Enkele voorafgaande strategische overwegingen:

ACTIEPUNT 2: ZIEKENHUIS- EPD - VOORSTEL VOOR SMART- ACTIES Enkele voorafgaande strategische overwegingen: 1) Het is duidelijk geworden dat het niet noodzakelijk een goed (of realistisch) idee is om in dit stadium een specifieke interne structuur van het EPD (Elektronisch patiëntendossier) op te leggen. Bijgevolg is men niet van plan dit aspect in de huidige cyclus (2013-2018) verder uit te werken. Het accent inzake standaardisering ligt momenteel dus op de uitwisseling van informatie. 1 2) Heel wat Belgische ziekenhuizen hebben nog geen eigen geïntegreerd ziekenhuis- EPD en maken nog steeds gebruik van een aantal losjes geïntegreerde toepassingen. De volgende 3 tot 5 jaar wordt een belangrijke migratie naar nieuwe systemen verwacht. Bijgevolg wordt men bij de ontwikkeling en het gebruik van geavanceerde functionaliteiten (zoals beslissingsondersteuning en workflow management) geconfronteerd met belangrijke beperkingen en blijft deze Roadmap vooral het accent leggen op uitwisseling van informatie. Samen met de belangrijkste stakeholders moet er een strategisch plan worden opgesteld om ervoor te zorgen dat in een voldoende aantal Belgische ziekenhuizen een geïntegreerd EPD wordt ontwikkeld, rekening houdende met de geplande herziening van de ziekenhuisfinanciering. Wie in het verleden in een geïntegreerd EMD heeft geïnvesteerd, moet worden aangemoedigd om nog verder te innoveren. 3) Los van het EPD op zich, zijn er specifieke gebruikersinterfaces voor terminologie en andere semantische tools (zoals de semiautomatische annotatie van vrije tekst) nodig die werken met natuurlijke taalverwerking, naast de beschikbaarheid van thesauri, teneinde het coderen van essentiële gegevens, zoals problemen, mogelijk te maken. Dit vereist dat ziekenhuizen dit aspect individueel of collectief benaderen en aan hun systeem koppelen. Enkele ziekenhuizen zijn, alleen of met hun industriële partner(s) begonnen met ermee te experimenteren. Tijdens de laatste drie jaar van de huidige Roadmap moet hieraan bijzondere aandacht worden besteed. Aangezien het gebruik van die interfaces nog niet wijd is verspreid, kan een gestructureerde input ook als een eerste stap in die richting worden gezien. 4) Beslissingen, keuzes en bijkomstigheden die in andere actiepunten zijn opgenomen en die een rechtsreekse impact hebben op het ziekenhuis- EPD, moeten in acht worden genomen en zijn hier opgesomd om een algemeen overzicht te hebben van de inspanningen die van de sector worden gevraagd. Doelstelling 1: Tegen december 2018 moeten 60 % van de Belgische ziekenhuizen beschikken over een geïntegreerd elektronisch patiëntendossier waarmee de geleidelijke ontwikkeling en het gebruik van 1 Ter herinnering: een aantal structurerende concepten werden al aanvaard in de algemene geneeskunde, namelijk: zorgelement/élément de soins, zorgaanpak/démarche, contact, deelcontact/sous- contact, diensten/services). Deze

functionaliteiten die gelinkt zijn aan geavanceerde klinische resultaten, kan worden ondersteund. 2 Doelstelling 1 a: Er wordt een strategisch plan opgesteld om te onderzoeken welke voorwaarden vervuld moeten zijn om doelstelling 1 te verwezenlijken. Vóór het einde van 2015 wordt met het oog op co- creatie gedurende één dag een rondetafelconferentie georganiseerd waaraan ziekenhuisdirecteurs, de industrie en vertegenwoordigers van de regering deelnemen. De ziekenhuizen hebben altijd al de leiding genomen als het gaat om zorginnovatie en digitalisering. De komende jaren worden belangrijke hervormingen verwacht op het vlak van de financiering, het KB 78, enz. Een patiëntgerichte aanpak en de implementering ven geïntegreerde zorg hebben belangrijke gevolgen voor de ziekenhuissector, onder meer een herverdeling van de rollen in het gezondheidssysteem en een gedeeltelijke verschuiving van financieringsbronnen. Als een gevolg hiervan moet de rol van het ziekenhuis in het hele gezondheidsecosysteem worden herbekeken. In landen waar het concept van geïntegreerde zorg stilaan wordt geïmplementeerd, wordt ICT- ondersteuning van een hoge kwaliteit als een absolute vereiste beschouwd. Bovendien moeten sommige hervormingen (pay for performance...) worden afgestemd op de registers, de data- extractie, de kwaliteit van het EPD... Deze patiëntgerichte aanpak is enkel mogelijk indien ziekenhuisdirecteurs gebruik kunnen maken van procesoptimalisatie als onderdeel van intern geïntegreerde EPD's. Ziekenhuizen moeten bijgevolg worden ondersteund, ook op het vlak van ICT, in de op til zijnde hervormingen. Gelet op de huidige situatie in België is er op heel korte termijn een strategie (inclusief marktregulering en financiering) nodig om ervoor te zorgen dat de IT- keuzes van het ziekenhuis zowel de samenwerking tussen ziekenhuizen als de interne klinische processen van het ziekenhuis ondersteunen. Dat is alleen mogelijk binnen een governance model dat een breed draagvlak heeft. Het is essentieel dat, naast de ziekenhuisfederaties, voldoende (bijv. 40) ziekenhuisdirecteurs deelnemen, met een evenwichtige verdeling tussen kleine en grote ziekenhuizen, universitaire en niet- universitaire ziekenhuizen en ziekenhuizen met veel, gemiddeld of weinig ervaring met intern geïntegreerde EPD's, en met een goede geografische spreiding. Ook de verschillende soorten industriële spelers op het vlak van het EPD moeten hierbij worden betrokken. De resultaten van die rondetafelconferentie kunnen leiden tot aanpassingen van dit actieplan die aan het juiste bestuursniveau moeten worden voorgelegd. Trekker: Kabinet? (Met de ondersteuning van de FOD?) Meetinstrumenten: Openbaar verslag van de rondetafelconferentie. Strategisch plan. 2 Er wordt verwacht dat dit percentage in januari 2020 80 % zal bedragen.

Doelstelling 1 b: Er wordt een strategisch kader van EPD- functionaliteiten in de ziekenhuizen goedgekeurd, in de hele sector verspreid en als referentie gebruikt door de overheden die bevoegd zijn voor volksgezondheid. Een van de resultaten van het oorspronkelijke actieplan was een strategisch kader van EPD- functionaliteiten in de ziekenhuizen (versie 2014), dat een referentiekader bood voor de belangrijkste functionaliteiten die een modern EPD moet hebben. Het hoofddoel hierbij is het ondersteunen van ziekenhuizen bij het opstellen van hun strategisch IT- plan en eventueel bij het opstellen van aanbestedingen. Ziekenhuizen moeten dus zo veel mogelijk rekening houden met het hele referentiekader. Dat document moet dus voor verschillende doeleinden worden gebruikt: - Als een gids voor de ziekenhuizen bij het gebruik van hun huidig systeem. - Als een gids voor de ziekenhuizen wanneer ze overwegen een nieuw EPR- systreem of componenten daarvan aan te schaffen. - Als een gids voor de industrie bij het bepalen van hetgeen prioritair ontwikkeld moet worden. - Voor de regering, voor het bewaken van de kwaliteit van de geïnstalleerde EPR- systemen en om richtlijnen te hebben voor het ontwikkelen van een geschikte aanmoedigingsstrategie (AP 9). De indeling van functionaliteiten in prioriteiten 1, 2 en 3 houdt dus niet noodzakelijk in dat die functionaliteiten in verschillende stappen moeten worden ontwikkeld, maar verwijst veeleer naar hetgeen meestal verwacht wordt ruim beschikbaar te zijn en gebruikt te worden op een bepaald tijdstip. Een functionaliteit met prioriteit 1 is een functionaliteit die tegenwoordig als essentieel voor een elektronisch dossier wordt beschouwd. Als een dergelijke functionaliteit in een ziekenhuis ontbreekt, werkt het ziekenhuis op basis van voorbijgestreefde standaarden. Alle functionaliteiten die gelinkt zijn aan de uitwisseling van informatie via het Hub- /MetaHub- systeem en het gebruik van gevalideerde standaarden maken deel uit van het pakket functionaliteiten met prioriteit 1. Tegen januari 2018 moeten de beschikbaarheid en het gebruik van die functionaliteiten de regel zijn in alle Belgische ziekenhuizen.. Een functionaliteit met prioriteit 2 is een functionaliteit die vandaag al in een vrij groot aantal ziekenhuizen beschikbaar is en die de ziekenhuizen heel ernstig moeten overwegen nu te gebruiken. Ziekenhuizen die een nieuw EPD- systeem aanschaffen, moeten zich ervan vergewissen dat die functionaliteiten beschikbaar zijn. Niettemin wordt aangeraden de functionaliteiten met prioriteit 1 eerst te ontplooien. Specifieke aanmoedigingsschema's zoals het "contract ICT+" zullen vooral verwijzen naar het gebruik van functionaliteiten met prioriteit 2 met een specifieke nadruk op functionaliteiten die de uitwisseling van informatie ondersteunen (zie AP 9: incentives).

Functionaliteiten met prioriteit 3 leggen de nadruk op verbeterde klinische resultaten: Er wordt verwacht dat ze aan belang zullen winnen, maar momenteel zijn ze nog niet ten volle beschikbaar. Er is nog geen timing vooropgesteld. Ze kunnen echter een inspiratiebron zijn en wijzen op domeinen waarin geavanceerde ziekenhuizen zouden moeten overwegen te investeren om de zorgkwaliteit verder te verhogen. Bijgevolg vallen ze buiten de context van de huidige Roadmap, maar zullen ze door de overheden als referentie worden gebruikt om een innovatieve aanpak te ondersteunen (ICT- innovatiecontracten). Opmerkingen: Sommige van de hieronder opgesomde actiepunten kunnen leiden tot een herevaluatie van de indeling van bepaalde functionaliteiten om de coherentie te behouden. Trekker: FOD Volksgezondheid Meetinstrumenten: jaarlijkse verslagen van de ziekenhuizen (AP 9), externe controle (indien mogelijk) met de service provider (ehealth, registereigenaar..), benchmarking van data (Agoria). Doelstelling 2: Tegen eind 2015moet elk ziekenhuis een intern operationeel ICT- meerjarenplan hebben goedgekeurd en een beheersstructuur (multidisciplinair coördinatieteam) hebben uitgewerkt om de implementatie, de evaluatie en de actualisering van dat meerjarenplan te waarborgen. Er bestaat evenwel geen vastgelegd intern organisatorisch model: elk instituut zal dit organiseren overeenkomstig zijn grootte en beperkingen. Dit plan moet vooral duidelijk maken hoe en wanneer het de doelstelling van een geïntegreerd elektronisch patiëntendossier in de ziekenhuizen zal realiseren. Trekker: FOD Volksgezondheid Meetinstrumenten: Jaarlijkse verslagen van de ziekenhuizen (AP 9) Doelstelling 3: Vanaf januari 2016 moet het de standaard zijn dat elk ziekenhuis via het Hub- /MetaHub- systeem (zie AP 5) minstens de volgende soorten informatie deelt (in vrije tekst of als pdf als er geen standaard voor een bijkomende structuur is opgelegd):- Verslagen inzake (ambulante) raadpleging, operatieverslagen, ontslagverslagen, resultaten van klinische laboratoria, verslagen die verband houden met medische beeldvorming of andere procedures, verslagen over het plaatsen van implantaten 3. 3 Dit zijn dezelfde gegevens die moeten worden verstrekt voor het register van de implantaten (traceerbaarheid), maar die ook via het Hub- /MetaHub- systeem beschikbaar moeten worden gemaakt (zorgcontinuïteit).

Het naleven van deze voorwaarde is een absolute vereiste om in aanmerking te komen voor financiële incentives. Elk ziekenhuis moet deze documenten labelen volgens het soort informatie dat ze bevatten. De WG "Architectuur" zal tegen december 2015 een referentietypologie ter beschikking stellen die aan de hele sector zal worden meegedeeld. 1 jaar nadat de specificaties zijn uitgeprobeerd en getest, is de toepassing verplicht. Trekker: FOD Volksgezondheid/Hubs Meetinstrumenten: Statistieken afkomstig van de hubs /Incentiveschema SPF SP / FOD Volksgezondheid (AP 9) DOELSTELLING 4: Vanaf juli 2016 moet elk ziekenhuis binnen de 24 uurna het ontslag van de patiënt een voorlopige ontslagbrief met vermelding van het medicatieschema van de patiënt bij zijn ontslag uit het ziekenhuis opstellen en delen. Dat is vooral een organisatorische vereiste. Als een ziekenhuis in Vlaanderen erin slaagt om doelstelling 5.b tegen juli 2016 te implementeren, is deze doelstelling niet relevant. Meetinstrumenten: Statistieken afkomstig van de hubs/ziekenhuizen DOELSTELLING 5: Tegen juli 2017 en in afwachting van de toekomstige ontwikkeling van VIDIS, moet elk EPD- ziekenhuis in staat zijn om: a. medicatiegegevens die getrokken zijn uit de Sumehr van Intermed/Brusafe tegen juli 2017 in het systeem op te nemen.. b. het via VITALINK (Vlaanderen) geproduceerde medicatieschema uiterlijkéén jaar na de release van een volledig gespecificeerde en actieve link met VitaLink en de eerste publicatie van de SAM-database te consulteren en te actualiseren. c. het vaccinatiebestand (Vaccinet/Evax) (Vlaanderen) te consulteren en te actualiseren. Tegen mei 2016 zal het gebruik van Recip(e) door het ziekenhuis- EPD vereenvoudigd worden door het gebruik van het ziekenhuiscertificaat. (Zie AP 4) Meetinstrumenten: Statistieken afkomstig van de ziekenhuizen/hubs DOELSTELLING 6: Het gebruik van de nieuwe gevalideerde technische en semantische standaarden voor het laboratoriumverslag en de ontslagbrief (een resultaat van het oorspronkelijke actieplan) zal geleidelijk verplicht worden gemaakt. De standaarden voor het meedelen en structureren van klinische laboresultaten en voor de ontslagbrief luiden als volgt:

- HL7 CDA (Clinical Document Architecture) zoals op meer gedetailleerde wijze gedefinieerd door IHE (Integrating the Healthcare Enterprise). Er is een Belgisch 'profiel' opgesteld, maar communicatie zoals CDA wordt in een eerste fase in een KMEHR- bericht verpakt. Tegen december 2015 moeten LOINC- codes in laboratoriumverslagen worden ondersteund. Tegen juni 2017 of uiterlijk 12 maanden na de officiële release van de specificatie, moeten alle laboratoriumverslagen in het nieuwe formaat worden opgesteld. Tegen juni 2018 of uiterlijk 12 maanden na de openbare release van de specificatie en de hieraan gelinkte semantische bronnen, moeten minstens 30 % van de ontslagbrieven met de nieuwe standaard worden opgesteld, inclusief de terminologische beperkingen (waarover uiterlijk in juni 2016 overeenstemming moet worden bereikt). Er moet nog steeds een akkoord worden bereikt over de invoering van de standaard voor de ontslagbrief. Bijkomstigheden: - Om dit mogelijk te maken, moet het ehealth- platform het technisch cookbook en het valideringsinstrument voor die berichten finaliseren en beschikbaar stellen tegen: - september 2015 (laboratoriumverslag) - juni 2016 (ontslagbrief). De FOD Volksgezondheid zal de nodige semantische bronnen ter beschikking stellen voor de twee use cases: de LOINC- thesaurus (laboratoriumverslag) tegen juni 2015 en de SNOMED subset thesaurus (met vertalingen naar het Frans en het Nederlands) tegen juni 2016 (zie AP 13). - - Zoals in de strategische beschouwingen wordt vermeld, is het gebruik van een geschikte gebruikersinterface voor terminologie een absolute vereiste voor een wijdverbreide toepassing van de (gedeeltelijk) gecodeerde ontslagbrief. Een gestructureerde input kan als de eerste stap worden beschouwd. Een jaar na de publicatie en beschikbaarheid van een getest Sumehr-protocol en een testsite moet er een syntactische samenhang tussen de ontslagbrief van het ziekenhuis en de Sumehr worden geïmplementeerd. Het aangepaste cookbook van de Sumehr zal in januari 2018 worden gepubliceerd. Trekkers: ehealth- platform (Cookbooks/validerings- instrumenten), SPF SP/FOD Volksgezondheid (thesauri) Meetinstrumenten: Statistieken van hubs/ziekenhuizen, valideringstests via connecthatons, beschikbaarheid en verspreiding van cookbooks en bijkomstigheden op het vlak van terminologie. DOELSTELLING 7: Een evolutief referentiekader over een gestandaardiseerde minimuminhoud is beschikbaar. Het referentiekader over de gestandaardiseerde minimuminhoud van een ziekenhuis- EPD bestaat uit:

d. De beperkingen gelinkt aan de value sets die in gestandaardiseerde berichten zijn vervat (zie doelstelling 6) e. Het in AP 18 (registers) voorgestelde referentiekader om de "only once"- strategie mogelijk te maken, die een verwijzing naar klinische bouwstenen zal omvatten (zie doelstellingen 18.11, 18.12 en 18.13). Die bouwstenen zijn uitsluitend terug te vinden op de informatielaag van het interop- model, los van enige implementatie. In samenwerking met HealthData.be is er een architectuur voor het communiceren van informatie van het ziekenhuis naar de registers vastgelegd, waarover de zorgactoren, inclusief de ziekenhuizen, het eens zijn. Die architectuur biedt elk ziekenhuis de flexibiliteit om te opteren voor een manuele registratie van de gegevens die nog niet in het plaatselijke EPR zijn opgenomen (waarbij een system- to- system- communicatie evenwel in alle situaties mogelijk blijft) en biedt een hoog niveau van gegevensbescherming. Meetinstrumenten: Publieke beschikbaarheid van het cookbook en bijkomstigheden op het vlak van terminologie. Doelstelling 8: Tegen juni 2016 moet elk Belgisch ziekenhuis de ehealthbox kunnen gebruiken, teneinde een bidirectionele communicatie tussen zorgverleners te ondersteunen (zie AP 17) Vereiste om dit doel te bereiken: 1. Elk ziekenhuis moet zijn adresgegevens meedelen voor het eerste openbare adresboek zodat men de artsen die in ziekenhuizen werken, kan identificeren. (Zie AP 17.2) 2. CoBRHA+ moet de metadata omvatten die noodzakelijk zijn voor de verspreiding van berichten binnen het ziekenhuis. Uiterlijk in oktober 2015 moet er een akkoord zijn over die metadata. 3. Webdiensten die de toegang tot CoBRHA + sleutelgegevens (bijv.: conventioneringsstatuut) voor een welbepaalde persoon of een aantal personen ondersteunen, worden tegen het tweede trimester van 2016 ter beschikking van de ziekenhuizen gesteld. (Zie AP 17) Meetinstrumenten: Aantal verstuurde adresboeken, aanpassing van CoBRHA+, beschikbaarheid van webdiensten