ijken van waarde Digit 2012 Frans pierings Marina Meeuwisse
ijken van waarde Digit 2012 Frans pierings Marina Meeuwisse
3 nhoudsopgave 4 ntroductie 4 Met dank aan 7 Nationaal Programma Zuid - een overzicht 8 Charlois 10 Carnisse 11 Heijplaat 12 Oud-Charlois 13 Pendrecht 14 Tarwewijk 15 ielewaal 16 Zuidplein 17 Zuidwijk 18 Feijenoord 20 Afrikaanderwijk 21 Bloemhof 22 Feijenoord 23 Hillesluis 24 Katendrecht 25 Kop van Zuid - Entrepot 26 Noordereiland 27 reewijk 28 Jsselmonde 30 Beverwaard 31 Groot-Jsselmonde 32 Lombardijen 33 Oud-Jsselmonde 34 Overige wijken - per deelgemeente 35 Delfshaven 35 Bospolder 36 Delfshaven 37 Middelland 38 Nieuwe esten 39 Oud Mathenesse 40 chiemond 41 pangen 42 Tussendijken 43 Hillegersberg - chiebroek 43 Hillegersberg-Zuid 44 Hillegersberg-Noord 45 Molenlaankwartier 46 chiebroek 47 Terbregge 48 Hoek van Holland 48 Dorp 49 trand en Duin 50 Hoogvliet 50 Hoogvliet-Noord 51 Hoogvliet-Zuid 52 Kralingen-Crooswijk 52 De Esch 53 Kralingen-est 54 Kralingen-Oost 55 Nieuw Crooswijk 56 Oud-Crooswijk 57 Rubroek 58 truisenburg 59 Noord 59 Agniesebuurt Bergpolder 61 Blijdorp 62 Liskwartier 63 Oude Noorden 64 Provenierswijk 65 Overschie 65 Kleinpolder 66 Overschie Dorp 67 Pernis 68 Prins Alexander 68 s-gravenland 69 Het Lage Land Kralingseveer 71 Nesselande 72 Ommoord 73 Oosterflank 74 Prinsenland 75 Zevenkamp 76 tadscentrum 76 Cool 77 Nieuwe erk 78 Oude esten 79 tadsdriehoek nelle klimmers en dalers 82 Bloemhof 84 Hillesluis 86 Zuidwijk 88 reewijk Bijlagen 92 Toelichting en bronnen 93 Colofon
4 ntroductie oningcorporaties in volgen de ontwikkelingen in se wijken met grote belangstelling. De corporaties bezitten ongeveer 47% van de bijna 298.000 woningen (CB, 2011). n totaal meer dan 140.000 woningen. nzicht in de waardeontwikkeling en alles wat daarmee samenhangt is voor hen van groot belang. De waarde van de woning hangt samen met een veelheid aan fysieke factoren (denk aan de staat van onderhoud, het aantal vierkante meters woonoppervlakte, de locatie, de woonomgeving en het groen), maar ook met sociale factoren als het gemiddelde inkomen, de veiligheidssituatie en -beleving en de populariteit van de wijk (CP, 2012). Een helder inzicht in de belangrijkste trends op deze fysieke, sociale en veiligheidsfactoren is daarmee voor woningcorporaties van cruciaal belang. Evenals kennis van de onderlinge verwevenheid van die factoren. n 2007 is een model ontwikkeld waarmee de waardeontwikkeling in een wijk op de voet kan worden gevolgd (pierings en Meeuwisse 2008; 2009; 2010; 2011). Het model gaat uit van bestaande statistische gegevens en is ontwikkeld door Hogeschool in samenwerking met het Centrum voor Onderzoek en tatistiek (CO) van de gemeente. n dit model zijn scores op vier waardevelden in beeld gebracht, te weten: veiligheid, inkomen, sociale situatie en woningwaarde. De scores worden gepresenteerd op het niveau van de wijk, de deelgemeente en als geheel. Er zijn peilingen gedaan in 2008, 2009, 2010 en 2012. Dit longitudinaal onderzoek maakt het mogelijk voor woningcorporaties om de waardeontwikkeling van de wijk door de tijd heen te volgen. De titel van onderhavig onderzoek, aarde van wijken, met als ondertitel Digit 2012, geeft aan dat we hier te maken hebben met een digitale vingerwijzing. Het is met recht een vingerwijzing, want het model geeft een grove indicatie van statistische (midden)lange termijn trends. Met meer tijd en meer geld kunnen de waardevelden verder worden uitgediept. De Gemeente wil in 2014 met een uitgebreider instrument komen. De vingerwijzing is digitaal omdat deze publicatie als pdf wordt uitgegeven daar dit goedkoper is en milieuvriendelijk. n dit digitale product Digit 2012 rapporteren we onze bevindingen voor 2012. Mogelijk volgt in 2014 weer een rapport, zodat we vijf metingen op rij hebben. Het rapport is dit keer minder geschikt om er de effecten van gebiedsgericht beleid mee te analyseren. Daar zijn veel aanvullende interviews met experts voor nodig en daar is op dit moment geen geld voor. e zijn voornemens dit over twee jaar weer op te pakken. el zijn over de wijken Bloemhof, Hillesluis, reewijk en Zuidwijk opvallende dalers met vier sleutelinformanten aanvullende interviews gehouden. n deze wijken is, zo blijkt uit ons longitudinaal onderzoek, de achterstand op verder toegenomen. Daarnaast zijn het wijken waar de corporaties veel bezit en dus grote financiële belangen hebben. Er is dus een urgente behoefte aan kennis en inzicht. De analyse van de sleutelinformanten staat in de paragraaf stijgers en dalers achterin. Met dank aan Martijn Epskamp, Raimond Fraanje, Roger van der Kamp, Jaap Koole, Dennis Lausberg, Ben Pluijmers, Mildred Pijnenborg en im van der Zanden.
5 ntroductie Het meten van de uitkomsten: statistieken e hebben in 2007 twee modellen ontwikkeld om de wijkgegevens op overzichtelijke wijze in beeld te brengen: het staafdiagram en het webmodel. Met het staafdiagram brengen we de veranderingen in beeld ten opzichte van het gekozen nulpunt. Het gekozen nulpunt is de se score in 2008. Met het webmodel brengen we de relatieve afstand in beeld die de wijk in 2012 heeft ten opzichte van het se gemiddelde en het deelgemeente (of Nationaal Programma Zuid) gemiddelde. Niet alleen vergelijken we hiermee de wijken met elkaar en met deelgemeente/stad maar ook met het nulpunt in 2008. (n de toekomst kijken lukt helaas niet.) e gebruiken de objectieve gegevens die beschikbaar zijn op 1 juli 2012. De inkomensgegevens betrekt het Centraal Bureau voor de tatistiek van de Belastingdienst met een grote steekproef in het Regionaal nkomensonderzoek. Deze bron heeft betrekking op de peildatum van 1 januari 2010 en gaat over het belastingjaar 2009, aangezien de Belastingdienst inkomens niet eerder dan twee jaar na dato vaststelt. De informatie over de woningwaarde geldt voor het jaar 2010. De veiligheidsindex 2012 heeft betrekking op het jaar 2011. De sociale index heeft betrekking op 2012. De cijfers verschillen dus qua actualiteit. De diverse statistische bronnen hebben weliswaar verschillende peildata, maar bieden wel de meest actuele, betrouwbare gegevens. Ook zijn de secundaire bronnen (grotendeels) gelijk in de tijd en gelijk voor alle schaalniveaus (wijk, deelgemeente, Nationaal Programma, als geheel). Het instrument is daarmee vooral geschikt om (midden)lange termijn vergelijkingen mogelijk te maken. an elke dataset zijn methodologische verantwoordingen openbaar. De modellen meten alle vier de dimensies van het grotestedenbeleid (namelijk sociaal, fysiek, economisch en veilig). Daarmee kunnen ze gezien worden als een index voor integrale gebiedsontwikkeling. Deze Digit 2012 loopt hiermee vooruit op de ontwikkeling van het ijkprofiel dat de Gemeente in 2014 gereed wil hebben. De betrokken woningcorporaties bij de Digit 2012 geven aan belang te hechten aan continuïteit in de analyse. De gekozen inter-institutionele invalshoek met een overzichtelijke presentatie van gegevens voldoet op dit moment. e presenteren in de Digit 2012 de 65 wijken van in 2012 en de drie deelgemeenten in het Nationaal Programma Zuid. an elke wijk is een webmodel, een staafdiagram en een tabel gemaakt waarmee de lezer in één oogopslag kan zien hoe de wijk zich verhoudt tot het gemiddelde in de deelgemeente (of voor Zuid het Nationaal Programma), het gemiddelde in en de ontwikkeling in de tijd. n de tabel geven we ook de ontwikkeling in de bewonerstevredenheid aan, net als andere jaren. an enkele wijken is geen complete dataset beschikbaar in 2012. Dit zijn: itte Dorp in Delfshaven; Zuiderpark in Charlois; Landzicht, Zestienhoven en chieveen in Overschie; C Kwartier en Dijkzigt in tadscentrum. Ook van de deelgemeente Rozenburg is de dataset niet compleet. Deze worden daarom niet gepubliceerd. erbeelding e gebruiken uit kostenoverwegingen mondjesmaat fotografie om actuele beelden te tonen van de wijken. Alleen bij de sterke klimmers of dalers (zie achterin) zijn foto s gemaakt die de statistische beelden over de wijk aanvullen. Doordat de statistieken en foto s zijn samengevoegd ontstaat er een completer beeld van het dagelijks leven in die wijken. Dit wordt ook wel thick description (Geertz, 1973), rijk illustratiemateriaal, genoemd. En fotomateriaal biedt hierbij een pictorial turn (Mitchell, 2005), waarbij de inschatting is gemaakt dat beelden steeds dominanter worden als informatiedragers in vergelijking met woorden.
6 ntroductie Leeswijzer voor de modellen n het web is de score van met een blauwe lijn op % gesteld. De groene lijn brengt de scores van de wijk in beeld. De rode lijn brengt het Nationaal Programma Zuid in beeld in deel 1 en in deel 2 de desbetreffende deelgemeente. Hiermee kan de lezer in één oogopslag zien of de veiligheid, woningwaarde, sociale situatie en het gemiddelde inkomen in de wijk positief of negatief afwijken van het se en het deelgemeente/nationaal Programma gemiddelde. Als extra zijn voorin de modellen toegevoegd van het Nationaal Programma Zuid en de drie betreffende deelgemeenten binnen dit programma (in beeld gebracht met de groene lijn). Het staafdiagram vergelijkt de trend in de wijk ten opzichte van het nulpunt 2008. De trend is per onderdeel weergegeven. Hiermee kan de lezer in één oogopslag zien of de wijk zich sneller of langzamer positief of negatief ontwikkelt ten opzichte van 2008. Door te bladeren in de pdf kan de lezer de wijken en deelgemeenten met elkaar vergelijken.
7 Nationaal Programma Zuid Nationaal Programma % 102 89 87 87 88 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 88 88 89 % 104 89 92 92 89 % 95 91 93 2008 2012 2008 2009 2010 2012 91 86 Nationaal Programma MH-inkomen (%) 41% 40% 40% 41% 1% eiligheidsindex 6,5 6,3 6,3 6,4 0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 1684 e 1740 e 1740 e 1692 - e 48 ociale index 5,3 5,4 5,3 5,0-0,3 Buurttevredenheid (%) 66% 66% 65% -1%
8 Deelgemeente Charlois
9 Deelgemeente Charlois deelgemeente Charlois % 102 78 76 77 78 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 81 81 81 86 104 82 84 84 81 % 95 86 88 2008 2012 2008 2009 2010 2012 88 81 Nationaal Programma deelgemeente Charlois MH-inkomen (%) 36% 35% 35% 36% 1% eiligheidsindex 5,8 5,8 5,8 6,2 0,4 OZ-waarde euro/m 2 e 1552 e 1594 e 1588 e 1527 - e 61 ociale index 5,0 5,1 5,1 4,7-0,4 Buurttevredenheid (%) 65% 62% 61% -1%
10 Carnisse Carnisse % 102 76 74 75 76 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 81 86 78 76 104 82 85 85 84 % 95 84 88 2008 2012 2008 2009 84 2010 78 2012 Nationaal Programma Carnisse MH-inkomen (%) 35% 34% 34% 35% 1% eiligheidsindex 5,8 6,2 5,6 5,5-0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 1561 e 1614 e 1616 e 1583 - e 33 ociale index 4,9 5,1 4,9 4,5-0,4 Buurttevredenheid (%) 59% 52% 55% 3%
11 Heijplaat Heijplaat % 102 102 107 86 89 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130 115 % 85 104 117 126 114 108 % 104 97 98 98 93 % 95 103 107 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Nationaal Programma Heijplaat MH-inkomen (%) 47% 49% 39% 41% 2% eiligheidsindex 8,4 9,1 8,2 7,8-0,4 OZ-waarde euro/m 2 e 1830 e 18 e 1848 e 1764 - e 84 ociale index 6,0 6,2 5,8 5,8 0,0 Buurttevredenheid (%) 72% 69% 69% 0%
12 Oud-Charlois Oud-Charlois % 102 85 83 85 87 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 79 82 89 88 104 85 85 85 82 % 95 91 88 2008 2012 2008 2009 93 2010 84 2012 Nationaal Programma Oud Charlois MH-inkomen (%) 39% 38% 39% 40% 1% eiligheidsindex 5,7 5,9 6,4 6,3-0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 1616 e 1614 e 1613 e 1544 - e 69 ociale index 5,3 5,1 5,4 4,9-0,5 Buurttevredenheid (%) 67% 67% 63% -4%
13 Pendrecht Pendrecht % 50 102 78 78 74 83 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 50 % 104 65 76 75 85 50 104 78 79 77 % 50 95 79 84 2008 2012 2008 2009 2010 2012 88 81 Nationaal Programma Pendrecht MH-inkomen (%) 36% 36% 34% 38% 4% eiligheidsindex 4,7 5,5 5,4 6,1 0,7 OZ-waarde euro/m 2 e 1486 e 1514 e 1492 e 1448 - e 44 ociale index 4,6 4,9 5,1 4,7-0,4 Buurttevredenheid (%) 58% 55% 59% 4%
14 Tarwewijk Tarwewijk % 40 102 72 69 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 40 % 104 74 64 54 76 40 40 104 72 71 69 % 40 95 78 83 2008 2012 2008 2009 2010 2012 79 74 Nationaal Programma Tarwewijk MH-inkomen (%) 33% 32% 32% 32% 0% eiligheidsindex 5,3 4,6 3,9 5,5 1,6 OZ-waarde euro/m 2 e 1323 e 13 e 1353 e 1312 - e 41 ociale index 4,5 4,8 4,6 4,3-0,3 Buurttevredenheid (%) 59% 50% 55% 5%
15 ielewaal ielewaal % 102 72 61 61 67 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 140 % % 104 128 138 114 118 104 78 95 97 95 % 95 112 105 102 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Nationaal Programma ielewaal MH-inkomen (%) 33% 28% 28% 31% 3% eiligheidsindex 9,2 9,9 8,2 8,5 0,3 OZ-waarde euro/m 2 e 14 e 11 e 1834 e 16 - e 28 ociale index 5,8 6,5 6,1 5,9-0,2 Buurttevredenheid (%) 92% 81% 91% 10%
16 Zuidplein Zuidplein % 102 83 96 96 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 61 71 61 74 104 87 89 88 85 % 95 105 107 105 102 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Nationaal Programma Zuidplein MH-inkomen (%) 37% 38% 44% 44% 0% eiligheidsindex 4,4 5,1 4,4 5,3 0,9 OZ-waarde euro/m 2 e 1648 e 1677 e 1663 e 1610 - e 53 ociale index 6,1 6,2 6,1 5,9-0,2 Buurttevredenheid (%) % 57% 65% 8%
17 Zuidwijk Zuidwijk % 102 76 77 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 94 86 97 97 % 104 85 89 89 83 % 95 95 98 2008 2012 2008 2009 2010 2012 93 86 Nationaal Programma Zuidwijk MH-inkomen (%) 37% 35% 36% 37% 1% eiligheidsindex 6,8 6,2 7,0 7,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 19 e 1682 e 1682 e 1569 - e 113 ociale index 5,5 5,7 5,4 5,0-0,4 Buurttevredenheid (%) 68% % 67% -3%
18 Deelgemeente Feijenoord
19 Deelgemeente Feijenoord deelgemeente Feijenoord % 102 87 87 86 87 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 88 86 82 85 104 93 94 92 % 95 88 2008 2012 2008 2009 2010 2012 83 Nationaal Programma deelgemeente Feijenoord MH-inkomen (%) 40% 40% 40% 40% 0% eiligheidsindex 6,3 6,2 5,9 6,1 0,2 OZ-waarde euro/m 2 e 1696 e 1754 e 1776 e 1743 - e 33 ociale index 5,1 5,2 5,2 4,8-0,4 Buurttevredenheid (%) 65% 63% 65% 2%
20 Afrikaanderwijk Afrikaanderwijk % 102 83 81 78 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 78 76 71 85 104 78 77 76 73 % 95 81 84 2008 2012 2008 2009 2010 2012 81 79 Nationaal Programma Afrikaanderwijk MH-inkomen (%) 37% 38% 37% 36% -1% eiligheidsindex 5,6 5,5 5,1 6,1 1,0 OZ-waarde euro/m 2 e 1479 e 1461 e 1441 e 1382 - e 59 ociale index 4,7 4,9 4,7 4,6-0,1 Buurttevredenheid (%) 65% 59% 64% 5%
21 Bloemhof Bloemhof % 102 78 72 73 78 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 76 74 67 63 % 104 84 87 87 84 % 95 79 83 2008 2012 2008 2009 2010 2012 81 76 Nationaal Programma Bloemhof MH-inkomen (%) 36% 33% 34% 36% 2% eiligheidsindex 5,5 5,3 4,8 4,5-0,3 OZ-waarde euro/m 2 e 1585 e 1646 e 1656 e 1581 - e 75 ociale index 4,6 4,8 4,7 4,4-0,3 Buurttevredenheid (%) 61% 52% 58% 6%
22 Feijenoord Feijenoord % 102 72 72 65 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 97 79 75 76 % 104 83 81 82 78 % 95 84 83 2008 2012 2008 2009 2010 2012 84 81 Nationaal Programma Feijenoord MH-inkomen (%) 33% 33% 30% 32% 2% eiligheidsindex 7,0 5,7 5,4 5,5 0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 1569 e 1540 e 1546 e 1474 - e 72 ociale index 4,9 4,8 4,9 4,7-0,2 Buurttevredenheid (%) 57% 57% 61% 4%
23 Hillesluis Hillesluis % 102 83 83 85 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 78 64 67 40 104 75 76 76 75 % 95 81 86 2008 2012 2008 2009 2010 2012 83 78 Nationaal Programma Hillesluis MH-inkomen (%) 38% 38% 39% 37% -2% eiligheidsindex 5,6 4,6 4,3 4,8 0,5 OZ-waarde euro/m 2 e 1413 e 1445 e 1447 e 1413 - e 34 ociale index 4,7 5,0 4,8 4,5-0,3 Buurttevredenheid (%) 55% 51% 54% 3%
24 Katendrecht 130% 102 Katendrecht 74 76 81 93 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130% 79 104 99 106 125 130% 104 83 83 85 87 130% 95 91 97 102 2008 2012 2008 2009 2010 2012 98 Nationaal Programma Katendrecht MH-inkomen (%) 34% 35% 37% 43% 6% eiligheidsindex 5,7 7,1 7,6 9,0 1,4 OZ-waarde euro/m 2 e 1568 e 1579 e 10 e 1647 e 47 ociale index 5,3 5,6 5,9 5,7-0,2 Buurttevredenheid (%) 71% 72% 84% 12%
25 Kop van Zuid - Entrepot Kop van Zuid - Entrepot 140% 102 141 130 133 128 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 140 140% 140% 104 111 107 107 104 106 106 106 104 140% 95 107 2008 2012 2008 2009 2010 2012 97 Nationaal Programma Kop van Zuid - Entrepot MH-inkomen (%) 65% % 61% 59% -2% eiligheidsindex 8,0 7,7 7,9 7,7-0,2 OZ-waarde euro/m 2 e 1998 e 1999 e 2002 e 1973 - e 29 ociale index 5,8 6,4 6,2 5,6-0,6 Buurttevredenheid (%) 78% % 75% -5%
26 Noordereiland Noordereiland % 102 87 87 95 93 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 119 115 118 115 104 111 112 115 114 % 95 107 105 102 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Nationaal Programma Noordereiland MH-inkomen (%) 40% 40% 44% 43% -1% eiligheidsindex 8,6 8,3 8,5 8,3-0,2 OZ-waarde euro/m 2 e 2101 e 2124 e 2184 e 2166 - e 18 ociale index 6,2 6,1 6,4 5,9-0,5 Buurttevredenheid (%) 79% 83% 83% 0%
27 reewijk reewijk % 102 87 87 83 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 106 94 92 104 103 113 113 108 % 95 109 105 2008 2012 2008 2009 2010 2012 88 Nationaal Programma reewijk MH-inkomen (%) 40% 40% 38% 37% -1% eiligheidsindex 6,5 7,6 6,8 6,6-0,2 OZ-waarde euro/m 2 e 1942 e 2138 e 2142 e 2036 - e 106 ociale index 6,3 6,1 5,8 5,1-0,7 Buurttevredenheid (%) 77% 73% 67% -6%
28 Deelgemeente Jsselmonde
29 Deelgemeente Jsselmonde deelgemeente Jsselmonde % 102 104 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 104 97 103 96 104 97 97 % 95 105 2008 2012 2008 2009 2010 2012 97 Nationaal Programma deelgemeente Jsselmonde MH-inkomen (%) 48% 46% 46% 46% 0% eiligheidsindex 7,5 7,0 7,4 6,9-0,5 OZ-waarde euro/m 2 e 1829 e 1897 e 1887 e 1828 - e 59 ociale index 5,8 6,1 5,8 5,6-0,2 Buurttevredenheid (%) 69% 74% % -4%
30 Beverwaard Beverwaard 130% 130% 102 117 117 115 111 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 104 99 88 75 130% 104 89 93 93 130% 95 102 98 2008 2012 2008 2009 2010 2012 91 Nationaal Programma Beverwaard MH-inkomen (%) 54% 54% 53% 51% -2% eiligheidsindex 7,1 6,3 7,2 5,4-1,8 OZ-waarde euro/m 2 e 1691 e 1762 e 1763 e 1710 - e 53 ociale index 5,9 5,7 5,2 5,3 0,1 Buurttevredenheid (%) 64% 67% 56% -11%
31 Groot-Jsselmonde Groot-Jsselmonde % 102 96 93 92 93 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 97 92 99 93 104 97 96 % 95 102 102 2008 2012 2008 2009 2010 2012 98 Nationaal Programma Groot-Jsselmonde MH-inkomen (%) 44% 43% 42% 43% 1% eiligheidsindex 7,0 6,6 7,1 6,7-0,4 OZ-waarde euro/m 2 e 1828 e 1895 e 1891 e 1810 - e 81 ociale index 5,9 6,4 5,9 5,7-0,2 Buurttevredenheid (%) 69% 76% 74% -2%
32 Lombardijen Lombardijen % 102 91 87 87 87 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 97 101 101 % 104 94 96 95 93 % 95 95 2008 2012 2008 2009 2010 2012 97 93 Nationaal Programma Lombardijen MH-inkomen (%) 42% 40% 40% 40% 0% eiligheidsindex 7,9 7,0 7,3 7,3 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 1772 e 1823 e 11 e 1761 - e 40 ociale index 5,5 5,8 5,6 5,4-0,2 Buurttevredenheid (%) 69% 73% 68% -5%
33 Oud-Jsselmonde Oud-Jsselmonde 140% 140% 102 152 143 149 148 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 1 140 104 135 133 131 138 140% 104 119 125 123 122 140% 95 121 119 122 112 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Nationaal Programma Oud-Jsselmonde MH-inkomen (%) % 66% 69% 68% -1% eiligheidsindex 9,7 9,6 9,4 9,9 0,5 OZ-waarde euro/m 2 e 22 e 2365 e 2336 e 2314 - e 22 ociale index 7,0 6,9 7,1 6,5-0,6 Buurttevredenheid (%) 85% 81% 86% 5%
34 Overige wijken - per deelgemeente
35 Bospolder Bospolder % 102 78 78 77 78 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 88 89 83 85 104 83 86 83 % 95 86 2008 2012 2008 2009 2010 79 2012 dlg Delfshaven Bospolder MH-inkomen (%) 36% 36% 35% 36% 1% eiligheidsindex 6,3 6,4 6,0 6,1 0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 1695 e 1566 e 1621 e 1574 - e 47 ociale index 5,2 5,2 5,0 4,6-0,4
36 Delfshaven Delfshaven % 102 76 76 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 82 78 93 83 104 85 83 84 84 % 95 91 93 98 2008 2012 2008 2009 2010 88 2012 dlg Delfshaven Delfshaven MH-inkomen (%) 37% 35% 37% 35% -2% eiligheidsindex 5,9 5,6 6,7 6,0-0,7 OZ-waarde euro/m 2 e 1615 e 1566 e 15 e 1592 e 2 ociale index 5,3 5,4 5,7 5,1-0,6
37 Middelland Middelland % 102 85 87 91 87 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 67 104 72 69 71 % 104 93 96 95 95 % 95 98 98 2008 2012 2008 2009 98 2010 2012 dlg Delfshaven Middelland MH-inkomen (%) 39% 40% 42% 40% -2% eiligheidsindex 4,8 5,2 5,0 5,1 0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 1759 e 1815 e 1797 e 15 e 8 ociale index 5,7 5,7 5,7 5,2-0,5
38 Nieuwe esten Nieuwe esten % 102 89 87 88 85 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 75 67 74 75 104 88 89 87 % 95 93 95 2008 2012 2008 2009 91 2010 2012 dlg Delfshaven Nieuwe esten MH-inkomen (%) 41% 40% 41% 39% -2% eiligheidsindex 5,4 4,8 5,3 5,4 0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 1675 e 1698 e 1676 e 1653 - e 23 ociale index 5,4 5,5 5,3 5,2-0,1
39 Oud Mathenesse % 102 Oud Mathenesse 74 76 83 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 101 103 101 88 104 76 % 95 91 2008 2012 2008 2009 2010 83 2012 dlg Delfshaven Oud Mathenesse MH-inkomen (%) 34% 32% 35% 38% 3% eiligheidsindex 7,3 7,4 7,3 6,3-1,0 OZ-waarde euro/m 2 e 1434 e 1510 e 1511 e 1514 e 3 ociale index 5,3 5,2 5,2 4,8-0,4
40 chiemond chiemond % 102 87 91 102 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 111 111 114 % 104 107 111 108 115 % 95 95 97 2008 2012 2008 2009 97 2010 93 2012 dlg Delfshaven chiemond MH-inkomen (%) 40% 42% 41% 47% 6% eiligheidsindex 7,2 8,0 8,0 8,2 0,2 OZ-waarde euro/m 2 e 2022 e 2092 e 2039 e 2176 e 137 ociale index 5,5 5,6 5,6 5,4-0,2
pangen pangen % 102 83 85 93 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 97 88 88 89 % 104 72 71 % 95 91 91 2008 2012 2008 2009 2010 2012 88 84 dlg Delfshaven pangen MH-inkomen (%) 37% 38% 39% 43% 4% eiligheidsindex 7,0 6,3 6,3 6,4 0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 1327 e 1325 e 1354 e 1335 - e 19 ociale index 5,3 5,3 5,1 4,9-0,2
42 Tussendijken % 102 Tussendijken 72 72 67 67 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 83 86 86 75 104 75 74 76 75 % 95 86 88 88 79 2008 2012 2008 2009 2010 2012 dlg Delfshaven Tussendijken MH-inkomen (%) 32% 33% 31% 31% 0% eiligheidsindex 6,0 6,2 6,2 5,4-0,8 OZ-waarde euro/m 2 e 1417 e 1397 e 1434 e 1419 - e 15 ociale index 5,0 5,1 5,1 4,6-0,5
43 Hillegersberg-Zuid Hillegersberg-Zuid 150% 130 102 137 137 135 133 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 140 150% 130 104 129 139 139 139 150% 130 104 132 133 133 150% 130 95 129 129 2008 2012 2008 2009 128 2010 122 2012 Hillegersberg - chiebroek Hillegersberg-Zuid MH-inkomen (%) 63% 63% 62% 61% -1% eiligheidsindex 9,3 10,0 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 2273 e 2501 e 2513 e 2526 e 13 ociale index 7,5 7,5 7,4 7,1-0,3
44 Hillegersberg-Noord Hillegersberg-Noord 150% 130 150% 102 117 124 127 126 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 1 140 130 150% 104 139 139 139 139 130 104 136 155 158 158 150% 130 95 124 126 128 121 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Hillegersberg - chiebroek Hillegersberg-Noord MH-inkomen (%) 54% 57% 58% 58% 0% eiligheidsindex 10,0 10,0 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 25 e 2928 e 2993 e 29 - e 3 ociale index 7,2 7,3 7,4 7,0-0,4
45 Molenlaankwartier 1% 150 102 Molenlaankwartier 152 159 159 161 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 1 1 140 1% 150 1% 104 139 139 139 139 150 104 177 189 187 186 1% 150 95 138 140 136 136 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Hillegersberg - chiebroek Molenlaankwartier MH-inkomen (%) % 73% 73% 74% 1% eiligheidsindex 10,0 10,0 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 3342 e 35 e 3537 e 3515 - e 22 ociale index 8,0 8,1 7,9 7,9 0,0
46 chiebroek chiebroek % 102 96 98 98 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 140 % 104 115 121 122 121 % 104 108 114 115 115 % 95 117 117 103 103 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Hillegersberg - chiebroek chiebroek MH-inkomen (%) 44% 45% 45% 46% 1% eiligheidsindex 8,3 8,7 8,8 8,7-0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 2043 e 2163 e 2175 e 2173 - e 2 ociale index 6,8 6,8 6,0 6,0 0,0
47 Terbregge 1% 150 102 Terbregge 163 172 168 161 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 1 1 140 1% 150 1% 104 139 139 139 139 150 104 153 1 1 166 1% 150 95 134 134 138 131 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Hillegersberg - chiebroek Terbregge MH-inkomen (%) 75% 79% 77% 74% -3% eiligheidsindex 10,0 10,0 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 28 e 3032 e 3221 e 3141 - e ociale index 7,8 7,8 8,0 7,6-0,4
48 Dorp 140% 102 Dorp 130 133 132 124 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 150 130 140% 104 139 139 139 139 140% 104 136 138 138 133 140% 95 134 140 133 129 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Hoek van Holland Dorp MH-inkomen (%) % 61% 61% 57% -4% eiligheidsindex 10,0 10,0 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 2583 e 24 e 2614 e 2520 - e 94 ociale index 7,8 8,1 7,7 7,5-0,2
49 trand en Duin 1% 150 102 trand en Duin geen gegevens beschikbaar 1 178 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 200 1 1 140 1% 150 1% 104 139 139 139 139 150 104 181 193 194 188 1% 150 95 134 140 2008 2012 2008 2009 133 2010 129 2012 Hoek van Holland trand en Duin MH-inkomen (%) 83% 82% -1% eiligheidsindex 10,0 10,0 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 3431 e 3650 e 3678 e 3567 - e 111 ociale index 7,8 8,1 7,7 7,5-0,2
50 Hoogvliet-Noord Hoogvliet-Noord % 102 115 115 116 122 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130 % 104 122 114 117 128 % 104 93 98 98 95 % 95 109 105 102 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Hoogvliet Hoogvliet-Noord MH-inkomen (%) 53% 53% 54% 56% 2% eiligheidsindex 8,8 8,2 8,4 9,2 0,8 OZ-waarde euro/m 2 e 1767 e 1852 e 1864 e 1792 - e 72 ociale index 6,4 6,3 6,1 5,9-0,2
51 Hoogvliet-Zuid Hoogvliet-Zuid % 102 117 116 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130 % 104 124 111 119 124 % 104 96 103 104 99 % 95 117 124 2008 2012 2008 2009 119 107 2010 2012 Hoogvliet Hoogvliet-Zuid MH-inkomen (%) 55% 54% 53% 55% 2% eiligheidsindex 8,9 8,0 8,6 8,9 0,3 OZ-waarde euro/m 2 e 1810 e 1952 e 1968 e 1877 - e 91 ociale index 6,8 7,2 6,9 6,2-0,7
52 De Esch De Esch % 102 109 113 108 104 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 117 114 115 118 % 104 116 123 122 % 95 2008 2012 2008 2009 103 2010 2012 Kralingen - Crooswijk De Esch MH-inkomen (%) 50% 52% 50% 48% -2% eiligheidsindex 8,4 8,2 8,3 8,5 0,2 OZ-waarde euro/m 2 e 2194 e 2333 e 2304 e 2274 - e 30 ociale index 6,4 6,4 6,0 5,8-0,2
53 Kralingen-est Kralingen-est % 102 91 89 91 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 88 94 97 % 104 106 112 111 111 % 95 97 103 2008 2012 2008 2009 98 93 2010 2012 Kralingen - Crooswijk Kralingen-est MH-inkomen (%) 42% 41% 41% 42% 1% eiligheidsindex 6,5 6,3 6,8 7,0 0,2 OZ-waarde euro/m 2 e 2012 e 2129 e 2 e 2101 - e 9 ociale index 5,6 6,0 5,7 5,4-0,3
54 Kralingen-Oost Kralingen-Oost 150% 125 75 102 152 154 155 150 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 1 1 140 150% 125 75 150% 104 133 138 139 139 125 75 104 169 173 175 174 150% 125 75 95 129 131 2008 2012 2008 2009 128 124 2010 2012 Kralingen - Crooswijk Kralingen-Oost MH-inkomen (%) % 71% 71% 69% -2% eiligheidsindex 9,6 9,9 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 3195 e 3271 e 3316 e 3299 - e 17 ociale index 7,5 7,6 7,4 7,2-0,2
55 Nieuw Crooswijk Nieuw Crooswijk % 40 102 72 63 58 54 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 40 104 88 81 69 40 % 40 104 93 89 85 83 % 40 95 86 91 2008 2012 2008 2009 91 86 2010 2012 Kralingen - Crooswijk Nieuw Crooswijk MH-inkomen (%) 33% 29% 27% 25% -2% eiligheidsindex 6,3 5,8 5,0 6,5 1,5 OZ-waarde euro/m 2 e 1764 e 1687 e 15 e 1579 - e 26 ociale index 5,0 5,3 5,3 5,0-0,3
56 Oud Crooswijk Oud Crooswijk % 74 102 76 74 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 83 75 79 % 104 99 103 101 99 % 95 88 2008 2012 2008 2009 83 2010 2012 Kralingen - Crooswijk Oud Crooswijk MH-inkomen (%) 35% 34% 34% 32% -2% eiligheidsindex 6,0 5,4 5,7 6,5 0,8 OZ-waarde euro/m 2 e 1872 e 1955 e 1918 e 1875 - e 43 ociale index 5,2 5,1 5,2 4,8-0,4
57 Rubroek Rubroek % 102 83 83 84 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 92 79 94 94 % 104 103 104 106 105 % 95 98 103 2008 2012 2008 2009 98 98 2010 2012 Kralingen - Crooswijk Rubroek MH-inkomen (%) 38% 38% 38% 37% -1% eiligheidsindex 6,6 5,7 6,8 6,8 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 1945 e 19 e 2002 e 1996 - e 6 ociale index 5,7 6,0 5,7 5,7 0,0
58 truisenburg truisenburg 150% 130 102 128 128 132 130 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 140 150% 130 150% 104 117 115 125 130 104 121 129 134 129 150% 130 95 116 117 2008 2012 2008 2009 116 107 2010 2012 Kralingen - Crooswijk truisenburg MH-inkomen (%) 59% 59% 61% % -1% eiligheidsindex 8,4 7,9 8,3 9,0 0,7 OZ-waarde euro/m 2 e 2288 e 2445 e 2530 e 2440 - e ociale index 6,7 6,8 6,7 6,2-0,5
59 Agniesebuurt Agniesebuurt % 102 83 78 77 78 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 74 104 83 79 83 104 96 102 101 101 % 95 95 95 2008 2012 2008 2009 95 2010 2012 Noord Agniesebuurt MH-inkomen (%) 38% 36% 36% 36% 0% eiligheidsindex 5,3 6,0 5,7 6,0 0,3 OZ-waarde euro/m 2 e 1821 e 1929 e 1911 e 15 - e 6 ociale index 5,5 5,5 5,5 5,2-0,3
Bergpolder Bergpolder 130% 102 87 85 83 89 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130% 104 107 101 107 115 130% 104 89 96 99 98 130% 95 102 107 2008 2012 2008 2009 107 2010 2012 Noord Bergpolder MH-inkomen (%) 40% 39% 38% 41% 3% eiligheidsindex 7,7 7,3 7,7 8,3 0,6 OZ-waarde euro/m 2 e 16 e 1818 e 18 e 1851 - e 19 ociale index 5,9 6,2 6,2 5,8-0,4
61 Blijdorp Blijdorp 150% 130 102 126 124 125 130 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 140 150% 130 150% 104 115 125 125 131 130 104 99 107 111 111 150% 130 95 129 128 124 122 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Noord Blijdorp MH-inkomen (%) 58% 57% 57% % 3% eiligheidsindex 8,3 9,0 9,0 9,4 0,4 OZ-waarde euro/m 2 e 1881 e 2032 e 2094 e 2101 e 7 ociale index 7,5 7,4 7,2 7,1-0,1
62 Liskwartier Liskwartier % 102 104 104 105 109 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 104 104 113 119 % 104 96 105 108 106 % 95 2008 2012 2008 2009 109 2010 103 2012 Noord Liskwartier MH-inkomen (%) 48% 48% 48% 50% 2% eiligheidsindex 7,5 8,1 7,9 8,6 0,7 OZ-waarde euro/m 2 e 1825 e 1997 e 2044 e 2011 - e 33 ociale index 6,4 6,4 6,3 6,0-0,3
63 Oude Noorden Oude Noorden % 50 102 74 76 75 76 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 50 57 104 72 78 79 50 % 50 104 97 103 99 96 % 50 95 88 91 2008 2012 2008 2009 91 2010 88 2012 Noord Oude Noorden MH-inkomen (%) 34% 35% 34% 35% 1% eiligheidsindex 4,1 5,2 5,6 5,7 0,1 OZ-waarde euro/m 2 e 1829 e 1945 e 1875 e 1824 - e 51 ociale index 5,1 5,3 5,3 5,1-0,2
64 Provenierswijk Provenierswijk % 102 96 98 95 98 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % % 104 101 101 104 104 95 105 108 105 % 95 105 103 102 2008 2012 2008 2009 2010 2012 95 Noord Provenierswijk MH-inkomen (%) 44% 45% 44% 45% 1% eiligheidsindex 7,3 7,3 7,5 7,2-0,3 OZ-waarde euro/m 2 e 1795 e 1996 e 2035 e 1989 - e 46 ociale index 6,1 6,0 5,9 5,5-0,4
65 Kleinpolder % 102 Kleinpolder 83 83 83 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130 % % 104 118 114 107 107 104 98 98 97 98 % 95 95 2008 2012 2008 2009 95 2010 91 2012 Overschie Kleinpolder MH-inkomen (%) 38% 38% 38% 37% -1% eiligheidsindex 8,5 8,2 7,7 7,7 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 1859 e 1850 e 1844 e 1864 e 20 ociale index 5,8 5,5 5,5 5,3-0,2
66 Overschie Dorp Overschie 150% 130 102 126 124 125 130 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 140 150% 130 150% 104 131 128 125 133 130 104 119 118 150% 130 95 116 122 119 116 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Overschie Overschie Dorp MH-inkomen (%) 58% 57% 57% % 3% eiligheidsindex 9,4 9,2 9,0 9,6 0,6 OZ-waarde euro/m 2 e 2087 e 2254 e 2267 e 2242 - e 25 ociale index 6,7 7,1 6,9 6,7-0,2
67 Pernis 140% 102 Pernis 124 126 131 135 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 150 130 140% 140% 104 132 131 139 139 104 113 119 113 140% 95 124 129 128 124 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Pernis MH-inkomen (%) 57% 58% % 62% 2% eiligheidsindex 9,5 9,4 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 2144 e 2281 e 2249 e 2145 - e 104 ociale index 7,2 7,5 7,4 7,2-0,2
68 s-gravenland 1% 150 102 s-gravenland 172 172 169 172 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 1 1 150 1% 130 150 1% 104 139 139 139 139 150 104 155 165 167 162 1% 150 95 133 136 138 2008 2012 2008 2009 126 2010 2012 Prins Alexander s-gravenland MH-inkomen (%) 79% 79% 78% 79% 1% eiligheidsindex 10,0 10,0 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 2929 e 3133 e 31 e 3061 - e 99 ociale index 7,7 7,9 8,0 7,3-0,7
69 Het Lage Land Het Lage Land % 102 111 107 107 109 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130 % % 104 115 124 125 128 94 104 101 101 98 % 95 117 119 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Prins Alexander Het Lage Land MH-inkomen (%) 51% 49% 49% 50% 1% eiligheidsindex 8,3 8,9 9,0 9,2 0,2 OZ-waarde euro/m 2 e 1779 e 1911 e 1912 e 1862 - e 50 ociale index 6,8 6,9 6,4 6,4 0,0
Kralingseveer 150% 130 102 Kralingseveer 128 128 122 128 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 150 130 150% 130 150% 104 139 139 139 139 130 104 114 126 128 124 150% 130 95 129 134 131 124 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Prins Alexander Kralingseveer MH-inkomen (%) 59% 59% 56% 59% 3% eiligheidsindex 10,0 10,0 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 2159 e 2393 e 2425 e 2340 - e 85 ociale index 7,5 7,8 7,6 7,2-0,4
71 Nesselande 1% 150 1% 102 Nesselande 176 174 176 174 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 1 1 150 130 150 1% 104 119 139 139 139 150 104 151 144 147 147 1% 150 95 134 133 133 131 2008 2012 2008 2009 2010 2012 Prins Alexander Nesselande MH-inkomen (%) 81% % 81% % -1% eiligheidsindex 8,6 10,0 10,0 10,0 0,0 OZ-waarde euro/m 2 e 2857 e 2733 e 2779 e 2776 - e 3 ociale index 7,8 7,7 7,7 7,6-0,1
72 Ommoord Ommoord % 102 115 115 115 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130 % % 104 113 119 126 104 97 103 103 98 % 95 122 122 119 2008 2012 2008 2009 116 2010 2012 Prins Alexander Ommoord MH-inkomen (%) 53% 53% 53% 55% 2% eiligheidsindex 7,9 8,1 8,6 9,1 0,5 OZ-waarde euro/m 2 e 1840 e 1958 e 1941 e 1864 - e 77 ociale index 7,1 7,1 6,9 6,7-0,2
73 Oosterflank Oosterflank % 102 111 102 102 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130 % 104 104 104 103 107 % 104 107 116 116 113 % 95 112 2008 2012 2008 2009 109 102 2010 2012 Prins Alexander Oosterflank MH-inkomen (%) 51% 47% 47% 46% -1% eiligheidsindex 7,5 7,5 7,4 7,7 0,3 OZ-waarde euro/m 2 e 2106 e 2196 e 2192 e 2139 - e 53 ociale index 6,4 6,5 6,3 5,9-0,4
74 Prinsenland Prinsenland 140% 102 107 109 106 109 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130 140% 104 124 129 122 135 140% 104 122 125 122 140% 95 121 124 2008 2012 2008 2009 121 114 2010 2012 Prins Alexander Prinsenland MH-inkomen (%) 49% 50% 49% 50% 1% eiligheidsindex 8,9 9,3 8,8 9,7 0,9 OZ-waarde euro/m 2 e 22 e 2311 e 2368 e 2308 - e ociale index 7,0 7,2 7,0 6,6-0,4
68 75 Zevenkamp Zevenkamp % 102 128 126 126 122 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 130 % % 104 119 111 108 113 104 115 126 125 121 % 95 114 121 2008 2012 2008 2009 103 103 2010 2012 Prins Alexander Zevenkamp MH-inkomen (%) 59% 58% 58% 56% -2% eiligheidsindex 8,6 8,0 7,8 8,1 0,3 OZ-waarde euro/m 2 e 2183 e 2383 e 2373 e 2282 - e 91 ociale index 6,6 7,0 6,0 6,0 0,0
76 Cool Cool % 50 102 85 83 86 85 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 50 104 56 72 65 76 40 % 50 104 99 109 107 106 % 50 95 112 112 2008 2012 2008 2009 2010 105 2012 tadscentrum Cool MH-inkomen (%) 39% 38% 40% 39% -1% eiligheidsindex 4,0 5,2 4,7 5,5 0,8 OZ-waarde euro/m 2 e 1881 e 2054 e 2022 e 2016 - e 6 ociale index 6,5 6,5 6,4 6,1-0,3
77 Nieuwe erk Nieuwe erk 200% 150 50 200% 150 102 157 159 175 159 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 200 1 1 140 50 200% 104 56 72 65 76 150 50 104 171 196 182 1 200% 150 50 95 112 112 2008 2012 2008 2009 2010 105 2012 tadscentrum Nieuwe erk MH-inkomen (%) 72% 73% 81% 73% -8% eiligheidsindex 4,0 5,2 4,7 5,5 0,8 OZ-waarde euro/m 2 e 3234 e 35 e 3441 e 3588 e 147 ociale index 6,5 6,5 6,4 6,1-0,3
78 Oude esten Oude esten % 40 102 83 78 78 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index % 40 104 63 49 57 82 40 % 40 104 92 94 91 % 40 95 91 95 2008 2012 2008 2009 2010 2012 91 86 tadscentrum Oude esten MH-inkomen (%) 38% 37% 36% 36% 0% eiligheidsindex 4,5 3,5 4,1 5,9 1,8 OZ-waarde euro/m 2 e 1733 e 1778 e 1718 e 1712 - e 6 ociale index 5,3 5,5 5,3 5,0-0,3
79 tadsdriehoek tadsdriehoek 130% 102 126 124 127 128 = inkomen = veiligheid = woningwaarde = sociale index 140 130% 130% 104 71 71 76 81 104 117 128 130 132 130% 95 112 117 2008 2012 2008 2009 114 2010 109 2012 tadscentrum tadsdriehoek MH-inkomen (%) 58% 57% 58% 59% 1% eiligheidsindex 5,1 5,1 5,5 5,8 0,3 OZ-waarde euro/m 2 e 2222 e 2427 e 2456 e 2493 e 37 ociale index 6,5 6,8 6,6 6,3-0,3
nelle klimmers en dalers Bij de onderstaande analyse van klimmers en dalers is het belangrijk dat de lezer zich realiseert dat de statistische gegevens verschillende peildata hebben. oor al deze gegevens geldt dat we de meest actuele gegevens gebruiken die beschikbaar zijn per 1 juli 2012. De wijken die worden gepresenteerd in deze Digit 2012 verschillen opnieuw sterk van elkaar. Dit is te zien aan de vorm van het web, de oppervlakte van het web en de richting en omvang van de verandering in het staafdiagram. ommige wijken lopen de achterstand op in, andere wijken raken verder achterop. De webmodellen en staafdiagrammen geven per wijk inzicht in de longitudinale statistische ontwikkelingen op wijkniveau. als geheel Eerst als geheel. is het ijkpunt waarmee we de ontwikkeling in de wijken vergelijken, zowel in de tijd als ten opzichte van elkaar. stijgt wat betreft inkomen en veiligheid en daalt wat betreft woningwaarde en de sociale situatie, zowel ten opzichte van de peiling van vorig jaar als ten opzichte van het nulpunt 2008. n de eiligheidsindex 2012 verklaart de gemeente dat de stijging resultaat is van haar aanpak op het gebied van repressie en handhaving van de afgelopen tien jaar. Zij blijft repressieve maatregelen treffen, maar pakt ook de sociale en fysieke oorzaken van onveiligheid aan (Gemeente, 2012). n de ociale ndex 2012 is in vergelijking met 2010 én 2008 een daling te zien op het gebied van werk en school, wat betreft ervaren binding met de stad en vertrouwen in de toekomst van de stad. De Gemeente verklaart dat deze daling mede het resultaat is van de economische crisis in de wereld (Gemeente, 2012). De wijken De wijken die beter scoren dan vormen geen verrassing: dit zijn de wijken die buiten de ring van snelwegen om de stad heen liggen, zoals in de deelgemeente Hillegersberg- chiebroek, Hoek van Holland, Overschie, Prins Alexander en (in mindere mate) Hoogvliet. Binnen de ring scoren de wijken in de deelgemeenten Kralingen-Crooswijk (Kralingen-Oost, en truisenburg), Noord (Liskwartier en Blijdorp) en Centrum (tadsdriehoek en Nieuwe erk) beter dan het se gemiddelde. Op Zuid scoren Kop van Zuid Entrepot, Noordereiland, Katendrecht (deelgemeente Feijenoord), Oud-Jsselmonde (deelgemeente Jsselmonde) en Pernis beter dan het se gemiddelde. Ook dit vormt geen verrassing. Katendrecht komt van een achterstand op in 2008 terecht in een situatie van voorsprong op het gebied van veiligheid en sociaal; wat betreft inkomen en woningwaarde loopt het de achterstand gestaag in. De andere wijken scoren minder goed ten opzichte van 2008. erschillen tussen wijken vormen op zich geen probleem. Door het berekenen van een gemiddelde zijn er nu eenmaal altijd bovengemiddelde en ondergemiddelde scores. Omdat verschillen tussen wijken onvermijdelijk zijn, is het benoemen van de slecht scorende wijken op basis van de onderlinge verschillen sec minder interessant. Belangrijker is het benoemen van een stijgende of dalende trend per wijk in combinatie met een goede of slechte score. Een trend kan op verschillende manieren worden bekeken: per onderdeel (inkomen, veiligheid, woningwaarde of sociaal) of totaal per wijk. ij kijken hier vooral naar het totaal per wijk. Over de onderdelen zijn al eerder publicaties verschenen, zoals de veiligheidsindex en de sociale index (Gemeente 2012).
81 nelle klimmers en dalers Nationaal Programma Zuid; focuswijken e kijken allereerst naar de ontwikkeling in het voormalige Pactgebied, inmiddels Nationaal Programma Zuid. Dit deel van de stad blijft qua inkomen, veiligheid, woningwaarde en buurttevredenheid achter op als geheel en loopt sinds de vorige peiling zelfs weer een grotere achterstand op omdat als geheel vooruit gaat. Een positief bericht is dat de er qua inkomen en veiligheid na de vorige peiling weer een lichte stijging te zien is. De achterstand op het se gemiddeld bevestigt echter de noodzaak tot langdurig integraal investeren in dit deel van de stad, met name in de focuswijken. De partners in het Nationaal Programma kiezen hier ook voor. Als we gedetailleerd kijken naar vijf van de zeven focuswijken in dit deel van de stad Tarwewijk, Feijenoord, Carnisse, Afrikaanderwijk en Oud-Charlois zien we het volgende beeld. De wijk Feijenoord stijgt ten opzichte van de vorige peiling op het gebied van inkomen en veiligheid, maar daalt verder op het gebied van woningwaarde en sociale situatie. Ten opzichte van de nulmeting 2008 is Feijenoord verder afgezakt, waardoor de achterstand op dus groeit. De wijk Carnisse stijgt ten opzichte van de vorige peiling op het gebied van inkomen, maar daalt op het gebied van veiligheid, woningwaarde en sociale situatie. Ten opzichte van de nulmeting 2008 groeit de achterstand van Carnisse op. Het inkomen en de veiligheid in Oud-Charlois gaan vooruit, maar de woningwaarde en de sociale situatie gaan achteruit. aar Afrikaanderwijk en Tarwewijk in de vorige peiling de enige wijken waren in die op alle vier de onderdelen daalden, is er nu een stevige verbetering te zien in beide wijken op het gebied van veiligheid. Ten opzichte van de nulmeting 2008 is de achterstand van beide wijken op overwegend toch weer groter geworden. Zoals gezegd bespreken we de andere twee focuswijken Bloemhof en Hillesluis uitgebreid, omdat deze wijken opvallend zijn gedaald ten opzichte van het se gemiddelde in de vier peilingen. Dit doen we ook met reewijk en Zuidwijk. n deze vier wijken hebben de opdrachtgevers grote financiële belangen. oor elke wijk hebben we met een sleutelinformant gesproken.
82 Bloemhof Bloemhof
83 Bloemhof nkomen: anneer we kijken naar de inkomens in Bloemhof dan zien we een lichte daling in 2009 en een (lichte) stijging in 2010. n 2012 zien we de inkomens verder stijgen. n deze wijk is geen sloop-nieuwbouw geweest, wat je vaak ziet voorafgaand aan zo n stijging in inkomens, aldus Dennis Lausberg, Regiomanager Charlois bij oonstad. De stijgende trend is onverwacht, zo meent ook Raimond Fraanje, programmamanager bij oonstad. eiligheid: De veiligheid is vanaf 2008 steeds verder gedaald. Een gewelddadig incident, dat plaatsvond in de zomer van 2010, is waarschijnlijk verantwoordelijk voor deze daling. Een dergelijk incident heeft namelijk veel invloed op de veiligheidsbeleving. Er is toen een stadsmarinier aangesteld die een lijst heeft opgesteld van jongeren die voor het merendeel verantwoordelijk zijn voor inbraken en drugsoverlast in 2010-2011. Maar dat heeft blijkbaar nog niet geleid tot betere veiligheidsscores, aldus Raimond Fraanje. oningwaarde: De woningwaarde stijgt in 2009, blijft gelijk in 2010 en daalt in 2012. Dit heeft deels met de landelijke crisis te maken. De woningmarkt valt stil, er worden weinig woningen verkocht, wat de woningwaarde drukt. Daarbij staan er vooral eengezinswoningen uit de jaren 20 in de wijk, die vrij klein zijn, vaak met een houten vloer, die in deze tijd niet meer zo geliefd is bij mensen. Ook dit zou een negatief effect op de woningwaarde kunnen hebben. ociaal: Als we kijken naar de sociale indexscores zien we in 2009 een stijging voor Bloemhof en vervolgens een daling, die zich doorzet in 2012. Deze daling is onverwacht volgens Dennis Lausberg. Er is namelijk fors ingezet op de sociale pijler door de deelgemeente Charlois en Feijenoord. Je zou verwachten dat de scores toch langzaam omhoog zouden kruipen. De stijging in 2009 wordt mogelijk veroorzaakt door de projecten die toch wat fragmentarisch en kortstondig waren. Dennis Lausberg geeft aan dat meer langdurige inzet nodig is en verwacht met de Children s Zone meer lange termijn effecten te realiseren. Raimond Fraanje noemt de trend volgens verwachtingen. el had hij op het gebied van talenten gehoopt op een stijging, mede door de Bloemhofschool en Overtref jezelf. Op het gebied van woonomgeving (school, heel en veilig) is ook bezuinigd. Tot ontevredenheid van de bewoners zijn er gebieden waar het er rommelig uitziet. Dit is een mogelijke verklaring voor de dalingen. ooruitblik: Raimond Fraanje verwacht voor Bloemhof op geen van de pijlers een stijging te zien op korte termijn. el hoopt hij op sociaal vlak op de middenlange termijn (ongeveer 5 jaar) een stijging te zien. Hij schat in dat hierdoor de andere pijlers uiteindelijk ook zullen stijgen. Dennis Lausberg verwacht dat de inkomens in de komende jaren nog geen stijging zullen laten zien, maar ongeveer op hetzelfde niveau zullen blijven, omdat in de wijk veel mensen met een uitkering wonen. Door versterkte inzet op participatie, binding met de buurt en aanpak van veiligheid in de wijk verwacht Lausberg dat de veiligheid(sbeleving) de komende jaren verder zal stijgen. n fysieke zin staan er geen grote plannen voor Bloemhof op stapel. De verwachting is derhalve dat de scores hier de komende jaren ongeveer gelijk zullen blijven. oor de sociale pijler verwacht hij dat de scores zullen stabiliseren in 2012-2013, maar daarna een lichte stijging zullen laten zien. loemhof
84 Hillesluis Hillesluis
85 Hillesluis nkomen: De inkomens in Hillesluis gaan achteruit, hoewel we een lichte stijging zagen in de peiling van 2010, in de peiling van 2012 is deze echter weer tenietgedaan. De inkomens liggen weliswaar gemiddeld iets hoger in Hillesluis dan in Bloemhof. De trend is echter tegengesteld vergeleken met die in Bloemhof en ligt in lijn met de verwachtingen, aldus Raimond Fraanje: k heb het idee dat er in de mensen in Hillesluis iets meer ondernemerszin en pioniersschap zit dan in Bloemhof. Er zitten ook meer kleine bedrijfjes in de wijk. eel zelfstandig ondernemers hebben het in een economische crisis moeilijk; een andere logische verklaring op wijkniveau is niet te geven voor de daling in de peiling van 2012. een project is gestart (College Hillesluis) dat jongeren in het vizier brengt die tegen de criminaliteit aan zitten en hen aan een opleiding en werk probeert te helpen. Daarnaast zijn in de periode 2009-2010 een paar honderd nieuwbouw- en kluswoningen opgeleverd. De effecten van deze projecten samen vormen een mogelijke verklaring voor de stijging in de peiling van 2012. oningwaarde: n Hillesluis zien we dat de woningwaarde vrij laag en stabiel is gebleven. n Bloemhof is deze iets hoger, dat komt door het type woningen. De woningen zijn er meer grondgebonden. n Hillesluis staan meer appartementen. Er zijn ook iets meer nieuwbouwprojecten in Hillesluis vergeleken met Bloemhof, maar deze zijn zo kleinschalig dat hiervan voor de wijk geen effecten in de scores te verwachten zijn, aldus Dennis Lausberg. olgens Raimond Fraanje valt de hoogte van de woningwaarde een beetje tegen, omdat er redelijk wat nieuwbouw is ingebracht in de wijk. n totaal zijn er ongeveer 300 woningen in 2009-2010-2011opgeleverd. Dit is echter een relatief klein aantal woningen, erkent ook Raimond Fraanje, zodat het effect hiervan op de totale woningwaarde waarschijnlijk niet groot is. eiligheid: Na de grote daling in 2009 en 2010, die wellicht deels veroorzaakt is door tijdelijke bewoners in het kader van sloop, is in Hillesluis sterk ingezet op veiligheid. Hierbij kwam ook de burgemeester naar de wijk om iedereen aan het werk te zetten. Met het Boulevard Zuid project is ingezet op veilig ondernemen in dit winkelgebied. Deze inzet, in combinatie met die van de stadsmarinier, zie je terug in de peiling van 2012, waar een lichte stijging zichtbaar is. Hillesluis is op het gebied van veiligheid iets verder dan Bloemhof, de stijging is in Hillesluis eerder ingezet. De verklaring voor de daling in 2009 ligt misschien meer op landelijk niveau, voor heel zien we namelijk eveneens een daling in 2009, aldus Hillesluis Dennis Lausberg. Raimond Fraanje vult aan dat in 2010 ook ociaal: e zien aanvankelijk een stijging in de peilingen en daarna een daling in de scores op de sociale index. Dennis Lausberg merkt op dat kortstondige projecten, die inzetten op sociaal, niet genoeg zijn. Dat zie je terug in Hillesluis, evenals in Bloemhof. Ook zijn corporaties (onder ogelaar) met geld op het sociale domein gaan acteren. Dit kan een verklaring vormen voor de stijging in de peiling van 2009. Het geld raakte echter op, waardoor interventies wegvielen. Dit zien we terug in lagere scores op de sociale index in de peilingen 2010 en 2012. Het is jammer, aldus Raimond Fraanje, dat er op het gebied van capaciteiten (onderdeel van de sociale index) nog geen stijging zichtbaar is. Hier wordt namelijk sterk op ingezet in Hillesluis. ooruitblik: Raimond Fraanje verwacht dat de scores op alle pijlers voor Hillesluis iets omhoog zullen gaan in de komende jaren. Dit is wel afhankelijk van het verdere verloop van de crisis. Dennis Lausberg hoopt dat op de langere termijn meer mensen aan het werk komen en dat daardoor de inkomens gaan stijgen in Hillesluis. Dan is het wel nodig dat het werk niet uitsluitend wordt aangenomen door werknemers uit Oost-Europa, maar dat de groep gevestigde allochtonen in de wijk het werk aanpakt, al dan niet via een eigen onderneming. at betreft veiligheid verwacht hij de komende jaren een stijging te zien, omdat hier sterk op wordt ingezet. anwege het ontbreken van grootschalige nieuwbouwplannen voor Hillesluis verwacht hij de komende jaren geen stijging in de woningwaarde. n de sociale index verwacht hij op de langere termijn een stijging, onder andere door de langdurige investeringen vanuit de Children s Zone.