Stedelijk Gymnasium Schiedam Beleidsnotitie 2012-2016 vs 2 Pre-ambule Op de MT-dag van 23 april 2012 heeft het MT geconstateerd dat de beleidsnotitie uit 2005 1 nog steeds een goed uitgangspunt vormt voor de beleidsnotitie 2012-2016. Het hiervoor liggende beleidsplan gaat daarom uit van de notitie 2005. In 2008 2 is de notitie geëvalueerd, maar er zijn bijna geen wijzigingen aangebracht. De enige wijziging is dat er niet meer wordt gesproken van een middenbouw. Een groot aantal voornemens uit 2005 zijn gerealiseerd, een aantal nog niet of onvoldoende. Deze notitie beschrijft in deel A de huidige situatie, in deel B wordt een voorstel gedaan om te bereiken dat deze voornemens in 2016 wel gerealiseerd zijn. Motto: Salite altius Visie: Al onze leerlingen zijn talentvol. Op onze school leren ze hun talenten ontdekken, ontwikkelen en gebruiken. Zij volgen uitdagend onderwijs. Lesstof wordt gedifferentieerd aangeboden om recht te doen aan de verschillen tussen de leerlingen. Dit biedt elke leerling de mogelijkheid zijn talenten optimaal te ontwikkelen: ze worden uitgedaagd hoger en verder te springen dan ze ooit dachten te kunnen: salite altius. De docenten zijn deskundig op gymnasiumniveau; de school heeft een eigen functieboek gymnasiumdocent. De docenten maken het mogelijk dat de leerlingen kennis verwerven en leren toepassen, ze motiveren en begeleiden de leerlingen en stimuleren de belangstelling voor wetenschap en beroep. De school creëert een leeromgeving waarin de leerling gekend wordt en waar respect is voor elkaar, elkaars mening en bezittingen. Er is een doorlopende leerlijn. Er zijn duidelijke kernconcepten op gymnasiumniveau: het verwerven van kennis is essentieel. Er zijn vaardigheden geformuleerd die elke gymnasiumleerling dient te beheersen. De metacognitieve vaardigheden: discipline, reflectie en concentratie vormen daar nadrukkelijk een onderdeel van. Leerlingen leren zelf betekenisvolle contexten zoeken om de kernconcepten te integreren. A. Situatie 2012 Het Stedelijk Gymnasium Schiedam blijft zich kenmerken als een eigenzinnige school: een school die bewust omgaat met onderwijskundige ontwikkelingen en die wettelijke maatregelen toepast op een manier die aansluit bij de eigen visie op onderwijs. Onderwijs 1 Bijlage 1 beleidsnotitie 2005-2009 2 bijlage 2 evaluatie beleidsnotitie Stedelijk Gymnasium Schiedam beleidsnotitie 2012-2016 1
Deze uitgangspunten - zorgen voor kwalitatief goed onderwijs aan onze leerlingen, uitgaande van ons motto salite altius- en onze beleidsvisie- hebben geleid tot een groot aantal bewust gemaakte keuzes: ln 1995 werd de behoefte van leerlingen aan zelfwerktijd erkend door de invoering van een 40 minuten rooster en twee zelfstudie-uren per dag. Met dit rooster is veel geëxperimenteerd om te komen tot een optimale invulling van deze twee uren. Op dringend verzoek van de docenten is in 2008 de zelfstudietijd weer bij de reguliere lessen gevoegd. Om te waarborgen dat er voldoende zelfstudietijd voor de leerlingen beschikbaar bleef, kregen alle lessen een duur van 90 minuten. In principe is elke les verdeeld in drieën of een veelvoud daarvan: een centrale start, waarbij de link wordt gelegd naar de vorige les en nieuwe theorie wordt behandeld; een deel voor zelfwerkzaamheid individueel of in groepen en een centrale afsluiting. Elke dag, behalve de dinsdag, start met een les van 40 minuten, het b-uur (begeleidingsuur). Twee van de b-uren zijn voor alle klassen ingeroosterd als mentoruur, de andere twee zijn ondersteuningsuren naar keuze van de leerling of op uitnodiging van de docent. In de bovenbouw zijn voor alle leerlingen twee uren per week ingeroosterd die ze naar eigen keuze en in overleg met hun docenten kunnen invullen, de Tweedefase-uren, t-uren. Practica, mondelingen, referaten, extra oefening, lezingen, werken aan het profielwerkstuk zijn mogelijke invullingen van de t- uren. Er is een uitgestelde profielkeuze en stroomkeuze in klas 4, waardoor leerlingen meer vakken dan gebruikelijk volgen in de bovenbouw filosofie is een verplicht vak in klas 4 wiskunde D, kunstvak toneel en filosofie zijn keuze eindexamenvakken de roostermaker probeert de extra vakken van leerlingen in te roosteren het onderwijs in de moderne vreemde talen gaat uit van de kaders van het ERK (Europees referentiekader). In principe wordt bij deze vakken gewerkt volgens de doeltaal-voertaal-methode. Leerlingen kunnen vanaf klas 1 kiezen om Engels te volgen in de Cambridge-klassen met als doel het behalen van het Cambridge Proficiency Certificate (C2 niveau) in klas 5. Voor Frans en Duits bestaat ook de mogelijkheid toetsen af te leggen op ERK-niveau in klas 3, 4 of 6. al sinds 1999 heeft de school een programma voor de hoogbegaafde leerlingen: Project Plus (PP). Per leerjaar is er een docent die de Project Plusleerlingen uit dat jaar begeleidt in een b-uur. Belangrijk is dat de leerlingen herkend en erkend worden als hoogbegaafd. Voor het herkennen wordt al jaren gebruik gemaakt van de testen van het CBO (centrum voor begaafdheidsonderzoek in Nijmegen). De begeleider stelt met de leerling een plan op om te zorgen dat de leerling zich voldoende uitgedaagd voelt, dat kan d.m.v. een apart project, het volgen van extra vakken, het volgen van colleges aan universiteiten of door een individueel programma. De school is in 2009 gecertificeerd als begaafdheidsprofielschool (BP-school). Het lidmaatschap van de vereniging BPS borgt de kwaliteit en deskundigheid van het onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen. Het lidmaatschap van de vereniging van BP-scholen zorgt voor een benchmark op het gebied van dit onderwijs. In het kader van de wet passend onderwijs is in 2011 gestart met een pilot passend onderwijs voor extra slimme leerlingen, die extra begeleiding of ondersteuning nodig hebben om een gymnasiumdiploma te behalen, het Stedelijk Gymnasium Schiedam beleidsnotitie 2012-2016 2
Persoonlijk Plus programma. (P+P). Dit zijn leerlingen die een andere leerroute volgen. In samenwerking met de stichting Horizon, ambulante begeleiding, is een psycholoog benoemd voor twee dagen in de week gelukkig weten steeds meer leerlingen de weg te vinden naar onze school voor wie Nederlands niet de moedertaal is of die onbekend zijn met een VWO- of gymnasiumopleiding. Deze leerlingen wordt de mogelijkheid geboden om deel te nemen aan Project Sirius. Het project biedt deze leerlingen de nodige extra steun bij hun start op school; dit gebeurt in een b- uur. Bovendien kunnen deze leerlingen na schooltijd in de Agora (de huiskamer) terecht, waar een personeelslid, oudervrijwilliger of bovenbouwleerling aanwezig zijn om met hen te praten over hun ervaringen op school, hulp bieden bij hun huiswerk ed. er zijn veel extra activiteiten: o een uitgebreid reisprogramma in het kader van internationalisering; o excursies naar musea, de Tweede Kamer, de rechtbank, o een uitgebreid programma studiekeuzebegeleiding o deelname aan olympiades, de kangoeroewedstrijd, vertaalwedstrijden er is veel aandacht voor cultuur, zoals toneel (eenakterfestival), de kunstklas, Leonardo Experience en het benefiet. Alle leerlingen moeten in het kader van het programma CMS (cultuur en maatschappelijke stage) 40 uur culturele activiteiten verantwoorden. maatschappelijke betrokkenheid door de, bij ons op school al sinds 1998 verplichte, maatschappelijke stage van 40 uur, die naar eigen keuze door de leerling wordt ingevuld, maar sterk gericht is op contacten met leerlingen op basisscholen die ofwel niet bekend zijn met een gymnasiumopleiding ofwel hoog-intelligent zijn tijdens het jaarlijkse benefietconcert wordt geld ingezameld voor onze zuster(basis)scholen in Kanel, Senegal. Jaarlijks wordt een bedrag van ongeveer 2000,- ingezameld. In 2011 zijn 8 leerlingen en 4 docenten op bezoek geweest bij de scholen in Kanel. Gebouw De keuzes voor onderwijs zijn ondersteund door keuzes in ons gebouw. In 2008 is het gebouw ingrijpend gerenoveerd en uitgebreid; in 2010 is er nog een uitbreiding aan toegevoegd. Zowel aan de bouw van 2008 als aan de bouw 2010 heeft de school bijgedragen uit eigen middelen. Leerlingenaantallen De keuzes voor de investeringen in het gebouw lijken gerechtvaardigd: het leerlingenaantal stijgt conform de prognose, in 2012 heeft de school 636 leerlingen. De prognose voor 2016 is, bij een jaarlijkse aanmelding van 140 leerlingen, 730 leerlingen. Personeel Goed onderwijs vereist een sterk personeelsteam. Onder het Sovos-bestuur is een eigen functieboek gymnasiumdocent vastgesteld, waarmee inzichtelijk gemaakt wordt welke eisen gesteld worden aan docenten LB, LC en LD op onze school. Het actieplan leerkracht is onverkort doorgevoerd. Het heeft de docent een meer marktconforme positie en inkomen gegeven. De salarislijnen zijn ingekort en de functiemix heeft ertoe geleid dat er carrièreperspectief is. De school heeft er in 2008 Stedelijk Gymnasium Schiedam beleidsnotitie 2012-2016 3
voor gekozen eerst zoveel mogelijk docenten te bevorderen naar schaal LC en in 2011 bij het beschikbaar komen van de 2 de tranche gelden LD-beleid te gaan voeren. Het is verheugend te constateren dat de school er in slaagt gekwalificeerde collega s aan te trekken voor de vervulling van de vacatures en dat de gemiddelde leeftijd van het personeel en het ziekteverzuim laag zijn. Startende docenten worden drie jaar lang intensief begeleid door twee docentencoaches. Vaak wordt verondersteld dat lesgeven aan gymnasiumleerlingen voor docenten een makkelijke taak is, immers deze leerlingen zijn slim en aardig en doen wat van ze wordt verlangd. Het Stedelijk is zich ervan bewust dat er een kern van waarheid zit in deze aanname, want het aantal leerlingen met gedragsproblemen op onze school is wellicht lager dan op andere scholen, maar daar tegenover staat dat de variatie tussen gymnasiumleerlingen op andere gebieden enorm is: een variatie in IQ tussen de 110 en 150, zeer veel verschillende leerstijlen, leerlingen met kenmerken uit het autistisch spectrum of met cognitieve of sociale faalangst, hoogbegaafde leerlingen. Een gymnasiumdocent dient niet alleen te beschikken over grote pedagogischdidactische kwaliteiten, maar ook over een academisch werk- en denkniveau om zijn leerlingen te kunnen uitdagen. Gelukkig beschikt de school over een team docenten dat voldoet aan deze eisen. In het schooljaar 2011-2012 is gestart met het Go- project. Dit project richt zich op het ontwikkelen van de pedagogische-didactische vaardigheden die een docent nodig heeft om HB-proof te zijn, die nodig zijn om adequaat les te kunnen geven aan onze (hoog)begaafde leerlingen. De schoolorganisatie kent een matrix-structuur: de profielcoördinatoren zijn met de rector verantwoordelijk voor onderwijsbeleid en het personeelsbeleid voor het onderwijzend personeel. De conrector is plaatsvervangend rector en verantwoordelijk voor financiën, beheer, leermiddelen, ICT en het personeelsbeleid onderwijsondersteunend personeel. De coördinatoren onder- en bovenbouw zijn verantwoordelijk voor de leerlingen. De kwaliteit van het onderwijs De OESO constateert dat de investeringen in onderwijs in Nederland de afgelopen jaren zijn gestegen, maar voegt er aan toe dat dit niet geleid heeft tot een hogere kwaliteit. Volgens dit rapport is de kwaliteit van het onderwijs in Nederland goed, maar schiet het tekort op het gebied van onderwijs aan de top 15 20 % van de leerlingen. Nederland staat 11 de op de Pisa-ranglijst. De VO-raad heeft in 2012 een convenant afgesloten met het ministerie van OC&W om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen, de zgn. prestatiebox. De nadruk ligt op verdere professionalisering van schoolleiding en docenten en op talentontwikkeling bij alle leerlingen d.m.v. het ontwikkelen van individuele leerlijnen. De kwaliteit van het onderwijs op onze school De kwaliteit van ons onderwijs wordt door het MT m.b.v. Vensters voor Verantwoording en de jaarlijkse enquête van de SHZG (Stichting Het Zelfstandig Gymnasium) zorgvuldig gemonitord. Een voormalig medewerker van de school voert een uitgebreid cohortonderzoek uit. Profielcoördinatoren evalueren in hun profiel de onderwijsopbrengsten per vak. Stedelijk Gymnasium Schiedam beleidsnotitie 2012-2016 4
Stedelijk Gymnasium Schiedam beleidsnotitie 2012-2016 5
Beleid 2012-2016 De jaren 2012-2016 zullen jaren van implementatie zijn. De visie is helder, wordt breed gedragen en is krachtig verwoord door het motto: Salite altius. In het eerste deel van dit beleidsplan zijn de vele activiteiten beschreven die het verwezenlijken van de visie al voor een deel hebben mogelijk gemaakt. Implementatie betekent eigenaarschap. Het beleidsplan 2012-2016 zal in schooljaar 2012-2013 worden geschreven door de belanghebbenden zelf: Deel I: de leerlingen (en hun ouders) Deel II: de docenten en profielcoördinatoren Deel III: de coördinatoren onder- en bovenbouw, de mentoren en andere specifieke begeleiders Deel IV: de schoolleiding en het OOP Iedere groep zal aangeven wat zij in de afgelopen jaren hebben kunnen realiseren van hun ambities en of er een relatie was met de schoolvisie en zo ja welke. Vervolgens stellen zij een beleidsplan op voor de jaren 2012-2016. Dit plan is smart geformuleerd en past binnen de hierboven gestelde kaders. Stedelijk Gymnasium Schiedam beleidsnotitie 2012-2016 6