Snoeien bij bessen en ander kleinfruit!

Transcriptie

1 Tuinhier Snoeien bij bessen en ander kleinfruit!

2 Bramen, frambozen en bessen zijn niet enkel lekker en gezond, ze zorgen voor een welkome afwisseling in het menu. Je kan ze vers, recht van de struik eten maar vaak zijn ze verwerkt tot allerlei gerechten en desserts ook heerlijk. Natuurlijk kan je in de winkel allerhande bessen en ander kleinfruit vinden, maar wat uit je eigen tuin komt geeft nog altijd meer voldoening! We kunnen natuurlijk niet alles bespreken, daarom bekijken we de snoei van enkele veel voorkomende bes-achtigen in onze tuinen. Ribes soorten Van het geslacht Ribes bestaan ruim 150 soorten. Het zijn gladbastige of gedoornde, niet-wintergroene heesters met mooi drie- of vijflobbig blad. Sommige soorten zijn prachtig in de siertuin, andere zijn niet alleen mooi maar geven bovendien heerlijke vruchten. Dat zijn van oudsher de rode en witte aalbessen (Ribes rubrum), zwarte bessen (Ribus nigrum) en de behaarde kruisbessen (Ribus uvacrispa). Er zijn ook hybriden-bessensoorten, zoals de jostabes, een kruising tussen zwarte bes en kruisbes. CASSISBES 'Black' Enkele soorten die de moeite waard zijn: Zwarte bes met redelijk goede ziektebestendigheid. Mooie dikke bessen met sterke cassissmaak. CASSISBES Ojeblanc Cassisbes met groene bessen. Zachtere cassissmaak. Gezonde plant. AMERIKAANSE ZWARTE BES Zwarte bes met gele, lekker ruikende bloemen in het voorjaar. Rijpt nadat de cassisbessen geplukt zijn. Glanzend zwarte bessen met zachte cassissmaak.

3 AALBES Red Rode aalbes. Grote trossen met dikke bessen, zeer goede smaak. Vroeg rijp en makkelijke groeier. AALBES White Witte aalbes. Tamelijk kleine bessen aan korte trossen. Zeer goede smaak. Weinig ziektegevoelig. AALBES Pink Roze aalbes. Plant gevonden in een oude boomgaard. Mogelijk een restant van een ooit aangeplante bessenstruik of een zaailing. Aalbes met zeer lekkere roze bessen aan vrij grote trossen. Gezonde, sterk groeiende plant. KRUISBES Dikke Vava Meeldauwgevoelig oud ras. Grote rode bessen met zeer goede smaak. De smaak van dit ras is zo goed dat de meeldauwgevoeligheid er bij wordt genomen. KRUISBES Jahn s Prairiebes Stekelloze kruisbes met kleine tot middelgrote, stevige vruchten die rood verkleuren bij rijpheid. De smaak komt dicht in de buurt van kruisbes Dikke Vava. Meeldauwresistent en krachtige groeier. KRUISBES Red Rode kruisbes met uitstekend smakende bessen. Sterke planten met hoge opbrengst. KRUISBES Green Groene kruisbes, zeer grote bessen met lekkere smaak. Krachtige groeier en sterk productief.

4 JOSTABES Kruising van zwarte bes en kruisbes. Produceert kruisbesachtige zwarte bessen die smaken naar zoete cassisbessen. (Deze soorten zijn te verkrijgen bij den oude kastanje te Herselt) De 5 Principes voor het Snoeien van Aalbessen Snoei bij ribes Een rode bessenstruik heeft een grote groeikracht en maakt veel nieuwe scheuten tijdens 1 groeiseizoen, de oude gesteltakken zijn dikwijls wat gaan hangen onder het gewicht van de bessen en moeten vervangen of toch minstens gecorrigeerd worden, het hart van de plant staat helemaal vol met nieuwe grondscheuten, Waar moet u nu in godsnaam beginnen te snoeien? Het is heel moeilijk om het overzicht te bewaren bij een struik die jaarlijks gesnoeid wordt, laat staan dat u een verwaarloosde struik moet gaan snoeien! Indien u echter de volgorde van de 5 principes voor het snoeien van aalbessen aanhoudt en elke keer concentreert op 1 principe is het doenbaar. U vergeet gewoon al die gesteltakken, nieuwe grondscheuten, oude takken, vruchthout, en bekijkt elke keer enkel de takken die u nodig heeft om het volgende principe toe te passen. Zo kunt u stap voor stap beginnen een beetje orde in de struik te brengen en tegen dat u aan principes 3 bezig bent, is de knoop grotendeels ontward en begint de struik opgekuist te geraken. Principe 1: Alle laaghangende scheuten weghalen Bij de meeste scheuten is het redelijk duidelijk dat ze te laag hangen, deze mag u direct wegsnoeien. Sommige andere takken zijn twijfelgevallen, maar u moet dan indenken wat er gebeurt als ze volhangen met het gewicht van vruchten. Wanneer u lichte druk uitoefent op de tak en hij buigt redelijk gemakkelijk door dan is het het beste om deze tak ook weg te halen. Ook zwakke takken die helemaal onder en achter een zware gesteltak groeien, kunt u best verwijderen. Deze takken gaan verder naar buiten (horizontaler) groeien en gaan nooit veel vruchten dragen omdat ze in de schaduw groeien van de gesteltak. Ook deze takken kunt u best weghalen, hun groei gaat verspilde moeite zijn voor de plant. Principe 2: Slecht gerichte takken verwijderen Sommige takken zijn, op zoek naar licht, helemaal krom gegroeid, hebben zich bijna rond een andere tak gewrongen of zijn door het midden gegroeid. Al deze takken moeten verwijderd worden. Zeker ook alle grote takken uit het hart van de plant moeten verwijderd worden. Zo krijgt u een struik die open is in het midden. Hierdoor komt er ook in het midden van de struik licht en lucht. Zo worden schimmelziektes voorkomen en komen er toch vruchten in het binnenste van de struik. Maakt u het hart niet luchtig, dan gaat de plant enkel langs de buitenkant vruchten dragen en gaat de opbrengst gevoelig lager liggen. Takken die heel dicht bij elkaar staan en elkaar gaan hinderen zodra er blad komt aan de struik moeten enkel gezet worden. De slechts geplaatste of slechtst ontwikkelde tak wordt verwijderd. Ook tak ken

5 die tegen elkaar scheuren moeten geheel of gedeeltelijk verwijdert worden. De scheurende delen gaan door de wind steeds blijven over elkaar wrijven en beide takken gaan beschadigt geraken. In deze fase moet u niet teveel twijfelen. Zeker bij planten die veel krachtige, nieuwe scheuten hebben gemaakt, kunt u redelijk drastisch snoeien en alle takken die verkeerd staan verwijderen. Het hart van de struik komt vrij en de keuze van de (toekomstige) gesteltakken wordt eenvoudiger wanneer alle overbodige hout eruit is. Principe 3: Terugsnoeien op 6 8 gesteltakken De gesteltakken vormen de basis, het raamwerk van de plant. Een gesteltak gaat ongeveer 4 5 jaar mee en moet dan vervangen worden. Een oude gesteltak wordt best vervangen door een tak van 2 jaar oud. Dit is normaal een grondscheut die vorig jaar is teruggesnoeid en dit jaar vertakkingen heeft gemaakt. Deze zal dit jaar al goed dragen, maar vooral de 2 volgende jaren overvloedig bessen produceren. Probeer de gesteltakken zo te kiezen dat er tussen de 6 à 8 dikke, stevige takken overblijven die redelijk recht zijn opgegroeid. Wanneer ze nu al redelijk schuin staan, gaan ze onder het gewicht van de trossen bessen verder hangen en op andere takken gaan liggen. Dat is niet de bedoeling en moet vermeden worden. Indien u dus de keuze heeft tussen 2 takken waarbij 1 tak iets minder sterk ontwikkeld is maar rechter groeit, kunt u beter de schuinere tak weghalen. Probeer er ook voor te zorgen dat de gesteltakken gelijk verdeeld zijn over de struik. Ze moeten bij bovenaanzicht een mooie cirkel vormen rond het hart van de plant. Ideaal allemaal op ongeveer dezelfde tussenafstand (al is dit niet altijd het geval in de praktijk). Ook de mooie cirkel is niet altijd mogelijk. Soms ontwikkelt een struik langs 1 kant weinig grondscheuten en moet de gesteltak vervangen worden omdat hij hopeloos verouderd is. Het gebeurt dan wel eens dat er een gat ontstaat langs één kant van de struik en dat de gesteltakken niet mooi gelijk zijn ingeplant. Probeer dan wel zeker vervangende scheuten te voorzien zodat dit gat volgend jaar is opgevuld. Ook hier moet u weer durven snoeien. Meer gesteltakken dan 8 overhouden heeft weinig zin en doet de plant meer kwaad dan goed. De takken gaan te dicht bijeen staan, met schimmelziektes, te weinig licht en een lage opbrengst als gevolg. Staan er teveel takken, snoei dan tot u op het juiste aantal uitkomt! Haal alle overbodige takken volledig weg, er wordt niet op stompjes gesnoeid bij rode bessen. U streeft naar sterke grondscheuten en deze worden tegengehouden wanneer u overal kleine stompjes laat staan die uitlopen en zwakke scheutjes opleveren. Principe 4: Voorzie vervangers voor de gesteltakken Elk jaar moet u enkele gesteltakken vervangen, ze dragen immers maar een 4-tal jaar. Om deze te kunnen vervangen moet u natuurlijk wel een vervangende scheut klaar hebben zitten. Nu voorzien we de vervangers voor de snoei van volgend jaar. Bekijk hoeveel gesteltakken er volgend jaar moeten vervangen worden en zorg dat er minstens evenveel vervangende scheuten zijn. Wanneer u het luxeprobleem heeft dat er zeer veel grondscheuten zijn, kunt u de best geplaatste scheuten eruit kiezen en al de rest verwijderen tot tegen de grond.

6 Alle scheuten die overblijven, snoeit u met 1/3 terug op een naar buiten staand oog. Deze grondscheuten gaan hierdoor flink vertakken en een tak vormen met 2-jarig hout en 1-jarige zijscheuten. Ideaal als vervangende gesteltak volgend jaar. Principe 5: Gesteltakken prikkelen tot vertakken Bij gesteltakken komt het meeste fruit aan de korte zijtakken van het 3- tot 4- jarige hout. Door de toppen van gesteltakken een beetje in te korten wordt de dominantie van de top doorbroken en gaan de onderliggende takken uitlopen. Doordat er heel veel takken gaan uitlopen wordt de groeikracht verdeeld en krijgt u zo een grote hoop korte zijtakjes op de gesteltakken. Deze zijtakken zijn werkelijk ideaal om vruchten voort te brengen en gaan een massa bessen produceren! Probeer altijd terug te knippen op een knop naar buiten. Hierdoor wordt de struik gedwongen om van het hart weg te groeien en gaat dit licht en luchtig blijven, met alle voordelen vandien. Ook takken die hoger dreigen te worden dan 1,40 1,50 m moet u terugsnoeien. De struik mag eigenlijk niet hoger groeien dan 1,50 m. Stap voor stap Indien u nu bij het snoeien elke keer principe per principe behandelt, wordt het snoeien eigenlijk redelijk eenvoudig. Elk principe op zich is uiteindelijk niet zo moeilijk om toe te passen en na de 5 principes is uw struik volledig gesnoeid en klaar om een overvloedige oogst voort te brengen. U moet altijd in het achterhoofd houden dat een slecht gesnoeide bessenstruik nog altijd veel meer vrucht gaat dragen dan een niet gesnoeide struik! Gewoon snoeien dus en niet teveel twijfelen, de bessenstruik herstelt zich wel wanneer u fout snoeit. Probeer wel niet meer dan 1/3 tot de helft van het aanwezige hout te verwijderen, anders snoeit u wel heel drastisch en kan de struik er last van hebben. SNOEIEN van KRUISBESSEN Struik: Eens de jonge struik geplant mag je de takken terugknippen op ongeveer 10 cm (net boven een oog dat naarbuiten wijst). Tijdens het daaropvolgende groeiseizoen zullen er talrijke nieuwe krachtige scheuten ontstaan, waarvan we er een 4 à 5 behouden zodanig dat ze telkens 30 cm uit elkaar staan, goed gespreid over de struik. (we denken hierbij aan stevige takken, die onder een niet te scherpe hoek staan ingeplant). De andere takken worden weggesnoeid. In principe word er steeds op een oog naar

7 buiten gesnoeid. Bij sterk afhangende rassen, kiezen we steeds een oog dat naar boven wijst (dit om te voorkomen dat takken op de grond komen). De zwakste van de behouden scheuten wordt met ongeveer eenderde teruggesnoeid. De andere takken worden op gelijke hoogte geknipt. (let op: wanneer je stevige tweejarige struiken koopt, dan knip je ze terug zoals zopas beschreven : terugknippen tot de helft waarbij 4 à 5 takken worden behouden) Onderhoudssnoei Kruisbessen dragen vrucht op hout dat het vorig seizoen is gevormd of op ouder hout. Snoei is er dus vooral op gericht dat er voldoende nieuw hout wordt gevormd of dat er veel korte sporen ontstaan. (bij een spoor, naam voor eenzijtakje van enkele cm lang en bezet met één of meerdere botten, wordt er slechts een miniscuul kort stukje nieuw hout gevormd, waardoor het jaar na jaar amper toeneemt in de lengte) a. snoei de grondscheuten volledig weg (best tot op de wortel) tenzij je een nieuwe tak nodig hebt om een evenwichtige struik te bekomen. b. Takken die naar binnen groeien (naar het centrum van de struik) worden ook weggeknipt c. Zeer sterk groeiende nieuwe scheuten die recht naar boven groeien (=waterlot) worden ook weggesnoeid d. De nieuwgevormde verlengenis van de behouden takken van vorig seizoen worden tot ongeveer de helft ingekort. Afhangende zijtakken worden ingekort tot op een oog dat naar boven is gericht. Bij meer opwaarts groeiende takken wordt boven een oog geknipt dat naar buiten wijst (=weg van het hart van de struik). e. Om licht en lucht in de struik te laten komen moet er voldoende tussenruimte zijn tussen de zijtakken. Het teveel aan takken wordt weggenomen. We gaan er hierbij vanuit dat zijtakken minstens 10 cm uit elkaar moeten staan (met andere woorden dat je er vlot met de hand tussen kan om bessen te plukken). De nieuw gevormde zijscheuten worden niet gesnoeid tenzij de struik in onbalans dreigt te geraken. In dat geval moet een deel van deze scheuten worden ingekort. Bij meeldauwgevoelige soorten worden de (aangetaste) toppen vaak systematisch weggesnoeid in de hoop zo de infectie te verminderen tijdens het volgende groeiseizoen... Het is best om deze aangetaste toppen te verbranden. Ook tijdens het groeiseizoen dient het aanbeveling van de zieke groeipunten weg te knippen en deze aangetaste delen op gepaste manier te vernietigen. f. Verjonging van iets oudere struiken gebeurt best door een nieuwe scheut aan de basis van de tak of pant te laten staan (zie a). Deze nieuwe jonge scheut wordt eventueel op de gewneste plaats gebonden aan bijvoorbeeld een bamboe stok. Vervolgens wordt de tak met 1/3-1/2 ingekort net boven een goed geplaatst oog. De volgende twee jaar zal deze nieuwe scheut zich omvormen tot een nieuwe gesteltak die opnieuw vruchten draagt. Wanneer men een struik zo af en toe verjongt dan kan deze gemakkelijk 25 jaar of meer in goede conditie worden gehouden... Stamboompjes worden op dezelfde manier gesnoeid zoals beschreven bij een struik. Let wel wortelopslag dient in dit geval steeds te worden verwijderd daar het hier gaat om de onderstam. Ook zijscheuten die op de stam ontstaan dienen steeds te worden verwijderd. Verjonging dient hier te gebeuren door het sparen van een nieuwe scheut die in het hart, of dicht aan de basis van de takinplant ontstaat. Verder geldt de beschrijving zoals beschreven bij de struik. Snoer of Cordon (haag): Het grote voordeel -ook voor de amateurkweker- van het snoer is de betere toegankelijkheid van de struik (dit betekent dat het plukken makkelijker en vaak minder prikkend zal verlopen). Voor de opkweek wordt een raamwerk gemaakt bestaande uit steunpalen waaraan1 (korte snoei) of 5-6 (lange snoei) draden zijn bevestigd. Tussen de rijen wordt een afstand van ongeveer 1.8 (korte snoei) of 2.8 m (lange snoei) aangehouden. Lange snoei

8 Planten worden zo'n 65 cm uit elkaar geplant langs de draden. Mocht men er voor opteren om 2 of zelfs 3 stammen per plant aan te houden, dan wordt de respectievelijke afstand 90 en 120 cm. De topscheut wordt aan de draden aangebonden tot de toegelaten hoogte (=bovenste draad) wordt bereikt. Zijscheuten worden eveneens aan de draden aangebonden, en wel zo dat ze een kleine hoek vormen met de hoofdscheut. Eventueel sterk groeiende zijscheuten die gaan concurreren met de topscheut worden ingekort of volledig weggesnoeid. De topverlengenis wordt steeds met ongeveer 1/3 ingekort, tenzij de groei slechts rijkt tot aan de volgende draad. Tijdens de winter worden enkel de zijscheuten behouden die uit de haag groeien (dus dwars op de draden). Ze worden niet gesnoeid. De andere zijscheuten worden weggesnoeid. Zwak groeiende scheuten (- 40 cm) worden niet gesnoeid. Het volgende seizoen zullen er zich nieuwe scheuten vormen die als vervangers dienen van de 'oude' scheuten. Deze oude scheuten worden dan ook weggensoeid (kan reeds na de pluk). Let er op om voldoende afstand te houden tussen de zijscheuten (plukkken, lucht, licht,...) Korte snoei De afstand tussen de stammen wordt dan cm. Meestal wordt geadviseerd om slechts één stam aan te houden. Er wordt dan geplant op 45 à50 cm.(sterk groeiende rassen eventueel op 60 cm). Men gebruikt één draad (bovenaan) en gebruikt een steunstok (bamboe) om de plant aan vast te binden. De topscheut wordt ingesnoeid met 1/3 tot de gewenste hoogte wordt bereikt ( m) en wordt regelmatig vastgebonden. Van dan af aan wordt de topscheut behandeld als de zijscheuten die zich vormen. Zijscheuten worden (zomer) ingenepen of geknipt op 20 cm. Wanneer ze opnieuw uitlopen worden de nieuw gevormde zijscheuten ingenepen of geknipt op 3 cm. Tijdens de winter wordt deze (hoofd)zijscheut dan

9 teruggesnoeid tot een 3 à 5 cm. (wat overeenkomt met een 3-tal ogen). Zo gaat men jaar na jaar tewerk. Als na enkele jaren de zijscheuten te lang worden, snoeit men deze terug op een oog dat zich dichter bij de stam bevindt, waardoor men opnieuw een kortere zijtak bekomt. Voor zwakker groeiende rassen kan men de tussenafstand tussen de rijen eventueel zelfs reduceren tot 1.5 m. Boompjes Het gaat hier in feite om een struik die op een kort stammetje (8-15 cm) wordt gekweekt. Het verschil met de struik op stam is dat het hier wel degelijk gaat om een stammetje gevormd door de variëteit zelf. Dit bekomt men door een jonge plant terug te knippen op zo'n 20 cm. Vervolgens zullen er hier 4 à 5 takken ontstaan die als frame kunnen dienen voor de vorming van een struik. verdere verzorging verloopt hetzelfde als bij een struik.(zie hoger) Verwaarloosde planten Verwaarloosde planten dienen minstens over een periode van twee seizoenen teruggesnoeid te worden (dus niet alles in één seizoen wegsnoeien) tot de gewenste proporties. Het eerste seizoen wordt alle dood en ziek hout weggeknipt. Te lange takken, of de grond rakende takken (die eventueel zelfs wortels hebben gevormd) worden ingekort tot zo'n 30 cm. Wanneer dit is uitgevoerd moet men reeds vlot met zijn hand tot in het hart van de struik kunnen komen. Is dit niet het geval dan moet men een aantal takken tot tegen de stam wegknippen zodat er voldoende lucht tot in het hart van de struik kan komen. Het is best om zo'n 4-6 goed geplaatste takken te sparen. Tijdens de zomer worden de bessen geplukt. Eventuele grondscheuten worden verwijderd. De volgende herfst/winter worden enkele nieuwe scheuten -die zich zullen hebben gevormd- behouden om enkele oude takken te vervangen. De struik wordt nu verder gesnoeid zoals beschreven voor de reguliere snoei van de struik. Wordt er tijdens de zomer erg veel nieuwe groei gevormd dan wordt het teveel aan nieuwe twijgen gewoon verwijderd (uitbreken met de hand, of wegknippen) Jostabes

10 Snoeien van Jostaberry zoveel mogelijk beperken: Snoeitijdstip: tussen februari en maart. Tracht de eerste jaren zo weinig mogelijk te snoeien. Verwijder enkel te laag zittende zijtwijgen en dode takken. Een te sterke snoei is nadelig voor de vruchtzetting, daar jostabessen vooral op korte twijgjes vruchten geven. Luchtig gesnoeide planten zijn gemakkelijker te plukken en te beschermen tegen vogelvraat. Jostabessen geven vruchten op kort vruchthout. Hoe minder je snoeit in de winter hoe beter! Een beperkte zomersnoei waarbij jonge scheuten regelmatig worden ingetopt op cm mag gebeuren. In vergelijking met andere bessensoorten is de productie dikwijls lager en worden de struiken groter in omvang. Frambozen Goed snoeien zorgt voor een hogere productie. Ook is het met de snoei mogelijk om de framboos in toom te houden, dit is geen overbodige luxe bij deze vrij wild groeiende plant. Er zijn twee groepen frambozen: zomerframbozen en herfstframbozen. Zomerframbozen zijn rijp in juli tot begin augustus terwijl herfstframbozen rijp zijn in Augustus tot begin September. Op onze site staat duidelijk aangegeven welke rassen herfst- (najaar) en welke rassen zomer- (zomer) frambozen zijn. De snoeimethoden voor deze groepen verschillen erg, en daarom is het belangrijk om te weten wat uw framboos is. Hieronder is een tabel met daarop de rassen in ons assortiment en of het herfst- of zomerframbozen zijn. Als uw ras er niet tussen staat kunt u afgaan op de eerder genoemde rijptijden. Frambozen rassen op zomer- of herfstframboos Aroma Queen Herfstframboos Autumn Bliss Fallgold Heritage Herfstframboos Herfstframboos Herfstframboos

11 Ottowa Polka Zefa Herbstente Black Jewel Glen Ample Glen Clova Malling Promise Schönemann Tulameen Golden Everest Herfstframboos Herfstframboos Herfstframboos Zomerframboos Zomerframboos Zomerframboos Zomerframboos Zomerframboos Zomerframboos Zomerframboos Herfstframbozen snoeien Herfstframbozen zijn veel makkelijker om te snoeien, daarom is het voor een beginner ook zeker aan te bevelen om met een herfstframboos te beginnen. Een herfstframboos geeft laat vrucht en heeft daardoor tijd om nieuwe takken te vormen voordat hij gaat bloeien, en dus vrucht gaat dragen. Hierdoor geeft de herfstframboos vrucht op eenjarig hout en kunt u eigenlijk niets fout snoeien. Alle takken kunnen weggesnoeid worden, en alsnog geeft hij het volgende jaar vrucht. Het beste is dus om na de pluk de takken die gedragen hebben weg te snoeien, samen met alle dunne en slechte nieuwe takken. De dikke en goed gevormde nieuwe takken kun je laten staan, en die zullen het volgende jaar de basis van de plant vormen. In principe zijn bij de herfstframboos veel methoden goed, omdat hij erg makkelijk is. Wel is het belangrijk om altijd een minimum van 15cm. takken boven de grond te houden. Dit is de plant zijn bescherming in de winter.

12 Zomerframbozen snoeien Het wegsnoeien van een draagtak bij een framboos. Zomerframbozen geven vrucht op 2-jarig hout. Dit betekent dat u de takken die het jaar zijn gevormd nodig heeft voor volgend jaar om vruchten te krijgen. U kunt de zomerframboos dus niet helemaal terugsnoeien. Verwijder na het plukken van de frambozen de takken die vrucht gedragen hebben en laat de nieuwe twijgen staan. U kunt enkele nieuwe takken verwijderen als er teveel nieuw loof is gevormd. Braambes Rubus fruticosus - braambessen Bij het telen van braambessen is het belangrijk van regelmatig en goed te snoeien. Een jaarlijkse snoei voorkomt het uitbreiden van een aantal schimmelziekten en mijten. Het snoeien kan in het voorjaar of in het najaar gebeuren. Meestal sterven de oude takken, na vruchtdracht niet af. Een gesnoeide en goed uitgedunde bramenstruik geeft meestal zoetere en grotere vruchten. De rijping kan ook sneller gebeuren. Snoei bij het planten van een nieuwe braambes De takken na het planten tot op 30 cm terug te snoeien. Zodra de nieuwe scheuten 25 cm lang zijn, worden de oude takken verwijderd. Door deze snoei is de hergroei meestal veel beter. De onderhoudsnoei Meestal snoeit men braambessen in het voorjaar (half maart). Bij rassen die weinig of niet vorstgevoelig zijn, kan men deze onderhoudsnoei ook nog in het najaar of tijdens de zomer (na de oogst) toepassen. Voordelen van een voorjaarsnoei:

13 - bij vorstgevoelige rassen zal men minder vorstschade aan de jonge takken hebben. Het oude hout geeft beschutting aan de jonge takken. Het ras Tayberry is o.a. gevoelig voor vorstschade. - fruittelers hebben in het voorjaar meestal meer tijd dan in het najaar. jan. feb. mrt. apr. mei juni juli aug. sept. okt. nov. dec. Men snoeit het afgedragen (tweejarige hout) en de zwakke en beschadigde nieuwe takken weg. De dikste eenjarige takken geven de grootste vruchten. Men zal dus de overbodige dunnere en beschadigde takken verwijderen. Men houdt dus 6-8 dikke eenjarige takken aan per lopende meter en de overige snoeit men tot tegen de grond weg. Door een goede uitdunningsnoei toe te passen, zullen de vruchten groter en zoeter worden. Ook zijn de vruchten dan minder vatbaar voor vruchtrot.bij de gestekelde rassen is deze uitdunningsnoei erg belangrijk, om vlot te kunnen oogsten. De gestekelde twijgen kunnen ook de rijpende bramen beschadigen. Zijtakken worden tot op 2-3 goede knoppen teruggesnoeid. Het uiteinde van de aangebonden tak wordt boven een goede knop, cm boven de bovenste draad weggesnoeid. Op deze manier kan men bij de oogst alles vlot van op de grond oogsten. Onderaan kan men tot op een hoogte van 40 cm alle zijhout verwijderen. De vruchten hiervan gaan meestal toch op de grond hangen en zijn meer vatbaar voor vruchtrot. Na de oogst kan men de overblijvende twijgen of takken mooi aanbinden aan een leidraad. Dit aanbinden kan gebeuren met touw, elektriciteitdraadjes of met speciale klemmetjes. Tijdens de zomer kan men de nieuwe scheuten tussen de vruchtdragende takken leiden ofwel kan men de nieuwe scheuten over de grond leiden, zodat ze de oogst niet belemmeren

14 Blauwe bessen snoeien Blauwe besssen (voor goed doorlatende tuingrond) Volgende rassen komen in aanmerking: Bluegold, Bluejay, Brigiita Blue, Chandler, Darrow, Denise Blue, Draper, Duke, Elisabeth, Elliott, Hardy Blue, Legacy, Liberty, Misty, Noprthcountry, Northland, Northblue, Northsky, Nui, O'neal, Ozark Blue, Patriot, Petite, Poppins, Reka, Spartan, Star, Sunshine Blue en Toro. Blauwe bessen (geschikt voor zwaardere bodems Volgende rassen komen in aanmerking: Blue Jay, Brigitta Blue, Darriw, Denise Blue, Elisabeth, Elliott, Goldtraube 71, Jersey, Northland, Patriot, Poppins, Spartan en Sunshine Blue Opkweek en snoei Bij een jonge plant is amper snoei nodig. Eventueel kunnen de lage takjes onderaan worden weggenomen. Bij nieuwe groeischeuten is het zaak deze tijdens het groeiseizoen tijdig in te knippen (toppen) zodat ze zijtakken produceren waarop andien dan de blauwe bessen zullen komen. Bij niet toppen van deze takken zullen ze voor een groot deel kaal blijven en enkel aan de top zijtakjes porduceren. Eens de plant drie-vijf jaar oud wordt, ontstaan er geleidelijk steeds meer kleine zijtakjes waarvan de uiteinden droog zijn. Doel is om geleidelijk aan deze oude zijtakken te vervangen door nieuwe jonge scheuten, omdat deze laatste de grootste vruchten dragen. Dus we gaan enerzijds door met jonge groeischeuten in te toppen, maar dan geven we ze in de winter ook de ruimte door een deel van de oude (zij)takken weg te snoeien zodat ze voldoende licht krijgen. In feite gaat het hier dus om een vervangingssnoei van het vruchtdragend hout.

15 Vanaf de derde winter diet men dus de oude takken weg te nemen, en de basis te leggen voor de nieuwe takken die de daaropvolgende zomer zullen uitgroeien uit de 2-3 gespaarde knoppen op een goed geplaatste centrale tak. De tak die in de winter op lengte werd gesnoeid wordt in de lente (voor de knoppen echt uitlopen) verder naar beneden gebogen en uitgebonden

16 Andere bruikbare methode: Blauwbessen (Vaccinium corymbosum) worden gesnoeid met het oog op het continu verjongen en uitdunnen van de planten, aangezien krachtige, jonge scheuten de beste beskwaliteit opleveren. De snoei wordt uitgevoerd in februari of maart. Er zijn twee stappen in het snoeien van een blauwbes.

17 Structuur In een eerste etappe wordt de algemene structuur van de struik onder handen genomen. De oudste gesteltakken worden weggesnoeid en worden vervangen door jonge grondscheuten. Zoals hoger aangegeven streef ik naar 12 takken per plant, met als doel ieder jaar de 2 oudste takken te vervangen door nieuwe grondscheuten. Zo worden de takken maximaal 6 jaar oud. Mijn blauwbesstruiken zijn nog redelijk jong (4-6 jaar), ik haal de zwakste oude tak weg (afsnoeien tot tegen de grond) indien ik teveel gesteltakken overhoud. Zwakke, ongezond groeiende, en kruisende takken worden zowiezo verwijderd.

18 Eerst verwijder ik de kleine, zieke zwakgroeiende tak Bij het selecteren van nieuwe grondscheuten selecteer ik de krachtigst groeiende takken, maar ik let ook op hun positie. Zo worden afhangende of kruisende en inwaartsgroeiende takken ook hier zowiezo verwijderd.

19 Verwijderen van kruisend en zwak groeiende scheuten Vruchthoutdunning Iedere bloemknop levert 6-8 blauwbessen op, en het vruchthout is overladen met bloemknoppen. Daarom wordt de gesteltakken verder uitgedund, waarbij ik alleen krachtig groeiend vruchthout tracht te behouden, omdat dit de beste vruchtkwaliteit levert. Het zwak groeiend (kort) vruchthout wordt verwijderd en takken die alleen zwak vruchthout hebben worden in hun geheel verwijderd. Zonder vruchthoutdunning toe te passen zouden er veel kleine bessen van mindere kwaliteit zijn.

20 Verwijderen van zwak vruchthout (en nog een zwakgroeiende gesteltak die tevoren aan mijn aandacht was ontsnapt) Blauwbesplanten zijn erg productief en worden daarom erg aggressief gedund. Mijn planten zijn nog jong, maar in theorie snoei je ieder jaar 50-75% van de plant weg. Zo heb je een optimale opbrengst van goede bessen. Door de jaarlijkse verjonging kan een blauwbesstruik een leven lang meegaan.

21 Het eindresultaat Blauwbessen snoei ik in februari, maar t kan ook nog in maart. Zoals altijd snoei ik niet tijdens vorstperiodes, en als het droog is, en gedurende de rustperiode (dus voor t uitlopen van de knoppen).

22 Deze tweede plant heb ik van iets dichterbij gefotografeerd, om het uitdunnen van vruchthout beter in beeld te brengen

23

24 Ik knip hier het miezerige, kleine takje weg

25

26