Voortgang aanpak jongeren overlast AANPAK OP DOMEIN GROEP EN INDIVIDUEEL PREVENTIE Hangplekken Hangplekken zijn van alle tijden; de behoefte om vrienden te ontmoeten, samen wat te kletsen en te lachen op een eigen plek. een dergelijke vrijplaats voor de jeugd, heeft altijd bestaan. De meeste hangjongeren zorgen niet voor problemen in de openbare ruimte. Wanneer toch overlast van hangjongeren wordt ervaren, is dit vaak afhankelijk van de mate waarin buurtbewoners of passanten tolerantie tonen. Maar er zijn ook plaatsen waar het gedrag van jongeren de spuigaten uitloopt. Op deze hangplekken zijn alcohol- en drugsgebruik, geschreeuw, ruzies en het beledigen van voorbijgangers aan de orde van de dag. De aanpak van hangjongeren is een traject dat een gemeente alleen succesvol kan oppakken als alle betrokken partijen zich gezamenlijk inzetten. Een effectieve aanpak vraagt van de gemeente een helder en gecoördineerd beleid, waarbij iedere partij zijn verantwoordelijkheid neem!1
Inleiding Met deze voortgangsrapportage aanpak jeugdoverlast willen wij u informeren over de aanpak jeugdoverlast en inkijkje geven in de integrale aanpak. Bij deze integrale aanpak zijn alle samenwerkingspartners betrokken om tot een gedegen en duurzame oplossing te komen. In deze notitie benoemen wij de aanpak Lichtenberg als blauwdruk voor een gemeentebrede inzet en de actuele overlastaanpak bij het DRU Industriepark. De aanpak is gericht op een 4 tal onderdelen: de aanpak bestaat uit 4 onderdelen 1. Domeingerichte aanpak 2. Groepsgerichte aanpak 3. Individuele aanpak 4. Preventie Domeingerichte aanpak: De domeingerichte aanpak gaat uit van aanpassingen op de locatie die kunnen bijdragen aan het beheersbaar maken van de overlast. Deze aanpassingen hebben de intentie om tot structurele aanpassingen te komen om het hangen rondom de overlast plek onaantrekkelijk te maken. De Lichtenberg: (tijdelijke) Sluiting van de voetbalkooi om de druk op de locatie te verminderen en een signaal te geven naar de jeugd. De voetbalkooi is inmiddels weer beperkt open en er is een omheining geplaatst. Hierdoor is de toegang beperkt en een openstelling onder toezicht mogelijk gemaakt. In samenwerking met Silvolds belang zijn er vrijwilligers gevonden voor het toezicht en is de voetbalkooi behouden voor de wijk en haar jongeren. De eerste ervaringen met het openstellen onder toezicht zijn positief. De voetbalkooi kan in de toekomst vaker open bij een groei van het aantal vrijwilligers. Hierdoor stimuleren we de betrokkenheid vanuit ouders en omwonenden. Boven de voetbalkooi is er een net geplaatst waardoor overvliegende ballen geen risico vormen voor de verkeersveiligheid en naaste bewoners geen last meer hebben van ballen in hun tuin. Het plaatsen van camera s (binnen en buiten) is een zeer succesvol en effectief middel gebleken in het beheersbaar maken van de overlast. Het preventie karakter heeft een positieve invloed op het gedrag van de jongeren. Over toegangsbeheer voor het gebouw De Lichtenberg door middel van begeleide ontvangst zijn afspraken gemaakt met de gebruikers en Wonion. DRU Industriepark Bij het DRU Industriepark is in samenspraak met alle gebruikers van het DRU industriepark en onze samenwerkingspartners gekozen voor uitbreiding van het reeds aanwezige cameratoezicht. Ook hier!2
blijkt dat dit een positieve uitwerking heeft op het gedrag van jongeren. De meeste jongeren geven aan dat zij het fijn vinden dat er cameratoezicht is en dat dit bijdraagt aan het veiligheidsgevoel. Op het terrein is tevens gewerkt aan de verlichting en er zijn borden geplaatst met gedragsregels. Bij de badkuipenfabriek zijn na overleg met de bewoners hekken geplaatst bij de toegangspoorten naar woningen. Hierdoor heeft het de uitstraling gekregen van een hofje met meer privacy. Groepsgerichte aanpak: Bij de groepsgerichte aanpak wordt vooral ingezoomd op de groep als geheel. Er wordt ingespeeld op de behoeften en mogelijkheden van de groep. Er wordt gekeken naar alternatieven voor ongewenst gedrag, gezamenlijke interesses en behoeften en problemen in de groep. Vanuit de eigen kracht van de jongeren wordt met ondersteuning van professionals, een aanbod gecreëerd. Door de intensieve groepsgerichte aanpak worden raddraaiers uit de anonimiteit gehaald en wordt ruimte gecreëerd voor individuele begeleiding. Voorbeeld Silvolde Er zijn gesprekken geweest met jongeren uit de wijk en Silvolds belang, omwonenden en samenwerkingspartners. De jongeren hebben de ruimte gekregen hun en wensen en behoeften kenbaar temaken. De omwonenden zijn gehoord en konden mee denken over de aanpak. De jongeren hebben behoefte aan een ontmoetingsruimte. Samen met Silvolds belang en de samenwerkingspartners is een start gemaakt met het ontwikkelen van een plan. Het blijkt dat het lastig is om een geschikt onderkomen te vinden. Jongeren zijn vanaf het begin meegenomen in het proces en bepalen voor een groot gedeelte de richting. Hierdoor ontstaat er meer betrokkenheid en draagvlak en sluit dit aan bij de behoefte. De ouders zijn bij deze plannen betrokken. Er zijn gesprekken gaande met Turkse ouders, die doorgaans moeilijker te bereiken zijn over ouderbetrokkenheid en de toekomst van hun kinderen. De betrokkenheid van deze ouders is groot, maar zij vinden het lastig om hier de juiste weg in te vinden. Een eerste resultaat is dat een aantal Turkse ouders zich hebben gemeld als vrijwilliger bij de voetbalkooi. Cijfers per kern Silvolde: Er zijn in deze kern 2 jeugdgroepen Voetbalkooi: +/- 40 Jongeren van verschillende culturele afkomst en religie. +/- 30 jongens en +/- 10 meisjes Alle jongeren zijn met politie, justitie en hulpverlening besproken en er zijn 13 doorgeleid naar hulpverlening danwel jusititële trajecten. Met de andere jeugd zijn andere trajecten afgelegd!3
12 JUNI 2015 GEMEENTE OUDE IJSSELSTREEK VOORTGANGSRAPPORTAGE Houtduivenhof: +/- 20 jongeren afkomstig van verschillende culturele afkomst en religie. +/- 6 meisjes en +/- 14 jongens Inmiddels is er samen met Silvolds Belang en buurtbewoners een aantal initiatieven opgepakt uitgezet. DRU Industriepark Ook bij het DRU Industriepark zijn er gesprekken geweest met jongeren, de wethouder en de gemeente en een vertegenwoordiging van de DRU Cultuurfabriek. De behoeften en wensen zijn geïnventariseerd en er zijn afspraken gemaakt over de toegang tot de DRU Cultuurfabriek en het gebruik van de skatebaan. De skatebaan en het plein blijkt een erg populaire ontmoetingsplek te zijn voor jongeren uit onze gemeente en de regio. Hierdoor neemt de druk op de locatie toe.,dit vraagt om permanente aandacht van de samenwerkingspartners. De constante nieuwe aanwas van jongeren van zowel binnen als buiten onze gemeente geeft een grote mate van dynamiek en verandering van samenstelling van de groepen. Er is mede door een goede samenwerking zicht op de samenstelling van de groep(en) en het bewegingsgedrag van individuen. Er zijn afspraken gemaakt voor een individuele aanpak. Voorbeelden hiervan zijn lokaalverboden, hulpverlening en begeleiding. Cijfers per kern Ulft: Dru Industriepark: -/+ 60 jongeren van verschillende culturele afkomst en religie -/+ 15 meisjes en 45 jongens Bijna alle jongeren met hulpverlening en politie besproken. Ongeveer aan 20 jongeren is specifiek aandacht besteed op hulpverleningsniveau en justitieel niveau. Met de andere jongeren zijn andere trajecten? uitgezet. Individuele aanpak: In de individuele aanpak worden de jongere en de ouders proactief benaderd. Het probleem wordt bij de jongere en de ouders bespreekbaar gemaakt. Er wordt nadrukkelijk ingezet op zo veel mogelijk hulpverlening/begeleiding, waarbij niet alleen de problemen van de jongere wordt aangepakt, maar het volledige systeem rondom de jongere. In de situatie De Lichtenberg is de verantwoordelijkheid van het opleggen van deze maatregel door Politie en het OM ingezet. - Ouderbrief. De namen van jongeren die betrokken zijn bij overlast zijn door de wijkagent genoteerd en in 12 gevallen zijn ouders en jongere persoonlijk benaderd. De Veiligheidskamer is in een aantal gevallen betrokken geweest en onder regie van de gemeente heeft er een multidisciplinair overleg plaats gevonden waarin de aanpak besproken is. Voor een (groot) aantal jongeren zijn er afspraken voor een 4!
vervolgtraject gemaakt. - Naast het aanbod van reguliere vrijwillige hulpverlening is in een aantal gevallen gedwongen kader gewenst. Dit blijkt in de praktijk moeilijk te realiseren als er geen drukmiddel is. Met OM, Veiligheidshuis, Politie en jongerenwerk zijn wij in overleg om dit drukmiddel zelf te organiseren. Preventieve aanpak: Het doel is om naast het curatieve aanpak tot een preventieve aanpak te komen. Hierdoor ontstaat er evenwicht waarbij enerzijds wordt ingezet op overlast en de groep risicojongeren wordt gereduceerd en anderzijds om te voorkomen dat er nieuwe groepen overlastgevende jongeren ontstaan. Er wordt extra aandacht besteed aan jongere jeugd en is de samenwerking gezocht met het onderwijs. In deze aanpak wordt nadrukkelijk ingezet op de betrokkenheid van ouders. Voorbeelden van preventieve aanpak zijn: - De inwoners van onze gemeente zijn via de gemeentepagina geïnformeerd over de aanpak - Aan ouderbetrokkenheid is specifiek aandacht besteed. - Onderwijs als vindplaats vinden wij van belang om gezamenlijk interventies te kunnen plegen. Samenwerking is mede gericht op ouderbetrokkenheid en groepsgericht voorlichting over gedrag op straat. Er zijn gesprekken met het onderwijs gaande om dit initiatief vorm te geven. - een avond voor professionals en buurtbewoners over straatcultuur met slimme en handige tips over benadering van hangjongeren van Hans Kaldenbach JOY(Jeugd Oude IJsselstreek) team: Het JOY-team is een voortvloeisel van de jeugdaanpak en is gerealiseerd in samenwerking met de politie, gemeente, jongerenwerk en de Veiligheidskamer (OM). Het team is gevormd uit jeugd die woonachtig is binnen de gemeente. Het zijn jongeren die een onderdeel zijn en/of geweest van de jeugdgroepen binnen de gemeente. Deze jongeren worden ingezet ten behoeve van de leefbaarheid binnen de gemeente Oude IJsselstreek. Zij kunnen ondersteunend zijn aan verschillende projecten/activiteiten maar daarnaast gaan ze verschillende malen in de week met een begeleider de straat op om straatgroepen op zoeken. Zij hebben een signalerende en sturende functie. Doel van het project is de persoonlijke ontwikkeling van jongeren en het creëren van rolmodellen als voorbeeld voor andere jeugd.!5
Samenwerking: Om de aanpak sluitend te maken hebben we samenwerkingspartners nodig. Hierdoor streeft de gemeente, naast de al betrokken partners, om ook andere partners onderdeel te maken van deze aanpak om de vangnet rondom de jongere zo breed mogelijk te maken. Hieronder een overzicht van alle partners die tot nu toe betrokken zijn in de aanpak: Politie: - Toezicht en handhaving. Extra inzet direct na sluiting voetbalkooi. Specifieke aandacht voor de jongeren met excessief gedrag. - Namen noteren van overlastgevende jeugd met vervolg via ouderbrief. - Bij strafbare feiten inzetten op halt-straffen en waar nodig gerichte hulpverlening dan wel spoedige doorgeleiding naar het OM. - Verbaliseren. BOA: - Extra toezicht en handhaving op overlastgevende jeugd. - Namen noteren en verbaliseren - Ook hier extra inzet bij het overtreden van de genomen maatregelen. Jeugd en jongerenwerk JOY-team: - In gesprek blijven met jongeren - Positief gedrag ondersteunen - Aanspreken op excessief gedrag en melden bij politie/ BOA - Aanspreken bij afwijkend gedrag - Waar nodig toeleiden naar hulpverlening Gemeente: - Regievoering en bewaking proces - Faciliteren maatregelen - Communicatie naar bewoners en pers Gebiedsmakelaar en Wijkcoördinator - Communicatie naar bewoners - Samenwerkingspartner in de domeingerichte aanpak - aanspreekpunt Wonion: - partner in de systeemgerichte aanpak!6
Hulpverlening; - Verantwoordelijk voor systeem gerichte (gezin) hulpverlening. Onderwijs: Resultaten en aanbevelingen De huidige methodiek is gericht op de aanpak van hinderlijke en overlastgevende groepen. Het is erg effectief gebleken in de jeugdaanpak rondom De Lichtenberg. De overlastmeldingen rondom De Lichtenberg is gereduceerd tot nul. De voetbalkooi als wijkvoorziening is behouden gebleven voor de wijk. De oplossing met beperkte openstelling onder toezicht werkt goed. Momenteel zijn er 6 vrijwillige toezichthouders uit Silvolde. In Silvolde heeft de aanpak geleid tot meer betrokkenheid bij de voetbalkooi door wijkbewoners. Naast de huidige groep vrijwilligers hebben meerdere wijkbewoners zich gemeld voor de functie van toezichthouder. Door de intensieve aanpak zijn de kopstukken van de straatgroepen uit de anonimiteit gehaald. Dit heeft de basis gelegd om gerichte interventies uit te voeren in de individuele aanpak. Betrokkenheid van het onderwijs als vindplaats en partner in de jeugdaanpak is gecreëerd. Duidelijke vorm van aanpak, waar de taken van alle kernpartners helder is. Dit heeft de kwaliteit van de samenwerking bevorderd In de groepsaanpak is naast de negatieve jeugd ook geïnvesteerd in de positieve jeugd. De wensen en behoeftes van deze jongeren zijn in beeld gebracht. Deze kunnen bijdragen aan de doorontwikkeling van het preventief jeugdbeleid. Wenselijk is om kaders te creëren voor een stevig curatieve aanpak om de efficiency op de individuele aanpak te vergroten. OM en Veiligheidskamer spelen hierin een belangrijke rol. Plan van aanpak is voldoende ontwikkeld om deze gemeentebreed in te zetten. Meer inwoners envrijwilligers betrekken bij de aanpak. Een goed voorbeeld hiervan is de betrokkenheid van buurtbewoners en jongeren.!7
- Vindplaats - Samenwerkingspartner in de individuele aanpak - Gesprekspartner als het gaat om jongeren en ouders te betrekken bij hun gedrag op straat. Silvolds Belang: - Samenwerkingspartner in jongereninitiatieven en ouderbetrokkenheid OM (Veiligheidskamer): - Adviserend en ondersteunend. - samenwerkingspartner bij individuele aanpak Cijfers per kern overige: Gendringen, Kerkplein: -/+ 25 jongeren van autochtone afkomst -/+ 10 meisjes en -/+ 15 jongens Alle jongeren zijn met hulpverlening en politie besproken. Ongeveer 16 van deze jongeren zaten in begeleiding bij hulpverleningsinstanties. Deze jongeren zijn met deze instanties besproken en er is advies uitgebracht over de aanpak van deze jeugd. Varsseveld: -/+ 15 jongeren van verschillende culturele afkomst en religie. Bij deze jongeren zijn geen bijzondere trajecten uitgezet. Terborg: -/+ 25 jongeren van van verschillende culturele afkomst en reli gie. Bij deze jongeren zijn geen bijzondere trajecten uitgezet.!8