Workshop MIG/MAG-gevorderden RVS en Aluminium

Workshop MIG/MAG-gevorderden RVS en Aluminium Leo Vermeulen (IWE) 1

Workshop MIG/MAG-lassen Procesprincipe MIG/MAG lassen, procesaanduidingen Stroombronnen en boogtypen Beschermgassoorten Toevoegmaterialen Lasposities Handige websites en informatie 2

MIG/MAG-procesprincipe 3

MIG/MAG-procesprincipe 4

Procesaanduidingen MIG Metal Inert Gas welding MAG Metal Active Gas welding GMAW Gas Metal Arc Welding MAGC MAG met CO2-beschermgas MAGM MAG met menggas bescherming FCAW Flux Cored Arc Welding 5

Procesaanduidingen 6

Procesaanduidingen NEN ISO 4063:2009 114 Booglassen met poedergevulde (gasloze) draad 131 MIG-lassen massieve draad 132 MIG-lassen met poedergevulde draad 133 MIG-lassen met metaalpoedergevulde draad 135 MAG-lassen massieve draad 136 MAG-lassen met poedergevulde draad 138 MAG-lassen met metaalpoedergevulde draad 7

Materiaaloverdracht D = Kortsluitovergang G = Globulaire overgang S = Sproeiovergang P = Pulsovergang ISO 4063-131-S 8

Aantal elektroden ISO 4063-135-2 9

Hybride Lasprocessen (vaste stof)laser-mag hybride lassen ISO 4063 521 + 135 10

Statische karakteristiek 12

Boogtypen werkpunt Draadsnelheid / STT 13

Boogtypen 14

Kortsluitboog 15

Boogtypen 16

Globulaire (Open) boog CO2 17

Boogtypen 18

Open (sproei) boog 19

Boogtypen 20

Pulsboog 21

Boogtypen 22

Roterende boog 23

Moderne procesvarianten T.I.M.E. Rapid Arc Hoogvermogen MAG Tandem Twin STT CMT Colt Arc enz. 24

Beschermgas 26

NEN EN ISO 14175 Gassen voor het lassen Type gas Argon Helium Carbon dioxide Oxygen Nitrogen Hydrogen Symbool Ar (inert) He (inert) Co2 (oxidizing) O2 (oxidizing) N2 (low reactive) H2 ( reducing) 27

Groepen Hoofdgroep I Inert en inerte mix M1, M2, M3 Oxiderende mix met Oxyden en/of carbon dioxide C Zeer oxiderd gas en zeer oxiderde mix R Reducing gas mix N Low reactive gas of reducing gas mix, met nitrogen O Oxygen Z Mix met overige componenten of buiten de compositie ranges 28

Z Gasmix met componenten die er niet op staan, of boven max percentage 29 Symbool Oxiderend Inert Reducerend Low Reactivity Hoofdgroep Subgroep Co2 02 Ar He H2 N2 I 1 - - 100 - - - I 2 - - - 100 - - M2 0 5<Co2 15 - Overig % - - - M2 1 15<Co2 25 - Overig % - - - C 1 100 - - - - - R 1 - - Overig % - 0,5 H2 15 - R 2 - - Overig % - 15 H2 50 - C 1 100 - - - - - O 1-100 - - - -

Beschermgassen 30

Toevoegmateriaal 32

Meest gebruikte soorten RVS 33

Eigenschappen austenitsch corrosievaststaal Het materiaal is niet magnetisch. De rekgrens Rp0,2 is relatief laag. Het materiaal heeft een grote thermische uitzetting. Het materiaal is een slechte warmtegeleider. Het materiaal verstevigt zeer sterk bij vervorming. Het heeft een hoge rek. 35

Lassen van corrosievaststaal Houd het lasvolume zo klein mogelijk. Pas zoveel mogelijk symmetrische lasnaden toe (tweezijdig lassen). Las met een niet te hoge warmte-inbreng. Minimaliseer het aantal lasrupsen. Las zoveel mogelijk spanningsvrij. Breng voldoende hechten aan. Realiseren een snelle afkoeling na het lassen (alleen bij austenitisch corrosievast staal). 36

Constructiedetails Spleten vermijden i.v.m. spleetcorrosie 37

Nabehandelingen slijpen en polijsten; stralen en passiveren; beitsen en passiveren. 38

Toevoegmateriaal 39

Aluminium aanduidingen 40

Selectie Al-toevoegmateriaal 41

Lasposities EN 6947 / PH / PJ Vanaf 2011 voor pijplassen 44

Lasrookemissie 49

Grenswaarde lasrook Bron: www.ser.nl/grenswaarden/lasrook 50

Arbocatalogus in de metaal: www.5xbeter.nl Verbetercheck Lasrook 2010 Toolbox Offertecheck Factsheets 51

Informatie over MAG-lassen RVS en AL Leveranciers Materiaallaboratoria Onderzoeksinstellingen NIL/Aluminiumcentrum/Euro inox/ website www.nil.nl Laskennis opgefrist MIG/MAG CD-Rom VM publicaties RVS en AL HVO lesboeken 52

Zijn er vragen..? Nederlands Instituut voor Lastechniek Boerhaavelaan 40 2713 HX Zoetermeer T: 088 4008560 F: 079 -- 3531178 Leo Vermeulen M: 06 13455338 E: vermeulen@nil.nl I: www.nil.nl 53