ALLEMAAL ROTTERDAMMERS

ALLEMAAL ROTTERDAMMERS Rotterdam VERKIEZINGSPROGRAMMA 2014-2018

ALLEMAAL ROTTERDAMMERS De PvdA Rotterdam is een partij van én voor alle Rotterdammers. We weten wat er onder mensen leeft en juist daarom kunnen we mensen helpen. Dat is onze drijfveer. De PvdA strijdt voor een Rotterdam waar elke Rotterdammer die wíl meedoen ook kán meedoen. Leeftijd, achterstanden, armoede, afkomst of geloofsovertuiging mogen nooit een belemmering zijn voor een volwaardige deelname in de samenleving. Het is onze missie om er voor te zorgen dat elke Rotterdammer kansen krijgt. Dat doen we niet vrijblijvend. Daar waar we kansen scheppen, is er geen excuus om niet mee te doen. Iedereen doet mee. Alleen dan wordt de stad socialer en sterker. In dit verkiezingsprogramma koppelen we deze kansen en onze ambities aan de levensfases van de Rotterdammers. Om deze leefwerelden te illustreren doen wij in dit verkiezingsprogramma een greep uit de verhalen van opgroeiende kinderen, jong volwassenen, volwassenen en ouderen. Vanuit hun leefwereld maken wij de verbinding naar onze ambities voor Rotterdam. Onze ambitie is een Rotterdam waar we niet accepteren dat kinderen opgroeien in armoede. Kinderen hebben recht op goed onderwijs, sportlidmaatschap en een goede gezinssituatie. Onze ambitie is een Rotterdam waar we meer nieuwe banen genereren voor Rotterdammers door in te zetten op versterking van de economie en de haven. Wij vinden dat het bij de haven niet moet gaan om het aantal tonnen sportschoenen, maar om het aantal banen voor Rotterdammers. Hier zullen wij stevig op inzetten. Wij nemen zelf ook verantwoordelijkheid in tijden van crisis. Wij gaan door met afschaffen van overbodige regelgeving. We faciliteren de samenwerking tussen ondernemers en het onderwijs voor een betere aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt. Zo willen we onze jongeren klaarstomen voor de arbeidsmarkt. De samenwerking met deze partijen is ook nodig om onze werkloze jongeren weer aan het werk te krijgen. Werkgevers spreken we aan op hun verantwoordelijkheid. Maar ook jongeren spreken we aan op hun verantwoordelijkheid. Werk is werk. Thuis zitten is geen optie. Onze ambitie is een Rotterdam waarin we niet accepteren dat ouderen zich in deze stad buitengesloten voelen. Ouderen zijn met hun levenservaring van onschatbare waarde voor de stad. Zij vormen een belangrijke groep in onze samenleving. Ouderen verdienen én kunnen een rol vervullen voor andere Rotterdammers in de stad. Zorgafhankelijke ouderen hoeven niet onnodig in verzorgings- en verpleeghuizen gehuisvest worden. Zij kunnen prima zelf bepalen van wie zij welke zorg ontvangen. 2 Samen maken we Rotterdam sterker. Stem 19 maart PvdA. Hamit Karakus, lijsttrekker Onze ambitie is dat Rotterdamse gezinnen en ouderen zich veilig en tevreden voelen in hun wijk. Duizenden huizen zijn de afgelopen jaren opgeknapt. De stad is aantoonbaar veiliger geworden. Woonoverlast hebben we aangepakt en huisjesmelkers hebben we de stad uitgejaagd. Hierdoor zijn meer Rotterdammers zijn tevreden over hun woonomgeving. In 2004 waren slechts 5 van de 10 Rotterdammers tevreden. In 2011 waren dit 7 op de 10 Rotterdammers. Deze strijd tegen verloedering zetten we vanzelfsprekend de komende jaren met kracht voort. Onze ambitie is ook een Rotterdam waarin actieve bewoners de ruimte krijgen om hun eigen wijk of buurt vorm te geven. Dankzij onze inzet is er per gebied een flinke pot geld beschikbaar om deze bewonersinitiatieven te stimuleren. Samen met alle actieve Rotterdammers gaan we de komende jaren verder bouwen aan ons Rotterdam! Leeswijzer De programmacommissie heeft afgelopen maanden vele mensen geïnterviewd. Van alle interviews hebben wij een selectie voor u gemaakt. Die selectie presenteren wij in ons programma. Per levensfase hebben wij een greep gedaan uit de verhalen van opgroeiende kinderen, jong volwassenen, volwassenen en ouderen. Na elke levensfase presenteren wij u onze politieke visie en actiepunten. Maar als u liever op onderwerp wilt zoeken, kunt u naar de index gaan aan het eind van dit programma. U kunt lezen over de ambities van Vaio en Anne, het leven met een beperking van Mohammed, het ondernemerschap van Willem en de oude dag van Liene. Divers, emotioneel, eerlijk en Rotterdams. De commissie is speciale dank verschuldigd aan Veerle voor haar inspirerende hulp bij het interviewen, de geïnterviewden, Pepijn voor de mooie opmaak, de leden van de kenniskringen voor hun inhoud en alle Rotterdammers (lid en niet-lid van de PvdA) voor hun inbreng.

OPGROEIEN IN DE MOOISTE STAD VAN NEDERLAND Rotterdammers aan het woord Vrienden in de buurt De vier vrienden bij mij aan de keukentafel, spelen vaak samen op het pleintje voor de deur. Ik spreek ze. Benieuwd om te horen wat opgroeien in Rotterdam voor hen betekent. Ze hebben veel dromen en zijn vol van ambitie en energie. Anne en Axel zijn 11, Vaio is 9 en Jordan 10. Ze wonen allemaal in de buurt. Ze zien elkaar wel elke dag: op het pleintje of op school. Ze zitten op dezelfde school, iets verderop. In groep 7 en 6. Het gaat goed met ze. Op het pleintje ontmoeten ze elkaar en ook andere vrienden: om te voetballen, skelteren of gewoon te spelen. Jordan zat voorheen ook op voetbal, maar zo n 2 jaar geleden werd het te duur en kon zijn moeder het niet meer betalen. Nu sport hij op school en buiten op het pleintje. Maar er is hoop: De juf op school gaat het regelen dat mijn moeder geld krijgt om te sporten. Dan ga ik weer sporten. Wil ik van alles proberen, zegt Jordan. Op school, thuis en op straat doet iedereen duidelijk mee om de kinderen zo goed mogelijk te laten opgroeien. Een moeder zegt terecht: it takes a village to raise a child. En net als bij Christina en Rosalinda, worden de vrienden uitgedaagd hun talenten te laten woekeren. Anne woont hier nu al 5 jaar: met mijn 2 vaders, grote broer (13) en 2 kleine broertjes. Als ik vraag wat hij nog mist in de buurt, zegt hij een hele grote speeltuin te willen. Met een glijbaan van wel 20 meter lang. En een groot sportveld. Als ik ze alle vier vraag of ze dan niet de Speeldernis, Plaswijckpark, de atletiekbaan en de dierentuin kennen, dan blijkt dat wel het geval te zijn. Ze vinden die allemaal leuk. In de Speeldernis is het leuk om in de modder te spelen en Anne gaat morgen zelfs naar de dierentuin om z n verjaardag te vieren. De helden van Axel, Anne, Vaio en Jordan zijn vooral bekende internationale voetballers en een stripfiguur met magische krachten. Als ik vraag welke Feyenoorders of Spartanen ze kennen, komen ze met Pellè van Feyenoord. Vaio en Anne willen voetballer worden, zeggen ze. Jordan wil liever dokter worden. Omdat ik het werk interessant vind. En het lijkt me leuk om te doen. Axel wil rechter worden Maar rechters moeten vaak verhuizen, want als criminelen weten waar je woont komen ze bij je. Als ik doorvraag: Ik vind het leuk om met een hamer te slaan en criminelen beoordelen. Dan mag ik ze water en brood brengen. 3 Ouders Dolores heeft het altijd druk gehad met haar dochters. Eerst bracht ze jaren Christina naar cursussen bij SKVR. En nu doet ze hetzelfde met haar jongste dochter Rosalinda. Dolores brengt haar dochter naar de trainingen en activiteiten voor theater, muziek en dans. Ze helpt ook graag bij het organiseren van activiteiten. Zowel haar dochter als Dolores zijn zeer actief bij het Hofpleintheater, SKVR en de kerk op Zuid (All for Jesus). Dolores laat ook privélessen voor school geven aan haar dochter. Ze wil dat haar dochters het beste uit zichzelf halen. Ze heeft hoge ambities voor hen. Familie Marlon (12) zit sinds september op het Life College. Is daar dit schooljaar gestart met VMBO techniek. Hij heeft een leuk sociaal leven: Wij gaan vaak naar familie: samen zitten of wij hebben feestjes. De familie barbecuet vaak: in het Kralingse bos of in de tuin van oma. Dan komen veel mensen: ooms, tantes en kinderen, ook familie van vaders kant. Met zijn oom, broers en neven gaat Marlon soms vissen bij de pier in Hoek van Holland. Dan nemen ze de gevangen vissen meer naar huis, om klaar te maken en op te eten. Na het interview vertel ik hem dat Rotterdam architectuurstad is. Samen kijken wij naar de site van Het Nieuwe Instituut (voorheen NAI - Nederlands Architectinstituut). Wij gaan naar de ontwerppagina, waar je je eigen gebouw kan ontwerpen. Dit is allemaal nieuw voor hem. (www.naiontwerpbox.nl) Zelfstandig Gainnes (17) doet nu Gezondheidszorg mbo, niveau 2 voor ouderen. Toch wil ze daar niks mee doen. Ze wil richting tandarts. Als ik vraag of ze dat wel leuk zo vinden de hele dag mensen in hun mond kijken antwoordt ze enthousiast: Ja, hoor. Ik heb ook al stage bij de tandarts gelopen. Twee maanden. Als ik vraag wie dat voor haar geregeld had, antwoordt ze: Ik moest zelf stage zoeken (bij VMBO) en ben toen bij verschillende tandartsen langsgegaan. Totdat ik een tandarts vond die akkoord was. Door die stage weet ik nu zeker wat ik wil.

OPGROEIEN IN DE MOOISTE STAD VAN NEDERLAND ACTIEPUNTEN Veilig sporten en spelen 1 Recht op adequaat onderwijs & ondersteuning In Rotterdam zijn de afgelopen acht jaar successen geboekt met het ontwikkelen en uitbreiden van Groep Nul en de Brede School. De PvdA gaat door op deze ingeslagen weg. Binnen Groep Nul en de Brede School nemen ouders en scholen samen verantwoordelijkheid voor een stimulerende leeromgeving. De PvdA wil de betrokkenheid van ouders bij het onderwijs van hun kind verder vergroten en ouders in elk deel van de stad betrekken bij de activiteiten op school. Dit alles samen met betaalbare en kwalitatief goede algemene kinderopvang waar onderwijs, ondernemingen voor kinderopvang zoals gastouderbureaus en overheid de handen ineen slaan. 2 Samen met het centrum voor Jeugd & Gezin volgen we opgroeiende Rotterdammers actief bij belangrijke momenten in het leven. Bijvoorbeeld de overgang van peuterspeelzaal naar basisschool naar middelbaar onderwijs en een jaar voor het eindexamen. Drugs- & alcoholgebruik en andere levensstijl problemen worden zo gesignaleerd en aangepakt. 3 Goed onderwijs is de emancipatiemotor van onze stad. Elk kind heeft recht op goed onderwijs in een gezond schoolgebouw. Om de lesomstandigheden van leerkrachten en leerlingen te verbeteren, wordt achterstallig onderhoud weggewerkt. Zwakke scholen worden aangepakt en schooluitval wordt voorkomen. Jongeren moeten opleidingen kiezen met perspectief op een baan. Praktijkonderwijs en vakmanschap zijn prioriteit. 4 Taal en rekenen zijn belangrijk, maar net zo goed de brede ontwikkeling van vaardigheden en talenten. Kinderen moeten in elke wijk terecht kunnen voor sport, recreatie, kunst en cultuur. 5Rotterdammers dienen veilig te kunnen sporten en spelen. Rotterdam beschikt over schitterende parken en speeltuinen. De PvdA wil deze parken en speeltuinen in stand houden in samenwerking met de gebiedscommissies. En bovendien investeren in goede begeleiding, zodat kinderen hier veilig kunnen spelen. Natuurspeeltuinen zoals de Speeldernis moeten worden gestimuleerd. 6 4 De PvdA wil de ondersteuning van schoolsportverenigingen doorzetten. De combinatie van sport en onderwijs is sterk en biedt veel kansen. 7 Wij willen dat Rotterdam zich als topsportstad profileert, want de prestaties van Rotterdamse topsporters inspireren de hele stad. Maar daarnaast kiest de PvdA nadrukkelijk voor investeringen in de breedtesport. Want iedere Rotterdammer moet de kans krijgen om op zijn of haar niveau te sporten. Naast bijvoorbeeld de sportcampus op Zuid, hebben wij aandacht voor de talentontwikkeling van jongeren in West. We willen Vreelust (Spangen) verder ontwikkelen tot een multifunctioneel sportcentrum. Ambitieus maar realistisch 8Om te zorgen dat Anne, Axel, Jordan en Vaio in de toekomst ook nog gebruik kunnen maken van de voorzieningen in de stad moeten de gemeentefinanciën op orde blijven. Net als in de afgelopen periode wordt ervoor gewaakt dat de gemeentebegroting sluitend is. Per jaar wordt gekeken naar waar het minder kan en waar een tandje bij moet. 9 De PvdA vindt het belangrijk dat er een oplossing komt in de discussie over het stadion van Feyenoord. De overheid is hier niet aan zet. Voor de PvdA staat bij de keuze tussen renovatie van de huidige Kuip en het bouwen van een nieuw stadion de financiële houdbaarheid, werkgelegenheidseffecten en de gebiedsontwikkeling centraal.

OPGROEIEN IN DE MOOISTE STAD VAN NEDERLAND De PvdA vindt het belangrijk dat Rotterdammers, zoals Axel en Vaio, opgroeien in een veilige omgeving en een gelijke kans krijgen om hun talenten maximaal te ontwikkelen. De PvdA wil de Rotterdamse toppers van morgen hoogwaardig onderwijs bieden, zodat zij met voldoende bagage hun toekomst tegemoet kunnen zien. Dat begint met voorschoolse educatie. En dat gaat een leven lang door, met vakscholen, volksuniversiteit en onze topuniversiteit. Samen met ouders en leraren wil de PvdA ervoor zorgen dat geen enkel kind in Rotterdam tussen wal en schip terecht komt. 11 De PvdA wil ouders in armoede ondersteunen en samen met ouders schuldproblemen aanpakken. Ouders kunnen op hun beurt hun kinderen dan weer beter begeleiden. Het hebben van schulden kan leiden tot stress en vroegtijdig schoolverlaten. Het staat een mooie toekomst in de weg. Voorkomen van schulden op jonge leeftijd is hierin het allerbelangrijkste. Jong geleerd is oud gedaan! 12 Dit alles past in onze keuze voor een activerend armoedebeleid: drempels om mee te doen nemen we weg. De grootste drempels zijn taal, gezondheid en schulden. Wij stimuleren gezond gedrag bij kinderen door aandacht voor het thema in wijken, op school en thuis. Wij kiezen voor de collectieve zorgverzekering voor mensen met een laag inkomen (tot 130% sociaal minimum). Samen met onze maatschappelijke partners sporen we armoede effectief op en verminderen we de drempels om hulp te zoeken. Er blijft een goede toegang tot de schuldhulpverlening voor wie dit nodig heeft. Wachtlijsten worden bestreden. Iedereen een gezonde start Opgroeien in armoede is onacceptabel. Achterstanden in het onderwijs moeten zo vroeg en zo snel mogelijk worden weggewerkt. ACTIEPUNTEN Geen Rotterdammer groeit op in armoede 10 De PvdA wil dat de gemeente kinderen in arme gezinnen een kindpakket aanbiedt. De gemeente werkt bij het samenstellen van dit pakket samen met scholen en fondsen in de stad (Jeugdcultuurfonds, Jeugdsportfonds, Stichting Leergeld, Jarige Job). Het kindpakket zorgt ervoor dat elk kind, ongeacht het inkomen van zijn of haar ouders, in Rotterdam kan sporten bij een sportclub, zijn verjaardagsfeestje kan vieren of een muziekinstrument kan leren bespelen. Met het kindpakket verdubbelt de PvdA de bijdrage aan de fondsen die op dit moment kinderen in armoede ondersteunen. 5 13 Veel Rotterdamse kinderen en ouders vinden zelf hun weg. Maar sommige ouders en kinderen kunnen een steun in de rug gebruiken, De PvdA wil voor deze ouders en kinderen ondersteuning op maat bieden. Niemand zakt door het ijs. Daarom maakt de PvdA zich sterk voor een goed aanbod van consultatiezorg, huisartsenzorg en jeugdzorg. De PvdA vindt het belangrijk dat deze hulpverlenende instanties effectief samenwerken in de Rotterdamse wijken. Op die manier wordt de kwaliteit van de hulpverlening vergroot en worden er kosten bespaard. 14 In Rotterdam overlijden nog altijd meer baby s dan in de rest van het land. De PvdA gaat door met de aanpak om babysterfte in Rotterdam tegen te gaan. 15 De PvdA wil dat in de jeugdzorg de nadruk komt te liggen op een positieve aanpak en voorkomen van problemen (preventie). Jeugdzorg werkt met wijkteams waarin professionals samenwerken. Samenhang tussen volwassenzorg (delen van de AWBZ), jeugdzorg en zorg in het onderwijs (passend onderwijs) is heel belangrijk. Meer preventie en minder repressie is het uitgangspunt. In de zorg voor de jeugd benutten we de eigen kracht van jongeren en gezinnen.

JE WEG VINDEN Samuel is net 20. Hij is in Rotterdam geboren. Samuel woont met zijn twee jongere broers bij zijn moeder. Samuel is na de lagere school gestart met Engelstalig onderwijs. Eerst HAVO bij de Wolfert van Borselen en daarna International Public Management. Afgelopen schooljaar heeft hij zijn propedeusegehaald en dit jaar start hij met International Studies aan de Universiteit van Leiden. Samuel heeft moeite om te zeggen tot welke groep hij zich rekent. Hij ontwijkt het liefste vragen die over dat onderwerp gaan. Ik heb een zeer diverse vriendenkring, zegt hij, dat is het. Mijn vrienden zijn afkomstig uit Cabo Verde, Turkije, Nederland, Rwanda, noem maar op. Hij kent ze van school, uit de buurt, van het voetbal, via via. Sommigen zijn familieleden, verre familieleden of zeer goede vrienden die elkaar neef en broer noemen. Samuel heeft sinds kort een bijbaan als verkoopadviseur bij de Nederlandse Energie Maatschappij in Rotterdam. De selectie was een hele procedure, met vier rondes. En ik heb het gehaald! Er waren ook veel oudere volwassenen. Veel van hen hebben het niet gehaald. Maar ik wel!, zegt hij trots. Onlangs is hij gestart met de opleiding voor de baan. Hij vindt die interessant en kan het goed vinden met de docent: Laatst was ik nog één uur aan het napraten met hem. Samuel geeft aan dat hij door die opleiding de eerste lesweek aan de uni heeft gemist: Eindelijk heb ik een bijbaan op niveau. Deze wil ik behouden. Als je wist hoe moeilijk het was om een bijbaan te vinden! Afgelopen zaterdag ben ik voor het laatst gaan afwassen bij de Machinist. Want dat was wat ik tot nu toe deed. vmet zijn vaste vriendenclubjes gaat Samuel vaak uit in Rotterdam, soms ook in een andere stad. Afhankelijk van het vriendenclubje, gaan ze samen stappen naar Club BED of een ander zaak, loungen bij Meram, naar Pathé voor een film. Over Rotterdam is hij positief: Rotterdam heeft zeker genoeg te bieden als uitgaansstad. En Rotterdam is de laatste jaren ook veel mooier geworden. Als je kijkt naar Centraal Station, wat ze in veel wijken hebben gedaan met het intensieve opknappen, ben ik tevreden. Ze zijn goed bezig. Er zijn geen plekken die verwaarloosd worden. Wat Samuel over 5 jaar bereikt wil hebben, weet hij niet. Hij wil in ieder geval zijn opleiding hebben afgemaakt. Verder lijkt hij zeer onzeker over zijn kansen in de toekomst: Ik weet niks over mijn toekomst. Toch heeft hij er wel een mening over: Ik zie hier niet echt kansen om een eigen bedrijf op te starten. Want hier heb je al een gevestigde orde, zoveel bedrijven en zoveel wetgeving en regulering. Dat gevoel heb ik. Ik weet niet of het zo echt is. Volgens Samuel kan je hier alleen in iemand anders bedrijf groeien. Maar liever werk ik voor mijn eigen bedrijf. Het is toch raar om iemands anders droom te helpen realiseren, toch? Het werken in loondienst is echt niets voor mij. Rotterdammers aan het woord Moeilijke start Mohammed (24) uit Bloemhof werkt bij de Roteb en heeft een geestelijke beperking. Samen met zijn ouders en met hulp van MEE Rotterdam (ondersteunen mensen met een beperking), leert hij zelf het openbaar vervoer gebruiken om naar zijn werk te komen. Zijn vader licht toe: Mohammed is in Rotterdam naar speciaal onderwijs gegaan tot zijn 14e. Daarna is hij met zijn moeder naar Pakistan gegaan voor 3 jaar. Het ging hier niet zo goed met lezen en schrijven. Wij dachten dat het misschien wel zou lukken, als wij één taal zouden kiezen, het Urdu. Zijn vader vertelt dat het ook in Pakistan niet zo best ging. Daarom zijn ze weer teruggekomen. Hier in Rotterdam hebben zijn ouders een uitkering aangevraagd voor Mohammed en via het jongerenloket speciaal werk aangevraagd. Mohammed heeft toen bij een klussenbedrijf gewerkt. Om te kijken wat hij wel kon. Hij mocht daar maar 1 jaar blijven. Later heeft hij nog wat scholing gekregen en uiteindelijk is hij bij de Roteb terechtgekomen, waar hij nu werkt. Echt mijn stad Catharina (25) kwam in Rotterdam bij een vriendin van haar die hier al twee jaar woonde. Ik was hier op vakantie en zag dat het hier leuk was. Na 1 week wist ik al dat ik in Nederland wilde wonen. Later ben ik naar Polen gegaan om al mijn spullen op te halen en trok ik in bij mijn vriendin en haar vriend, op Zuid. Catharina kon bij haar vrienden wonen totdat ze bij haar vriend ging wonen in een eigen woning. Ze is 5 keer verhuisd en woont nu op Zuid in de woning boven haar kapsalon. Na haar inburgeringsexamen heeft ze echt de taal geleerd via privéles. 6

WERKEN IN DE HAVEN Rotterdammers aan het woord Ik spreek 13 meiden en jongens, woonachtig op Zuid en van wie sommigen een MBO opleiding volgen en anderen, om uiteenlopende redenen, thuis zitten. De gemiddelde leeftijd van de groep is 17 jaar en de groep is divers qua culturele achtergrond. Ze zijn jong, snel, multicultureel, verbonden via de Rotterdamse straat(taal), creatief en urban. Ze maken zich zorgen over gebrek aan stageplaatsen en de vele mensen in hun directe omgeving die ontslagen worden. Ook de beeldvorming over allochtonen baart sommigen zorgen: Hoe moet ik een (leuke) baan vinden als ze denken dat ik één van de slechte ben die ze op de televisie zien? Over de haven bestaat veel onwetendheid en veel onbekendheid. Er zat slechts één jongen op het Scheepvaart en Transport College (STC), hij had bewust voor de haven gekozen. Hij vertelde met veel passie wat de haven allemaal te bieden heeft en dat je als stagevergoeding circa 600 per maand ontvangt. Dit detail was onbekend bij de rest en wekte dan ook de nodige aandacht! Over het werk in de haven bestaat geen helder beeld. Natuurlijk wordt gedacht aan Rotterdam, boten, hard en zwaar werken, geld en containers, maar ook aan drugs en smokkelen. En natuurlijk aan de Tweede Maasvlakte, die de Rotterdamse haven nóg groter maakt. De jongeren beseffen dat ze goede social skills moeten hebben bij het zoeken naar een stageplaats of werkplaats. Hoe ga je een sollicitatie gesprek in, hoe moet je netwerken, hoe stel je een goed cv op en hoe ga je om met de zoveelste afwijzing? Met dat soort vraagstukken worstelen zij. De stagebureaus op scholen bieden daarvoor op papier de oplossing, maar voeren in de praktijk hun taken niet uit. Het is de jongeren duidelijk dat de haven nog te onbekend is. Maar de interesse in de haven is gewekt, er liggen enorm veel kansen. 7

JONG IN ROTTERDAM ACTIEPUNTEN Integreren en meedoen Een eerlijke kans op onderwijs en werk 16 Het door ons opgezette actieprogramma Jeugdwerkloosheid zetten we onverminderd voort. Samen met het bedrijfsleven zorgen we voor voldoende leerwerkplekken, stagemogelijkheden en werkervaringsplekken bijvoorbeeld in de vorm van de Startersbeurs. Zo blijven onze jongeren fit voor de arbeidsmarkt en staan ze in de startblokken zodra de economie weer aantrekt. 17 De PvdA vindt het hoog tijd dat de vakscholen weer terugkomen. Jongeren moeten na afronding van hun opleiding de slag kunnen. Scholen bieden opleidingen aan die aansluiten op de arbeidsmarkt. 18 Kennisinstellingen zoals: de Erasmus- Universiteit en MC, Het Scheepvaart en Transportcollege, maar ook de TU delft zijn de diamanten van onze regio. Deze instellingen verbinden we effectief met de bedrijvigheid in onze stad. Voorbeelden hiervan zijn Science port Holland en Cleanteck Delta. Daarnaast creëren we fysiek en financieel ruimte voor startups die bijvoorbeeld voortkomen uit deze verbindingen 19 Wij willen één wethouder economie die zich samen met de burgemeester volledig inzet op reshoring: het terughalen van productiewerk, maakindustrie en assemblage vanuit het buitenland, oftewel Made in Rotterdam. 20 We zijn de stad van veel culturen. Op de werkvloer, het sportveld, onze scholen en in de wijken leven Rotterdammers met allerlei achtergronden samen. We zetten in op taal op de werkvloer en op school om integratie te bevorderen. 21 Meedoen geldt voor iedereen. Voor hen die niet kunnen werken of niet naar school gaan, organiseren we vrijwilligersmarkten, werken we nauw samen met gebiedscommissies en benutten we bestaande netwerken om iedereen te activeren. 22 Rotterdam heeft de beste en meest moderne haven ter wereld. De PvdA vindt dat Rotterdammers deze kans veel meer moeten gaan benutten. De structuur van het havenbedrijf mag nooit een belemmering zijn om meer profijt te hebben van de haven. Met het Rijk gaan we onderzoeken of de huidige structuur dit doel nog wel het beste dient. Hierbij kijken we naar de aandelen van het Rijk, de huidige NV-constructie: structuur NV en de samenstelling van de Raad van Commissarissen. 23 De PvdA wil de haven binnen kaders ruimte bieden om te groeien, door regeldruk te verminderen via een gebiedsvergunning. Veiligheid is daarbij een belangrijke voorwaarde. Groei van de haven moet gepaard gaan met zo veel mogelijk werkgelegenheid voor Rotterdammers. Niet het aantal tonnen, maar het aantal banen telt. Toekomstige investeringen moeten hieraan voldoen. 24 Blijven investeren in duurzaamheid is belangrijk 8 Onze haven, ons milieu en mobiliteit voor onze toekomst, goed voor ons milieu en levert werkgelegenheid op. We gaan door met het Rotterdam Climate Initiative en zetten samen met onze partners verder in op duurzame innovatie. Door de klimaatverandering zal het in de toekomst vaker en harder gaan regenen. We moeten ons hiertegen wapenen door voldoende waterberging en absorberend vermogen in de stad aan te brengen. En om te zorgen dat de lucht die Rotterdammers inademen een stuk schoner wordt.

OP SCHOOL OF AAN HET WERK 27 Rotterdammers met 174 verschillende nationaliteiten werken samen mét en vóór de stad. De stad biedt onze jongeren alle mogelijkheden om zich te ontwikkelen. In Rotterdam ga je naar school, je vindt er je eerste baan en je vindt er je eerste woning in een klushuis, een groene buitenwijk of in een woontoren aan de Maas. Rotterdam geeft mogelijkheden voor kunst, cultuur en architectuur. De stad geeft ruimte aan kleine initiatieven en aan cultuur van wereldniveau. In Rotterdam is ruimte voor experimenten. Zo kunnen nieuwe trends starten en wordt het Rotterdamse internationaal. Rotterdam is een wereldstad vol met mogelijkheden voor iedereen. ACTIEPUNTEN 25 Rotterdam beschikt met haar vliegveld over een belangrijke toegangspoort naar de wereld. Het is ook een banenmotor. Met het vliegveld willen we de komende periode werkgelegenheidsprojecten ontwikkelen om jong en oud richting werk in horeca, logistiek, techniek en beveiliging te helpen. De PvdA Rotterdam blijft staan voor naleving van de afspraken over geluidsoverlast en milieunormen. 26 Een wereldstad als Rotterdam kan niet zonder een goed openbaar vervoersnetwerk. Dit is goed voor de bereikbaarheid van de stad en voor de luchtkwaliteit. We willen voldoende bus- en tramlijnen met een goede frequentie. Het fietsen in onze stad wordt gestimuleerd. Per gebied investeren we in voldoende fietspaden en fietsenstallingen. Specifieke aandacht vestigen wij op de s Gravendijkwal. Naast de aanpak van de ruimtelijke indeling (twee gebieden die door een drukke verkeersader worden gescheiden) vinden wij dat er een verbetering in de luchtkwaliteit moet komen. Overheid, ondernemers en bewoners richten een verkeersonderneming op, waar slimme oplossingen bedacht, onderzocht en geïmplementeerd worden. Diversiteit aan kunst en cultuur 28 Rotterdam is een creatieve stad. Die creativiteit is van economisch belang en draagt ook bij aan de persoonlijke ontwikkeling van Rotterdammers en aan de identiteit van de stad. De PvdA wil een aantrekkelijke en levendige stad waar wordt geïnvesteerd in cultureel ondernemerschap en culturele initiatieven gefaciliteerd worden. Een cultureel initiatief zoals een festival nieuwe muziek, ART Rotterdam of een nieuwe dance parade kunnen nieuwe parels zijn in onze stad. 29 De PvdA is enorm trots op het rijke culturele Lantarenvenster en onze theaters, groot en klein. Urban culture waar ruimte is voor pop-up art en producties verdienen specifieke aandacht. 30 veld van Rotterdam. Wij staan pal voor onze parels: het Rotterdams Philharmonisch Orkest, Kunst en cultuur dragen bij aan de talentontwikkeling van onze jeugd en moeten zichtbaar op onze Mbo s aanwezig zijn. Rotterdam gaat met de kunst- en cultuurorganisaties en de twee ROC s en het AOC, aan de slag met een kunst- en cultuurprogramma. Ook de (verdere) integratie van kunst- en cultuureducatie in het lager en middelbaar onderwijs zijn van groot belang voor de ontwikkeling van onze kinderen. 9

ONDERNEMEN IN DE STAD - WILLEM (50) Willem is getrouwd met Vera en heeft met haar 4 kinderen. Willem is geboren en getogen in Rotterdam Blijdorp: In kooi 5, bij de apen. Tegenwoordig woont Willem in Schiedam: Net Rotterdam, qua mentaliteit en praten. Vroeger dacht ik zelf dat ze één waren. Willem runt een patatzaak met zijn vrouw. De patatzaak bestaat vanaf 1 mei 1980. Willem staat er vanaf 1986. Vera is erbij gekomen sinds 2006, toen zijn compagnon, een Surinaamse vrouw, er op 86-jarige leeftijd mee stopte. Willem: Die Surinaamse vrouw die hier was begonnen, deed alles zo n beetje op z n Surinaams: lekkere pindasaus, kip curry, patat uit doos. Zij kookte en ik deed de inkopen en het boekhouden. De crisis merk je zeker hier, in deze buurt met veel allochtonen, met veel meer werkloosheid. Naast onze kwaliteit, is onze kracht dat wij hier al lang zitten, niet duur zijn en wij zonder personeel werken. Zo komen wij de crisis door, zegt Willem. De buurt was een tijdje heel slecht: veel drugsoverlast, er werd veel gedeald. Dat was een pittige periode, zegt Willem. Hij vindt dat hij altijd zijn best doet. Hij spreekt mensen erop aan als hij vreemde, drugsgerelateerde dingen ziet: Ik wil helemaal niks te maken hebben met die klerezooi. Rotterdammers aan het woord Willem vindt wel dat de drugsaanpak in de wijk heeft gewerkt, maar hij heeft dubbele gevoelens bij de verbetering van de buurt. De buurt is nu beter, maar omzettechnisch is het nu slechter. Hij vond die drugsgebruikers wel zielige mensen, maar ze waren wel goede klanten. Er gebeurde wel altijd wat. Willem houdt van actie en spanning, geeft hij toe. In de patatzaak praten en dollen kroegklanten met elkaar. Een vrouw aan de toog is openhartig over de eigenaren: Het zijn echt leuke mensen. Ik kom hier elke dag. Het is altijd gezellig. Je kan je babbeltje kwijt: zowel bij Willem als Vera, zijn vrouw. Dat stelt eisen aan hen, beseft Willem: Ik ben een half maatschappelijk werker hier. Mensen kunnen hier hun ei kwijt. Willem heeft niet veel vrije tijd. Zijn weinige vrije tijd gaat naar de motor en de jongste zoon. Tijdens de zomer gaat het gezin naar de camping, niet zo heel ver van Rotterdam. Met zijn jongste zoon gaat Willem naar het voetbal. Niet naar de trainingen, daar is geen tijd voor. Wel naar wedstrijden. Uit eten gaan of naar film gaan doen wij niet, zegt Willem, mijn vrouw gaat met de dochters meestal naar een musical of zo. Wat zijn je plannen voor de toekomst, vraag ik. Nog 14 jaar zit ik hier en daarna krijg ik AOW. Als dat dan nog bestaat. Plotseling enthousiast: Al jaren zamel ik oud frituurvet in. En dat wil ik graag breder bekend maken. Trots toont Willem een krantenartikel met foto dat gaat over zijn idee. Het krantenartikel is ingelijst en hangt aan de muur van de patatzaak, zodat alle klanten kunnen zien hoe trots hij hierover is! 10

VOLWASSEN IN DE STAD Rotterdammers aan het woord 11 Lezen en schrijven Harisingh, een 33-jarige eigenaar van een Toko en afkomstig uit Afghanistan, vindt het vervelend dat hij niet goed kan lezen en daarmee een achterstand heeft in Nederland. Hier in Nederland, als je niet naar school bent gegaan en je niet echt goed begrijpend kan lezen, is het echt vervelend. Hier wordt namelijk alles met lezen en schrijven geregeld. Ik heb al een paar keer hierdoor problemen gehad. Zo had ik een keer wat gekocht bij Mediamarkt wat niet goed was en toen moest ik een email schrijven. Omdat Harisingh dat niet kon, heeft hij hulp moeten zoeken via de shiktempel. Dat gebeurde via via, dus dat duurde best wel lang. Ook heb ik pas in 2013 mijn rijbewijs gehaald. Dat gebeurde pas nadat ik 7 keer theorie heb gedaan. Ik ben hierdoor veel geld kwijtgeraakt. Meer doen in de wijk Annemieke kocht met haar man Remko drie jaar terug een huis in het Oude Noorden. Met de komst van hun eerst kind, merkt Annemieke dat ze met een andere blik naar haar buurt kijkt. De wijk mag kindvriendelijker worden ingericht, met speeltoestellen en meer groen. Ook kun je nergens je fiets kwijt! Tegelijkertijd beseft Annemieke dat zij, naast haar baan als HR-manager, zelf ook meer zou kunnen doen in de wijk. Initiatieven zoals Oogst met mij mee en de herinrichting van de Hofbogen maken haar trots.

VOLWASSEN IN DE STAD Iedereen doet mee ACTIEPUNTEN 31 Er zijn ontzettend veel Rotterdammers die, net als Harisingh, problemen hebben met lezen en schrijven. Dit gaan wij aanpakken door van een aantal scholen Taalscholen te maken, waar volwassenen taallessen kunnen volgen. Hiervoor trekken we 1 miljoen per jar uit en benutten we de netwerken van de scholen. Wij stampen geen stenen uit de grond, maar sluiten aan bij bestaande schoolgebouwen. 32 De PvdA heeft met veel succes alle dak- en thuislozen van straat gehaald en onderdak gegeven. De afgelopen jaren is hard gewerkt om deze mensen weer perspectief te bieden. Zaak is nu om dit succes vast te houden en nieuwe dakloosheid als gevolg van de economische crisis te voorkomen. Huisuitzettingen en het onnodig veilen van huizen moet worden voorkomen. Met een actieprogramma Voorkomen Dakloosheid geven wij hier topprioriteit aan. Betrokken gebiedscommissies 33 De huidige deelgemeenten worden vervangen door 14 nieuwe gebiedscommissies. Hun belangrijkste taak is het ondersteunen van Rotterdammers (ondernemers en bewoners) bij hun initiatieven om de eigen buurt te verbeteren. Daarbij stellen zij samen met de bewoners een gebiedsplan op, waarin de prioriteiten van het gebied op in ieder geval wijkwelzijn, buitenruimte en veiligheid een plek krijgen. 34 Betrokken mensen zoals Annemieke uit het Oude Noorden, weten als geen ander wat er speelt in de wijken en buurten van onze stad. Via de nieuwe gebiedscommissies gaan wij de kennis en inbreng van deze Rotterdammers nog beter benutten om de wijken en buurten te verbeteren. Zo bouwen wij samen aan een schone buitenruimte en veilige buurt. 35 Elk gebied waar de PvdA meedoet aan de gebiedscommissie zal gebiedsspecifieke punten benoemen voor welzijn, veiligheid en buitenruimte. Deze punten zijn een specifieke aanvulling op dit verkiezingsprogramma. Nationaal programma Rotterdam-Zuid 36 In Rotterdam-Zuid werken wij samen aan verbetering op het gebied van wonen, werken en onderwijs. We zetten in op aanpak schooluitval, betere onderwijsresultaten en vakmanschap in zorg, haven en techniek. 37 Werkgevers in de sectoren zorg, haven en techniek bieden leerlingen die van school komen een baangarantie. Dit betekent dat leerlingen na hun opleiding meteen aan de slag kunnen. Ook mensen in de bijstand moeten snel aan het werk. Werkgevers maken afspraken met de sociale dienst voor het aannemen van mensen met een uitkering. Iemand kan eventueel vrijwilligerswerk doen als een echte baan niet meteen lukt. 38 De woonomgeving wordt verbeterd zodat mensen in Rotterdam-Zuid blijven wonen. Nu verlaten veel mensen Rotterdam-Zuid als ze een betere baan krijgen of meer gaan verdienen. Woningen worden gecontroleerd op veiligheid en ernstige gebreken. Het onderhoud en beheer van particuliere woningen in de oude wijken wordt verbeterd door bijvoorbeeld meer eigenaren aan te schrijven en door meer ondersteuning van de Verenigingen Van Eigenaren (VVE s). Dit om te voorkomen dat woningen vervallen en met geld van de gemeente opgeknapt moeten worden. Verder worden er nieuwe woningen gebouwd en komt er meer groen in de wijken. Iedereen aan het werk 39 Alle Rotterdammers leveren een bijdrage 12 aan de stad. Dat kan in de vorm van werk en vrijwilligerswerk. Deze maatschappelijke inspanning mag niet leiden tot verdringing van reguliere banen op de arbeidsmarkt. Kun je werken en er is werk, dan verwachten we dat Rotterdammers aan de slag gaan. Een uitkering is er voor mensen die het echt nodig hebben. Mensen die langdurig in armoede leven, krijgen extra hulp in deze moeilijke tijden. Uitkeringsfraude sporen we op en blijven we hard aanpakken.

VOLWASSEN IN DE STAD Rotterdam moet een stad blijven waar ondernemers zoals Willem veilig kunnen ondernemen. Een internationale stad, met bedrijven uit de hele wereld en waar innovatie tot stand komt. Maar ook een stad met oog voor de crisis, voor Rotterdammers die hun baan verliezen, die met een huis zitten dat onder water staat en voor Rotterdammers die elke maand de eindjes aan elkaar moeten knopen. ACTIEPUNTEN 40 De PvdA blijft zich actief inzetten voor de aanpak huiselijk geweld, aanpak mensenhandel en het beschikbaar houden van uitstap-programma s prostitutie. 41 De PvdA gelooft dat iedereen met de juiste ondersteuning kan mee doen in de stad. Met de komst van de Participatiewet hebben we meer mogelijkheden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan de slag te helpen. Instellingen, werkgevers en de gemeente slaan de handen ineen in een pact Aan de slag met zorg. 42 Het MKB is de grootste werkgever van Rotterdam. Veel ondernemers hebben, net als Willem, last van de crisis. De PvdA neemt maatregelen om kleine en middelgrote bedrijven te ondersteunen. Bijvoorbeeld door minder regels en jongeren richting het ondernemerschap te stimuleren. Minder regeldruk en heldere afspraken tussen bedrijven en de gemeente. Kleine ondernemers en ZZP ers die in zwaar weer verkeren krijgen hulp en coaching van oud-ondernemers, studenten en gemeentelijke professionals onder de vlag: De Rotterdamse Zaak. Wonen in de stad en in de wijken 43 De pvda blijft zich inzetten voor voldoende betaalbare huurwoningen voor lage en middeninkomens. De realisatie van woningen en de kwaliteit van de leefomgeving zijn voor de PvdA prioriteiten. Corporaties hebben een grote verantwoordelijkheid voor het op orde brengen van wijken en het investeren in nieuwe woningvoorraad. Zij krijgen hierbij de steun van de gemeente. De PvdA zorgt ervoor dat kluswoningen en andere vormen van zelf bouwen worden voortgezet. 44 Er wonen en leven er veel mensen uit Midden- en Oost-Europa in onze stad. Velen leveren een belangrijke bijdrage aan de stad, maar we moeten ook oog hebben voor de schaduwzijde daarvan. Rotterdam loopt al jaren voorop in het aanpakken van huisjesmelkers, tegengaan van uitbuiting, het daadkrachtig aanpakken van overlast en het tegengaan van schijnconstructies op de arbeidsmarkt. De PvdA heeft de afgelopen jaren met succes de Rotterdamwet toegepast om kwetsbare wijken te ontzien. Ook de komende jaren zullen we deze wet inzetten als dat nodig is. 45 De PvdA wil dat meer ondernemende en creatieve mensen zich in Rotterdam vestigen. De gemeente beschikt over leegstaande ruimte, die hiervoor op tijdelijke basis benut kan worden. Hierin kunnen initiatieven uit de Rotterdamse kunst- en cultuursector, sociale ondernemingen en jonge startende ondernemers tijdelijk gehuisvest worden. Daarvoor wordt een vaste contactpersoon bij de gemeente ingezet. Op deze wijze krijgen pop-up art en nieuwe initiatieven nog meer kans. 46 Moderne woningen zijn energiezuinig. 10.000 13 woningen in Rotterdam voldoen niet aan de eisen van deze tijd. De PvdA wil dat de woningen van mensen met een laag inkomen en een hoge energierekening worden gerenoveerd. En dat de gemeente stimuleringsregelingen biedt voor huiseigenaren, en verhuurders hierop aanspreekt wanneer niets gebeurt. We vragen Rotterdamse ondernemers om met oplossingen te komen zodat de energierekening van woningen omlaag, het comfort omhoog gaat, en het milieu verbetert. De PvdA wil dat de gemeente zich flexibel opstelt bij het beoordelen van bouwaanvragen, zodat innovatieve technieken kunnen worden toegepast. We wllen dat alle ontwikkelingen in de woningbouw duurzaam plaatsvinden. Zowel kostenbesparingen voor de Rotterdammers als een goede leef- en woonkwaliteit voor de toekomst zijn voor ons van belang.

DE OUDERE ROTTERDAMMER Romeo komt uit Aruba en woont sinds 1980 in Rotterdam. Hij is in verschillende landen opgegroeid: in Trinidad en Amerika. Hij heeft in beide landen op school gezeten en er ook gewerkt. Terug op Aruba als jonge volwassene is hij getrouwd en heeft 4 kinderen gekregen. Vanuit Aruba is hij uiteindelijk met zijn gezin naar Nederland gekomen. Romeo heeft nog familie en vrienden in Trinidad, New York en op Aruba. Hij vindt het lastig om aan te geven waar hij bij hoort : Ik heb wel een taalverbintenis, maar geen cultuurverbintenis met het Antilliaans, Papiamentu. Lachend: Sommigen mensen vinden mij een bounty, omdat ik mij goed weet in te passen in de Nederlandse cultuur. Rotterdammers aan het woord Romeo is naar Nederland gekomen met als doel te studeren. Een gezin onderhouden en studeren bleek moeilijk, zegt hij, daarom ben ik na 8 maanden in Nederland bij de RET gaan werken. Na het eerste jaar ben ik ook interieurarchitectuur gaan studeren. Vanwege de kinderen zijn wij in de Beverwaard gaan wonen. Toen een splinternieuwe wijk. Hij heeft de wijk zien groeien. Het leven ging gewoon z n gangetje daarna, zegt hij. Een uitdaging voor hem was het leren begrijpen van de cultuur en mentaliteit van Nederlanders. Het precies op tijd komen en rijden was een hele zware opgave en confronterend, zegt Romeo. Als metrobestuurder is het nodig om zeer precies te rijden en te starten. Een tijdafspraak op de halve minuut is een halszaak, terwijl ik het al goed vond dat ik er was -vaak zeer vroeg in de ochtend- ook al was ik 5 minuten te laat! Een cliché? We moeten boven ons eigen clichégedrag uitstijgen als wij hier in Nederland willen aarden en overleven, aldus Romeo. Nadat hij een aantal jaren als metrobestuurder gewerkt had, is hij na interne sollicitaties en opleidingen procesmanager en projectleider geworden. In 2012 is hij met de VUT gegaan. Nu zet hij zich in voor wijkcentra. Daar geeft hij al zo n 20-30 jaar cursussen tekenen en schilderen. Romeo ergert zich eigenlijk aan weinig. Negatieve beeldvorming in de media vindt hij wel ergerlijk, vooral als het gaat om allochtonen. Vooral het subtiele en geniepige eraan vindt hij ergerlijk én bot. Hij ergert zich aan de wijze waarop onderwerpen soms worden benaderd en conclusies worden getrokken. Zelfs in serieuze actualiteitenprogramma gebeurt dit, signaleert Romeo. Ook daarin worden allochtonen als exotische, buitenaardse wezens neergezet en wordt er niet beargumenteerd gediscussieerd over feiten. Romeo verwijst naar de Marokkanendiscussie en de heisa rond dubbele paspoorten. Hij kijkt fris naar de toekomst. Financiële onafhankelijkheid, een rustige oude dag, spelende kinderen om me heen, warm weer en een redelijk geheugen. Dat is wat ik wil. 14

ACTIEF, FIT EN BETROKKEN Rotterdammers aan het woord Zorg in Rotterdam Liene (80) is 18 jaar gepensioneerd en Thelma (76) is dat al 20 jaar. Liene maakt graag dagreisjes en gaat zoveel mogelijk op vakantie. Thelma woont vanwege haar dementie in een verzorgingshuis in IJsselmonde. Er is in de wijk niets waar Liene zich aan ergert. Zij was na haar pensionering altijd op pad; had een treinabonnement en deed veel steden aan in Nederland. Heeft dit pas 2 jaar geleden opgezegd en reist sindsdien met Vervoer op Maat en Valys. Als ze geen last heeft van jicht, gaat ze weg met vervoer op maat. Na een knie-operatie heeft ze haar woning aangepast vanuit de PGB. Ze woont er nog steeds prima naar haar zin. Tegenwoordig heeft ze wel veel administratieve rompslomp. De zorg is er wel, maar ik moet veel papieren invullen en de gemeente wil veel van me weten. Ze vindt het fijn dat zij een vaste hulp heeft. Liene gaat iedere woensdag naar de markt in Rotterdam-West omdat ze daar goede en goedkope artikelen kan kopen. Ze vindt het daarnaast ook gezellig, het is een uitje en ze komt veel bekenden tegen. Haar dochter haalt maandag de boodschappen, onder andere maaltijden voor de magnetron, die ze erg lekker vindt. Vrijwilligers in huis: Niet nodig, ik heb genoeg familie die mij kan helpen! 15 Pensioen en voorzieningen Ali (58) merkt dat hij en andere Turkse ouderen hun tijd niet vullen met uitstapjes en bezoekjes aan culturele instellingen. Mensen die hun pensioengerechtigde leeftijd bereiken zouden voorzien kunnen worden van een welkomst- en informatiepakket voor ouderen. De Rotterdamse Pas en Gratis OV horen daar zeker bij! Ali heeft maar een beperkt pensioen opgebouwd bij enkele grote pensioenfondsen. Als zelfstandige heeft hij geen reserves kunnen opbouwen voor de oude dag. Veel allochtone ondernemers investeren niet goed in hun WAO en hun Bedrijfspensioen, omdat de kennis ontbreekt en de premies erg hoog lijken. Hij zal langer moeten doorwerken en veel sparen.

DE OUDERE ROTTERDAMMER ACTIEPUNTEN Veiligheid binnen en buiten 47 Onze ouderen moeten zich veilig voelen in hun Overlast door jongeren wordt niet getolereerd. De wijkagent, het aanspreekpunt voor bewoners in de wijk, speelt hierin een belangrijke rol. Jongeren moeten niet alleen hard worden aangepakt als ze overlast veroorzaken, maar ook worden geholpen met het vinden van een zinvolle tijdsbesteding als werk of scholing. Handhaving gaat altijd samen met preventie. 48 voorlichting essentieel. Initiatieven als roze in blauw (politie), roze ouderengroepen en 51 voorlichting op MBO s worden ondersteund. Het COC, moskeeën, politie, welzijnsorganisaties zijn hierbij allen partners. 49 52 stad: zowel thuis als op straat. Woningovervallen en straatroven worden keihard aangepakt. Discriminatie op basis van geloof, seksuele voorkeur en afkomst wordt actief bestreden. Meldingen worden opgevolgd en ook hier is Schone, goed onderhouden straten bepalen niet alleen het aangezicht van de stad, maar zorgen er ook voor dat mensen zich thuis voelen. De Rotterdamse stoepen zijn schoon en toegankelijk, ook voor mensen met een rollator, rolstoel of kinderwagen. 50 Onze mooie groene parken worden veilige en aangename ontmoetingsplekken voor jong en oud. Het plaatsen van openlucht sporttoestellen en voldoende toegankelijke toiletten dragen bij aan de aantrekkingskracht van de parken en maken het doorbrengen van een middag in het park nog prettiger. Jong en oud kan van de faciliteiten gebruik maken om fit en in beweging te blijven. De onderlinge saamhorigheid wordt hierdoor bevorderd. Alle Rotterdammers die hun pensioengerechtigde leeftijd bereiken, ontvangen een felicitatiepakket van de gemeente. In dit pakket zit informatie over de Rotterdampas, informatie over het gratis OV voor 65+, informatie over vrijwilligerswerk en andere praktische informatie. De dienstverlening aan Rotterdammers is continu aan verandering en verbetering onderhevig, mede door alle digitale ontwikkelingen en 14010 (centrale nummer gemeente). Er blijft echter ook een groep Rotterdammers voor wie alle digitale ontwikkelingen te snel gaan. Om ook deze Rotterdammers van dienst te kunnen blijven zijn blijven er fysieke inlooppunten in de stad bestaan waar zij terecht kunnen. 53 Met de ouderenbonden en andere partners krijgt hiermee verder vorm. 54 16 Dienstverlening zetten we in op het ontwikkelen van de digitale vaardigheden van ouderen. Een leven lang leren Omdat de PvdA het belangrijk vindt dat Ouderen zich vertegenwoordigd voelen in het stadsbestuur en dat hun belangen worden behartigd, wordt in de nieuwe periode een coördinerend wethouder Ouderen geïntroduceerd, die zich specifiek bezig gaat houden met ouderenbeleid in onze stad.

ACTIEF, FIT EN BETROKKEN 57 Om Rotterdammers zo lang mogelijk zelfstandig Onze ouderen hebben zich jarenlang ingezet voor onze stad. Zij hebben Rotterdam letterlijk van de grond af opgebouwd en gemaakt tot wat het nu is. De PvdA Rotterdam is van mening dat onze senioren het verdiend hebben om ondanks de bezuinigingen op een prettige manier van hun oude dag te kunnen genieten in de stad waaraan zij zo verknocht zijn. In een stad die trots is op haar verleden en oog heeft voor haar iconen en erfgoed. In een stad die hen stimuleert om zo lang mogelijk actief te blijven. In een stad waar van eenzaamheid onder ouderen geen sprake is. Waar zorg dichtbij is: in de wijken en de buurten, zodat onze ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. ACTIEPUNTEN Voorzien in zorg, welzijn en welbevinden 55 Het openbaar vervoer voor 65-plussers blijft gratis. In 2007 heeft de PvdA ervoor gezorgd dat er gratis OV voor ouderen in Rotterdam is gekomen en sindsdien heeft de PvdA, met succes, gestreden voor het behoud hiervan. Dankzij het gratis OV blijven ouderen actief en mobiel, kunnen zij hun sociale contacten blijven onderhouden en wordt vereenzaming voorkomen. 56 Kwetsbare ouderen mogen nooit de dupe worden van de overheveling van zorgtaken van het Rijk naar de gemeente. Lijfgebonden zorg wordt altijd door een professional gedaan. Rotterdam moet de komende jaren meer zorgtaken op zich nemen. Tegelijkertijd wordt hiervoor door het Rijk minder geld ter beschikking gesteld. Het is hierdoor onontkoombaar dat ouderen een nog groter beroep moeten doen op hun directe omgeving. De PvdA vindt het van levensbelang dat waar nodig een toegespitst zorgaanbod blijft bestaan. te kunnen laten wonen wordt er per persoon gekeken naar de behoefte aan ondersteuning. Er wordt maatwerk geleverd in de wijken en de buurten, in samenwerking met de gebiedscommissies. De ondersteuning kan per huishouden verschillen. Mensen moeten de juiste ondersteuning krijgen om mee te kunnen blijven doen. Dit kan door bijvoorbeeld een traplift te installeren, door hulp te krijgen bij het huishouden of e-health projecten. 58 Chronisch zieken & mensen met een beperking verdienen onze speciale aandacht. We maken een inkomensvoorziening om mensen die extra kosten hebben door hun beperking te compenseren. Gehandicapte bewoners en bezoekers aan Rotterdam mogen in de gehele stad gratis parkeren. 59 Veel oudere Rotterdammers zetten zich vrijwillig in voor de stad en hun medemens. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de stad en van hun kennis en levenservaring kunnen onze jongeren nog veel leren. Dergelijk vrijwilligerswerk verdient alle lof, steun en stimulans. 60 Rotterdammers willen het liefst zo lang mogelijk 17 zelfstandig wonen. Dit gebeurt door zorg dichtbij te organiseren in wijken en buurten. Wij staan bij alle veranderingen in de zorg voor een zachte landing, waarbij oog is voor een zorgvuldige overgang voor client en medewerker. In sociale wijkteams bieden wij ondersteuning, waarbij preventie en gezond gedrag stimuleren voorop staat. De wijkzuster en huisarts worden belangrijke schakels. Wij zullen meer naar elkaar moeten omkijken. Dit kan alleen door maatwerk te leveren en mantelzorgers goed te ondersteunen.

INDEX AArmoede, 10, 12, 39, 58 B Arbeidsmigranten, 44 Bedrijven, 25 Bereikbaarheid, 26 Bewonersinitiatieven, 33 Binnenstad, 28 Breedtesport, 7 Buitenruimte, 33, 35, 49, 50 C D Cultuur, 4, 28, 29, 30, 45 Dak- en thuislozen, 32 Dienstverlening, 51, 52 Drugs & alcohol, 2 Duurzaamheid, 24, 25, 26, 27, 46 EEconomie, 19 Eenzaamheid, 55 Eigen kracht, 15 Emancipatie, 48 FFeyenoord, 9 Fietsen, 26 Financiën, 8 Fondsen, 10 Fraude, 39 GGebiedscommissie, 5, 21, 33, 34, 35, 57 Gebiedsontwikkeling, 9 Gezondheid, 12, 13, 15 s-gravendijkwal, 22 HHaven, 22, 23 Huiselijk geweld, 40 I J Integratie, 16 Jeugd & Gezin, 2, 10, 11, 13, 14, 15 Jongeren, 25, 41, 47, 50 KKindpakket, 10 LLeerwerkplekken, 16, 17 M Kinderopvang, 1 Leegstand, 45 Mantelzorg, 60 Milieu, 24, 25, 26, 27, 46 MKB, 42 O Ondernemers, 42 Onderwijs, 1, 3, 4, 6, 17, 18, 30, 36, 37 Openbaar vervoer, 26, 51, 55 Ouderen, 47, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59 PParken, 5, 50 Participeren (meedoen), 21, 34, 37, 39, 41, 55, 56, 57, 60 RReshoring, 19 Rotterdampas, 51 Rotterdam-West, 7 Rotterdamwet, 44 Rotterdam-Zuid, 7, 36, 38 S Schoolsportverenigingen, 6 Schulden, 11, 12 Spangen, 7 Speeltuinen, 5 Sport, 5, 6, 50 Stages, 16, 17 T Taalontwikkeling, 12, 20, 30, 31 Talentontwikkeling, 7, 53 Toegankelijkheid, 49, 58 Topsport, 7 VVakscholen, 17 Veiligheid, 5, 32, 33, 34, 35, 38, 40, 44, 47, 48, 49 Vliegveld, 20 Vrijwilligerswerk, 51, 59 W Welzijn, 33, 35, 40 Werkgelegenheid, 9, 16, 19, 23, 36, 37, 39, 41, 42 Wonen, 36, 38, 43, 46, 60 Z Zorg, 13, 15, 41, 56, 57, 58, 60 ZZP, 42 18

SLOTWOORD Willem, Vaio, Mohammed, Liene en Thelma hebben hun verhaal met u gedeeld. Het zijn de verhalen van Rotterdammers, die allemaal iets maken van hun leven in onze stad. Het zijn inspirerende verhalen. Voor iedereen is de toekomst verschillend. Er zijn momenten en gebeurtenissen die diep ingrijpen, geluk betekenen of juist heel belemmerend zijn. De Partij van de Arbeid in Rotterdam zet zich in voor hen, zodat zij allemaal gelukkig in Rotterdam kunnen zijn en hun kracht en talenten inzetten. Voor alle Rotterdammers maken wij ons sterk om te kunnen werken, wonen en samenleven in onze mooie stad. Dat doen wij samen met u. Het kunnen volgen van goed onderwijs en meedoen met sport en cultuur staat centraal bij opgroeiende kinderen in de stad. Maar ook vroeg en fors ingrijpen als het fout gaat met onze kinderen. Rotterdam als economische motor voor Nederland, met voldoende stages en werk voor jong en oud, staan zoals altijd centraal bij de Partij van de Arbeid. Maar ook een vangnet en zorg voor degenen die pech hebben. Wij staan voor een zorgzame samenleving met oog en respect voor elkaar waar elk talent wordt benut. Iedereen heeft dezelfde carrièrekansen. Het gaat ons om emancipatie en het mee kunnen doen van elke Rotterdammer; door opleiding, werk, deelname aan de samenleving én door achterstandsbestrijding. In de grootste havenstad van Europa creëren wij voldoende kansen om alle Rotterdammers van werk en stageplekken te kunnen voorzien. Zorg voor onze ouderen betekent niet alleen medische zorg, maar zorg in de meest brede zin des woord. Van preventieve programma s voor vroegtijdige signalering tot aan sportprogramma s die erop zijn gericht ouderen langer vitaal te houden. 19 Het is bekend dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig willen blijven wonen. Daarom wordt ondersteuning van werkers in de zorg, mantelzorgers en vrijwilligers bemoedigd en ondersteund. Ons credo is Zelfredzaamheid waar het kan, zorg waar het moet! Er is een ruim aanbod aan sport, cultuur en uitgaansmogelijkheden in onze wereldstad. Evenals een goed woningaanbod en een bruisende mooie binnenstad, zodat iedereen trots is en blijft op ons Rotterdam. Bij problemen zullen wij nooit wegkijken, maar zullen wij deze aanpakken. Daarom gaan wij door met de ingezette inhaalslag van het opheffen van achterstanden en achterstelling in Rotterdam. Een van de basisvoorwaarden is kennis van de Nederlandse taal. Die kennis is essentieel om volwaardig deel te kunnen nemen aan de samenleving. Sámen willen wij elke Rotterdammer perspectief bieden op werk, inkomen en fijne leefomgeving. Sámen betekent óók een zo gering mogelijk afstand tussen overheid en burger. Dienstverlening en besluitvorming door de overheid moet laagdrempelig en zo dicht mogelijk bij huis worden georganiseerd. De gebiedscommissies zullen als dienstverlener een onmisbare rol spelen in het dichten van de kloof tussen overheid en burger. De organisatie en werking van dit nieuwe bestel zien wij als een dynamisch proces, dat gaandeweg verder verbeterd wordt, samen met de bewoners in de wijken. Rotterdam

lees meer: www.allemaalrotterdammmers.nl