Milieuprofiel van gebouwelementen details per variant 1. Binnenschrijnwerk
Domentbeschrijving 1. Titel publicatie Milieuprofiel van gebouwelementen, details per variant: binnenschrijnwerkerij 2. Verantwoordelijke uitgever Danny Wille, OVAM, Stationsstraat 11, 28 Mechelen 4. Aantal bladzijden 2 6. Prijs* / geïntegreerde milieubeoordeling details van materialengebruik per variant: binnenschrijnwerk 3. Wettelijk depot nummer D/213/524/21 5. Aantal tabellen en figuren 6 tabellen en 12 figuren 7. Datum publicatie maart 213 8. Trefwoorden bouwmaterialen; gebouwelementen; milieu-impact; evaluatie; bepalingsmethode 9. Samenvatting Om inzicht te krijgen in de Milieugerelateerde Materiaalprestatie van Gebouwelementen (MMG) werd een databank ontwikkeld waarbij de MMGbepalingsmethode aan de basis ligt voor het berekenen van de milieuprofielen. Deze publicatie is een gedetailleerde aanvulling bij de OVAM-publicatie Milieuprofiel van gebouwelementen en geeft een meer uitgebreide analyse van alle doorgerekende varianten binnenschrijnwerk. 1. Begeleidingsgroep en/of auteur Auteurs:Karen Allacker (KU Leuven), Wim Debacker (VITO), Laetitia Delem (WTCB), Leo De Nocker (VITO), Frank De Troyer (KU Leuven), An Janssen (WTCB), Karolien Peeters (VITO), Roos Servaes (OVAM), Carolin Spirinckx (VITO), Johan Van Dessel (WTCB). 11. Contactperso(o)n(en) OVAM Roos Servaes, Philippe Van de Velde VITO Wim Debacker, Carolin Spirinckx KU Leuven Frank De Troyer WTCB Johan Van Dessel 12. Andere titels over dit onderwerp Milieugerelateerde Materiaalprestatie van Gebouwelementen (www.ovam.be/bouwmaterialenmethodiek) Gegevens uit dit document mag u overnemen mits duidelijke bronvermelding. De meeste OVAM-publicaties kunt u raadplegen en/of downloaden op de OVAM-website: http://www.ovam.be.2
Milieuprofiel van gebouwelementen: details per variant 1. Binnenschrijnwerk.3
Tabel V 1: overzicht van de samenstelling van de varianten binnenschrijnwerk binnenschrijnwerk: 3 types 1 D1_MDF schilderdeuren kader in mdf 2 D2_eik massief eik kader in eik 3 D3_glas glas kader in MDF Tabel CEN 1: overzicht van de individuele CEN indicatoren voor de varianten binnenschrijnwerk klimaatsverandering ozon- aantasting verzuring (land) vermesting fotochem. oxidant-vorming uitputting - niet fossiel uitputting - fossiel kg CO2 eq kg CFC-11 eq kg SO2 eq kg PO4--- eq kg C2H4 kg Sb eq MJ, net cal Binnendeur D1_MDF 1,45E+3 1,54E-4 5,78E+ 2,89E+ 3,48E-1 4,47E-3 2,67E+4 D2_eik 6,47E+2 7,8E-5 4,56E+ 1,66E+ 2,35E-1 1,89E-3 8,88E+3 D3_glas 1,51E+3 1,57E-4 6,16E+ 2,99E+ 3,61E-1 4,54E-3 2,75E+4 Tabel CEN+ 1: overzicht van de individuele CEN+ indicatoren voor de varianten binnenschrijnwerk menselijke toxiciteit fijnstofvorming (PM) ionis. straling (mens) DALY DALY DALY ecotox. (terrestrisch) kg 1,4-DB eq ecotox. (zoet water) ecotox. (mariene) kg 1,4-DB kg 1,4-DB eq eq Binnendeur landbezetting (bos) landbezetting (urbaan) landomvorm. (natuur) landomvorming (regenwoud) water species.yr species.yr species.yr species.yr m3 D1_MDF 4,95E-4 2,73E-3 8,6E-6 1,39E+ 1,E+1 1,6E+1 3,9E-2 4,13E-7 5,9E-7 1,85E-8 8,12E+ D2_eik 1,98E-4 8,68E-3 3,8E-6 7,3E-1 4,1E+ 4,44E+ 4,66E-2 3,34E-6-9,8E-3 9,8E-3 4,87E+ D3_glas 5,6E-4 2,85E-3 8,47E-6 1,38E+ 1,4E+1 1,9E+1 3,76E-3 4,12E-7 5,96E-7 1,26E-8 8,6E+.4
18 16 14 12 1 8 verwarming_cen+ verwarming_cen CEN+ exclusief verwarming CEN exclusief verwarming 6 4 2 D1_MDF D2_eik D3_glas Figuur E 1: Geaggregeerde milieuprofielen (opgesplitst in CEN en CEN+) van meerdere gebouwelementvarianten binnenschrijnwerk, uitgedrukt in monetaire eenheden, waarbij het onderscheid gemaakt wordt tussen zuiver de materiaalgerelateerde en warmtetransmissiegerelateerde milieu-impact..5
18 16 14 12 1 8 6 4 2 D1_MDF D2_eik D3_glas landomvorming (regenwoud) landbezetting (urbaan) landbezetting (bos) ecotoxiciteit (mariene) ecotoxiciteit (zoet water) ecotoxiciteit (terrestrisch) ioniserende straling (mens) ademhalingseff. anorg. stoffen (PM) menselijke toxiciteit uitputting niet-fossiel fotochemische oxidantvorming vermesting (mariene) vermesting (zoet water) verzuring (land) ozonaantasting klimaatsverandering Figuur I 1: Geaggregeerde milieuprofielen (opgesplitst in CEN en CEN+) voor meerdere gebouwelementvarianten binnenschrijnwerk per milieu-indicator, uitgedrukt in monetaire eenheden..6
18 16 14 12 1 8 6 4 2 D1_MDF D2_eik D3_glas verwarming_cen+ verwarming_cen EOL_CEN+ EOL_CEN transport EOL_CEN+ transport EOL_CEN afbraak_cen+ afbraak_cen vervanging element_cen+ vervanging element_cen vervanging subelement_cen+ vervanging subelement_cen groot onderhoud_cen+ groot onderhoud_cen klein onderhoud_cen+ klein onderhoud_cen schoonmaken_cen+ schoonmaken_cen constructie_cen+ constructie_cen transport naar werf_cen+ transport naar werf_cen productie_cen+ prodcutie_cen Figuur L 1: Geaggregeerde milieuprofielen (opgspiltst in CEN en CEN+)voor meerdere gebouwelementvarianten binnenschrijnwerk per levenscyclusfase, uitgedrukt in monetaire eenheden..7
1.1. D1_MDF Tabel 1.1: overzicht van de gedetailleerde samenstelling van variant D1_MDF Beschrijving eh KO GO VV Type VV Ratio d (m) λ (W/m.K) R (m².k/w) D1_MDF Closing elements - schilderdeur- deurblad - MDF (op honinggraat) (excl beslag en schilderwerk) - 9 x 25 cm stuk 15 3 noodzakelijk 1 nvt nvt Door frame (9 x 25) - omlijsting - MDF (painted) for wall thickness 16 cm stuk 15 3 noodzakelijk 1 nvt nvt eh: eenheid; KO: frequentie klein onderhoud; GO: frequentie groot onderhoud; VV: frequentie vervanging; type VV: type vervanging (noodzakelijk of esthetisch); ratio: hoeveelheid per m²; d: dikte van de laag (in m); λ: warmtegeleidingscoëfficiënt (in W/m.K); R: thermische weerstand = d/λ (in m2.k/w).8
25 2 D1_MDF CEN: 26,76 CEN+: 216,4 TOTAAL: 423,16 verwarming (transmissie) EOL transport naar EOL 15 1 5 afbraak vervangingen elementen vervangingen subelementen groot onderhoud klein onderhoud schoonmaken constructie transport naar werf productie CEN CEN+ Figuur binnenschrijnwerkerij 1.1.1: Geaggregeerd milieu-profiel (opgesplitst in CEN en CEN+) van variant D1_MDF per levenscyclusfase, uitgedrukt in monetaire eenheden..9
D1_MDF 25 landomvorming (regenwoud) landbezetting (urbaan) landbezetting (bos) CEN: 26,76 CEN+: 216,4 TOTAAL: 423,16 ecotoxiciteit (mariene) 2 ecotoxiciteit (zoet water) 15 1 5 ecotoxiciteit (terrestrisch) ioniserende straling (mens) ademhalingseff. anorg. stoffen (PM) menselijke toxiciteit uitputting niet-fossiel fotochemische oxidantvorming vermesting (mariene) vermesting (zoet water) verzuring (land) ozonaantasting CEN CEN+ klimaatsverandering Figuur binnenschrijnwerkerij 1.1.2: Geaggregeerd milieu-profiel (opgesplitst in CEN en CEN+) van variant D1_MDF per milieu-indicator, uitgedrukt in monetaire eenheden..1
8 7 6 D1_MDF CEN: 26,76 CEN+: 216,4 TOTAAL: TOTAAL: 423,16 groot onderhoud 5 4 klein onderhoud schoonmaken 3 constructie 2 1 klimaatsverandering ozonaantasting verzuring (land) vermesting (zoet water) vermesting (mariene) fotochemische oxidantvorming uitputting niet-fossiel menselijke toxiciteit ademhalingseff. anorg. stoffen (PM) ioniserende straling (mens) ecotoxiciteit (terrestrisch) ecotoxiciteit (zoet water) ecotoxiciteit (mariene) landbezetting (bos) landbezetting (urbaan) landomvorming (regenwoud) transport naar werf productie Figuur binnenschrijnwerkerij 1.1.3: Geaggregeerd milieu-profiel (opgesplitst in CEN en CEN+) van variant D1_MDF per levenscyclusfase en per individuele milieu-indicator, uitgedrukt in monetaire eenheden..11
1.2. D2_eik Tabel 1.2: overzicht van de gedetailleerde samenstelling van variant D2_eik Beschrijving eh KO GO VV Type VV Ratio d (m) λ (W/m.K) R (m².k/w) D2_eik Closing elements - schilderdeur- deurblad - oak (excl beslag en schilderwerk) - 9 x 25 cm stuk 15 5 noodzakelijk 1 nvt nvt Door frame (9 x 25) - omlijsting - oak (painted) for wall thickness 16 cm stuk 15 5 noodzakelijk 1 nvt nvt eh: eenheid; KO: frequentie klein onderhoud; GO: frequentie groot onderhoud; VV: frequentie vervanging; type VV: type vervanging (noodzakelijk of esthetisch); ratio: hoeveelheid per m²; d: dikte van de laag (in m); λ: warmtegeleidingscoëfficiënt (in W/m.K); R: thermische weerstand = d/λ (in m2.k/w).12
16 14 12 D2_eik CEN: 156,78 CEN+: 142,58 TOTAAL: 1559,36 verwarming (transmissie) EOL transport naar EOL 1 8 6 4 2 afbraak vervangingen elementen vervangingen subelementen groot onderhoud klein onderhoud schoonmaken constructie transport naar werf productie CEN CEN+ Figuur binnenschrijnwerkerij 1.2.1: Geaggregeerd milieu-profiel (opgesplitst in CEN en CEN+) van variant D2_eik per levenscyclusfase, uitgedrukt in monetaire eenheden..13
D2_eik 16 14 landomvorming (regenwoud) landbezetting (urbaan) landbezetting (bos) ecotoxiciteit (mariene) CEN: 156,78 CEN+: 142,58 TOTAAL: 1559,36 ecotoxiciteit (zoet water) 12 1 8 ecotoxiciteit (terrestrisch) ioniserende straling (mens) ademhalingseff. anorg. stoffen (PM) menselijke toxiciteit uitputting niet-fossiel 6 4 2 fotochemische oxidantvorming vermesting (mariene) vermesting (zoet water) verzuring (land) ozonaantasting CEN CEN+ klimaatsverandering Figuur binnenschrijnwerkerij 1.2.2: Geaggregeerd milieu-profiel (opgesplitst in CEN en CEN+) van variant D2_eik per milieu-indicator, uitgedrukt in monetaire eenheden..14
6 5 D2_eik CEN: 156,78 CEN+: 142,58 TOTAAL: TOTAAL: 1559,36 groot onderhoud 4 3 klein onderhoud schoonmaken 2 1 constructie klimaatsverandering ozonaantasting verzuring (land) vermesting (zoet water) vermesting (mariene) fotochemische oxidantvorming uitputting niet-fossiel menselijke toxiciteit ademhalingseff. anorg. stoffen (PM) ioniserende straling (mens) ecotoxiciteit (terrestrisch) ecotoxiciteit (zoet water) ecotoxiciteit (mariene) landbezetting (bos) landbezetting (urbaan) landomvorming (regenwoud) transport naar werf productie Figuur binnenschrijnwerkerij 1.2.3: Geaggregeerd milieu-profiel (opgesplitst in CEN en CEN+) van variant D2_eik per levenscyclusfase en per individuele milieu-indicator, uitgedrukt in monetaire eenheden..15
1.3. D3_glas Tabel 1.3: overzicht van de gedetailleerde samenstelling van variant D3_glas Beschrijving eh KO GO VV Type VV Ratio d (m) λ (W/m.K) R (m².k/w) D3_glas Door frame (9 x 25) - omlijsting - MDF (painted) for wall thickness 16 cm stuk 15 3 noodzakelijk 1 nvt nvt Closing elements - frame filling - deurblad - board - glazen standaarddeur (laminated) stuk 5 noodzakelijk 1 nvt nvt eh: eenheid; KO: frequentie klein onderhoud; GO: frequentie groot onderhoud; VV: frequentie vervanging; type VV: type vervanging (noodzakelijk of esthetisch); ratio: hoeveelheid per m²; d: dikte van de laag (in m); λ: warmtegeleidingscoëfficiënt (in W/m.K); R: thermische weerstand = d/λ (in m2.k/w).16
25 2 D3_glas CEN: 214,74 CEN+: 221,72 TOTAAL: 436,46 verwarming (transmissie) EOL transport naar EOL 15 1 5 afbraak vervangingen elementen vervangingen subelementen groot onderhoud klein onderhoud schoonmaken constructie transport naar werf productie CEN CEN+ Figuur binnenschrijnwerkerij 1.3.1: Geaggregeerd milieu-profiel (opgesplitst in CEN en CEN+) van variant D3_glas per levenscyclusfase, uitgedrukt in monetaire eenheden..17
D3_glas 25 landomvorming (regenwoud) landbezetting (urbaan) landbezetting (bos) CEN: 214,74 CEN+: 221,72 TOTAAL: 436,46 ecotoxiciteit (mariene) 2 ecotoxiciteit (zoet water) 15 1 5 ecotoxiciteit (terrestrisch) ioniserende straling (mens) ademhalingseff. anorg. stoffen (PM) menselijke toxiciteit uitputting niet-fossiel fotochemische oxidantvorming vermesting (mariene) vermesting (zoet water) verzuring (land) ozonaantasting CEN CEN+ klimaatsverandering Figuur binnenschrijnwerkerij 1.3.2: Geaggregeerd milieu-profiel (opgesplitst in CEN en CEN+) van variant D3_glas per milieu-indicator, uitgedrukt in monetaire eenheden..18
9 8 7 D3_glas CEN: 214,74 CEN+: 221,72 TOTAAL: TOTAAL: 436,46 groot onderhoud 6 5 4 3 2 1 klimaatsverandering ozonaantasting verzuring (land) vermesting (zoet water) vermesting (mariene) fotochemische oxidantvorming uitputting niet-fossiel menselijke toxiciteit ademhalingseff. anorg. stoffen (PM) ioniserende straling (mens) ecotoxiciteit (terrestrisch) ecotoxiciteit (zoet water) ecotoxiciteit (mariene) landbezetting (bos) landbezetting (urbaan) landomvorming (regenwoud) klein onderhoud schoonmaken constructie transport naar werf productie Figuur binnenschrijnwerkerij 1.3.3: Geaggregeerd milieu-profiel (opgesplitst in CEN en CEN+) van variant D3_glas per levenscyclusfase en per individuele milieu-indicator, uitgedrukt in monetaire eenheden..19
V.U. Danny Wille, Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, Stationsstraat 11, 28 Mechelen / D/213/524/21 Voor meer informatie: www.ovam.be info@ovam.be T: 15 284 284 F: 15 23 275 Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij Stationsstraat 11 B-28 Mechelen