Symbolen weergave op tekeningen Las- en soldeerverbindingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Symbolen weergave op tekeningen Las- en soldeerverbindingen"

Transcriptie

1 Symbolen weergave op tekeningen Las- en soldeerverbindingen NEN-EN-ISO 2553:2014 Leo Vermeulen (IWE) 17 maart Onafhankelijke stichting Opgericht in 1934 (81 jaar!) Behartiging van collectieve belangen van Nederlandse bedrijven, instellingen en personen, werkzaam op het gebied van verbinden van materialen Fabrikanten, leveranciers, gebruikers, onderzoeks- en opleidingsinstellingen Opleidingen, Certificatie en Voorlichting 2 1

2 3 4 2

3 Inhoud Lassymbolen Afmetingen van de lassen Afmetingen van de naadvoorbereidingen Alternatieve stompe lasaanduiding met kwaliteitsniveau Bijlagen uit de norm (NEN-EN-ISO 2553:2014) 5 Lassymbolen Basisaanduiding Enkelvoudige basissymbolen Aanvullende symbolen Pijl, referentielijn en laslocatie volgens systeem A en B Vork (of staart) voor aanvullende informatie proces, positie, kwaliteitsniveau ed. 6 3

4 Basisaanduiding Vork of staart Pijl Referentielijn 7 Lassymbolen Basisaanduiding Enkelvoudige basissymbolen Aanvullende symbolen Pijl, referentielijn en laslocatie volgens systeem A en B Vork (of staart) voor aanvullende informatie proces, positie, kwaliteitsniveau ed. 8 4

5 I (square) stomp Symbool Referentielijn 9 Stompe verbindingen Altijd volledige doorlassing tenzij anders aangegeven? Afbeelding: onvolledige doorlassing 10 5

6 Enkelzijdige-V stomp 11 Enkelzijdige-V stomp met staande kant 12 6

7 Enkelzijdige halve-v stomp 13 Enkelzijdige halve-v stomp met staande kant 14 7

8 Enkelzijdige-U stomp 15 Enkelzijdige-J stomp 16 8

9 Welf (flare) V 17 Welf schuin (flare bevel) 18 9

10 Hoek 19 Prop (in sleuven of gaten) 20 10

11 Weerstand punt (Projectielassen volgens systeem A) 21 Smelt punt (Projectielassen volgens systeem B) 22 11

12 Projectielassen Systeem A Systeem B 23 Weerstand rol 24 12

13 Smelt rol 25 Stift (bout) 26 13

14 Steile flank enkelzijdige-v stomp 27 Steile flank halve-v stomp 28 14

15 Rand Ook toepasbaar voor verbindingen met meer dan 2 productdelen 29 Flens 30 15

16 Oplassing 31 Inzet (stake) Ook toepasbaar voor verbindingen met meer dan 2 productdelen 32 16

17 Combinatie symbolen voor tweezijdige stompe verbindingen 33 Combinatie symbolen: (tweezijdige stompe verbindingen) Soort las Voorbeeld Symbool Dubbele-V Dubbele-halve V Dubbele-U Dubbele-halve V met staande kant en een hoeklas 34 17

18 Lassymbolen Basisaanduiding Enkelvoudige basissymbolen Aanvullende symbolen Pijl, referentielijn en laslocatie volgens systeem A en B Vork (of staart) voor aanvullende informatie proces, positie, kwaliteitsniveau ed. 35 Aanvullende symbolen Aanvullende symbolen geven extra informatie over de vorm van de las of het tot stand komen van de las 36 18

19 Vlak 37 Bol (convex) 38 19

20 Hol (concave) 39 Gladverlopende naadovergang 40 20

21 Tegenlas (back run) Ondersteuningslas (backing weld) Tegenlas aangebracht na V-las Ondersteuningslas Aangebracht voor V-las Gespecificeerde grondlaag versteviging Moet gespecificeerde afmeting hebben Uitsluitend van toepassing: op stompe verbindingen met volledige doorlassing vervaardigd vanuit één zijde 42 21

22 Gespecificeerde grondlaag versteviging Het zelfde symbool wordt ook gebruikt voor flenslasaanduiding (syst B) 43 (Smeltbad)Ondersteuning Niet gespecificeerd Blijvend Tijdelijk 44 22

23 Tussenruimte (spacer) 45 Meesmeltend inzetstuk Inzetstuk Grondlaag 46 23

24 Diverse meesmeltende inzetstukken 47 Rondom lassen 48 24

25 Lassen tussen twee punten 49 Lassen tussen twee punten 1 las moet geheel bestaan uit zelfde type 2 visueel verloop van de las 50 25

26 Montage (field) las 51 Om en om onderbroken las 52 26

27 Lassymbolen Basisaanduiding Enkelvoudige basissymbolen Aanvullende symbolen Pijl, referentielijn en laslocatie volgens systeem A en B Vork (of staart) voor aanvullende informatie proces, positie, kwaliteitsniveau ed. 53 Referentielijn Plaatsing en combineren van de symbolen Geeft de zijde aan van waar de verbinding gelast wordt Lasnaad Vork of staart Pijl Symbolen Referentielijnen 54 27

28 Pijlzijde en andere zijde Pijlzijde Andere zijde Andere zijde Pijlzijde 55 Systeem A Gangbaar in EU, NEN-EN 2553:1994 Getrokken lijn en onderbroken lijn Onderbroken lijn mag wegelaten worden bij: Symmetrische lassen Weerstand puntlassen Weerstand rolnaadlassen 56 28

29 Systeem A 57 Systeem B Gebaseerd op AWS Altijd alleen een getrokken referentielijn 58 29

30 Systeem B 59 Voorbeelden volgens systeem A en B 60 30

31 Gebroken/gedeelde pijlaanduiding Systeem A Voorbeeld Systeem B 61 Meervoudige pijlaanduiding Systeem A Systeem B 62 31

32 Meerdere referentielijnen Systeem A Systeem B Bewerkingsvolgorde: 1, 2 en 3 63 Lassymbolen Basisaanduiding Enkelvoudige basissymbolen Aanvullende symbolen Pijl, referentielijn en laslocatie volgens systeem A en B Vork (of staart) voor aanvullende informatie proces, positie, kwaliteitsniveau ed

33 Aanvullende informatie in staart of vork Open Gesloten 65 Aanvullende informatie in staart of vork Open Gesloten Kwaliteitsniveau 66 33

34 NEN-EN-ISO 5817 Kwaliteitsniveaus D,C en B 67 Aanvullende informatie in staart of vork Open Gesloten Lasprocesaanduiding 68 34

35 NEN-EN-ISO Aanvullende informatie in staart of vork Open Gesloten Toevoegmateriaalaanduiding 70 35

36 71 Aanvullende informatie in staart of vork Open Gesloten Laspositie 72 36

37 NEN-EN-ISO

38 Aanvullende informatie in staart of vork Open Gesloten WPS / WPQR-nr 75 WPS variabelen In relatie tot de fabrikant: N.a.w. van de Fabrikant WPS-nummer Revisie nr. Invoerdatum WPQR In relatie tot het basismateriaal Basismateriaal CR ISO/TR Groep Dikte Pijpdiameter In relatie tot alle lasprocessen Lasproces Lasnaad schetsen Laspositie Lasnaad voorbereiding Lastechniek Tegengutsen Backing Lastoevoegmateriaal Elektrische parameters Gemechaniseerd en geautomatiseerd lassen Voorwarmtemperatuur Tussenlagentemperatuur Handhaven voorwarmtemperatuur Waterstofarm gloeien Warmtebehandeling na het lassen Beschermgas Warmte-inbreng Specifiek naar lasprocessen: Proces 111 (Elektrode) Proces 12 (OP) Proces 13 (MIG/MAG) Proces 14 (TIG) Proces 15 (Plasma) 76 38

39 WPQR 77 Aanvullende informatie in staart of vork Open Gesloten NEN-bundel 18 Normen voor het lassen van metalen 78 39

40 Inhoud Lassymbolen Afmetingen van de lassen Afmetingen van de naadvoorbereidingen Alternatieve stompe lasaanduiding met kwaliteitsniveau Bijlagen uit de norm (NEN-EN-ISO 2553:2014) 79 Afmetingen stompe lassen 80 40

41 Volledige doorlassing (full penetration) Zonder s vermelding aan de linkerzijde van het stompe lassymbool: Volledige doorlassing 81 Gedeeltelijke doorlassing 82 41

42 Onderbroken lassen 83 Onderbroken kettinglassen 84 42

43 Om-en-om onderbroken lassen 85 Welf (flare) V 86 43

44 Welf schuin (flare bevel) 87 Afmetingen hoeklassen 88 44

45 Hoeklassen 89 Hoeklas met diepe inbranding Opm: Maat s niet in overeenstemming met s uit NEN-EN-ISO

46 Ongelijkzijdige hoeklassen 91 Volledige vulling proplas in rond gat 92 46

47 Gedeeltelijk vulling proplas in rond gat 93 Onderbroken proplassen in sleuven 94 47

48 Weerstand puntlassen 95 Rand, flens-stomp en flens-hoek 96 48

49 Stift (bout) lassen 97 Oplassing 98 49

50 Asymmetrische lassen (enkele voorbeelden) 99 Inhoud Lassymbolen Afmetingen van de lassen Afmetingen van de naadvoorbereidingen Alternatieve stompe lasaanduiding met kwaliteitsniveau Bijlagen uit de norm (NEN-EN-ISO 2553:2014)

51 Afmetingen van de naadvoorbereiding 101 Vooropening Afmetingen van de naadvoorbereiding Openingshoek Diepte van de naadvoorbereiding Verzinken van punt- en sleuflassen Afrondingsstraal en naadflankgeometerie (ISO 9692)

52 Vooropening bij stompe I- en V-naden 103 Vooropening bij dubbelzijdige stompe naden

53 Vooropeningshoek bij V- en j- naden 105 Vooropening bij dubbelzijdige halve V-naad

54 Vooropening bij dubbelzijdige asymmetrisch V- naad 107 Diepte van de naadvoorbereiding bij stompe V-naden met staande kant s = penetratiediepte van de las h = diepte van de naadvoorbereiding

55 Diepte van de naadvoorbereiding bij Welf V-naden 109 Verzinken van proplassen in gaten en sleuven

56 Lasnaadvorm afhankelijk van Lasproces Werkstukdikte Belasting (statisch-dynamisch) Toegankelijkheid Materiaalsoort Voorbewerkingsmogelijkheid Laspositie Krimp en vervorming Lastechnisch construeren v Verschil inbranding Fe / RVS /Ni s s s

57 Afrondingsstraal en naadflankgeometrie ISO : OP proces - staal ISO : MIG/TIG - aluminium ISO : Cladden - staal 113 NEN-EN-ISO

58 CEN/TR Evaluation of a design for non-destructive testing 115 Inhoud Lassymbolen Afmetingen van de lassen Afmetingen van de naadvoorbereidingen Alternatieve stompe lasaanduiding met kwaliteitsniveau Bijlagen uit de norm (NEN-EN-ISO 2553:2014)

59 Niet gespecificeerde stompe naadvoorbereiding 117 Inhoud Lassymbolen Afmetingen van de lassen Afmetingen van de naadvoorbereidingen Alternatieve stompe lasaanduiding met kwaliteitsniveau Bijlagen uit de norm (NEN-EN-ISO 2553:2014)

60 Bijlagen uit de norm Voorbeelden symbolen Naadvormen en toleranties Alternatieve aanduiding onderbroken lassen volgens AWS A2.4: Voorbeeld

61 1. Basissymbool: hoeklas 2. Aanvullende symbolen: holle hoeklas montage las rondom lassen 3. Aanvullende informatie: BMBE, proces 111 volgens ISO Afmetingen: a-hoogte 5 mm onderbroken las bestaand uit 4 hoeklassen laslengte per hoeklas 100 mm afstand tussen hoeklassen 200 mm 5. Staart of vork 6a. Getrokken referentielijn 6b. Onderbroken referentielijn

62 Voorbeeld

63 Systeem A en B A B 125 Bijlagen uit de norm Voorbeelden symbolen Naadvormen en toleranties Alternatieve aanduiding onderbroken lassen volgens AWS A2.4:

64 Naadvormen en toleranties 127 Bijlagen uit de norm Voorbeelden symbolen Naadvormen en toleranties Alternatieve aanduiding onderbroken lassen volgens AWS A2.4:

65 Onderbroken stompe lassen (AWS A2.4) 129 Onderbroken hoeklassen (AWS A2.4)

66 Inhoud Lassymbolen Afmetingen van de lassen Afmetingen van de naadvoorbereidingen Alternatieve stompe lasaanduiding met kwaliteitsniveau Bijlagen uit de norm (NEN-EN-ISO 2553:2014)

67

68 Vragen..? Nederlands Instituut voor Lastechniek Boerhaavelaan HX Zoetermeer T: F: Leo Vermeulen M: E: I: