VELT Dijlevallei Roger Verlinden 22/05/2012 Roger.Verlinden2@telenet.be Snoei van Steenfruit 1. Wat is snoeien Snoeien is het wegnemen of vervormen van plantendelen. 2. Waarom snoeien zieke, verkeerd ingeplante, kruisende en schurende takken verwijderen zonlicht doorlaten in de kruin om schimmelinfecties beperken. de jonge bomen vormen. de takgroei regelen door afbuigen en evenwicht tussen groei en bloei bewaren. 3. Wanneer snoeien: Kers, Kriek, Pruim, Perzik, Abrikoos - snoeien van steenfruit mag enkel gebeuren tussen half april en half september, dit vanwege de loodglansziekte. NOOIT in de WINTER!!! - dikwijls wordt de nodige snoei na de pluk toegepast. - twijgen aangetast door bloesemmonilia moet men het ganse jaar door wegnemen. - kies een warme, droge dag uit, zodat de snoeiwonden snel kunnen opdrogen. 4. Het leven van een boom Stoffen fotosynthese worden: gedeeltelijk verbruikt door de ademhaling. opgeslagen in reservestoffen. gebruikt als bouwsteen. vervoerd naar de wortels. minder groei = meer bloei zware vruchtdracht = weinig bloem het volgend jaar Steile tak: beperkt aantal bloemknoppen. Gebogen tak: meer groei in de bocht, maar ook bloemknopvorming. Vlakke tak: in hoofdzaak bloemknoppen.
5. Theorie van Klebbs : Evenwicht van de sapverrichting Wortelgestel en kruin Snoeien (bladeren wegnemen) Verplanten (wortels wegnemen) Verwekt groei (ruw sap overheerst) Vereist snoei (bewerkt sap overheerst Gesteltakken onderling en harttak Harttak langer snoeien Doet deze sterker groeien (ruw sap bevoorraadt eerst de hoogste punten) Scheutvorming en bloemvorming Kort snoeien (veel bladeren wegnemen) Bevordert de groei en remt de bloemvorming 6. Groeiregels van Vochting : groeiresultaat na snoei naargelang de stand in de boom inplantingshoogte inplantingshoogte inplantingshoogte Verschillende inplantingshoogte Verschillende afstand tot harttak dikte dikte Verschillende dikte dikte dikte Verschillende groei De steilste groeit het sterkst De dikste groeit het sterkst De hoogst ingeplante groeit het sterkst De dichtst bij de harttak ingeplante groeit het sterkst
7. Snoeiproeven van Koopman : reacties van éénjarige twijg op de mate van inknippen Niet snoeien Insnoeien op 1/3 (2/3 wegnemen) Insnoeien op 1/2 Weinig insnoeien Afbuigen tot horizontale stand Grootste totale lengte Grootste hoeveelheid groei Grootste verdikking Veel, doch zwakke vertakkingen Weinig verlengenis en veel bloemknoppen 8. Vruchtbare delen Perzik, Pruim, Kers Gemengde twijg Is de ideale tak want hij heeft bloembotten en houtogen. Verzekert de dracht, en laat verjonging toe op de onderste houtogen. Voddentwijg Draagt alleen bloembotten. Het enige houtoog op de kop laat geen verjonging toe. Meituiltje Kort stompje met één houtoog en 4 tot 6 bloembotten. Niet snoeien maar de groei versterken door de bloem -botten te verwijderen.
9. Snoeien Kers Vormsnoei spilvorm: na het planten niet snoeien. steil groeiende takken worden vanaf de jeugd uitgebogen. houdt de spilvorm op een hoogte van 2,5 à 3 meter. houdt 5 of 6 hoofdtakken aan. Verdeel die op de stam op zo'n manier dat de onderste takken ook licht krijgen. Onderhoudsnoei - wildopslag steeds zo ver mogelijk terug snoeien. - naar binnen groeiende takken of steile takken totaal weghalen. - dode takken worden verwijderd. - laat lucht en licht in de kruin, belichting tot aan de onderste takken. - beperk boomhoogte en boombreedte door terug te snoeien op een jongere vertakking. - zorg voor verjonging van het vruchthout. - snoei steeds terug tot op een stomp. - snoei voorkomt explosieve vruchtzetting, doch geeft dikkere vruchten.
10. Snoeien Kriek Het eerste jaar - 3 tot 4 twijgen behouden als gesteltak, uit elkaar en vlak ingeplant. - de steilste weg en de overige goed uitdunnen. - deze twijgen afbuigen tot op 45 tot 60. De bovenste takken tot op 90. - concurrenten van de kop verwijderen of als nieuwe kop gebruiken. - twijgen lager dan 50 cm worden best verwijderd. Het 2 de tot 5 de jaar - zo weinig mogelijk snoeien: enkel uitdunnen en te steile takken wegnemen. - de kop insnoeien of van kop verspringen. - de onderste gesteltakken uitbuigen tot op 45, de middelste tot op 60, bovenaan tot op 90. - vruchthout op de gesteltakken horizontaal afbuigen of platsnoeien. Na het 5 de jaar Belichting bevorderen: Vruchthoutsnoei: - spilvorm is goed als de boom niet te hoog wordt. - om de vorm te behouden moeten de takken onderaan steiler staan dan bovenaan. - van een spil kan een struik gemaakt worden door de middentak eruit te zagen. Men doet dit in 2- maal, te beginnen vanaf het 7 de jaar. - bovenaan en aan de buitenzijde het vruchthout uitdunnen, om het zo kort mogelijk bij de gesteltak te houden. - onderaan en in het midden ouder vruchthout vervangen door jong. - de dieven direct wegsnoeien, ofwel tijdelijk (2 jaar) behouden omdat hier veel en dikke vruchten aankomen. Verjongingssnoei: - alleen nodig na jaren niet of slecht snoeien. - vooral met de zaag werken, en de wonden behandelen.
11. Snoeien Pruim Uitbuigen takken uitbuigen om sneller vruchten te hebben. in totaal 4-5 gesteltakken, in een stand van 65-80 t.o.v. de stam (iets boven het horizontale). hoe ouder de pruimenbomen, des te meer de gesteltakken mogen zakken, maar ze blijven net boven het horizontale. het vruchthout aan de stam, boven die 4-5 gesteltakken, heeft best een horizontale stand. Veel of weinig snoeien? snoei indien mogelijk zo weinig mogelijk of zelfs niet. gesteltakken bijna horizontaal uitbuigen is beter dan te snoeien. bij verwaarloosde bomen de snoei over 3 jaar verdelen. zaag beter 1 grote tak weg, dan vele kleine weg te snoeien. Hoe sterke twijgen behandelen? rugtwijgen zo vroeg mogelijk wegbreken, als ze nog kruidachtig zijn. zijtwijgen opzij van de gesteltakken horizontaal uitbuigen. twijgen aan de stam, die steil omhoog groeien snoeien op een stompje van 2-5 cm. verlengingen van gesteltakken uitbuigen naar 65-85 t.o.v. de harttak. twijgen onderaan op de stam en wildopslag van de onderstam volledig verwijderen. Wat verwijderen? wildopslag van de onderstam. kruisende, afgebroken en dode takken. te dikke takken bovenaan de stam of harttak. takken die bij het uitbuigen uitbreken. verticaal groeiende rugtwijgen. steil groeiende takken langs de stam. te lang en afhangend vruchthout. te laag hangende takken aan de stam. een tak aangetast door loodglansziekte. verdroogde of beschimmelde vruchten.
12. Snoeien Perzik, Abrikoos Snoei bij het planten alle jonge twijgen afknippen op een stompje. kan als piramidale boom ofwel als waaiervorm tegen een warme muur geplant worden. bij piramidevorm kies je dan 3 of 4 scheuten die mooi verdeeld staan. Zo bekom je 3 tot 4 gesteltakken, die breder uitgroeien, met een open kroon. bij waaiervorm is de stam 1 tot 2 meter lang en hieraan zitten 6 tot 8 dikke gesteltakken in de vorm van een halve cirkel. Snoei tijdens de zomer van eerste groeijaar op de gesteltakken, die op hun beurt terug vertakken, steeds de rugscheuten weghalen en alleen de zijscheuten bewaren. zorg er ook voor dat aan de verlengenis maar 1 twijg doorgaat. Onderhoudsnoei voornamelijk na de bloei. van nature groeit de perzikboom smal omhoog en dan sterven de onderste takken af. vruchten komen slechts éénmaal op takken die het jaar tevoren zijn gevormd. Ouder hout heeft de neiging om kaal te worden. Zoveel mogelijk jong hout behouden. gesteltakken met afgedragen hout terug op een jonge twijg. zwaarste takken na de pluk weg snoeien. snoeiwonden insmeren met wondpasta. dode en zieke takken verwijderen. Zomersnoei en vruchtdunning de groei afremmen, door te snoeien kort na de vruchtzetting (mei). twijgen welke te zwaar beladen zijn met vruchten doorknippen op enkele vruchten. men tracht steeds na elke vrucht wat blad te laten staan. bij het nadunnen zal men de vruchten voldoende ruim uit elkaar zetten. jonge scheuten op de bovenkant of onderzijde en concurrenten op 4 of 5 bladeren innijpen. scheuten die later een gesteltak of vruchttak moeten vervangen worden niet ingekort.
Waaiervorm een volgroeide waaiervorm wordt na de oogst gesnoeid. nieuwe scheuten en vervangers van gesteltakken intoppen als ze minimaal 40 cm lang zijn. zijscheuten aan deze toekomstige gesteltakken worden teruggeknipt op ca 5 cm. de zijscheuten moeten een onderlinge afstand hebben van ca 12 cm. jonge hoofdscheuten aanbinden aan bamboestokken, vastgemaakt aan horizontale draden.