Woerden, maart 2010 Back to the future Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 1
Conclusies Compensatieregelingen zijn het gevolg van een te afwachtende houding door de gehele branche gedurende een te lange periode Getroffen regelingen zadelen bedrijven met enorme uitvoeringscomplexiteit en kosten op. De combinatie van teruggaan tot de oorsprong van elke overeenkomst en berekening compensatie tot einde van de looptijd ( back to the future ) zorgt voor uitvoeringslasten van meer dan 100 mln en 1000 manjaar werk Uitvoering van de regeling slokt langdurig schaarse capaciteit op waardoor (noodzakelijke) innovatiekracht sterk wordt geremd Gedetailleerde rekenregels zorgen wel voor technisch juiste, maar niet voor de klant begrijpelijke compensatiebedragen. Verschillen in communicatieve aanpak tussen verzekeraars werken remmend op herstel van reputatie van de branche als geheel Fundamentele verandering van assortiment en bedrijfsprocessen vindt bij traditionele marktpartijen nog maar mondjesmaat plaats. IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 2
Inhoud 1. The past: aanleiding en achtergrond 2. The present: facts & figures, projectaanpak & communicatie 3. The future: aanbevelingen en visie IG&H Colofon: deelnemers aan het onderzoek Bijlagen IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 3
Aanleiding: Compensatieregelingen zorgen voor forse uitvoeringsproblematiek Aanleiding De woekerpolisaffaire heeft de verzekeringsbranche in de afgelopen 3 jaar veel reputatieschade toegebracht. Sinds september 2008 heeft een aantal grote marktpartijen compensatieregelingen afgesloten met de stichting Woekerpolisclaim en stichting Verliespolis en zijn grote projecten gestart om uitvoering te geven aan de getroffen regeling. Duidelijk is dat de aard en inhoud van de getroffen regelingen uitvoeringstechnisch de nodige complexiteit met zich meebrengt. Doel IG&H Consulting & Interim wil via een onderzoek de operationele, organisatorische en financiële impact van deze problematiek in kaart brengen. Doel is om: inzicht te krijgen én te bieden in alle aspecten die met de uitvoering samenhangen (aanpak, projectorganisatie, kosten, doorlooptijden, communicatie, kwaliteit); bewustwording hiervan bij alle betrokken partijen te vergroten; openingen te signaleren (voor de branche als geheel en/of voor individuele partijen) om uitvoeringslasten te beperken Onderzoeksmethode Interviews onder aanbieders beleggingsverzekeringen (70% van markt) Interview met Ombudsman Financiële Dienstverlening Desk research IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 4
Achtergrond: Compensatieregelingen komen stapsgewijs tot stand Zelfregulering Code Rendement en Risico RIAV Financiële Bijsluiter Aanbeveling Wabeke Eerste versie kostennormering 1% extra voor posten verleden Uitbreiding naar pensioen obv beschikbare premie Collectief akkoord met STAR en Ombudsman Uitvoering regelingen beleggingsverzekeringen 1 2 3 4 5 6 1997-2006 2006-2007 Maart 2008 Sep 08 - Dec 09 2010 2011 e.v Druk neemt toe Vertrouwelijk rapport AFM lekt uit Toenemende mediaaandacht Regelingen komen tot stand Delta Lloyd sluit regeling met stichtingen Andere grote partijen volgen Opname in model 3 de Ruiter Compensatie wordt onderdeel van wettelijk verplichte informatie Zie bijlage voor meer gedetailleerde tijdslijn met ontwikkelingen rondom beleggingsverzekeringen IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 5
Achtergrond: Kern van de gesloten regelingen is compensatie per einde looptijd Betrokken partijen Producten Kostennorm Normering risicopremie Communicatie Toezicht Ombudsman mr. J.W. Wabeke, als bemiddelaar, die kostennorm heeft neergelegd Stichtingen: Woekerpolisclaim, Verliespolis (initiatief van VEH en VEB), Vereniging Consument & Geldzaken Verzekeraars Tussenpersonen blijven (grotendeels) buiten schot Actieve beleggingsverzekeringen van vóór 1 januari 2008 Geldt niet voor verzekeringen die vallen onder de Pensioenwet (voorheen PSW) en evenmin voor nominale verzekeringen; Aparte regeling voor schrijnende gevallen : Producten met hefboomwerking/ inteereffect Polishouders die materieel, ongerechtvaardigd en ontoelaatbaar nadeel ondervinden van berekeningswijze Maximaal 2,45% per jaar voor jaarpremie > 1200 zonder garantie Maximaal 2,85% per jaar voor jaarpremie < 1200 zonder garantie Maximaal 3,1% per jaar voor jaarpremie > 1200 en garantie 3% Maximaal 3,5% per jaar voor jaarpremie < 1200 en garantie 3% Opslag overeenkomstig opslag investeringspremie (Delta Lloyd regeling) 10% opslag obv sterftetafel 80/85 (NN regeling) 16% opslag obv sterftetafel 85/90 (ASR regeling) 1 e keer vrij in communicatie naar klant Daarna opname compensatiebedrag in model 3 De Ruiter, i.e. periodiek overzicht kosten en opbrengsten beleggingsverzekeringen In compensatieregelingen is opgenomen dat tot 2022 1 x per 3 jaar toezicht op uitvoering van de regelingen door de eigen accountant plaatsvindt; evt. een accountant aangewezen door de Stichtingen IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 6
Inhoud 1. The past: aanleiding en achtergrond 2. The present: facts & figures, projectaanpak & communicatie 3. The future: aanbevelingen en visie IG&H Colofon: deelnemers aan het onderzoek Bijlagen IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 7
Facts & figures: Totale compensatie bedraagt naar schatting 2,5-3 miljard voor ruim 2 miljoen polissen x mio 800 700 600 Totale compensatie per concern Schrijnende gevallen Compensatie beleggingsverzekeringen 1.400 k 1.200 k 1.000 k Omvang actieve polissen (x 1000) Omvang actieve polissen 500 400 300 200 100 Niet openbaar 800 k 600 k 400 k 200 k 0 Aegon Allianz ASR Delta Lloyd NN Reaal De Goudse Delta Lloyd: excl. ABN AMRO Verzekeringen - Aegon Allianz ASR Delta Lloyd NN Reaal De Goudse Totaal aantal verkochte beleggingsverzekeringen ca 7,2 mln Toelichting Totaalbedrag compensatie (huidige waarde) voor hele branche bedraagt 2,5-3 mld, hetgeen overeenkomt met ca 400 per beleggingsverzekering en ca 50% van de jaarlijkse premiestroom Onderzochte maatschappijen vertegenwoordigen ca 70% van de markt In ca 70% van de gevallen zijn de in rekening gebrachte kosten lager dan de afgesproken normering, ca 30% komt in aanmerking voor compensatie. Gemiddelde compensatie voor overeenkomsten die voor compensatie in aanmerking komen bedraagt daarmee ca 1200 Bron: persberichten verzekeraars, interviews IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 8
Facts & figures : Uitvoeringslasten voor de branche bedragen meer dan 100 mln 8 7 6 5 4 3 2 1 Uitvoeringslast als percentage van compensatie 0 A B C D E F Gegevens zijn geanonimiseerd Getroffen regelingen zijn uitvoeringstechnisch zeer complex Toelichting De gemiddelde uitvoeringslast als percentage van de compensatie is 4,9% De totale uitvoeringslasten liggen rond 120 mln In deze schatting zijn uitvoeringslasten voor schrijnende gevallen nog niet meegenomen Grote verschillen in legacy problematiek bij verzekeraars veroorzaken grote verschillen in uitvoeringslasten Vooral ontbreken van historische data en hebben van meerdere systemen drijft de kosten aanzienlijk op Exacte nabootsing zeer duur en complex, keuze voor pragmatische oplossing bij ontbreken historie kan veel geld schelen in uitvoering Bron: interviews, schatting IG&H IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 9
Projectaanpak: Project vraagt marktbreed inzet van 1000 manjaar en trekt zware wissel op organisatie ` Projectteams zijn multi-disciplinaire teams (actuaris, IT, communicatie, operations, juridische zaken, finance) met IT als zwaartepunt Teamgrootte varieert van 15 tot meer dan 100 medewerkers gedurende lange periode; totale doorlooptijd is gemiddeld 1,5 jaar De aansturing en brains op dit dossier zijn vooral eigen mensen. Aangezien compensatie zich uitstrekt over lange reeks van jaren is borging kennis essentieel. De projecten kennen forse externe ondersteuning oplopend van 10 tot 70% van totale projectbezetting; externe inzet voornamelijk gericht op data-recovery Aantal zaken is belegd in reguliere lijnorganisatie, zoals klachtenbehandeling en opvang respons Bij sommige partijen is project binnen reguliere organisatie belegd Het is lastig projectmedewerkers gemotiveerd te houden voor dit project gezien lange doorlooptijd, vergoeding moet worden berekend voor producten waar men altijd achter heeft gestaan en het feit dat er weinig eer aan het dossier te behalen valt. Noot: 1. exclusief schrijnende gevallen 2. Op handen zijnde regeling voor pensioenen obv beschikbare premie valt buiten scope Bron: interviews, schatting IG&H IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 10
Projectaanpak: implementatie compensatieregelingen heeft zeer hoge complexiteit en remt innovatiekracht Veel obstakels te overwinnen bij de uitvoering Algemeen Data en systemen Communicatie Juridisch Compliance Moving target: de discussie over de kosten en uitvoering, o.m. schrijnende gevallen loopt nog, terwijl er ook al geïmplementeerd moet worden. Scope: pensioenpolissen nog onderwerp van onderhandeling; gedurende project bewaken of scope hiermee moet worden uitgebreid of niet Geen branchebrede afspraken; dus ook geen gezamenlijk lijstje met irritante punten in de uitvoering, die gezamenlijk aangekaart kunnen worden. Onderhandelen met 2 stichtingen (voor zover van toepassing). Het project raakt meerdere systemen en resources en kennis zijn beperkt. Kwaliteit en beschikbaarheid van data over oude verzekeringen met terugwerkende kracht historie in systemen herstellen conversiegegevens zijn onvoldoende vastgelegd om juiste berekeningen te kunnen maken veel uitval op validaties fondsgegevens zijn niet (voldoende) voorhanden Onzekerheden over de toekomst Aantal onderwerpen is moeilijk in B1 te beschrijven (zoals hefboom, inteer) Onzekerheden in overeenkomsten; aantal overeenkomsten zijn nog niet definitief in detail Nader definiëren van de regeling; het uitwerken van de technische aanpak Omvang en complexiteit project: raakt ook andere trajecten (afhankelijkheden, resourcing) Het project slokt bij alle partijen dusdanig veel capaciteit op waardoor ambitieniveau op andere terreinen teruggeschroefd moet worden en er weinig tot geen ruimte is voor innovatie in 2010. IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 11
Projectaanpak: Voor berekening compensatie vereiste historische gegevens zijn niet altijd beschikbaar Compensatie vereist doorrekenen polis met norm rendement vanaf ingangsdatum Vergelijking met kostennorm tbv compensatie vereist simulatie van de waardeontwikkeling v/d polis: Rendementsbijschrijving Onttrekkingen tbv kosten Premiestortingen Voor doorrekenen vanaf ingangsdatum alle polismutaties nodig Premiestortingen en daarmee fondsmutaties wijzigen onder invloed van polismutaties (verhogen, verlagen cq bijstortingen) Opname van juiste stortingen in historie vereist simulatie van premiemutaties gedurende verstreken looptijd Volledige historie niet altijd beschikbaar Polissen gemigreerd uit andere systemen (conversies): - fondstransacties uit verleden niet meer reproduceerbaar Gebruikte systemen houden niet altijd polishistorie (volledig) vast - polismutaties niet herleidbaar uit historische polisversies IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 12 / 12
Projectaanpak: Er zijn twee technische oplossingen mogelijk, waarbij algoritme de minste legacy creëert Algoritme Schaduwadministratie Wat is het? Wanneer toegepast? Algoritme dat op ieder gewenst moment m.b.v. historische gegevens compensatie bedrag bepaalt Schaduw fondswaardeontwikkeling o.b.v. compensatie kostennormering naast reguliere waardeontwikkeling in polisadministratie Geschoonde back-office met betrouwbare historie Beperkte diversiteit aan rekenregels Stabiele Rekenbox voor bestaande systemen Beperkt aantal systemen voor polisadministratie Schaduwadministratie naast bestaande polisadministratie waarin waardeontwikkeling conform compensatie kostennormering wordt gesimuleerd Diversiteit aan systemen met verschillende productregels Wisselende kwaliteit en staat van onderhoud in systemen Voordeel Zuivere en generieke oplossing voor bepaling mate van afwijking kostennorm Op ieder gewenst moment verhouding t.o.v. waardeontwikkeling conform kostennorm in bronadministratie te bepalen Geen administratieve belasting voor bestaande polisadministraties Flexibel en duurzaam: systemen aan- en afkoppelbaar (bijvoorbeeld bij integraties & conversies) Nadeel Kan leiden tot extra complexiteit in toch al ingewikkelde bestaande back-office systemen Hoge eisen aan datakwaliteit (historie) Complex want generieke oplossing voor diversiteit aan productregels in verschillende systemen Redundantie / synchroniciteit IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 13
Projectaanpak: Oplossing wordt bepaald door hoeveelheid systemen en beschikbaarheid en betrouwbaarheid data = algoritme laag Beschikbaarheid & betrouwbaarheid data hoog = schaduwadministratie Hoeveelheid systemen beperkt hoog Generieke oplossing om gebrekkige datakwaliteit te compenseren Centrale applicatie in verband met redundante compensatie functionaliteit in meerdere systemen Schaduwsysteem om gebrekkige datakwaliteit te compenseren Stabiele oplossing vereist om datakwaliteit te compenseren Ontwikkelen compensatie functionaliteit in bronsysteem problematisch door gebrekkige datakwaliteit Centrale applicatie in verband met redundante compensatie functionaliteit in meerdere systemen Betrouwbare compensatie functionaliteit te ontwikkelen op basis van goede kwaliteit data Compensatie rekenregels implementeerbaar o.b.v. betrouwbare historische data: normkostenlijntje reproduceerbaar én onderhoudbaar naar toekomst Effectief om compensatie functionaliteit te ontwikkelen in bronsysteem 4 partijen hebben gekozen voor algoritme, 3 partijen voor schaduwadministratie IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 14
Projectaanpak: Ondanks complexiteit is andere oplossing volgens meeste partijen niet (meer) gewenst Het zou mogelijk moeten zijn alsnog een eenvoudiger uit te voeren deal te sluiten met consumenten 29% Eens Oneens 71% N = 7 Redenen om de gemaakte afspraken niet open te breken zijn: Groot risico dat intentie verkeerd wordt uitgelegd We zijn nu te ver in executiefase en willen het afmaken Daar zouden nog meer kosten mee gemoeid zijn, die uiteindelijk ten laste van de klant komen De Stichtingen zijn duidelijk voorstander van zuivere compensatie op einddatum, dus hierover opnieuw in gesprek gaan is zinloos De gekozen uitvoeringsmethode is niet de oorzaak van de terugkerende aandacht voor dit onderwerp. Voorstanders voor openbreken afspraken geven aan: Een objectief keurmerk / instantie zou kunnen helpen als waarborg naar consumenten Een simpeler oplossing, bijvoorbeeld direct eenmalig compenseren, is uiteindelijk waarschijnlijk beter voor iedereen IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 15
Communicatie: Meeste partijen kiezen voor neutrale communicatie in no-win dossier Rechtvaardiging Neutraal Mea Culpa Verschillende tone of voice in communicatie Rechtvaardiging: wij hebben eigenlijk niets fout gedaan, of u heeft toch een hele mooie polis Neutraal: nadruk op feiten en marktconforme deals Mea Culpa: (deel van) de schuld op zich nemen, spijt betuigen Duidelijk verschil in prioriteit en grondigheid van klantcommunicatie IT complexiteit voor een aantal partijen reden om project grotendeels technisch in te steken. Communicatie wordt vooral als risicofactor beschouwd (grootschalige respons) Anderen zien communicatie als zeer belangrijk onderdeel van traject. Er wordt uitgebreid getest op klantreacties en communicatie is volwaardig onderdeel van projectinvulling Veel partijen worstelen nog met invulling communicatie. Vrijheid die hierin is gegeven, wordt wel zeer gewaardeerd Vertrouwen kan hiermee niet (geheel) worden hersteld Dossier wordt gezien als no-win Bij fouten kan het wél nog erger worden Onderwerp komt elk jaar terug op Model 3 De Ruiter overzicht Velen zullen worden teleurgesteld: beleggingsverliezen worden niet vergoed,. Hoewel dat duidelijk is gecommuniceerd, heeft de gemiddelde Nederlander dat zeker niet tussen de oren Compensatie kan verschillen in de tijd: communiceren dat iemand nu geld krijgt kan tot teleurstellingen leiden in latere fase IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 16
Inhoud 1. The past: aanleiding en achtergrond 2. The present: facts & figures, projectaanpak & communicatie 3. The future: aanbevelingen en visie IG&H Colofon: deelnemers aan het onderzoek Bijlagen IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 17
Aanbevelingen Evalueer de communicatiestrategie en herijk deze strategie waar nodig voor communicatie richting schrijnende gevallen en in pensioendossier. Herstel van reputatie begint pas met het echt centraal stellen van de klant. Hiervoor is centrale regie met sterk gedecentraliseerde uitvoering nodig met sponsorship van het hoogste niveau. Verkrijgen van het keurmerk klantgericht verzekeren dient hiervan onderdeel uit te maken maar is geen (eind)doel op zich. Er is een actiever en overtuigender houding van de branche nodig om serieuze gesprekspartner van politiek en toezichthouder te blijven en overkill aan regelgeving te voorkomen. Gebruik de lessons learned om tot eenvoudiger, slagvaardiger en praktischer aanpak te komen voor de compensatieregeling voor pensioenen op basis van beschikbare premie en voorkom dat alle partijen voor zichzelf het wiel uit moeten vinden. Kies voor drastische vereenvoudiging en waar nodig modernisering van het produktassortiment. Dit dient te voldoen aan huidige eisen ten aanzien van klantwaarde, beloning, communicatie én proces om verdere afkalving van marktaandeel te voorkomen en nieuwkomers wind uit de zeilen te nemen. IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 18
Herstel van reputatie: begint met het echt centraal stellen van de klant Visie IG&H Realiteit sluit veelal niet aan bij beloftes en verwachtingen Reality check Verankering en draagvlak Hoe is klantenservice integraal verankerd in beleid en organisatie? 3 Bewijs 3 Behoefte 1 Beleving 2 2 Belofte dienstverlener Klantkennis en -beleid Hoe ervaart de werkvloer ambitie vs. realiteit? Is klanttevredenheid onderdeel van de beloningssystematiek? Hoe goed kent u uw belangrijkste klanten (profiel, omzet- en winstbijdrage, NPS, share of wallet, switchgedrag, etc.)? Wat merken goede klanten ervan hoe belangrijk ze voor u zijn anders dan door (pakket- of no claim) kortingen? Heeft het bedrijf een concrete en gedragen servicestrategie? klant Klantcontact Hoeveel klanten heeft de directie afgelopen jaar gesproken? Hoe bereikbaar bent u voor uw klanten buiten normale kantooruren? Wat is de verhouding tussen pro-actieve en reactieve (aanmaningen, klachten, claims) contactmomenten met uw klanten? Onderscheidend vermogen Veel verzekeraars in Nederland claimen de meest klantgerichte verzekeraar te worden. Wat gaat U anders doen? Welke mogelijkheden hebben medewerkers om van klanten ambassadeurs te maken? Op welke wijze maakt u gebruik van moderne communicatie-dragers (Youtube, sociale netwerken, smartphone applicaties) voor communicatie met uw klanten? IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 19
Opstelling branche: actieve en overtuigende houding nodig om overkill aan regelgeving te voorkomen Visie IG&H BGFO bepaling ook van toepassing op collectief pensioen Het ministerie van Financiën heeft bekendgemaakt dat de bepalingen in het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (BGFO) volledig van toepassing zijn op collectieve pensioenverzekeringen. Daarmee geldt het verbod op (omzet-)bonusprovisie definitief ook voor verzekerde pensioenregelingen. Toezichthouder AFM heeft in aansluiting daarop verzekeraars op het verbod gewezen. Informatieverstrekking verzekeraars Pensioenverzekeraars moeten hun klanten beter adviseren bij het beleggen van pensioengelden. De manier waarop zij invulling geven aan hun zorgplicht is niet toereikend. Dat constateert de AFM Tekortkoming 45% Compliant 22% Aanbeveling 33% AFM vindt dat het advies over pensioen verzekeringen aan mkb-ondernemers "veel beter" moet. De financieel dienstverleners die het mkb over verzekerde pensioenregelingen adviseren, blijken in het algemeen te weinig ervaring en kennis van dit soort producten te hebben. Onderzoek zorgplicht bij premie overeenkomsten met beleggingsvrijheid 2009 AFM: maak beleggingsplan De pensioenwetgeving schrijft voor dat de uitvoerder van (BPR) pensioenregelingen uiterlijk 1 januari 2009 de belegging van die deelnemers moet hebben omgezet in een beleggingsplan. Daarin moet het spreiden en afbouwen van risico's gedurende de looptijd zijn opgenomen. IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 20
Compensatieregeling pensioenen: akkoord met STAR degelijk maar nog altijd complex in uitvoering Visie IG&H Betrokken partijen Akkoord tussen Verbond van Verzekeraars en Stichting van de Arbeid. Ombudsman Financiële Dienstverlening heeft de toetsnorm vervolgens op adequaatheid beoordeeld. Producten Facts & figures Kostennorm Pensioenovereenkomsten op basis van beschikbare premie met beleggingsmogelijkheid en ingangsdatum voor 1 januari 2010. Deelnemers die na 1 januari 2010 toetreden tot een overeenkomst die voor 1 januari 2010 is gesloten vallen ook onder de regeling Totale compensatie naar schatting 200 mio Betreft ca 1,5 miljoen polissen en 750.000 deelnemers Verwacht wordt dat 15% in aanmerking komt voor compensatie, hetgeen neerkomt op ca 900 per te compenseren polis Maximaal 9,5% van de premie per jaar + 1,5% van het belegd vermogen per jaar Voor vermogen dat is belegd in een fonds met een netto garantie van 3% of meer wordt de toetsnorm verhoogd met 0,65% van het belegd vermogen Uitvoering van de regeling In principe geldt ook nu compensatie op einddatum (pensioendatum) Eerdere compensatie is echter ook toegestaan en ligt voor de hand bij collectieve en/of individuele waarde-overdracht Beëindigingen voor 2010 worden doorgerekend tegen vervolgpremie van 0 om effecten van niet tijdsevenredige kostenverrekening te neutraliseren Complexiteit Lawine aan regelgeving, zowel in verleden als toekomst (o.a. Witteveen, gelijke behandeling, sexeneutrale tarieven, tijdsevenredige financiering, AOW) Veel mutaties met terugwerkende kracht Veel tussentijdse wijzigingen van contract, zowel op mantel- als individueel niveau Maatschappijen dienen betrokken deelnemers, inclusief slapers, actief op te sporen en te benaderen. Opeenstapeling van pensioenprojecten IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 21
Productbeleid: drastische vereenvoudiging en modernisering nodig om marktpositie te verdedigen Visie IG&H Nieuwe spelers spelen in op sentiment & roep om transparantie Banksparen verovert zeer snel terrein Komst PPI ernstige bedreiging voor pensioenverzekeraars Markt fiscale vermogensvorming 100% 75% 50% 70% 88% Verzekeraars Pensioenfondsen 25% 0% 30% 12% 2008 eerste helft 2009 Verzekeringen Bancair Banken Collectief pensioen Individueel leven Sparen Beleggen Collectief pensioen vrij IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 22
Inhoud 1. The past: aanleiding en achtergrond 2. The present: Uitvoering compensatieregeling: facts & figures Projectaanpak en organisatie & communicatie 3. The future: conclusie en visie IG&H Colofon: deelnemers aan het onderzoek Bijlagen IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 23
Colofon: deelnemers onderzoek AEGON Allianz ASR De Goudse Delta Lloyd Kifid Nationale Nederlanden REAAL IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 24
Bijlage: Wetgeving beleggingsverzekeringen van indirecte naar volledige transparantie Tot in 2006 was er weinig of geen wet- en regelgeving, die volledige transparantie kon afdwingen 1997 Code Rendement en Risico (1 januari 1997 in werking getreden) 1998 Regeling Informatieverstrekking Aan Verzekeringnemers (RIAV), opgesteld door Verzekeringskamer. Introductie productleeswijzer 1998 tweede versie van de Code (april 1998); gevolgd door 2e module met regels omtrent (traditionele) levensverzekeringen met contractuele overrentedeling en/of maatschappijwinstdeling (okt 1998). 1999 Nota van Financiën 'Informatieverstrekking aan de consument van financiële diensten' van productleeswijzer -> kernpuntendocument 2002 Financiële Bijsluiter, ingevoerd door de AFM voor alle complexe financiële producten (1 juli 2002) 2002 Invoering herziene Code, tegelijkertijd met de Nadere regeling financiële bijsluiter 2002. 2003 Code Rendement en Risico, gedragscode betreffende de voorlichting over het rendement en risico van beleggingsverzekeringen en levensverzekeringen met winstdeling 2004 Code Rendement en Risico 2006 Code Rendement en Risico & vernieuwde Financiële Bijsluiter basis met eisen voor volledige transparantie. 2008 modellen De Ruiter, nieuwe transparantievoorschriften met betrekking tot de offerte en het contract IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 25
Bijlage: Ontwikkeling Nederland vertoont grote parallellen met de UK (1) Situatieschets Reactie toezichthouder Misselling schandaal rondom hypotheekgebonden kapitaalverzekeringen met rekenrentes van 7-12%; 6 mln huishoudens Sinds 2000 Financial Ombudsman Service overspoeld met klachten die klanten adviseert adviseur aansprakelijk te stellen De piek van de toegekende claims was in 2005. In 2008 klachten opgedroogd 20-tal verzekeraars voor miljoenen beboet voor foute verkopen en verplicht tot schadevergoeding aan polishouders Compensatieregeling voor 2 miljoen huishoudens (in totaal 2,9 mld) Roadmap voor meer transprantie gericht op : fair deal begrijpelijkheid: money made clear In 2006 start schandaal rond verborgen kosten in beleggingsverzekeringen, door media omgedoopt tot woekerpolissen Sinds 2006 Ombudsman Wabeke overspoeld met klachten. Verzekeraars sluiten vanaf najaar 2008 compensatieregelingen met 2 stichtingen Eind 2009 is respons onder polishouders op compensatiebrieven en tv- uitzendingen 1-2% Aanwijzen van de Ombudsman Financiële Dienstverlening als bemiddelaar Uitgebreid feitenonderzoek tbv politiek Toenemende druk op transparantie en betere consumentenvoorlichting Verscherpt toezicht op intermediairs, resulterend in toenemend aantal boetes Transparantie en nieuwe wetgeving Reprojection letters obv traffic light 337 pagina s nieuwe Mortgage Conduct of buiness rules Retail Distribution Review (RDR) brengt scherp onderscheid tussen advies, verkoop en money guidance. Sinds 2006 invoering modellen de Ruiter In Bgfo regels neergelegd mbt passende provisie en beloningstransparantie IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 26
Bijlage: Ontwikkeling Nederland vertoont grote parallellen met de UK (2) Impact op verzekeraars Verzekeraars zien distributie opdrogen; endowment mortgages worden sinds 2001 niet meer verkocht. Via de Association of British Insurers (ABI) is de Customer Impact Scheme opgesteld Premie- inkomsten beleggingsverzekeringen vergeleken met topjaar 2006 gedaald met 72%. Het aantal nieuwe verzekeringen is in 2009 gehalveerd: van 77.328 tov 168.700 per jaar in 2008. T.o.v. topjaar 2006 is het een daling van 80%. Reputatie heeft gevoelige dreun gehad Via Verbond Keurmerk klantgericht verzekeren geïntroduceerd (per Q3 2010) Impact op distributie Strenge reguliere assessment intermediair op treat customer fairly principe (1x per 3 jr) Aantal IFA s sterk gekrompen. De FSA schat dat een vijfde van de financieel advieskantoren momenteel verlieslatend is en nog eens 24% winsten van minder dan 5% maken. De verwachting is een daling naar ca. 10.000 IFA s in 2013, waarvan de meeste rond 2012 zullen verdwijnen. Door strengere eisen van Retail Distribution Review aan IFA s is verwachting dat distributie voor de onderkant van de markt volledig zal verschuiven naar banken Intermediairs blijven buiten schot; enkeling beboet Provisiesysteem op de helling, vooralsnog met name voor complexe producten. Pleidooi van verzekeraars voor CAR- model; verzekeraars wensen geen rol meer te hebben in de beloning van het intermediair Verdienmodel onder druk, waardoor advies voor met name onderkant markt onbetaalbaar dreigt te worden Aantal intermediairs is sterk gekrompen door fusies en faillissementen en is gedaald van 6665 in 2006 naar 5535 in 2008. Aantal faillissementen op jaarbasis is toegenomen van 35 in 2006 naar 119 in 2009. Bron: deskresearch, statistieken CVS en CBS IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010 Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 27