ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN



Vergelijkbare documenten
Energiebesparing, hoe begin je eraan? Agoria Gent, 12 juni 2012 Charles-Henri Bourgois, Factor4

IWT TETRA-PROJECT NANOGRIDS IN DE PRAKTIJK. Startvergadering 25/03/ u Geel

Projectvoorstelling IWT-SAVE Workshop Essencia. 3 maart 2015 Laurens Vandelannoote

Besparingspotentieel en comfort verhoging door juist hydraulisch concept, correcte inregeling en optimalisatie

Quickscan, het potentieel van Technopolis

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

Project SAVE. Slim Aansturen Van Elektriciteit. Smart Building Congress Lamot Mechelen, 5 maart 2015

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

06/11/2018 Pedro Pattijn. Wie zijn wij?

De financiering van de energetische efficientie. Brussel : 12 februari Belfius Bank Philippe Dedobbeleer

Opportuniteiten en nieuwe

:: Energiezorg in scholen

Energiemanagement. Laaghangend fruit. !!! E. Huigen - Enervedo Energie Advies. ! e.huigen@enervedo.nl

MINI-WKK Dimensionering en hydraulische inpassing. 27 januari 2017

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

studiebureau boydens nv techniek & energie Een voorstelling in vogelvlucht Brugge-Brussel-Luxemburg-Hanoi

Mini-WKK op je bedrijf?

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014

Slim energiebeheer volgens ISO bij Het Facilitair Bedrijf. Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem

Energie en comfort in duurzame gebouwen

Sanitair warm water. Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project. 27 mei Studienamiddag collectieve installaties

Lerend Netwerk en Cycles of Knowledge in energie-efficiëntie. Meer doen met minder

Energiebeheer is inmiddels vanzelfsprekend, maar hoe staat energieverbruik in verhouding tot uw productie?

The Internet of Energy Things: intelligent meten

Onderzoeksdomein Energiemanagement Visie

Commissioning: Een absolute aanrader!

Klimaat en emissies aanpak vanuit land- en tuinbouw

Janssen Pharmaceutica. Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom

Energiezorg en Energiezorgsystemen

Energiebeheer in de VDAB :

Praktijkgids Energieboekhouding en monitoring & targeting

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen

MONITORING BASED COMMISSIONING (MBCx)

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

Thomas More: Professionele bachelors: 3 jarige opleidingen Geel Turnhout Vorselaar Lier Mechelen Antwerpen Sint Katelijne Waver Associatie KULeuven

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal

reating ENERGY PROGRESS

Stappenplan voor energiemanagement in bestaand vastgoed BAM Techniek - Energy Systems

[MISSION SUSTAINABLE]

Zuinig met energie, niet met comfort Bespaar tot 40% op uw energiefactuur

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017

Cyclus sessie 1 14/10/2014

Meting energieverbruik decentrale Ventilatie. 12 juli 2018

ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois

Pitch. Daar krijg je energie van! 19 november 2015

Case Study: Rijwoning te Lier uit 1905

ENALYZER FOR COOLING 1. TAGS

Van Beek. Grip op energie

Bevraging : Rationeel energiegebruik bij bedrijven

LUCHT IS GRATIS PERSLUCHT NIET. Spice³ - Energy talk perslucht

Energie efficiëntie: een totaalpakket

De behaalde resultaten in de Belgische voedingsindustrie. Energieeffizienz in der belgischen Industrie BRÜSSEL, 12. MAI 2009

EFES-project in de praktijk. Infosessie 22 november 2017

Duurzaam Gebouwbeheer

Steunmaatregelen voor geothermische investeringen in het Vlaamse Gewest

ENERGIE. besparen. vandorp.eu

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN 26/11/2018

Energieke Zorgbouw. 5 oktober Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO)

Nieuwe wetgeving koelinstallaties versnelt toepassing warmtepompen

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager

nearly Zero Energy Buildings

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu

Smart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V.

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012

Ingenieurs- en adviesbureau technische uitrusting

Handboek EnergieManagementSysteem

Workshop MJA-deelnemers Installaties en prestatieborging. 25 april 2013

Werkgroep energiemanagement ION

nergiebesparing in de ICT

Ministerie van Economische Zaken

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. Oktober 2016 Patrick Hagen

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

Arthur Verhaegenstraat Gent Opleidingsaanbod

Wilt u uw elektriciteitsfactuur te verminderen?

Caro De Brouwer 27/11/2013

Learnshop. EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg EA Loon op Zand

Installatieprestatie

Kenniscentrum energie. 19 april 2007

[MISSION SUSTAINABLE] Praktisch innoveren in bestaande gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Duurzaam bouwen Sessie 1. Duurzaam bouwen eenvoudiger dankzij een groen plan. Freddy Vandaele Agoria. Evert Maes KBC Bank. Bjorn Ceulemans Eria

Het belang van het project SAVE voor Vlaamse kmo s. Presentatie op slotevent SAVE 19 september 2018

ENERGIEBEHEER = KOSTEN BESPAREN

Warmtemakelaar Kempen

Meer comfort en minder energiegebruik met intelligente zonlichtregulering. Wouter Beck Hunter Douglas Europe

Comfortverhoging en energieoptimalisatie door slim anticiperen met MPC (Model Predictive Control) Filip Jorissen Wim Boydens Lieve Helsen

De slimme woning wordt werkelijkheid?

Een pro-actief energiebeleid uitgelicht

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE»

30% is de gemiddelde potentie aan energiebesparing bij het optimaliseren van technische gebouwsystemen

Welkom. REG in gemeentegebouwen Provincie West-Vlaanderen 22/09/2015

Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen

Ik wil zonnepanelen. Presentatie: Joop Eising van Invent Erik Koning van Energiewacht

Transcriptie:

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN Griet Janssen KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE) Thomas More OMC Ecoproduction 27 maart 2014

INHOUD Voorstelling KCE Aspecten energiebeheer in gebouwen Optimalisatiestrategie: belang monitoring en benchmarking Optimaal gebruik hernieuwbare energie LED-netwerk Vlaanderen Ecoproductie -> aspect energie efficiëntie 2

KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE) energiemanagement in bebouwde omgeving Systemen gebruiker Energie gebouw Thermisch/ Elektrisch Monitoring Controle Simulatie omgeving Geïntegreerd labo 3 Inleiding

INLEIDING: ENERGIE EN MILIEU SCANS Prodem ZO: energie- en milieuprestaties van buurtsupermarkten (i.s.m. VITO) Eerstelijnsscan zeer nuttig Maar ook verdere stappen -> belang van monitoring & benchmarking 4

ENERGIEBEHEER: Besparing HUIDIG ENERGIE- VERBRUIK Energie-efficientie en -besparing DIRECT EFFECT MAATREGEL POTENTIEEL MAATREGEL Commissioning Energie Analyse Audit Ontwerp Implementatie Optimalisatie tijdslijn 5

OPTIMALISATIE: CV-IMPROVE Effecten van regeling HVAC stooklijn: nachtverlaging 6

OPTIMALISATIE: CV-IMPROVE Impact van hydraulisch inregelen: 5-35% besparing mogelijk!! 7

ENERGIEBEHEER: Besparing HUIDIG ENERGIE- VERBRUIK Energie-efficientie en -besparing DIRECT EFFECT MAATREGEL POTENTIEEL MAATREGEL Commissioning Energie Analyse Audit Ontwerp Implementatie Optimalisatie Zorg tijdslijn 8

CASE: ECO-EFFICIENTIESCAN B-token, Orakel, Presibel en Sablo WAT? duurzaam energiebeleid op termijn energieneutraal? Welke keuzes maken bij investeringen? 2013 Referentie = 100% 2014-10% 2015-10% 2016-10% Enz. 9

CASE: ECO-EFFICIENTIESCAN HOE? 1. Energiebalans (elektrisch + thermisch) B-token, Orakel, Presibel en Sablo -> actie Verlichting Bureaumateriaal Machines Koeling Verwarming El. 10

CASE: ECO-EFFICIENTIESCAN HOE? 1. Energiebalans B-token, Orakel, Presibel en Sablo 2. energiezorgsysteem energiegebruik ifv productie opvolgen en evalueren. 11

CASE: ECO-EFFICIENTIESCAN HOE? 1. Energiebalans B-token, Orakel, Presibel en Sablo 2. energiezorgsysteem energiegebruik ifv productie opvolgen en evalueren. 12

CASE: OPTIMALISATIE RUSTHUIS Rusthuis Wedbos (GEEL) 20-30% besparing 250.000,00 Gecorrigeerd Aardgasverbruik 200.000,00 150.000,00 100.000,00 50.000,00 2009 2010 2011 2012 0,00 13

OPTIMALISATIESTRATEGIE Energie-efficiëntie door procesoptimalisatie Industrie Energiekost per product Economisch zinvol Gebouwen complexer vraagstuk Proces? Wat is het product? Economisch zinvol? Hoe optimaliseren? Productiviteit 14

PRAKTIJK IN GEBOUWEN: ENERGIE Werkelijk vs. theoretisch Energiegebruik in gebouwen Grote spreiding, tussen 50% en 350% variantie tov EPB, afh van gebouwgebruik & kwaliteit van installatie. Source:Energy performance labels for dwellings vs real energy consumption, IBPSA2013, Stapels, KULeuven BWK 15

PRAKTIJK IN GEBOUWEN Integrale benadering noodzakelijk Gebruik(er) Installatie Energie in gebouwen Gebouw Omgeving 16

PRAKTIJK IN GEBOUWEN: COMFORT Procesoptimalisatie en comfort Invloed binnenklimaat op productiviteit Bron: http://www.iaqscience.lbl.gov/performance-temp-office.html

OPTIMALISATIESTRATEGIE Focus op comfort en energie Hoe? Registreren verbruiken verwerken bijsturen rapporteren Methode is afhankelijk van kwaliteit en beschikbaarheid van meetdata. 18

BESCHIKBAARHEID VAN MEETDATA 19

TETRA-PROJECT: I-DOCTOR DATA-ANALYSE + MODELLERING Meetdata Train model source: bimcurriculum.autodesk.com /exercise/exercise-322-designing-thermal-comfort Source: http://homeenergypros.lbl.gov/group/buildingsi mulations/forum/topics/using-average-monthly Bereken comfort & energiegebruik met alternatieve systeem-instellingen 20

OPTIMALISATIE HERNIEUWBARE ENERGIE 2009-2012 DSM: hoe vraag en aanbod optimaal op elkaar afstemmen? -> analyse gebeurd voor grootwarenhuis Intelligent op elkaar afstemmen van (elektrische) vraag en aanbod 2012-2014 Nanogrids in de praktijk: hoe concreet toepassen? Internet Regel-Logica programmas KCE Server ETHERNET SQL/ Logfiles 21 Beckhoff 1 Verbruiker s Beckhoff 2 Productie Yokagawa Precisieverbruik Sunnyboy Solar

OPTIMALISATIE HERNIEUWBARE ENERGIE 2014-2018 VIS SAVE: slim aansturen van elektriciteit start 10/2014 begeleiden van KMO s bij toepassen slimme sturing en gebruik van hernieuwbare energie 22

LED-NETWERK VLAANDEREN praktische vragen van KMO s door hogescholen beantwoord www.lednetwerk.be ENERGIEBEHEER IN GEBOUWEN EN GLASTUINBOUW Duurzame integratie van energiesystemen Thomas More led-energie@thomasmore.be DUURZAAM BOUWEN Energiebewust verbouwen HUB-KAHO SUSTAINABLE ENGINEERING verduurzamen van activiteiten Groep T ENERGIEMANAGEMENT IN INDUSTRIE Energiebesparingen op de productievloer Artesis Plantijn 23

BESLUIT Energiebeheer in gebouw Integrale visie op energie-efficiëntie Energiezorg en optimalisatie Focus op energie en comfort Groot potentieel Energiemonitoring is een hulpmiddel, elk niveau zijn waarde Benchmarking -> Model Based Control Optimalisatie eigenverbruik VRAGEN? LED energiebeheer in gebouwen en glastuinbouw. 24

CONTACT Thomas More Kempen Kenniscentrum Energie www.kenniscentrumenergie.be Kleinhoefstraat 4, 2440 GEEL 014/56.23.10 Griet Janssen griet.janssen@thomasmore.be 014/56.21.34 25