SCIENCE PARK AMSTERDAM Het Knooppunt van exacte wetenschappen en ondernemen

SCIENCE PARK AMSTERDAM Het Knooppunt van exacte wetenschappen en ondernemen

inhoud 3 4 8 10 12 16 22 24 Voorwoord Burgemeester van Amsterdam Science Park Amsterdam Spil in de Amsterdamse kenniseconomie Hét Knooppunt van exacte wetenschappen en ondernemen Ondernemen, Onderzoek en Onderwijs Ondernemen Kennisintensieve bedrijvigheid Onderzoek Topcentrum van wetenschap en technologie Onderwijs Bundeling van kennis, talent en ideeën Ideale vestigingsplek met uitstekende voorzieningen Grafisch ontwerp Crasborn Grafisch Ontwerpers bno www.crasborn.nl Fotografie AMOLF, Amsterdam Airport Area, Amsterdamse Innovatie Motor, Marcel van der Burg, Crasborn Grafisch Ontwerpers bno, CWI, Peter Ginter, GLIF www.glif.is, Mecanoo architecten, Nikhef/CERN, Mirande Phernambucq, PLEON, Marjolijn Pokorny, RVorm, SARA, Jan Willem Steenmeijer, Sander Tans & Graham Johnson, USC, UvA Druk Tonnaer BV www.hub-tonnaer.nl

Samen bouwen aan het beste Science Park van de wereld Uitgave Science Park Amsterdam 2010 Science Park 402 1098 XH Amsterdam T: (020) 820 80 60 E: info@scienceparkamsterdam.nl www.scienceparkamsterdam.nl Geachte lezer, In zestig jaar is Science Park Amsterdam uitgegroeid tot een internationaal toonaangevend centrum, waar bedrijven, kennisinstituten en universiteiten samenwerken. Het resultaat van deze bijzondere samenwerking vormt een ideaal vestigingsklimaat voor technologische en innovatieve bedrijvigheid. De concurrentie staat echter ook niet stil. Dat vraagt om alertheid en nieuwe investeringen op het gebied van wetenschap, kennis en infrastructuur. Ik beschouw het als een belangrijke opdracht voor Amsterdam om de goede positie die het op dit moment heeft als kennisstad vast te houden én uit te bouwen. Het College van Burgemeester en Wethouders heeft het stimuleren van kennisintensieve bedrijvigheid en duurzame innovaties tot één van haar belangrijkste beleidsdoelstellingen gemaakt. En dat is niet zomaar. De hoogwaardige kenniseconomie is op de lange termijn van levensbelang voor Amsterdam en voor de rest van Nederland. Alleen door hierin te investeren kunnen we ons huidige welvaartsniveau handhaven en de innovatieve handelsnatie blijven die we altijd zijn geweest. En dat is niet alleen van belang voor het welvaartsniveau maar ook voor ons welzijn. Want de maatschappelijke vraagstukken van dit moment, denk bijvoorbeeld aan de vergrijzing, vragen bij uitstek om innovatieve oplossingen. De inspanningen op het Science Park moeten leiden tot een versnelling van innovatie en duurzame technologische ontwikkelingen. Een ambitie waaraan we met de Universiteit van Amsterdam en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek invulling geven. Met deze brochure tonen we u met trots wat Science Park Amsterdam te bieden heeft voor ons allemaal, en voor toekomstige generaties. Ik hoop van harte dat we deze bijzondere plek in de Watergraafsmeer straks mogen rekenen tot een van de beste Science Parks van de wereld. Mr. E.E. van der Laan Burgemeester van Amsterdam 3 science park amsterdam

Science Park Amsterdam Spil in de Amsterdamse kenniseconomie Op Science Park Amsterdam - een stukje polder in de Watergraafsmeer - is een ongekend hoge concentratie hoogopgeleid personeel werkzaam bij internationaal toonaangevende instituten en innovatieve bedrijven. Wie had dit kunnen denken toen het eerste kennisinstituut, de voorloper van het Nikhef, zich in 1946 in een voormalige gasfabriek vestigde? Samen met de biologiefaculteit van de Universiteit van Amsterdam stond het aan de wieg van het Science Park. Het European Grid Initiative (EGI.eu) koos Science Park Amsterdam uit zeven Europese steden voor de vestiging van zijn hoofdkantoor. 4

Inmiddels zijn op het Science Park meer dan honderd kennisintensieve bedrijven gevestigd, waaronder tal van ICT- en Life Sciences bedrijven. Het gebied telt vier gebouwen die speciaal hiervoor zijn ontwikkeld. In de toekomst komen daar nieuwe bedrijfsgebouwen en laboratoria bij. Maar óók een hotel en meer horeca en congrescentra waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en ideeën uitwisselen. Inmiddels is een modern sportcentrum met allerlei faciliteiten volop in gebruik. Het creëren van een creatieve omgeving waar ontmoetingen en de uitwisseling van ideeën centraal staan, is van essentieel belang voor Amsterdam. Een wetenschapspark speelt hierbij een belangrijke rol als kristallisatiepunt voor het ontsluiten en benutten van hoogwaardige kennis. Uit onderzoek komt het belang van Science Park Amsterdam - met zijn grote internationale reputatie en innovatievermogen - onmiskenbaar naar voren. Zo wordt het Science Park omschreven als een wetenschapspark met de potentie uit te groeien tot het soort campussen met een nationaal karakter, wat aansluit op de ambities die in het overheidsbeleid zijn verwoord. 1 Dit sluit aan op de ambitie van Science Park Amsterdam zich verder te ontwikkelen tot één van de beste science parks van Europa. Motor voor economische vernieuwing De Europese Unie heeft in de Lissabon Agenda haar ambitie uitgesproken uit te groeien tot de meest competitieve en dynamische kennissamenleving ter 5 science park amsterdam

wereld. Een doelstelling waaraan zij onder meer invulling geeft door ruimte te maken voor kennisontwikkeling en innovatie. De grootstedelijke regio Amsterdam speelt in deze Europese ambitie een grote rol. De hoofdstad is de economische motor van Nederland. Niet alleen dankzij haar gunstige ligging - Gateway to Europe - en veelzijdige economische structuur, maar ook door de clustering van kennisinstellingen, de hoogopgeleide beroepsbevolking en een aantrekkelijke omgeving. Amsterdam zet sterk in op kennis en innovatie als katalysator voor groei, met name in sterke economische clusters als financiële en zakelijke dienstverlening, de creatieve industrie en media, ICT en Life Sciences. Deze sectoren bieden niet alleen werkgelegenheid aan meer dan 150.000 personen, ze zijn bovendien gericht op een internationale markt. Op basis van een benchmark met andere Europese steden staat Amsterdam in de Europese Top 5 2 van aantrekkelijke vestigingslocatie voor internationaal opererende bedrijven. Uitgesproken sterke punten zijn de meertaligheid, de toegang tot markten en klanten, de goede bereikbaarheid en de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel en kennis. De kennis die op Science Park Amsterdam wordt ontwikkeld, is de grondstof voor de verdere groei van bedrijvigheid in de ICT-sector en Life Sciences. Het gebied heeft zich ontwikkeld tot een belangrijk kennisintensief centrum waar mensen werken, studeren én wonen, omringd door een uitstekende infrastructuur. Op het Science Park zijn dan ook alle voorwaarden aanwezig voor de groei van de Amsterdamse kenniseconomie én de realisering van Europese ambities. ICT en Life Sciences in de regio Amsterdam ICT als sleutel tot innovatie Door de globalisering en de wereldwijde behoefte aan communicatie en informatie neemt het belang van informatietechnologie ook in de komende jaren sterk toe. Amsterdam beschikt over een omvangrijke en snelgroeiende ICT-sector. Bovendien hebben veel buitenlandse ICT-bedrijven die in Nederland zijn gevestigd Amsterdam als uitvalsbasis gekozen. De aanwezigheid van wetenschappers en hoogopgeleide studenten heeft een grote aantrekkingskracht op 6

ondernemingen die zich richten op de ontwikkeling van hoogwaardige technologie en innovatieve toepassingen. Een werkomgeving die niet alleen fungeert als kweekvijver voor jong wetenschappelijk toptalent, maar ook de voorwaarden schept voor een kennisinfrastructuur en volop innovatieve bedrijvigheid. Life Sciences: jonge en dynamische sector De sector Life Sciences in de regio Amsterdam ontwikkelt zich, mede onder invloed van de vergrijzing, de stijging van het aantal chronisch zieken en besparingen in de gezondheidszorg, razendsnel. Onderzoek en ontwikkeling spelen een belangrijke rol in deze wetenschappelijke disciplines. Vandaar dat een groot deel van deze bedrijven zich bij voorkeur vestigt in de nabijheid van belangrijke wetenschappelijke instituten, universiteiten, hogescholen en medische instellingen. Het feit dat Amsterdam beschikt over de sterkste concentratie biomedisch onderzoek en Life Sciences bedrijven speelt hierbij een belangrijke rol. In het Amsterdam BioMed Cluster werken ongeveer 350 Life Sciences bedrijven, kennisinstituten, dienstverleners en publieke organisaties samen. Het Life Sciences Center Amsterdam (LSCA) richt zich op het versneld naar de markt brengen van biomedische vindingen. Het LSCA - eveneens gevestigd op Science Park Amsterdam - is het voorportaal van technologische studies aan verschillende onderwijs- en wetenschappelijke instellingen. Van het Academisch Medisch Centrum (AMC), de Universiteit van Amsterdam (UvA), de Vrije Universiteit en het VU Medisch Centrum tot Sanquin, het Nederlands Kankerinstituut en het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis. Kortom: de Amsterdamse regio is zowel een zakelijk als een kenniscentrum en omvat alle relevante schakels in de productinnovatieketen. 1. Bron: Onderzoek Fysieke investeringsopgaven voor campussen van nationaal belang, Buck Consultants International, november 2009 2. Bron: 3-Meting Amsterdam Topstad 2009 Nieuwsgierigheid gedreven onderzoek > Basaal Toepassingsgericht Ontwikkeling Innovatie > Maatschappelijke oplossingen 7 science park amsterdam

Hét knooppunt van exacte wetenschappen en ondernemen Vestiging op Science Park Amsterdam betekent directe toegang tot state-of-the-art technologie in een groeiende metropool. 8

Kenniscentrum van internationale allure Vanwege de strategische ligging in de stad werd Science Park Amsterdam - een gebied dat ruim zeventig hectare omvat - in 1996 één van de belangrijkste speerpunten voor de ontwikkeling van kennisintensieve bedrijvigheid in de hoofdstad. De Universiteit van Amsterdam, Gemeente Amsterdam en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek delen sindsdien de ambitie Science Park Amsterdam als kenniscentrum van internationale allure op de kaart te zetten. De afgelopen decennia hebben verschillende onderzoeksinstituten zich op het Science Park gevestigd. De resultaten van hun onderzoek op het gebied van multimedia, grid computing, visualisatie, neurobiologie, systeembiologie, nanofotonica, cryptologie, smart grids, deeltjesfysica en microscopie staan internationaal hoog aangeschreven. Hierdoor is Amsterdam een centrum van onderzoek en wetenschap geworden met een belangrijke positie in wetenschappelijk Nederland. Kennisintensieve bedrijvigheid Inmiddels biedt Science Park Amsterdam ruimte aan meer dan honderd succesvolle kennisintensieve bedrijven. Zo telt het gebied veel high tech-bedrijven die zich richten op ICT en biotechnologie. Door de clustering van deze bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen is het gebied een bron van innovatie, kennisuitwisseling en samenwerking op het gebied van exacte wetenschappen. 15 minuten architectuur: Zuiderkerkprijs Binnenstad Amsterdam: A10 afslag S113 Schiphol: 20 kilometer NS-station Amsterdam Science Park geboorteplaats AMS-IX fietsroute sportcentrum café-restaurant Polder 2.500 studenten bedrijfsruimte 10.000 banen locatie hotel/congreszalen 173.000 m 2 te ontwikkelen 150 kv-station 9 science park amsterdam

Ondernemen, Onderzoek en Onderwijs OScience Park Amsterdam is een inspirerende locatie waar wetenschappers en ondernemers elkaar ontmoeten. Om kennis te vergaren, te delen en gezamenlijk nieuwe innovatieve initiatieven te ontplooien. Het is een kennispark waar Ondernemen, Onderzoek en hoogwaardig Onderwijs samenkomen. 10

11 science park amsterdam

12

ONDERNEMEN Kennisintensieve bedrijvigheid Verreweg de meeste mensen binnen de bedrijven op Science Park Amsterdam zijn werkzaam in de ICT-sector. De activiteiten van ICT-bedrijven omvatten een breed spectrum: van dataverkeer tot het beheer en de hosting van websites en de ontwikkeling van software. Ook zijn tal van telecombedrijven in het gebied gevestigd, evenals dienstverlenende bedrijven in de ICT-sector. Bovendien zijn op Science Park Amsterdam verschillende bedrijven actief in de sector Life Sciences. Een clustering van deze ondernemingen bevindt zich in het Matrix V BioPartner Center. Hier zijn Life Sciences bedrijven gevestigd, die een relatie hebben met de academische wereld. Een aantal bedrijven is ontstaan als spin-off van een wetenschappelijke faculteit of een onderzoeksinstituut. De voordelen van Science Park Amsterdam ten opzichte van andere vestigingsplaatsen? Oncologie is prominent aanwezig in Amsterdam, met verschillende academische ziekenhuizen hier in de omgeving. Binnen Amsterdam zijn er nauwelijks alternatieven voor Science Park Amsterdam. Het biedt de meest geavanceerde faciliteiten voor een jong biotechnologiebedrijf. Buiten Amsterdam zijn er wel mogelijkheden, maar aangezien wij uit een Amsterdams instituut zijn voortgekomen en omdat oncologie een speerpunt is van de medische sector in deze regio, geniet Amsterdam de voorkeur. Bas van der Baan, commercieel directeur Agendia Nieuwsbrief Science Park Amsterdam, december 2008 De activiteiten van deze bedrijven lopen uiteen van agrifood tot volksgezondheid (diagnose en medicatie). De instituten en bedrijven op Science Park Amsterdam maken deel uit van belangrijke kennisnetwerken in de regio Amsterdam, zoals de KennisKring Amsterdam, de Amsterdamse Innovatie Motor en de Kamer van Koophandel. Ook werken zij intensief samen met Amsterdam InBusiness, Economische Zaken, Life Sciences Center Amsterdam, Bureau Kennistransfer en Amsterdam Center for Entrepreneurship @ Science Park. Vanuit de onderzoeksinstituten ontstaan op Science Park Amsterdam bovendien afgeleide bedrijven die voortkomen uit innovatief onderzoek. De synergie tussen wetenschap en bedrijven levert daarnaast een belangrijke bijdrage aan het creëren van werkgelegenheid doordat wetenschappelijke en innovatieve kennis naar de markt wordt gebracht. Verkerk verwacht veel van de synergetische voordelen van wat hij het breinpark noemt. We zijn hier pas ingetrokken maar de eerste afspraak met de Universiteit van Amsterdam staat al. Hij denkt aan samenwerking via stagemogelijkheden binnen het bedrijf. Zo hoopt hij jonge breinen op Science Park Amsterdam al in een vroeg stadium te kunnen binden. Maar ook ziet hij een groot deel van de doelgroep van zijn bank dagelijks voorbij wandelen. MoneYou is typisch een instelling voor mensen die hun financiële zaken prima zelf kunnen regelen, weten wat ze willen en geen poeha hoeven. Studenten zijn daarmee onze klanten van morgen. Frank Verkerk, algemeen directeur MoneYou Nieuwsbrief Science Park Amsterdam, november 2009 Bureau Kennistransfer Science Park Amsterdam is een uitstekende entree tot het bedrijfsleven en een vestigingsplek van (jonge) bedrijven. Door de aanwezigheid van verschillende partijen kunnen nieuwe producten en diensten gestalte krijgen. Zo is een belangrijke ambitie het stimuleren van de overdracht van wetenschappelijke kennis naar de markt. Met dit doel is het Bureau Kennistransfer opgericht door de Een belangrijke ambitie is het stimuleren van de overdracht van wetenschappelijke kennis naar de markt. 13 13 science park amsterdam

De AMS-IX op het Science Park is Nederlands derde mainport, namelijk een digitale, naast de Rotterdamse haven en de luchthaven Schiphol. Universiteit van Amsterdam. Dit bureau brengt innovaties van wetenschappers in kaart en zoekt hiervoor financiers. Ook biedt het bureau ondersteuning bij de bescherming van intellectueel eigendom. Amsterdam Center for Entrepreneurship Het stimuleren van innovatief ondernemerschap via onderwijs krijgt inhoud onder het motto Linking science with business. Studenten en onderzoekers realiseren zich welke mogelijkheden bedrijven bieden als zij hiermee al tijdens hun opleiding kennismaken en zij zich bewust worden van wat hun bètastudie waard is. Op deze manier leert het wetenschapspark (jonge) wetenschappers hun vindingen naar de markt te brengen. Dat is één van de belangrijkste pijlers van het Amsterdam Center for Entrepreneurship @ Science Park. Dit multidisciplinaire centrum fungeert als een spil tussen wetenschappelijk onderzoek en ondernemerschap en richt zich bovendien op het ondersteunen van startende bedrijven. ICT- en nutsvoorzieningen Superieure ICT-voorzieningen Bedrijven bevinden zich bij uitstek op het snijvlak tussen de fysieke en kennisinfrastructuur. Amsterdam is een voorloper op het terrein van ICT. Met als voordeel dat bedrijven die zich op Science Park Amsterdam vestigen zich in de nabijheid van toeleveranciers en Je bent een scheikundestudent en richt nog tijdens je afstudeeronderzoek je eigen bedrijf op. TIPb noem je het, gespecialiseerd in data-analyse voor procesverbetering in de chemische- en farmaceutische industrie en biotechnologie. Als de onderneming succesvol is, besef je dat je ook aan pensioenopbouw moet doen. Maar hoe? Door beurshandel op te zetten met behulp van chemische expertise. QTR verschilt in meer opzichten met de gevestigde orde in de beurshandel. Niks marmer, het kloppend hart van QTR Fund is een informeel ingerichte kamer in het Matrix I-gebouw op Science Park Amsterdam. Hier voelen wij ons thuis: een high tech, innovatieve omgeving waar je altijd gelijkgestemden tegenkomt. Menno Dreischor, oprichter en mede-eigenaar TIPb en QTR Fund Nieuwsbrief Science Park Amsterdam, januari 2010 andere relevante partijen in de productieketen bevinden. Zij weten zich zo verzekerd van een goede interactie tussen innovatieve bedrijven en wetenschappelijke instellingen en verschaffen zich hiermee een voorsprong in het ontplooien van nieuwe, kennisrijke initiatieven. AMS-IX De bodem van het gebied bestaat meer uit glas dan uit zand. Het gebied beschikt over een omvangrijk glasvezelnetwerk dat toegankelijk is voor alle internet service providers. Dit netwerk heeft een directe aansluiting op de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX), de grootste internethub ter wereld. De hoogwaardige ICT-infrastructuur maakt het Science Park tot een aantrekkelijke vestigingsplaats voor ICT-bedrijven en onderzoeksinstituten. Zij zitten bovenop een schat aan expertise. In het gebied voorziet een 150 kv-station in de enorme behoefte aan elektriciteit van bedrijven en instellingen. Door de nabijheid hiervan blijven de aansluitkosten beperkt. 14

A7 EUROPE N E T H E R LANDS A M S T E RDAM AMSTERDA M AIRPORT AREA Amsterdam IJMUIDEN Almer e The Hagu e A8 Utrech t Rotterdam A9 N 247 N 202 PORT OF AMSTERDAM HAARLEM HA A Sll o t e r d i j k S A 200 Top 30 ICT Companies Research ZA N DVOORT InstitutesN 208 Location for business Content A 205 AMSTERDAM MSTERD MST M MS S TERD TER RD DA DA A9 A 10 re A5 N 205 Services N 201 Hardware N 208 15.000 fte HOOFDDORP P AMSTERDAM RT T AIRPORT OL SCHIPHO -ro Scienc e Park Amsterd am Am A m CIT Y CEN NTT ER ER Zu uii d - a s ut ed A 10 A9 A1 A4 A9 8.000 fte Top 30 ICT Companies Research InstitutesN 208 Location for business A9 1.000 fte Be N 205 ec ha ve nu AMSTELVEEN e Content N 205 Services AALSMEER Hardware re- 10 km 5 mile A4 N 201 ro ute dn 20 15.000 fte A2 1 8.000 fte 10 km 5 mile 1.000 fte Amsterdam Airport Area N 201 N 207 Vancis Advanced ICT Services BV gebaseerd op de nieuwste technologie en Wij hebben hier de mogelijkheid om grote hoeveel-5 mile Vancis is een dochteronderneming van 10 km oplossingen en staat garant voor heden informatie via het internet uit te wisselen. Dat SARA en levert ICT-diensten en -produc- continuïteit op het gebied van veiligheid is elders wel eens anders. Het is prettig om met een ten aan bedrijven, universiteiten, en beveiliging. organisatie te werken die zich in belangrijke mate richt Rotterdam/The Hague (50 km) onderwijs- en zorginstellingen. Vancis Utrecht (45 km) op het verschaffen van ruimte en infrastructuur voor benut de bij SARA aanwezige kennis en Telecity technologiebedrijven. Een onderneming moet zich kun- ervaring en maakt daarbij gebruik van Telecity Science Park is een datacentrum, nen concentreren op haar kernactiviteiten, snel kunnen de datacenters en ICT-infrastructuur van voorzien van de nieuwste technologie. schakelen en zo min mogelijk hoeven denken aan alle SARA. De services van Vancis omvatten Het biedt opdrachtgevers de mogelijk- facilitaire randvoorwaarden. onder andere co-locatie, on-demand heid hun technische, web- en online Bas van der Baan, commercieel directeur Agendia diensten en hosting. Daarnaast richt omgevingen hier onder te brengen. Nieuwsbrief Science Park Amsterdam, december 2008 Vancis zich op managed hosting en security, data opslag en Wide Area Netwerkoplossingen. Vancis levert een hoogwaardige dienstverlening die is 15 science park amsterdam

16

ONDERZOEK Topcentrum van wetenschap en technologie Science Park Amsterdam kent - op nog geen vierkante kilometer - de grootste concentratie aan publiek gefinancierd onderzoek in Nederland. Het gebied huisvest drie onderzoeksinstituten van de Nederlandse Organisatie van Wetenschappelijk Onderzoek (NWO): het FOM-instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF), het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) en het Nationaal Instituut voor subatomaire fysica (Nikhef). De Universiteit van Amsterdam heeft er de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI) gevestigd en SARA Reken- en Netwerkdiensten vestigde zich hier in 1980. En er zijn tal van hoogwaardige faciliteiten. Science Park Amsterdam is in zestig jaar uitgegroeid tot een belangrijk centrum van wetenschap en technologie in Amsterdam. Onder de honderden wetenschappers die binnen deze instituten werkzaam zijn, bevinden zich meerdere winnaars van de Spinoza Prijs en European Research Grants. Zij verrichten onderzoek op tal van terreinen. Onderzoekers uit verschillende wetenschappelijke disciplines werken samen in grote onderzoeksprojecten. De efficiencyslag voor zonnecellen kunnen we op twee manieren maken, legt professor Albert Polman uit, directeur van AMOLF. We kunnen ons inzetten om de productie van zonnecellen goedkoper te maken. Maar we kunnen ook proberen binnen het bestaande concept de energieopbrengst te verhogen. AMOLF doet onderzoek op beide fronten. Zo houdt een onderzoeksgroep zich bezig met research naar het productiemateriaal van zonnecellen. Wat zo n zonnecel op dit moment duur maakt, is dat hij een bepaalde dikte nodig heeft om licht op te kunnen vangen van de zon, legt Polman uit. Is hij dunner, dan valt het licht er doorheen. Een aantal onderzoekers experimenteert nu met coatings die het zonlicht toch opvangen bij een geringe dikte van het basismateriaal. Albert Polman, directeur AMOLF Nieuwsbrief Science Park Amsterdam, november 2009 Zo wordt bijvoorbeeld in het ViroLab nauw samengewerkt tussen biologen, medici, wiskundigen en informatici. Exacte Wetenschappen: méér dan cijfers en theorie Exacte wetenschappen zijn eigenlijk overal om ons heen aanwezig. Of het nu gaat om de TomTom, het GSM-netwerk of de dienstregeling van de Nederlandse Spoorwegen. Vindingen die mogelijk zijn door de toepassing van wiskundige modellen waarmee we met statistiek en kansberekening meer grip krijgen op de complexiteit van ons leven. Zo is het door de inzet van de allernieuwste technieken in de nanotechnologie mogelijk op een schaal van een miljoenste millimeter te werken. De mobiele telefoon kwam bijvoorbeeld dankzij nanotechnologie tot stand. Bovendien kan deze technologie een belangrijke rol spelen bij de oplossing van grote maatschappelijke vraagstukken; zoals op het gebied van voedsel, gezondheid en energie. In het kader van het energievraagstuk bijvoorbeeld, werkt men aan de mogelijkheid om twee keer zo veel stroom uit een zonnepaneel te halen. Met deze techniek wordt zonlicht veel efficiënter omgezet in elektriciteit. Hoe actueel is het CWI-onderzoek? De jongste hersenkraker is de inrichting van het nieuwe elektriciteitsnetwerk. Als we straks allemaal onze eigen micro-wkk hebben (de nieuwste generatie hoogrendementsketel die ook elektriciteit opwekt), zijn we zowel consumenten als producenten van energie. De uitdaging is om inkoop en distributie optimaal te organiseren. Dat we met zijn allen tegelijk televisie kunnen kijken, terwijl onze elektrische auto s tegelijkertijd opgeladen worden. Han La Poutré, CWI hoofd onderzoeksgroep Computational Intelligence and Multi-agent Games Nieuwsbrief Science Park Amsterdam, november 2009 Projecten: investeren in de kenniseconomie De overheid heeft de afgelopen jaren met het Besluit Subsidies Investeringen Kennisinfrastructuur (Bsik) - een breed opgezet nationaal stimuleringsprogramma - de basis gelegd voor de totstandkoming van een hoogwaardige kenniseconomie. Hiermee wil zij stimuleren dat wetenschappelijk onderzoek vertaald wordt naar innovatie of oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Wetenschappers op Science Park Amsterdam waren nauw betrokken bij een aantal belangrijke onderzoeksprojecten, zoals MultimediaN en het Virtual Laboratory for e-science. 17 science park amsterdam

MultimediaN: orde in de digitale data-explosie MultimediaN vergroot en ontwikkelt zijn kennis van multimediatechnologie. In samenwerking met toponderzoekers van kennisinstellingen en diverse partners met expertise op van high-tech innovaties, komt MultimediaN met oplossingen voor het scheppen van orde in multimediale-informatie. Voor de oplossing van deze problemen zijn intelligente, zich aanpassende computerprogramma s nodig. MultimediaN werkt dan ook aan een semantische computer, die meer kan dan de huidige bit- & byteverwerkers. Binnen MultimediaN werken oa de volgende partijen samen CWI, UvA, Nederlands Forensisch Instituut, Philips Research, IBM, TU Delft, Telematica Instituut, Beeld & Geluid, Rijksmuseum, TNO. ViroLab Een kweekbakje, een kiemvrije rat en een patiënt. Dat is in de regel nodig om nieuwe medicijnen te testen. Maar zou het niet slimmer zijn de werking van een medicijn eerst te simuleren op een computer? Op Science Park Amsterdam wordt ervaring opgedaan met het vertalen van zeer complexe lichaamsprocessen naar computermodellen. Om HIV-patiënten van een persoonlijke up-to-date behandeling te voorzien, worden computers, databanken en simulatieprogramma s gekoppeld binnen één zelflerend systeem: het ViroLab. Het doel is artsen op elk moment van de dag te voorzien van een behandeladvies dat up-to-date is en helemaal toegesneden op de individuele patiënt. Zo wordt gekeken om welke HIV-variant het gaat, in hoeverre het immuunsysteem is aangetast en hoeveel virusdeeltjes in het bloed zitten. De arts voert deze gegevens in ViroLab in, waarna de computer een ranking berekent: een lijst van medicijnen die het meest geschikt zijn. Al deze computersimulaties kunnen laboratoriumproeven en experimenten met patiënten niet vervangen. Ze maken het onderzoek naar de beste behandeling echter wél veel efficiënter. Een belangrijk project waaraan veertig onderzoekers, verdeeld over twaalf onderzoeksinstituten, wereldwijd meewerken. Grensverleggende ICT esrc NWO en SURF investeren in een escience Research Center (esrc). escience omvat het oplossen van multidisciplinaire vraagstukken met moderne geavanceerde ICT-technieken. Snelle netwerken maken het mogelijk om databases te raadplegen die zich overal in de wereld kunnen bevinden. Het vervolgens koppelen van de zo beschikbare informatie maakt het mogelijk om multidisciplinaire vraagstukken aan te pakken. Dit uiterst geavanceerde gebruik van ICT vereist een ontwikkel- en ondersteuningsteam dat niet alleen wetenschappelijk maar ook op ICTgebied tot de wereldtop behoort. Science Park Amsterdam wordt de thuisbasis van het esrc. 18

Wat hebben treinen die op tijd rijden te maken met DNA-onderzoek? Allebei zijn het Gordiaanse knopen. Het ontwarren daarvan is waardevol voor de hele samenleving. Dit zijn voorbeelden van toegepast wiskundig onderzoek. LHC: Deze grootste deeltjesversneller ter wereld is in 2008 in gebruik genomen. Protonen - bouwstenen van atomen - worden hierin op elkaar afgevuurd met de snelheid van het licht, ongeveer 300.000 kilometer per seconde. Wetenschappers kunnen zo 600 miljoen protonbotsingen per seconde tot stand brengen. Het Europese onderzoeksinstituut CERN 1 heeft dit project onder zijn hoede. 1. European Laboratory for Practicle Physics BiG Grid Grid-computing verbindt computers die verspreid zijn over een omvangrijk geografisch gebied. Dit stelt gebruikers in staat krachtige computerbronnen te delen, zoals dataopslagcapaciteit, processorkracht, sensoren, visualisatiemiddelen en andere faciliteiten. Onderzoekers van Nikhef zijn al sinds 2000 bezig met het ontwikkelen van dit grid. Het bestaat uit een bundeling van ICT-resources van ruim 140 computercentra in 33 landen. In Nederland zijn Nikhef en SARA een Tier-1 site ; die sites ontvangen een gedeelte van de data afkomstig van Large Hadron Collider (LHC) en van elkaars data. Een deel van de benodigde hardware staat bij Nikhef en SARA en wordt gefinancierd uit het Nederlandse BiG Grid-project. Een project met als doel een volwaardige nationale e-science-infrastructuur op te bouwen. European Grid Initiative (EGI) De vestiging van het Europese hoofdkantoor van het European Grid Initiative (EGI) op Science Park Amsterdam is een belangrijke mijlpaal. EGI is een samenwerkingsverband van meer dan dertig Europese landen voor de realisatie van een duurzame Europese computergridinfrastructuur. Voor deze faciliteit waren zeven locaties in de race, waarvan Amsterdam uiteindelijk de beste papieren had. Hoogwaardige onderzoeksfaciliteiten Op het Science Park zijn talrijke zeer hoogwaardige faciliteiten aanwezig. Verschillende voorzieningen, zoals laboratoria, zijn ook beschikbaar voor derden. e-biolab Het eerste Nederlandse e-bioscience Laboratorium sluit aan bij een revolutie in de biologie die vooral gaat over het ontrafelen van de code van het menselijk DNA. Experimenten leveren steeds meer gegevens op en vragen dan ook om steeds complexere methoden voor analyse. Het e-biolab beschikt over een gigantisch beeldscherm dat uit twintig afzonderlijke beeldschermen bestaat. Sterk vergrote beelden - zoals hoge resolutie elektronenmicroscopie-beelden - of juist heel kleine plaatjes kunnen hier worden getoond zonder verlies van 19 science park amsterdam

Het e-biolab beschikt over een gigantisch beeldscherm van 8.000 maal 4.800 pixels dat bestaat uit twintig afzonderlijke beeldschermen. details. Dit vergemakkelijkt de uitwisseling van informatie tussen wetenschappers uit verschillende disciplines. Het e-biolab is een project van de UvA en SARA. Amsterdam nanocenter Het Amsterdam nanocenter van AMOLF is één van de drie nationale faciliteiten voor nanofabricatie en nanotechnologie, waarbij een combinatie van technieken wordt ingezet. Het Amsterdam nano- Center heeft een cleanroom die toegankelijk is voor nanotechnologieonderzoekers vanuit de Life Sciences. Cleanrooms Nikhef beschikt over een tiental cleanrooms tot aan klasse 1.000 met een oppervlakte tot 170 m². Een aantal beschikt ook over conditionering van de vochtigheid en/of een zeer nauwkeurige temperatuurcontrole. In nauwe samenwerking met het bedrijfsleven wordt gewerkt aan prototypes en productielijnen voor nieuwe ontwikkelingen. Het nanocenter van AMOLF beschikt ook over cleanrooms. Technologie Verschillende kennisinstituten beschikken over een excellente technische infrastructuur op het gebied van elektronica, mechanica, ICT en geavanceerde apparaten zoals massaspectrometrie, microscopie en microarray technologie. Modern kassencomplex Op Science Park Amsterdam bevinden zich de uiterst moderne kassen van de Universiteit van Amsterdam, die voldoen aan de hoogste eisen. Ze hebben niet alleen een uitstekende temperatuurregulatie, maar zijn ook waterdicht en 20

De belangrijkste internetontwikkelingen zijn begonnen op Science Park Amsterdam: - Eerste internetverbinding met de Verenigde Staten - Eerste webpagina buiten CERN - Eerste.nl domeinregistratie - Geboorteplaats van Europese internetorganisaties (RARE/Terena, RIPE, W3C, EGI) - Geboorteplaats grootste internetknooppunt ter wereld (AMS-IX) hebben ingenieuze regelsystemen. De vijftig compartimenten zijn goed van elkaar gescheiden, zodat bijvoorbeeld insecten zich bij proeven niet over andere kassen kunnen verspreiden. Geavanceerde ICT-faciliteiten en support SARA ondersteunt onderzoekers met state-of-the-art geïntegreerde diensten, voorzieningen en infrastructuur op het gebied van High Performance Computing & Networking, data storage, visualisatie en e-science services. De faciliteiten worden gebruikt voor onder andere onderzoek op het gebied van weer, klimaat en milieu, energie-onderzoek, watermanagement, nanotechnologie, Life Sciences, biotechnologie, medische wetenschappen, astrofysica, chemie en materiaalkunde. Bij SARA is de nationale supercomputer Huygens gehuisvest. SARA begeleidt wetenschappers bij het gebruik van Huygens en het gebruik van andere faciliteiten. Remote visualisatiefaciliteiten SARA beschikt over verschillende geavanceerde visualisatiefaciliteiten, waaronder een Tiled Panel Display met een zeer hoge resolutie. Met deze visualisatieopstelling is het mogelijk om - met behulp van netwerktechnologie - data te tonen die op een andere locatie wordt gegenereerd, of op een andere locatie is opgeslagen. NetherLight Bij SARA is NetherLight, het optische internetknooppunt voor academische researchnetwerken, gehuisvest. NetherLight is een GigaPort-project van SURFnet. 21 science park amsterdam

22

ONDERWIJS Bundeling van kennis, talent en ideeën Voor studenten is Science Park Amsterdam een ideale plaats om te studeren. Er zijn studentenwoningen, innovatieve bedrijven en instituten die state-of-the-art onderzoek verrichten. In het gebied bevinden zich zevenhonderd nieuwbouw studentenwoningen. In 2012 worden nog eens zeshonderd studentenunits opgeleverd. Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (UvA) Het onderwijs in de Natuurkunde, Sterrenkunde, Wiskunde, Biologie, Fysische Geografie, Informatica en Scheikunde floreert op Science Park Amsterdam. De Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI) van de Universiteit van Amsterdam neemt op haar onderzoeksterreinen een vooraanstaande plaats in en participeert in internationale samenwerkingsverbanden tussen universiteiten en het bedrijfsleven. De faculteit telt 2.500 studenten en 1.500 medewerkers, onder wie 140 voltijd en deeltijd hoogleraren, verdeeld over tien onderzoeksinstituten. Amsterdam University College Met de oprichting van het Amsterdam University College (AUC) wordt ruimte geboden aan buitengewoon talentvolle en gemotiveerde (buitenlandse) studenten. Vandaar dat in nauwe samenwerking tussen de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit en de gemeente het startsein is gegeven voor het AUC. Een selectie van 200 tot 300 toptalenten volgt jaarlijks, vanaf de start in 2009, een intensief onderwijsprogramma, dat zich richt op liberal arts and sciences. Naar verwachting betrekt het Amsterdam University College in 2012 een nieuw gebouw op Science Park Amsterdam. Nu de gehele faculteit NWI op het Science Park is gevestigd, is het gebied één van de grootste centra voor academisch onderzoek in Nederland. 23 science park amsterdam

Schiphol A10 afslag S113 Café-restaurant Polder Sportcentrum Universum (Spits)busverbindingen Life Sciences ICT NS-station Amsterdam Science Park Bedrijfsverzamelgebouwen Hotel- en congresvoorziening ideale vestigingsplek met uitstekende voorzieningen Science Park Amsterdam is niet alleen vanwege de technologische infrastructuur en rijkdom aan hoogwaardige kennis een aantrekkelijke vestigingslocatie. Het is ook een locatie die dankzij haar centrale ligging in de driehoek tussen het spoorwegemplacement Watergraafsmeer, de ringweg A10 en de Ringvaart, uitstekend is ontsloten. 24

Waarom Science Park Amsterdam? > ICT-infrastructuur (glasvezelnetwerk) > Aanwezigheid meerdere datacentra > Aansluiting op de AMS-IX > Turn key kantoor- en labruimte > Beschikbare bouwkavels > Uitstekende bereikbaarheid > Hoogopgeleid personeel > Cluster van kennisinstellingen > Sport- en horecavoorzieningen > Clustering van startende bedrijven > (Hoogwaardige) onderzoeksfaciliteiten > Synergie tussen wetenschap en bedrijfsleven > Laboratoria en cleanrooms > Congreszalen Het Science Park ligt nabij de afslag S113 van de ringweg A10, in de toekomst krijgt het gebied een eigen, indirecte aansluiting op de A10. Treinstation Amsterdam Science Park grenst aan het gebied. U bent in acht minuten op het Centraal Station van Amsterdam waar aansluitingen zijn op Europese hogesnelheidslijnen. (Spits)busverbindingen gaan van en naar het Amstelstation en station Muiderpoort. Schiphol - één van de vijf drukst bezochte vliegvelden in Europa - ligt op 20 kilometer afstand en is per trein of auto snel te bereiken. Deze gunstige bereikbaarheid maakt het gebied zowel in nationaal als internationaal opzicht een aantrekkelijke vestigingsplaats. Ontmoeten Een belangrijk deel van de charme van Science Park Amsterdam komt voort uit zachtere factoren. Zoals de uitstekende horeca-, sport- en congresvoorzieningen, de ligging in een groene omgeving én de directe nabijheid van de binnenstad van Amsterdam. Het gebied, dat nog volop in ontwikkeling is, heeft al een campusachtige uitstraling. Aan de openbare ruimte wordt veel aandacht geschonken. Fraaie, autoluwe routes verbinden de diverse gebouwen. Routes langs waterpartijen en met ontmoetingsplekken bieden plaats aan toekomstige kunstuitingen. In een tijdelijk onderkomen is in 2009 café-restaurant Polder geopend. Vanaf 2012 biedt de historische boerderij Anna Hoeve onderdak aan een definitieve horecavoorziening waar in de weekends culturele activiteiten op het programma staan. Inmiddels is een modern sportcentrum met allerlei faciliteiten volop in gebruik. Sportcentrum Universum is voor iedereen toegankelijk - studenten, DEAM werkt vanuit Science Park Amsterdam aan een nieuwe generatie medische instrumenten. Het bedrijf koos voor de locatie vanwege de representatieve omgeving. Ik werk samen met ziekenhuizen en benader grote instrumentenmakers die leveren aan de medische wereld. Science Park Amsterdam heeft voor mijn klanten de uitstraling die past bij ons bedrijf. Jules Scheltes, directeur DEAM Nieuwsbrief Science Park Amsterdam, maart 2010 25 science park amsterdam

ongeveer 275 personen. Een hotel met congresfaciliteiten en horecavoorziening is gepland. Door verschillende partijen - zoals ACE@Science Park, het Bureau Kennistransfer, het Life Sciences Center Amsterdam en het Amsterdam BioMed Cluster - worden bijeenkomsten georganiseerd op Science Park Amsterdam. Deze brengen verschillende disciplines bij elkaar, bijvoorbeeld door (Life) Science(s) Café s, prijsvragen, lezingen en colloquia. tiecentrum gericht op hoogwaardige kennisbedrijven. Ook ondernemingen die hieraan een direct ondersteunende functie bieden kunnen zich er vestigen. Bij voorgenomen vestiging is sprake van een selectieprocedure om de vestigingsvoorwaarden en het bijzondere karakter van het gebied te bewaken. In het kader van duurzaamheid en waterberging in dit polderlandschap, bestaat onder meer de verplichting om 40 procent van de daken van nieuwbouwprojecten geschikt te maken voor hemelwateropvang (sedumdaken). docenten, medewerkers en bewoners - en biedt negentig sporten aan: van fitness tot yoga en van dansen tot gewichtheffen. Het gebouw heeft ook twee grote sporthallen, vier squahsbanen, een klimwand, een sauna en eetcafé Oerknal. Een praktijk voor fysiotherapie, voedingsadvies en sportmassage is ook in het gebouwgehuisvest. Het congrescentrum op het Science Park bestaat uit drie zalen met een totale capaciteit van Wij zoeken een campusachtige omgeving, zo luidde de briefing aan de makelaar. Het Science Park bleek volledig te voldoen aan de voorwaarden. We hadden er nog nooit van gehoord, maar waren bij de eerste bezichtiging meteen verkocht. Een groot terrein met enorm veel bedrijvigheid en volop mogelijkheden voor flexibel werken. Bovendien met de mogelijkheid om uit te breiden. Dat was wat nodig hadden, als jong en groeiend bedrijf. En over hun eigen inrichting, met veel glas: Kijk om je heen: bij ons zie je de twee gezichten van het Science Park. Aan de ene kant het groene natuurgebied langs het Nieuwe Diep, aan de andere kant de ultieme bedrijvigheid en bouw van nieuwe panden. Wij groeien in een omgeving die ook groeit. Frank Verkerk, algemeen directeur MoneYou Nieuwsbrief Science Park Amsterdam, november 2009 Vestiging Begin jaren negentig vestigden zich de eerste bedrijven in het eerste bedrijfsverzamelgebouw. Inmiddels is MATRIX Innovation Center ontwikkelaar en eigenaar van vier andere Matrixgebouwen, allen met turn key kantoorruimte en facilitaire diensten. Matrix V, het BioPartner Center, heeft ook laboratoria. De verhuurder bouwt in de nabije toekomst een tweede kantoorgebouw met laboratoriumvoorzieningen. In deze gebouwen zijn kleinere kantoorruimten te huur, maar ook (delen van) verdiepingen. Op dit moment hebben honderd bedrijven in de Life Sciences, ICT en zakelijke dienstverlening hun uitvalsbasis op Science Park Amsterdam, grotendeels gevestigd in de bedrijfsverzamelgebouwen. Ontwikkelaar BAM bouwt ook in de toekomst twee kantoorgebouwen. Science Park Amsterdam biedt bedrijven ook de ruimte om zelf te bouwen of een eigen ontwikkelaar in te schakelen. Van bedrijfsverzamelgebouwen voor starters tot zelfstandige kavels voor grote bedrijven. Vestiging op het Science Park is zo eenvoudig mogelijk gemaakt; doordat alle ruimtelijke procedures al zijn doorlopen, worden bouw- en milieuvergunningen snel verleend. Science Park Amsterdam hecht aan hoogwaardige architectuur. Een supervisorenteam beoordeelt de ontwerpen op dat aspect. Science Park Amsterdam is een innova- Op Science Park Amsterdam is nog 173.000 m 2 beschikbaar voor kantoren en laboratoria. De grond is voor het grootste deel eigendom van de Universiteit van Amsterdam die het in erfpacht uitgeeft aan bouwers en ontwikkelaars. De hoogte van de grondprijzen is afhankelijk van de te realiseren bestemming en de omvang hiervan. 26

Bijzondere architectuur wordt beloond! Woongebouw Milos won in 2008 de Zuiderkerkprijs als beste (Amsterdamse) woningbouwproject. Milos was ook genomineerd voor de Glas Award 2008 en - evenals het 150kV-station - voor de Gouden A.A.P. 2009, een prijs van ArchitectuurCentrum Amsterdam. De nieuwbouw van AMOLF en de FNWI waren genomineerd voor de Gouden A.A.P. 2010.

SCIENCE PARK AMSTERDAM AMS-IX CWI e-biolab FOM-instituut AMOLF MATRIX INNOVATION CENTER Nikhef NWO SARA UvA-FNWI AUC AGENDIA LSCA BKT ACE@SCIENCE PARK MONEYOU TIPb DEAM TELECITY BDS GRONTMIJ/AQUASENSE MULTIMEDIAN VIROLAB EGI esrc BiG Grid AMSTERDAM nanocenter VANCIS NETHERLIGHT UNIVERSUM LIANDER POLDER OERKNAL MILOS ANDROS SAMOS MEANDER SCIENCE PARK AMSTERDAM AMS-IX CWI e-biolab FOM-instituut AMOLF MATRIX INNOVATION CENTER Nikhef NWO SARA UvA-FNWI AUC AGENDIA LSCA BKT ACE@ SCIENCE PARK MONEYOU TIPb DEAM TELECITY BDS GRONTMIJ/AQUASENSE MULTIMEDIAN VIROLAB EGI esrc BiG Grid AMSTERDAM nanocenter VANCIS NETHERLIGHT UNIVERSUM LIANDER POLDER OERKNAL MILOS ANDROS SAMOS MEANDER SCIENCE PARK AMSTERDAM AMS-IX CWI e-biolab FOM-instituut AMOLF MATRIX INNOVATION CENTER Nikhef NWO SARA UvA-FNWI AUC AGENDIA LSCA BKT ACE@SCIENCE PARK MONEYOU TIPb DEAM TELECITY BDS GRONTMIJ/AQUASENSE MULTIMEDIAN VIROLAB EGI esrc BiG Grid AMSTERDAM nanocenter VANCIS NETHERLIGHT UNIVERSUM LIANDER POLDER OERKNAL MILOS ANDROS SAMOS MEANDER SCIENCE PARK AMSTERDAM AMS-IX CWI e-biolab FOM-instituut AMOLF MATRIX INNOVATION CENTER Nikhef NWO SARA UvA-FNWI AUC AGENDIA LSCA BKT ACE@SCIENCE PARK MONEYOU TIPb DEAM TELECITY BDS GRONTMIJ/AQUASENSE MULTIMEDIAN VIROLAB EGI esrc BiG Grid AMSTERDAM nanocenter VANCIS NETHERLIGHT UNIVERSUM LIANDER POLDER OERKNAL MILOS ANDROS SAMOS MEANDER SCIENCE PARK AMSTERDAM AMS-IX CWI e-biolab FOM-instituut AMOLF MATRIX INNOVATION CENTER Nikhef NWO SARA UvA-FNWI AUC AGENDIA LSCA BKT ACE@ SCIENCE PARK MONEYOU TIPb DEAM TELECITY BDS GRONTMIJ/AQUASENSE MULTIMEDIAN VIROLAB EGI esrc BiG Grid AMSTERDAM nanocenter VANCIS NETHERLIGHT UNIVERSUM LIANDER POLDER OERKNAL MILOS