75 jaar Het Parool. Marjo van der Meulen op de nostalgische toer (let op de diapositieve kop).

de PAROLIEBOL Jaargang 4, nummer 2, februari 2016 digitaal orgaan voor hen die bij Het Parool hebben gewerkt 75 jaar Het Parool Joosje Noordhoek zegt: In deze bitterballen is de zoutpot omgevallen. Marjo van der Meulen op de nostalgische toer (let op de diapositieve kop). foto PerSMuSeuM De drukkerij van Joh. Jesse op de Nieuwezijds Voorburgwal vlak na de oorlog. foto het geheugen VaN NeDerlaND In de Wintertuin van Krasnapolsky werd het vernieuwde Parool gelanceerd, met tal van coryfeeën. Schuim geeft vier glaasjes. Van illegale nieuwsbrief tot het moderne Parool: In het Persmuseum is tot en met 3 april de geschiedenis van de krant in beeld gebracht. Hanneloes Pen beschrijft het allereerste begin van de krant, waarvoor velen het leven lieten. Heraus! Heraus! Sofort! Es wird geschossen! Verder in dit nummer... Aldus: Eventmanager Simone Toppers begint voor zichzelf. Mijn Velsen: Loes de Fauwe hoeft niet meer naar Amsterdam voor troostkopen. correspondentie: deparoliebol@xs4all.nl

nr. 2, februari 2016 / 2 aldus Simone Toppers (52) was tot september eventmanager bij Het Parool. Nu toert ze het land door met popprofessor Leo Blokhuis en zangeres Ricky Koole. Simone: Ik regel de praktische dingen Ben je een theaterdier geworden? Ik ben nog steeds eventmanager. Mensen kunnen me inhuren voor het organiseren en produceren van evenementen. Inhuren? Ik heb bijvoorbeeld een langlopende klus bij de Vrije universiteit. De hortus, die een wetenschappelijke belang diende, wordt een botanische tuin. Ik ben ingehuurd om dat te begeleiden. Je gaat tuinieren? Ik woon de vergaderingen bij en probeer de betrokken stichtingen allemaal dezelfde kant op te krijgen. We kijken naar de mogelijkheden. Wat kun je doen met de tropische kas? Kun je er met horeca aan de slag? De praktische uitvoering van het bedrijfsplan. Ik zorg er ook voor dat er een nieuwe website komt. Maar ook de Stadsschouwburg heeft me ingehuurd. In september was daar de Vluchtelingendag: 24 uur onbegrensd. En de Amsterdammer van het Jaar? het Parool is er vorig jaar mee gestopt, maar de gemeente wilde ermee doorgaan. Vanuit mijn eigen bedrijfje doe ik nu de organisatie. Ik hoorde dat je ook de lancering van de nieuwe krant in Krasnapolsky hebt georganiseerd. Complimenten! Bij mijn afvloeiingsregeling hebben we afgesproken dat ik nog wat voor het Parool blijf doen. Jammer dat ik op het hoogtepunt van de middag weg moest voor leo Blokhuis en ricky Koole. Vertel? Ik ken leo al tien jaar, doordat hij destijds door Matthijs van Nieuwkerk als presentator bij de hitklub is gehaald. toen hij hoorde dat ik voor mezelf ging beginnen, leo Blokhuis, Simone toppers, ruben hein en ricky Koole (vlnr). vroeg hij me om vijf weken zijn tourmanager bij de show New Orleans te worden. Daarmee had ik mijn eerste opdracht binnen. Wat is het voor voorstelling? het gaat over de muziek die in New orleans is ontstaan en de muziek van na de ramp met de orkaan Katrina. We toeren met een twaalfkoppige band, met ricky Koole en ruben hein als vocalisten. De band bestaat uit drie leden van ocobar met roel Spanjers als toetsenist en nog vijf blazers van Kyteman. Ik regel de praktische dingen. Zoals? Ik stuur een technische lijst naar de theaters, regel vrijkaartjes en zorg voor de catering. Soms zitten we met zestien mensen te eten voor de voorstelling. Dat geeft een enorm groepsgevoel. Hoe heb je de catering aangepakt? Ik kon Marianne van ruitenbeek inhuren. Zij werkte vroeger ook voor De Persgroep. haar cateringbedrijfje heet Koek en IJ. Ze kookt thuis en ik haal het eten op, dek de tafel in het theater, warm de maaltijden op, zorg dat het een beetje leuk op de bordjes komt en schenk er een glaasje wijn bij. Zo begint iedereen uitgerust en voldaan aan de voorstelling. Zijn Leo en Ricky tevreden? Ze vinden het belangrijk dat er een goede sfeer is. Daar investeren ze ook in. het zijn zulke warme en gastvrije mensen. Na afloop van de voorstelling is er nog een nazit en doe ik de cd-verkoop voor ricky en ruben. Zo ben ik vijf dagen per week pas tegen drie uur thuis. Dan houdt al het andere werk zeker even op? Nee hoor. Zo hadden we afgelopen zondag de onthulling van de Wall of fame bij Scheltema met de namen van alle amsterdammers van het Jaar. Van de elf winnaars die ik had uitgenodigd, waren er zeven gekomen. Onder welke naam kunnen we je boeken? albert de lange vond dat ik het gewoon Simone toppers Producties moest noemen en dat is het geworden. Na New Orleans begin ik in maart weer met de hitklub. en zo sta ik na 23 jaar in de veilige schoot van het Parool nu op eigen benen. Blij met de nieuwe uitdagingen, en het gaat financieel best goed. Mis je de dagelijkse fietstocht van Purmerend naar de krant niet? Zeker, maar in het voorjaar ga ik naar de Vu fietsen. tot die tijd ga ik s ochtends naar de sportschool. het is zo n luxe om je eigen tijd te kunnen indelen! frans BoSMaN

nr. 2, februari 2016 / 3 Wat: herlancering van de amsterdamse Wereldkrant het Parool Waar: De Wintertuin in Krasnapolsky Wanneer: woensdag 10 februari 2016 Wie: de amsterdamse reclamewereld, ronald ockhuysen, Kamilla leupen, Sylvana Simons, theodor holman, ronald Blom, ger Schutte, Milly van Stiphout, Marijke Moeskops, Jacek utko, frits Campagne, erik van gruijthuijsen, roos Schlikker, henk Spaan, Yasmina aboutaleb, James Worthy. Sfeer: 4 glaasjes hapjes: 4 glaasjes Muziek: 5 glaasjes Niet alleen de vrolijkste, maar ook de beste schuim Sylvana Simons interviewt ronald ockhuy sen. onder het wakend oog van Inge Mol. hans van der Beek: geen verzetskrant meer.... Geen ondankbaarder partybezoekers dan hippe types uit de reclamewereld. Direct na aankomst tijdens het bruisende herlanceringsfeestje van het vernieuwde Parool in Krasnapolsky, op 10 februari, nestelt de grachtengordel zich rond de bar, niet meer weg te slaan tot sluitingstijd. In de tussentijd maakt hun kabaal de presentatie van de altijd sympathieke gastvrouw Sylvana Simons nagenoeg onverstaanbaar. Tussen het gerabarber door verstaan wij flarden van gesprekken, zoals met altijd innemende Paroolcoryfee en Schuim-schrijver Hans van der Beek, die ons toevertrouwt de vroegere rubriek Schuim van zijn voorgangers weinig te hebben gelezen, wegens oninteressant. De bejubelde scribent zit een beetje in zijn maag met de nieuwe campagne voor de krant, die opgehangen is aan het verzetsverleden: Een verzetskrant zijn we al een tijdje niet meer. Even tevoren had de altoos beminnelijke columnist Theodor Holman de bijeenkomst nog geopend met plechtige woorden over opstaan tegen onderdrukking, verzet tegen de Duitse bezetter en de plicht om ook vandaag altijd je stem te verheffen tegen onrecht. De steeds aimabele hoofdredacteur Ronald Ockhuysen neemt zichzelf en de nieuwe campagne voor de krant vrolijk op de hak, als hij ronald Blom, met zijn gade Marijke. rechts ger Schutte. speecht dat Het Parool niet alleen de vrolijkste, maar ook de beste krant is. Wij weten natuurlijk dat dit niet waar is, maar we stralen het wel uit. Presentatrice Sylvana Simons, die publiekelijk bekent dat zij 'helemaal niet uit Amsterdam komt, maar uit Duivendrecht, haalt goeroe veranderingsmanagement Ronald Blom op het podium. Deze onveranderlijk vriendelijke rasamsterdammer mag bekendmaken dat de Stichting Het Nieuwe Parool, waarvan hij voorzitter is, voor de komende drie jaar 240.000 euro heeft klaargelegd voor verslaggevers die zich bekwamen in onder- vervolg op pagina 4 Marijke Moeskops:...veertien reorganisaties in mijn portefeuille...

nr. 2, februari 2016 / 4 Marijke Moeskops, de rijdende personeelschef vervolg van pagina 3 zoeksjournalistiek. Onder aanwezigen ook de almaar goedlachse Tanja van Bergen, als herboren in bloedrode powerdress, die inmiddels haar vleugels in de mediawereld wijd heeft uitgeslagen. Ik ben weg bij de School voor de Journalistiek, dat werd toch meer een administratieve baan dan lesgeven. Ik ben nu directeur van de vereniging voor Onderzoeksjournalistiek. Die ben ik aan het reorganiseren. Onder de bijna vijfhonderd genodigden verklapt de als vanouds sociabele oud-hoofdredacteur Barbara van Beukering dat haar nieuwe digitale knipselkrant Paper in de zeven maanden vanaf de lancering al vijftienduizend betalende lezers heeft binnengehaald. Op naar de dertigduizend, zegt zij, want vanaf die oplage begint haar webkrant winstgevend te worden. Personeelschef Marijke Moeskops, forever young, onthult dat zij tegenwoordig een rijdende baan heeft. Ik heb veertien reorganiserende Wegenerkranten in mijn portefeuille. Dus ik zit meer in de auto door het hele land, dan op kantoor. De uit Warschau ingevlogen Jacek Utko, de permanent vrolijke grafisch ontwerper en meervoudige winnaar van lay-out-prijzen, is verantwoordelijk voor de nieuwe lay-out van de krant. Hij vertelt dat hij tot op het laatste moment veranderingen heeft aangebracht in de koppen. Wij hebben de letters van het logo op de voorpagina voorzien van scherpere puntjes. Hij is er trots op dat hij ook het AD onder handen mag nemen. Dat wordt a much bigger operation dan bij Het Parool. E en speciale ereplaats tijdens de ceremonie in Kras is er voor de familie van de Parooloprichters. Wij zien onder anderen Judith en Otto Goedhart, telgen van Frans Goedhart die in 1941 begon met het verzetsblad Nieuwsbrief van Pieter 't Hoen. Verder zijn daar Anneke Schouwink-Wiardi Beckman, Nora Nord, Tyl van Norden en Evelien Warendorf. MarC laan Barbara van Beukering (r):...bijna winstgevend. links frits Campagne. V.r.n.l. ontwerper Jacek utko, Chantal van Wessel, eva de Vos en Jorris Verboon. otto en Judith goedhart, telgen van frans goedhart, met hanneloes Pen.

nr. 2, februari 2016 / 5 Kijkdoos van de krant Parool, léés die krant! In het Amsterdamse Persmuseum Het viert papier hoogtij bij de expositie Het Parool 75 Een Beeld van een Krant. Op initiatief van museummedewerker Aldje Bertrams echtgenote van Joep werd in een maand tijd een fraaie, informatieve expositie over de bewogen geschiedenis van Het Parool uit de grond gestampt. De tentoonstelling, verder samengesteld door Joep Bertrams, Ronald Ockhuysen, Paul Arnoldussen en museummedewerker Job Schouten, belicht hoe de krant er vroeger uitzag in de vorm van opmaak, tekeningen en foto s. Wij waren bij de opening op 11 februari, daags na het eerste herboren Parool. De expositie oogt als een geschiedkundige kijkdoos. Op 10 februari 1941, de dag dat het ondergrondse Parool het levenslicht zag, opende een gestencilde pagina, onder het motto Vrij Onverveerd (nog zonder komma), met: Wij willen dit niet! N.S.B. wil den burgeroorlog: Zij zullen hem hebben! De toon was gezet: onverzettelijk, kordaat, moedig en wezenlijk urgent. In de oorlog werden 99 illegale versies van Het Parool gedrukt; de eerste bovengrondse krant verscheen 7 mei 1945. Sindsdien is de vormgeving veelvuldig en drastisch gewijzigd: van een zakelijke zwart-witkrant met in de titel de ootjes verstrengeld tot in 2004 de eerste tabloidkrant van Nederland en de huidige strenge opmaak met alleen kleur in de fotografie en met in de tekst alleen de kleuren zwart en rood - de kleuren van het wapen van Amsterdam. D e expositie toont voorpagina s van 10 februari, telkens met een tussenpoos van vijf jaar. Ronald Ockhuysen, de huidige hoofdredacteur van de krant, koos de belangrijke foto s. Deze komen na afloop van de expositie op de redactie van de krant te hangen. Te zien zijn de foto na de schietpartij op de Dam op 7 mei 1945, een indringend portret dat Wubbo de Jong maakte van Martin Bril, de foto die Willem Middelkoop in 1990 maakte van Nelson en Winnie hoofdredacteur ronald ockhuysen spreekt bij de opening van de expositie. foto PerSMuSeuM Mandela op het balkon van de Stadsschouwburg en een plaat die Elmer van der Marel in 2012 maakte van asielzoekers die met dekens, dekbedden en koffers schuilen in een abri in Amsterdam- Zuidoost. Van Jan van Breda hangt een foto die hij in 2006 maakte tijdens Gay Pride. Van Breda memoreerde tijdens de opening dat hij van oud-adjuncthoofdredacteur Toon Schmeink een fles wijn had gewonnen omdat hij beweerde dat het logo van Het Parool ooit in diapositief was gedrukt. Niks van waar, beweerde Schmeink. Jan werkte destijds in het archief en vond een krant uit 1980 met inderdaad het logo wit op zwart. Een exemplaar prijkt op de expositie. E r hangen politieke tekeningen en cartoons, uitgezocht door Joep Bertrams, die van 1989 tot 2011 bij Het Parool werkte. Hij werd daarna heengezonden omdat zijn werk volgens de toenmalige hoofdredacteur Barbara van Beukering niet langer voldeed. Een onterechte beslissing, want Bertrams tekent onverminderd voort voor De Groene Amsterdammer en werd vorig jaar nog onderscheiden met de Inktspotprijs voor de beste politieke tekening van het jaar. De expositie toont prenten van Bertrams en van onder anderen Opland, Fritz Behrendt, Peter van Straaten en Hein de Kort. Ik vind het jammer dat Het Parool geen vaste politiek tekenaar meer heeft, aldus Bertrams. Behalve ZAK, maar dat is niet echt een politieke tekenaar. Politieke tekeningen hóren bij een krant. Die laten op een simpele manier zien hoe een krant betrokken is bij de wat zich in de wereld afspeelt. P eter van Straaten stond stil bij de tekening van Paul van der Steen die 10 februari dit jaar in de krant stond. Hij portretteerde het sterrenteam met onder anderen Johannes van Dam en Hiske Versprille, Ischa Meijer en Theodor Holman, Bart Middelburg en Paul Vugts, Jeanne Roos en Simon Carmiggelt. Tja, mijmerde Van Straaten, Daar had ik ook bij moeten staan. Ik heb langer voor Het Parool gewerkt dan Carmiggelt. Ronald Ockhuysen, die de expositie opende, zorgde voor een pleister op de wond: Dat Peter van Straaten in vervolg op pagina 8

nr. 2, februari 2016 / 6 Krant maken met gevaar voor eigen leven Het eerste nummer van Het Parool verscheen op 10 februari 1941, precies 75 jaar geleden. De medewerkers, veelal jonge mensen, maakten angstaanjagende situaties mee: arrestaties, verhoren, deportatie naar een kamp of de doodstraf. Wees voorzichtig met dit blad. door Hanneloes Pen Het is vier uur in de nacht van 16 op 17 januari 1942. Het strand van Scheveningen is pikkedonker. Het vriest en het zand is bedekt met een laag ijs. Frans Goedhart, een van de oprichters van Het Parool, ligt in het holst van de nacht, samen met zijn redactielid/politicus Stuuf Wiardi Beckman te wachten op de boot die hen naar Engeland moet brengen. De mannen zijn op pad om de Nederlandse regering in ballingschap in Londen van informatie te voorzien. Goedhart heeft een volledige jaargang van het illegale Parool en militaire informatie op zak. Maar daar klinkt ineens gestamp van laarzen, gevolgd door geschreeuw: "Heraus! Heraus! Sofort! Es wird geschossen!" Moffen met geweren, handgranaten en lantaarns arresteren hen. De gevangenschap, zo schrijft Madelon de Keizer in haar vuistdikke boek Het Parool 1940-45, Daar klinkt ineens gestamp van laarzen, gevolgd door geschreeuw frans goedhart (links) keert terug uit Indië, 25 juli 1947. Naast hem Paroolcoryfee Piet Sanders. foto BeN VaN MeereNDoNK/IISg viel journalist Goedhart zwaar. Hij kreeg eenzame opsluiting. De doodstraf hing hem boven het hoofd. De jonge vader, die zelf in weeshuizen was opgegroeid, dacht aan zijn zoon Otto van vijf. Goedhart was op 25 juli 1940 met de Nieuwsbrief van Pieter t Hoen, voorloper van het illegale Parool, begonnen. De eerste twee nummers van de Nieuwsbrief had hij bij zijn vriend Henk Beishuizen thuis gestencild. Omdat er nogal wat inkt op de vloer terechtkwam, was de moeder des huizes daar niet zo blij mee. Ze moesten eruit. Goedhart kon via een kennis in een pand aan de Keizersgracht terecht. De Wehrmacht, die het Flugblatt onder ogen kreeg, maakte jacht op de schrijver en zijn latere kompanen. Begin 1941 richtte Goedhart met anderen Het Parool op. De zeskoppige redactie bestond naast Goedhart uit Koos Vorrink, voormalige voorzitter van de SDAP, journalist Lex Althoff vervolg op pagina 7

nr. 2, februari 2016 / 7 N.S.B. wil den burgeroorlog: Zij zullen hem hebben! vervolg van pagina 6 van Het Volk, Hans Warendorf, advocaat en uitgever, Maurits Kann, voormalige redacteur van De Groene Amsterdammer, en ANP-journalist Jaap Nunes Vaz. Wij willen dit niet! Kann bedacht de titel: Het Parool. Goedhart kwam op het idee van de wapenspreuk Vrij, Onverveerd, een strofe uit het Wilhelmus, die tot op de dag van vandaag de voorpagina siert. Het eerste nummer van 10 februari 1941 kopte: Wij willen dit niet! N.S.B. wil den burgeroorlog: Zij zullen hem hebben! De krant, eerst gestencild en vanaf augustus 1941 gedrukt, verscheen aanvankelijk eens per twee, drie weken en was meestal acht pagina s dik. De eerste drukker was Wim Eikelenboom in de Nieuwe Teertuinen 24 in Amsterdam. Koeriers verspreidden de krant door het gehele land. Eén krant werd door vele mensen gelezen. Onder aan de laatste pagina stond: Weest voorzichtig met Eikelenboom gebruikte misdrukken van de illegale krant als pakpapier dit blad, maar zorgt, dat het in tientallen handen komt. Toen Eikelenboom uit onervarenheid, onhandigheid de misdrukken van de illegale krant gebruikte als pakpapier van de folders die hij overdag voor andere klanten drukte, schrok Goedhart zich een hoedje en vertrok hij halsoverkop. Twee weken later deed de Duitse politie een inval in de drukkerij en werd Eikelenboom opgepakt. De redactie breidde zich dat jaar al uit. Eind 1941 kreeg de groep versterking van de 24-jarige Wim van Norden en Jan Meijer (27), die de Nieuwsbrief verspreidden, en van Kees de Groot (28), voormalige directiesecretaris van de KLM. De Paroolgroep deed in de oorlog meer: ze hielp onderduikers en zette een internationale vluchtroute voor Joden naar het neutrale Zwitserland op. Journalist Max Nord, die ook bij de krant kwam, werd op een dag gecharterd door Van Norden om te helpen bij een vrachtje naar een van hun kantoren. Nord dacht dat er kolen of papier in de bakfiets lag. Bij een brug over de Prinsengracht kregen ze de bakfiets niet over de bult. Twee Duitsers schoten te hulp. Nadat de vracht was afgeleverd op het Singel, hoorde Nord wat ze eigenlijk hadden vervoerd: wapens. Spullen in de kelder De Duitsers zochten intensief naar de redacteuren. Eind 1942 had de Sicherheitsdienst (SD) bijna de gehele redactie opgepakt, onder wie Meijer en Van Norden, die in het Oranjehotel in Scheveningen vastzaten. Tijdens de lange verhoren hield Van Norden vol van niets te weten, angstig dat ze achter zijn werk voor Het Parool zouden komen. In zijn huis lagen het cliché van de kop van Het Parool en een revolver. De huiszoeking had niets opgeleverd, want zijn zus had de spullen in de kelder verstopt. Kees de Groot, vader van twee jonge kinderen, leidde in Amsterdam in zijn eentje de krant; Simon Carmiggelt, net vader geworden, deed dit in Den Haag. Tegen Goedhart was de doodstraf geëist. In afwachting van de uitslag van zijn gratieverzoek zat hij in kamp Vught. In augustus van 1943 werd hij, begeleid door twee Nederlandse agenten, naar het politiebureau aldaar gebracht. Hij vermoedde dat zijn vonnis zou worden voltrokken en besloot een van de agenten, van wie de oogopslag er niet ongunstig uitzag, in vertrouwen te nemen. Hij vertelde hem dat hij van Het Parool was. De agent smeedde terstond een plan om de achterdeur van het politiebureau open te zetten. In een onbewaakt ogenblik liep Goedhart koeltjes het politiebureau uit. Via een inwoner van Vught kwam hij terecht op het onderduikadres van redactielid Gerrit Jan van Heuven Goedhart, die al die tijd onder de naam Pieter t Hoen had doorgeschreven. De Paroolgroep was tijdens zijn twintig maanden durende gevangenschap in de loop van 1943 uitgegroeid tot een ware organisatie. Een opgepakte verspreider gaf aan de Sicherheitspolizei adressen vrij De vervaardiging en verspreiding van de krant gingen professioneler, de oplage was flink gestegen en het gezag van de krant was toegenomen. Hij hoorde van de recente arrestatiegolf van de redacteuren Van Norden en Meijer en over de dood van journalisten Sieg Vaz Dias en Lex Althoff, die eind 1942 gepakt waren. Goedhart sloot zich onmiddellijk weer aan bij de krant. Diezelfde maand, augustus 1943, werden Van Norden en Meijer vrijgelaten. Het Parool meldde in november 1943 als eerste illegale krant het bestaan van de concentratiekampen. Het artikel, van Goedharts hand, leverde aanvankelijk een heftige discussie binnen de redactie op. Het zou de Joden te zeer aangrijpen, dacht een deel van de redactie. Een ander deel twijfelde aan het waarheidsgehalte. Oplage 60.000 Eind 1943 viel de Paroolorganisatie uit elkaar, na een brand in een pakhuis in de Peperstraat 11-13, dat Het Parool als opslagruimte voor tienduizenden kranten gebruikte. Een van de opgepakte verspreiders gaf aan de Sicherheitspolizei adressen vrij van andere verspreiders, drukkers, zetters en van de redacteuren Goedhart, Van Heuven Goedhart en De Groot. Er volgde een grote razzia; vele medewerkers en drukkers werden gearresteerd. De Paroolorganisatie moest weer vanaf de grond worden opgebouwd. De redactieleden, die inmiddels op verschillende onderduikadressen zaten, kwamen vaak buiten de stad bijeen. In september 1944, voor Dolle Dinsdag, ging Goedhart terug naar Amsterdam, naar de Eerste Weteringdwarsstraat, waar hij zijn arti- vervolg op pagina 8

nr. 2, februari 2016 / 8 Drukkerij lag vol bewijsmateriaal Herstelletje vervolg van pagina 7 kelen schreef. De oplage van de krant was inmiddels tot 60.000 gestegen. Simon Carmiggelt, die destijds de contacten met de drukkers onderhield en vanaf april 1944 in de redactie was gekomen, legde eind dat jaar contact met drukker Joh. Jesse op de Nieuwezijds Voorburgwal, die het drukken van de krant voor zijn rekening nam. Kranten drukken was vanwege het tijdrovende handwerk een groot gevaar: een drukkerij was nooit geheel schoon, er lag altijd wel bewijsmateriaal. In maart 1945 liep Kees de Groot bij toeval in de armen van de SD, die net bezig was met een huiszoeking. Hij werd met tientallen anderen als represaille voor de aanslag op SS-leider Hanns Rauter gefusilleerd. De Duitsers wisten niet welke belangrijke Paroolman ze in handen hadden. In Het Parool van 27 maart 1945 verscheen een aangrijpend In Memoriam. Kees bleef alleen over. Hij redigeerde berichten, schreef artikelen, voerde besprekingen met den drukker en met verspreiders, reed met kar en paard om papier aan te voeren, corrigeerde drukproeven, verpakte in z n eentje vele duizenden kranten en reed ze daarna zelf per bakfiets dwars door een onzer groote steden naar de punten vanwaar de verdere expeditie door anderen verzorgd kon worden. (...) Met de wetenschap, dat een aantal speciale beambten van den SD met zijn foto in hun zak liep. Goed bewapend commando kreeg Telegraafpersen intact in handen Onnozele hals Vlak na De Groots executie werd Simon Carmiggelt bij een razzia opgepakt. Hij was net met kopij op weg naar de drukker, liep een winkel binnen en ontdeed zich op het toilet van het belastende materiaal. Hij werd echter gegrepen en naar het Huis van Bewaring op de Weteringschans gebracht omdat in zijn aktetas een recent nummer van Vrij Nederland werd aangetroffen. Hij deed zich voor als een ongevaarlijke, onnozele hals, waarna de Duitsers hem na een tijdje weer lieten gaan. Goedhart vertrok na de fusillade van De Groot naar een onderduikadres. Verschillende redacteuren, onder wie Nord en Carmiggelt en hun gezinnen, gingen op schuiladressen rond en op het hoofdkwartier aan de Reguliersgracht 109-111 wonen. Op nummer 111 hing het bordje Drs. J. van Wijk, Economisch Adviesbureau als verklaring voor de drukke aanloop. Journalist Max Nord, een vriend van Meijer en Van Norden die de financiën beheerde, was bijna gepakt met een bom geld op zak. Hij kon nog net op tijd bij een prostituee in het centrum naar binnen duiken. Het illegale Parool bleef tot het einde van de oorlog verschijnen. Nummer 99 van zondag 6 mei 1945, mét adres: Nieuwezijds Voorburgwal 225, was gekopt: De capitulatie is thans een feit. Het gebouw van De Telegraaf was geconfisqueerd voor het Parool, een goed bewapend commando zorgde ervoor dat de persen ongeschonden in handen kwamen van de redactie. Op 7 mei werd het bevrijdingsnummer gedrukt met het nieuws dat de eerste Britse tanks Amsterdam binnenreden en er een einde kwam aan een onzekere toestand. Om de hoek, op de Dam, echter was het mitrailleurgeratel te horen van Duitsers die vanuit de Groote Club op juichende mensen vuurden. Er vielen vele gewonden en doden. Saai en degelijk Omstreeks vijftig mensen hadden hun leven voor de krant gegeven, onder wie ook Jaap Nunes Vaz, een van de zes van het eerste uur. Carmiggelt bleef na de oorlog contact houden met drukker Joh. Jesse. Die hoorde pas later dat Carmiggelt de schrijver was van het stuk Honger in januari 1945. Jesse, die het artikel zo mooi had gevonden, was stomverbaasd; hij kende Carmiggelt als een boekhoudkundige man saai en degelijk. vervolg van pagina 5 die tekening niet is opgenomen, is een beetje dommig. Dat is eigenlijk een herstelletje waard. Dat herstelletje kwam er niet en Peter was tijdens de toespraak al naar huis. Wel verscheen zaterdag 13 februari in de krant een ingezonden brief van Vincent kleinzoon van Simon Carmiggelt, die het ontbreken van Peter van Straaten onbegrijpelijk en respectloos vond: Voor vele Paroollezers was decennialang het eerste wat zij deden bij het lezen van Het Parool: koppensnellen op de voorpagina, dan snel naar pagina twee om Peter te zien en te lezen, hard lachen en dan naar pagina drie om Kronkel te lezen. D at de kosmopolitische stadskrant tot ver buiten Amsterdam reikt, bewees Arendo Joustra, hoofdredacteur van Elsevier en bestuurslid van het Persmuseum: Ik lees Het Parool sinds ik kan lezen, aldus Joustra tijdens de opening. In Vlissingen, dus daar moest voor de bezorging vast geld bij. Ik ben opgegroeid met Simon Carmiggelt, Henri Knap, Jeanne Roos. Dat het nieuwe Parool tot buiten de grens komt, bleek uit een billboard op 10 februari op Times Square in New York. Ockhuysen: Sommige mensen dachten dat we dat hadden gefotoshopt, maar het hing er echt. Om voormalige hoofdredacteur Matthijs van Nieuwkerk maar weer eens aan te halen: New York is dichterbij dan Alkmaar. De expositie werd vormgegeven door Koos Staal, schrijver van het boek De krant van gisteren, over het hergebruik van oude kranten. Ockhuysen is optimistisch over de de krant van morgen: We zijn klaar voor de komende 75 jaar. Het Parool, léés die krant! anne-rose Mater-BaNtZINger Het Parool 75 een Beeld van een Krant is te zien tot en met 3 april 2016 in het Persmuseum, waar ook de doorlopende expositie 100 jaar Persmuseum is te zien. Zeeburgerkade 10, amsterdam, open dinsdag t/m vrijdag 10.00-17.00 zondag 12.00-17.00 uur. www.persmuseum.nl

mijn velsen Loes de Fauwe (1952, IJmuiden) heeft 36 jaar als verslaggever gewerkt bij Het Parool. Daarvoor was zij vijf jaar verslaggever bij de IJmuider Courant. thans is zij, naar algehele tevredenheid, in ruste. Ze woont in het oude dorp Velsen. nr. 2, februari 2016 / 9 1 2 3 4 5 6 Amsterdam Mijn Velsen begint met Amsterdam, omdat ik weliswaar opgroeide in IJmuiden, waar de helft van de familie (Vreeswijk) woonde, maar met de andere helft van de familie in Amsterdam. Mijn grootouders woonden in Betondorp, tantes in Geuzenveld. Dus in mijn vroegste herinneringen zitten ook de blauwe tram, lijn 9 naar Oost, met sinterklaas pieten kijken in de Bijenkorf, s avonds langs Artis, over het Rembrandtplein voor de lichtjes en het Paleis om te kijken of Atlas nog op het dak stond. Strand en pier 1 Eindeloos waren de zomers op het strand, eerst met een schepje, later met vrijers in een duinpan. Zonnebrand hadden we niet, als je was verbrand kreeg je s avonds komkommer op je rug. Nu ga ik niet meer op een handdoek liggen, eerder ga ik een paar uurtjes met een vriendin bij paviljoen Noordzee zitten, broodje, glaasje witte wijn, mensen kijken. De Zuidpier is de fijnste plek om uit te waaien, bij voorkeur bij een stevige wind, lopen tot bij de kop waar de golven spatten. Even van de wereld af. Verliefd in Velsen Mijn eerste verliefdheid, ik was twaalf, was op een oudere buurjongen, Ben, die uit zijn zolderkamerraam placht te hangen met brede, gebruinde schouders in een wit hempie. Ik zat op de middelbare meisjesschool (mms) en voor de jaarlijkse feestavonden (muziek, declamatie en bal na) mochten wij een introducé meenemen. Met kloppend hart belde ik aan bij de buurjongen, of hij mee wou. Hij bedankte resoluut. Ik was zo n puber die doorlopend verliefd was. Met mijn man Rob, we zaten op dezelfde middelbare school en ik vond hem met zijn lange krullen altijd lijken op een sigarenbandje, maakte ik pas echt kennis bij een reünie. Ruim veertig jaar geleden. We fiksen het nog steeds. Plein 2 Oud-Velsen,kern van de gemeente Velsen, is eeuwenoudw. Het dorp werd gehalveerd ten behoeve van het Noordzeekanaal en verder gedecimeerd vanwege verdere kanaalverbredingen. Het dorpsplein is er nog. Kinderen spelen hier vanaf hun tweede jaar buiten. Sail 3 De grootste attractie is natuurlijk Sail. Als ik ons straatje uitloop, zit ik aan het kanaal, vanuit de tuin zie ik hoeveel masten in aantocht zijn. Dan kuieren wij rustig naar de waterkant. Het verveelt nooit, al helemaal niet als er weer zo n enorm cruiseschip langs vaart, de scheepswand als een muur achter de huizen. s Nachts hoor je soms enorme motoren brommen, dan weet je dat er weer zo n grote langs vaart. Sport 4 Mijn voornemen was na het stoppen met werken heel veel te gaan sporten, maar daar komt helemaal niks van. Wat wel lukt is geregeld een rondje joggen door Velserbeek of Beeckestijn, parken die recht achter mijn huis liggen. Prachtige oude parken, nog mooier dan het Vondelpark. Restaurant 5 Hier in de provincie kennen wij niet de doorlopende vernieuwingsrace in het restaurantwezen. We hebben bij de sluizen hotel-restaurant Augusta, een eeuw oud mijn moeder heeft er nog wel gedanst. John en Monique van Waveren namen het in 1984 over en bliezen het nieuw leven in. Je kunt er goed eten. Sinds we dertig jaar geleden trouwden, eten we daar inmiddels traditie op onze trouwdag, dochter Mette altijd mee. Dorpser kan het niet. Verder eten we vooral thuis, vaak vis. Al hebben wij niet meer, zoals oude IJmuidenaren, een gasstel in het schuurtje om vissies te bakken. Café. In vroeger jaren hebben we heel wat uren doorgebracht in café De Halve Maan in Santpoort. Iedereen kwam daar en als ik nu in Santpoort over de markt loop, kom ik vaak oude bekenden tegen. Nu is het café Middelloo in Driehuis, een echte dorpskroeg, waar al onze kinderen hun eerste baantje hadden. Toen dit najaar uitbater Ruut plots achter de toog overleed, was het hele dorp van de rel. Favoriete beeld 6 Vissersmonument, in IJmuiden beter bekend als Jan met de lamp, van de Amsterdamse beeldhouwer Han Wezelaar. Het monument gedenkt sinds 1955 de mannen die op zee zijn gebleven. Gemis Ik mis de nabijheid van de stad met alles en iedereen die mij lief is. Ik kom er nog wekelijks om iemand te treffen of een voorstelling te zien. Ik mis ook mijn geregelde gang door de Utrechtsestraat, waar ik graag shopte. Het erge is dat het fenomeen troostkopen verdwijnt als je niet meer werkt. Nu kan ik bij Zwartjes staan en denken: niet doen, zoiets heb ik al. Dat is wel jammer, dus lieve meisjescollega s, onthoudt dat. Avondje stappen met Ja, dan overvalt mij een zekere droefheid. Graag nog een keer met Albert de Lange. Pek en veren Daar doe ik niet aan. Beste hoofdredacteur Ik ben aangenomen door Herman Sandberg, dus ik heb hoofdredacteuren in soorten en maten meegemaakt. De grote sensatie hebben we beleefd toen we onder leiding van Erik van Gruijthuijsen en Frits Campagne als Parool zelfstandig werden. Dat was een staaltje waarvoor ik nog steeds mijn pet af neem.