFM voert steekproefsgewijs controles uit bij financieel dienstverleners om te toetsen of de vakbekwaamheid op orde is. Om aan dat informatieverzoek te kunnen voldoen, zoeken sommigen iemand die de nodige papieren heeft. Een voorbeeld is het zogenaamd aan willen gaan van een samenwerkingsverband (al dan niet in loondienst). Zij vragen dan om een kopie van diploma s en certificaten in verband met deze mogelijke toekomstige samenwerking. Die diploma's worden dan naar de AFM gestuurd om de vakbekwaamheid aan te tonen, zonder dat er een samenwerking is aangegaan. Dergelijk misbruik kan leiden tot het intrekken van de vergunning, zo waarschuwt de AFM. DNB toetst bedrijfsmodel en strategie van financiële instellingen DNB besteedt sinds de crisis meer aandacht aan het beoordelen van de bedrijfsmodellen en strategie van financiële instellingen. Volgens de toezichthouder heeft dit tot tastbare resultaten geleid. Ook in de toekomst blijft DNB instellingen vragen om duurzame strategische keuzes te maken. De crisis heeft het belang van vroegtijdige signalering van risico s bij financiële instellingen nog eens benadrukt. DNB heeft daarom in de Toezichtvisie 2010-2014 aangekondigd meer aandacht te gaan besteden aan de strategie en bedrijfsmodellen van banken en verzekeraars. Een belangrijke wettelijke voorwaarde om een bank- of verzekeringsbedrijf te mogen uitvoeren is dat de bedrijfsuitoefening beheerst en integer is (Wft artikel 3:17). Een duurzaam verdienmodel is hiervoor een noodzakelijke voorwaarde. DNB houdt daarom regelmatig de strategische keuzes van instellingen tegen het licht. Dit begint al bij een vergunningaanvraag en gaat verder in het lopende toezicht. De informatie die hiervoor gebruikt wordt, is divers. DNB bespreekt het bedrijfsmodel en de strategie bijvoorbeeld met directies, maar zij verricht ook diepteanalyses en organiseert paneldiscussies tussen toezichthouders en (interne en externe) experts. De beoordeling van strategie en bedrijfsmodellen kan ertoe leiden dat financiële instellingen aanpassingen moeten doorvoeren. Soms zijn deze ingrijpend. Het afgelopen jaar heeft DNB verschillende banken en verzekeraars aangezet tot het bijstellen van hun koers. Dit onderstreept hoe belangrijk het is dat instellingen bewust na blijven denken over de keuzes die ze maken. Deze keuzes moeten een duurzaam verdienmodel waarborgen. Deze gang van zaken betekent niet dat de toezichthouder op de stoel van de bestuurder gaat zitten. Het betekent wél dat DNB een instelling vraagt vroegtijdig potentiële risico s te onderkennen en tijdig in te grijpen, vanuit een diepgaande analyse van de bedrijfsmodellen en strategie. Zowel bij banken als bij verzekeraars hebben beoordelingen van het bedrijfsmodel tot aanpassingen geleid. Tijdens het vergunningtraject van een verzekeraar zijn bijvoorbeeld extra voorwaarden gesteld aan de governance en de financiering. Op het gebied van nieuwe levensverzekeringen heeft DNB good practices gepubliceerd voor de prijsstelling en risicobeheersing. Bij autoverzekeraars heeft toezicht op bedrijfsmodellen bijgedragen aan een duurzamere prijsstelling in de branche. DNB benadrukt dat het van groot belang is dat financiële instellingen bewust werken aan een gezond bedrijfsmodel en nadenken over de gevolgen van hun strategische keuzes. De winstgevendheid van veel spelers staat onder druk. Dat maakt het des te belangrijker om het verdienmodel duurzamer te maken. DNB heeft hier het afgelopen jaar veel aandacht aan besteed en verschillende instellingen bijgestuurd. Ook in de toekomst blijft DNB het toezicht op bedrijfsmodel en strategie hoog op de agenda zetten. QIS5 is no longer a valid reference point (EIOPA) Nu de Solvency II implementatie dichterbij 6 De onderlinge februari 2012
komt, wordt de regelgeving steeds duidelijker. De afgelopen jaren heeft EIOPA verschillende kwantitatieve impact studies uitgevoerd. Ze heeft bovendien de Level 2 uitvoeringsmaatregelen verder ontwikkeld en de concept Quantitative Reporting Templates (hierna: QRTs) ter consultatie gepubliceerd. Ondertussen zit DNB ook niet stil. De toezichthouder heeft aangekondigd dat verzekeraars in 2012 een parallel run dienen uit te voeren. Alle Nederlandse verzekeraars die onder de Solvency II richtlijn vallen moeten uiterlijk 31 augustus 2012 een aantal staten over 2011 conform Solvency II-normen indienen bij DNB (via e-line). In tegenstelling tot de kwantitatieve impact studies van EIOPA, die meer gericht waren op het berekenen van de vereiste solvabiliteit, is de parallel run van DNB meer gericht op de voorbereiding van verzekeraars op een deel van het nieuwe rapportagekader. Coöperaties scoren bij de klant Univé en Inshared staan in de top 5 van dienstverleners met de beste klantprestatie. De lijst van 100 wordt afgesloten met de verzekeraars ASR, Allianz, NN en Aegon. Het blijkt voor verzekeraars met tussenpersonen lastig om sterke klantprestaties te leveren, zo luidt de conclusie van het wetenschappelijk onderbouwde onderzoek. Nadat de afgelopen twee jaar Ikea overallwinnaar werd van de Customer Performance Award, is Univé nu de nieuwe nummer 1. De online verzekeraar Inshared (Achmea) doet het goed met de vierde plaats. Rabobank staat nog steeds in de top 10, maar heeft zijn positie in de top 5 verloren. Aan de lijst ligt onder andere een wetenschappelijk onderzoek van het Customer Insights Center van de Rijksuniversiteit Groningen ten grondslag. MIcompany stelde binnen het onderzoek vast welke waarde bedrijven voor zichzelf uit klanten weten te creëren. MetrixLab was verantwoordelijk voor de dataverzameling van het onderzoek dat is uitgevoerd onder 7.000 klanten van de 100 grootste Nederlandse dienstverlenende bedrijven. Alle resultaten bij elkaar bepalen de samenstelling van de lijst en de winnaars van de Customer Performance Award. Opvallend is dat banken in Nederland hun klantwaarde in het afgelopen jaar wisten te verbeteren met 4,6 procentpunt. ING en ABN Amro zijn duidelijk beter gaan presteren en lopen iets in op de hoog genoteerde Rabobank. Solvabiliteitseis zorgverzekeraars naar 11% De Nederlandsche Bank (DNB) heeft het kabinet geadviseerd de solvabiliteitseis voor zorgverzekeraars te verhogen naar 11%. Het kabinet heeft dit advies overgenomen en per 1 januari 2012 geëffectueerd. Vorig jaar heeft het kabinet aangekondigd een aantal vangnetten voor de zorgverzekeraars te schrappen met als doel hen te prikkelen zorg scherper in te kopen. Per 1 januari van dit jaar is de macronacalculatie afgeschaft, waardoor zorgverzekeraars er niet meer op kunnen rekenen dat alle macrokostenoverschrijdingen worden opgevangen door de overheid. Ook andere ex-post-compensatiemechanismen zullen de komende jaren verder worden afgebouwd. Het gevolg van deze maatregelen is dat het risicoprofiel van zorgverzekeraars geleidelijk toeneemt. Voor toezichthouder DNB is met name dit gegeven aanleiding geweest om het kabinet vorig jaar te adviseren de solvabiliteitseis per 1 januari te verhogen naar 11%. Dit was 9%. Individuele verzekeraars moeten nu bepalen wat deze verhoging voor hen betekent. Uit analyses die DNB heeft uitgevoerd, blijkt dat de gevolgen voor de sector als geheel mee zullen vallen. Met een gemiddelde solvabiliteit van boven de 200% is de sector goed gekapitaliseerd, aldus DNB. Nieuw pakket wetgeving Financiële Markten De Tweede Kamer heeft het zogenaamde FM-pakket aanvaard, het pakket wetgeving Financiële Markten. Tot dit pakket behoort de Wet aansprakelijkheidsbeperking DNB en AFM. Als de toezichthouders minder risico s lopen op schadeclaims, zullen zij De onderlinge februari 2012 7
zich vrijer voelen om te waarschuwen voor misstanden, is de gedachte hierachter. Een ander onderdeel van het wetgevingspakket is de bepaling dat banken die door de overheid worden gesteund, geen bonussen meer mogen uitkeren aan de top. Deze bepaling staat symbool voor de morele omslag die de politiek in de financiële sector wil zien. De Wet bijzondere maatregelen financiële ondernemingen, oftewel de interventiewet, maakt het mogelijk om financiële ondernemingen te onteigenen. Deze uiterste maatregel is gereserveerd voor de uitzonderlijke omstandigheid dat er ernstig en onmiddellijk gevaar dreigt voor de stabiliteit van het financiële stelsel. De Wet implementatie Omnibus I-richtlijn regelt de samenwerking tussen de nieuwe Europese toezichthouders en nationale autoriteiten. De Europese instellingen kunnen in uitzonderlijke omstandigheden noodmaatregelen opleggen aan DNB en AFM. Ook kunnen de Europese toezichthouders een onderzoek instellen als een lidstaat niet voldoet aan de verplichtingen die voortvloeien uit de EUwetgeving. De Wet op het accountantsberoep voorzien in een verplichting voor financiële instellingen om ten minste elke 8 jaar van accountant te wisselen. Pas na 2 jaar mag die accountant weer bij de betrokken onderneming aankloppen. De controle- en adviestaken worden ook gescheiden. Met de Wet bekostiging financieel toezicht tot slot wordt de overheidsbijdrage aan het financieel toezicht vastgezet op 40 miljoen per jaar. De sector moet zelf ongeveer het viervoudige van dit bedrag opbrengen. Het bevriezen van de overheidsbijdrage kan grote gevolgen hebben, zeker nu de regelgeving voor de financiële sector zich in hoog tempo opstapelt en de toezichtlasten dus flink kunnen stijgen. In antwoord op een Kamervraag van de VVD gaf minister De Jager aan dat niet uit te sluiten valt dat de bedrijven deze kosten zullen doorberekenen aan de klant. Ons dagelijks brood(fonds) Zzp ers en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen: het is nog altijd geen gelukkig huwelijk. Het Broodfonds kan een mooi alternatief zijn: eenvoudig, betaalbaar en solidair. Tekst: Stef Verhoeven Laura Prinssen (40) uit Nijmegen had het in 2005 wel gezien bij het offset bedrijf waar ze werkte. Ze had dan wel een veilige vaste baan maar voelde zich gevangen in een Stef Verhoeven. cultuur die niet bij haar paste. Ik denk al snel: dit kan ik zelf ook, maar dan beter, zegt ze. Dan kun je beter eigen baas zijn. En dus startte ze als gepassioneerd bergklimmer haar eigen onderneming onder de naam Klimbeest producties. Ze geeft nu veiligheidstrainingen voor windmolenmonteurs en werkt in de nok van tenten en theaters als evenemententechnicus. Hard werken maar ook vrij werken, zegt Laura. Het klinkt als een zzp-idylle: je eigen droom inkoppen en kiezen voor vrijheid. Tot iemand je stoere zelfstandige feestje bederft door ongemakkelijke vragen te stellen: hoe zit het dan straks met je pensioen? Of erger: wat als je morgen arbeidsongeschikt raakt of ziek wordt? Tja, moet ik nog over nadenken, misschien volgend jaar of zo, klinkt het dan. Als je kiest voor de vrijheid van het zelfstandig ondernemerschap dan betaal je met onzekerheid. Wie de moed heeft om zich in het woud van de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (AOV s) te begeven, moet stevige bergschoenen aantrekken en over een dikke portemonnee beschikken. Ze zijn niet alleen ontzettend duur voor startende ondernemers, ze zijn ook volgens een recent rapport van de AFM onnodig complex met veel uitzonderingen en moeilijk te doorgronden kleine lettertjes. Prinssen oriënteerde zich wel op een AOV maar schrok enorm van de kosten. Voor bijna driehonderd euro per maand kon ik me verzekeren tot mijn 55 ste. En toen had ik die verzekeringsjongen nog niet eens verteld dat ik als kliminstructeur werk, zegt ze. Zoveel geld voor iets waarvan de kans klein is dat je het ooit nodig zult hebben, daar had ze geen trek in. Toen ze haar zorgen deelde met haar masseuse vroeg ze: Zal ik je anders voordragen bij mijn Broodfonds? Je wat? Een Broodfonds zorgt letterlijk voor brood op de plank als je als zzp er even niet kunt werken, legt André Jonkers uit. Hij is samen met Biba Schoenmaker en Haiko Liefman oprichter van De BroodfondsMakers, een bedrijf dat het idee van het Broodfonds verder wil verspreiden. Het idee ontstond acht jaar geleden tijdens een brainstorm van vereniging Solidair, een samenwerkingsverband van bedrijven en non-profit organisaties, die strijdt voor een solidaire economie. Binnen mijn eigen bedrijf waren we al een potje aan het maken voor het geval dat iemand ziek zou worden, maar dat schoot niet erg op. Ik dacht: wat als een van ons een burn-out krijgt? Het werd een eenvoudig maar slim concept. Een groep van twintig tot maximaal vijftig zzp ers stort maandelijks een bedrag op een eigen spaarrekening en doet daarnaast een eenmalige inleg van 350. Als een van de deelnemers ziek is, krijgt hij of zij maandelijks een schenking van de andere broodfondsers. Het slimme 8 De onderlinge februari 2012
van het concept zit hem in het principe eerst, na een lichte aarzeling, een beroep van schenken en de gesplitste Broodfondsrekeningen. Over schenkingen betaal met rugklachten thuis zat, zei een vriendin: op gedaan. Toen ze al een paar weken je schenkbelasting maar elke burger mag Maar je hebt toch je Broodfonds? Dat zit jaarlijks 2000 belastingvrij schenken aan niet in je systeem als zelfstandige, zegt ze niet-familie. Door de rekeningen persoonlijk lachend. Je werkt het liefst gewoon door te houden, blijft iedereen onder die grens. tot het echt niet meer kan. Het was een De zieke zzp er krijgt dus niet één grote emotioneel moment toen ze voor het uitkering uit het fonds maar ontvangt eerst op haar bankafschrift veertig kleine veertig kleine schenkingen. Een bevoegde schenkingen ontving. Niemand stelt administrateur haalt die bedragen van de vragen, niemand eist een doktersverklaring spaarrekeningen (bij de Triodosbank) en of komt langs om te controleren of je wel maakt die bedragen over aan de zieke echt ziek bent. Je voelt je echt gedragen collega uit de groep. Deelnemers kiezen en dat is een fantastisch gevoel. Maar het vooraf de hoogte van hun schenking. Wil sterkt ook je verantwoordelijkheidsgevoel: je bij ziekte bijvoorbeeld 1500 ontvangen, dan stort je maandelijks een slag. De kurk waarop het Broodfonds drijft ik wilde zo snel mogelijk weer aan de bedrag van 66 op je eigen Broodfondsrekening. Je kunt ook voor een lager of kring klein maximaal vijftig deelnemers heet vertrouwen. Daarom houden we de hoger bedrag kiezen, afhankelijk van de die elkaar kennen en maken we zo min omzet van je bedrijf en je eigen mogelijk regels, zegt André Jonkers. Kort behoeften. Het Broodfonds Solidair dat nu gezegd zijn er drie: je wordt voorgedragen zes jaar bestaat, werkt met drie tarieven: door een van de leden, je draait minstens 750, 1000 en 1500. Dat zijn de een jaar als zelfstandige en je haalt je bedragen die je tot een maximum van hoofdinkomen uit je bedrijf. Dan weten twee jaar kunt ontvangen bij ziekte. De we genoeg. Als je aanvullende eisen gaat inleg noemen we geen premie want het is stellen aan de werksoort of de levensstijl, gewoon spaargeld dat van jou is en blijft, dan is het eind zoek. Wij willen de fout van zegt Biba Schoenmaker. Als je ooit uit het de grote verzekeraars niet maken met hun Broodfonds stapt, omdat je bijvoorbeeld vaak ellendige bureaucratie die gebaseerd een vaste baan krijgt, neem je het saldo is op wantrouwen. Dolf Kamermans, van je spaarrekening gewoon weer mee. directeur inkomensverzekeringen van Laura Prinssen heeft er vorig jaar voor het Achmea waar ongeveer de helft van de Broodfonds Solidair in cijfers (periode 1-1-2006 tot 31-12-2010) Gemiddeld aantal deelnemers in vijf jaar: 28 Van de 1698 maanden zijn er 46 maanden mensen ziek geweest (2,5 procent). In totaal is 33.875 aan giften verstrekt. Gemiddeld is dit een schenking per deelnemer van 20 per maand. De gemiddelde kosten per deelnemer per maand zijn 7,50 (voor administratie en intake) Op dit moment is er op de gezamenlijke rekeningen van de deelnemers aan het broodfonds ruim 48.000 aan buffer aanwezig. Nederlandse huishoudens een verzekering heeft noemt het Broodfonds een charmante en sympathieke formule die helemaal aansluit bij het basisprincipe van verzekeren. Achmea is in 1811 vanuit die solidaire gedachte ontstaan. Met 39 boeren in het Friese Achlum die elkaars risico op een brand in de boerderij afdekte uit een gezamenlijk potje. En Achmea koestert die coöperatieve identiteit nog steeds. Maar naarmate de groep groeit, is het moeilijker die oude solidariteitsgedachte over het voetlicht te brengen. Het idee achter het Broodfonds illustreert volgens Kamermans dat er behoefte is aan kleinschalige, overzichtelijke manieren om risico s met elkaar te delen. Maar hij heeft niet het gevoel dat Achmea de slag om de zzp er mist. Wij luisteren heel goed naar de markt, maar er zijn grenzen aan wat we kunnen bieden. Grote verzekeraars als Achmea moeten aan hoge veiligheidseisen voldoen. Strenge toezichthouders zien erop toe dat er voldoende geld in de pot zit. Vergeet niet dat we soms dertig jaar lang betalen voor een arbeidsongeschikte. Daar is veel geld mee gemoeid. Het Broodfonds is heel legitiem in een gat in de markt gesprongen dat wij niet kunnen vullen. Tegen beperkte kosten krijg je ook een beperkte dekking en minder zekerheid. Maar het werkt! zegt Biba Schoenmaker enthousiast. We hebben na zes jaar ons bestaansrecht bewezen. Onze buffer is nu zo groot dat we zeven mensen uit onze groep twee jaar lang van schenkingen kunnen voorzien zonder failliet te gaan. We zitten op een ziekteverzuim van 2,5 procent, dat is 2 procent onder het landelijke gemiddelde van mensen in loondienst. En het idee is niet onopgemerkt gebleven. Medio 2011 is er een nieuw zelfstandig Broodfonds Tolentijn van start gegaan en tien groepen zijn zich aan het organiseren. Waaronder een groep De onderlinge februari 2012 9
S L O T A R T I K E L binnenvaartschippers. Schoenmaker en Jonkers hebben inmiddels het bedrijf de BroodfondsMakers opgericht om groepen te kunnen begeleiden tot zelfstandige Broodfondsen. We hebben ambitie maar zijn niet eendimensionaal gefocust op groei en winst, zegt Schoenmaker. Misschien klinkt dat vreemd vanuit een economisch systeem dat succes alleen in groei uitdrukt. Ik vind het veel interessanter om te zien wat de betekenis ervan is voor deelnemers. Het blijkt gewoon een sociaal en duurzaam idee te zijn. Vara s ombudszzp er Pieter Hilhorst twitterde onlangs dat hij een eigen broodfondsgroep wil starten. Hij heeft zijn arbeidsongeschiktheidsverzekering al opgezegd. En ook oud-politicus Femke Halsema heeft interesse getoond. Met de inbreng van haar 132.808 volgers op Twitter kan het zomaar ineens heel hard gaan met het Broodfonds. Vakdiploma s voor medewerkers verplicht vanaf 1 januari 2014 Vanaf 1 januari 2014 gaat een nieuw deskundigheidssysteem gelden. Vanaf dat moment wordt het wettelijk verplicht dat alle adviseurs een vakdiploma hebben op het vakgebied waarop zij klanten adviseren. Aan deze diploma-eis is ook een verplichte Permanente Educatie verbonden. Voor schadebehandelaars, volmachtacceptanten, administratieve medewerkers en financieel administratieve medewerkers gaat wettelijk geen diplomaverplichting en verplichting tot Permanente Educatie gelden. Een werkgever kan echter wel vrijwillig besluiten dat voor deze functies ook een vakdiploma en/of Permanente Educatie verplicht is. Werkgever en werknemer zullen over het behalen van vakdiploma s en Permanente Educatie in redelijkheid afspraken met elkaar moeten maken. Voor een werkgever is het redelijk zolang de opleidingseisen betrekking hebben op de aard en de inhoud van de functie van de werknemer. Voor een werknemer is het redelijk zolang er ook rekening wordt gehouden met de persoonlijke omstandigheden van de werknemer. Geen zin hebben of het lastig vinden om na jaren weer te moeten studeren is geen redelijke reden voor een werknemer om het volgen van een opleiding te weigeren. Belangrijk is het om met de werknemer goede afspraken te maken en deze schriftelijk vast te leggen over de volgende elementen: Welke opleiding wordt vereist voor de functie; Wanneer en bij welke organisatie wordt de opleiding gevolgd; Welke kosten worden door de werkgever vergoed; In hoeverre mag de opleiding in de tijd van de werkgever worden gevolgd; Wanneer moet de opleiding zijn afgerond; Wat zijn de sancties als de werknemer de opleiding niet kan afronden met een diploma; Hoe is de terugbetaling geregeld bij beëindiging van het dienstverband. D & O Personele Diensten heeft over dit onderwerp een specifieke tool ontwikkeld. Op de CD Studieovereenkomst wordt naast een uitgebreide toelichting, onder andere: Een model aangereikt voor een studieovereenkomst die gesloten kan worden tussen werkgever en werknemer bij het starten van een nieuwe opleiding. Een modelbrief aangereikt als de medewerker gezakt is voor een opleiding. Een modelbrief aangereikt als de medewerker weigert een opleiding te volgen. De kosten voor de CD Studieovereenkomst bedragen 45 excl. btw en verzendkosten. Bestellen is mogelijk via de website van D & O, http://www.deno.nl/316/ 36.000 polissen OWM Achterhoek voorheen de Onderlinge Aalten werd in 1851 opgericht. In het werkgebied van de onderlinge wordt nu nog over het 150-jarig jubileum in 2001 gesproken. Maar liefst 11.000 klanten van de onderlinge, de ene helft op zaterdag en de andere helft op zondag, waren destijds welkom in Kernwasser- Wunderland, het attractiepark in de nooit in gebruik genomen kweekreactor in Kalkar (Duitsland). Van de uitnodiging werd ruim gebruik gemaakt. Er werden complete kinderverjaardagen gevierd, waarbij sommige gezinnen ineens wel acht kinderen bleken te hebben. Het bestuur en de directie zagen veel door de vingers, want de marketing was op deze wijze enorm succesvol. De klanten van OWM Achterhoek, van wie er circa 6.400 lid van de onderlinge zijn, komen uit de hele Achterhoek, tot bij Arnhem en Zutphen, maar het kerngebied ligt rond de plaatsen Dinxperlo, Aalten en Eibergen. De 28 medewerkers van OWM Achterhoek realiseerden in het afgelopen jaar op basis van in totaal zo n 36.000 polissen een omzet van bijna 2,4 miljoen euro brandpremie en ruim 1 miljoen euro bemiddelingsprovisie. 10 De onderlinge februari 2012
OWM Achterhoek Verzekeringen in Aalten Wet- en regelgeving gaat veel te ver Voor OWM Achterhoek staat in de komende tien jaar mogelijk meer te gebeuren dan in de afgelopen decennia het geval is geweest. Eventuele schaalvergroting, nieuwe huisvesting, het nieuwe verdienmodel en de veranderende toezichtseisen van De Nederlandsche Bank zijn slechts enkele, maar niet de minst belangrijke ontwikkelingen waarvoor de onderlinge zich mogelijk gesteld ziet. Directeur Bob Doornweerd licht ze toe. Bob Doornweerd is sinds 1997 directeur van OWM Achterhoek. Daarvoor werkte hij gedurende tien jaar in de algemene buitendienst van Univé, met de provincie Gelderland als zijn werkgebied. Het was destijds zijn taak om de Univé-onderlingen in dit gebied bij diverse organisatorische aangelegenheden bij te staan en ook om de niet-univé-onderlingen te bezoeken en over de werkwijze van Univé voor te lichten. Zo was hij ook eens bij de onderlinge in Aalten op bezoek geweest en had hij zelfs de toenmalige directeur na zijn voordracht nog een uitgebreid gespreksverslag toegestuurd. Daardoor kende Doornweerd de onderlinge redelijk en dat kwam hem van pas toen enige jaren later Bob Doornweerd. de functie van directeur vacant kwam. Hij solliciteerde, net als nog een behoorlijk aantal andere goede kandidaten, en werd aangenomen. Met zijn gezin verhuisde hij vanuit zijn geboortestad Zwolle naar de Achterhoek. Een mooie omgeving, waar het prettig wonen is en waar we allen goed zijn ingeburgerd, aldus Bob Doornweerd. A U T O N O M E K O E R S OWM Achterhoek is sinds haar oprichting in 1851 altijd een zelfstandige onderlinge geweest, met een geheel eigen autonome koers. Wel werden enkele bemiddelingsportefeuilles overgenomen, maar nooit ging zij een fusie aan. Ook ten aanzien van de herverzekering opereert de onderlinge onafhankelijk van andere partijen. Lange tijd was zij bij de Wederkerige Herverzekeringsmaatschappij van 1922 herverzekerd, maar nadat de ene na de andere onderlinge het contract met deze herverzekeraar had opgezegd, bleef de onderlinge in Aalten als enige over en moest de Wederkerige haar boeken sluiten (ondanks een poging tot een herstart door de Verenigde Reassurantie Makelaars in samenwerking met de SOBH-onderlingen). OWM Achterhoek heeft toen besloten de herverzekering voortaan zelf te regelen, vertelt Bob Doornweerd. Dat doen we met een makelaar. Die kijkt voor ons naar de beste mogelijkheden in de markt, waarbij we wel heel nadrukkelijk vaste relaties met herverzekeraars proberen op te bouwen. Momenteel zijn we grotendeels herverzekerd bij de Belgische herverzekeraar Secura en, met het oog op een zekere risicospreiding, voor kleinere gedeelten bij de Spaanse herverzekeraar MAPFRE en bij het Franse CCR. De onderlinge heeft dus geen banden met de SOBH, maar wel met de SOM. OWM Achterhoek is medeaandeelhouder van de SOM en brengt daar een groot deel van de productie aan eenvoudige schadeproducten onder. S C H A A L V E R G R O T I N G De zelfstandige positionering van OWM Achterhoek gedurende meer dan anderhalve eeuw is natuurlijk een mooi gegeven, maar hoeft van het bestuur en de directie van de onderlinge niet coûte que coûte in de toekomst worden gehandhaafd. We kijken naar mogelijkheden van schaalvergroting, aldus Bob Doornweerd. We hoeven dat niet vanwege onze solvabiliteit te doen, want we hebben ruim voldoende eigen vermogen, maar wel zouden we door schaalvergroting onze professionaliteit kunnen vergroten, daardoor onze leden en verzekerden nog beter van dienst kunnen zijn en bovendien een spreiding van risico s kunnen realiseren. In 2010 werd ons kerngebied door een plaatselijke windhoos getroffen. Heb je dan een groter werkgebied, dan drukt zo n schade minder op het rendement. Schaalvergroting kan dus voordelig voor de onderlinge zijn, maar strikt noodzakelijk is het niet en er zit geen druk op de ketel. Wel beïnvloedt de gedachte eraan sommige keuzes voor de toekomst die eigenlijk nu zouden moeten worden gemaakt. De huisvesting van de onderlinge is daar een van de thema s bij. De onderlinge februari 2012 11
Het huidige kantoor is mooi gelegen in het centrum van Aalten, maar het is bijna 35 jaar oud en behoeft enige renovatie. Doornweerd: We zijn in gesprek met de gemeente over nieuwbouw of een andere oplossing. We hebben al wel een mooie plek op het oog, die ook centraal ligt. Maar of dat realiseerbaar is, moet nog blijken. Ook moeten we nog de keuze maken of we willen blijven huren, wat we nu ook doen, of helemaal of deels eigenaar van het pand willen worden. We kunnen niet overzien wat er binnen vijf of tien jaar allemaal gaat gebeuren, dus het is lastig om hierin knopen door te hakken. B E L O N I N G S M O D E L Behalve met het onderzoek naar schaalvergroting bereidt OWM Achterhoek zich ook nog anderszins op de toekomst voor. In verschillende opzichten is de onderlinge zelfs verder dan menig verzekeraar of bemiddelingsbedrijf in den lande. Een C O L O F O N De onderlinge is een uitgave van de FOV (Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland) en verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van 1.250 exemplaren. Leden van de FOV zijn gratis geabonneerd op De onderlinge. Redactiecommissie: Chris van Toor Met medewerking van: Peter van Steen, Geldermalsen en Hester Heleen Fotografie, Amerongen Redactiesecretariaat: Productie en druk: Loes Malherbe Postbus 92 3980 CB Bunnik T 030-656 71 60 F 030-656 75 04 E info@fov.nl I www.fov.nl Drukkerij De Eendracht, Schiedam Overname van (gedeelten van) artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld. ISSN 0927-6173 voorbeeld hiervan is het toekomstige beloningsmodel in de branche. Bob Doornweerd: We werken nu met zes buitendienstmedewerkers. Dat is een duur verkoopkanaal, maar we hebben daar bewust voor gekozen, omdat we onze dienstverlening bij de klant zelf willen laten plaatsvinden. De vraag is natuurlijk wel wat het nieuwe beloningsmodel voor complexe producten en mogelijk in de toekomst ook voor schadeproducten ons zal brengen. Zal de klant straks nog bereid zijn om voor een buitendienstmedewerker te betalen? Ik sluit niet uit dat de klant vaker bij ons op kantoor zal komen of zijn zaken schriftelijk of via de telefoon zal willen afhandelen. We bereiden ons daarop voor met de hulp van een stagiair die al onze werkprocessen in beeld heeft gebracht, daarbinnen diensten en activiteiten heeft onderkend en vervolgens de tijdsduur van die diensten en activiteiten heeft gemeten. Daaraan hebben we kosten toegerekend op het gebied van complexe producten, brand en bemiddeling. Op deze wijze hebben we de kostprijs van onze dienstverlening vastgesteld, waar we het nieuwe beloningsmodel aan kunnen ophangen. Bovendien kunnen we een mooie vertaalslag maken naar wat we allemaal voor de klant doen. Ook voor de communicatie naar de klant is dat straks van belang. P R O P O R T I O N E E L T O E Z I C H T Wat de toekomst voor OWM Achterhoek in petto heeft, is op een aantal punten ongewis. Verder dan vijf jaar vooruitkijken is tegenwoordig moeilijk, aldus Bob Doornweerd. De interpretatie van wet- en regelgeving en hoe De Nederlandsche Bank daarmee naar de kleine verzekeraars proportioneel wil omgaan, speelt daarbij een grote rol. Schaalvergroting lijkt nu hot en onontkoombaar. Doornweerd voorspelt dat partijen over tien à vijftien jaar zullen erkennen dat de kaalslag onder kleine onderlinge verzekeraars verkeerd was en dat hun regionale, maatschappelijke en transparante functie wel degelijk een groot goed was. Hij zegt: Waar ligt de lat en waar zal DNB enige proportie in de toezichtseisen aanbrengen? Op dit moment wordt de wet- en regelgeving toegepast alsof wij een Nationale-Nederlanden zijn. Dat gaat veel te ver, want er zijn natuurlijk grote verschillen, ook in transparantie. Als je bij ons aan de voorkant naar binnen kijkt, kun je aan de achterkant weer naar buiten kijken. Wat ons betreft moet de toezichthouder daar wel degelijk rekening mee houden! 12 De onderlinge februari 2012