Toelichting bij : ISO14341 voor massieve draad ISO voor vuldraden. Leen Dezillie, IWE- VCL i.s.m. Benny Droesbeke, IWE BIL

Transcriptie

1 Toelichting bij : ISO14341 voor massieve draad ISO voor vuldraden Leen Dezillie, IWE- VCL i.s.m. Benny Droesbeke, IWE BIL

2 Overzicht normen ivm toevoegmaterialen

3 ISO 14341

4 Selecteren toevoegdraad Chemische samenstelling? Mechanische richtwaarden? Elasticiteitsgrens Treksterkte Kerftaaiheid Geometrie van het te lassen stuk Beschikbaar gas Volgens WPS!

5 Een veilige constructie is : voldoende sterk voldoende taai ( voorbeeld : twijgje van een boom - ballon)

6 Elasticiteitsgrens of treksterkte Elasticiteitsgrens: ( Re in MPa of N/mm² ) Max belasting waarbij de constructie enkel elastisch d.w.z. omkeerbaar vervormt ( rekker verlengt maar breekt niet) Vb : terugvering van een metalen plaat gebogen over een hoek. Treksterkte: ( Rm in MPa of N/mm² ) Max belasting, bij overschrijding treedt breuk op DUS: bij metalen is er een veiligheidsmarge tussen blijvend van vorm veranderen en breken Bij glas en keramieken bestaat deze marge niet

7 Treksterkte of vloeigrens? St52 of S : staat voor een treksterkte van 520 MPa 355 : staat voor een vloeigrens van 355 MPa

8

9 Bros of taai? Kerfslagproef Doel: meten van de kans op brosse breuk bij testtemperatuur We meten het verlies aan energie / arbeid van de hamer (Joules)

10 EN ISO 14341: systemen: - Systeem A: classificatie op basis van rekgrens en gemiddelde kerfslagwaarde van 47J - Systeem B: classificatie op basis van treksterkte en gemiddelde kerfslagwaarde van 27J Naam opgebouwd uit 5 delen: - 1) product/proces: G voor MIG/MAG - 2) symbool dat de sterkte en verlenging van het lasmetaal weergeeft (zie tabel 1A en 1B) - 3) symbool dat de temperatuur weergeeft waarop de kerfslagwaarde (47J of 27J) bereikt wordt. (zie tabel 2) - 4) symbool dat het beschermgas aanduidt: Systeem A: M voor menggas M2 zonder Helium, A voor beschermgas M13 of Ar volgens EN ISO Systeem B: M voor menggas M21 beperkt tot Ar + 20% tot 25% CO2, A voor Ar + 1% tot 5% O2-5) symbool dat de chemische samenstelling aangeeft (zie tabel 3A en 3B)

11 EN ISO 14341:2008 X kan zijn: A = as-welded P = post weld heattreated condition

12 EN ISO 14341:2008 Voorbeelden: EN ISO A-G 46 4 M G3Si1 Systeem A MIG/MAG Minimale rekgrens ReL = 460 N/mm² Kerfslagwaarde min. gemiddeld 47J bij -40 C Menggas M2 Chemische samenstelling draad volgens G3Si1 EN ISO B-G 49A 3 M G3 Systeem B MIG/MAG Minimale treksterkte 490 N/mm² (as-welded) Kerfslagwaarde min. gemiddeld 27J bij -30 C Menggas M21 Chemische samenstelling draad volgens G3

13 EN ISO 14175:2008 Gassen en gasmengsels Scope: Classificatie en aanduiding van beschermgassen, backinggassen (inert) en procesgassen (actief) volgens hun chemische eigenschappen en metallurgisch gedrag. Acetyleen en propaan,zijn niet opgenomen in deze norm Definities: Basisgas: enige of belangrijkste gas indien het een menggas betreft Component: gas dat essentieel is voor de prestatie van een gasmengsel

14 EN ISO 14175:2008 Hoofdgroepen: I: inerte gassen en gasmengsels M1, M2 en M3: oxiderende gasmengsels die O2 en/of CO2 bevatten C: zeer oxiderende gassen en gasmengsels R: reducerende gasmengsels N: zwak reagerende of reducerende gasmengsels die N2 bevatten O: zuurstof Z: andere gasmengsels die niet vermeld zijn in de tabel van deze norm Subgroepen: cijfer afhankelijk van het gehalte van de componenten

15 EN ISO 14341: systemen: - Systeem A: classificatie op basis van rekgrens en gemiddelde kerfslagwaarde van 47J - Systeem B: classificatie op basis van treksterkte en gemiddelde kerfslagwaarde van 27J Naam opgebouwd uit 5 delen: - 1) product/proces: G voor MIG/MAG - 2) symbool dat de sterkte en verlenging van het lasmetaal weergeeft (zie tabel 1A en 1B) - 3) symbool dat de temperatuur weergeeft waarop de kerfslagwaarde (47J of 27J) bereikt wordt. (zie tabel 2) - 4) symbool dat het beschermgas aanduidt: Systeem A: M voor menggas M2 zonder Helium, A voor beschermgas M13 of Ar volgens EN ISO Systeem B: M voor menggas M21 beperkt tot Ar + 20% tot 25% CO2, A voor Ar + 1% tot 5% O2-5) symbool dat de chemische samenstelling aangeeft (zie tabel 3A en 3B)

16 EN ISO 14341:2008 staalsoorten X kan zijn: A = as-welded P = post weld heattreated condition

17 EN ISO 14341:2008 staalsoorten

18

19

20

21

22 EN ISO 14341:2008 Voorbeelden: EN ISO A-G 46 4 M G3Si1 Systeem A MIG/MAG Minimale rekgrens ReL = 460 N/mm² Kerfslagwaarde min. gemiddeld 47J bij -40 C Menggas M2 Chemische samenstelling draad volgens G3Si1 EN ISO B-G 49A 3 M G3 Systeem B MIG/MAG Minimale treksterkte 490 N/mm² (as-welded) Kerfslagwaarde min. gemiddeld 27J bij -30 C Menggas M21 Chemische samenstelling draad volgens G3

23 ISO 17632

24 ISO 17632

25 ISO 17632

26 ISO : overzicht 2 klassen/systemen A-klasse : Re-waarde + impactwaarde min 47 J B-klasse : Rm-waarde + impactwaarde min 27 J Naamgeving op basis: van 6 opgelegde delen 1. T ( tubular ) gevulde draad 2. Sterkte en verlenging 3. impactwaarde 4. Chemische samenstelling 5. fluxtype ( R-B-M ) 6. Type beschermgas 2 optionele gedeelten 1. Laspositie 2. Waterstofgehalte

27 ISO :sterkte en verlenging Deel 1 : voor enkelvoudig en meerlagige lassen Klasse A Klasse B De sterkte slaat hier steeds op de neersmelt in neergesmolten toestand

28 ISO sterkte en verlenging Deel 2 : voor enkelvoudig en meerlagige lassen De waarden in onderstaande tabel slaan op de sterkte van de lasverbinding

29 ISO : Impactwaarden???Ook voor een 1-lagige las?

30 ISO 17632: chem samenst.

31 ISO 17632: chem samenst.

32 ISO 17632: vuldraadtype

33 ISO 17632: vuldraadtype

34 ISO 17632: beschermgas Systeem A : Symbool M, voor menggas type ISO M2 Symbool C, voor gas type ISO C1 ( CO 2 ) Symbool N voor gasloze draad Systeem B : Symbool M enkel en alleen voor Ar % CO 2 Symbool G om aan te duiden dat een ander gas dan M21 wordt gebruikt

35 ISO 17632: Lasposities Klasse A Klasse B

36 ISO 17632: waterstofgehalte

37 VERKLAAR ISO A T46 3 1Ni B M 1H5 46 : R e min 460 A min 20% 3 : KCV-waarde van 47 J bij -30 C 1Ni : chemische samenstelling B : basische vuldraad M : te lassen met menggas 1 : te lassen in alle posities H5 : max 5 ml/100mg waterstof ISO B T55 4 T5-1M A-N2-UH5

38 Verklaar ISO B T55 4 T5-1M A-N2-UH5 Resulteert deze draad in een taaiere las? Mag ik deze draad gebruiken als een KCV van 47 J vereist is bij -30 C? Wat betekent : T55 Waar staat T5 voor? Waar staat A voor.

39 ?

40

41

42 Leen Dezillie, IWE Antoon Van Osslaan Neder-over-Heembeek 02/